Maria Ziółek ekspert boloński Poznań, 22 maja Uniwersytet Ekonomiczny.

Transkrypt

1 KRAJOWE RAMY KWALIFIKACJI Maria Ziółek ekspert boloński Poznań, 22 maja 2009 Uniwersytet Ekonomiczny Kwalifikacje, kompetencje, RK - definicje Kwalifikacja (qualification), to tytuł, stopień, dyplom lub inne świadectwo przyznane przez odpowiedni organ poświadczające ce ukończenie uznanego programu studiów Ich opis zawiera nakład pracy, poziom, kompetencje i profil Kompetencje - zestaw wiedzy, umiejętności oraz postaw, czyli efekty kształcenia (uczenia się). Dzielą się na dziedzinowe oraz ogólne/generyczne Ramy kwalifikacji zestaw efektów kształcenia (uczenia się) dla poszczególnych poziomów

2 Ramy Kwalifikacji BERLIN 2003 Dyskusja nt. RK BERGEN 2005 Decyzja o wprowadzeniu RK LONDYN 2007 Potwierdzenie zasad wdrażania RK LEUVEN 2009 Do 2012 krajowe ramy kwalifikacji mają być odniesione do ram kwalifikacji dla EOSW Ramy Kwalifikacji Ramy kwalifikacji opracowane dla Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego (EOSW) zwane bolońskimi ramami kwalifikacji Ramy kwalifikacji opracowane dla całego systemu edukacji europejskiej w perspektywie kształcenia się przez całe życie (life long learning LLL) opracowane przez Komisję Europejską zwana europejskimi RK Krajowe ramy kwalifikacji

3 Bolońska Rama Kwalifikacji Kwalifikacja krótkiego cyklu (w ramach I cyklu lub w powiązaniu z nim) Kwalifikacja I cyklu Kwalifikacja II cyklu Kwalifikacja III cyklu Efekty kształcenia (uczenia się) Opis... Opis... Opis... Opis... Punkty ECTS Ok.120 Na ogół Na ogół min. 60 Nie określono Europejska Rama Kwalifikacji Odnosi się do kształcenia przez całe życie Zawiera osiem poziomów kwalifikacji Europejska Bolońska Krótki cykl 6 Pierwszy cykl 7 Drugi cykl 8 Trzeci cykl

4 Krajowe Ramy Kwalifikacji Krajowa rama kwalifikacji to spójny opis kwalifikacji możliwych do zdobycia w systemie szkolnictwa wyższego w danym kraju Powinien być zrozumiały w skali międzynarodowej Każdy kraj może zaprojektować i wprowadzić RK w sposób dostosowany do własnego systemu szkolnictwa wyższego Irlandzka RK w odniesieniu do bolońskiej i europejskiej Europejska Bolońska Irlandzka Typy dyplomów 1 1 Level 1 Certificate 2 Level 2 Certificate 2 3 L 3 Certificate, Junior 3 4 L 4 Certificate, Leaving 4 5 L 5 Certificate, Leaving 5 Krótki cykl 6 Advanced C Advanced C, Higher C 6 Pierwszy cykl 7 Ordinary Bachelor D 8 Honours Bachelor D, Higher Diploma 7 Drugi cykl 9 Masters Degree, Post 8 Trzeci cykl 10 Masters Degree, Post- Graduate Diploma 10 Doctoral D, Higher Doctorate

5 Polska Rama Kwalifikacji Ma być opisem krajowego systemu edukacji, który jest zrozumiały w kontekście międzynarodowym, dzięki któremu można opisać wszystkie kwalifikacje zdobywane i wydawane w ramach szkolnictwa wyższego i który pokazuje wzajemne relacje pomiędzy tymi kwalifikacjami, posługując się kategoriami efektów kształcenia/uczenia się Polska Rama Kwalifikacji Inicjatywy MNiSW, MEN, URM, MPiPS, inne MEN: główny koordynator budowy Krajowych Ram Kwalifikacji Powołanie zespołu ekspertów i rozpoczęcie prac we wrześniu 2008 r. Włączenie członków GR KSK Finansowanie: PO KL URM: strategia LLL (bez ram kwalifikacji i kształcenia formalnego?) MPiPS: zakończony projekt dot. szkoleń i kwalifikacji zawodowych Koordynacja: Jak nie zniszczyć dorobku krajowego a zarazem sprostać nowym życzeniom EC? Rozbieżności: terminologia, metodologia.. Wspólne rozwiązania konieczne: np. instytucjonalizacja, otwarcie na kształcenie nieformalne, taksonomie efektów kształcenia

6 Polska Rama Kwalifikacji EQF Poziom 1 Poziom 2 Poziom 3 Poziom 4 Poziom 5 Poziom 6 Poziom 7 Poziom 8 Szkolnictwo polskie (rozważana propozycja) Szkoła podstawowa Gimnazjum Szkoła zawodowa Liceum Studium policealne Studia licencjackie/inżynierskie Studia magisterskie Studia doktoranckie Oczekiwania względem Ram Kwalifikacji dla EOSW porównywalność efektów uczenia się (w wymiarze krajowym i międzynarodowym) mapowanie dyplomów wszechstronna informacja dotycząca kompetencji uzyskiwanych przez absolwentów informacja dotycząca możliwości kontynuacji kształcenia w LLL definiowanie standardów kształcenia poprzez porównywalne kompetencje absolwentów otwarcie systemu: uznawanie kompetencji zdobytych poza formalną edukacją.

