ERASMUS+ EDUKACJA DOROSŁYCH

ERASMUS+ EDUKACJA DOROSŁYCH Spotkanie dla beneficjentów programu ERASMUS+ Edukacja dorosłych, akcja 2. Partnerstwa strategiczne na rzecz edukacji dorosłych projekty zaakceptowane w konkursie 2017 r. Warszawa, 27 września 2017 Narodowa Agencja Programu Erasmus+ Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji

PROGRAM SPOTKANIA Wyzwania sektora i kolejne konkursy wniosków Przedstawienie się uczestników spotkania i prezentowanie ich projektów Realizacja umowy finansowej i zarządzanie projektem Monitorowanie realizacji projektów przez Narodową Agencję Aspekty finansowe realizacji i rozliczania umowy finansowej Raportowanie projektu w systemie Mobility Tool+ Nowoczesne metody upowszechniania materiałów edukacyjnych, raportów i wyników badań Przedstawienie funkcjonalności platformy EPALE Pytania, dyskusja, ewentualne konsultacje

ERASMUS+ EDUKACJA DOROSŁYCH Specyfika sektora, rok 2017. Alina Respondek

Polska ma doskonałe osiągnięcia w efektach edukacji osób młodych (wyniki testów umiejętności, odsetek osób z wykształceniem średnim i wyższym) - jedne z lepszych w Europie. Niestety, w obszarze uczenia się dorosłych brak osiągnięć, efekty w Polsce są niższe niż średnia europejska:: 1) niskie uczestnictwo w uczeniu się WYZWANIA EDUKACJI DOROSŁYCH 2) niesatysfakcjonujące wyniki testów umiejętności podstawowych rozumienia tekstu, rozumowania matematycznego oraz wykorzystywania technologii informacyjnokomunikacyjnych (1/5 1/4 dorosłych ma te umiejętności na najniższych dwóch poziomach)

WYZWANIA EDUKACJI DOROSŁYCH Edukacja i szkolenia 2020, poziom odniesienia dotyczący edukacji dorosłych: uczestnictwo dorosłych w procesie uczenia się przez całe życie Wskaźnik: uczestnictwo osób w wieku 25-64 lata w uczeniu się formalnym i pozaformalnym w ostatnich czterech tygodniach przed badaniem Rok 2010 2013 2014 2015 2016 Cel - 2020 r. Europa 9,3% 10,7% 10,7% 10,7% 10,8% min. 15% Polska 5,2% 4,3% 4,0% 3,5% 3,7% min. 10% * dane ze strony http://ec.europa.eu/eurostat/web/education-and-training/eu-benchmarks, 1.06.2017 (Labour Force Survey 2016, w Europie badanie koordynuje Eurostat, w Polsce realizuje GUS - prowadzone w sposób ciągły, jedno z największych badań społecznych)

MONITOR KSZTAŁCENIA I SZKOLENIA 2016 POLSKA EDUCATION AND TRAINING MONITOR 2016 (7 listopada 2016) Wykres (kopia z Monitora): Miejsce w stosunku do najlepszych (zewnętrzny pierścień) i najgorszych wyników (środek wykresu) Zbyt wczesne kończenie nauki

NOWY EUROPEJSKI PROGRAM NA RZECZ UMIEJĘTNOŚCI THE NEW SKILLS AGENDA (czerwiec 2016) Kluczowy cel: poprawa umiejętności podstawowych u osób dorosłych w Europie 70 mln Europejczyków nie posiada wystarczających umiejętności czytania i pisania, a jeszcze więcej osób nie umie rozumować matematycznie i ma niskie umiejętności cyfrowe.

Plan obejmujący 10 działań: NOWY EUROPEJSKI PROGRAM NA RZECZ UMIEJĘTNOŚCI THE NEW SKILLS AGENDA (czerwiec 2016) 1. Gwarancja umiejętności 2. Przegląd europejskich ram kwalifikacji 3. Koalicja na rzecz umiejętności cyfrowych i zatrudnienia 4. Plan działania na rzecz współpracy sektorowej 5. Narzędzie do tworzenia profilu umiejętności obywateli państw trzecich 6. Przegląd ram Europass 7. Kształcenie i szkolenie zawodowe jako pierwszy wybór 8. Przegląd zalecenia w sprawie kompetencji kluczowych 9. Inicjatywa dotycząca monitorowania informacji o dalszych losach absolwentów 10. Propozycja dalszej analizy i wymiany najlepszych praktyk

OBCHODY 30-LECIA PROGRAMU ERASMUS W tym 30-leciu obecność programu Grundtvig i sektora Edukacja dorosłych od roku 2000 2000-2006 2007-2013 2014-2020 Socrates GRUNDTVIG LLP GRUNDTVIG Erasmus+ EDUKACJA DOROSŁYCH

OBCHODY 30-LECIA PROGRAMU ERASMUS Najważniejsze rocznicowe wydarzenia w FRSE związane w obszarem edukacji dorosłych: Erasmus+ Bus http://erasmusplus.org.pl/bus/ (jeździ cały rok) Ambasadorowie Erasmusa+ http://erasmusplus.org.pl/zostan-ambasadorem-erasmusa/ (zgłoszenia były do 20.06.2017) Konkurs SelfiE+ http://selfieplus.frse.org.pl/konkurs/ (zgłoszenia do 30.09.2017) Konkurs EDUInspirator (zgłoszenia były do 11.09.17) EDUinspiracje http://eduinspiracje.org.pl/ Europejski Tydzień Umiejętności Zawodowych w Polsce (zapraszamy!): - konferencja dot. sektora Kształcenie i szkolenia zawodowe (20.11.2017) - Forum Edukacji Dorosłych (21.11.2017) Zapraszamy do odwiedzania strony Akademia Erasmusa+ http://erasmusplus.org.pl/akademia/

selfie+ 1. Rezultaty projektów przedstaw rezultaty swojego projektu; co udało się osiągnąć, jakie efekty przyniosły działania, chodzi zarówno o rezultaty materialne, jak i niematerialne. 2. Twój projekt w jednym ujęciu za pomocą jednego zdjęcia przedstaw główny temat działań projektowych. 3. Pokaż nam plusy swojego Erasmusa+ jak projekt realizowany w ramach programu Erasmus+ wpłynął na Twoje życie.

