ERASMUS+ EDUKACJA DOROSŁYCH

Transkrypt

1

2 ERASMUS+ EDUKACJA DOROSŁYCH Spotkanie z Beneficjentami Akcji 1 Mobilność kadry edukacji dorosłych Warszawa, 5 czerwca 2017 Narodowa Agencja Programu Erasmus+ Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji

3 PROGRAM SPOTKANIA Specyfika sektora Edukacja dorosłych wyzwania oraz jak Erasmus+ na nie odpowiada Przedstawienie się uczestników spotkania Aspekty formalne i jakościowe związane z realizacją projektów w Akcji 1. Prezentacja przykładu zrealizowanego projektu Omówienie funkcjonalności narzędzia Mobility Tool+, podstawowe informacje o inicjatywie Europass Aspekty finansowe realizacji umowy finansowej, w tym kontrole Przedstawienie funkcjonalności platformy EPALE Upowszechnianie rezultatów projektów mobilności Pytania, dyskusja, ewentualne konsultacje

4 ERASMUS+ EDUKACJA DOROSŁYCH Specyfika sektora, rok Alina Respondek

5 WYZWANIA EDUKACJI DOROSŁYCH Polska ma doskonałe osiągnięcia w efektach edukacji osób młodych (wyniki testów umiejętności, odsetek osób z wykształceniem średnim i wyższym) - jedne z lepszych w Europie. Niestety, w obszarze uczenia się dorosłych brak osiągnięć, efekty w Polsce są niższe niż średnia europejska:: 1) niskie uczestnictwo w uczeniu się 2) niesatysfakcjonujące wyniki testów umiejętności podstawowych rozumienia tekstu, rozumowania matematycznego oraz wykorzystywania technologii informacyjno-komunikacyjnych (1/5 1/4 dorosłych ma te umiejętności na najniższych dwóch poziomach)

6 WYZWANIA EDUKACJI DOROSŁYCH Edukacja i szkolenia 2020, poziom odniesienia dotyczący edukacji dorosłych: uczestnictwo dorosłych w procesie uczenia się przez całe życie Wskaźnik: uczestnictwo osób w wieku lata w uczeniu się formalnym i pozaformalnym w ostatnich czterech tygodniach przed badaniem Rok Cel r. Europa 9,3% 10,7% 10,7% 10,7% 10,8% min. 15% Polska 5,2% 4,3% 4,0% 3,5% 3,7% min. 10% * dane ze strony (Labour Force Survey 2016, w Europie badanie koordynuje Eurostat, w Polsce realizuje GUS - prowadzone w sposób ciągły, jedno z największych badań społecznych)

7 MONITOR KSZTAŁCENIA I SZKOLENIA 2016 POLSKA EDUCATION AND TRAINING MONITOR 2016 (7 listopada 2016) Wykres (kopia z Monitora): Miejsce w stosunku do najlepszych (zewnętrzny pierścień) i najgorszych wyników (środek wykresu) Zbyt wczesne kończenie nauki

8 NOWY EUROPEJSKI PROGRAM NA RZECZ UMIEJĘTNOŚCI THE NEW SKILLS AGENDA (czerwiec 2016) Kluczowy cel: poprawa umiejętności podstawowych u osób dorosłych w Europie 70 mln Europejczyków nie posiada wystarczających umiejętności czytania i pisania, a jeszcze więcej osób nie umie rozumować matematycznie i ma niskie umiejętności cyfrowe.

