PROGRAM PROFILAKTYKI Szkoły Podstawowej im. ks. Józefa Początka w Wadowicach Dolnych
SPIS TREŚCI I. PODSTAWA PRAWNA DO WPROWADZENIA DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH W RAMACH SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI II. WSTĘP III. ZAŁOŻENIA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI IV. CELE PROGRAMU V. PRZEBIEG REALIZACJI 1. Zadania profilaktyczne nauczycieli szkoły podstawowej. 2. Zadania profilaktyczne wychowawców klasowych. 3. Zadania profilaktyczne szkoły. 4. Zadania profilaktyczne rodziców. VI. FORMY REALIZACJI VII. SPODZIEWANE EFEKTY VIII. PARTNERZY W REALIZACJI PROGRAMU IX. EWALUACJA
I. PODSTAWA PRAWNA DO WPROWADZENIA DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH W RAMACH SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI. 1. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej - art. 72. 2. Konwencja o Prawach Dziecka - art..3, art. 19, art. 33. 3. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329 z późniejszymi zmianami). 4. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej zapobiegającej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniom. 5. Rozporządzenie MENiS z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. Nr 51, poz. 458). 6. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 10 z 2002 r., poz.96). 7. Rozporządzenie MENiS z dnia 19 lipca 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego (Dz. U. Nr 121 z 2002 r., poz. 1037). 8. Program Ochrony Zdrowia Psychicznego. 9. Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 10. Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii. 11. Krajowy Program Zapobiegania Zakażeniom HIV.
II. WSTĘP Przedstawiony program profilaktyki ma na celu kształtowanie postaw zdrowego i bezpiecznego stylu życia bez potrzeby stosowania agresji i używek, kształtowanie umiejętności życiowych, jak również zapobiegania sytuacjom i zachowaniom problemowym w szkole. Wskazuje na budowanie porozumienia szkoła dom środowisko, ich wspólnej aktywności wychowawczej i partnerstwa w podejmowaniu działań i decyzji wychowawczych przeciw agresji dziecięcej i uzależnieniom. Poniższy program profilaktyczny: uzupełnia program wychowawczy szkoły; odpowiada na realne problemy i zagrożenia pojawiające się w szkole, klasie i środowisku; zawiera formy i sposoby działań zakresu profilaktyki pierwszorzędowej dostosowane są do wieku uczniów; zawiera jasno określone zasady i formy współpracy wychowawczej z rodzicami; zawiera cele i założenia programu wychowania do życia w rodzinie. III. ZAŁOŻENIA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI aktywizacja i integracja uczniów przy realizacji wspólnych zamierzeń; rozwój aktywności uczniów poprzez udział w planowaniu, organizowaniu i przygotowaniu imprez klasowych, szkolnych, wycieczek, wyjść itp.; podejmowanie działań na rzecz środowiska szkolnego poprzez udział w pracach zainicjowanych przez samorząd uczniowski, współorganizowanie imprez ogólnoszkolnych i charytatywnych; uczulanie na dostrzeganie potrzeb innych dzieci i dorosłych; włączanie w miarę możliwości rodziców do realizacji zadań wychowawczych; udział w konkursach, prezentowanie dorobku na forum szkoły i w środowisku lokalnym; stworzenie warunków do rozwoju indywidualnych zainteresowań i uzdolnień uczniów; dalsze monitorowanie zachowania i przeciwdziałanie niekorzystnym zachowaniom.
