PROGRAM WŁASNY SPOD ZNAKU ORŁA PROGRAM DYDAKTYCZNO WYCHOWAWCZY DLA UCZNIÓW SZKOŁY PODSTAWOWEJ Opracowała: Grażyna Kijko 1
WSTĘP Niniejszy program został oparty na podstawie programowej obowiązującej w szkole podstawowej z uwzględnieniem edukacji historycznej. Wychowanie patriotyczne i obywatelskie, zajmujące jedno z priorytetowych miejsc w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych, na I i II etapie edukacyjnym. Celem programu SPOD ZNAKU ORŁA jest przybliżenie uczniom wydarzeń z historii Polski oraz pokazanie, w jaki sposób na przestrzeni dziejów kształtowało się społeczeństwo obywatelskie III Rzeczypospolitej z uwzględnieniem symboli narodowych skupionych wokół symboliki Orła Białego. Program poprzez elementy w nim zawarte kształtować ma postawę patriotyczną i obywatelską uczniów. Program SPOD ZNAKU ORŁA uwzględnia wzajemnie przenikające się elementy wiedzy ucznia w zakresie poznawania historii Polski oraz tworzenia z nią osobistej więzi. Służy świadomemu dochodzeniu do pełnej identyfikacji uczniów z przeszłością narodu, uświadamiania, jaką wartością jest związek z Ojczyzną. Kształci postawy patriotyczne i obywatelskie, umacnia je. Pozwala na ich pogłębienie poprzez bardziej wnikliwe traktowanie historii i tradycji narodowych. Program umożliwia kształtowanie świadomości obywatelskiej oraz rozwijanie szacunku dla symboli narodowych Polski. Wdraża do poznawania instytucji państwa demokratycznego oraz roli, jaką odgrywają w nowoczesnych społeczeństwach. Stwarza możliwość spotkań z przedstawicielami instytucji pozaszkolnych prowadzących szeroko rozumianą edukację dzieci i młodzieży. 1
Program SPOD ZNAKU ORŁA : kierunkuje działania dydaktyczno - wychowawcze do realizacji z uczniami w klasach I - VI, umożliwia realizację zarówno na lekcjach historii i lekcjach języka polskiego oraz podczas godzin do dyspozycji wychowawcy, umożliwia organizację zajęć podczas prac kół zainteresowań, spotkań wynikających z realizacji art. 42 KN, umożliwia pogłębianie tematów i zagadnień podczas zajęć pozalekcyjnych, w trakcie wycieczek, proponuje realizację według kolejności tematów modułów, ale dopuszcza możliwość modyfikacji, zmian wynikających na przykład z zainteresowania uczniów, planowanej liczby godzin przeznaczonych na realizację przez innego nauczyciela, składa się z 6 modułów. Miejsce realizacji: szkoła, budynek sejmu, senatu RP, Pałac Prezydencki, Place, ulice Warszawy, lokale samorządu miasta, lokale instytucji pozaszkolnych. Adresat programu: uczeń aktywny w zdobywaniu wiedzy, informacji, uczeń wykazujący się umiejętnością samokształcenia, działacze Samorządu Uczniowskiego, uczniowie reprezentanci szkoły w konkursach oraz współzawodnictwie sportowym, uczniowie aktywnie działający na rzecz PSP 2. 2
Realizatorzy: nauczyciel realizujący program, nauczyciele pozyskani do realizacji programu, pozyskani do współpracy: - przedstawiciele władz państwowych, tj.: posłowie, senatorowie RP, radni Rady Miejskiej Wałbrzycha, - przedstawiciele instytucji pozaszkolnych. CELE OGÓLNE zapoznanie uczniów z symbolami, zasadami i instytucjami, które wpływają na funkcjonowania narodu i państwa polskiego, przygotowanie uczniów do świadomego, aktywnego i odpowiedzialnego uczestnictwa w życiu publicznym, kształtowanie poczucia przynależności do środowiska lokalnego, regionu i kraju, kształtowanie postawy przywiązania do tradycji; kultywowanie tradycji, kształtowanie szacunku dla dorobku przeszłych pokoleń, kształcenie umiejętności dostrzegania związków między przeszłością, teraźniejszością i przyszłością, budzenie zainteresowania dziedzictwem kulturowym poprzez kontakt ze zbiorami wytworów kultury materialnej, zabytkami, miejscami pamięci narodowej kształcenie umiejętności integralnego i aktywnego uczestnictwa w życiu narodu. CELE SZCZEGÓŁOWE kształtowanie poczucia zakorzenienia w Polsce, rozwijanie zainteresowań przeszłością swego państwa, popularyzowanie wiedzy na temat historii najnowszej państwa, kształtowanie postaw patriotycznych, rozwijanie umiejętności prezentowania świadectw przeszłości, rozwijanie umiejętności korzystania z różnych źródeł informacji, 3
rozwijanie nawyku kontaktu z instytucjami pozaszkolnymi, kształcenie umiejętności porządkowania wydarzeń na osi czasu i posługiwania się mapą, kształcenie umiejętności wykorzystywania gromadzonych wiadomości do porównań i wyciągania wniosków, kształcenie umiejętności obserwacji najbliższego otoczenia, losów rodziny, współczesnych problemów regionu i kraju. kształtowanie nawyku alternatywnego spędzania wolnego czasu, rozwijanie umiejętności pracy w zespole, rozwijanie aktywności twórczej: literackiej, plastycznej, PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZEŃ: zna symbole narodowe, państwowe, zna symbole Warszawy: herb, flagę, zna legendy warszawskie, zna instytucje państwa demokratycznego, wskazuje na mapie fizycznej Polski swoje miasto, stolicę kraju, wskazuje na mapie Warszawy miejsca pamięci narodowej, budowle związane z przeszłością i współczesną historią stolicy, potrafi wymienić znane i najczęściej odwiedzane miejsca w Warszawie, rozpoznać na obrazach, fotografiach, potrafi korzystać z różnych źródeł informacji, potrafi poprawnie wypowiadać się na temat przeżyć własnych i treści wysłuchanych w przekazie międzypokoleniowym, potrafi dokonać prezentacji pamiątek, potrafi ułożyć scenariusz wywiadu, przeprowadzić wywiad, potrafi prezentować właściwe zachowania w siedzibie władz państwowych, muzeum, w lokalach użyteczności publicznej, rozumie potrzebę kolekcjonowania zbiorów kultury materialnej, gromadzenia pamiątek, współpracuje z rówieśnikami przy realizacji niektórych zadań. 4
PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW Metody i formy zastosowane do realizacji programu dobrano do treści poszczególnych modułów. Zmierzają do wyposażenia ucznia w odpowiednią wiedzę o oraz przygotowują do pogłębionej, osobistej identyfikacji z wartościami kojarzonymi z rodzinnym miastem i jego najbliższymi okolicami. Główny nacisk kłaść należy na zastosowanie metod aktywizujących pobudzających zainteresowanie uczniów. Uczniom uczestniczącym w realizacji programu stwarza się możliwości czynnego uczestniczenia w zajęciach poprzez autoprezentacje i prezentacje tematycznych zbiorów, poprzez obcowanie z ludźmi zasłużonymi, kompetentnymi, którzy zapoznają uczestników zajęć z historią Polski. To okazja do zapoznania uczniów z symbolami, zasadami i instytucjami, które wpływają na funkcjonowanie narodu i państwa polskiego. Zapewnia się im ponadto możliwość wzięcia udziału w organizacji spotkań, wystaw, pokazów. ŚRODKI DYDAKTYCZNE: karty pracy, sprzęt audiowizualny, foldery, albumy, zdjęcia z czasopism, zdjęcia prywatne, karty pocztowe, mapy, flaga Polski, flaga Warszawy, herb Warszawy, materiały papiernicze i piśmiennicze. 5
FORMY ORGANIZACYJNE: indywidualna, zespołowa, zbiorowa PROPONOWANE METODY PRACY wycieczka dydaktyczna, rozmowa kierowana, pogadanka z elementami pokazu, pokaz multimedialny, doświadczenie poszukujące ( umożliwia samodzielne działanie, poszukiwanie, rozwiązywanie problemów; czytanie, przeprowadzanie wywiadów ), projekt, kreatywne pisanie, dyskusja zbiorowa i zespołowa, gry dydaktyczno wychowawcze, burza mózgów. SPRAWDZANIE I OCENIANIE OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW Badania osiągnięć uczniów jest ukierunkowane na kontrolowanie ocenianie zmian zachodzących w rozwoju ucznia. Ocenie podlegają ich postawy i stopień zaangażowania w realizację zadań, samodzielność w rozwiązywaniu problemów, umiejętność pracy w grupie. Do diagnozowania wykorzystywać należy narzędzia badające zmiany między stanem początkowym a osiągnięciami końcowymi: obserwacja. testy karty pracy 6
wytwory plastyczne uczniów, wytwory literackie uczniów, prace fotograficzne, filmy, prezentacje multimedialne. Kontrolowanie wiadomości, umiejętności i postaw odbywać się może w formie quizów, konkursów literackich oraz plastycznych, prezentacji, projektów, wystaw. MODUŁY TEMATYCZNE Treści nauczania będą realizowane w powiązaniu z edukacją historyczno - społeczną, polonistyczną, plastyczną. MODUŁ TEMATYCZNY Kiedy myślę Ojczyzna ZAGADNIENIA / TEMATY - Rzeczpospolita Polska naszym państwem, - polskie symbole narodowe, - symbolika flagi, godła, hymnu, - Ojczyzna w literaturze, w malarstwie - przeglądanie zgromadzonych materiałów promocyjnych, albumów, fotografii prezentujących zabytki - organizacja wystawy, - działania twórcze literackie, plastyczne, 7
Kiedy myślę Warszawa Poseł, senator A któż to taki? Spotkanie z Posłem RP Na tropie Polskiego orła Warszawa w fotoobiektywie - legendy związane ze stolicą, - symbole Warszawy, - obraz Warszawy w literaturze, malarstwie - wybrane epizody tragicznego losu stolicy podczas II wojny światowej - przeglądanie zgromadzonych materiałów promocyjnych, albumów, fotografii prezentujących zabytki - organizacja wystawy, - działania twórcze literackie, plastyczne, - miejsca parlamentaryzmu polskiego - wywiady z przedstawicielami władz państwowych, - prawa i obowiązki obywateli, - władze demokratycznego państwa (trójpodział władzy), - przygotowanie fotokroniki, - legenda o orle, - historia godła polskiego, - miejsca uhonorowane godłem polskim, - przygotowanie fotokroniki, - zabytki Warszawy - miejsca związane z najnowszą historią stolicy, - architektura miasta, - miejsca szczególne dla Zwiedzających, np.: Centrum Nauki Kopernika, 8
Tu jest nasze miejsce -własna tożsamość, - dyskusje podsumowujące, - działania twórcze ; literackie, plastyczne, - quiz, konkurs - organizacja wystaw, - prezentacja zbiorów, wykonanych albumów EWALUACJA obserwacja prezentacji, karty pracy, rozmowy indywidualne i zbiorowe, materiały kronikarskie, fotografie, filmy prace plastyczne, literackie, wystawy, notki w Ekspresiku Dwójeczki, Akademii Dwójeczki materiały prasowe, prezentacja audiowizualna. 9