dr Tomasz M. Zieliński prezes zarządu ABC Akademia Sp. z o.o. oraz opiekun merytoryczny Akademii Controllingu Sp. z o.o.

Cz 2. SP LiZMŁD Edycja 33 Koszty logistyki i zasobowo-procesowy rachunek kosztów (ZPRK) dr Tomasz M. Zieliński prezes zarządu ABC Akademia Sp. z o.o. oraz opiekun merytoryczny Akademii Controllingu Sp. z o.o. 1

Dr. Tomasz M. Zieliński

Zapraszam do kontaktu 3

projektowanie i wdrażanie platform zarządczo-controllingowych opartych na zasobowo-procesowym rachunku kosztów (ZPRK/RCA) oraz oprogramowaniu Doctor Coster projektowanie i wdrażanie dedykowanych rozwiązań Business Intelligence (BI) wspierających zarządzanie w obszarze controllingu, sprzedaży, produkcji, logistyki oraz usług usługi outsourcingowe związane z utrzymaniem i rozwojem systemów zarządczo-controllingowych oraz rozwiązań Business Iintelligence w przedsiębiorstwach z różnych branż

Plan prezentacji cz.2. Zasobowo-procesowy rachunek kosztów ZPRK przypomnienie Poziomy dostępności i wykorzystania (zużycia) centrów kosztów zasobów Rozliczanie centrów kosztów zasobów wspierających Koszt całkowity i stawka wykorzystania/zużycia zasobu Kalkulacja kosztów działań nośniki kosztów zasobów Kalkulacja kosztów wytworzenia produktów oraz świadczenia usług Kalkulacja kosztów obsługi klientów Analiza rentowności Pięć Podstawowych Poziomów Kosztów - PPPK Podsumowanie 5

Poziom dojrzałości Tradycyjny rachunek kosztów 1 brak kalkulacji Tradycyjny rachunek kosztów 2 Kalkulacja podziałowa prosta Lean accounting Model 12 Poziomów Dojrzałości Rachunku Kosztów KOSZTY RZECZYWISTE, RAPORTOWANIE KOSZTÓW I STAWEK ZUŻYCIA Tradycyjny rachunek kosztów 3 Rachunek kosztów zmiennych dla grup produktowych Tradycyjny rachunek kosztów 4 Rachunek kosztów pełnych dla grup produktowych Tradycyjny rachunek kosztów 5 Rachunek kosztów standardowych Kalkulacja projektowa / zleceniowa Rachunek kosztów działań podejście klasyczne 6 Kalkulacja kosztów poszczególnych produktów i usług Rachunek kosztów działań podejście klasyczne 7 Poziom 6 oraz kalkulacja kosztów i rentowności klientów oraz kanałów dystrybucji Koszty niewykorzystanych zasobów 8 8a Rachunek kosztów działań - podejście klasyczne lub rachunek kosztów standardowych 8b Zasobowo- Procesowy Rachunek Kosztów Rzeczywistych Resource Consumption Accounting Planowany Rachunek Kosztów Działań GPK Grenzplankostenrechnung 9 PLANOWANIE KOSZTÓW I POTENCJAŁU ZASOBÓW Budżetowanie elastyczne Flexible budgeting Resource Consumption Time-driven Accounting ABC 12 10 Zasobowo- Symulacje Procesowy Rachunek Kosztów 11 Resource Consumption Accounting Zasobowo- Procesowy Rachunek Kosztów Planowanych Zasobowo- Procesowy Rachunek Kosztów Standardowych Opracowanie: T.M. Zieliński na podstawie IFAC 2009

Zasobowo-procesowy rachunek kosztów Resource Consumption Accounting (RCA) Integracja GPK i ABC w ramach jednego zasobowo-procesowego rachunku kosztów Analiza i zarządzanie wydajnością zasobów GRENZPLAN- KOSTENRECHNUNG GPK Koncentracja na wydajności zasobów ZASOBOWO-PROCESOWY RACHUNEK KOSZTÓW Korzyści ujęcia zasobowego ZPRK RESOURCE CONSUMPTION ACCOUNTING RCA Korzyści ujęcia procesowego ACTIVITY BASED COSTING ABC Analiza i zarządzanie procesami Koncentracja na działaniach (procesach) Źródło: RCA Institute 7

Zasobowo-Procesowy Rachunek Kosztów Zasobowo-Procesowy Rachunek Kosztów* to kompleksowy, systematyczny zarządczy rachunek kosztów: integrujący założenia niemieckiego Grenzplankostenrechnung (GPK) i amerykańskiego activity based costing (ABC), przetwarzający zgodnie ze ściśle zdefiniowanymi regułami dane finansowe i niefinansowe w informacje zarządcze o kosztach zasobów, procesów oraz o kosztach i rentowności zarówno produktów, usług, jak i klientów, przedstawione w sposób wielowymiarowy z zachowaniem rozdzielczości informacji kosztowych zarówno w ujęciu kosztów rzeczywistych, jak i planowanych, niezbędnych do wsparcia decyzji krótko-, średnio- i długoterminowych na wszystkich poziomach zarządzania przedsiębiorstwem. *Opracowanie: T.M. Zieliński, 2014, rozprawa doktorska Zasobowo-procesowy rachunek kosztów w przedsiębiorstwie, Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 8

Koszty nieprzypisywalne Koszty niewykorzystanych zasobów Centra kosztów zasobów wspierające Działania wspierające realizujące usługi wewnętrzne [ 1 ] Usługi wewnętrzne Usługi wewnętrzne [ 4] realizujące usługi wewnętrzne [ 1 ] [ 4] w spółdzielone [ 3] [ 3] ZPRK RPCA Centra kosztów w spółdzielone zasobów Centra kosztów zasobów [ 1 ] [ 1 ] [ 1 ] Działania i zarządcze [ 5] [ 5] Działania Działania Działania [ 5] [ 5] Działania Procesy i Działania zarządcze [ 2] [ 2] [ 2] [ 2] [ 6] Pośrednie obiekty kosztowe (grupy/ segmenty/projekty) POK Grupa produktowa POK Segment klienta [ 7] [ 7] [ 1 0] Finalne obiekty kosztowe (produkty/ usługi/klienci) Koszty bezpośrednie [ 9] Koszty bezpośrednie FOK Produkt /usługa FOK Produkt /usługa Wieloblokowe i wielostopniowe marże pokrycia kosztów [ 8] FOK Klient FOK Klient Finalne i Pośrednie POK Firma [ 1 0] [ 11] I inne Obiekty Kosztowe Wszelkie prawa 9 zastrzeżone dr T.M.Zieliński, 2014-2017.

Miara wielkości przerobu zasobu Miara wielkości przerobu zasobu to miara definiowana dla każdego Centrum Kosztu Zasobu, która służy zarówno do pomiaru zużycia jak i stopnia wykorzystania zasobów. Miara ta jednocześnie służy do rozliczania kosztów danego centrum kosztu na inne zasoby, na procesy oraz na produkty i klientów. Miary wielkości przerobu zasobów są podstawą w zarządzaniu potencjałem (dostępnością) oraz wykorzystaniem zasobów organizacyjnych. Miara wielkości przerobu zasobu określana jest w takich jednostkach, w jakich mierzy się zużycie lub wykorzystanie zasobów, których koszty ujmowane są w ramach danego Centrum Kosztu Zasobu. Jako miarę przerobu dla Centrów Kosztów Zasobów przyjmuje się wyłącznie miarę wielkości przerobu zasobu (np. roboczogodziny, maszynogodziny, metry kwadratowe) a nie miarę wielkości przerobu działania (np. liczba przezbrojeń, liczba zmontowanych wyrobów, liczba zamówień). Nr Centrum Kosztu Zasobu Centrum Kosztu Zasobu 520-01 Linia produkcyjna Maszynogodziny 520-12 Operatorzy maszyn Roboczogodziny Miara wielkości przerobu zasobu [MWPZ] 550-01 Budynek biurowy Metry kwadratowe 555-20 System informatyczny Licencje 527-03 Regały magazynowe Miejsca paletowe 527-11 Wózek widłowy Motogodziny 530-40 Energia elektryczna Kilowatogodziny 11

Poziomy wyznaczania dostępności zasobów (wyznaczane dla każdego centrum kosztu zasobu) Ile stanowi 100%? Teoretyczna wielkość przerobu zasobu jest to wielkość przerobu, jaką przedsiębiorstwo teoretycznie może osiągnąć, tzn. gdy będzie w 100% eksploatować zasób (w praktyce nie osiągalna z tytułu np. awarii, przerw itp.) Praktyczna wielkość przerobu zasobu jest to wielkość przerobu, jaką przedsiębiorstwo osiąga w normalnych (standardowych) warunkach produkcyjnych. Planowana wielkość przerobu zasobu jest to wielkość przerobu, jaką przedsiębiorstwo planuje wykorzystać z tytułu realizacji określonego planu produkcyjnego. 12

Poziomy wyznaczania zużycia zasobów (wyznaczane dla każdego centrum kosztu zasobu) Ile faktycznie zużyto/wykorzystano? Rzeczywista wielkość przerobu zasobu - to wielkość przerobu, jaka została faktycznie osiągnięta w efekcie określonej skali produkcji czy usług. Wielkość uzyskiwana w efekcie rzeczywistych pomiarów i odczytów. W przypadku trudności z pomiarem rzeczywistej wielkości przerobu, zastępowana jest ona autoryzowaną wielkością przerobu zasobu. Autoryzowana wielkość przerobu zasobu - to wielkość przerobu zasobu, która uznana jest za uzasadnioną i zakłada zużycie zasobów zgodne ze standardami (normami) ich zużycia, ale uwzględnia faktycznie zrealizowany poziom produkcji czy usług. 13

Stopień wykorzystania zasobu Stopień wykorzystania zasobu wynika z ilorazu pomiędzy rzeczywistą (lub autoryzowaną) a praktyczną wielkością przerobu a poszczególnych zasobów. Stopień Wykorzystania Rzeczywista (autoryzowana) wielkosc przerobu zasobu Zasobu = Praktyczna wielkosc przerobu zasobu x100% Zasób MWPZ Praktyczna Rzeczywista (autoryzowana) Ilość niewykorzystana % wykorzystania zasobu Linia Produkcyjna 1000 700 300 70% Samochód ciężarowy kilometry 2000 1500 500 75% Zespół ds. obsługi klienta Maszynogodziny Roboczogodziny 800 500 300 62,5% 14

Centrum Kosztu Zasobu MWPZ: maszynogodziny 520-01 Linie produkcyjne typ A Jednostka Ilość Uwagi Liczba urządzeń ilość 2 Łączna liczba jednostek zasobu Liczba dni w okresie dni 365 Teoretyczna liczba godzin dziennie dla jednego urządzenia Teoretyczna wielkość przerobu zasobu Obowiązkowa dzienna przerwa eksploatacyjna dla jednego urządzenia Obowiązkowa dzienna przerwa eksploatacyjna dla jednego urządzenia w całym okresie Liczba godzin remontów w okresie dla jednego urządzenia Liczba dni ulega zmianie w zależności od długości przyjętego okresu [godz] 24 Teoretyczny dzienny czas pracy zasobu [godz] 17 520 [godz] 1,0 [godz] 365,0 [godz] 60,0 Teoretyczny dzienny czas pracy x liczba dni w okresie x liczba urządzeń Czas przerwy wynikający z przepisów, wymogów producenta lub ustaleń przedsiębiorstwa Obowiązkowa dzienna przerwa eksploatacyjna x liczba dni w okresie Czas remontów wynikający z ustaleń przedsiębiorstwa i parametrów urządzenia Łączne obniżenie dostępności do dostępności praktycznej dla wszystkich urządzeń Praktyczna wielkość przerobu zasobu Łączne obniżenie dostępności do dostępności planowanej dla wszystkich urządzeń Planowana wielkość przerobu zasobu Rzeczywista wielkość przerobu zasobu [godz] 850,0 [godz] 16 670 [godz] 3 670,0 [godz] 13 000 [godz] 14 000 (Obowiązkowa przerwa dzienna urządzenia w okresie + czas remontów urządzenia w okresie) x liczba urządzeń Teoretyczna dostępność - obniżenie dostępności dla wszystkich urządzeń Planowany czas nieproduktywny dla jednego urządzenia w okresie x liczna urządzeń Praktyczna dostępność - planowane obniżenie dostępności dla wszystkich urządzeń Faktycznie zrealizowana wielkość przerobu zasobu STOPIEŃ WYKORZYSTANIA 83,98% (Rzeczywista / Praktyczna wielkość przerobu zasobu) x 100 15

