Politechnika Częstochowska, Wydział Zarządzania PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu Mikroekonomia E Kierunek Logistyka studia inżynierskie Forma studiów niestacjonarne Poziom kwalifikacji I stopnia Rok I Semestr II Jednostka prowadząca Katedra Ekonomii, Inwestycji i Nieruchomości Osoba sporządzająca dr inż. Andrzej Skibiński Profil ogólnoakademicki Rodzaj przedmiotu podstawowy Liczba punktów ECTS 6 RODZAJ ZAJĘĆ LICZBA GODZIN W SEMESTRZE WYKŁAD ĆWICZENIA LABORATORIUM PROJEKT SEMINARIUM 5E 5 - - - OPIS PRZEDMIOTU. CEL PRZEDMIOTU C. Przedstawienie zagadnień i modeli współczesnej mikroekonomii, wyjaśnienie funkcjonowania rynków i podmiotów gospodarczych w skali mikroekonomicznej. C. Zapoznanie z metodami i narzędziami analizy mikroekonomicznej w zakresie badania zachowań pojedynczych podmiotów gospodarczych oraz funkcjonowania rynków.. WYMAGANIA WSTĘPNE W ZAKRESIE WIEDZY, UMIEJĘTNOŚCI I INNYCH KOMPETENCJI. Matematyka według programów nauczania szkół średnich. Podstawy przedsiębiorczości według programów nauczania szkół średnich
3. EFEKTY KSZTAŁCENIA EK Student zna, analizuje i rozróżnia poszczególne zjawiska i procesy ekonomiczne. Zna podstawowe rodzaje rynków oraz rozumie zasady ich funkcjonowania Student rozpoznaje, definiuje, klasyfikuje i rozumie pojęcia związane z mikroekonomią. Zna podstawowe formuły i stosowane metody badawcze oraz poprawnie interpretuje uzyskane wyniki. EK Student zna, rozumie i analizuje zjawisko popytu rynkowego, rolę konsumenta na rynku oraz wykorzystuje znajomość teorii konsumenta do interpretowania problemów praktyki gospodarczej oraz do oceny racjonalności i determinantów decyzji podejmowanych przez konsumenta. Student poprawnie interpretuje wyniki rozwiązywanych zadań i analiz z tego zakresu. EK 3 Student zna, rozumie i analizuje zjawisko podaży rynkowej, rolę producenta na rynku oraz wykorzystuje znajomość teorii producenta do interpretowania problemów praktyki gospodarczej oraz do oceny racjonalności i determinantów decyzji podejmowanych przez producenta. Student poprawnie interpretuje wyniki rozwiązywanych zadań i analiz z tego zakresu. EK 4 Student zna formy konkurencyjne rynków: konkurencję doskonałą, konkurencję monopolistyczną, oligopol i monopol. Rozumie i analizuje warunki osiągania równowagi w różnych strukturach rynkowych. Student poprawnie interpretuje wyniki rozwiązywanych zadań i analiz z tego zakresu. 4. TREŚCI PROGRAMOWE Mikroekonomia kierunek Logistyka Forma zajęć WYKŁADY (5 godzin) W - Podstawowe kategorie ekonomiczne (definicja ekonomii, mikroekonomii, pojęcia ekonomii pozytywnej, normatywnej). Główne nurty ekonomiczne. Proces gospodarowania (potrzeby, produkcja, podział, wymiana, konsumpcja). Czynniki produkcji (praca, ziemia, kapitał). W - Ograniczoność zasobów a decyzje ekonomiczne (problem rzadkości zasobów i technologii, alokacja zasobów, krzywa możliwości produkcyjnych, koszt alternatywny). Racjonalność gospodarcza (racjonalność rzeczywista i proceduralna). Konieczność dokonywania wyborów, korzyści i koszty. W 3 - Ogólna charakterystyka gospodarki rynkowej (wymiana i rynek, mechanizm rynkowy, model gospodarki rynkowej, gospodarka mieszana). Elementy rynku: popyt, podaż, cena. Zachowanie organizacji na rynku. Organizacje w budowaniu dobrobytu społecznego. W 4 - Popyt, prawo popytu, czynniki wpływające na rozmiary popytu: dochody konsumentów, gusty i preferencje, substytuty i dobra komplementarne, przewidywanie cen relatywnych, liczba ludności, efekty naśladownictwa i demonstracji. W 5 - Podaż, prawo podaży, czynniki wpływające na rozmiary podaży: ceny czynników produkcji, technologia, podatki i subsydia, przewidywanie cen, ilość przedsiębiorstw w gałęzi. W 6 - Cena równowagi - model statyczny (równowaga rynkowa przypadki szczególne, równowaga rynkowa w praktyce, równowaga rynkowa - statyka porównawcza). W 7 - Cena równowagi - model dynamiczny (o wahaniach: tłumionych, wybuchowych, doskonałych). Liczba godzin