CO JESZCZE WAŻNEGO DLA PROGRAMU ERASMUS SIĘ DZIEJE W ROKU 2017 Europejskie konsultacje społeczne nt. programu Erasmus+. Zebranie uwag i opinii na temat programu Erasmus+ oraz były także programów poprzedzających program Erasmus+, w tym programu Uczenie się przez całe życie i odnoszą się do ew. następcy programu Erasmus+ (ankieta on-line do 31 maja br.) Ewaluacja śródokresowa programu Erasmus+. Działania Komisji Europejskiej i krajów uczestniczących, w tym badania ankietowe i wywiady z wnioskodawcami, beneficjentami i ekspertami oceniającymi wnioski, ankiety on-line dla Narodowych Agencji. Role Models. Z inicjatywy Komisji Europejskiej wszystkie kraje uczestniczące w programie Erasmus+ wybierają osoby, które dzięki działaniom edukacyjnym osiągnęły bardzo znaczące pozytywne zmiany w życiu i chcą się dzielić doświadczeniami z innymi metoda pracy z osobami wykluczonymi. Rezolucja Parlamentu Europejskiego nt. przyszłości programu Erasmus+ 14 września br. The future of the Erasmus+ programme. ( ) the Erasmus+ programme and its successor should focus, in particular, on lifelong learning and mobility, covering formal, non-formal and informal education, and that, in so doing, it can support the development of skills and key competences for personal, social and professional fulfilment, which goes together with the promotion of democratic values, social cohesion, active citizenship and the integration of migrants and refugees in enabling a wider intercultural dialogue

OGÓLNE CELE PROGRAMU ERASMUS+ Realizacja celów strategii europejskich w obszarze edukacji, w tym zwłaszcza strategii Edukacja i szkolenia 2020 (ET 2020) Interpretacja dla edukacji dorosłych: poprawić uczestnictwo dorosłych w uczeniu się. Projekty sektora ED programu Erasmus+ powinny pomóc: angażować dorosłych w uczenie się, tworzyć dla nich dostosowaną do potrzeb ofertę edukacyjną, spowodować wzrost uczestnictwa w uczeniu się, zwłaszcza dla grup osób z niższymi umiejętnościami/ kompetencjami z trudem lub nieradzących sobie z samodzielnym funkcjonowaniem w społeczeństwie. Rozwój krajów partnerskich w obszarze edukacji na poziomie wyższym Spełnienie celów współpracy europejskiej w obszarze młodzieży Spełnienie celów związanych z rozwojem europejskiego wymiaru sportu Promowanie wartości europejskich takich jak godność ludzka, wolność, demokracja, równość, respektowanie prawa i praw obywatelskich

WAŻNE CECHY PROGRAMU ERASMUS+ Uznawanie nabytych umiejętności i kwalifikacji (w tym Europass) Upowszechnienie i wykorzystanie rezultatów projektów (w tym Platforma Rezultatów Projektów, EPALE) Otwarty dostęp do materiałów edukacyjnych dokumentów i mediów wyprodukowanych w ramach programu (j.w.) Międzynarodowy wymiar Wielojęzyczność Równe szanse i włączenie - dostęp do programu dla grup z mniejszymi możliwościami i wymagających szczególnego wsparcia

STRUKTURA SEKTORA EDUKACJA DOROSŁYCH Akcja 1. Mobilność edukacyjna Mobilność kadry edukacji dorosłych projekty trwające od 12 do 24 miesięcy dot. rozwoju organizacji aktywnej w obszarze niezawodowej edukacji dorosłych oraz doskonalenia jej kadry w tym obszarze działania w projekcie: zagraniczne wyjazdy edukacyjne kadry jw. (np. job shadowing, udział w kursach, seminariach, prowadzenie zajęć w obszarze niezawodowej edukacji dorosłych) budżet w 2017 r.: 699 967 EUR (plus spodziewane drugie tyle ze środków PO WER) termin składania wniosków: początek lutego 2018 Akcja 2. Współpraca na rzecz innowacji i wymiany dobrych praktyk Partnerstwa strategiczne na rzecz edukacji dorosłych projekty partnerskie trwające od 12 do 36 miesięcy realizowane wspólnie z partnerami z Europy dwa typy projektów: 1) partnerstwa wspierające wymianę dobrych praktyk (35% budżetu), 2) partnerstwa na rzecz innowacji (65% budżetu) działania w projekcie: spotkania partnerów, wymiana dobrych praktyk i doświadczeń, wyjazdy szkoleniowe dla kadry i słuchaczy, tworzenie innowacyjnych produktów i ich upowszechnianie budżet w 2017 r.: 5 722 191 EUR termin składania wniosków: koniec marca 2018 EPALE e-platforma na rzecz uczenia się dorosłych w Europie http://ec.europa.eu/epale/pl/

SEKTOR EDUKACJA DOROSŁYCH - DEFINICJA Definicja terminu EDUKACJA DOROSŁYCH na potrzeby programu Erasmus+ z Przewodnika po Programie Erasmus+ w 2017 r. Wszystkie formy niezawodowej edukacji dorosłych zarówno o charakterze formalnym, jak i pozaformalnym i nieformalnym (w odniesieniu do ustawicznego szkolenia zawodowego = continuous vocational training, zobacz kształcenie i szkolenia zawodowe ) Definicja terminu VET z Przewodnika jw. Kształcenie i szkolenie, które mają na celu zapewnienie ludziom wiedzy, know-how, umiejętności lub kompetencji wymaganych w określonych zawodach, a w ogólnym ujęciu na rynku pracy. Do celów programu Erasmus+ projekty koncentrujące się na kształceniu i szkoleniu zawodowym, wstępnym lub ustawicznym (VET and CVET), kwalifikują się w ramach działań kształcenia i szkolenia zawodowego.

