OBSZAR NAUK O ZDROWIU

OBSZAR NAUK O ZDROWIU Seminarium konsultacyjne Krajowe Ramy Kwalifikacji Budowa programów studiów na bazie efektów kształcenia 5.11.2010 r. Warszawski Uniwersytet Medyczny Prof. dr hab. med. Piotr ZABOROWSKI Członek Zespołu przy MNiSW ds opracowania opisu efektów kształcenia dla obszaru nauk o zdrowiu (nauk medycznych)

Efekty uczenia się Efekty kształcenia

Saryusz-Wolski T.: 2010

P.Zaborowski, 5.11.2010., WUM Warszawa Taksonomia Blooma DOMENA AFEKTYWNA DOMENA PSYCHOMOTORYCZNA DOMENA POZNAWCZA Próchnicka M. 2010

Taksonomia Blooma Domena poznawcza 6. ocena (evaluation) 5. synteza (synthesis) 4. analiza (analysis) 3. zastosowanie (application) 2. zrozumienie (comprehension) 1. wiedza (knowledge) Próchnicka M. 2010

Taksonomia Blooma Domena afektywna (postawy i uczucia) 5. charakteryzowanie (characterisation) 4. organizowanie (organisation) 3. wartościowanie (valuing) 2. odpowiadanie (responding) 1. otrzymywanie (receiving) Próchnicka M. 2010

Zawody medyczne

Rozp. Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 12.07.2007 w sprawie standardów kształcenia dla poszczególnych kierunków oraz poziomów kształcenia, a także trybu tworzenia i warunków, jakie musi spełniać uczelnia, by prowadzić studia międzykierunkowe oraz makrokierunki (Dz.U. 2007 nr 164 poz. 1166) kierunki medyczne: analityka medyczna dietetyka farmacja fizjoterapia kierunek lekarski kierunek lekarsko-dentystyczny pielęgniarstwo położnictwo ratownictwo medyczne techniki dentystyczne zdrowie publiczne

Rozp. Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 12.07.2007 w sprawie standardów kształcenia dla poszczególnych kierunków oraz poziomów kształcenia, a także trybu tworzenia i warunków, jakie musi spełniać uczelnia, by prowadzić studia międzykierunkowe oraz makrokierunki (Dz.U. 2007 nr 164 poz. 1166) specjalności na kierunku zdrowie publiczne (nie zawarte w rozporządzeniu): audiofonologia elektroradiologia higiena stomatologiczna niektóre uczelnie kształcą w Wydziałach Nauk o Zdrowiu na kierunku kosmetologia

Frankowicz M. 2010

WARSZTATY Jak budować program (curriculum) na bazie efektów uczenia się zdefiniowanych dla obszaru studiów? Jak budować program zajęć (sylabus) na bazie macierzy efektów uczenia się?

Jak budować program (curriculum) na bazie efektów uczenia się zdefiniowanych dla obszaru studiów?

Szczegółowość opisu efektów kształcenia stopień szczegółowości opisu efektów kształcenia dla przedmiotu zbyt duży mała czytelność, ograniczenie swobody (akademickiego charakteru procesu kształcenia) zbyt mały niedostatek (brak) kluczowych informacji niezbędnych dla studenta Kraśniewski A. 2010

Jak budować program zajęć (sylabus) na bazie macierzy efektów uczenia się?

Efekty kształcenia (EK) P.Zaborowski,5.11.2010., WUM Warszawa efekty kształcenia dla programu studiów cel założone efekty kształcenia efekty kształcenia muszą być sprawdzalne (możliwe do zaobserwowania, zmierzenia, oceny) efekty kształcenia dla przedmiotu powinny odnosić się do efektów kształcenia dla programu studiów (jeśli zostały zdefiniowane) Kraśniewski A. 2010

