Szkolnictwo Wyższe na Dolnym Śląsku źródłem przewagi konkurencyjnej Regionu

Transkrypt

1 Szkolnictwo Wyższe na Dolnym Śląsku źródłem przewagi konkurencyjnej Regionu Proces Boloński a model kształcenia na poziomie wyższym na Dolnym Śląsku. Stan obecny i postulowany. 1

2 PROCES BOLOŃSKI to proces istotnych zmian w systemach edukacyjnych krajów europejskich, wprowadzanych w wyniku ministerialnych uzgodnień, zmierzający do utworzenia atrakcyjnej, konkurencyjnej Europejskiej Przestrzeni Szkolnictwa Wyższego. 2

3 Geneza Procesu Bolońskiego (1) Już we wczesnych latach 90-tych minionego stulecia zaczęły pojawiać się inicjatywy, inspirowane zarówno przez organizacje pozaedukacyjne (UNESCO, WORLD TRADE CENTER, COUNCIL of EUROPE), jak i związane z edukacją (EUA), a także przez struktury zarządzające narodową edukacją (ministerstwa) budowania konkurencyjnej edukacji europejskiej. 3

4 Zapomniane przedsięwzięcie Z inicjatywy Prezydenta Komisji Europejskiej oraz Ministra Edukacji Narodowej w dniach kwietnia 1997 roku odbyła się konferencja ministrów edukacji krajów Unii Europejskiej oraz Europy Centralnej i wschodniej. Obrady, prowadzone w gmachu Parlamentu w Warszawie, przebiegały pod hasłem budowania Europejskiego Domu Edukacji. 4

5 Zapomniane przedsięwzięcie Notatka prasowa: Konferencja w Warszawie kładzie fundamenty pod Europejski Dom Edukacji. Ministrowie powierzyli Komisji Europejskiej rolę koordynatora budowy domu i określili zakres współpracy międzynarodowej: - wymiana informacji o strukturze szkolnictwa wyższego w poszczególnych krajach i systemie kształcenia - wymiana idei tworzenia edukacji europejskiej - współpraca w zakresie jakości kształcenia - promocja mobilności studentów i nauczycieli akademickich 5

6 Geneza Procesu Bolońskiego (2) Deklaracja Sorbońska Sorbona - Paryż, 25 maja 1998 roku Ministrowie edukacji Francji, Niemiec, Włoch i Wielkiej Brytanii podpisali deklarację w sprawie harmonizacji struktur europejskiego szkolnictwa wyższego celem: - zwiększenia mobilności studentów i poprawy zatrudnialności absolwentów - tworzenia otwartej dla szkolnictwa wyższego przestrzeni europejskiej 6

7 Proces Boloński Wydarzeniem inicjującym Proces Boloński jest podpisana, na rok przed spotkaniem bolońskim, Deklaracja Sorbońska. Sygnatariusze Deklaracji zaprosili do współpracy, przy realizacji postulatów w niej określonych, a zmierzających do utworzenia otwartej dla szkolnictwa wyższego przestrzeni europejskiej, ministrów wszystkich krajów europejskich. Efektem zaproszenia było spotkanie ministrów 29-u krajów europejskich w Bolonii. 7

8 Deklaracja Bolońska (1) Wprowadzenie systemu czytelnych i porównywalnych dyplomów oraz suplementu do dyplomu Dwustopniowy system kształcenia: I stopień bachelor (licencjat/inżynier), II stopień master (magister) Wprowadzenie punktowego systemu ECTS (European Credit Transfer System) jako sposobu uznawalności programów i okresów studiów odbywanych w uczelniach partnerskich Promocja i wspieranie mobilności studentów, nauczycieli akademickich, pracowników naukowych i administracyjnych Promowanie europejskiego wymiaru szkolnictwa wyższego Zapewnienie wysokiej jakości kształcenia w szkołach wyższych 8

9 Strategia działań: Deklaracja Bolońska (2) Określono obszary tematyczne działań priorytetowych Wyznaczono terminy ich realizacji Utworzono grupy robocze i grupy konsultacyjne Wyznaczono jednostki / organizacje odpowiedzialne za monitorowanie postępów realizacji zadań 9

10 Deklaracja Bolońska (3) Do współpracy zaproszono: CRE/EUA NARIC/ENIC ESIB EURASHE ENQA EAIE Komisje Rektorskie krajów sygnatariuszy DB Przedstawicieli uczelni krajów sygnatariuszy DB 10

11 Deklaracja Bolońska (4) Zapewnienie, że tworzenie Europejskiej Przestrzeni Edukacyjnej odbywać się będzie z zachowaniem różnorodności systemów kształcenia, różnorodności kultur i języków oraz z poszanowaniem zasad demokracji i autonomii uczelni. Całokształt działań związanych z realizacją postulatów Deklaracji Bolońskiej i budowaniem Europejskiej Przestrzeni Edukacyjnej PROCES BOLOŃSKI 11

12 Proces Boloński (1) Kształtowanie Europejskiej Przestrzeni Szkolnictwa Wyższego Paryż/Sorbona (maj 1998) 4 państwa Bolonia (czerwiec 1999) 29 państw Praga (maj 2001) 33 państwa Berlin (wrzesień 2003) 40 państw Bergen (maj 2005) 45 państw Londyn (maj 2007)? 12