9 Plan obejmujący 10 działań: NOWY EUROPEJSKI PROGRAM NA RZECZ UMIEJĘTNOŚCI THE NEW SKILLS AGENDA (czerwiec 2016) 1. Gwarancja umiejętności 2. Przegląd europejskich ram kwalifikacji 3. Koalicja na rzecz umiejętności cyfrowych i zatrudnienia 4. Plan działania na rzecz współpracy sektorowej 5. Narzędzie do tworzenia profilu umiejętności obywateli państw trzecich 6. Przegląd ram Europass 7. Kształcenie i szkolenie zawodowe jako pierwszy wybór 8. Przegląd zalecenia w sprawie kompetencji kluczowych (do 19 maja 2017 r. konsultacje społeczne 9. Inicjatywa dotycząca monitorowania informacji o dalszych losach absolwentów 10. Propozycja dalszej analizy i wymiany najlepszych praktyk

10 OBCHODY 30-LECIA PROGRAMU ERASMUS W tym 30-leciu obecność programu Grundtvig i sektora Edukacja dorosłych od roku Socrates GRUNDTVIG LLP GRUNDTVIG Erasmus+ EDUKACJA DOROSŁYCH

11 OBCHODY 30-LECIA PROGRAMU ERASMUS Najważniejsze rocznicowe wydarzenia w FRSE związane w obszarem edukacji dorosłych: Erasmus+ Bus (jeździ cały rok) Ambasadorowie Erasmusa+ (zgłoszenia do ) Konkurs SelfiE+ (zgłoszenia do ) Konkurs EDUinspiracje Europejski Tydzień Umiejętności Zawodowych w Polsce (zapraszamy!): - konferencja dot. sektora Kształcenie i szkolenia zawodowe ( ) - Forum Edukacji Dorosłych ( ) Zapraszamy do odwiedzania strony Akademia Erasmusa+

12 CO JESZCZE WAŻNEGO DLA PROGRAMU ERASMUS SIĘ DZIEJE W ROKU 2017 Europejskie konsultacje społeczne nt. programu Erasmus+ Zebranie uwag i opinii na temat znaczenia programu Erasmus+ oraz były także programów poprzedzających program Erasmus+, w tym programu Uczenie się przez całe życie i odnoszą się do ewentualnego następcy programu Erasmus+ (ankieta online do 31 maja 2017 link dostępny ze strony Erasmus+) Ewaluacja śródokresowa programu Erasmus+ Działania Komisji Europejskiej i krajów uczestniczących, w tym badania ankietowe i wywiady z wnioskodawcami, beneficjentami i ekspertami oceniającymi wnioski, ankiety on-line dla Narodowych Agencji.

13 OGÓLNE CELE PROGRAMU ERASMUS+ Realizacja celów strategii europejskich w obszarze edukacji, w tym zwłaszcza strategii Edukacja i szkolenia 2020 (ET 2020) Interpretacja dla edukacji dorosłych: poprawić uczestnictwo dorosłych w uczeniu się. Projekty sektora ED programu Erasmus+ powinny pomóc: angażować dorosłych w uczenie się, tworzyć dla nich dostosowaną do potrzeb ofertę edukacyjną, spowodować wzrost uczestnictwa w uczeniu się, zwłaszcza dla grup osób z niższymi umiejętnościami/ kompetencjami z trudem lub nieradzących sobie z samodzielnym funkcjonowaniem w społeczeństwie. Rozwój krajów partnerskich w obszarze edukacji na poziomie wyższym Spełnienie celów współpracy europejskiej w obszarze młodzieży Spełnienie celów związanych z rozwojem europejskiego wymiaru sportu Promowanie wartości europejskich takich jak godność ludzka, wolność, demokracja, równość, respektowanie prawa i praw obywatelskich

14 WAŻNE CECHY PROGRAMU ERASMUS+ Uznawanie nabytych umiejętności i kwalifikacji (w tym Europass) Upowszechnienie i wykorzystanie rezultatów projektów (w tym Platforma Rezultatów Projektów, EPALE) Otwarty dostęp do materiałów edukacyjnych dokumentów i mediów wyprodukowanych w ramach programu (j.w.) Międzynarodowy wymiar Wielojęzyczność Równe szanse i włączenie - dostęp do programu dla grup z mniejszymi możliwościami i wymagających szczególnego wsparcia