Centrum Kosztu Zasobu MWPZ: roboczogodziny 520-12 Operatorzy Maszyn Jednostka Ilość Uwagi Liczba pracowników ilość 25 Łączna liczba jednostek zasobu Liczba dni roboczych w okresie na pracownika dni 250 Liczba dni urlopu w okresie na pracownika dni 26 Planowane dni chorobowe na pracownika w okresie Teoretyczna liczba dostępnych dni w okresie na pracownika Teoretyczna liczba godzin dziennie na pracownika Teoretyczna wielkość przerobu zasobu dni 8,0 liczba dni ulega zmianie w zależności od długości okresu Liczba dni urlopu przysługująca jednemu pracownikowi Czas choroby wynikający z charakterystyki pracowników dni 216 Liczba dni roboczych - liczba dni urlopu [godz] 8 Teoretyczny dzienny czas pracy (pełen etat) [godz] 43 200 Obowiązkowa przerwa dzienna na pracownika [godz] 0,5 Obowiązkowa przerwa dzienna w okresie na pracownika Dzienne przygotowanie i zakończenie pracy na pracownika Dzienne przygotowanie i zakończenie pracy w okresie na pracownika Łączne obniżenie dostępności do dostępności praktycznej dla wszystkich pracowników Praktyczna wielkość przerobu zasobu [godz] 108,0 [godz] 0,50 [godz] 108,00 [godz] 5 400,0 [godz] 37 800 Teoretyczny dzienny czas pracy x teoretyczna liczba dostępnych dni x liczba pracowników Czas przerwy wynikający z przepisów i ustaleń firmowych Obowiązkowa przerwa dzienna na pracownika x Teoretyczna liczba dostępnych dni w okresie na pracownika Czas przewidziany na rozpoczęcie i zakończenie pracy Dzienne przygotowanie i zakończenie pracy na pracownika x Teoretyczna liczba dostępnych dni w okresie na pracownika (Przerwa + Przygotowanie i zakończenie + czas nieproduktywny na pracownika w okresie) x liczba pracowników Teoretyczna dostępność - obniżenie dostępności dla wszystkich pracowników Łączne obniżenie dostępności do dostępności planowanej dla wszystkich pracowników Planowana wielkość przerobu zasobu Rzeczywista wielkość przerobu zasobu [godz] 9 800,00 [godz] 28 000 [godz] 27 000 (Rzeczywista / Praktyczna wielkość Wszelkie prawa zastrzeżone dr T.M. Zieliński i ABC Akademia Sp. z o.o. - 2017 przerobu (NIE KOPIOWAĆ) zasobu) x 100 STOPIEŃ WYKORZYSTANIA 71,43% Planowany czas nieproduktywny dla jednego pracownika w okresie x liczba pracowników Praktyczna dostępność - obniżenie dostępności dla wszystkich pracowników Faktycznie zrealizowana wielkość przerobu zasobu 16

Centrum Kosztu Zasobu MWPZ: motogodziny 527-30 Wózki widłowe Jednostka Ilość Uwagi Liczba urządzeń ilość 14 Łączna liczba jednostek zasobu Liczba dni w okresie dni 21 Teoretyczna liczba godzin dziennie dla jednego urządzenia Teoretyczna wielkość przerobu zasobu Obowiązkowa dzienna przerwa eksploatacyjna dla jednego urządzenia Obowiązkowa dzienna przerwa eksploatacyjna dla jednego urządzenia w całym okresie Liczba godzin remontów w okresie dla jednego urządzenia Liczba dni ulega zmianie w zależności od długości przyjętego okresu [godz] 16 Teoretyczny dzienny czas pracy zasobu [godz] 4 704 [godz] 1,0 [godz] 21,0 [godz] 8,0 Teoretyczny dzienny czas pracy x liczba dni w okresie x liczba urządzeń Czas przerwy wynikający z przepisów, wymogów producenta lub ustaleń przedsiębiorstwa Obowiązkowa dzienna przerwa eksploatacyjna x liczba dni w okresie Czas remontów wynikający z ustaleń przedsiębiorstwa i parametrów urządzenia Łączne obniżenie dostępności do dostępności praktycznej dla wszystkich urządzeń Praktyczna wielkość przerobu zasobu Łączne obniżenie dostępności do dostępności planowanej dla wszystkich urządzeń Planowana wielkość przerobu zasobu Rzeczywista wielkość przerobu zasobu [godz] 406,0 [godz] 4 298 [godz] 1 198,0 [godz] 3 100 [godz] 3 200 (Obowiązkowa przerwa dzienna urządzenia w okresie + czas remontów urządzenia w okresie) x liczba urządzeń Teoretyczna dostępność - obniżenie dostępności dla wszystkich urządzeń Planowany czas nieproduktywny dla jednego urządzenia w okresie x liczna urządzeń Praktyczna dostępność - planowane obniżenie dostępności dla wszystkich urządzeń Faktycznie zrealizowana wielkość przerobu zasobu STOPIEŃ WYKORZYSTANIA 74,45% (Rzeczywista / Praktyczna wielkość przerobu zasobu) x 100 17

Centrum Kosztu Zasobu MWPZ: roboczogodziny 527-80 Zespół Telemarketerów Jednostka Ilość Uwagi Liczba pracowników ilość 60 Łączna liczba jednostek zasobu Liczba dni roboczych w okresie na pracownika dni 250 Liczba dni urlopu w okresie na pracownika dni 26 Planowane dni chorobowe na pracownika w okresie Teoretyczna liczba dostępnych dni w okresie na pracownika Teoretyczna liczba godzin dziennie na pracownika Teoretyczna wielkość przerobu zasobu dni 5,0 liczba dni ulega zmianie w zależności od długości okresu Liczba dni urlopu przysługująca jednemu pracownikowi Czas choroby wynikający z charakterystyki pracowników dni 219 Liczba dni roboczych - liczba dni urlopu [godz] 8 Teoretyczny dzienny czas pracy (pełen etat) [godz] 105 120 Obowiązkowa przerwa dzienna na pracownika [godz] 0,5 Obowiązkowa przerwa dzienna w okresie na pracownika Dzienne przygotowanie i zakończenie pracy na pracownika Dzienne przygotowanie i zakończenie pracy w okresie na pracownika Dzienny czas nieproduktywny (szkolenia, spotkania itp.) na pracownika Dzienny czas nieproduktywny (szkolenia, spotkania itp.) w okresie na pracownika Łączne obniżenie dostępności do dostępności praktycznej dla wszystkich pracowników Praktyczna wielkość przerobu zasobu [godz] 109,5 [godz] 0,50 [godz] 109,50 [godz] 0,50 [godz] 109,50 [godz] 19 710,0 [godz] 85 410 Teoretyczny dzienny czas pracy x teoretyczna liczba dostępnych dni x liczba pracowników Czas przerwy wynikający z przepisów i ustaleń firmowych Obowiązkowa przerwa dzienna na pracownika x Teoretyczna liczba dostępnych dni w okresie na pracownika Czas przewidziany na rozpoczęcie i zakończenie pracy Dzienne przygotowanie i zakończenie pracy na pracownika x Teoretyczna liczba dostępnych dni w okresie na pracownika Czas nieproduktywny przewidziany np. na szkolenia, spotkania) Dzienny czas nieproduktywny na pracownika x Teoretyczna liczba dostępnych dni w okresie na pracownika (Przerwa + Przygotowanie i zakończenie + czas nieproduktywny na pracownika w okresie) x liczba pracowników Teoretyczna dostępność - obniżenie dostępności dla wszystkich pracowników Łączne obniżenie dostępności do dostępności planowanej dla wszystkich pracowników Planowana wielkość przerobu zasobu Rzeczywista wielkość przerobu zasobu STOPIEŃ WYKORZYSTANIA 91,32% [godz] 10 410,00 Planowany czas nieproduktywny dla jednego pracownika w okresie x liczba pracowników [godz] 75 000 Praktyczna dostępność - obniżenie dostępności dla wszystkich pracowników [godz] 78 000 Faktycznie zrealizowana wielkość przerobu zasobu (Rzeczywista / Praktyczna wielkość Wszelkie prawa zastrzeżone dr T.M. Zieliński i ABC Akademia przerobu Sp. z o.o. zasobu) - 2017 (NIE x 100 KOPIOWAĆ) 18

Centrum Kosztu Zasobu MWPZ: metry kwadratowe 550-20 Powierzchnia biurowa Jednostka Ilość Uwagi Teoretyczna wielkość przerobu zasobu m2 2 000 Pełna powierzchnia użytkowa budynku Powierzchnia kumunikacyjna, toalety, sale konferencyjne Praktyczna wielkość przerobu zasobu m2 400 m2 1 600 Powierzchnia pomieszczeń nie wykorzystywanych jako pomieszczenia biurowe Powierzchnia pomieszczeń możliwych do wykorzystania jako pomieszczenia biurowe Planowana wielkość przerobu zasobu m2 1 100 Planowane wykorzystanie Rzeczywista wielkość przerobu zasobu m2 1 200 Faktycznie wykorzystane m2 powierzchni biurowej STOPIEŃ WYKORZYSTANIA 75,00% (Rzeczywista / Praktyczna wielkość przerobu zasobu) x 100 19

Koszty nieprzypisywalne Koszty niewykorzystanych zasobów Centra kosztów zasobów wspierające Działania wspierające realizujące usługi wewnętrzne [ 1 ] Usługi wewnętrzne Usługi wewnętrzne [ 4] realizujące usługi wewnętrzne [ 1 ] [ 4] w spółdzielone [ 3] [ 3] w spółdzielone ZPRK RPCA Centra kosztów zasobów [ 1 ] [ 1 ] [ 1 ] Działania i zarządcze [ 5] [ 5] Działania [ 2] Działania Działania [ 2] [ 2] Działania [ 2] [ 5] [ 5] Miejsca rozliczania wspierających kosztów Działania zarządcze centrów zasobów [ 6] Pośrednie obiekty kosztowe (grupy/ segmenty/projekty) POK Grupa produktowa POK Segment klienta [ 7] [ 7] [ 1 0] Finalne obiekty kosztowe (produkty/ usługi/klienci) [ 9] FOK Produkt /usługa FOK Produkt /usługa [ 8] FOK Klient FOK Klient [ 11] POK Firma I inne [ 1 0] Koszty bezpośrednie Koszty bezpośrednie Wieloblokowe i wielostopniowe marże pokrycia kosztów Wszelkie prawa zastrzeżone dr T.M.Zieliński, 2014-2017.

Rozliczanie centrów kosztów zasobów wspierających Współzależności pomiędzy zasobami odnoszą się do tych zależności pomiędzy zasobami, które umożliwiają im w rezultacie sprawną realizację procesów i działań, Celem odzwierciedlenia współzależności pomiędzy zasobami jest dostarczenie informacji o kosztach w pełni wyposażonych zasobów, przygotowanych do efektywnej realizacji działań, Poprawne odzwierciedlenie współzależności pomiędzy zasobami wymaga przyczynowo - skutkowych relacji do obciążania kosztami rzeczywistych (faktycznych) konsumentów zasobów. Oznacza to, że rozliczenie zasobów wspierających nie może mieć charakteru stałego narzutu kosztów, ale powinno zmieniać się w zależności od faktycznego zapotrzebowania na zasoby współdzielone i usługi wewnętrzne.

Koszty nieprzypisywalne Koszty niewykorzystanych zasobów Centra kosztów zasobów wspierające Działania wspierające realizujące usługi wewnętrzne [ 1 ] Usługi wewnętrzne Usługi wewnętrzne [ 4] realizujące usługi wewnętrzne [ 1 ] [ 4] w spółdzielone [ 3] [ 3] w spółdzielone ZPRK RPCA Centra kosztów zasobów [ 1 ] [ 1 ] [ 1 ] Działania i zarządcze [ 5] [ 5] Działania [ 2] Działania Działania [ 2] [ 2] Działania [ 5] [ 5] Rozliczanie kosztów centrów zasobów współdzielonych Działania zarządcze metoda bezpośrednia [ 2] [ 6] Pośrednie obiekty kosztowe (grupy/ segmenty/projekty) POK Grupa produktowa POK Segment klienta [ 7] [ 7] [ 1 0] Finalne obiekty kosztowe (produkty/ usługi/klienci) [ 9] FOK Produkt /usługa FOK Produkt /usługa [ 8] FOK Klient FOK Klient [ 11] POK Firma I inne [ 1 0] Koszty bezpośrednie Koszty bezpośrednie Wieloblokowe i wielostopniowe marże pokrycia kosztów Wszelkie prawa zastrzeżone dr T.M.Zieliński, 2014-2017.

współdzielone Zasób współdzielony współdzielone to zasoby zużywane, wykorzystywane przez inne zasoby w sposób bezpośredni. Koszty tych zasobów rozliczne są na zasoby lub inne zasoby wspierające. Metoda bezpośrednia rozliczenia kosztów realizowane są bezpośrednio pomiędzy centrami kosztów zasobów w oparciu o nośniki kosztów zasobów tożsame z miarami wielkości przerobu zasobów np. ilość maszynogodzin determinuje ilość zużytych kilowatogodzin, Przykładami zasobów współdzielonych są: Tereny przedsiębiorstw, Budynki produkcyjne, Budynki biurowe, Systemy informatyczne, Serwery informatyczne, Stanowiska komputerowe biurowe, Meble biurowe, Media. Zasób współdzielony Metoda bezpośrednia Zasób Zasób 24

Miara Wielk. Przerobu Zasobu: m2 powierzchni produkcyjnej Praktyczna w ielkość przerobu 1200 Rzeczyw ista w ielkość przerobu 800 TYP KOSZTU KOSZT RZECZYWISTY KOSZTY NIEWYKORZ. KOSZTY WYKORZYST. KOSZT ZMIENNY 3 000 zł 3 000 zł KOSZT STAŁY 54 000 zł 18 000 zł 36 000 zł KOSZT CAŁKOWITY 57 000 zł 18 000 zł 39 000 zł Stawka stała Stawka zmienna Koszt zmienny Koszt stały CENTRUM KOSZTU CK 530-55 Staw ka Zmienna 3,75 zł WYKORZ. ZMIENNY 3 000 zł ZASÓB WSPÓŁDZIELONY Budynek Produkcyjny Staw ka Stała Praktyczna 45,00 zł 1200 # m2 WYKORZ. STAŁY WYKORZYSTANY 36 000 zł 39 000 zł Praktyczna dostępność Rzeczywista dostępność Rzeczyw. Stopień w ykorzyst. 66,7% 800 # m2 Koszt wykorzyt. KOSZT NIEWYKORZ. 18 000 zł Koszt niewykorz. NOŚNIK KOSZTU = MWPZ m2 powierzchni produkcyjnej Zmiana natury kosztu Ilość Zmiana natury kosztu Zmiana natury kosztu Zmiana natury kosztu Zmiana natury kosztu TAK KZ na S TAK KZ na S TAK KZ na S TAK KZ na S Razem WARTOŚĆ NK 100 # m2 250 # m2 150 # m2 300 # m2 800 CK 520-01 CK 520-02 CK 520-03 CK 520-04 ZASÓB KOSZT ZMIENNY RZECZYWISTY KOSZT STAŁY RZECZYWISTY Linia produkcyjna 1 Linia produkcyjna 2 Linia produkcyjna 3 Linia produkcyjna 4 Razem Alokowany koszt - zł - zł - zł - zł - zł 4 875 zł 12 188 zł 7 313 zł 14 625 zł 39 000 zł KOSZT WYKORZYSTANY 4 875 zł 12 188 zł 7 313 zł 14 625 zł 39 000 zł Wszelkie prawa Wszelkie zastrzeżone praw a dr zastrzeżone T.M. Zieliński dla dr i T.M. ABC Zieliński, Akademia ABC Sp. Akademia z o.o. -Sp. 2017 z o.o. (NIE (2016) KOPIOWAĆ)