13 Praga 2001 Komunikat Praski - postulaty * rozwój kształcenia ustawicznego ( life-long learning) system ECTS * realizacja wspólnych programów i wspólnych dyplomów (joint degrees) * włączenie studentów w realizację Procesu Bolońskiego * promowanie atrakcyjności Europejskiej Przestrzeni Edukacyjnej poza obszarem Europy> * włączanie europejskich aspektów do programów studiów 13

14 Berlin 2003 Decyzje/zobowiązania: Do 2005: Wszystkie kraje mają mieć systemy zapewnienia jakości kształcenia Wszystkie kraje mają wprowadzić studia 2-stopniowe Wszystkie kraje mają wydawać bezpłatny i powszechny suplement do dyplomu 14

15 Bergen 2005 (2) Ocena działań Większość krajów wprowadziła dwustopniowy system kształcenia, w którym uczestniczy ponad połowa studentów Istnieje potrzeba szerokiego dialogu w celu zwiększenia zatrudniania absolwentów I stopnia Do 2007 roku należy opracować regulacje dotyczące III stopnia studiów (doktorskiego) Konieczność powiązania szkolnictwa wyższego z badaniami naukowymi Propagowanie i opracowywanie wspólnych stopni (łącznie z poziomem doktorskim) 15

16 Zobowiązania: Bergen 2005 (3) Do 2007 roku należy opracować regulacje dotyczące III stopnia (doktorskiego) Rozszerzanie oferty kształcenia interdyscyplinarnego Rozszerzanie oferty kształcenia ustawicznego Opracowanie krajowej ramowej struktury kwalifikacji Londyn 2007 Londyn 2007? 16

17 Proces Boloński w Polsce (1) System czytelnych i porównywalnych dyplomów oraz wprowadzenie suplementu do dyplomu Trójstopniowy system kształcenia (I stopień licencjat/inżynier, II stopień magister, III stopień doktor) Wprowadzenie punktowego systemu ECTS (European Credit Transfer and Accumulation System) jako metody rejestracji osiągnięć studenta oraz sposobu uznawalności studiów odbywanych w różnych okresach i w różnych miejscach, Promocja i wspieranie mobilności studentów, nauczycieli akademickich, pracowników naukowych i administracyjnych, Wdrożenie koncepcji kształcenia przez całe życie Wspólne programy i wspólne dyplomy Zapewnienie wysokiej jakości kształcenia w szkołach wyższych 17

18 Proces Boloński w Polsce (2) System ECTS Suplement do dyplomu Dwustopniowy system kształcenia Wspólne programy/dyplomy Standardy kształcenia Jakość kształcenia 18

19 Studia dwustopniowe Cel nadrzędny każdy cykl ma za zadanie przygotować absolwentów do pracy zawodowej i dalszego kształcenia oraz ułatwić mobilność studentów Zgodzono się, że studia doktoranckie powinny stanowić III stopień studiów, ale zasady ich organizacji muszą różnić się od tych, które przyjęto dla studiów I i II stopnia UWAGA studia II stopnia są odrębnymi studiami 19

20 Studia dwustopniowe Określenie celu studiów Określenie efektów kształcenia obejmujących kompetencje dla poszczególnych stopni studiów Ustalenie treści kształcenia uwzględniających obowiązujące standardy, poszerzone o takie treści, które zapewnią uzyskanie założonych efektów kształcenia Przypisanie w/w treści kształcenia przedmiotom (modułom) łącznie z przyporządkowaniem punktów ECTS i określeniem efektów kształcenia 20

21 Filozofia kształcenia Zapewnienie przejrzystości programów i dyplomów czytelne profile akademickie i zawodowe oparte na efektach kształcenia - zbiorach kompetencji obejmujących wiedzę, rozumienie i umiejętności, Podmiotowość studenta w procesie kształcenia (nie nauczanie, lecz uczenie się Większa elastyczność procesu kształcenia wymaganiem społeczeństwa kształcącego się przez całe życie Dynamiczny rynek pracy 21

22 Proces Boloński w Polsce (3) Prawo edukacyjne ( brak idei bolońskiej) Działania w uczelniach Zespoły ds. PB przy Konferencjach Rektorskich Zespół Promotorów/Ekspertów Bolońskich przy MNiSW FRSE 22

23 Dolny Śląsk Stan obecny: Struktura studiów Programy nauczania Suplement do dyplomu zatrudnialność absolwentów System ECTS Mobilność studentów i nauczycieli akademickich Jakość kształcenia 23

24 Dolny Śląsk (2) 1/Pilna potrzeba zmiany filozofii kształcenia na poziomie wyższym: Nie: czego (jakich przedmiotów) i ile (godzin zajęć) nauczać, lecz jaką wiedzę, umiejętności, kompetencje, czy kwalifikacje ma zdobyć student po zrealizowaniu programu studiów / kursu / praktyki. 2/ Rozeznanie potrzeb nowego rynku pracy. 3/ Rozszerzanie mobilności studentów i nauczycieli. 4/ Współpraca w Regionie: Urząd Marszałkowski, uczelnie, potencjalni pracodawcy. 24

25 Dziękuję za uwagę 25