15 STRUKTURA SEKTORA EDUKACJA DOROSŁYCH Akcja 1. Mobilność edukacyjna Mobilność kadry edukacji dorosłych projekty trwające od 12 do 24 miesięcy dot. rozwoju organizacji aktywnej w obszarze niezawodowej edukacji dorosłych oraz doskonalenia jej kadry w tym obszarze działania w projekcie: zagraniczne wyjazdy edukacyjne kadry jw. (np. job shadowing, udział w kursach, seminariach, prowadzenie zajęć w obszarze niezawodowej edukacji dorosłych) budżet w 2017 r.: EUR termin składania wniosków: 2 lutego 2017 Akcja 2. Współpraca na rzecz innowacji i wymiany dobrych praktyk Partnerstwa strategiczne na rzecz edukacji dorosłych projekty partnerskie trwające od 12 do 36 miesięcy realizowane wspólnie z partnerami z Europy dwa typy projektów: 1) partnerstwa wspierające wymianę dobrych praktyk (35% budżetu), 2) partnerstwa na rzecz innowacji (65% budżetu) działania w projekcie: spotkania partnerów, wymiana dobrych praktyk i doświadczeń, wyjazdy szkoleniowe dla kadry i słuchaczy, tworzenie innowacyjnych produktów i ich upowszechnianie budżet w 2017 r.: EUR termin składania wniosków: 29 marca 2017 EPALE e-platforma na rzecz uczenia się dorosłych w Europie

16 SEKTOR EDUKACJA DOROSŁYCH - DEFINICJA Definicja terminu EDUKACJA DOROSŁYCH na potrzeby programu Erasmus+ z Przewodnika po Programie Erasmus+ w 2017 r. Wszystkie formy niezawodowej edukacji dorosłych zarówno o charakterze formalnym, jak i pozaformalnym i nieformalnym (w odniesieniu do ustawicznego szkolenia zawodowego = continuous vocational training, zobacz kształcenie i szkolenia zawodowe ) Definicja terminu VET z Przewodnika jw. Kształcenie i szkolenie, które mają na celu zapewnienie ludziom wiedzy, know-how, umiejętności lub kompetencji wymaganych w określonych zawodach, a w ogólnym ujęciu na rynku pracy. Do celów programu Erasmus+ projekty koncentrujące się na kształceniu i szkoleniu zawodowym, wstępnym lub ustawicznym (VET and CVET), kwalifikują się w ramach działań kształcenia i szkolenia zawodowego.

17 SEKTOR EDUKACJA DOROSŁYCH - DEFINICJA Rozumienie obszaru EDUKACJI DOROSŁYCH na potrzeby programu Erasmus+ Edukacja dorosłych rozumiemy w programie jako Edukacja niezawodowa dorosłych Kadra edukacji dorosłych jej uczenie się w programie to Doskonalenie zawodowe kadry zdobywanie wiedzy i kompetencji dot. wspierania niezawodowego uczenia się osób dorosłych, czyli zdobywania przez nich kompetencji niezawodowych Dorośli słuchacze ich uczenie się w programie to Edukacja niezawodowa dorosłych uczenie się dorosłych w celu zdobycia kompetencji niezawodowych W projektach są określane grupy dorosłych słuchaczy oraz ich potrzeby edukacyjne w obszarze edukacji niezawodowej. Kadry wspierają rozwój kompetencji niezawodowych tych osób.