Miara Wielk. Przerobu Zasobu: Liczba licencji Praktyczna w ielkość przerobu 80 Rzeczyw ista w ielkość przerobu 63 TYP KOSZTU KOSZT RZECZYWISTY KOSZTY NIEWYKORZ. KOSZTY WYKORZYST. KOSZT ZMIENNY - zł - zł KOSZT STAŁY 10 800 zł 2 295 zł 8 505 zł KOSZT CAŁKOWITY 10 800 zł 2 295 zł 8 505 zł Stawka stała Stawka zmienna Koszt zmienny Koszt stały CENTRUM KOSZTU CK 555-33 Staw ka Zmienna - zł WYKORZ. ZMIENNY - zł ZASÓB WSPÓŁDZIELONY System ERP Staw ka Stała Praktyczna 135,00 zł 80 # licencji WYKORZ. STAŁY WYKORZYSTANY 8 505 zł 8 505 zł Praktyczna dostępność Rzeczywista dostępność Rzeczyw. Stopień w ykorzyst. 78,8% 63 # licencji Koszt wykorzyt. KOSZT NIEWYKORZ. 2 295 zł Koszt niewykorz. NOŚNIK KOSZTU = MWPZ Liczba licencji Zmiana natury kosztu Ilość Zmiana natury kosztu Zmiana natury kosztu Zmiana natury kosztu Zmiana natury kosztu TAK KZ na S TAK KZ na S TAK KZ na S TAK KZ na S Razem WARTOŚĆ NK 40 # licencji 9 # licencji 4 # licencji 10 # licencji 63 CK 527-03 CK 527-07 CK 527-05 CK 527-12 ZASÓB KOSZT ZMIENNY RZECZYWISTY KOSZT STAŁY RZECZYWISTY Zespół Telemarketerów Zespół Handlowców Zespół ds. Promocji Zespół Biura Obsługi Klienta Razem Alokowany koszt - zł - zł - zł - zł - zł 5 400 zł 1 215 zł 540 zł 1 350 zł 8 505 zł KOSZT WYKORZYSTANY 5 400 zł 1 215 zł 540 zł 1 350 zł 8 505 zł Wszelkie prawa Wszelkie zastrzeżone praw a zastrzeżone dr T.M. Zieliński dla dr T.M. i ABC Zieliński, Akademia ABC Sp. Akademia z o.o. Sp. - 2017 z o.o. (NIE (2016) KOPIOWAĆ)

Miara Wielk. Przerobu Zasobu: kilowatogodziny Praktyczna w ielkość przerobu 1000000 Rzeczyw ista w ielkość przerobu 900000 TYP KOSZTU KOSZT RZECZYWISTY KOSZTY NIEWYKORZ. KOSZTY WYKORZYST. KOSZT ZMIENNY 325 000 zł 325 000 zł KOSZT STAŁY 45 000 zł 4 500 zł 40 500 zł KOSZT CAŁKOWITY 370 000 zł 4 500 zł 365 500 zł Stawka stała Stawka zmienna Koszt zmienny Koszt stały CENTRUM KOSZTU CK 530-66 Staw ka Zmienna 0,36 zł WYKORZ. ZMIENNY 325 000 zł ZASÓB WSPÓŁDZIELONY Energia elektryczna Staw ka Stała Praktyczna 0,05 zł 1000000 # kwh WYKORZ. STAŁY WYKORZYSTANY 40 500 zł 365 500 zł Praktyczna dostępność Rzeczywista dostępność Rzeczyw. Stopień w ykorzyst. 900000 # kwh 90,0% Koszt wykorzyt. KOSZT NIEWYKORZ. 4 500 zł Koszt niewykorz. NOŚNIK KOSZTU = MWPZ kilowatogodziny Zmiana natury kosztu Ilość Zmiana natury kosztu Zmiana natury kosztu Zmiana natury kosztu Zmiana natury kosztu TAK KS na Z TAK KS na Z TAK KS na Z TAK KS na Z Razem WARTOŚĆ NK 250000 # kwh 100000 # kwh 200000 # kwh 350000 # kwh 900000 CK 520-01 CK 520-02 CK 520-03 CK 520-04 ZASÓB KOSZT ZMIENNY RZECZYWISTY KOSZT STAŁY RZECZYWISTY Linia produkcyjna 1 Linia produkcyjna 2 Linia produkcyjna 3 Linia produkcyjna 4 Razem Alokowany koszt 101 528 zł 40 611 zł 81 222 zł 142 139 zł 365 500 zł - zł - zł - zł - zł - zł KOSZT WYKORZYSTANY 101 528 zł 40 611 zł 81 222 zł 142 139 zł 365 500 zł Wszelkie praw a zastrzeżone dla dr T.M. Zieliński, ABC Akademia Sp. z o.o. (2016)

Koszty nieprzypisywalne Koszty niewykorzystanych zasobów Centra kosztów zasobów wspierające Działania wspierające realizujące usługi wewnętrzne [ 1 ] Usługi wewnętrzne Usługi wewnętrzne [ 4] realizujące usługi wewnętrzne [ 1 ] [ 4] w spółdzielone [ 3] [ 3] w spółdzielone ZPRK RPCA Centra kosztów zasobów Działania i zarządcze [ 5] [ 5] Działania [ 2] [ 1 ] [ 1 ] [ 1 ] Rozliczanie [ 5] kosztów [ 5] centrów Działania Działania [ 2] [ 2] Działania zasobów realizujących usługi [ 2] Działania zarządcze wewnętrzne metoda pośrednia [ 6] Pośrednie obiekty kosztowe (grupy/ segmenty/projekty) POK Grupa produktowa POK Segment klienta [ 7] [ 7] [ 1 0] Finalne obiekty kosztowe (produkty/ usługi/klienci) [ 9] FOK Produkt /usługa FOK Produkt /usługa [ 8] FOK Klient FOK Klient [ 11] POK Firma I inne [ 1 0] Koszty bezpośrednie Koszty bezpośrednie Wieloblokowe i wielostopniowe marże pokrycia kosztów Wszelkie prawa zastrzeżone dr T.M.Zieliński, 2014-2017.

realizujące usługi wewnętrzne Zasób realizujący usługi wewnętrzne realizujące usługi wewnętrzne to zasoby zużywane, wykorzystywane przez inne zasoby w sposób pośredni (za pośrednictwem procesów wspierających usług wewnętrznych). te biorą udział w procesach wspierających, których kosztami obciążane są zasoby i inne zasoby wspierające. Metoda obiektu pośredniego - rozliczenia kosztów pomiędzy centrami kosztów zasobów realizowane są za pośrednictwem działań (usług wewnętrznych), przy czym zakłada się wykorzystywanie obiektów działań w każdej sytuacji, gdy one występują, co wpływa na lepsze interpretowanie rozliczeń kosztów. Przykładami zasobów realizujących usługi wewnętrzne są: Pracownicy Utrzymania Ruchu, Pracownicy Kadry i Płace, Pracownicy Rekrutacji, Trenerzy Wewnętrzni, Pracownicy Informatyki, Pracownicy Zaopatrzenia, Sprężarki, Kotłownia. Zasób realizujący usługi wewnętrzne Działanie Metoda pośrednia Zasób Zasób 29

Miara Wielk. Przerobu Zasobu: TYP KOSZTU KOSZT RZECZYWISTY Liczba rbh pracow. rbh pracow K.Wyk.J.Z K.Wyk.J.S Rz.K.Wyk. KOSZTY NIEWYKORZ. Dz. U.2. Praktyczna w ielkość przerobu KOSZTY WYKORZYST. KOSZT ZMIENNY 42 000 zł 42 000 zł KOSZT STAŁY 135 000 zł 22 179 zł 112 821 zł KOSZT CAŁKOWITY 177 000 zł 22 179 zł 154 821 zł Mechanicy Produkcji CK 530-15 ZASÓB REALIZUJĄCY USŁUGI WEWN. NOŚNIK KOSZTU = MWPZ USŁUGA WEWNĘTRZNA (DZIAŁANIE) NOŚNIK KOSZTU DZIAŁANIA Praktyczna dostępność Rzeczywista dostępność Mechanicy Produkcji Staw ka Zmienna Staw ka Stała Rzeczyw. Stopień w ykorzyst. 83,6% 3500 14,36 zł 38,57 zł 2925 rbh pracow. Liczba rbh pracow. = 2925 Remontowanie Maszyn Praktyczna 3500 rbh pracow. Inne działania rbh pracow. 900 Rz.K.Wyk. 47 637 zł Rzeczyw ista w ielkość przerobu 2925 WYKORZ. ZMIENNY WYKORZ. STAŁY WYKORZYSTANY KOSZT NIEWYKORZ. WSZYSTKIE DZIAŁANIA ZMIENNY STAŁY CAŁKOWITY 2025 14,36 zł Ilość 38,57 zł WYKORZYSTANY 107 184 zł Liczba rbh remontów Stawka stała Stawka zmienna Koszt wykorzyt. Zmiana natury kosztu Ilość Koszt zmienny 42 000 zł 112 821 zł 154 821 zł 22 179 zł 42 000 zł 112 821 zł 154 821 zł 154 821 zł Koszt stały Koszt niewykorz. Koszt działań Ilość Zmiana natury kosztu Zmiana natury kosztu Zmiana natury kosztu Zmiana natury kosztu TAK KS na Z TAK KS na Z TAK KS na Z TAK KS na Z Razem Alokowany koszt WARTOŚĆ NK 375 rbh rem. 600 rbh rem. ZASÓB KOSZT ZMIENNY RZECZYWISTY KOSZT STAŁY RZECZYWISTY 150 rbh rem. 900 rbh rem. 2025 CK 520-01 CK 520-02 CK 520-03 CK 520-04 Linia produkcyjna 1 Linia produkcyjna 2 Linia produkcyjna 3 Linia produkcyjna 4 Razem 19 849 zł 31 758 zł 7 940 zł 47 637 zł 107 184 zł - zł - zł - zł - zł - zł KOSZT WYKORZYSTANY 19 849 zł 31 758 zł 7 940 zł 47 637 zł 107 184 zł Wszelkie praw a zastrzeżone dla dr T.M. Zieliński, ABC Akademia Sp. z o.o. (2016)

Miara Wielk. Przerobu Zasobu: TYP KOSZTU Zespół Kadrowo-Płacowy ZASÓB REALIZUJĄCY USŁUGI WEWN. NOŚNIK KOSZTU = MWPZ USŁUGA WEWNĘTRZNA (DZIAŁANIE) NOŚNIK KOSZTU DZIAŁANIA KOSZT RZECZYWISTY KOSZT ZMIENNY 2 000 zł 2 000 zł KOSZT STAŁY 22 000 zł 3 143 zł 18 857 zł KOSZT CAŁKOWITY 24 000 zł 3 143 zł 20 857 zł Praktyczna dostępność Liczba rbh pracow. Rzeczywista dostępność rbh pracow K.Wyk.J.Z K.Wyk.J.S Rz.K.Wyk. KOSZTY NIEWYKORZ. CK 550-45 Zespół Kadrowo- Płacowy Dz. HR.3 Rekrutowanie Pracowników Praktyczna w ielkość przerobu KOSZTY WYKORZYST. Staw ka Zmienna Staw ka Stała Praktyczna Rzeczyw. Stopień w ykorzyst. Inne działania rbh pracow. 150 Rz.K.Wyk. 5 214 zł 450 3,33 zł Ilość 31,43 zł WYKORZYSTANY 15 643 zł Liczba rbh rekrutacji Stawka stała 85,7% 700 3,33 zł 31,43 zł 700 rbh pracow. 600 rbh pracow. Liczba rbh pracow. = 600 Stawka zmienna Koszt wykorzyt. Rzeczyw ista w ielkość przerobu Zmiana natury kosztu WYKORZ. ZMIENNY WYKORZ. STAŁY WYKORZYSTANY KOSZT NIEWYKORZ. Ilość 600 Koszt zmienny WSZYSTKIE DZIAŁANIA ZMIENNY STAŁY CAŁKOWITY 2 000 zł 18 857 zł 20 857 zł 3 143 zł 2 000 zł 18 857 zł 20 857 zł 20 857 zł Koszt stały Koszt niewykorz. Koszt działań Ilość Zmiana natury kosztu Zmiana natury kosztu Zmiana natury kosztu Zmiana natury kosztu TAK KZ na S TAK KZ na S TAK KZ na S TAK KZ na S Razem Alokowany koszt WARTOŚĆ NK 100 rbh rekrut. 50 rbh rekrut. ZASÓB KOSZT ZMIENNY RZECZYWISTY KOSZT STAŁY RZECZYWISTY 100 rbh rekrut. 200 rbh rekrut 450 CK 527-03 CK 530-62 CK 550-24 CK 527-12 Zespół Telemarketerów Zespół Planistów Zespół Controllerów Zespół Biura Obsługi Klienta Razem - zł - zł - zł - zł - zł 3 476 zł 1 738 zł 3 476 zł 6 952 zł 15 643 zł KOSZT WYKORZYSTANY 3 476 zł 1 738 zł 3 476 zł 6 952 zł 15 643 zł Wszelkie praw a zastrzeżone dla dr T.M. Zieliński, ABC Akademia Sp. z o.o. (2016)