IV. CELE PROGRAMU: Cele główne: wspomaganie wszechstronnego harmonijnego rozwoju ucznia,- kształtowanie postaw zdrowego i bezpiecznego stylu życia bez potrzeby stosowania używek i agresji, zapobieganie sytuacjom i zachowaniom problemowym w szkole, doskonalenie współpracy z rodzicami w zakresie przeciwdziałania zagrożeniom i rozwiązywania problemów uczniów, współdziałanie z instytucjami wspierającymi rozwój i wychowanie. Cele szczegółowe: umiejętne nawiązywanie i utrzymywanie poprawnych kontaktów z innymi uczniami i dorosłymi, umiejętne działania w różnych sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych (radzenie sobie w sytuacjach trudnych), wzmacnianie poczucia własnej wartości, kształtowanie technik asertywności umiejętności mówienia nie, integracja działań profilaktycznych prowadzonych przez różnych wykonawców w naszym środowisku, tworzenie pozytywnych więzi między uczniami, uczniami nauczycielem, nauczycielem rodzicami, rodzicami dzieckiem, kształtowanie odpowiedzialności za własne zachowanie w stosunku do innych ludzi i za swoje czyny, ukazanie zgubnej roli używek, agresji przejawiającej się w grupach rówieśniczych, wspomaganie zdrowia fizycznego poprzez zachęcanie do aktywności fizycznej, wyrabianie umiejętności rozróżniania dobra i zła, ukazanie wartości płynących z koleżeństwa i przyjaźni (wskazanie pożądanych wzorców zachowań), budowanie porozumienia (szkoła dom środowisko), wspólnej aktywności i partnerstwa w wychowaniu uczniów, zwiększenie świadomości społecznej o zagrożeniach patologiami oraz możliwościach uzyskania pomocy, pomoc rodzicom w zdobywaniu wiedzy i praktycznych umiejętności wychowawczych (pedagogizacja rodziców). kształtowanie bezpiecznych zachowań uczniów w ruchu drogowym, zapobieganie wypadkom.
V. ZADANIA 1. ZADANIA PROFILAKTYCZNE NAUCZYCIELI SZKOŁY Do zadań profilaktycznych nauczycieli Szkoły Podstawowej im. ks. Józefa Początka w Wadowicach Dolnych zaliczyć należy przede wszystkim: informowanie na bieżąco wychowawców o niewłaściwym zachowaniu ich wychowanków zarówno przez nauczycieli dyżurujących jak pozostałych nauczycieli i pracowników szkoły; obserwacja zachowania uczniów w miejscach publicznych i zwracanie uwagi na przejawy agresji, palenia papierosów, spożywania alkoholu czy niszczenia mienia; wdrażanie do świadomego unikania zagrożeń oraz kształtowanie umiejętności odmawiania i negocjacji; - dawanie przykładów sumienności, umiejętności rozwiązywania konfliktów, radzenia sobie w trudnych sytuacjach. 2. ZADANIA PROFILAKTYCZNE WYCHOWAWCÓW KLASOWYCH: pomoc uczniom w rozwiązywaniu trudności życiowych i rodzinnych uruchomienie akcji informacyjnej mającej na celu uświadomienie uczniom możliwości zwrócenia się z problemem do konkretnej osoby w szkole: wychowawca, dyrektor szkoły, inny zaprzyjaźniony nauczyciel; podnoszenie poziomu kultury osobistej uczniów - godziny wychowawcze dotyczące zachowania się w stosunku do rówieśników, osób dorosłych, w miejscach publicznych (kino, teatr, itp.); współpraca z rodziną - inicjowanie spotkań mających na celu omawianie problemów wysuwanych przez rodziców, wywiadówki profilaktyczne; realizacja programów profilaktycznych i zajęć dotyczących palenia tytoniu i picia alkoholu, rozwijania umiejętności interpersonalnych; organizacja koleżeńskiej pomocy w nauce; kształtowanie postaw poszanowania mienia wspólnego, dbałości estetykę klasy, szkoły i otoczenia; systematyczne informowanie rodziców o postępach w nauce i zachowaniu ich dzieci; pomoc w poznawaniu samego siebie i kształtowaniu pożądanego systemu wartości.