18 KTO NIE JEST UPRAWNIONY W AKCJI 1. W SEKTORZE EDUKACJA DOROSŁYCH Projekty mobilności kadry w sektorze Edukacja dorosłych (Akcja 1. Mobilność kadry edukacji dorosłych) NIE MOGĄ FINANSOWAĆ WYJAZDÓW: kadry edukacyjnej zaangażowanej w prowadzenie edukacji VET lub CVET dla dorosłych słuchaczy czy profesjonalistów specjalistów/profesjonalistów jakiegokolwiek sektora/obszaru chcących wyjechać na CVET za granicę. Uwaga: w sektorze VET w Akcji 1. nie mogą wyjeżdżać osoby dorosłe na rynku pracy chcące podnieść swoje kompetencje zawodowe, natomiast mogą nauczyciele zawodu, trenerzy, mentorzy, instruktorzy zawodu kadra VET i CVET (i oczywiście uczniowie zawodu)

19 EDUKACJA DOROSŁYCH SPECYFIKA SEKTORA Wnioski składają głównie: stowarzyszenia i fundacje aktywne w obszarze edukacji dorosłych (w tym UTW, UL oraz zajmujące się niepełnosprawnymi) centra edukacji dorosłych (w tym np. Centra Kształcenia Ustawicznego, w strukturze których są szkoły ogólnokształcące dla dorosłych) instytucje kultury (w tym biblioteki, muzea, domy kultury) firmy aktywne w obszarze edukacji dorosłych, np. szkoły jezykowe urzędy pracy, ośrodki pomocy społecznej i inne publiczne placówki wspierające rozwój osób dorosłych w obszarze niezawodowym uczelnie aktywne w obszarze edukacji dorosłych zakłady penitencjarne

20 PRIORYTETY SEKTORA EDUKACJA DOROSŁYCH NA ROK 2017 AKCJA 1 Mobilność kadry edukacji dorosłych Szczególnie ważny temat w 2017: odniesienie do potrzeb edukacyjnych osób dorosłych z grup defaworyzowanych (w tym uchodźcy, poszukujący azylu i migranci) AKCJA 2 Partnerstwa strategiczne na rzecz edukacji dorosłych W sektorze Edukacja dorosłych w roku 2017 priorytetem są działania edukacyjne na rzecz osób z niskimi umiejętnościami lub niskimi kwalifikacjami w celu doskonalenia ich umiejętności pisania, czytania, rozumowania matematycznego i umiejętności cyfrowych: 1. poprawa i rozwój wysokiej jakości możliwości uczenia się, dostosowanych do indywidualnych potrzeb ww. osób i dla ww. celu edukacyjnego 2. zwiększanie popytu i uczestnictwa w uczeniu się poprzez strategie aktywizacji, poradnictwa i motywowania ww. osób i w celu uczenia się jw. 3. doskonalenie kompetencji edukatorów, zwłaszcza pracujących z ww. osobami w celu jw. oraz priorytety horyzontalne dla Akcji 2 (dotyczące wszystkich sektorów)

21 Statystyki wniosków w obu akcjach czerwiec 2017 STATYSTYKI SEKTORA EDUKACJA DOROSŁYCH złożone złożone Rok konkursowy 2017 Akcja 1 Złożone wnioski: 71 Zatwierdzone wnioski: 29 złożone Wnioski na liście rezerwowej: 13 Łączne przyznane dofinansowanie: EUR Średni przyznany budżet: 19,8 tys. EUR Średnia długość trwania zaakceptowanego projektu: 16,1 miesięcy (najwięcej dwunastomiesięcznych) Akcja złożone dofinansowane dofinansowane dofinansowane dofinansowane Akcja Akcja ok. 56?

22 ŹRÓDŁA INFORMACJI Zaproszenie do składania wniosków 2017 (ogłoszone przez KE ): Przewodnik po programie Erasmus+ (opublikowany przez KE ): Strona Narodowej Agencji komunikaty (np. o stawkach), instrukcje i formularze wniosków: Wyniki poprzednich konkursów oraz przykłady dobrych praktyk (Platforma Rezultatów Programu Erasmus+ przykłady projektów z lat ubiegłych EPALE (inspiracje, partnerzy) Spotkania/szkolenia/konsultacje NA

