Pięć alternatywnych modeli opodatkowania Propozycje Komisji Europejskiej Badanie EY na temat problemów związanych z aktualnie stosowanym modelem opodatkowania VAT dostaw towarów B2B na obszarze Unii Europejskiej
Komisja Europejska przygotowała propozycję 5 alternatywnych opcji opodatkowania, których szczegóły przedstawiamy poniżej. Jedna z nich będzie podstawą do zmodyfikowania obecnie obowiązujących zasad opodatkowania VAT wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów B2B.
Opcja 1B Ulepszenie aktualnie obowiązujących zasad bez wprowadzania istotnych zmian Zasadniczym założeniem tej opcji jest utrzymanie obecnie obowiązujących reguł, przy jednoczesnej harmonizacji zasad dotyczących rozliczania dostaw do magazynów typu call-off stock (czyli magazyn konsygnacyjny) oraz consignment stock (czyli składów handlowych), a także transakcji łańcuchowych i zakresu dokumentacji pozwalającej na zastosowanie zwolnienia (stawki 0%) dla dostaw wewnątrzwspólnotowych. W celu zapewnienia stosowania jednolitych zasad we wszystkich państwach członkowskich, w tej opcji Komisja zaproponowała następujące zmiany: W przypadku dostaw do magazynu typu call-off stock (tj. kiedy odbiorca jest znany przed wysyłką towarów), przemieszczenie (transfer) towarów między państwami byłby rozliczany jako dostawa wewnątrzwspólnotowa w chwili, w której nabywca wyprowadzi towary z magazynu. Dostawca i odbiorca byliby zobowiązani do prowadzenia ewidencji wszystkich towarów wysyłanych/ transportowanych i składania informacji podsumowujących ze wskazaniem, iż przemieszczenie towarów nie będzie wykazywane dla celów VAT do momentu pobrania towarów z magazynu przez odbiorcę. Dostawa towarów do składu handlowego (tj. w przypadku gdy odbiorca nie jest znany przed wysyłką towarów) powinna być rozliczana na analogicznych zasadach jak dostawa do magazynu typu call-off stock (patrz powyżej). W odniesieniu do transakcji łańcuchowych proponowane są dwa alternatywne modele opodatkowania VAT. W ramach pierwszego modelu zwolnienie (stawka 0%) powinno mieć zastosowanie do pierwszej dostawy w łańcuchu, która ma miejsce (rozpoczyna się) w państwie członkowskim, z którego towary są wysyłane. W drugim modelu zwolnienie (stawka 0%) byłoby stosowane w odniesieniu do dostawy towarów dokonywanej przez podmiot, który organizuje ich transport. Następujące rozwiązania fakultatywne (tj. opcje możliwe do zaimplementowania przez państwa członkowskie) staną się obligatoryjne: samonaliczenie VAT (reverse-charge) przez nabywcę w przypadku dostaw krajowych dokonywanych przez podmioty niemające siedziby w danym kraju, możliwość ustanowienia przez podmiot niemający siedziby w danym państwie przedstawiciela podatkowego dla celów zastosowania uproszczenia dla transakcji trójstronnych (triangulacja / WTT), rozszerzenie zakresu zwolnienia (zastosowania stawki 0%) na usługi związane z wewnątrzwspólnotowym obrotem towarów, objęcie zwolnieniem (stawką 0%) dostaw towarów, które mają zostać objęte procedurą składu innego niż skład celny; jeśli towary zostaną wyprowadzone ze składu i przetransportowane do innego państwa członkowskiego, przyjmuje się, że osoba, która wyprowadziła je ze składu dokonała ich dostawy wewnątrzwspólnotowej. Dostawcy stosujący zwolnienie (stawkę 0%) dla dostaw wewnątrzwspólnotowych będą zobowiązani do przechowywania kompletu dokumentów handlowych o spójnej treści i innych dowodów. 5 alternatywnych modeli opodatkowania 1