Rozliczanie centrów kosztów zasobów wspierających i koszt całkowity centrum kosztu zasobu realizujące usługi wewnętrzne Pracownicy utrzymania ruchu # rh Energia elektryczna kwh Maszyny pozostałe # m2 Budynek biurowy Hala produkcyjna Woda m3 Energia cieplna # m3 współdzielone Pracownicy sprzątający Usługi wewnętrzne Remontowanie maszyn # rbh remontów Przeglądy okresowe # rbh przeglądów Linia produkcyjna nr 1 # mh # m2 # m2 Bezpośrednie elementy kosztowe Teren zakładu Pośrednie elementy kosztowe Zasób Zasób Sprzątanie powierzchni # rh Koszt całkowity zasobu Zasób w pełni wyposażony do realizacji działań Pośrednie elementy kosztowe Działanie Zasób

Jednorodność (GPK) Pierwotna natura kosztu zasobu Centrum Kosztu Zasobu: Linia Produkcyjna nr 1 CK 520-01 Miara wielkości przerobu zasobu Miara Wielkości Przerobu Zasobu: Linia Produkcyjna nr 1 Bezpośrednie elementy kosztowe Maszynogodziny Rzeczywista: 402-01 Usługi remontowe 32 000 zł 401-01 Części zamienne 17 000 zł 401-02 Materiały pomocnicze 2 800 zł Praktyczna: 450 630 Element kosztowy Koszt zmienny Koszt stały 400-01 Amortyzacja Zmienność kosztu w stosunku do MWZP 84 000 zł 407-01 Ubezpieczenie 4 200 zł Potencjał (dostępność i wykorzystanie) Obustronna zmiana natury kosztu zasobu Koszt Bezpośredni Całkowity 51 800 zł 88 200 zł 140 000 zł Pośrednie elementy kosztowe 540-54 Energia elektryczna 550-10 Hala produkcyjna D 32 UW Przeglądy okresowe D 34 UW Remontowanie maszyn 250 000 kwh 200 m2 10 rbh 30 rbh 125 000 zł 8 000 zł 5 000 zł 2 000 zł współdzielone i usługi wewnętrzne Koszt Pośredni Całkowity 133 000 zł 7 000 zł 140 000 zł Koszt całkowity i jednostkowy zasobu Elastyczność kosztu zasobu Koszt Całkowity Centrum Kosztu Zasobu Stawka Centrum Kosztu Zasobu Wszelkie Koszt prawa niewykorzystany zastrzeżone dr T.M. Zieliński i ABC Akademia Sp. z o.o. - 2017 (NIE KOPIOWAĆ) 184 800 zł 95 200 zł 280 000 zł Wykorzystanie / dostępność 450 630 Koszt jednostkowy zużycia zasobu 410,67 zł 151,11 zł 561,78 zł Wielkość niewykorzystana 180 27 200 zł Wielkość niewykorzystana Koszt niewykorzy - stanego zasobu

Centrum Kosztu Zasobu: Linia Produkcyjna nr 1 CK 520-01 Miara Wielkości Przerobu Zasobu: Maszynogodziny Rzeczywista: Praktyczna: 450 630 Linia Produkcyjna nr 1 Bezpośrednie elementy kosztowe Element kosztowy Koszt zmienny Koszt stały 400-01 Amortyzacja 84 000 zł 402-01 Usługi remontowe 32 000 zł 401-01 Części zamienne 17 000 zł 401-02 Materiały pomocnicze 2 800 zł 407-01 Ubezpieczenie 4 200 zł Koszt Bezpośredni Całkowity 51 800 zł 88 200 zł 140 000 zł Pośrednie elementy kosztowe 540-54 Energia elektryczna 550-10 Hala produkcyjna D 32 UW Przeglądy okresowe D 34 UW Remontowanie maszyn 250 000 kwh 200 m2 10 rbh 30 rbh 125 000 zł 8 000 zł 5 000 zł 2 000 zł Koszt Pośredni Całkowity Koszt Całkowity Centrum Kosztu Zasobu 133 000 zł 7 000 zł 140 000 zł 184 800 zł 95 200 zł 280 000 zł Koszt całkowity i jednostkowy zasobu Wykorzystanie / dostępność 450 630 Stawka Centrum Kosztu Zasobu 410,67 zł 151,11 zł 561,78 zł Wielkość niewykorzystana 180 Wszelkie Koszt prawa niewykorzystany zastrzeżone dr T.M. Zieliński i ABC Akademia Sp. z o.o. - 2017 (NIE KOPIOWAĆ) 27 200 zł

Koszt całkowity i jednostkowy zasobu Przykład: Zespół Telemarketerów

Rozliczanie centrów kosztów zasobów wspierających i koszt całkowity centrum kosztu zasobu realizujące usługi wewnętrzne Pracownicy Działu Kadry # rh System CRM # lic. Pracownicy pozostali # m2 Budynek produkcyjny Budynek Biurowy Woda m3 Energia cieplna # m3 współdzielone Trenerzy wewnętrzni Przetwarzanie płac # rh przetw. # m2 Teren zakładu # rh Usługi wewnętrzne Rekrutowanie # rh rekrutacji Zespół Telemarketerów # rh # rbh szk. Bezpośrednie elementy kosztowe Pośrednie elementy kosztowe Zasób Zasób Szkolenia wewnętrzne Koszt całkowity zasobu Zasób w pełni wyposażony do realizacji działań Pośrednie elementy kosztowe Działanie Zasób

Jednorodność (GPK) Pierwotna natura kosztu zasobu Centrum Kosztu Zasobu: Zespół Telemarketerów CK 527-12 Miara wielkości przerobu zasobu Miara Wielkości Przerobu Zasobu: Zespół Telemarketerów Bezpośrednie elementy kosztowe Roboczogodziny Zmienność kosztu w stosunku do MWZP Rzeczywista: Praktyczna: 5 000 6 000 Element kosztowy Koszt zmienny Koszt stały 405-01 Wynagrodzenia podstawa 100 000 zł 406-01 Świadczenia od wyn. - podstawa 30 000 zł 405-02 Wynagrodzenia premie 200 000 zł 406-02 Świadczenia od wyn. - premie 60 000 zł 402-12 Szkolenia zewnętrzne 20 000 zł Potencjał (dostępność i wykorzystanie) Obustronna zmiana natury kosztu zasobu Koszt Bezpośredni Całkowity 260 000 zł 150 000 zł 410 000 zł Pośrednie elementy kosztowe 550-55 System informatyczny CRM 550-80 Budynek biurowy D 52 UW Szkolenia wewnętrzne D 21 UW Przetwarzanie płac 80 licencji 800 m2 200 rbh 250 rbh 6 000 zł 12 000 zł 25 000 zł 27 000 zł współdzielone i usługi wewnętrzne Koszt Pośredni Całkowity - zł 70 000 zł 70 000 zł Koszt całkowity i jednostkowy zasobu Elastyczność kosztu zasobu Koszt Całkowity Centrum Kosztu Zasobu Wykorzystanie / dostępność 5 000 6 000 Stawka Centrum Kosztu Zasobu Koszt jednostkowy zużycia zasobu Wszelkie Koszt prawa niewykorzystany zastrzeżone dr T.M. Zieliński i ABC Akademia Sp. z o.o. - 2017 (NIE KOPIOWAĆ) 260 000 zł 220 000 zł 480 000 zł 52,00 zł 36,67 zł 88,67 zł Wielkość niewykorzystana 1 000 36 667 zł Wielkość niewykorzystana Koszt niewykorzy - stanego zasobu

Centrum Kosztu Zasobu: Zespół Telemarketerów CK 527-12 Miara Wielkości Przerobu Zasobu: Roboczogodziny Rzeczywista: Praktyczna: 5 000 6 000 Zespół Telemarketerów Bezpośrednie elementy kosztowe Element kosztowy Koszt zmienny Koszt stały 405-01 Wynagrodzenia podstawa 100 000 zł 406-01 Świadczenia od wyn. - podstawa 30 000 zł 405-02 Wynagrodzenia premie 200 000 zł 406-02 Świadczenia od wyn. - premie 60 000 zł 402-12 Szkolenia zewnętrzne 20 000 zł Koszt Bezpośredni Całkowity 260 000 zł 150 000 zł 410 000 zł Pośrednie elementy kosztowe 550-55 System informatyczny CRM 550-80 Budynek biurowy D 52 UW Szkolenia wewnętrzne D 21 UW Przetwarzanie płac 80 licencji 800 m2 200 rbh 250 rbh 6 000 zł 12 000 zł 25 000 zł 27 000 zł Koszt Pośredni Całkowity Koszt Całkowity Centrum Kosztu Zasobu - zł 70 000 zł 70 000 zł 260 000 zł 220 000 zł 480 000 zł Koszt całkowity i jednostkowy zasobu Wykorzystanie / dostępność 5 000 6 000 Stawka Centrum Kosztu Zasobu 52,00 zł 36,67 zł 88,67 zł Wielkość niewykorzystana 1 000 Wszelkie Koszt prawa niewykorzystany zastrzeżone dr T.M. Zieliński i ABC Akademia Sp. z o.o. - 2017 (NIE KOPIOWAĆ) 36 667 zł

Kalkulacja stawek centrów kosztów zasobów Zasobowo-Procesowy Rachunek Kosztów Miary wielkości przerobu zasobu Praktyczna wielkość (dostępność) Rzeczywiste wykorzystanie/zużycie Stawki kosztowe zasobu Stawka STAŁA Stawka ZMIENNA Denominatorem do wyznaczania rzeczywistych STAŁYCH stawek zużycia zasobów jest praktyczna wielkość przerobu zasobów, Denominatorem do wyznaczania rzeczywistych stawek kosztów ZMIENNYCH jest rzeczywista wielkość przerobu zasobów. 40

Koszty wykorzystane i niewykorzystane centrum kosztu zasobu KOSZTY WYKORZYSTANE CENTRUM KOSZTU: KW = Rzeczywista wielkość przerobu zasobu x (Stawka STAŁA + Stawka ZMIENNA) KOSZTY NIEWYKORZYSTANE CENTRUM KOSZTU: KSWZ = (Praktyczna - Rzeczywista wielkość przerobu zasobu) x Stawka STAŁA 41

Definicja działania Jednorodna, identyfikowalna i mierzalna część pracy wykonywana przez określone zasoby przedsiębiorstwa w celu osiągania policzalnych rezultatów 43

Definicja działania Jednorodna, identyfikowalna i mierzalna część pracy wykonywana przez określone zasoby przedsiębiorstwa w celu osiągania policzalnych rezultatów Jednorodna część pracy oznacza, że możliwe jest wyraźne odróżnienie każdego z działań w sposób uniemożliwiający przenikanie się działań, co mogłoby sprawić, że różni odbiorcy informacji mogą odmiennie rozumieć zakres objęty działaniem, Identyfikowalna część pracy oznacza, że możliwe jest jasne określenie miejsca, początku i końca wykonywanej pracy, Mierzalna cześć pracy oznacza, że możliwe jest pozyskanie informacji o ilości i czasie oraz ilościach rzeczywistych lub standardowych zużywanych w działaniu zasobów, Określone zasoby oznacza, że możliwe jest zdefiniowanie konkretnych zasobów zużywanych w trakcie realizacji działania Policzalnych rezultatów oznacza, że możliwe jest określenie ilości wykonanych działań lub ilości rezultatów działania (Miara wielkości przerobu działania). Wartości te są podstawą do tworzenia związków przyczynowo skutkowych z zasobami w ramach koncepcji reaktywności. 44

Koszty nieprzypisywalne Koszty niewykorzystanych zasobów Centra kosztów zasobów wspierające Działania wspierające realizujące usługi wewnętrzne [ 1 ] Usługi wewnętrzne Usługi wewnętrzne [ 4] realizujące usługi wewnętrzne [ 1 ] [ 4] w spółdzielone [ 3] [ 3] w spółdzielone ZPRK RPCA Centra kosztów zasobów [ 1 ] [ 1 ] [ 1 ] Działania i zarządcze [ 5] [ 5] Działania Działania Działania Działania [ 5] [ 5] Działania zarządcze [ 2] [ 2] [ 2] [ 2] [ 6] Pośrednie obiekty kosztowe (grupy/ segmenty/projekty) Finalne obiekty kosztowe (produkty/ usługi/klienci) [ 9] FOK Produkt /usługa POK Grupa produktowa POK Segment klienta [ 7] [ 7] FOK Produkt /usługa [ 8] FOK Klient [ 11] POK Firma I inne [ 1 0] Rozliczanie kosztów centrów FOK Klient zasobów do działań [ 1 0] Koszty bezpośrednie Koszty bezpośrednie Wieloblokowe i wielostopniowe marże pokrycia kosztów Wszelkie prawa zastrzeżone dr T.M.Zieliński, 2014-2017.