23 ASPEKTY FORMALNE I JAKOŚCIOWE ZWIĄZANE Z REALIZACJĄ PROJEKTÓW W AKCJI 1. Karolina Milczarek

24 CELE AKCJI PRZYPOMNIENIE NAJWAŻNIEJSZYCH ZAŁOŻEŃ OGÓLNYCH (1/2) Ogólny cel akcji: Wspieranie profesjonalnego rozwoju kadry edukacji dorosłych organizacji wysyłającej/konsorcjum realizującej projekt, co ma służyć rozwojowi organizacji/konsorcjum Grupy docelowe: przedstawiciele kadry organizacji edukacji dorosłych pełniącej funkcję organizacji wysyłającej zaangażowanej w edukację dorosłych (nauczająca, szkoląca i administracyjna), członkowie organizacji pełniący rolę kadry, wolontariusze związani z organizacją umową wolontariacką Działania wspierane w ramach akcji: Wyjazdy kadry w celu prowadzenia zajęć edukacyjnych / szkoleń w obszarze edukacji dorosłych w zagranicznej organizacji partnerskiej Wyjazdy kadry w celu udziału w kursach i innego typu formach szkoleniowych Wyjazdy kadry w celu udziału w szkoleniach typu job shadowing/obserwacja pracy w organizacji zajmującej się edukacją dorosłych

25 CELE AKCJI PRZYPOMNIENIE NAJWAŻNIEJSZYCH ZAŁOŻEŃ OGÓLNYCH (2/2) Czas trwania projektu: od 12 do 24 miesięcy Czas trwania działania: od 2 dni do 2 miesięcy (z wyłączeniem czasu podróży) Kraje uprawnione: tylko kraje programu Termin rozpoczęcia projektu: 1 czerwca 31 grudnia 2017 r. Organizacje uczestniczące w projekcie (min. 2): Organizacja wysyłająca odpowiada za selekcję uczestników projektu i ich wysłanie na szkolenie Organizacja przyjmująca odpowiada za goszczenie uczestników i zapewnienie im szkolenia (opcjonalnie) Koordynator konsorcjum kieruje krajowym konsorcjum min. 3 partnerskich organizacji wysyłających Uprawnione podmioty: organizacje prywatne lub publiczne aktywne w obszarze edukacji dorosłych, np. stowarzyszenia, fundacje, instytucje kultury, władze lokalne (organizacje prowadzące działania edukacyjne na rzecz dorosłych słuchaczy) W sektorze Edukacja dorosłych nie ma możliwości udziału pośredników.

26 DODATKOWE ZASADY DOTYCZĄCE MOBILNOŚCI Jeden wyjazd zagraniczny jednej osoby liczony jest jako jedna mobilność. Dana osoba może odbyć kilka wyjazdów zagranicznych w czasie trwania danego projektu (jeśli jest to uzasadnione celami projektu). UWAGA! Maksymalne dofinansowanie opłaty za kurs wynosi 700 EUR na osobę w projekcie, bez względu na to, w ilu mobilnościach będzie brała ona udział. W przypadku uczestnictwa w wyjeździe zagranicznym osób ze specjalnymi potrzebami (niepełnosprawnych) możliwy jest udział osób towarzyszących. Z tytułu udziału osób towarzyszących nie przysługuje dofinansowanie w kategorii Wsparcie organizacyjne oraz Opłata za udział w kursie. Wyjazdy zagraniczne muszą merytorycznie jednoznacznie odnosić się do celów danego projektu i być zgodne z Europejskim Planem Rozwoju organizacji.

