MMP dostawcą usług dla osób starszych Wrocław 2013
Plan prezentacji Wstęp Cel badania Metodologia badania Próba badawcza Wyniki właściwe Badania wśród MMP Badanie wśród osób 60+ Page 2
Wstęp W drugiej połowie 2013 r. KB Pretendent zrealizowała badania dotyczącego profilu dojrzałego konsumenta, przeprowadzanego w ramach projektu MMP dostawcą usług dla osób starszych, realizowanego przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości, w ramach Działania 2.1 Rozwój kadr nowoczesnej gospodarki, w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Poniższa prezentacja stanowi posumowanie najważniejszych wniosków oraz wyników badań. Page 3
Cel badania Poznanie profilu dojrzałego konsumenta, Wskazanie możliwych sektorów/branż, które w największym stopniu mogą skorzystać z dostosowania się do potrzeb dojrzałego konsumenta, Określenie grup usług, które mogą być świadczone na rzecz osób starszych przez mikro i małe przedsiębiorstwa. Page 4
Metodologia badania Badanie zostało zrealizowane technikami: Desk research FGI CATI PAPI Inaczej nazywana analizą źródeł wtórnych (DR). Jest to metoda poszukiwania informacji, które już istnieją. Polega na analizie różnorodnych dostępnych materiałów źródłowych, takich jak wcześniejsze badania, materiały wewnętrzne różnych instytucji, dane statystyczne (GUS), opracowania branżowe, prasa branżowa, materiały zamieszczone w Internecie (ogólnodostępne raporty innych firm i instytucji badawczych, informacje ze stron internetowych urzędów, fora internetowe itp.). Zogniskowany wywiad grupowy (Fokus Group Interview) - aktualnie najczęściej stosowana metoda badań jakościowych. Jest wykorzystywana jako badanie samodzielne oraz jako towarzysząca badaniom ilościowym część szerszego projektu badawczego. FGI ma formę ustrukturyzowanej dyskusji, nad której przebiegiem czuwa moderator. Technika ta umożliwia zebranie w jednym miejscu przedstawicieli rożnych podmiotów w celu przeprowadzenia wspólnej dyskusji i przeciwstawienia opinii. CATI (od ang. Computer Assisted Telephone Interviewing) technika stosowana przy realizacji badań ilościowych, polegająca na prowadzeniu wywiadów telefonicznych z wykorzystaniem komputera. Technika CATI zapewnia respondentom poczucie anonimowości. Zapis wyników badania jest możliwy dzięki połączeniu telefonów ankieterów z komputerami za pomocą centrali telefonicznej. PAPI (od ang. Paper And Pencil Interviewing) jest to najbardziej tradycyjna technika stosowana przy realizacji badań ilościowych, polegająca na przeprowadzaniu wywiadów z respondentami z wykorzystaniem papierowej ankiety/kwestionariusza. Page 5
Próba badania Badanie zostało zrealizowane na następującej próbie badawczej: Technika badawcza Liczebność próby FGI z MMP 5x10 osób FGI z 60+ 5x10 osób CATI z MMP 800 osób PAPI z 60+ 800 osób Page 6
WYNIKI WŁAŚCIWE Page 7
Badania wśród MMP
Obraz osoby 60+ w świadomości przedsiębiorców Stan wiedzy o potencjalnym popycie na różnego typu usługi, sprofilowane na osoby w wieku 60+ wśród przedstawicieli MMP jest niewystarczający. Mikro i mali przedsiębiorcy błędnie rozpoznają zarówno potrzeby jak i możliwości osób w wieku 60+. Przedstawiciele MMP co prawda określają seniorów jako atrakcyjnych klientów, jednak większość nie zdecydowałaby się na oparcie swojej działalności jedynie na tej grupie. Czy do klientów Pana/Pani firmy należą osoby w wieku 60+? Tak, to moi najważniejsi klienci Tak, stanowią znaczny odsetek Tak, ale stanowią niewielki odsetek Nie, praktycznie nie obsługuję osób w takim wieku Nie wiem, trudno powiedzieć 4% 20% 13% 11% 52% Page 9