3. ZADANIA PROFILAKTYCZNE SZKOŁY: pomoc w rozwiązywaniu problemów wychowawczych; wprowadzanie gotowych programów profilaktycznych ; organizowanie pogadanek, prelekcji dla uczniów z udziałem policji, psychologa, lekarza; pedagogizacja rodziców. 4. ZADANIA PROFILAKTYCZNE RODZICÓW: każdy rodzic czuwa nad tym, aby jego dziecko wykazywało właściwą kulturę osobistą oraz sumiennie realizowało obowiązek szkolny; w celu zapobiegania niewłaściwym zachowaniom rodzice utrzymują regularny kontakt z wychowawcą klasy, a w razie potrzeby Dyrektorem Szkoły Podstawowej im. ks. Józefa Początka w Wadowicach Dolnych; rodzice biorą udział w przedsięwzięciach organizowanych przez szkołę mających na celu doskonalenie metod wychowawczych; rodzice uczniów sprawiających szczególne trudności wychowawcze winni kontaktować się ze szkołą w każdym przypadku stwierdzenia naruszenia obowiązujących norm i zasad oraz wspólnie znajdować sposoby rozwiązywania problemów. VI. FORMY REALIZACJI. Realizacja programu odbywać się będzie w ramach: zajęć godziny do dyspozycji wychowawcy klasy; zajęć wychowania do życia w rodzinie; zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych; okazjonalnych spotkań z rodzicami uczniów w szkole; w ramach edukacji pedagogicznej (pedagogizacja rodziców); imprez organizowanych na terenie szkoły np. Wigilii, Choinki itp.; imprez charytatywnych np. Góra grosza, Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy, akcje UNICEF-u.
Formy pracy: oddziaływanie werbalne (rozmowy, pogadanki); dyskusje tematyczne (dzielenie się doświadczeniami), wskazanie postaw (wzorców) pozytywnych zajęcia grupowe, zespołowe. VII. SPODZIEWANE EFEKTY. zmniejszenie zjawiska agresji w szkole; zapobieganie, reagowanie i ochrona uczniów poprzez naukę przed działaniami niepożądanymi; integracja zespołu klasowego; poprawa samopoczucia uczniów klasie, szkole i środowisku pozaszkolnym; umiejętne radzenie sobie w sytuacjach zetknięcia się z agresją i uzależnieniami; umiejętne wykorzystanie czasu wolnego poprzez sensowny i właściwy wybór działań i zachowań pozytywnych; kształtowanie poprawnych relacji między uczniami, praca zarówno liderami, jak również z uczniami, którzy wycofują się i zamykają w sobie; wzbudzenie świadomej odpowiedzialności rodziców za proces wychowania dzieci. VIII. PARTNERZY W REALIZACJI PROGRAMU. W ramach realizacji Szkolnego Programu Profilaktycznego szkoła utrzymywać będzie stały kontakt z instytucjami działającymi na terenie gminy i powiatu. Do instytucji tych zaliczyć należy: 1. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej: a. pomoc w ramach dożywiania dzieci, b. zasięganie opinii na temat warunków bytowych uczniów z rodzin najuboższych.
2. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych: 3. Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Mielcu: a. poradnictwo i orzecznictwo psychologiczno-pedagogiczne. 4. Parafia Rzymsko-Katolicka w Wadowicach Dolnych: a. udział w imprezach organizowanych przez szkołę. IX. EWALUACJA Program profilaktyki poddany będzie monitorowaniu i ewaluacji wraz z programem wychowawczym szkoły w zależności od zaistniałych potrzeb. Szczegółową strategię działań profilaktycznych zawiera Plan pracy Szkoły Podstawowej im. ks. J. Początka w Wadowicach Dolnych. Szkolny Program Profilaktyki będzie poddawany następującej ocenie poprzez: - badania ankietowe wśród uczniów, nauczycieli i rodziców /wg potrzeb/; - nadzór Dyrektora Szkoły Podstawowej im. ks. Józefa Początka w Wadowicach Dolnych /wg potrzeb/; -wywiad, obserwację, rozmowę /wg potrzeb/; - diagnozę wybranych obszarów /wg potrzeb/.