Nośniki Kosztów Zasobów Nośnik kosztu zasobu (resource cost driver) = miara wielkości przerobu zasobu, to miara definiowana dla każdego centrum kosztu zasobu, która służy zarówno do pomiaru zużycia jak i stopnia wykorzystania zasobów stanowi podstawę przypisania zasobów (kosztów) do działań i zasobów. Jest miarą ilości i intensywności zużycia zasobów przez działania i inne zasoby Każde centrum kosztu zasobu może być alokowany na działania innym nośnikiem kosztu zasobu. Oznacza to, że w rachunku kosztów może funkcjonować wiele nośników kosztów zasobów gwarantujących przyczynowo-skutkowe powiązanie pomiędzy kosztem centrum kosztu zasobu a działaniami. 46

Równanie miary wielkości przerobu zasobu i nośnika kosztu zasobu Miara wielkości przerobu zasobu to miara definiowana dla każdego Centrum Kosztu Zasobu, która służy zarówno do pomiaru zużycia jak i stopnia wykorzystania zasobów. Nośnik kosztu zasobu to nośnik, w oparciu o który rozliczane są koszty danego centrum kosztu w modelu kosztowym Centrum Kosztu Zasobu Nośnik Kosztu Zasobu = Miara Wielkości Przerobu Zasobu 47

Miara Wielk. Przerobu Zasobu: Liczba rbh pracow. Praktyczna w ielkość przerobu 8400 Rzeczyw ista w ielkość przerobu 7000 TYP KOSZTU KOSZT RZECZYWISTY KOSZTY NIEWYKORZ. KOSZTY WYKORZYST. KOSZT ZMIENNY 140 000 zł 140 000 zł KOSZT STAŁY 134 000 zł 22 333 zł 111 667 zł KOSZT CAŁKOWITY 274 000 zł 22 333 zł 251 667 zł Stawka stała Stawka zmienna Koszt wykorz. zmienny CENTRUM KOSZTU CK 501-30 Staw ka Zmienna 20,00 zł WYKORZ. ZMIENNY 140 000 zł ZASÓB PODSTAWOWY Pracownicy Produkcji Staw ka Stała Praktyczna 8400 rbh 15,95 zł Koszt wykorz. stały WYKORZ. STAŁY WYKORZYSTANY 111 667 zł 251 667 zł Praktyczna dostępność Rzeczywista dostępność Rzeczyw. Stopień w ykorzyst. 83,3% 7000 rbh Koszt wykorzystany KOSZT NIEWYKORZ. 22 333 zł Koszt niewykorz. NOŚNIK KOSZTU = MWPZ Liczba rbh pracow. Ilość Razem WARTOŚĆ NK 2000 rbh 3400 rbh 500 rbh 1100 rbh 7000 Dz. A.1 Dz. A.2 Dz. A.3 Dz. A.4 DZIAŁANIE KOSZT ZMIENNY RZECZYWISTY KOSZT STAŁY RZECZYWISTY Spawanie Wycinanie otworów Prasowanie Wypalanie Razem Alokowany koszt 40 000 zł 68 000 zł 10 000 zł 22 000 zł 140 000 zł 31 905 zł 54 238 zł 7 976 zł 17 548 zł 111 667 zł KOSZT WYKORZYSTANY 71 905 zł 122 238 zł 17 976 zł 39 548 zł 251 667 zł 48 Wszelkie prawa Wszelkie zastrzeżone praw a zastrzeżone dr T.M. Zieliński dla dr i T.M. ABC Zieliński, Akademia ABC Sp. Akademia z o.o. Sp. - 2017 z o.o. (NIE (2017) KOPIOWAĆ)

Miara Wielk. Przerobu Zasobu: liczba roboczogodzin Praktyczna w ielkość przerobu 1600 Rzeczyw ista w ielkość przerobu 1600 TYP KOSZTU KOSZT RZECZYWISTY KOSZTY NIEWYKORZ. KOSZTY WYKORZYST. KOSZT ZMIENNY 40 000 zł 40 000 zł KOSZT STAŁY 70 000 zł - zł 70 000 zł KOSZT CAŁKOWITY 110 000 zł - zł 110 000 zł Stawka stała Stawka zmienna Koszt wykorz. zmienny CENTRUM KOSZTU MPK 520-03 Staw ka Zmienna 25,00 zł WYKORZ. ZMIENNY 40 000 zł ZASÓB PODSTAWOWY Technolodzy Staw ka Stała Praktyczna 1600 rbh 43,75 zł Koszt wykorz. stały WYKORZ. STAŁY WYKORZYSTANY 70 000 zł 110 000 zł Praktyczna dostępność Rzeczywista dostępność Rzeczyw. Stopień w ykorzyst. 100,0% 1600 rbh Koszt wykorzystany KOSZT NIEWYKORZ. - zł Koszt niewykorz. NOŚNIK KOSZTU = MWPZ liczba roboczogodzin Ilość Razem WARTOŚĆ NK 700 rbh 200 rbh 300 rbh 400 rbh 1600 Dz. A.1 Dz. A.2 Dz. A.3 Dz. A.4 DZIAŁANIE KOSZT ZMIENNY RZECZYWISTY KOSZT STAŁY RZECZYWISTY Opracowywanie dok. zleceń Opracowywanie uspr. procesów Opracowywanie dok. produktów Oprac. dok. nowych prod. Razem Alokowany koszt 17 500 zł 5 000 zł 7 500 zł 10 000 zł 40 000 zł 30 625 zł 8 750 zł 13 125 zł 17 500 zł 70 000 zł KOSZT WYKORZYSTANY 48 125 zł 13 750 zł 20 625 zł 27 500 zł 110 000 zł 49 Wszelkie prawa zastrzeżone Wszelkie praw a dr zastrzeżone T.M. Zieliński dla dr i T.M. ABC Zieliński, Akademia ABC Sp. Akademia z o.o. -Sp. 2017 z o.o. (NIE (2017) KOPIOWAĆ)

Miara Wielk. Przerobu Zasobu: liczba roboczogodzin Praktyczna w ielkość przerobu 17000 Rzeczyw ista w ielkość przerobu 14666,67 TYP KOSZTU KOSZT RZECZYWISTY KOSZTY NIEWYKORZ. KOSZTY WYKORZYST. KOSZT ZMIENNY 120 000 zł 120 000 zł KOSZT STAŁY 180 000 zł 24 706 zł 155 294 zł KOSZT CAŁKOWITY 300 000 zł 24 706 zł 275 294 zł Stawka stała Stawka zmienna Koszt wykorz. zmienny CENTRUM KOSZTU MPK 501-30 Staw ka Zmienna 8,18 zł WYKORZ. ZMIENNY 120 000 zł ZASÓB PODSTAWOWY Magazynierzy Staw ka Stała Praktyczna 17000 rbh 10,59 zł Koszt wykorz. stały WYKORZ. STAŁY WYKORZYSTANY 155 294 zł 275 294 zł Praktyczna dostępność Rzeczywista dostępność Rzeczyw. Stopień w ykorzyst. 14667 rbh 86,3% Koszt wykorzystany KOSZT NIEWYKORZ. 24 706 zł Koszt niewykorz. NOŚNIK KOSZTU = MWPZ liczba roboczogodzin Ilość WARTOŚĆ NK 1667 rbh 3333 rbh 9000 rbh 667 rbh 0,083 współcz. 0,167 współcz. 0,750 współcz. 0,083 współcz. 20000 # palet 20000 # palet 12000 # palet 8000 # palet Dz. A.1 Dz. A.2 Dz. A.3 Dz. A.4 Razem 14667 DZIAŁANIE KOSZT ZMIENNY RZECZYWISTY KOSZT STAŁY RZECZYWISTY Rozładowyw. dostaw Przewożenie do składowania Kompletowanie zamówień Owijanie palet Razem Alokowany koszt 13 636 zł 27 273 zł 73 636 zł 5 455 zł 120 000 zł 17 647 zł 35 294 zł 95 294 zł 7 059 zł 155 294 zł KOSZT WYKORZYSTANY 31 283 zł 62 567 zł 168 930 zł 12 513 zł 275 294 zł 50 Wszelkie prawa Wszelkie zastrzeżone praw a zastrzeżone dr T.M. Zieliński dla dr i T.M. ABC Zieliński, Akademia ABC Sp. Akademia z o.o. -Sp. 2017 z o.o. (NIE (2017) KOPIOWAĆ)

Miara Wielk. Przerobu Zasobu: liczba roboczogodzin pracow. Praktyczna w ielkość przerobu 3500 Rzeczyw ista w ielkość przerobu 2649,999 TYP KOSZTU KOSZT RZECZYWISTY KOSZTY NIEWYKORZ. KOSZTY WYKORZYST. KOSZT ZMIENNY 35 000 zł 35 000 zł KOSZT STAŁY 40 000 zł 9 714 zł 30 286 zł KOSZT CAŁKOWITY 75 000 zł 9 714 zł 65 286 zł Stawka stała Stawka zmienna Koszt wykorz. zmienny CENTRUM KOSZTU MPK 527-12 Staw ka Zmienna 13,21 zł WYKORZ. ZMIENNY 35 000 zł ZASÓB PODSTAWOWY Zespół Biura Obsługi Klienta Staw ka Stała Praktyczna 3500 rbh 11,43 zł Koszt wykorz. stały WYKORZ. STAŁY WYKORZYSTANY 30 286 zł 65 286 zł Praktyczna dostępność Rzeczywista dostępność Rzeczyw. Stopień w ykorzyst. 75,7% 2650 rbh Koszt wykorzystany KOSZT NIEWYKORZ. 9 714 zł Koszt niewykorz. NOŚNIK KOSZTU = MWPZ liczba roboczogodzin pracow. Ilość 750 rbh 1500 rbh 250 rbh 150 rbh 0,250 współcz. 0,500 współcz. 0,083 współcz. 0,750 współcz. WARTOŚĆ NK 3000 # działań 3000 # działań 3000 # działań 200 # działań 2650 Dz. S.1 Dz. S.2 Dz. S.3 Dz. S.4 Razem DZIAŁANIE KOSZT ZMIENNY RZECZYWISTY KOSZT STAŁY RZECZYWISTY Wystawianie faktur Wpisywanie zam. do systemu inf. Przetwarzanie zamówień Wyjaśnianie reklamacji Razem Alokowany koszt 9 906 zł 19 811 zł 3 302 zł 1 981 zł 35 000 zł 8 571 zł 17 143 zł 2 857 zł 1 714 zł 30 286 zł KOSZT WYKORZYSTANY 18 477 zł 36 954 zł 6 159 zł 3 695 zł 65 286 zł 51 Wszelkie prawa Wszelkie zastrzeżone praw a dr zastrzeżone T.M. Zieliński dla dr i T.M. ABC Zieliński, Akademia ABC Sp. Akademia z o.o. -Sp. 2017 z o.o. (NIE (2017) KOPIOWAĆ)

Miara Wielk. Przerobu Zasobu: Liczba kilometrów przebiegu Praktyczna w ielkość przerobu 450000 Rzeczyw ista w ielkość przerobu 350000 TYP KOSZTU KOSZT RZECZYWISTY KOSZTY NIEWYKORZ. KOSZTY WYKORZYST. KOSZT ZMIENNY 700 000 zł 700 000 zł KOSZT STAŁY 540 000 zł 120 000 zł 420 000 zł KOSZT CAŁKOWITY 1 240 000 zł 120 000 zł 1 120 000 zł Stawka stała Stawka zmienna Koszt wykorz. zmienny CENTRUM KOSZTU CK 530-44 Staw ka Zmienna 2,00 zł WYKORZ. ZMIENNY 700 000 zł ZASÓB PODSTAWOWY Ciągniki Siodłowe Staw ka Stała Praktyczna 450000 km 1,20 zł Koszt wykorz. stały WYKORZ. STAŁY WYKORZYSTANY 420 000 zł 1 120 000 zł Praktyczna dostępność Rzeczywista dostępność Rzeczyw. Stopień w ykorzyst. 350000 km 77,8% Koszt wykorzystany KOSZT NIEWYKORZ. 120 000 zł Koszt niewykorz. NOŚNIK KOSZTU = MWPZ Liczba kilometrów przebiegu Ilość Razem WARTOŚĆ NK 90000 km 180000 km 60000 km 20000 km 350000 Dz. T.1 Dz. T.2 Dz. T.3 Dz. T.4 DZIAŁANIE KOSZT ZMIENNY RZECZYWISTY KOSZT STAŁY RZECZYWISTY Transportowanie Międzynarodowe Transportowanie Krajowe Transportowanie Międzymag. Transportowanie Zapopatrzeniowe Razem Alokowany koszt 180 000 zł 360 000 zł 120 000 zł 40 000 zł 700 000 zł 108 000 zł 216 000 zł 72 000 zł 24 000 zł 420 000 zł KOSZT WYKORZYSTANY 288 000 zł 576 000 zł 192 000 zł 64 000 zł 1 120 000 zł 52 Wszelkie prawa Wszelkie zastrzeżone praw a zastrzeżone dr T.M. Zieliński dla dr T.M. i ABC Zieliński, Akademia ABC Sp. Akademia z o.o. Sp. - 2017 z o.o. (NIE (2017) KOPIOWAĆ)