SEKTOR EDUKACJA DOROSŁYCH - DEFINICJA Rozumienie obszaru EDUKACJI DOROSŁYCH na potrzeby programu Erasmus+ Edukacja dorosłych rozumiemy w programie jako Edukacja niezawodowa dorosłych Kadra edukacji dorosłych jej uczenie się w programie to Doskonalenie zawodowe kadry zdobywanie wiedzy i kompetencji dot. wspierania niezawodowego uczenia się osób dorosłych, czyli zdobywania przez nich kompetencji niezawodowych Dorośli słuchacze ich uczenie się w programie to Edukacja niezawodowa dorosłych uczenie się dorosłych w celu zdobycia kompetencji niezawodowych W projektach są określane grupy dorosłych słuchaczy oraz ich potrzeby edukacyjne w obszarze edukacji niezawodowej. Kadry wspierają rozwój kompetencji niezawodowych tych osób.

EDUKACJA DOROSŁYCH SPECYFIKA SEKTORA Wnioski składają głównie: stowarzyszenia i fundacje aktywne w obszarze edukacji dorosłych (w tym UTW, UL oraz zajmujące się niepełnosprawnymi) instytucje kultury (w tym biblioteki, muzea, domy kultury) firmy aktywne w obszarze edukacji dorosłych, np. szkoły językowe urzędy pracy, ośrodki pomocy społecznej i inne publiczne placówki wspierające rozwój osób dorosłych w obszarze niezawodowym centra edukacji dorosłych (np. Centra Kształcenia Ustawicznego, w strukturze których są szkoły ogólnokształcące dla dorosłych) uczelnie aktywne w obszarze edukacji dorosłych zakłady penitencjarne

PRIORYTETY SEKTORA EDUKACJA DOROSŁYCH NA ROK 2017 AKCJA 1 Mobilność kadry edukacji dorosłych Szczególnie ważny temat w 2017: odniesienie do potrzeb edukacyjnych osób dorosłych z grup defaworyzowanych (w tym uchodźcy, poszukujący azylu i migranci) AKCJA 2 Partnerstwa strategiczne na rzecz edukacji dorosłych W sektorze Edukacja dorosłych w roku 2017 priorytetem są działania edukacyjne na rzecz osób z niskimi umiejętnościami lub niskimi kwalifikacjami w celu doskonalenia ich umiejętności pisania, czytania, rozumowania matematycznego i umiejętności cyfrowych: 1. poprawa i rozwój wysokiej jakości możliwości uczenia się, dostosowanych do indywidualnych potrzeb ww. osób i dla ww. celu edukacyjnego 2. zwiększanie popytu i uczestnictwa w uczeniu się poprzez strategie aktywizacji, poradnictwa i motywowania ww. osób i w celu uczenia się jw. 3. doskonalenie kompetencji edukatorów, zwłaszcza pracujących z ww. osobami w celu jw. oraz priorytety horyzontalne dla Akcji 2 (dotyczące wszystkich sektorów)

Statystyki wniosków w obu akcjach czerwiec 2017 Akcja STATYSTYKI SEKTORA EDUKACJA DOROSŁYCH 2014 2015 2016 2017 złożone złożone złożone złożone dofinansowane dofinansowane dofinansowane dofinansowane Akcja 1 114 43 77 17 99 24 71 29 Akcja 2 64 18 83 20 101 39 90 39* Stan na 27 września 2017-38, ale prawdopodobna akceptacja z rezerwy Rok konkursowy 2017 Akcja 2 Złożone wnioski: 90 Zatwierdzone wnioski: 39 (20 na rzecz innowacji, 19 wymiana dobrych praktyk) Wnioski na liście rezerwowej: 13 (tylko na rzecz innowacji) Średni przyznany budżet: 135 tys. EUR (na rzecz innowacji ok. 3 razy większy niż wymiana d.praktyk. ) Średnia długość trwania zaakcept. projektu: 22,7 miesięcy

ŹRÓDŁA INFORMACJI Zaproszenie do składania wniosków (dla roku 2017 ogłoszone przez KE 20.10.2016): http://eur-lex.europa.eu/legal-content/en/txt/?uri=oj:joc_2016_386_r_0009 Przewodnik po programie Erasmus+ (dla roku 2017 opublikowany przez KE 20.10.2016): https://ec.europa.eu/programmes/erasmus-plus/programme-guide/table-of-contents_en Strona Narodowej Agencji komunikaty (np. o stawkach), instrukcje i formularze wniosków: http://erasmusplus.org.pl/edukacja-doroslych/ Wyniki poprzednich konkursów oraz przykłady dobrych praktyk (Platforma Rezultatów Programu Erasmus+ http://ec.europa.eu/programmes/erasmus-plus/projects/, przykłady projektów z lat ubiegłych www.grundtvig.org.pl) EPALE (inspiracje, partnerzy) www.ec.europa.eu/epale Spotkania/szkolenia/konsultacje NA

ASPEKTY FORMALNE I JAKOŚCIOWE ZWIĄZANE Z REALIZACJĄ PROJEKTÓW W AKCJI 2. Michał Chodniewicz

CELE Na czym polega projekt? Organizacje zajmujące się niezawodową edukacją dorosłych z kilku krajów, zainteresowane konkretnym tematem mniej lub bardziej innowacyjnym - i chcące wspólnie nad nim popracować, we wniosku opisują diagnozę potrzeb i planują wspólne działania, które odpowiedzą na te potrzeby. Możliwe są 2 typy projektów: Partnerstwa wspierające wymianę dobrych praktyk (zwykle dla mniej doświadczonych organizacji, działających zwykle na rzecz społeczności lokalnej) Partnerstwa na rzecz innowacji, z innowacyjnymi produktami (zwykle dla doświadczonych organizacji, działających zwykle szerzej na rzecz rozwoju edukacji dorosłych)

ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNE Czas trwania projektu: od 12 do 36 miesięcy (określany na etapie wnioskowania) Skład partnerski: organizacje z minimum 3 krajów programu (tylko koordynator składa wniosek) Termin składania wniosków: raz w roku (31 marca 2017 r., godz. 12:00:00) Termin rozpoczęcia projektu: elastyczny (od 1 września do 31 grudnia 2017 r.) Projekt musi zakończyć się najpóźniej 31 sierpnia 2020 r. Kraje, z którymi można współpracować: 28 państw członkowskich UE, Islandia, Liechtenstein, Norwegia, Turcja, Była Jugosłowiańska Republika Macedonii oraz przy bardzo dobrym uzasadnieniu kraje reszty świata. Miejsce realizacji działań: kraje beneficjentów oraz dodatkowo miasta z siedzibami instytucji UE (Bruksela, Frankfurt, Luksemburg, Sztrasburg, Haga).