Opcja 2A Dostosowanie aktualnie obowiązujących zasad utrzymanie reguły kierowania się przemieszczeniem towarów przy wprowadzeniu rozliczenia VAT przez dostawcę w państwie przeznaczenia towarów Dostawca ma obowiązek rozliczenia VAT w państwie członkowskim do którego towary zostały dostarczone: W przypadku gdy towary są transportowane, miejscem opodatkowania jest kraj, w którym towary znajdują się w chwili zakończenia transportu. W przypadku gdy towary nie są transportowane, miejscem opodatkowania pozostanie kraj, w którym towary znajdują się w momencie dokonania dostawy. Przemieszczenie własnych towarów wykorzystywanych w działalności gospodarczej traktowane jest jako dostawa towarów. Jeśli dostawca nie ma siedziby w państwie członkowskim opodatkowania, rozlicza VAT należny zgodnie z rozszerzoną zasadą jednego okienka (One Stop Shop), co powinno również umożliwić odliczenie podatku naliczonego w tym kraju. Oznacza to konieczność wprowadzenia w państwach członkowskich jednolitej definicji produktów, do których można stosować stawki obniżone i powszechnego udostępniania tych informacji. Możliwe jest również rozwiązanie polegające na zastosowaniu do wszystkich transakcji B2B stawki podstawowej VAT. Opcja ta przewiduje również szereg uproszczeń, na przykład: odbiorcy towarów mogą uzyskać status podatników certyfikowanych i rozliczać VAT na zasadzie samonaliczenia, w odniesieniu do dostaw towarów pomiędzy podmiotami należącymi do tej samej grupy spółek, odbiorca mógłby rozliczać VAT zgodnie z zasadą samonaliczenia, podejście to mogłoby zostać rozszerzone na świadczenie usług. W ramach tej opcji przewiduje się szereg mechanizmów mających na celu zapobieganie oszustwom i wyłudzeniom podatkowym, np. obowiązek odbiorcy towarów wykazania w deklaracji VAT numeru VAT dostawcy niemającego siedziby (w kraju) w przypadku dokonywania odliczenia kwoty podatku naliczonej przez tegoż dostawcę. 2 5 alternatywnych modeli opodatkowania
Opcja 2B Dostosowanie aktualnie obowiązujących zasad utrzymanie reguły kierowania się przemieszczeniem towarów przy zastosowaniu mechanizmu samonaliczenia VAT przez odbiorcę Dwie czynności podlegające opodatkowaniu w ramach wewnątrzwspólnotowego przemieszczenia towarów (tj. dostawa wewnątrzwspólnotowa i związane z nią nabycie wewnątrzwspólnotowe) zostają zastąpione jedną transakcją (tj. dostawą towarów). W ramach tej opcji odbiorca ma obowiązek rozliczenia VAT (na zasadzie samonaliczenia) z tytułu dostawy towarów, niezależnie od tego, czy ma siedzibę w państwie członkowskim przywozu towarów. Podobnie jak w opcji 2A mamy do czynienia z następującymi rozwiązaniami: W przypadku gdy towary są transportowane, miejscem opodatkowania jest kraj, w którym towary znajdują się w chwili zakończenia transportu. W przypadku gdy towary nie są transportowane, miejscem opodatkowania pozostanie kraj, w którym towary znajdują się w momencie dokonania dostawy. Przemieszczenie własnych towarów wykorzystywanych w działalności gospodarczej traktowane jest jako dostawa towarów. Dla celów rozliczenia dostaw wewnątrzwspólnotowych, nabywca towarów miałby obowiązek rejestracji VAT w państwie członkowskim, w którym nie ma on siedziby. Ponadto dostawcy byliby zobowiązani do rejestracji w państwie członkowskim, do którego przemieszczaliby własne towary. 5 alternatywnych modeli opodatkowania 3
Opcja 4B Ujednolicenie zasad regulujących miejsce świadczenia usług i dostaw towarów przy jednoczesnym zastosowaniu mechanizmu samonaliczenia VAT przez odbiorcę Również i w tym przypadku następuje tylko jedna transakcja - dostawa towarów: Jeśli towary są dostarczane do podatnika VAT, miejscem opodatkowania jest miejsce, w którym odbiorca ma swoją siedzibę. Jeśli jednak towary te dostarczane są do stałego miejsca prowadzenia działalności podatnika innego niż miejsce, w którym podatnik ma swoją siedzibę, miejscem opodatkowania dostawy tych towarów jest miejsce, w którym zlokalizowana jest to stałe miejsce prowadzenia działalności. W przypadku braku siedziby lub stałego miejsca wykonywania działalności, miejscem opodatkowania jest miejsce, w którym podatnik otrzymujący towary ma stałe miejsce