Zakład Nauczania Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Wydział Nauk o Zdrowiu, WUM Klinika Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej, SKDJ Psychologiczne problemy kwalifikacji pacjenta do przeszczepienia nerki. ALEKSANDRA TOMASZEK
CZY ZAWSZE PROBLEMY PODCZAS KWALIFIKACJI SĄ PO STRONIE PACJENTA
CZY MOŻNA NAUCZYĆ SIĘ ROZMAWIAĆ Z PACJENTEM O CHOROBIE PRZEWLEKŁEJ? TAK CZY MOŻNA NAUCZYĆ SIĘ ROZMAWIAĆ Z RODZINĄ PACJENTA O CHOROBIE PRZEWLEKŁEJ? TAK CZY SĄ GOTOWE SCENARIUSZE TAKICH ROZMÓW? NIE TO CO MAMY? SCHEMAT
KOMUNIKOWANIE JEST TO DYNAMICZNY PROCES, POLEGAJĄCY NA WYMIANIE, TZN. WYSYŁANIU I ODBIERANIU PRZEKAZÓW W RAMACH OKREŚLONEJ SYTUACJI LUB KONTEKSTU (GŁODOWSKI,2001)
Komunikacja werbalna MA CHARAKTER NIECIĄGŁY, SŁOWA I DŹWIĘKI MAJĄ POCZĄTEK I KONIEC. KIERUJE SIĘ GŁÓWNIE ZASADAMI USTALONYMI PRZEZ CZŁOWIEKA. UCZYMY SIĘ PÓŹNIEJ. JEST CZYNNOŚCIĄ W ZNACZNYM STOPNIU CZYNNOŚCIĄ INTELEKTUALNĄ. OŚRODEK KOMUNIKOWANIA WERBALNEGO ZNAJDUJE SIĘ W MŁODSZYCH STRUKTURACH MÓZGOWYCH, ZWŁASZCZA W KORZE MÓZGOWEJ. ZROZUMIENIE OPIERA SIĘ NA WCZEŚNIEJSZYM POROZUMIENIU WERBALNYM. niewerbalna MA CHARAKTER CIĄGŁY, NP. RĘKA JEST STALE ZAANGAŻOWANA W JAKIŚ RUCH. ZASADY WYNIKAJĄ Z BIOLOGICZNEJ KONIECZNOŚCI. UCZYMY SIĘ WCZEŚNIEJ, KOMUNIKOWANIE NIEWERBALNE JEST WARUNKIEM WSTĘPNYM UCZENIA SIĘ KOMUNIKOWANIA SIĘ WERBALNEGO. JEST W DUŻYM STOPNIU CZYNNOŚCIĄ EMOCJONALNĄ. OŚRODEK NIEWERBALNEGO KOMUNIKOWANIA SIĘ ZNAJDUJE SIĘ W STARSZYCH STRUKTURACH CENTRALNEGO I AUTONOMICZNEGO UN.
SKUTECZNY KOMUNIKAT KOMUNIKAT JEST SKUTECZNY, GDY JEST: ZROZUMIAŁY ZAAKCEPTOWANY ZAPAMIĘTANY Osiągnięcie celu komunikacji jest zależne od jego skuteczności!
ZAKŁÓCENIA KOMUNIKACJI PERSONEL - PACJENT / RODZINA PAMIĘTAJMY, ŻE PACJENT I RODZINA MAJĄ TENDENCJĘ DO: UOGÓLNIANIA ZAPOMINANIA
CEL KOMUNIKACJI CELEM KOMUNIKACJI MIĘDZY LEKARZEM A PACJENTEM I RODZINĄ JEST OSIĄGNIĘCIE POROZUMIENIA I WSPÓŁPRACY, ZWIĄZANYCH Z: I. ROZPOZNANIEM CHOROBY PRZEWLEKŁEJ I O NIEPOMYŚLNYM ROKOWANIU II. INFORMOWANIEM O NIEMOŻNOŚCI PODJĘCIA LECZENIA PRZYCZYNOWEGO III. INFORMOWANIEM O KONIECZNOŚCI NIEMOŻNOŚCI LECZENIA (KTX)
MOŻLIWE/WSPÓLNE REAKCJE I,II,III: OD - SZOKU, ZAMROŻENIA OSOBOWOŚCI, PANIKI DO - GŁĘBOKIEGO SMUTKU, BEZRADNOŚCI, POCZUCIA WINY (PRZYCZYNOWE, MORALNE, ZWIĄZANE Z ROLĄ) Czego pacjent potrzebuje? CZASU
CHOROBA = ZMIANA
ZMIANA = DESTABILIZACJA
DIETA=BRAK DECYZJNOŚCI!!!!!!!!! Ograniczać potas! Ograniczać płyny! Ograniczać fosforany! Ograniczenie białka! Mało produktów mlecznych, Ograniczenie sodu!!!