Opracowanie/modyfikacja przedmiotu NAUCZYCIEL STUDENT efekty kształcenia dla programu studiów cel założone efekty kształcenia osiągnięte efekty uczenia się formy zajęć, techniki nauczania podejście do zajęć, techniki uczenia się sposoby sprawdzania efektów kształcenia (uczenia się) Kraśniewski A. 2010

efekty kształcenia dla programu studiów cel założone efekty kształcenia formy zajęć, techniki nauczania sposoby sprawdzania efektów kształcenia (uczenia się) Kraśniewski A. 2010

Formy i techniki nauczania wykłady (np. klasyczne; interaktywne; e-learning; wyklady z prezentacją chorych) seminaria (np. klasyczne; z wykorzystaniem internetu; nauczanie w małych grupach [PBL,POL]; pacjenci wirtualni [VP]) ćwiczenia (np. klasyczne; na fantomach; z wykorzystaniem pacjentów symulowanych [SP])

Macierz kompetencji Odzwierciedla relacje między typem zajęć (i właściwymi dla poszczególnych typów zajęć metod nauczania i rodzajów przejawianej aktywności studentów) z kompetencjami studentów kształtowanymi w trakcie zajęć określonego typu Pozwala na sprawdzenie, czy typy zajęć przewidziane do realizacji w danym programie kształcenia/przedmiocie/module, gwarantują uzyskanie sformułowanych efektów uczenia się (kompetencji) Umożliwia identyfikację białych plam, to znaczy rozpoznanie takich kompetencji, które nie są rozwijane wcale lub w niedostatecznym stopniu z powodu niewłaściwego doboru typów zajęć Pozwala na zachowanie równowagi w kształtowaniu kompetencji różnych typów poprzez uświadomienie konieczności wprowadzania różnych typów zajęć i charakterystycznych dla nich metod nauczania i uczenia się Próchnicka M. 2010

Przykładowa macierz kompetencji Wiedza i rozumienie ++ + + Zastosowanie wiedzy + ++ ++ + Formułowanie sądów ++ + ++ Radzenie sobie ze złożonością, ++ + interdyscyplinarnością Umiejętność samodzielnego uczenia się ++ + + Umiejętność komunikowania się + ++ + Kształtowanie odpowiedzialności i postaw + + + etycznych Umiejętność pracy w zespole + + Umiejętność pracy w środowisku międzynarodowym + + Wykład Seminarium Projekt Ćwiczenia Laboratorium Praca dyplomowa Próchnicka M. 2010

Macierz efektów w uczenia się Odzwierciedla relacje między efektami uczenia się sformułowanymi dla całego programu kształcenia i efektami uczenia się zdefiniowanymi dla jego jednostek strukturalnych (przedmiotów/modułów) Pozwala na sprawdzenie, czy podział programu kształcenia na jednostki o zdefiniowanych efektach uczenia się gwarantuje osiągnięcie przez absolwentów efektów założonych dla całego programu Umożliwia identyfikację białych plam, to znaczy rozpoznanie takich efektów uczenia się, które nie są osiągane wcale lub w niedostatecznym stopniu z powodu niewłaściwego zaprojektowania jednostek programu (przedmiotów/modułów) i przyporządkowanych im efektów uczenia się Pozwala na optymalne rozłożenie efektów uczenia się między poszczególne przedmioty/moduły w obrębie programu kształcenia (unikanie nadmiernej kumulacji efektów, właściwe przyporządkowanie efektów generycznych poszczególnym przedmiotom/modułom) Próchnicka M. 2010

Wzór r macierzy efektów w uczenia się Przedmiot/moduł 1 Przedmiot/moduł 2 Przedmiot/moduł 3 Przedmiot/moduł 4 Przedmiot/moduł 5 EK dla programu kształcenia 1 EK dla programu kształcenia 2 + + + EK dla programu kształcenia 3 EK dla programu kształcenia 4 + + + Próchnicka M. 2010

