Podstawowe elementy Procesu Bolońskiego. Jak podjąć studia i studiować w warunkach zachodzących cych zmian? Marek Wilczyński Zespół Ekspertów Bolońskich Piekary 3. 11. 2010 r. 1
PROCES BOLOŃSKI Dziesięć lat minęło. 1998 Deklaracja Sorbońska Francja, Niemcy, Włochy, Wielka Brytania 1999 Deklaracja Bolońska 29 krajów w tym Polska Obecnie 47 krajów 2
Proces Boloński - mity Narzucony został przez Unię Europejską aby zniszczyć krajowe struktury kształcenia, często duŝo o lepsze Ma ułatwiu atwić wprowadzenie studiów w odpłatnych Zamyka drogę do dalszego wykształcenia częś ęści studentów, którzy zakończ czą studia licencjackie. ObniŜa a poziom kształcenia MoŜna bez problemu studiować co się chce MoŜliwe sąs przeskoki z najbardziej odległych dyscyplin naukowych do innych. Bez wysiłku moŝna studiować w uczelniach całej Europy
Cele Procesu Bolońskiego Stworzenie Europejskiego Obszaru Szkolnictwa WyŜszego EOSW (European Higher Education Area EHEA). Zapewnienie wyŝszej atrakcyjności ci EOSW i zapobieganie umykaniu talentów z Europy Wspomaganie budowy społecze eczeństwa obywatelskiego opartego na wiedzy. 4
Drogi do celu Szerokie upowszechnienie studiów trójstopniowych. Ciągłość kształcenia przez całe Ŝycie LLL Uczenie się zamiast nauczania
Drogi do celu Programy studiów w tworzone w oparciu o punkty ECTS (European( Credit Transfer and Accumulation System) ) i efekty uczenia się LO (learning( outcomes). Kształtowanie towanie LO tak by przygotować absolwenta do podejmowania i utrzymania pracy w warunkach zmian - (employability). 6
Drogi do celu Promocja mobilności nauczycieli akademickich, badaczy i studentów (mobility). Powstanie wspólnych mechanizmów zapewniania jakości kształcenia oraz europejskich (i krajowych) ram kwalifikacji - porównywalno wnywalność i uznawalność kolejnych etapów w kształcenia. 7
Ambicje i plany uczniów w polskich szkół ponadgimnazjalnych Ponad 80 % maturzystów w jednoznacznie deklaruje zamiar podjęcia studiów w 1. stopnia lub jednolitych pięcioletnich studiów magisterskich Jedynie 5% respondentów w deklaruje, Ŝe zakończy edukację na poziomie studiów w 1. stopnia, lub inŝynierskim, a blisko 75 % chce studiować na studiach 2. stopnia. 8
Czynniki socjalne i ekonomiczne Poziom lokalny Studia bardziej dostępne - na miarę moŝliwo liwości finansowych zainteresowanych studia dla dojeŝdŝaj ających na rowerze zamiast bezpłatnych studiów w w wielkich ośrodkach akademickich. Stały y się moŝliwe dzięki powstającym licznie szkołom om lokalnym, które jeszcze przed 2005 r. kształci ciły y w zakresie podobnym jak bolońskie studia 1. stopnia. 9
Ambicje i potrzeba dalszego kształcenia Poziom ponadlokalny MoŜliwo liwość kontynuacji kształcenia bezpośrednio lub po przerwie na pracę.. Tym razem preferowane sąs ośrodki o dobrej renomie, dysponujące silną kadrą naukową i dydaktyczną. Do roku 2005 szansę taką dawały y SUM y proponujące uzupełnienie wykształcenia wyŝszego i uzyskanie dyplomu magisterskiego. Po wprowadzeniu reformy jest to jedna z moŝliwo liwości gwarantowanych przez studia 2. stopnia.
Struktury protobolońskie skie Odpowiedzią na oczekiwania maturzystów i zapotrzebowanie lokalnych społeczno eczności ci obywatelskich było o powstanie rozwiąza zań o charakterze protobolońskim.
