NOWY MODEL PROMOCJI ZDROWIA I EDUKACJI ZDROWOTNEJ. Podręcznik metodologiczny dla personelu medycznego i paramedycznego

Transkrypt

1 PROMOCJA ZDROWIA I EDUKACJA ZDROWOTNA Leo Barić, Halina Osińska NOWY MODEL PROMOCJI ZDROWIA I EDUKACJI ZDROWOTNEJ Podręcznik metodologiczny dla personelu medycznego i paramedycznego Wydanie I Warszawa 2010

2 SPIS TREŚCI Streszczenie książki O nowym podejściu Korzyści dla personelu służby zdrowia Korzyści dla pacjentów Wstęp do polskiego wydania Wprowadzenie Nowe Zdrowie Publiczne Sytuacja międzynarodowa CZĘŚĆ 1. Podejście oparte na wbudowaniu Wstęp Rys historyczny Model PZ/EZ oparty na projekcie Model zintegrowanej PZ/EZ Model wbudowania PZ/EZ do zadań personelu medycznego i paramedycznego Podstawy konceptualne Jak wbudować PZ/EZ? Dlaczego powinno się wbudować PZ/EZ? Podejście systemowe Koncepcja badań operacyjnych Definicja systemu Konstruowanie modelu Analiza w badaniach operacyjnych Analiza statystyczna Programowanie liniowe Teoria gier Teoria kolejki Metoda symulacji Wnioski Zachowania zdrowotne Typy zachowań zdrowotnych Zachowania wynikające z uzależnienia i nawyków Zachowanie normatywne i decyzyjne Zachowanie powiązane ze zdrowiem i ukierunkowane na zdrowie

3 4 Zachowanie normatywne Społeczne aspekty choroby i zdrowia Zmiany w teoriach behawiorystyki zdrowotnej Specjaliści PZ/EZ Inni specjaliści Choroba, ryzyko i zdrowie: trzy oddzielne stany połączone systemem wartości Wybory i decyzje Personel medyczny i zachowanie zdrowotne Podejmowanie decyzji w sprawie zachowań dotyczących zdrowia Stan zdrowia: drugi czynnik w procesie podejmowania decyzji Społeczne wsparcie w chorobie i zdrowiu Podejście systemowe Teorie wsparcia społecznego Pomiary Aspekt wartości dodanej Interwencje Aspekt środowiskowy System opieki zdrowotnej Zarządzanie ryzykiem w systemie ochrony zdrowia Czym jest zarządzanie ryzykiem Co to jest zaangażowanie Obszary działań Przetwarzanie informacji Analiza danych Implikacje dla wbudowanej PZ/EZ Zdarzenia niepożądane w narodowym systemie ochrony zdrowia w Wielkiej Brytanii Szpitale Działalność szpitali Zakażenia szpitalne Higiena szpitalna Przewodnik po szpitalach Funkcjonowanie personelu Postrzeganie ryzyka pacjenta CZĘŚĆ 2. Metody Wprowadzenie Definiowanie problemu Wprowadzenie

4 Samodiagnoza Szukanie pomocy lekarskiej Ścieżka pacjenta Interakcja między lekarzem i pacjentem Rola chorego Status i rola osoby zagrożonej Rola prawie chorego Diagnoza różnicowa w eukacji zdrowotnej Zmienne w obszarze edukacji zdrowotnej Wiedza (świadomość) Postawy Umiejętności Kompetencje Normy Korzystanie z usług medycznych Diagnoza różnicowa w promocji zdrowia Zakład opieki zdrowotnej jako środowisko Indywidualne przystosowanie do środowiska Indywidualne reakcje na środowisko społeczne Rozwiązania w zakresie promocji zdrowia Metody edukacji zdrowotnej Wprowadzenie Osobowościowe podejście do pacjenta Uczenie się Komunikacja Modele Przykład: proces komunikacji lekarz - pacjent Podejście ogólne Modele pojęciowe Niektóre ze zbadanych barier Przykład: Zarządzanie konfliktem/gniewem Wywiady Rodzaje wywiadów Przeprowadzanie wywiadów Podsumowanie wywiadu Interpretacja zebranych informacji Doradztwo (Counselling) Doradztwo w ramach wbudowanej PZ/EZ Przegląd zagadnień związanych z doradztwem Wyuczenie określonych umiejętności. Coaching

5 6 Coaching/mentoring Rzecznictwo Podejście grupowe Duże grupy Małe grupy Grupy dyskusyjne Grupy rodzinne Grupy nastolatkowe Grupy pracownicze Kręgi zdrowia Komisje, rozwiązywanie problemów i grupy kreatywne Grupy treningowe (T-grupy) i grupy terapeutyczne Grupy wsparcia Grupy fokusowe Poradnie modyfikacji zachowań Grupy udzielające informacji na temat zdrowia Gry zespołowe Socjalizacja Instytucje Cele socjalizacji Rzeczywistość Proces socjalizacji Podbudowa biologiczna Internalizacja norm Przedstawiciel Podsumowanie Metody promocji zdrowia Wprowadzenie Lobbing Podejście Lobbing PZ/EZ Marketing społeczny Różnice międzybranżowe Marketing Branża usługowa Marketing społeczny PZ/EZ i marketing Wbudowana PZ/EZ i marketing społeczny Podejście medialne Podbudowa teoretyczna

6 Reklama Media Podejście społecznikowskie Udział wspólnotowy Koncept uczestnictwa społeczności lokalnej Uczestnictwo społeczności lokalnej Środki własne społeczności Wskazania do wbudowanej PZ/EZ CZĘŚĆ 3. Ocena Wstęp Struktura pojęciowa Działania różnicujące Koncept wartości dodanej Wartość dodana w edukacji Wartość dodana wbudowanej PZ/EZ Ewaluacja Wstęp Ogólne ramy pojęciowe Benchmarking Cele/standardy Pomiar Wskaźniki Ocena jakości Audyt Audyt ewaluacyjny Audyt właściwy Ocena wpływu Etapy procedury Etap 1: Ogólna analiza Etap 2: Analiza systemu - weryfikacja Etap 3: Scoping Etap 4: Ocena wpływu Etap 5: Podejmowanie decyzji Monitoring i ewaluacja Literatura

7 ZAŁĄCZNIK 1. Projekt badawczy: Popr oprawa a skuteczności leczenia enia przez z wbudowanie promocji zdro drowia i edukacji zdro drowotnej otnej do podstawowy wych zadań personelu medyczneg cznego i paramed amedyczneg cznego... 1 Wprowadzenie... 2 Wbudowanie PZ/EZ... 2 Procedura oceny wpływu... 4 Opis projektu badawczego... 4 Sposób 1. Potencjalna ocena wpływu... 6 Wdrażanie... 7 Sposób 2. Badanie przypadku Jak zmierzyć poprawę zdrowia pacjentów? ZAŁĄCZNIK 2. Program szkolenia w zakresie wbudowania promocji z drowia i edukacji zdro drowotnej otnej do podstawowy wych zadań personelu medyczneg cznego i paramed amedyczneg cznego... 1 Wprowadzenie... 2 Wbudowanie PZ/EZ w chirurgii... 7 Opracowywanie programu szkolenia Konsultacje dla interesariuszy i menedżerów Warsztaty dla trenerów Warsztaty dla personelu