DZIAŁANIA Przykładowe działania w projekcie dla wszystkich typów projektów Wymiana doświadczeń i dobrych praktyk między organizacjami z sektora Edukacja dorosłych (element obecny w każdym projekcie, głównie w mniejszych projektach). Spotkania międzynarodowe partnerów dot. koordynacji i wdrażania projektu. Międzynarodowe działania dot. szkoleń i uczenia się: krótkie wspólne szkolenia kadry (3 dni 2 mies.); dłuższe pobyty szkoleniowe kadry - prowadzenie zajęć w zagranicznej organizacji partnerskiej (2 12 mies.); łączona mobilność (physical & virtual mobility) dorosłych słuchaczy (5 dni 2 mies.).

DZIAŁANIA Przykładowe działania w projekcie tylko dla projektów na rzecz innowacji Opracowywanie, testowanie i zatwierdzanie innowacyjnych programów, metod i narzędzi edukacyjnych tzw. Rezultatów Pracy Intelektualnej. Rezultaty muszą być istotne pod względem jakościowym i ilościowym oraz możliwe do szerokiego upowszechnienia i wykorzystania przez inne zainteresowane podmioty. Rezultaty muszą wspierać rozwój edukacji dorosłych. Wydarzenia upowszechniające ww. Rezultaty Pracy Intelektualnej, takie jak konferencje i seminaria. Służą one upowszechnianiu już opracowanych rezultatów.

GRUPY DOCELOWE Kto jest uprawniony w Akcji 2. w sektorze Edukacja dorosłych: Uczestniczące organizacje: organizacje prywatne lub publiczne aktywne w obszarze edukacji dorosłych, np. stowarzyszenia, fundacje, instytucje kultury, władze lokalne. Grupy docelowe: kadra edukacji dorosłych (wspierająca uczenie się w zakresie niezawodowym), dorośli słuchacze uczący się aspektów niezawodowych.

UMOWA FINANSOWA - STRUKTURA 1. Warunki Szczególne (WS) 2. Załączniki: 0. Dane identyfikacyjne umowy (strona zerowa); I. Warunki Ogólne (WO); II. Opis Projektu, Szacunkowy budżet projektu, Lista pozostałych beneficjentów; III. Zasady finansowe i umowne; IV. Stawki mające zastosowanie w umowie; V. Pełnomocnictwa udzielone Koordynatorowi przez pozostałych Beneficjentów; VI. Wzór Potwierdzenia otrzymanych środków finansowych. Załączniki I, III, IV dostępne są na stronie erasmusplus.org.pl, zał. VI w Systemie dokumentów Online FRSE.

PODPISANIE UMOWY FINANSOWEJ Umowę podpisuje tylko Koordynator projektu. Czas realizacji działań w okresie od 1 września 31 grudnia 2017 do maksymalnie 31 sierpnia 2020. Podpisanie umowy jest uzależnione od badania wiarygodności finansowej (dofinansowanie >60000 EUR, ale nie dotyczy organizacji publicznych). Wysokość zaliczek zgodnie z zapisami w Umowie finansowej. Standardowo, umowa bez zabezpieczenia: zaliczka 30 dni po podpisaniu umowy dla projektów do 24 miesięcy jedna zaliczka 80%, a dla dłuższych dwie zaliczki po 40%. Umowa z zabezpieczeniem kolejny slajd Warunki dotyczące wypłaty zaliczek mogą być zmodyfikowane w wyniku badania wiarygodności finansowej i wprowadzenia zabezpieczenia umowy. Wzór umowy obowiązuje we wszystkich krajach, opracowany przez KE.

ZABEZPIECZENIE UMOWY FINANSOWEJ Możliwe formy zabezpieczenia umowy: rozłożenie dofinansowania na większą liczbę rat zaliczkowych, weksel in blanco z poręczeniem z deklaracją wekslową z poręczeniem, weksel in blanco z deklaracją wekslową, refundacja poniesionych kosztów (w formie rat), gwarancja bankowa lub ubezpieczeniowa, połączone formy powyższych zabezpieczeń.

OBOWIĄZKI WSZYSTKICH BENEFICJENTÓW, W TYM KOORDYNATORA (ART. II.2.1, II.2.2 WO) Beneficjenci - partnerzy projektu są odpowiedzialni solidarnie za realizację projektu zgodnie z postanowieniami umowy, w tym zapisami wniosku o dofinansowanie. Beneficjenci powinni stworzyć i przyjąć wewnętrzną umowę dot. realizacji obowiązków wynikających z umowy. Partnerzy są zobowiązani do: informowania Koordynatora o wszelkich zmianach mogących mieć wpływ na realizowany projekt, np. o swojej sytuacji prawnej, dostarczania Koordynatorowi wszelkich informacji oraz dokumentacji niezbędnej m. in. dla procesów raportowania, kontroli i monitoringu, dostarczania informacji oraz dokumentacji bezpośrednio do NA i KE zgodnie z zapisami Umowy finansowej.

OBOWIĄZKI KOORDYNATORA (ART. II.2.3 WO, I.4.8 WS) Monitorowanie projektu pod względem jego prawidłowej realizacji. Pośredniczenie w komunikacji pomiędzy pozostałymi beneficjentami i NA. Informowanie NA o wszelkich zmianach dot. każdego Beneficjenta (dane adresowe, stan prawny, finansowy, własnościowy, organizacyjny). Informowanie NA o wszelkich wydarzeniach i ogólnościach, które mogą mieć wpływ na zmianę realizowanego projekt. Dostarczanie NA wszelkich informacji i dokumentacji związanej z realizowanym projektem, zgodnie z postanowieniami Umowy. Przekazywanie pozostałym Beneficjentom otrzymanych środków finansowych bez zbędnej zwłoki (za pomocą przelewów bankowych).