Obraz osoby 60+ w świadomości przedsiębiorców W świadomości przedsiębiorców funkcjonuje stereotypowe postrzeganie osób w wieku 60+. Większość badanych postrzega ich jako osoby w bardzo zaawansowanym wieku, o niskich dochodach i złym stanie zdrowia. Wpływ na takie opinie ma oczywiście częstotliwość kontaktu z osobami w wieku 60+. Usługodawcy, z usług których korzystają seniorzy mają bardziej realny ich obraz niż ci, którzy ich nie obsługują. Page 10
Seniorzy w opinii przedsiębiorców MMP zauważają znaczenie klientów w wieku 60+. Wprawdzie niewielka grupa MMP określa ich jako swoich najważniejszych klientów, ale już dla 20% stanowią znaczący odsetek. Najbardziej atrakcyjnymi cechami seniorów, w opinii przedsiębiorców jest ich: słowność rzetelność odpowiedzialność ugodowość możliwość zaplanowania wydatków na podstawie stałego źródła dochodu Page 11
Świadomość przedsiębiorców dotycząca usług skierowanych do osób w wieku 60+ Starzenie się społeczeństwa wywoła zmiany w działalności całego państwa, gdyż usług dla osób starszych potrzeba będzie więcej niż dla dzieci i młodzieży. Daje to ogromne pole do specjalizacji szczególnie dla MMP. Niestety większość przedsiębiorców nie jest świadoma tego faktu. Rynek usług dla osób w wieku 60+ w ciągu najbliższych lat upodobni się do rynku usług oferowanych obecnie osobom wieku 40-50 lat. Page 12
Przyszłościowe branże dla seniorów Wśród najczęściej wymienianych branż jakie mogą skorzystać na dostosowaniu swojej działalności do potrzeb seniorów przedsiębiorcy wskazali na: ochrona zdrowia rehabilitacja edukacja opieka i pomoc w problemach codziennych usługi fryzjerskie usługi rzemieślnicze usługi remontowe usługi finansowe usługi związane z kulturą, sztuką i rekreacją Page 13
Usługi skierowane do osób 60+ Największe zapotrzebowanie na usługi świadczone osobom w wieku 60+ odnotowano w małych miastach. Jedynie 28% przedstawicieli MMP deklarowało, że zachęca seniorów do korzystania z ich usług. Natomiast aż 64% respondentów nie podejmuje żadnych, tego typu działań. Czy podejmuje Pan jakieś działania mające na celu zachęcenie osób w wieku 60+ do korzystania z Pana/Pani usług? Ze względu na branże Tak Nie Nie wiem, trudno powiedzieć Usługi budowlane, remontowe, naprawa, transport itp. Usługi hotelarskie, gastronomiczne, opi ekuńcze, kultura, rozrywka, re Usługi finansowe, ubezpieczeniowe, nier uchomości, działalność Pozostała działalność usługowa 16% 23% 46% 36% 76% 48% 74% 52% 8% 6% 3% 11% Page 14
Elementy, które należy dostosować w obecnej działalności na potrzeby seniorów Przedstawiciele MMP najczęściej deklarowali, że dostosowanie działalności do potrzeb osób 60+ nie wymaga żadnych zmian ze strony ich przedsiębiorstwa. Wśród pożądanych zmian w sposobie funkcjonowania MMP, znalazły się: doskonalenie umiejętności kontaktu i postępowania z osobami dojrzałymi modernizacja lokalu wsparcie w postaci reklamy skierowanej do seniorów Page 15