W 8 - Elastyczność cenowa popytu (pojęcie elastyczności, elastyczność łukowa i punktowa, metody mierzenia elastyczności punktowej, nachylenie krzywej popytu a elastyczność, determinanty elastyczności cenowej popytu: występowanie substytutów, znaczenie dobra w dochodzie konsumenta, czynnik czasu). Elastyczność a przychody przedsiębiorstw. Elastyczność mieszana popytu. W 9 - Elastyczność dochodowa popytu. Dobra: normalne i podrzędne, podstawowe i luksusowe. Prawo oraz krzywe Engla. Elastyczność mieszana popytu. Elastyczność cenowa podaży. W 0, W - Teoria konsumenta (krzywa obojętności konsumenta i jej cechy, marginalna stopa substytucji MSS, MSS a nachylenie krzywej obojętności, prawo malejącej MSS, ograniczenia wyboru konsumenta, ograniczenie budżetu, optimum konsumenta, zmiany dochodów konsumenta, zmiany cen dóbr). Prawo Gossena W - Formy własności przedsiębiorstw (istota i cechy przedsiębiorstwa rynkowego, instytucjonalne formy organizacyjne przedsiębiorstwa). Rodzaje spółek. Funkcjonowanie organizacji non-profit. W 3, W4 - Koszty produkcji oraz ich klasyfikacja (znaczenie kosztów produkcji, koszty prywatne i społeczne, alternatywne, rachunkowe i ekonomiczne, koszty w krótkim i długim okresie czasu). Funkcje kosztów produkcji. Koszty: stałe, zmienne, całkowite, marginalne. Koszty produkcji. Próg rentowności (założenia, definicje, próg rentowności ilościowy, wartościowy i procentowy). W 5 Formy rynku: konkurencja doskonała, konkurencja monopolistyczna, oligopol, monopol. Równowaga na rynku konkurencyjnym i rynku pracy. Wpływ czynników ekonomicznych na bezpieczeństwo instytucji i procesy zarządzania. Forma zajęć ĆWICZENIA (5 godzin) C Wprowadzenie do mikroekonomii (definicja ekonomii, mikroekonomii, pojęcia ekonomii pozytywnej, normatywnej). Główne nurty ekonomiczne. Proces gospodarowania (potrzeby, produkcja, podział, wymiana, konsumpcja). Czynniki produkcji (praca, ziemia, kapitał). Renta ekonomiczna. C - Ograniczoność zasobów a decyzje ekonomiczne (problem rzadkości zasobów i technologii, alokacja zasobów, krzywa możliwości produkcyjnych, koszt alternatywny). Racjonalność gospodarcza (racjonalność rzeczywista i proceduralna). Konieczność dokonywania wyborów, korzyści i koszty. Zasada optymalizacji decyzji. Ogólna charakterystyka gospodarki rynkowej (wymiana i rynek, mechanizm rynkowy, model gospodarki rynkowej, gospodarka mieszana). Elementy rynku: popyt, podaż, cena. Zachowanie organizacji na rynku. Organizacje w budowaniu dobrobytu społecznego. C 3, C4 - Popyt, prawo popytu, czynniki wpływające na rozmiary popytu: dochody konsumentów, gusty i preferencje, substytuty i dobra komplementarne, przewidywanie cen relatywnych, liczba ludności, efekty naśladownictwa i demonstracji. C 5, C6 - Podaż, prawo podaży, czynniki wpływające na rozmiary podaży: ceny czynników produkcji, technologia, podatki i subsydia, przewidywanie cen, ilość przedsiębiorstw w gałęzi. C 7 - Cena równowagi - model statyczny (równowaga rynkowa przypadki szczególne, równowaga rynkowa w praktyce, równowaga rynkowa - statyka porównawcza). Cena równowagi - model dynamiczny (o wahaniach: tłumionych, wybuchowych, doskonałych). Liczba godzin 3
C 8, C9 - Elastyczność cenowa popytu (pojęcie elastyczności, elastyczność łukowa i punktowa, metody mierzenia elastyczności punktowej, nachylenie krzywej popytu a elastyczność, determinanty elastyczności cenowej popytu: występowanie substytutów, znaczenie dobra w dochodzie konsumenta, czynnik czasu). Elastyczność a przychody przedsiębiorstw. Przychód całkowity, przeciętny i marginalny. Elastyczność mieszana popytu. Elastyczność dochodowa popytu. Dobra: normalne i podrzędne, podstawowe i luksusowe. Prawo oraz krzywe Engla. Elastyczność mieszana popytu. Elastyczność cenowa podaży C 0, C -Teoria konsumenta (konsument jako podmiot gospodarujący, użyteczność miarą zadowolenia z konsumpcji, użyteczność całkowita i marginalna, system preferencji konsumenta). Teoria konsumenta (krzywa obojętności