WSPÓŁPRACA Z PARTNERAMI Częste i regularne kontakty e-mailowe. Nie kasujemy e-maili, zbieramy dokumentację ustaleń/próśb. Powołujemy się, podpinamy do korespondencji ważne e-maile z ustaleniami. Spotkania partnerów jesteśmy dobrze przygotowani i uczestniczymy aktywnie. Spotkanie w Polsce starannie przygotowujemy i dokumentujemy, rozsyłamy informacje, wymagania, notki po spotkaniach/ protokoły. Uzgadniamy z partnerami wszystkie ważne etapy i zadania ustalamy kto, co i kiedy robi. Spisujemy uzgodnienia podczas spotkań - protokoły podpisujemy lub zachowujemy akceptację e-mailową.

DOKUMENTOWANIE DZIAŁAŃ PROJEKTOWYCH PRZYKŁADY DOKUMENTACJI Poza dokumentami określonymi w umowie (Zał. III, WO), należy przechowywać dokumenty merytoryczne np.: dokumentacja dot. rekrutacji uczestników mobilności i działań projektowych listy obecności uczestników działań przygotowawczych i upowszechniających umowy z usługodawcami (np. osobami zapewniającymi przygotowanie językowe, grafikami opracowującymi materiały promocyjne) programy szkoleń zagranicznych wypracowane produkty, wyniki prac: sprawozdania z wyjazdów, artykuły dotyczące realizacji projektu itp. dokumentacja dotycząca ewaluacji mobilności i całego projektu fotografie, nagrania korespondencja z partnerami i NA zapisy stron internetowych dokumentacja związana z upowszechnianiem i wdrażaniem rezultatów

Zmiany w projektach ZMIANY W PROJEKTACH O wszystkich istotnych zmianach należy informować NA z odpowiednim wyprzedzeniem, choć nie wszystkie modyfikacje wymagają zgody NA/aneksu. Najczęściej zgłaszane przez beneficjentów zmiany dotyczą harmonogramu realizowanych działań oraz zmian w budżecie. Wprowadzane zmiany nie mogą zmieniać głównych założeń projektu i muszą być dobrze uzasadnione. Zalecane jest, aby korespondencja dotycząca wprowadzanych zmian, w tym ewentualnych zgód wyrażanych przez NA, była przechowywana w dokumentacji projektu. Wszystkie merytoryczne zmiany należy opisać w raporcie końcowym. Zalecane jest także dokumentowanie wszelkich zmian w odniesieniu do zadań poszczególnych partnerów.

Zmiany w umowie finansowej wymagające podpisania aneksu z NA: zmiana formy prawnej i nazwy beneficjenta (nie dotyczy zmiany samej nazwy), zmiana organu prowadzącego, zmiana rachunku bankowego, ZMIANY W UMOWIE FINANSOWEJ zmiana okresu realizacji projektu, zmiana harmonogramu sprawozdawczości (terminów składania raportów), zmiany w budżecie (przekroczenie limitów określonych w umowie), zmiana okresu realizacji projektu. Do powyższego wykazu mogą zostać dodane kolejne sytuacje wymagające aneksu. - W przypadku ww. zmian należy złożyć wniosek o zmianę najpóźniej na 30 dni przed końcem okresu obowiązywania umowy (zakończeniem realizacji projektu) http://erasmusplus.org.pl/dokumenty/edukacja-doroslych/.

KONTAKT Z NA Zapewnienie możliwości szybkiego kontaktu z osobami zaangażowanymi w realizację projektu NA w pierwszej kolejności kontaktuje się z osobą wskazaną w umowie jako osoba do kontaktu. Preferowane rozwiązanie: żeby więcej niż jedna osoba była w pełni zorientowana w sprawach projektowych. W wyjątkowych okolicznościach - jeśli pytanie w sprawie projektu kieruje do NA inna osoba z organizacji niż jej prawny przedstawiciel lub osoba do kontaktu, prosimy wówczas, żeby było ono kierowane także do wiadomości osoby kontaktowej podanej w umowie finansowej. W przypadku zmiany osoby do kontaktu należy bezzwłocznie poinformować NA w formie pisemnej. Pismo musi być podpisane zgodnie ze sposobem reprezentowania danej organizacji.

INFORMACJA O DOFINANSOWANIU Obowiązek informowania o otrzymanym dofinansowaniu Obowiązek ten oraz zasady wykorzystania emblematów UE określa umowa finansowa (art.ii.8 WO). Dodatkowo kwestie te opisuje materiał opracowany przez FRSE: Zastosowanie logo programu Erasmus+ (http://erasmusplus.org.pl/do-pobrania). Nie wolno posługiwać się logo FRSE. Informacje na stronie internetowej powinny być na bieżąco aktualizowane. Publikacje na temat projektu powinny zawierać wyczerpujące informacje na temat projektu (podstawowe dane: tytuł projektu, informacja o sektorze programu Erasmus+ i akcji, informacje na temat celów projektu i jego uczestnikach). Publikacje internetowe są sprawdzanie przez NA na etapie oceny raportu końcowego. Beneficjenci mają obowiązek upowszechniania rezultatów projektów na Platformie Rezultatów Projektów Erasmus+ http://ec.europa.eu/programmes/erasmus-plus/projects/ oraz zachęcani są do umieszczania ich również na platformie EPALE https://ec.europa.eu/epale/pl.

UPRAWNIONE DZIAŁANIA (ART I.2.A., ZAŁ. III) KATEGORIA: ZARZĄDZANIE I WDRAŻANIE PROJEKTU Działania i rezultaty z tej kategorii muszą odzwierciedlać zapisy we wniosku. Dystrybucja kwot musi być uzgodniona między partnerami w zależności od ich nakładu pracy oraz wkładu w działania Projektu i wytworzenie jego rezultatów. Przykładowe działania: Zarządzanie projektem (planowanie, komunikacja, współpraca z partnerami). Materiały i narzędzia na małą skalę, w tym dot. dotyczące uczenia się/nauczania/szkoleń ; wirtualna współpraca i działania lokalne (np. działania projektowe ze słuchaczami, w tym szkolenia, organizowanie i zapewnianie mentoringu w ramach uczenia się/działań szkoleniowych, itd.). Działania związane z informowaniem, promowaniem i rozpowszechnianiem projektu (np. broszury, ulotki, informacje na stronach internetowych itd.).