Dostosowanie prowadzonej działalności do potrzeb seniorów - koszty i zyski Większość przedsiębiorców uznało, że jeśli mieliby wprowadzać zmiany mające na celu lepsze dostosowanie swoich usług do potrzeb i oczekiwań seniorów, to nie musiałyby one być duże. Jednocześnie większość badanych szacowała, że takie dostosowanie działalności mogłoby okazać się opłacalne, nawet biorąc pod uwagę poniesione koszty. Czy Pana/Pani zdaniem dostosowanie oferty Pana/Pani firmy do potrzeb konsumenta dojrzałego? 32% 20% 25% 8% 11% 5% Może być bardzo opłacalne Może być dość opłacalne Może być średnio opłacalne Może być mało opłacalne Może być bardzo nieopłacalne Nie wiem, trudno powiedzieć Page 16
Badanie wśród osób 60+
Polski senior Najczęściej kobieta (stosunek kobiet do mężczyzn wynosi K 60% do M 40%), Nieaktywna zawodowo, Utrzymująca się z emerytury (emeryci stanowili 80% próby). Posiadająca wykształcenie średnie lub niższe. Page 18
Polski senior Osoby w wieku 60+ zachowują relatywnie wysoką aktywność. Najpopularniejszą, jej formą była pomoc rodzinie, w postaci opieki nad wnukami lub poświęcanie się swojemu hobby tu prym wiodły ogródki działkowe, choć pojawiały się również bardziej nowoczesne, jak nordic walking czy uniwersytety III wieku. O aktywności grupy badanej świadczą także wypowiedzi osób, które w czasie prowadzenia badań nie nabyły jeszcze prawa do emerytury. Około jedna trzecia z nich deklarowała, że nie zamierza od razu kończyć pracy, ale pozostać aktywnymi tak długo, jak pozwoli im zdrowie. Page 19
Sytuacja ekonomiczna osób 60+ Sytuacja ekonomiczna seniorów powiązana jest z rodzajem ich gospodarstw domowych. Osoby samotne częściej znajdują się w trudnej sytuacji ekonomicznej, w przeciwieństwie do par i osób mieszkających z rodziną. Sytuacja taka wynika z różnicy dochodów przy wydatkach pozostających na podobnym poziomie. Page 20
Potencjał i ocena usług Mieszkańcy dużych miast najczęściej korzystali z usług oraz najlepiej oceniali ich dostępność. Największy potencjał leży w mieszkańcach małych miast, którzy w swoich wypowiedziach wskazywali na największe zapotrzebowanie oraz chęć skorzystania z usług. Page 21
Preferencje zakupowe Potrzeby seniorów młodszych i starszych są odmienne, co może skutkować w zasadzie dwoma rynkowymi niszami świadczenia usług o odmiennym charakterze. Seniorzy korzystają ze wszystkich typów sklepów, choć najchętniej dokonują zakupów w małych sklepikach osiedlowych. CZĘŚCIEJ RZADZIEJ Page 22
Kobieta/seniorka lepszy konsument Kobiety stanowią grupę najbardziej aktywną, zarówno jeśli chodzi o korzystanie z usług jaki i zakupów oraz zajęć dodatkowych, podejmowanych w czasie wolnym. Kobiety deklarowały większe wydatki na usługi i zakupy oraz posiadanie mniejszych oszczędności niż mężczyźni. W związku z tym usługi skierowane do kobiet dojrzałych wydają się być najbardziej perspektywiczne. Page 23
Cena czy jakość? Cena jest ważna dla 95% respondentów, jakość dla 93%. Na dalszych miejscach znalazła się funkcjonalność (86%) i korzystanie ze sprawdzonych wcześniej przez badanego produktów czy usług (83%). Natomiast najmniej ważne dla seniorów są: korzystanie z produktu przez inne osoby w wieku respondenta (34%), nowoczesność (23%) oraz porada sprzedawcy (22%). Można więc powiedzieć, że dla seniorów bardzo istotny jest stosunek ceny do jakości produktów i usług. Najważniejszym elementem, wpływającym na wybór jest jakość. Cena natomiast jest warunkiem progowym. Page 24