RóŜne moŝliwo liwości kształcenia i pracy Studia III stopnia Studia podyplomowe Praca 3 Studia II stopnia Praca 2 Praca 1 Studia I stopnia Kursy, kolegia, szkoły policealne Matura 12
System punktów w ECTS Punkty ECTS mają stanowić miernik osiągni gniętych efektów w uczenia się i czasu jaki przeciętny student poświ więca, by je osiągn gnąć (LO + WL). Przyjmowano, Ŝe e jeden punkt ECTS powinien odpowiadać 25 30 godzinom pracy studenta (w ramach zajęć i własnej). w Zakłada ada się,, ze w semestrze student powinien zdobyć 30 ECTS, a w toku studiów 1. i 2. stopnia 300 ECTS 13
MoŜliwo liwości przejścia przez kolejne etapy studiów. Studia III stopnia (bez ECTS) Studia II stopnia 60 120 ECTS Studia II stopnia 60 120 ECTS Studia II stopnia 60 120 ECTS Studia II stopnia 60 120 ECTS Studia 1 stopnia 180-240 ECTS Studia 1 stopnia 180-240 ECTS Studia 1 stopnia 180-240 ECTS Studia 1 stopnia 180-240 ECTS 14
Filary ziemi czyli jak budować Mobilność Translatoria Przedmioty podstawowe Standard kierunku Języki obce Elastyczność Praktyka kierunkowa Praktyka Erasmus
1. Archeologia ziem polskich 4 ECTS 2. Historia staroŝytna 7 ECTS 3. Historia średniowieczna Polski 5 ECTS 4. Historia średniowieczna powszechna 5 ECTS 5. Historia XIX w. 5 ECTS 6. Historia najnowsza Polski 5 ECTS 7. Historia najnowsza powszechna 5 ECTS 8. Dydaktyka historii 7 ECTS 1. Statystyka i demografia historyczna 3 ECTS 2. System organizacji archiwów 2 ECTS 3. Historia gospodarcza 3 ETCS 4. Podstawy marketingu 2 ECTS 5. Zarządzanie zasobami ludzkimi 2 ECTS 6. Administracja i rachunkowość 3 ECTS 1. Język i kultura łacińska 1. 5 ECTS 2. Język i kultura łacińska 2 5 ECTS 3. Język obcy nowoŝytny 1 5 ECTS 4. Język węgierski 5 ECTS 5. Język łemkowski 5 ECTS 1. Teoria kulturoznawstwa 3 ETCS 2. Filmoznawstwo film historyczny 2 ETCS 3. Rachunek prawdopodobieństwa 2 ECTS 4. Literatura polska XX w. 2 ECTS 16
Liczą się kompetencje. Czyli o konieczności ci LLL Zmienność wymogów w rynku pracy zmusza do ciągłego pozyskiwania i doskonalenia kompetencji. Konieczne jest uczenie się przez całe Ŝycie (LLL) Kompetencje ogólne (generyczne) stanowią punkty wyjścia do rozwijania róŝnorodnych r umiejętno tności na wielu polach aktywności zawodowej Kompetencje specyficznie dla danej dziedziny nie sąs oczywiście cie przez pracodawców w lekcewaŝone, lecz bardziej niŝ ich posiadanie w wąskim w zakresie ceniona jest gotowość i zdolność do ich nabywania w zaleŝno ności od aktualnych potrzeb. 17
Jakość ść,, jakość i jeszcze raz jakość! WaŜnym elementem zachodzących cych zmian jest nieustanny monitoring i zapewnienie jakości Struktury zapewniania jakości powinny być moŝliwie stabilne i niezaleŝne ne od kadencyjności ci władzw QA jest procesem ciągłym, którego nie moŝna zakończy czyć triumfalnie w określonym momencie 18
Deklaracja Bolońska 1999 5. Promocja Europejskiej współpracy w zakresie zapewnienia jakości pod kątem rozwoju wspólnych kryteriów i metodologii Koszt utrzymania i funkcjonowania systemu zapewnienia jakości jest niŝszy od kosztu jego zaniechania. 19
Studenci jako eksperci w oparciu o doświadczenie Mogą oceniać: 1. Program 2. Proces nauczania 3. Nauczycieli 4. Organizację 5. Instytucję 6. Ogólną satysfakcję Z Gazety Wyborczej Unter Talaren Muff von tausend Jahren??? 20
Ramy kwalifikacji Bolońskie ramy kwalifikacji 3 poziomy Europejskie ramy kwalifikacji 8 poziomów Krajowe ramy kwalifikacji od 5 (Francja) do 12 (Szkocja) Polski projekt przewiduje 8 poziomów www.krk.org.pl
Opis poziomów w kwalifikacji Polskie Ramy Kwalifikacji proponują opis poziomów w kwalifikacji przy uŝyciu trzech głównych g zakresów efektów w uczenia się określonych terminami: Wiedza Umiejętno tności Postawy Od Europejskich do Krajowych Ram Kwalifikacji., Warszawa 2009
Kategorie kluczowe W odniesieniu do kaŝdego z trzech głównych zakresów opisu poziomów kwalifikacji zdobywanych w ramach edukacji ogólnej wyróŝniono odpowiednie dla nich kategorie kluczowe: WIEDZA Zakres wiadomości Głębia rozumienia ---- UMIEJĘTNOŚCI Komunikacja Rozwiązywanie problemów Zastosowanie w praktyce POSTAWY ToŜsamość Współpraca Odpowiedzialność Od Europejskich do Krajowych Ram Kwalifikacji., Warszawa 2009
Tłumaczenie kwalifikacji A ERK B 10 9 8 7 6 5 4 8 7 7 6 6 5 5 4 4 3 3 2 2 1 1 Model Tomasz Saryusz - Wolski
ECTS European Credit Trasfer and Accumulation System ECVET European Credit System for Vocational Education and Training SATO System Akumulacji i Transferu Osiągni gnięć
ERK 5-8 ERK 1-4 Kwalifikacje zawodowe 110 ECTS 20 SATO 80 ECVET WALIDACJA DYPLOM INśYNIERA 210 pt.
Suplement do dyplomu W suplemencie do dyplomu wymienione sąs wszystkie osiągni gnięcia absolwenta w dziedzinie uczenia się innych form aktywności podczas studiów. Suplement do dyplomu ułatwia u mobilność pionową stanowiąc c podstawę do uznawania kwalifikacji absolwenta w dalszym toku kształcenia Suplement do dyplomu jest dla przyszłego pracodawcy pierwszym źródłem wiadomości o kompetencjach absolwenta. 27
Jak sprawdzić, czy uczelnia zapewnia wysoką jakość? 1. Sprawdzić, czy wybrany kierunek posiada akredytację PKA lub środowiskowych komisji akredytacyjnych np. UKA. 2. JeŜeli to moŝliwe zapoznać się z raportem w/w komisji. 3. Zapoznać się z opiniami studentów i absolwentów na forach internetowych np. www.ocen.pl 4. Sprawdzić czy uczelnia posiada przejrzysty i przyjazny uŝytkownikowi informatyczny system informacji i obsługi studiów. 5. Zapoznać się z rankingami np. szanghajskim, Perspektyw, Newsweek itp.
Dziękuję za uwagę! http://ekspercibolonscy.org.pl wilczynski.m@wp.pl 29