zamieszkania lub w którym zazwyczaj przebywa. Przemieszczenie własnych towarów wykorzystywanych w działalności gospodarczej nie jest traktowane jako dostawa towarów. Odbiorca nie będzie zobowiązany do rejestracji VAT w państwach członkowskich, w których nie ma siedziby, ani też dostawca nie miałby obowiązku rejestracji w kraju, do którego przemieszcza własne towary. W związku z tym, że odbiorca towarów rozliczy VAT zgodnie z zasadą samonaliczenia, nie ma potrzeby zastosowania procedury jednego okienka (One Stop Shop) w pełnym zakresie. Zamiast tego, mini One Stop Shop ( mini-okienko ) byłby stosowany w dwóch sytuacjach: w przypadku dostawy towarów do odbiorcy spoza Wspólnoty, jeśli towary nie są wywożone poza teren Wspólnoty oraz w odniesieniu do innych dostaw dokonywanych przez dostawcę, np. dostaw B2C. Model ten przewiduje szereg mechanizmów mających na celu zapobieganie oszustwom/ wyłudzeniom podatkowym, np. obowiązek wykazania w zeznaniu VAT przez odbiorcę numeru VAT dostawcy niemającego siedziby w kraju w przypadku odliczenia kwoty podatku naliczonej przez tegoż dostawcę. 4 5 alternatywnych modeli opodatkowania
Opcja 5A Dostosowanie zasad regulujących miejsce opodatkowania do zapisów umownych - naliczenie VAT przez dostawcę w państwie członkowskim przeznaczenia Opcja ta przewiduje obowiązek rozliczenia VAT przez dostawcę towarów w państwie członkowskim siedziby kontrahenta: Niezależnie od tego, czy towary są transportowane czy nie, miejscem opodatkowania towarów jest miejsce siedziby odbiorcy (strony umowy). Przemieszczenie własnych towarów wykorzystywanych w ramach działalności gospodarczej dostawcy nie jest traktowane jako dostawa towarów. Jeśli dostawca nie ma siedziby w państwie członkowskim opodatkowania, rozliczy on należny VAT zgodnie z zasadą jednego okienka (One Stop Shop). Możliwe jest wprowadzenie procedur upraszczających, na przykład odbiorcy mogą uzyskać status podatników certyfikowanych i rozliczać VAT zgodnie z zasadą samonaliczenia, a jeśli dostawa odbywa się pomiędzy podmiotami w tej samej grupie spółek, odbiorca mógłby rozliczać VAT zgodnie z zasadą samonaliczenia. Opcja ta przewiduje również szereg mechanizmów mających na celu zapobieganie oszustwom/ wyłudzeniom podatkowym, np. obowiązek wykazania w zeznaniu VAT przez odbiorcę numeru VAT dostawcy niemającego siedziby w kraju w przypadku odliczenia kwoty podatku naliczonej przez tegoż dostawcę. Kontakt Radosław Szczęch Partner, Lider Zespołu Podatków Pośrednich radoslaw.szczech@pl.ey.com tel. +48 22 557 72 93 Joanna Perzanowska-Kuśnierek Menedżer joanna.perzanowska-kusnierek@pl.ey.com tel. +48 22 557 75 62 5 alternatywnych modeli opodatkowania 5
EY Assurance Tax Transactions Advisory O firmie EY EY jest światowym liderem rynku usług profesjonalnych obejmujących usługi audytorskie, doradztwo podatkowe, doradztwo biznesowe i doradztwo transakcyjne. Nasza wiedza oraz świadczone przez nas najwyższej jakości usługi przyczyniają się do budowy zaufania na rynkach kapitałowych i w gospodarkach całego świata. W szeregach EY rozwijają się utalentowani liderzy zarządzający zgranymi zespołami, których celem jest spełnianie obietnic składanych przez markę EY. W ten sposób przyczyniamy się do budowy sprawniej funkcjonującego świata. Robimy to dla naszych klientów, społeczności, w których żyjemy i dla nas samych. Nazwa EY odnosi się do firm członkowskich Ernst & Young Global Limited, z których każda stanowi osobny podmiot prawny. Ernst & Young Global Limited, brytyjska spółka z odpowiedzialnością ograniczoną do wysokości gwarancji (company limited by guarantee) nie świadczy usług na rzecz klientów. Aby uzyskać więcej informacji, wejdź na www.ey.com/pl EY, Rondo ONZ 1, 00-124 Warszawa 2014 EYGM Limited. Wszelkie prawa zastrzeżone. SCORE: 005.06.14 ey.com/pl