Samodzielność w zakupach, co jeszcze liczy się dla seniora? Osoby starsze deklarowały wysoki poziom samodzielności w przypadku zakupów. Jednak bardzo ważne są dla nich: rady rodziny i znajomych dają one im poczucie bezpieczeństwa, są gwarancją uczciwości usługodawcy oraz wysokiej jakości świadczonych przez niego usług. Ważna Średnio ważna Nieważna Nie wiem, trudno powiedzieć Jakość Cena Funkcjonalność Korzystanie ze sprawdzonych już przeze mnie produktów/usług Porada rodziny/znajomych Porada sprzedawcy/usługodawcy Nowoczesność Korzystanie z produktu/usługi przez inne osoby w moim wieku 51% 43% 42% 37% 93% 95% 86% 83% 23% 31% 32% 30% 34% 1% 5% 1% 1% 4% 1% 1% 11% 5% 8% 3% 16% 22% 23% 4% 3% 6% 3% 3% Page 25
Senior klient lojalny Seniorów można określić jako lojalnych klientów, rzadko zmieniających swoich usługodawców czy sprzedawców. W ciągu ostatniego roku tylko 7% z nich dokonało takiej zmiany. Najczęstszymi powodami zmiany usługodawcy było: Otrzymanie lepszej, atrakcyjniejszej oferty Wygaśnięcie umowy Otrzymanie niższej propozycji cenowej Page 26
Wydatki seniorów Osoby w wieku 60+ deklarowały wydatki na różnego typu usługi w wysokości rzadko przekraczającej 50zł miesięcznie. Usługami, na które seniorzy wydają najwięcej są usługi związane z ochroną zdrowia, korzystaniem z telefonu komórkowego, remontowe i budowlane oraz finansowo-kredytowe. Najwyższe wydatki deklarowali mieszkańcy dużych miast a najniższe mieszkańcy wsi. TO CZY TO? Page 27
Korzystanie z Internetu przez seniorów Internet nie jest obecnie medium popularnym wśród osób w wieku 60+. Jedynie 20% seniorów deklarowało, że kiedykolwiek dokonało zakupów lub skorzystało z usług przez Internet. Elementem pozytywnie wpływającym na korzystanie z Internetu był młodszy wiek oraz wykonywanie pracy w oparciu o wykorzystanie komputera i Internetu. Page 28
Zakupy on-line a seniorzy Seniorzy, którzy korzystają z zakupów on-line najbardziej cenią sobie: Dostawę produktu do domu Dużą ilość informacji o produkcie Wygodę Większy wybór Niższą cenę Większą dostępność asortymentu Page 29
Dlaczego seniorzy nie kupują w internecie? Powodami dla których seniorzy nie kupują w Internecie, są: Brak dostępu do Internetu Nieumiejętność korzystania z niego Brak takiej potrzeby Brak możliwości obejrzenia produktu na własne oczy Brak zaufania do sprzedawców internetowych Przywiązanie do tradycyjnego sposobu kupowania Page 30
Senior oszczędza Częściej oszczędzają mężczyźni niż kobiety. Zazwyczaj mieszkający w miastach oraz osoby z wyższym wykształceniem. Do 10% dochodu 11-20% dochodu 21-30% dochodu 10% 23% 55% Mniej niż 500zł/mieś 501-1000zł/mieś 1001-1500zł/mieś 2% 1% 17% 23% 30% 30% Kobieta Mężczyzna 31-40% dochodu 41-50% dochodu Ponad 50% dochodu Nie wiem, trudno powiedzieć Odmowa odpowiedzi 2% 0% 0% 6% 3% % odkładanego dochodu 1501-2000zł/mieś 2001-2500zł/mieś 5% 12% 15% 12% 5% 9% Tak, często Tak, czasami 2501-3000zł/mieś 3% 5% 43% 43% Nie, nigdy Odmowa odpowiedzi Ponad 3001zł/mieś Odmowa odpowiedzi 1% 2% 19% 24% W miarę regularnie, pieniądze udaje się odkładać nieco ponad połowie emerytów, choć zazwyczaj są to niewielkie kwoty. Page 31
Dziękujemy za uwagę KB Pretendent ul. Elizy orzeszkowej 40/9 50-311 Wrocław mail.: info@pretendent.eu tel. 71/ 346-87-65