UPRAWNIONE DZIAŁANIA (ART. I.2.B., ZAŁ. III) KATEGORIA: MIĘDZYNARODOWE SPOTKANIA PROJEKTOWE Domyślnym miejscem wyjazdu i przyjazdu uczestników spotkań są siedziby organizacji wysyłających i przyjmujących (wyjątki należy uzasadnić na etapie raportowania). Należy wykazać formalne powiązanie organizacji Beneficjenta z uczestnikiem wyjazdu (zatrudnienie w organizacji lub jako wolontariusz lub osoby uczące się w organizacji beneficjenta). Przykładowe działania: Robocze spotkania związane z koordynacją i wdrażaniem projektu również możliwy jest udział słuchaczy, jeżeli jest to uzasadnione celami projektu.

UPRAWNIONE DZIAŁANIA (ART. I.II.C., ZAŁ. III) KATEGORIA: REZULTATY PRACY INTELEKTUALNEJ (RPI) Koordynator jest zobowiązany umieścić rezultaty projektu na Platformie Rezultatów Projektów E+). Osoba pracująca nad RPI musi być formalnie powiązana z organizacją (zatrudnienie lub jako wolontariusz) i być związana z danym obszarem edukacji. Nie można finansować pracy w kategoriach managers i administrative staff przy braku akceptacji przez NA dofinansowania dla tych kategorii. Przykładowe działania: Rezultaty pracy intelektualnej/materialne produkty takie jak programy nauczania, materiały pedagogiczne, otwarte zasoby edukacyjne (OER), narzędzia informatyczne, analizy, badania, metody wzajemnego uczenia się itd.). Rezultaty pracy intelektualnej muszą być istotne pod względem jakościowym i ilościowym oraz możliwe do szerokiego wykorzystania.

UPRAWNIONE DZIAŁANIA (ART. I.II.D., ZAŁ. III) KATEGORIA: WYDARZENIA UPOWSZECHNIAJĄCE REZULTATY PRACY INTELEKTUALNEJ (WURPI) WURPI są możliwe do zrealizowania wyłącznie w odniesieniu do RPI, dla których przyznano dofinansowanie. Dofinansowanie może dotyczyć tylko tych uczestników WURPI, którzy nie są związani z organizacjami Beneficjenta (nie dla pracowników organizacji). Miejscem wydarzenia może być wyłącznie kraj, w którym ma siedzibę Beneficjent (koordynator albo partner) albo jedno z miast, w których siedziby mają instytucje Unii Europejskiej. Przykładowe działania: Krajowe i transnarodowe konferencje, seminaria i wydarzenia mające na celu wymianę i rozpowszechnianie rezultatów pracy intelektualnej zrealizowanych w ramach projektu.

UPRAWNIONE DZIAŁANIA (ART.I.2.E., ZAŁ. III) KATEGORIA: MIĘDZYNARODOWE DZIAŁANIA ZWIĄZANE Z UCZENIEM SIĘ / NAUCZANIEM / SZKOLENIAMI Działania z udziałem słuchaczy i te dla kadry trwające powyżej 2 miesięcy mogą się odbywać wyłącznie w Krajach Programu i w mieście, w którym siedziby mają instytucje Unii Europejskiej. Beneficjent musi wykazać formalny związek z uczestnikami działania - uprawione osoby to pracownicy i słuchacze organizacji Beneficjenta (zależnie od typu działania). Działania mogą łączyć różne formy szkoleniowe: warsztaty, wykłady, praktyki, seminaria, wizyty studyjne, itp.

UPRAWNIONE DZIAŁANIA (ART. II.II.A/B, ZAŁ.) KATEGORIA: WSPARCIE UCZESTNIKÓW PROJEKTU ZE SPECJALNYMI POTRZEBAMI, KOSZTY NADZWYCZAJNE Wsparcie uczestników ze specjalnymi potrzebami: Możliwość wykorzystania kategorii budżetu Wsparcie Uczestników Projektu ze Specjalnymi Potrzebami jest ograniczona tylko do uczestników biorących udział w Międzynarodowych Działaniach Związanych z Uczeniem się/nauczaniem/szkoleniami. Koszty nadzwyczajne: Zakup usług i towarów niezbędnych do realizacji projektu, których beneficjenci nie są w stanie zapewnić samodzielnie. Nie mogą obejmować typowego sprzętu biurowego wykorzystywanego w ramach bieżącej działalności.

Cele: RAPORTY POSTĘPÓW, PRZEJŚCIOWE I KOLEJNE PŁATNOŚCI ZALICZKOWE (1/2) (ART. I.4.2/3 WS) 1. Monitorowanie przez Narodową Agencję prawidłowości realizacji projektów. 2. Wsparcie Beneficjentów w przypadku problemów powstałych podczas realizacji projektów. 3. Wstępna identyfikacja kandydatów do przykładów dobrej praktyki. 4. Dodatkowo w przypadku raportu przejściowego: Weryfikacja dotychczas przyznanego dofinansowania, wypłata kolejnych płatności zaliczkowych lub w postaci rat refundowanych. Forma: Dokument składany elektronicznie w Mobility Tool+.

RAPORTY POSTĘPÓW, PRZEJŚCIOWE I KOLEJNE PŁATNOŚCI ZALICZKOWE (2/2) (ART. I.4.2/3 WS) Wymóg złożenia raportu postępów dotyczy wszystkich projektów, zgodnie z zapisami umowy finansowej. Wymóg złożenia raportu przejściowego dotyczy projektów: powyżej 24 miesięcy (zawsze ma miejsce druga płatność zaliczkowa) z zabezpieczeniem w przypadku rozłożenia płatności zaliczkowych na większą liczbę rat, z zabezpieczeniem w przypadku rat refundowanych. Termin dla NA na sprawdzenie raportu / wypłatę płatności: 60 dni.