7 Korzyści wynikające z Ram Kwalifikacji (RK) Dzięki LO w strukturze kwalifikacji Uczący się: rozumieją status dyplomu/tytułu i wiedzą jaka jest droga progresji Nauczyciele: mogą określić standardy kształcenia i budować programy Dla Instytucji Szkolnictwa Wyższego: narzędzie do uznawania prior learning ; porównywania dyplomów i mobilności Zapewnianie jakości: jako punkty odniesienia w procesie ewaluacji Pracodawcy: wiedzą czego się spodziewać po absolwentach Jak budować Ramy Kwalifikacji? stopnie kształcenia/kwalifikacje/dyplomy Trzy podstawowe stopnie/kwalifikacje/dyplomy BA - w Polsce licencjat i inżynier MA w Polsce magister Ph.D. w Polsce: doktor czy absolwent studiów doktoranckich? Pomiędzy nimi (oraz przed i po) mogą być umieszczone poziomy pośrednie. Nie mają one charakterystyki w opisie bolońskim, każdy kraj może je zaprojektować wedle własnej tradycji i potrzeb, ale powinny mieć jasne odniesienie do trzech głównych cykli. Charakterystyka generyczna cykli: progresywność efektów uczenia się.

8 Jak budować Ramy Kwalifikacji? Deskryptory dublińskie jako inspiracja dla Polski Bazują na 5 aspektach kształcenia: - wiedza i rozumienie - oraz ich wykorzystanie w praktyce - ocena i formułowanie sądów - umiejętności komunikacji - umiejętności uczenia się przygotowane dla trzech cykli kształcenia W Polsce propozycja 3 kategorii: 1) Wiedzy 2) Umiejętności 3) Postaw opisują typowe osiągnięcia studentów uzyskujących dyplom nie mają charakteru standardu programowego/treściowego ale bazują na tzw. generic competencies absolwentów nie są specyficzne dla określonych przedmiotów ani dziedzin wiedzy należy je interpretować w kontekście merytorycznym i językowym dziedziny/dyscypliny wiedzy/kształcenia - dowolnej. Co bardzo dobrze się sprawdza dla studiów doktoranckich kształcących w dziedzinach wiedzy, a nie na kierunkach. Deskryptory poziomów EQF for LLL Poziom 6 (studia I Poziom 7 (studia II Poziom 8 (studia III Wiedza Zaawansowana wiedza w danej dziedzinie pracy i nauki obejmująca krytyczne rozumienie jej teorii i zasad. Wysoce wyspecjalizowana wiedza, której część stanowi najnowsza wiedza w danej dziedzinie pracy lub nauki, będąca podstawą oryginalnego myślenia lub badań. Krytyczna świadomość zagadnień w zakresie wiedzy w danej dziedzinie oraz na styku różnych dziedzin Wiedza na najbardziej zaawansowanym poziomie w danej dziedzinie pracy lub nauki oraz na styku różnych dziedzin

9 Deskryptory poziomów EQF for LLL Poziom 6 (studia I Poziom 7 (studia II Poziom 8 (studia III Umiejętności Zaawansowane umiejętności wykazywania się biegłością i innowacyjnością potrzebną do rozwiązywania złożonych i nieprzewidywalnych problemów w specjalistycznej dziedzinie pracy lub nauki. Specjalistyczne umiejętności rozwiązywania problemów potrzebne do badań lub działalności innowacyjnej w celu tworzenia nowej wiedzy i procedur oraz integrowania wiedzy z różnych dziedzin Najbardziej zaawansowane i wyspecjalizowane umiejętności i techniki w tym synteza i ocena, potrzebne do rozwiązywania krytycznych problemów badaniach lub działalności innowacyjnej oraz do poszerzania i ponownego określania istniejącej wiedzy lub praktyki zawodowej. Deskryptory poziomów EQF for LLL (inne) kompeten- cje Poziom 6 (studia I Zarządzanie złożonymi technicznymi lub zawodowymi działaniami lub projektami, ponoszenie odpowiedzialności za podejmowane decyzje w nieprzewidywalnych kontekstach związanych z pracą lub nauką, ponoszenie odpowiedzialności za zarządzanie rozwojem zawodowym jednostek i grup. Poziom 7 (studia II Zarządzanie i przekształcanie kontekstów związanych z pracą lub nauką, które są złożone, nieprzewidywalne i wymagają nowych podejść strategicznych. Ponoszenie odpowiedzialności za przyczynianie się do rozwoju wiedzy i praktyki zawodowej lub za dokonywanie przeglądów strategicznych wyników zespołów. Poziom 8 (studia III Wykazywanie się znaczącym autorytetem, innowacyjnością, autonomią, etyką naukową i zawodową oraz trwałym zaangażowaniem w rozwój nowych idei i procesów w najważniejszych kontekstach pracy zawodowej lub nauki, w tym badań.

10 KRK - propozycje zmian dotyczących programów studiów na kierunkach Projektowanie programów studiów na wszystkich poziomach na bazie efektów uczenia się i z odniesieniem do deskryptorów cykli oraz wiedzy, umiejętności, postaw określane centralnie. Krajowa lista kierunków studiów zredukowana do dziedzin kształcenia (zbliżonych/tożsamych z dziedzinami/dyscyplinami nauki?). Określenie deskryptorów generycznych dla tych dziedzin (kto?) Uczelnie same określają nazwę prowadzonych kierunków studiów i przypisują je do dziedzin. Minima kadrowe związane z dziedzinami/dyscyplinami? Uczelnie same projektują programy studiów rekomendacja do współpracy międzyuczelnianej i międzynarodowej w tym zakresie (patrz przykład chemii, pielęgniarstwa, kształcenia muzycznego, innych programów TUNNING). Pytanie: : czy ta autonomia identyczna dla wszystkich jednostek, czy kwalifikowana? Deskryptory generyczne i inne Tylko środowisko akademickie może nadać znaczenia użytym sformułowaniom ogólnym odnieść je do dziedziny/dyscypliny wiedzy niemożliwe są interpretacje zewnętrzne

11 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