Miara Wielk. Przerobu Zasobu: Liczba motogodzin Praktyczna w ielkość przerobu 9000 Rzeczyw ista w ielkość przerobu 7666,667 TYP KOSZTU KOSZT RZECZYWISTY KOSZTY NIEWYKORZ. KOSZTY WYKORZYST. KOSZT ZMIENNY 140 000 zł 140 000 zł KOSZT STAŁY 60 000 zł 8 889 zł 51 111 zł KOSZT CAŁKOWITY 200 000 zł 8 889 zł 191 111 zł Stawka stała Stawka zmienna Koszt wykorz. zmienny CENTRUM KOSZTU MPK 530-27 Staw ka Zmienna 18,26 zł WYKORZ. ZMIENNY 140 000 zł ZASÓB PODSTAWOWY Wózki Widłowe Staw ka Stała Praktyczna 9000 mth 6,67 zł Koszt wykorz. stały WYKORZ. STAŁY WYKORZYSTANY 51 111 zł 191 111 zł Praktyczna dostępność Rzeczywista dostępność Rzeczyw. Stopień w ykorzyst. 85,2% 7667 mth Koszt wykorzystany KOSZT NIEWYKORZ. 8 889 zł Koszt niewykorz. NOŚNIK KOSZTU = MWPZ Liczba motogodzin Ilość 1667 mth 3333 mth 2000 mth 667 mth 0,083 współcz. 0,167 współcz. 0,167 współcz. 0,083 współcz. WARTOŚĆ NK 20000 # palet 20000 # palet 12000 # palet 8000 # palet 7667 Dz. L.1 Dz. L.2 Dz. L.3 Dz. L.4 Razem DZIAŁANIE KOSZT ZMIENNY RZECZYWISTY KOSZT STAŁY RZECZYWISTY Rozładowyw. Dostaw Przewożenie do Składowania Kompletowanie Zamówień Załadowywanie Wysyłek Razem Alokowany koszt 30 435 zł 60 870 zł 36 522 zł 12 174 zł 140 000 zł 11 111 zł 22 222 zł 13 333 zł 4 444 zł 51 111 zł KOSZT WYKORZYSTANY 41 546 zł 83 092 zł 49 855 zł 16 618 zł 191 111 zł 53 Wszelkie prawa zastrzeżone Wszelkie praw a dr zastrzeżone T.M. Zieliński dla dr i ABC T.M. Zieliński, Akademia ABC Sp. Akademia z o.o. -Sp. 2017 z o.o. (NIE (2017) KOPIOWAĆ)

Koszt całkowity i jednostkowy działania Przykład: Foliowanie palet wysyłkowych

Rozliczanie centrów kosztów zasobów i koszt całkowity działania Owijarki Zespół Magazynierów Folia stretch Centra kosztów zasobów # mh # rbh # kg Działania Foliowanie palet wysyłkowych Elementy kosztowe Zasób Działanie Koszt całkowity działania

Koszt całkowity i jednostkowy działania Definicja działania Działanie / operacja: Foliowanie palet wysyłkowych D 03.07 Miara Wielkości Przerobu Działania: Nośnik kosztu zasobu = miara wielkości przerobu zasobu Koszt stały i zmienny Liczba zafoliowanych palet Rzeczywista: 10 000 Miara wielkości przerobu działania Foliowanie palet wysyłkowych Elementy kosztowe "Zasób - Działanie" Efekt rozliczenia kosztów centrów kosztów zasobów Element kosztowy Koszty zmienny Koszty stały 522-30 Folia stretch 522-10 Owijarki 522-01 Zespół Magazynierów 100 kg 700 mh 300 rbh 40 000 zł 10 000 zł 30 000 zł 12 000 zł 100 000 zł Koszt Całkowity 80 000 zł 112 000 zł 192 000 zł Miara Wielkości Przerobu Działania: 10 000 Rozdzielczość zasobów Koszt Jednostkowy Elastyczność kosztów działania Koszt jednostkowy działania 8,00 zł 11,20 zł 19,20 zł

Koszt całkowity i jednostkowy działania Działanie / operacja: Foliowanie palet wysyłkowych D 03.07 Miara Wielkości Przerobu Działania: Liczba zafoliowanych palet Rzeczywista: 10 000 Foliowanie palet wysyłkowych Elementy kosztowe "Zasób - Działanie" Efekt rozliczenia kosztów centrów kosztów zasobów Element kosztowy Koszty zmienny Koszty stały 522-30 Folia stretch 522-10 Owijarki 522-01 Zespół Magazynierów 100 kg 700 mh 300 rbh 40 000 zł 10 000 zł 30 000 zł 12 000 zł 100 000 zł Koszt Całkowity 80 000 zł 112 000 zł 192 000 zł Miara Wielkości Przerobu Działania: 10 000 Koszt Jednostkowy 8,00 zł 11,20 zł 19,20 zł

Koszt całkowity i jednostkowy działania Przykład: Wytłaczanie rynien

Rozliczanie centrów kosztów zasobów i koszt całkowity działania Linia wytłaczania Zespół operatorów linii Gaz technologiczny Centra kosztów zasobów # mh # rbh # m3 Działania Wytłaczanie rynien Elementy kosztowe Zasób Działanie Koszt całkowity działania

Koszt całkowity i jednostkowy działania Definicja działania Działanie / operacja: Wytłaczanie rynien D 12.01 Miara Wielkości Przerobu Działania: Nośnik kosztu zasobu = miara wielkości przerobu zasobu Liczba wytłoczonych ton Koszt stały i zmienny Rzeczywista: 1 000 Miara wielkości przerobu działania Wytłaczanie rynien Element kosztowy Koszty zmienny Koszty stały Elementy kosztowe "Zasób - Działanie" Efekt rozliczenia kosztów centrów kosztów zasobów 520-01 Linia wytłaczania 320 mh 130 000 zł 30 000 zł 520-10 Zespół operatorów linii 160 rbh 7 000 zł 10 000 zł 522-01 Gaz technologiczny 1 000 m3 20 000 zł Koszt Całkowity 157 000 zł 40 000 zł 197 000 zł Miara Wielkości Przerobu Działania: 1 000 Rozdzielczość zasobów Koszt Jednostkowy Elastyczność kosztów działania Koszt jednostkowy działania 157,00 zł 40,00 zł 197,00 zł

Koszt całkowity i jednostkowy działania Działanie / operacja: Wytłaczanie rynien D 12.01 Miara Wielkości Przerobu Działania: Liczba wytłoczonych ton Rzeczywista: 1 000 Wytłaczanie rynien Element kosztowy Koszty zmienny Koszty stały Elementy kosztowe "Zasób - Działanie" Efekt rozliczenia kosztów centrów kosztów zasobów 520-01 Linia wytłaczania 320 mh 130 000 zł 30 000 zł 520-10 Zespół operatorów linii 160 rbh 7 000 zł 10 000 zł 522-01 Gaz technologiczny 1 000 m3 20 000 zł Koszt Całkowity 157 000 zł 40 000 zł 197 000 zł Miara Wielkości Przerobu Działania: 1 000 Koszt Jednostkowy 157,00 zł 40,00 zł 197,00 zł

Koszty nieprzypisywalne Koszty niewykorzystanych zasobów Centra kosztów zasobów wspierające Działania wspierające Poziom Kosztów Produkt realizujące usługi wewnętrzne [ 1 ] Usługi wewnętrzne Usługi wewnętrzne [ 4] realizujące usługi wewnętrzne [ 1 ] [ 4] [ 3] ZPRK w spółdzielonepoziom Produktu w RPCA [ 3] Koszty alokowane na finalne obiekty kosztowe typu Produkt / Usługa Centra kosztów zasobów [ 1 ] [ 1 ] [ 1 ] Działania i zarządcze [ 5] [ 5] Działania Działania Działania Działania [ 5] [ 5] Działania zarządcze [ 2] [ 2] [ 2] [ 2] [ 6] Pośrednie obiekty kosztowe (grupy/ segmenty/projekty) POK Grupa produktowa POK Segment klienta [ 7] [ 7] [ 1 0] Finalne obiekty kosztowe (produkty/ usługi/klienci) [ 9] FOK Produkt /usługa FOK Produkt /usługa [ 8] FOK Klient FOK Klient [ 11] POK Firma I inne [ 1 0] Koszty bezpośrednie Koszty bezpośrednie Wieloblokowe i wielostopniowe marże pokrycia kosztów Wszelkie prawa zastrzeżone dr T.M.Zieliński, 2014-2017.

Przykład: Rozliczanie kosztów działań/operacji na FOK wytwarzanych produktów

Centra kosztów zasobów Gaz technologiczny Linia produkcyjna nr 1 Zespół operatorów linii Zespół ds. przezbrojeń Usługi pakowania # m3 # mh # rbh # rbh # opak. Działania Wytłaczanie wyrobów gotowych Przezbrajanie linii wytłaczania Rozliczanie kosztów działań/operacji oraz zasobów na wytwarzane produkty # mh wytłaczania # przezbrojeń FOK Produkt Produkt 1 Produkt 2 Elementy kosztowe Działanie Produkt Elementy kosztowe Działanie Produkt

Miara Wielk. Przerobu Zasobu: Liczba maszynogodzin Praktyczna w ielkość przerobu 1200 Rzeczyw ista w ielkość przerobu 900 TYP KOSZTU KOSZT RZECZYWISTY KOSZTY NIEWYKORZ. KOSZTY WYKORZYST. KOSZT ZMIENNY 135 000 zł 135 000 zł KOSZT STAŁY 60 000 zł 15 000 zł 45 000 zł KOSZT CAŁKOWITY 195 000 zł 15 000 zł 180 000 zł CENTRUM KOSZTU CK 520-01 Staw ka Zmienna 150,00 zł WYKORZ. ZMIENNY 135 000 zł ZASÓB PODSTAWOWY Linia Produkcyjna 1 Staw ka Stała Praktyczna 1200 mh 50,00 zł WYKORZ. STAŁY WYKORZYSTANY 45 000 zł 180 000 zł Rzeczyw. Stopień w ykorzyst. 900 mh 75,0% KOSZT NIEWYKORZ. 15 000 zł NOŚNIK KOSZTU = MWPZ DZIAŁANIE PODSTAWOWE NOŚNIK KOSZTU DZIAŁANIA mh wytł. K.Wyk.J.Z K.Wyk.J.S Rz.K.Wyk. Liczba maszynogodzin = 900 Dz. B.1 Wytłaczanie Wyr. Gotowych 700 150,00 zł 50,00 zł 140 000 zł Liczba mh wytłaczania Inne działania mh 200 Rz.K.Wyk. 40 000 zł WSZYSTKIE DZIAŁANIA ZMIENNY STAŁY CAŁKOWITY WYKORZYSTANY 135 000 zł 45 000 zł 180 000 zł 180 000 zł Razem WARTOŚĆ NK 120 mh wytł. 300 mh wytł. 30 mh wytł. 250 mh wytł. 700 P 1001 P 1002 P 1003 P 1004 FOK PRODUKT Produkt 1 Produkt 2 Produkt 3 Produkt 4 Razem KOSZT ZMIENNY RZECZYWISTY KOSZT STAŁY RZECZYWISTY 18 000 zł 45 000 zł 4 500 zł 37 500 zł 105 000 zł 6 000 zł 15 000 zł 1 500 zł 12 500 zł 35 000 zł KOSZT WYKORZYSTANY 24 000 zł 60 000 zł 6 000 zł 50 000 zł 140 000 zł Wszelkie praw a zastrzeżone dla dr T.M. Zieliński, ABC Akademia Sp. z o.o. (2016)

Miara Wielk. Przerobu Zasobu: Liczba rbh pracow. Praktyczna w ielkość przerobu 900 Rzeczyw ista w ielkość przerobu 700 TYP KOSZTU KOSZT RZECZYWISTY KOSZTY NIEWYKORZ. KOSZTY WYKORZYST. KOSZT ZMIENNY 3 500 zł 3 500 zł KOSZT STAŁY 13 500 zł 3 000 zł 10 500 zł KOSZT CAŁKOWITY 17 000 zł 3 000 zł 14 000 zł CENTRUM KOSZTU CK 520-30 Staw ka Zmienna 5,00 zł WYKORZ. ZMIENNY 3 500 zł ZASÓB PODSTAWOWY Zespół Operatorów Maszyn Staw ka Stała Praktyczna 15,00 zł 900 rbh pracow. WYKORZ. STAŁY WYKORZYSTANY 10 500 zł 14 000 zł Rzeczyw. Stopień w ykorzyst. 700 rbh pracow. 77,8% KOSZT NIEWYKORZ. 3 000 zł NOŚNIK KOSZTU = MWPZ DZIAŁANIE PODSTAWOWE NOŚNIK KOSZTU DZIAŁANIA rbh przezbr. K.Wyk.J.Z K.Wyk.J.S Rz.K.Wyk. Dz. B.40 Liczba rbh pracow. = 700 Przezbrajanie Linii 500 5,00 zł 15,00 zł 10 000 zł Liczba rbh przezbrajania Inne działania rbh pracow. 200 Rz.K.Wyk. 4 000 zł WSZYSTKIE DZIAŁANIA ZMIENNY STAŁY CAŁKOWITY WYKORZYSTANY Reaktywność 3 500 zł 10 500 zł 14 000 zł 14 000 zł Razem WARTOŚĆ NK FOK PRODUKT 192 rbh przezbr. 48 rbh przezbr. 60 rbh przezbr. 200 rbh przezb 12,00 współcz. 12,00 współcz. 6,00 współcz. 20,00 współcz. 16 # serii 4 # serii 10 # serii 10 # serii P 1001 P 1002 P 1003 P 1004 Produkt 1 Produkt 2 Produkt 3 Produkt 4 500 Razem KOSZT ZMIENNY RZECZYWISTY KOSZT STAŁY RZECZYWISTY 960 zł 240 zł 300 zł 1 000 zł 2 500 zł 2 880 zł 720 zł 900 zł 3 000 zł 7 500 zł KOSZT WYKORZYSTANY 3 840 zł 960 zł 1 200 zł 4 000 zł 10 000 zł Wszelkie praw a zastrzeżone dla dr T.M. Zieliński, ABC Akademia Sp. z o.o. (2016)