RAPORT KOŃCOWY ROZLICZENIE PROJEKTU (1/2) (ZAŁ. III CZ. IV) Ocena realizacji projektu będzie opierać się na: raporcie końcowym złożonym przez Koordynatora wg kryteriów określonych m. in. w zał. III, produktach i rezultatach wytworzonych w ramach projektu. NA weźmie pod uwagę także informacje z innych źródeł, w tym przeprowadzonych wizyt monitorujących i kontroli. Ocena w oparciu o kryteria jakościowe i ocenę punktową uzyskaną w ramach 100 punktowej skali ustalone przez Komisję Europejską. Jeśli wynik punktowy niższy niż 50 punktów, NA zmniejszy ostateczną kwotę przyznanego dofinansowania z uwagi na niski poziom jakości, częściową lub nieterminową realizację Projektu. Dofinansowanie zostanie również obniżone o wysokość odpowiadającą niezrealizowanym działaniom.

Raport a wniosek Przy pisaniu raportu należy odnosić się do planów opisanych we wniosku. Ewentualne zmiany należy przedstawić i uzasadnić. Należy przedstawiać jak najbardziej konkretne informacje dotyczące poszczególnych aspektów realizacji projektu (np. w przypadku działań upowszechniających - dane na temat datprzeprowadzenia spotkań, liczby i profilu ich uczestników oraz tematyki działań). Inne istotne kwestie RAPORT KOŃCOWY ROZLICZENIE PROJEKTU (2/2) (ZAŁ. III CZ. IV) Przy powoływaniu się na publikacje internetowe dobrze jest podać bezpośredni link do nich. Jeśli przy realizacji projektu wykorzystywana była platforma EPALE, warto opisać to w raporcie. Stopień realizacji działań i ich jakość a wysokość dofinansowania Niezrealizowane/nieuprawnione mobilności, działania, itp. -> nieuznanie dofinansowania tych działań. Niska jakość, częściowa lub nieterminowa realizacja projektu -> pomniejszenie kwoty dofinansowania (zgodnie z zasadami opisanymi w zał. III do umowy).

NARZĘDZIA IT DOT. RAPORTOWANIA WYMAGANE PRZEZ NA I KE (ART. I.9 WS) 1. Mobility Tool+ platforma internetowa służąca do raportowania. Koordynator jest zobowiązany do składania raportów postępów/przejściowych i końcowego w ww. narzędziu. 2. Platforma Rezultatów Projektów Erasmus + http://ec.europa.eu/programmes/erasmus-plus/projects/. Koordynator jest zobowiązany do umieszczenia produktów projektu na platformie. Warunkiem akceptacji raportu końcowego jest zamieszczenie produktów na platformie (w terminie na złożenie raportu).

EWALUACJA PROJEKTU Ewaluacja - nieodzowny element procesu zarządzania projektem, często niewłaściwie ograniczany do oceny poziomu satysfakcji uczestników działań projektowych i mobilności Cele ewaluacji: sprawdzenie, czy i w jakim stopniu osiągane są cele projektu (zgodnie z wnioskiem o dofinansowanie) i czy projekt przyczynił się do realizacji celów programu i sektora Edukacja dorosłych; ocena dostosowania działań do celów i potrzeb; określenie słabych i mocnych stron przedsięwzięcia, ewentualnych obszarów do poprawy; źródło informacji dla znalezienia rozwiązania problemów. Obszary ewaluacji: rekrutacja uczestników, działania przygotowawcze, przebieg szkoleń, rezultaty projektu, współpraca z partnerami, działania upowszechniające i dotyczące wdrażania rezultatów Ewaluacja może dotyczyć różnych grup zaangażowanych w projekt i służyć np. sprawdzeniu, jak projekt przyczynił się do rozwoju kadry, czy miał wpływ na efekty edukacyjne dorosłych osób uczących się przy wsparciu Beneficjenta.

PRZECHOWYWANIE DOKUMENTACJI (ART. II.27.2 WO) Beneficjenci muszą przechowywać wszystkie oryginały dokumentów, w szczególności dowody rachunkowe i podatkowe, w odpowiedniej formie, w tym również w formie elektronicznej, jeżeli jest to dopuszczalne zgodnie z obowiązującymi w danym państwie przepisami i jeżeli takie przechowywanie odbywa się zgodnie z warunkami określonymi w tych przepisach, przez okres pięciu lat od dnia płatności salda. Powyższy okres będzie ograniczony do trzech lat, jeśli kwota dofinansowania ustalona w Artykule I.3.1 nie przekroczy 60 tys. EUR, jeśli przepisy prawa krajowego nie wymagają dłuższego okresu przechowywania.

PRZYKŁADY DOBREJ PRAKTYKI I INFORMACJE O PROJEKTACH Platforma Rezultatów Projektów Erasmus+ http://ec.europa.eu/programmes/erasmusplus/projects/ Strona internetowa Narodowej Agencji wyniki konkursu EduInspiracje i EduInspirator Publikacje Narodowej Agencji (m.in. raporty roczne, broszury tematyczne) Newsletter, oraz kwartalnik FRSE Seminaria, konferencje, spotkania organizowane przez Narodową Agencję z udziałem Beneficjentów Prosimy o odpowiadanie na nasze prośby.

PROSIMY PAMIĘTAĆ O: Dokumentowaniu wszystkich działań, w tym wyjazdowych. Stronie internetowej od początku realizacji, stale uaktualniana. Współpracy z lokalnymi organizacjami i instytucjami w miarę możliwości rozszerzyć działania projektowe poza własną organizację. Ewaluacji projektu powinna obejmować cały okres trwania projektu i w szczególności uwzględniać opinie i potrzeby uczestniczących w projekcie słuchaczy. Promocji projektu i wdrażaniu rezultatów nie tylko wewnątrz własnej organizacji, ale wśród szerszej społeczności lokalnej / w kraju. Kontaktowaniu się z Narodową Agencją w przypadku jakichkolwiek problemów i wątpliwości związanych z realizacją projektu.