(GRIEF WORK) ELISABETH KÜBLER-ROSS
CHOROBA wywołuje STRES = SYTUACJA KRYZYSOWA wpływa SYSTEM RODZINNY korzysta STYLE RADZENIA SOBIE = SPOSOBY POJMOWANIA CHOROBY zależne od: Wsparcie wewnętrzne (percepcja choroby, osobowość, relacje z innymi, itd.) Wsparcie zewnętrzne (rodzina, otoczenie, zespół medyczny, interwencje psychologiczne, status materialny itd.)
OCZEKIWANIA PACJENTA WOBEC PERSONELU PO USŁYSZENIU ZŁEJ WIADOMOŚCI KOMPETENCJI ZAPEWNIENIA POCZUCIA BEZPIECZEŃSTWA POSZANOWANIA AUTONOMII ZROZUMIENIA ZAINTERESOWANIA
ODDZIAŁYWANIE LĘKU PO USŁYSZENIU WIADOMOŚCI O ROZPOZNANIU Z NIEPOMYŚLNYM ROKOWANIEM LĘK ZBYT NISKI LEKCEWAŻENIE RYZYKA ZWIĄZANEGO Z POSTĘPEM CHOROBY LĘK ZBYT WYSOKI MYŚLI I ZACHOWANIA OBSESYJNE, DEPRESJA, STANY PSYCHOTYCZNE, SIEĆ STRACHU LĘK ŚREDNI WSPÓŁPRACA Z LEKARZEM/PSYCHOLOGIEM
KIEDY PACJENT PO USŁYSZENIU ZŁEJ WIADOMOŚCI NIE ZADAJE PYTAŃ BO SĄDZI ŻE ZOSTANĄ POTWIERDZONE JEGO OBAWY SPODZIEWA SIĘ, ŻE NIE OTRZYMA ODPOWIEDZI OBAWIA SIĘ, ŻE PYTAJĄC WYRAZI BRAK ZAUFANIA DO SPECJALISTY PREZENTUJE BIERNY MODEL CHOROWANIA ZACHOWANIE SPECJALISTY POWSTRZYMUJE PRZED PYTANIEM
PRZYCZYNY UNIKANIA ROZMÓW PRZEZ PERSONEL TRUDNOŚCI ZEWNĘTRZNE BRAK CZASU ORGANIZACJA PRACY. TRUDNOŚCI WEWNĘTRZNE POCZUCIE ODPOWIEDZIALNOŚCI LĘK PRZED KONSEKWENCJAMI ROZMOWY OBAWA PRZED PYTANIAMI BEZ ODPOWIEDZI NADMIERNA IDENTYFIKACJA Z RODZINĄ I PACJENTEM.
STRATEGIE POSZUKIWANIA INFORMACJI PRZEZ CHORYCH GUMOWE UCHO SŁUCHANIE/PODSŁUCHIWANIE WSZYSTKIEGO CO MÓWI SIĘ PRZY CHORYCH PYTANIE WPROST KOGOŚ Z PERSONELU CHWYTANIE W PUŁAPKĘ ZADAWANIE TAKICH SAMYCH PYTAŃ RÓŻNYM OSOBOM. STRATEGIA PACJENTÓW, BY UZGODNIĆ SPRZECZNE INFORMACJE PŁYNĄCE Z RÓŻNYCH ŹRÓDEŁ
PODSUMOWANIE KONIECZNOŚĆ UWZGLĘDNIENIA RÓŻNIC INDYWIDUALNYCH. WAGA INDYWIDUALNEGO ZNACZENIA NADAWANEGO CHOROBIE PRZEZ PACJENTA. BLISKOŚĆ INNYCH OSÓB (RODZINA, PRZYJACIELE, ZNAJOMI). LEPIEJ JEŚLI POCZĄTKOWO INFORMACJE NIE SĄ ZBYT SZCZEGÓŁOWE I WYCZERPUJĄCE I SĄ ROZŁOŻONE W CZASIE. NIE SĄ PRZEKAZYWANE WIECZOREM PRZED SNEM PACJENTA!!!
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