zadanie P.Zaborowski,5.11.2010., WUM Warszawa Dla konkretnego przedmiotu (istniejącego lub tworzonego), obejmującego istotne elementy zajęć praktycznych (np. laboratorium nauczania umiejętności klinicznych) określić cel efekty kształcenia (zamierzone) formy prowadzenia zajęć, techniki nauczania sposoby sprawdzenia, czy zamierzone efekty kształcenia zostały osiągnięte odniesienie do efektów kształcenia dla określonego programu (obszaru) wg Kraśniewski A. 2010 zmodyfikowane

podział pracy wiedza umiejętności ogólne - niezwiązane lub luźno związane z obszarem kształcenia w zawodach medycznych podstawowe umiejętności zawodowe (np. nawiązywanie kontaktu, umiejętność opieki) umiejętności bezpośrednio związane ze specjalnością medyczną inne kompetencje (postawy) w systemie pracy zespołowej? wg Kraśniewski A. 2010 zmodyfikowane

formułowanie efektów kształcenia (EK) dla przedmiotu Wskazówki merytoryczne skoncentrować się na umiejętnościach (nie wiedzy) weryfikować, czy EK są sprawdzalne (możliwe do zaobserwowania, zmierzenia, oceny) upewnić się, że EK dla przedmiotu odnoszą się do EK zdefiniowanych dla programu kształcenia (jeśli zostały zdefiniowane) zachować realizm - EK nie mogą być sformułowane zbyt ambitnie - muszą być osiągalne przez średniego studenta w zakładanym czasie i przy dostępnych środkach zasięgnąć opinii innych nauczycieli/wykładowców oraz - jeśli to możliwe absolwentów/studentów Kraśniewski A. 2010

formułowanie efektów kształcenia (EK) dla przedmiotu Wskazówki techniczne zachować właściwy poziom szczegółowości informacyjność, wyczerpujący charakter zwięzłość Optymalnie - nie więcej niż 10 EK (?) opis rozpoczynać do czasownika identyfikuje, porównuje, analizuje (dokonuje analizy), definiuje, opisuje, demonstruje, stosuje, rozwiązuje, szacuje,... potrafi (z)identyfikować, porównać, (prze)analizować (dokonać analizy), (z)definiować, opisać, zademonstrować, (za)stosować, rozwiązywać (rozwiązać), (o)szacować,... używać wyrażeń prostych i jednoznacznych EK powinny być w jednakowy sposób rozumiane przez studentów, nauczycieli akademickich i interesariuszy zewnętrznych (np. pracodawców) wg Kraśniewski A. 2010 zmodyfikowane

formułowanie efektów kształcenia (EK) dla przedmiotu Komentarz W literaturze można spotkać zalecenia: Należy unikać takich czasowników jak: rozumieć, wiedzieć, byćświadomym, doceniać (jako zbyt ogólnych) Przykład sformułowanie nie zalecane: student zna przepisy BHP w pracy laboratoryjnej sformułowanie zalecane: student potrafi napisać raport, odpowiedzieć na pytania, wytłumaczyć istotne zagadnienia itp. wg Kraśniewski A. 2010

Zasady i sposoby sprawdzania efektów kształcenia (uczenia się)

sprawdzanie/ocena efektów kształcenia określenie sposobów sprawdzenia, czy student osiągnął zamierzone efekty kształcenia określenie sposobów oceny, w jakim stopniu student osiągnął zamierzone efekty kształcenia wg Kraśniewski A. 2010 zmodyfikowane

Saryusz-Wolski T.: 2010

Ziółek M. 2010

Metody oceny cząstkowe? (np. prosta suma zaliczeń z poszczególnych typów zajęć i form nauczania [historia choroby; kontrolowane, częściowe badanie chorego; prezentacja itp.]) całościowe? (np. klasyczne: testy jedno- i wielokrotnego wyboru [MCQs]; standaryzowany egzamin ustny: praktyczny i teoretyczny; OSCE)

Kennedy D., Hyland A., Ryan N.: BH 1 02 06 12

Kennedy D., Hyland A., Ryan N.: BH 1 02 06 12

Szacowanie nakładu pracy Studenta godziny kontaktowe samokształcenie Przeliczanie efektów kształcenia na punkty ECTS