Przykład: Rozliczanie kosztów zasobów bezpośrednio na FOK wytwarzanych produktów

Miara Wielk. Przerobu Zasobu: liczba wykonanych opakowań Praktyczna w ielkość przerobu 45000 Rzeczyw ista w ielkość przerobu 40000 TYP KOSZTU KOSZT RZECZYWISTY KOSZTY NIEWYKORZ. CENTRUM KOSZTU CK 530-22 KOSZTY WYKORZYST. KOSZT ZMIENNY - zł - zł KOSZT STAŁY 90 000 zł 10 000 zł 80 000 zł KOSZT CAŁKOWITY 90 000 zł 10 000 zł 80 000 zł Staw ka Zmienna - zł WYKORZ. ZMIENNY - zł ZASÓB PODSTAWOWY Usługi Pakowania Staw ka Stała Praktyczna 2,00 zł 45000 # opak. WYKORZ. STAŁY WYKORZYSTANY 80 000 zł 80 000 zł Rzeczyw. Stopień w ykorzyst. 40000 # opak. 88,9% KOSZT NIEWYKORZ. 10 000 zł NOŚNIK KOSZTU = MWPZ liczba wykonanych opakowań Razem WARTOŚĆ NK 20000 # opak. 10000 # opak. 7000 # opak. 3000 # opak. 40000 FOK KLIENT P 1001 P 1002 P 1003 P 1004 Produkt 1 Produkt 2 Produkt 3 Produkt 4 Razem KOSZT ZMIENNY RZECZYWISTY KOSZT STAŁY RZECZYWISTY - zł - zł - zł - zł - zł 40 000 zł 20 000 zł 14 000 zł 6 000 zł 80 000 zł KOSZT WYKORZYSTANY 40 000 zł 20 000 zł 14 000 zł 6 000 zł 80 000 zł Wszelkie praw a zastrzeżone dla dr T.M. Zieliński, ABC Akademia Sp. z o.o. (2016)

Przykład: Rozliczanie kosztów działań/operacji na FOK świadczonych usług

Miara Wielk. Przerobu Zasobu: Liczba rbh pracow. Praktyczna w ielkość przerobu 8000 Rzeczyw ista w ielkość przerobu 6000 TYP KOSZTU KOSZT RZECZYWISTY KOSZTY NIEWYKORZ. KOSZTY WYKORZYST. KOSZT ZMIENNY 24 000 zł 24 000 zł KOSZT STAŁY 160 000 zł 40 000 zł 120 000 zł KOSZT CAŁKOWITY 184 000 zł 40 000 zł 144 000 zł CENTRUM KOSZTU CK 503-01 Staw ka Zmienna 4,00 zł WYKORZ. ZMIENNY 24 000 zł ZASÓB PODSTAWOWY Zespół Biura Obsługi Klienta Staw ka Stała Praktyczna 20,00 zł 8000 rbh pracow. WYKORZ. STAŁY WYKORZYSTANY 120 000 zł 144 000 zł Rzeczyw. Stopień w ykorzyst. 6000 rbh pracow. 75,0% KOSZT NIEWYKORZ. 40 000 zł NOŚNIK KOSZTU = MWPZ DZIAŁANIE PODSTAWOWE NOŚNIK KOSZTU DZIAŁANIA rbh przyj. K.Wyk.J.Z K.Wyk.J.S Rz.K.Wyk. Dz. P.1 Liczba rbh pracow. = 6000 Przyjmowanie Wniosków o Kredyt 4000 4,00 zł 20,00 zł 96 000 zł Liczba rbh przyjmowania wniosków Inne działania rbh pracow. 2000 Rz.K.Wyk. 48 000 zł WSZYSTKIE DZIAŁANIA ZMIENNY STAŁY CAŁKOWITY WYKORZYSTANY 24 000 zł 120 000 zł 144 000 zł 144 000 zł Razem WARTOŚĆ NK FOK PRODUKT 1680 rbh przyj. 320 rbh przyj. 400 rbh przyj. 1600 rbh przyj. 24,00 współcz. 16,00 współcz. 8,00 współcz. 4,00 współcz. 70 # wniosk. 20 # wniosk. 50 # wniosk. 400 # wniosk. B 11 B 12 B 13 B 14 Kredyt Hipoteczny Kredyt Konsolidacyjny Kredyt Odnawialny Kredyt Gotówkowy 4000 Razem KOSZT ZMIENNY RZECZYWISTY KOSZT STAŁY RZECZYWISTY 6 720 zł 1 280 zł 1 600 zł 6 400 zł 16 000 zł 33 600 zł 6 400 zł 8 000 zł 32 000 zł 80 000 zł KOSZT WYKORZYSTANY 40 320 zł 7 680 zł 9 600 zł 38 400 zł 96 000 zł Wszelkie praw a zastrzeżone dla dr T.M. Zieliński, ABC Akademia Sp. z o.o. (2016)

Miara Wielk. Przerobu Zasobu: Liczba rbh pracow. Praktyczna w ielkość przerobu 4000 Rzeczyw ista w ielkość przerobu 3000 TYP KOSZTU KOSZT RZECZYWISTY KOSZTY NIEWYKORZ. KOSZTY WYKORZYST. KOSZT ZMIENNY 18 000 zł 18 000 zł KOSZT STAŁY 48 000 zł 12 000 zł 36 000 zł KOSZT CAŁKOWITY 66 000 zł 12 000 zł 54 000 zł CENTRUM KOSZTU CK 546-01 Staw ka Zmienna 6,00 zł WYKORZ. ZMIENNY 18 000 zł ZASÓB PODSTAWOWY Zespół Specjalistów ds. Kosztów Staw ka Stała Praktyczna 12,00 zł 4000 rbh pracow. WYKORZ. STAŁY WYKORZYSTANY 36 000 zł 54 000 zł Rzeczyw. Stopień w ykorzyst. 3000 rbh pracow. 75,0% KOSZT NIEWYKORZ. 12 000 zł NOŚNIK KOSZTU = MWPZ DZIAŁANIE PODSTAWOWE NOŚNIK KOSZTU DZIAŁANIA rbh księg. K.Wyk.J.Z K.Wyk.J.S Rz.K.Wyk. Dz. F.1 Liczba rbh pracow. = 3000 Księgowanie Dokumentów Kosztowych Inne działania rbh pracow. 1000 Rz.K.Wyk. 18 000 zł WSZYSTKIE DZIAŁANIA ZMIENNY STAŁY CAŁKOWITY 2000 6,00 zł 12,00 zł WYKORZYSTANY 36 000 zł Liczba rbh księgowania 18 000 zł 36 000 zł 54 000 zł 54 000 zł Razem 600 rbh księg. 300 rbh księg. 300 rbh księg. 800 rbh księg. WARTOŚĆ NK 2000 0,05 współcz. 0,05 współcz. 0,10 współcz. 0,10 współcz. 12000 # dok. 6000 # dok. 3000 # dok. 8000 # dok. U 1 U 1 U 1 U 1 FOK PRODUKT Kontrakt Usługowy 1 Kontrakt Usługowy 2 Kontrakt Usługowy 3 Kontrakt Usługowy 4 Razem KOSZT ZMIENNY RZECZYWISTY KOSZT STAŁY RZECZYWISTY 3 600 zł 1 800 zł 1 800 zł 4 800 zł 12 000 zł 7 200 zł 3 600 zł 3 600 zł 9 600 zł 24 000 zł KOSZT WYKORZYSTANY 10 800 zł 5 400 zł 5 400 zł 14 400 zł 36 000 zł Wszelkie praw a zastrzeżone dla dr T.M. Zieliński, ABC Akademia Sp. z o.o. (2016)

Przykład: Rozliczanie kosztów zasobów bezpośrednio na FOK świadczonych usług

Miara Wielk. Przerobu Zasobu: Wartość Kosztu Usług Rzeczyw ista w ielkość przerobu 1200000 TYP KOSZTU KOSZT RZECZYWISTY KOSZTY NIEWYKORZ. KOSZTY WYKORZYST. KOSZT ZMIENNY 1 200 000 zł 1 200 000 zł KOSZT STAŁY - zł - zł - zł KOSZT CAŁKOWITY 1 200 000 zł - zł 1 200 000 zł CENTRUM KOSZTU CK 501-22 Staw ka Zmienna 1,00 zł WYKORZ. ZMIENNY 1 200 000 zł ZASÓB PODSTAWOWY Usługi Podwyk. Budowlane Staw ka Stała - zł Praktyczna 1200000 PLN WYKORZ. STAŁY WYKORZYSTANY - zł 1 200 000 zł Rzeczyw. Stopień w ykorzyst. 1200000 PLN 100,0% KOSZT NIEWYKORZ. - zł NOŚNIK KOSZTU = MWPZ Wartość Kosztu Usług Razem WARTOŚĆ NK 300000 PLN 600000 PLN 100000 PLN 200000 PLN 1200000 FOK PRODUKT U 1 U 1 U 1 U 1 Kontrakt Usługowy 1 Kontrakt Usługowy 2 Kontrakt Usługowy 3 Kontrakt Usługowy 4 Razem KOSZT ZMIENNY RZECZYWISTY KOSZT STAŁY RZECZYWISTY 300 000 zł 600 000 zł 100 000 zł 200 000 zł 1 200 000 zł - zł - zł - zł - zł - zł KOSZT WYKORZYSTANY 300 000 zł 600 000 zł 100 000 zł 200 000 zł 1 200 000 zł Wszelkie praw a zastrzeżone dla dr T.M. Zieliński, ABC Akademia Sp. z o.o. (2016)

Pięć Podstawowych Poziomów Kosztów Zasobowo-Procesowy Rachunek Kosztów wyróżnia pięć Podstawowych Poziomów Kosztów, z możliwością ich dekompozycji, jako podstawową kategorię wynikową przyjmowaną w analizie kosztów i wielostopniowych marż pokrycia kosztów PRZYCHODY xx zł Poziom produktu Poziom Grupy Produktowej Poziom Klienta Poziom Segmentu Klienta Poziom Przedsiębiorstwa Koszty Poziomu Produktu Marża I Stopnia Koszty Poziomu Grupy Produktowej Marża II Stopnia Koszty Poziomu Klienta Marża III Stopnia Koszty Poziomu Segmentu Klienta Marża IV Stopnia Koszty Poziomu Przedsiębiorstwa Marża V Stopnia Koszty niewykorzystanych zasobów Marża VI Stopnia 75 xx zł xx zł xx zł xx zł xx zł xx zł xx zł xx zł xx zł xx zł xx zł xx zł Koszty poziomu PRODUKTU prezentowane są na pierwszym poziomie marży pokrycia

Koszt całkowity Produktu Produkt: Rynna Brązowa P 1450 2000 szt Poziom produktu Poziom Grupy Produktowej Poziom Klienta Poziom Segmentu Klienta FOK Produkt Poziom Przedsiębiorstwa Element kosztowy Koszt zmienny Koszt stały Koszt bezpośredni surowce i opakowania 100 000 zł 0 zł D 320 Wytłaczanie 300 mh D 321 Przezbrajanie linii - 7 przezb. D 323 Pakowanie Rynien 120 opak. Koszt Poziomu Produktu 185 000 zł 64 000 zł Grupy Produktowe 1 000 zł 1 000 zł Koszt Poziomu Grupy Produktowej 1 000 zł 1 000 zł K 23045 TAKO S.A. K 22110 HURTEX Sp. z o.o. Koszt Poziomu Klienta 7 000 zł 3 000 zł Segment Klienta 40 000 zł 50 000 zł 25 000 zł 10 000 zł 20 000 zł 4 000 zł 3 000 zł 2 000 zł 4 000 zł 1 000 zł 1 000 zł 1 000 zł Koszt Poziomu Segmentu Klienta 1 000 zł 1 000 zł Przedsiębiorstwo 0 zł 500 zł Koszt Poziomu Przedsiębiorstwa 0 zł 500 zł Koszt CAŁKOWITY 194 000 zł 69 500 zł Koszt Jednostkowy 97 zł 35 zł Koszt stały i zmienny Wykluczenie efektu spirali śmierci kosztów stałych Koszty istotne i nieistotne Rozdzielczość poziomów kosztów pięć podstawowych poziomów kosztów Elastyczność kosztu produktu

Koszty nieprzypisywalne Koszty niewykorzystanych zasobów Centra kosztów zasobów wspierające Działania wspierające Centra kosztów zasobów [ 1 ] [ 1 ] Koszty alokowane Usługi na wewnętrzne finalne obiekty Poziom Klienta realizujące usługi wewnętrzne Usługi wewnętrzne [ 4] realizujące usługi wewnętrzne kosztowe typu Klient [ 4] Poziom Kosztów Klient w spółdzielone [ 3] [ 1 ] [ 1 ] [ 1 ] [ 3] w spółdzielone ZPRK RPCA Działania i zarządcze [ 5] [ 5] Działania Działania Działania Działania [ 5] [ 5] Działania zarządcze [ 2] [ 2] [ 2] [ 2] [ 6] Pośrednie obiekty kosztowe (grupy/ segmenty/projekty) POK Grupa produktowa POK Segment klienta [ 7] [ 7] [ 1 0] Finalne obiekty kosztowe (produkty/ usługi/klienci) [ 9] FOK Produkt /usługa FOK Produkt /usługa [ 8] FOK Klient FOK Klient [ 11] POK Firma I inne [ 1 0] Koszty bezpośrednie Koszty bezpośrednie Wieloblokowe i wielostopniowe marże pokrycia kosztów Wszelkie prawa zastrzeżone dr T.M.Zieliński, 2014-2017.