konsumenta i jej cechy, marginalna stopa substytucji MSS, MSS a nachylenie krzywej obojętności, prawo malejącej MSS, ograniczenia wyboru konsumenta, ograniczenie budżetu, optimum konsumenta, zmiany dochodów konsumenta, zmiany cen dóbr). Prawo Gossena. C - Podstawy decyzji ekonomicznych producenta. Efektywność techniczna i ekonomiczna. Funkcja produkcji w krótkim okresie. Produkt całkowity, przeciętny i marginalny. Prawo malejących przychodów. Teoria produkcji. Funkcja produkcji w długim okresie. Efekty skali produkcji. Izokwanty produkcji. Optimum produkcji. C 3, C4, Koszty produkcji oraz ich klasyfikacja (znaczenie kosztów produkcji, koszty prywatne i społeczne, alternatywne, rachunkowe i ekonomiczne, koszty w krótkim i długim okresie czasu). Funkcje kosztów produkcji. Koszty: stałe, zmienne, całkowite, marginalne. Koszty produkcji - Zależności KZP-PP oraz KM- PM. Koszty produkcji - prezentacja geometryczna. C 5 Sprawdzian wiadomości test pisemny z zadaniami rachunkowymi. 5. NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE. prezentacje projektor multimedialny. studia przypadków 3. ćwiczenia rachunkowe do samodzielnego wykonania i interpretacji 4. podręczniki i skrypty 6. SPOSOBY OCENY ( F FORMUJĄCA, P PODSUMOWUJĄCA) F. Aktywność i przygotowanie do ćwiczeń. P. Sprawdzian pisemny testowy z opanowania materiału wraz z zadaniami rachunkowymi (zaliczenie ćwiczeń). P. Egzamin pisemny testowy (wykład). Dopuszcza się ustną odpowiedź uzupełniającą. 4
7. OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA Forma aktywności Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności Godziny kontaktowe z nauczycielem 30 Przygotowanie do zajęć 5 Zapoznanie z literaturą przedmiotu 30 Zadania przed zaliczeniem 5 Przygotowanie do zaliczenia 0 Przygotowanie do egzaminu 0 Obecność na egzaminie 3 Obecność na konsultacjach 7 Suma 50 SUMARYCZNA LICZBA PUNKTÓW ECTS 6 DLA PRZEDMIOTU 8. LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA Literatura podstawowa:. M. Rekowski, Mikroekonomia, Wyd. Marek Rekowski, Poznań, 005.. B. Czarny, Podstawy Ekonomii, PWE Warszawa, 0. 3. M. Nasiłowski, System rynkowy. Podstawy mikro i makroekonomii. Wyd. Key Text, 007. Literatura uzupełniająca:. Z. Dach: Mikroekonomia, Wyd. AE, Kraków, 05.. D. Begg, S. Fischer, R. Dornbusch: Mikroekonomia, PWE, Warszawa, 007. 3. T. Zalega, Mikroekonomia. Zbiór ćwiczeń i zadań, Wyd. nauk. Wydz. Zarz. UW, Warszawa, 007. 4. Skibiński A., Rączaszek A., Aktywność ekonomiczna ludności w Polsce na tle nowych krajów członkowskich Unii Europejskiej - studium porównawcze, Zarządzanie w Przedsiębiorstwie. XIV Międzynarodowa Konferencja Naukowo-Techniczna. Częstochowa, 006. 5. Bajor M., Źródła finansowania oraz bariery towarzyszące przedsiębiorstwom inwestującym w odnawialne źródła energii, Determinanty efektywnego zarządzania organizacjami (red.) Lemańska-Majdzik A., Wydawnictwo Wydziału Zarządzania Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa 05. 9. PROWADZĄCY PRZEDMIOT (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL). dr inż. Andrzej Skibiński; e-mail: andrzej.skibinski@wz.pcz.pl. mgr inż. Mateusz Bajor; e-mail: mateusz.bajor@wz.pcz.pl 5
0. MACIERZ REALIZACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Odniesienie danego efektu do efektów Cele zdefiniowanych przedmiotu dla całego programu Efekt kształcenia EK K_W07, K_W09, K_U06, K_U07, K_K0, K_K03 EK K_W07, K_W09,, K_U06, K_U07, K_K0, K_K03 EK3 EK4 K_W07, K_W09, K_U06, K_U07, K_K0, K_K03 K_W07, K_W09, K_U06, K_U07, K_K0, K_K03 C Treści programowe W-5, C-5 C, C, W3-8, C-7 C, C, W3-6, W9-0, C-5, C8-9 C, C, W-3 C0- Narzędzia dydaktyczne Sposób oceny,,3,4 F, P, P,,3,4, F, P, P,,3,4 F,P, P,3,4 F,P, P. FORMY OCENY - SZCZEGÓŁY Na ocenę Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5 Efekt Student nie zna zjawisk i procesów ekonomiczne. Nie zna podstawowych rodzajów rynków, ani zasad ich funkcjonowania Student nie rozpoznaje i nie definiuje podstawowych pojęć