MONITORING PROJEKTÓW PRZEZ NARODOWĄ AGENCJĘ Jakub Kozłowski

MONITORING projektów cele - sprawdzenie zgodności realizacji projektu z założeniami - wsparcie beneficjenta - poznanie projektu i beneficjenta

MONITORING PROJEKTÓW - RODZAJE -Bieżący (zdalny, w oparciu o raporty postępów/przejściowe) -Wizyta monitorująca - zapowiedziana ok. 2 tygodni przed (w oparciu o specjalny kwestionariusz)

WIZYTA MONITORUJĄCA PRZEPROWADZONA JEST W SYTUACJI: zaniepokojenia NA o prawidłową realizację projektu, realizacji kilku projektów przez jednego beneficjenta, zabezpieczenia umowy gwarancją finansową, ratami refundowanymi, rozłożenie płatności na większą liczbę zaliczek, wyjątkowości projektu (tematyka, innowacyjność, grupa docelowa), identyfikacji przykładów dobrych praktyk

RAPORTOWANIE PROJEKTU W SYSTEMIE MOBILITY TOOL+ Wojciech Zawadzki

MOBILITY TOOL+ WPROWADZENIE

MOBILITY TOOL+ WPROWADZENIE Przedstawiciel NA Jak dostać się do MT+? Koordynator Uruchamia transfer danych Otrzymuje e-mail na adres, który podany był we wniosku

MOBILITY TOOL+ WPROWADZENIE Koordynator loguje się do MT+ przez EU Login (jeśli nie był wcześniej zarejestrowany, konieczna jest rejestracja)

MOBILITY TOOL+ WPROWADZENIE Do logowania się do Mobility Tool+ należy użyć dokładnie tego samego adresu e-mail, na który przyszło powiadomienie o dostępie do projektu.

MOBILITY TOOL+ WPROWADZENIE

MOBILITY TOOL+ Kiedy wprowadzać dane na temat projektu do Mobility Tool+? NA BIEŻĄCO, nie warto zostawiać tego na moment tuż przed złożeniem raportu.

MOBILITY TOOL+ WPROWADZANIE DANYCH Dane wprowadzane przez beneficjenta: zarządzanie projektem (koszty ryczałtowe zarządzania) międzynarodowe spotkania projektowe (tytuł, uczestnicy) działania związane z uczeniem się, nauczaniem, szkoleniami (rodzaj działania, opis, uczestnicy) rezultaty pracy intelektualnej (koszty ryczałtowe, opis, osoby) wydarzenia upowszechniające rezultaty pracy intelektualnej (opis) koszty nadzwyczajne (wartość rzeczywista, opis) Beneficjent nie może zmieniać danych własnej organizacji (np. nazwy, adresu) ani dat realizacji projektu - może to zrobić tylko NA.

Możliwe rodzaje raportów: RODZAJE RAPORTÓW raport postępu progress - w trakcie realizacji projektu raport przejściowy interim - w trakcie realizacji projektu raport końcowy po zakończeniu realizacji projektu zależą od czasu trwania projektu, wysokości dofinansowania, liczby rat oraz ew. indywidualnych ustaleń z beneficjentem terminy składania raportu są ustalone w umowie finansowej. Raporty w trakcie realizacji projektu są udostępniane w systemie Mobility Tool+ przez opiekuna projektu z NA tuż przed końcem okresu sprawozdawczości.

RAPORTOWANIE Przed przystąpieniem do składania raportu końcowego: 1. Zapoznanie się z filmikami instruktażowymi: http://erasmusplus.org.pl/raportowanie/ 2. Sprawdzenie aktualności danych opisu działań i ich uczestników w systemie Mobility Tool+ 3. Sprawdzenie poprawności budżetu zgodnie z umową finansową z NA

PROCES SKŁADANIA RAPORTU 1. Wygenerowanie raportu w systemie Mobility Tool+ 2. Wypełnienie raportu 3. Wydrukowanie, podpisanie i zeskanowanie oświadczenia (dostępne po zakończeniu wypełniania raportu -> START SUBMISSION PROCESS) 4. Dodanie wymaganych załączników (Oświadczenie) 5. Wysłanie raportu w formie elektronicznej -> SUBMIT BENEFICIARY REPORT 6. Po wysłaniu raport będzie zablokowany do edycji

RAPORTOWANIE RAPORT KOŃCOWY Raport Ocena jakościowa raportu przez ekspertów (raport zablokowany do edycji) W przypadku problemów/niejasności Analiza finansowa - ostateczna kwota dofinansowania jest uzależniona nie tylko od stopnia realizacji działań, ale również od ich jakości Pracownik NA Koordynator projektu Informacja o rozliczeniu raportu

EUROPASS Wojciech Zawadzki

EUROPASS Europass-Mobilność jest elementem portfolio 5 dokumentów Europass nie każdy musi mieć wszystkie, ale ten stanowi ukoronowanie Paszportu Umiejętności

EUROPASS-MOBILNOŚĆ Dlaczego warto uzyskać dokument Europass-Mobilność? jest poświadczony przez organizacje partnerskie oraz Krajowe Centrum Europass; prezentuje efekty mobilności edukacyjnej działań szkoleniowych; szczegółowo przedstawia doświadczenia zdobyte podczas szkolenia, treningu zagranicznego w sposób jednolity dla wszystkich krajów europejskich ułatwia przejrzystą ocenę umiejętności, kwalifikacji i wiedzy zdobytych poza granicami kraju; Zapraszamy na www.europass.org.pl

EUROPASS-MOBILNOŚĆ Co należy zrobić aby otrzymać potwierdzony dokument Europass Mobilność? skorzystać z aplikacji OnLine.System dokumentów OnLine aplikacja do wydawania dokumentów https://online.frse.org.pl; wypełnić poszczególne sekcje dokumentu (korzystamy z instrukcji dostępnych na stronie Krajowego Centrum Europass); wydrukować dokument; potwierdzić przez organizację wysyłającą i przyjmującą; przesłać oryginały wszystkich podpisanych dokumentów (po jednym dokumencie dla każdej osoby w wersjach językowych) na adres Krajowego Centrum Europass

ZESPÓŁ AKCJI 2 DANE KONTAKTOWE Michał Chodniewicz mchodniewicz@frse.org.pl, 22 46 31 234 Jakub Kozłowski jkozlowski@frse.org.pl, 22 46 31 235 Wojciech Zawadzki wzawadzki@frse.org.pl, 22 46 31 237 Alina Respondek - koordynator Zespołu Edukacja Dorosłych arespondek@frse.org.pl, 22 46 31 232 Dziękujemy za uwagę!