Przykład: Rozliczanie kosztów działań/operacji na FOK Klientów

Miara Wielk. Przerobu Zasobu: Liczba rbh pracow. Praktyczna w ielkość przerobu 2700 Rzeczyw ista w ielkość przerobu 2150 TYP KOSZTU KOSZT RZECZYWISTY KOSZTY NIEWYKORZ. KOSZTY WYKORZYST. KOSZT ZMIENNY 17 200 zł 17 200 zł KOSZT STAŁY 27 000 zł 5 500 zł 21 500 zł KOSZT CAŁKOWITY 44 200 zł 5 500 zł 38 700 zł CENTRUM KOSZTU CK 530-10 Staw ka Zmienna 8,00 zł WYKORZ. ZMIENNY 17 200 zł ZASÓB PODSTAWOWY Zespół Magazynierów Staw ka Stała Praktyczna 10,00 zł 2700 rbh pracow. WYKORZ. STAŁY WYKORZYSTANY 21 500 zł 38 700 zł Rzeczyw. Stopień w ykorzyst. 2150 rbh pracow. 79,6% KOSZT NIEWYKORZ. 5 500 zł NOŚNIK KOSZTU = MWPZ DZIAŁANIE PODSTAWOWE NOŚNIK KOSZTU DZIAŁANIA rbh kompl. K.Wyk.J.Z K.Wyk.J.S Rz.K.Wyk. Dz. L.3 Liczba rbh pracow. = 2150 Kompletowanie Zamówień 2100 8,00 zł 10,00 zł 37 800 zł Liczba rbh kompletacji Inne działania rbh pracow. 50 Rz.K.Wyk. 900 zł WSZYSTKIE DZIAŁANIA ZMIENNY STAŁY CAŁKOWITY WYKORZYSTANY 17 200 zł 21 500 zł 38 700 zł 38 700 zł Razem WARTOŚĆ NK FOK KLIENT 750 rbh kompl. 450 rbh kompl. 300 rbh kompl. 600 rbh kompl 0,30 współcz. 0,30 współcz. 0,30 współcz. 0,30 współcz. 2500 # palet 1500 # palet 1000 # palet 2000 # palet K 101 K 102 K 103 K 104 Klient 1 Klient 2 Klient 3 Klient 4 2100 Razem KOSZT ZMIENNY RZECZYWISTY KOSZT STAŁY RZECZYWISTY 6 000 zł 3 600 zł 2 400 zł 4 800 zł 16 800 zł 7 500 zł 4 500 zł 3 000 zł 6 000 zł 21 000 zł KOSZT WYKORZYSTANY 13 500 zł 8 100 zł 5 400 zł 10 800 zł 37 800 zł Wszelkie praw a zastrzeżone dla dr T.M. Zieliński, ABC Akademia Sp. z o.o. (2016)

Miara Wielk. Przerobu Zasobu: Liczba rbh pracow. Praktyczna w ielkość przerobu 800 Rzeczyw ista w ielkość przerobu 600 TYP KOSZTU KOSZT RZECZYWISTY KOSZTY NIEWYKORZ. KOSZTY WYKORZYST. KOSZT ZMIENNY 6 000 zł 6 000 zł KOSZT STAŁY 11 200 zł 2 800 zł 8 400 zł KOSZT CAŁKOWITY 17 200 zł 2 800 zł 14 400 zł CENTRUM KOSZTU CK 527-12 Staw ka Zmienna 10,00 zł WYKORZ. ZMIENNY 6 000 zł ZASÓB PODSTAWOWY Zespół Biura Obsługi Klienta Staw ka Stała Praktyczna 14,00 zł 800 rbh pracow. WYKORZ. STAŁY WYKORZYSTANY 8 400 zł 14 400 zł Rzeczyw. Stopień w ykorzyst. 600 rbh pracow. 75,0% KOSZT NIEWYKORZ. 2 800 zł NOŚNIK KOSZTU = MWPZ DZIAŁANIE PODSTAWOWE NOŚNIK KOSZTU DZIAŁANIA rbh pracow. 400 współcz. 0,5 # faktur 800 Dz. S.3 K.Wyk.J.Z K.Wyk.J.S Rz.K.Wyk. Liczba rbh pracow. = 600 5,00 zł 7,00 zł 9 600 zł Wystawianie Faktur Liczba faktur Inne działania rbh pracow 200 Rz.K.Wyk. 4 800 zł WSZYSTKIE DZIAŁANIA ZMIENNY STAŁY CAŁKOWITY WYKORZYSTANY 6 000 zł 8 400 zł 14 400 zł 14 400 zł Razem WARTOŚĆ NK 350 # faktur 200 # faktur 100 # faktur 150 # faktur 800 K 101 K 102 K 103 K 104 FOK KLIENT Klient 1 Klient 2 Klient 3 Klient 4 Razem KOSZT ZMIENNY RZECZYWISTY KOSZT STAŁY RZECZYWISTY 1 750 zł 1 000 zł 500 zł 750 zł 4 000 zł 2 450 zł 1 400 zł 700 zł 1 050 zł 5 600 zł KOSZT WYKORZYSTANY 4 200 zł 2 400 zł 1 200 zł 1 800 zł 9 600 zł Wszelkie praw a zastrzeżone dla dr T.M. Zieliński, ABC Akademia Sp. z o.o. (2016)

Przykład: Rozliczanie kosztów zasobów bezpośrednio na FOK Klientów

Miara Wielk. Przerobu Zasobu: liczba kilometrów Praktyczna w ielkość przerobu 23500 Rzeczyw ista w ielkość przerobu 20000 TYP KOSZTU KOSZT RZECZYWISTY KOSZTY NIEWYKORZ. KOSZTY WYKORZYST. KOSZT ZMIENNY 160 000 zł 160 000 zł KOSZT STAŁY - zł - zł - zł KOSZT CAŁKOWITY 160 000 zł - zł 160 000 zł CENTRUM KOSZTU CK 527-54 Staw ka Zmienna 8,00 zł WYKORZ. ZMIENNY 160 000 zł ZASÓB PODSTAWOWY Usługi transportowe Staw ka Stała - zł Praktyczna 23500 # km WYKORZ. STAŁY WYKORZYSTANY - zł 160 000 zł Rzeczyw. Stopień w ykorzyst. 20000 # km 85,1% KOSZT NIEWYKORZ. - zł NOŚNIK KOSZTU = MWPZ liczba kilometrów Razem WARTOŚĆ NK 10000 # km 3000 # km 5000 # km 2000 # km 20000 FOK KLIENT K 101 K 102 K 103 K 104 Klient 1 Klient 2 Klient 3 Klient 4 Razem KOSZT ZMIENNY RZECZYWISTY KOSZT STAŁY RZECZYWISTY 80 000 zł 24 000 zł 40 000 zł 16 000 zł 160 000 zł - zł - zł - zł - zł - zł KOSZT WYKORZYSTANY 80 000 zł 24 000 zł 40 000 zł 16 000 zł 160 000 zł Wszelkie praw a zastrzeżone dla dr T.M. Zieliński, ABC Akademia Sp. z o.o. (2016)

Miara Wielk. Przerobu Zasobu: Liczba wydanych egz. gazetek Praktyczna w ielkość przerobu 44000 Rzeczyw ista w ielkość przerobu 44000 TYP KOSZTU KOSZT RZECZYWISTY KOSZTY NIEWYKORZ. KOSZTY WYKORZYST. KOSZT ZMIENNY 80 000 zł 80 000 zł KOSZT STAŁY - zł - zł - zł KOSZT CAŁKOWITY 80 000 zł - zł 80 000 zł CENTRUM KOSZTU CK 527-74 Staw ka Zmienna 1,82 zł WYKORZ. ZMIENNY 80 000 zł ZASÓB PODSTAWOWY Gazetki Promocyjne Staw ka Stała - zł Praktyczna 44000 # szt. gaz. WYKORZ. STAŁY WYKORZYSTANY - zł 80 000 zł Rzeczyw. Stopień w ykorzyst. 44000 # szt. gaz. 100,0% KOSZT NIEWYKORZ. - zł NOŚNIK KOSZTU = MWPZ Liczba wydanych egz. gazetek Razem WARTOŚĆ NK 20000 # szt. gaz. 7000 # szt. gaz. 10000 # szt. gaz. 7000 # szt. gaz. 44000 FOK KLIENT K 101 K 102 K 103 K 104 Klient 1 Klient 2 Klient 3 Klient 4 Razem KOSZT ZMIENNY RZECZYWISTY KOSZT STAŁY RZECZYWISTY 36 364 zł 12 727 zł 18 182 zł 12 727 zł 80 000 zł - zł - zł - zł - zł - zł KOSZT WYKORZYSTANY 36 364 zł 12 727 zł 18 182 zł 12 727 zł 80 000 zł Wszelkie praw a zastrzeżone dla dr T.M. Zieliński, ABC Akademia Sp. z o.o. (2016)

Pięć Podstawowych Poziomów Kosztów Zasobowo-Procesowy Rachunek Kosztów wyróżnia pięć Podstawowych Poziomów Kosztów, z możliwością ich dekompozycji, jako podstawową kategorię wynikową przyjmowaną w analizie kosztów i wielostopniowych marż pokrycia kosztów PRZYCHODY xx zł Poziom produktu Koszty Poziomu Produktu Marża I Stopnia xx zł xx zł Poziom Grupy Produktowej Poziom Klienta Koszty Poziomu Grupy Produktowej Marża II Stopnia Koszty Poziomu Klienta Marża III Stopnia xx zł xx zł xx zł xx zł Poziom Segmentu Klienta Poziom Przedsiębiorstwa Koszty Poziomu Segmentu Klienta Marża IV Stopnia Koszty Poziomu Przedsiębiorstwa Marża V Stopnia Koszty niewykorzystanych zasobów Marża VI Stopnia xx zł xx zł xx zł xx zł xx zł xx zł Koszty poziomu KLIENTA prezentowane są na trzecim poziomie marży pokrycia 85

Koszt całkowity Klienta Klient: TAKO S.A. K 23045 Koszt stały i zmienny FOK Klient Element kosztowy Koszt zmienny Koszt stały Poziom produktu P 1450 RYNNA BRĄZOWA P 2390 RYNNA CZERWONA 60 000 zł 40 000 zł 10 000 zł 12 000 zł Poziom Grupy Produktowej Koszt Poziomu Produktu 70 000 zł 52 000 zł Grupy Produktowe 5 000 zł 2 000 zł Koszt Poziomu Grupy Produktowej 5 000 zł 2 000 zł Wykluczenie efektu spirali śmierci kosztów stałych Poziom Klienta D 120 Transportowanie dostaw D 145 Kompletowanie zamówień D 020 Przetwarzanie zamówień 40 000 zł 10 000 zł 5 000 zł 12 000 zł 1 000 zł 3 000 zł Koszty istotne i nieistotne Poziom Segmentu Klienta Poziom Przedsiębiorstwa Koszt Poziomu Klienta 46 000 zł 25 000 zł Segment Klienta 7 000 zł 3 000 zł Koszt Poziomu Segmentu Klienta 7 000 zł 3 000 zł Przedsiębiorstwo 0 zł 1 000 zł Koszt Poziomu Przedsiębiorstwa 0 zł 1 000 zł Koszt CAŁKOWITY 128 000 zł 83 000 zł Rozdzielczość poziomów kosztów pięć podstawowych poziomów kosztów Elastyczność kosztu klienta

Wieloblokowość Wieloblokowość rachunku kosztów oznacza możliwości analizowania informacji wynikowej w ujęciu różnych hierarchii obiektów kosztowych (od ogółu do szczegółu) i uznawania określonych zakresów kosztów za istotne lub nieistotne przy rozważaniu danego scenariusza decyzyjnego. 88

Wielostopniowość Wielostopniowa prezentacja informacji wynikowej zakłada rozpatrywanie kosztów oraz wyników w ujęciu stopni, których zadaniem jest zapewnienie rozdzielczości informacji wynikowej i umożliwienie uznawania określonych zakresów informacji za istotne lub nieistotne dla rozważanego scenariusza decyzyjnego. 89

Pięć Podstawowych Poziomów Kosztów (PPPK) Zasobowo-Procesowy Rachunek Kosztów wyróżnia pięć Podstawowych Poziomów Kosztów, z możliwością ich dekompozycji, jako podstawową kategorię wynikową przyjmowaną w analizie kosztów i wielostopniowych marż pokrycia kosztów Poziom produktu Poziom Grupy Produktowej Poziom Klienta Poziom Segmentu Klienta Poziom Przedsiębiorstwa Koszty Poziomu Produktu Koszty Poziomu Grupy Produktowej Koszty Poziomu Klienta Koszty Poziomu Segmentu Klienta Koszty Poziomu Przedsiębiorstwa Koszty niewykorzystanych zasobów PRZYCHODY xx zł Wielostopniowa prezentacja informacji wynikowej, stosowana Marża I Stopnia Marża II Stopnia Marża III Stopnia Marża IV Stopnia Marża V Stopnia Marża VI Stopnia xx zł xx zł xx zł xx zł xx zł xx zł xx zł xx zł xx zł xx zł xx zł xx zł w nowoczesnych rachunkach kosztów, zakłada rozpatrywanie kosztów oraz rentowności w ujęciu stopni, których zadaniem jest zapewnienie rozdzielczości informacji wynikowej i umożliwienie uznawania określonych zakresów informacji za istotne lub nieistotne w zależności od tego, na jakim poziomie szczegółowości produktów czy klientów wykonywana jest analiza. 90