mikroekonomiczn ych. Student zna i rozróżnia poszczególne zjawiska i procesy ekonomiczne. Zna podstawowe rodzaje rynków oraz rozumie zasady ich funkcjonowania Student rozpoznaje i definiuje podstawowe pojęcia mikroekonomiczne Student zna, analizuje i rozróżnia poszczególne zjawiska i procesy ekonomiczne. Zna podstawowe rodzaje rynków oraz rozumie zasady ich funkcjonowania Student rozpoznaje, definiuje, klasyfikuje i pojęcia związane z mikroekonomią. Zna podstawowe formuły i stosowane metody badawcze. Student zna, analizuje i rozróżnia poszczególne zjawiska i procesy ekonomiczne. Zna podstawowe rodzaje rynków oraz rozumie zasady ich funkcjonowania Student rozpoznaje, definiuje, klasyfikuje i rozumie pojęcia związane z mikroekonomią. Zna podstawowe formuły i stosowane metody badawcze oraz poprawnie interpretuje uzyskane wyniki. 6
Efekt Student nie zna zjawiska popytu rynkowego, roli konsumenta na rynku ani podstaw teorii konsumenta. Efekt 3 Student nie zna zjawiska podaży rynkowej, roli producenta na rynku ani podstaw teorii producenta. Efekt 4 Student nie zna podstawowych informacji dotyczących form konkurencyjnych rynków: konkurencji doskonałej, konkurencji monopolistycznej, oligopolu i monopolu. Student zna i rozumie zjawisko popytu rynkowego, rolę konsumenta na rynku oraz zna podstawy teorii konsumenta. Student zna i rozumie zjawisko podaży rynkowej, rolę producenta na rynku oraz podstawy teorii producenta. Student zna formy konkurencyjne rynków: konkurencję doskonałą, konkurencję monopolistyczną, oligopol i monopol. Student zna i rozumie zjawisko popytu rynkowego, rolę konsumenta na rynku oraz wykorzystuje znajomość teorii konsumenta do interpretowania problemów praktyki gospodarczej oraz do oceny racjonalności i determinantów decyzji podejmowanych przez konsumenta. Student zna i rozumie zjawisko podaży rynkowej, rolę producenta na rynku oraz wykorzystuje znajomość teorii producenta do interpretowania problemów praktyki gospodarczej oraz do oceny racjonalności i determinantów decyzji podejmowanych przez producenta. Student zna formy konkurencyjne rynków: konkurencję doskonałą, konkurencję monopolistyczną, oligopol i monopol. Rozumie i w podstawowym zakresie analizuje warunki osiągania równowagi w różnych strukturach rynkowych. Student zna, rozumie i analizuje zjawisko popytu rynkowego, rolę konsumenta na rynku oraz wykorzystuje znajomość teorii konsumenta do interpretowania problemów praktyki gospodarczej oraz do oceny racjonalności i determinantów decyzji podejmowanych przez konsumenta. Student poprawnie interpretuje wyniki rozwiązywanych zadań i analiz z tego zakresu. Student zna, rozumie i analizuje zjawisko podaży rynkowej, rolę producenta na rynku oraz wykorzystuje znajomość teorii producenta do interpretowania problemów praktyki gospodarczej oraz do oceny racjonalności i determinantów decyzji podejmowanych przez producenta. Student poprawnie interpretuje wyniki rozwiązywanych zadań i analiz z tego zakresu. Student zna formy konkurencyjne rynków: konkurencję doskonałą, konkurencję monopolistyczną, oligopol i monopol. Rozumie i analizuje warunki osiągania równowagi w różnych strukturach rynkowych. Student poprawnie interpretuje wyniki rozwiązywanych zadań i analiz z tego zakresu 7
. INNE PRZYDATNE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE. Informacja, gdzie można zapoznać się z prezentacjami do zajęć - informacje prezentowane studentom na zajęciach, jeśli wymaga tego formuła zajęć przesyłane są drogą elektroniczną na adresy mailowe poszczególnych grup dziekańskich.. Informacje na temat miejsca odbywania się zajęć - informacje znajdują się na stronie internetowej wydziału. 3. Informacje na temat terminu zajęć (dzień tygodnia/ godzina) - informacje znajdują się na stronie internetowej wydziału. 4. Informacja na temat konsultacji (godziny + miejsce) - podawane są studentom na pierwszych zajęciach, znajdują się na stronie internetowej wydziału. Podpis osoby sporządzającej 8