27 ETAPY REALIZACJI PROJEKTU 1. PRZED WYJAZDEM - analiza Europejskiego Planu Rozwoju (EPR), - wybór uczestników wyjazdów (jeśli dotyczy), - ustalenia z organizacjami przyjmującymi i współpraca, - zawarcie umów z uczestnikami na każdą mobilność, - zawarcie porozumień z organizacjami przyjmującymi o programie mobilności, - wsparcie merytoryczne i logistyczne przed wyjazdem, - przygotowanie pedagogiczne/językowe/kulturowe uczestników wyjazdów, - wprowadzenie danych dotyczących poszczególnych mobilności w systemie Mobility Tool+ przed ich realizacją. 2.WYJAZD 3.PO POWROCIE Z WYJAZDU - potwierdzenie nabytych kompetencji (Europass-Mobilność), - złożenie raportu indywidualnego przez uczestnika, - wykorzystanie zdobytych umiejętności na rzecz organizacji, - działania upowszechniające i dotyczące wdrażania rezultatów również poza własną organizacją. + Ewaluacja projektu

28 DZIAŁANIA PRZED WYJAZDEM (1/4) Analiza Europejskiego Planu Rozwoju (EPR): - przypomnienie jego założeń oraz celów projektu, - ustalenie szczegółów realizacji EPR, - ew. aktualizacja i dostosowanie działań do celów akcji i programu (w tym analiza komentarzy eksperta oceniającego wniosek) Wybór uczestników wyjazdów (jeśli dotyczy): - dobór zgodny z tematyką projektu i zasadami akcji, - jasne kryteria rekrutacji (ogłoszenie naboru, rozmowy kwalifikacyjne, ankiety, komisja rekrutacyjna, protokół), - lista rezerwowa

29 DZIAŁANIA PRZED WYJAZDEM (2/4) Ustalenia z organizacjami przyjmującymi i współpraca: - określenie zobowiązań obu stron (zakres i tematyka szkolenia, informacja nt. pozostałych uczestników szkolenia, wymiar europejski, zakwaterowanie itp.) - przygotowanie dokumentów mających zastosowanie do umów finansowych pomiędzy Beneficjentem a uczestnikami projektu, w tym zawarcie porozumień o programie mobilności (obowiązkowe w przypadku wyjazdów w celu prowadzenia zajęć/szkoleń, typu job shadowing/obserwacji pracy oraz wyjazdów na kursy/szkolenia szyte na miarę ) - dopilnowanie, aby organizacja przyjmująca wystawiła potwierdzenia udziału w szkoleniach wszystkim uczestnikom dopuszczalne rozwiązania: 1. uzyskanie dwóch oryginałów jednego dla organizacji wysyłającej i jednego dla uczestnika, 2. uzyskanie zbiorczego zaświadczenia dla organizacji wysyłającej i indywidualnych zaświadczeń dla uczestników - zalecane utrzymywanie kontaktów mailowych - zalecane przechowywanie dokumentacji dot. ustaleń/próśb - w przypadku problemów we współpracy kontakt z Narodową Agencją

30 DZIAŁANIA PRZED WYJAZDEM (3/4) Zawarcie umów z uczestnikami mobilności - Należy posługiwać się wzorem umowy stanowiącym zał. V do umowy zawartej z NA ( - Musi być zawarta przed realizacją mobilności. - Musi być zawarta dla każdego wyjazdu, nawet jak ta sama osoba wyjeżdża więcej niż raz w ramach projektu. - Umowa zobowiązuje uczestnika do złożenia raportu indywidualnego do 30 dni od otrzymania wezwania do złożenia raportu. - Beneficjent ma możliwość wprowadzania do umowy, w porozumieniu z uczestnikiem, dodatkowych zapisów (np. dotyczących specyficznych ustaleń związanych z działaniami upowszechniającymi; wypłaty gotówki zamiast realizacji przelewu itp.). - W przypadku wypłaty środków uczestnikowi w ratach, zgodnie z art. 4.1 oraz 4.2. umowy, nie można wypłacać płatności bilansującej dopiero po otrzymaniu przez beneficjenta płatności końcowej z NA, jeśli stoi to w sprzeczności z zapisami art. 4.2 ww. umowy. Organizacja wysyłająca ma 45 dni kalendarzowych od złożenia przez uczestnika raportu indywidualnego na wypłatę pozostałej kwoty/wystawienie wezwania do zwrotu.

31 DZIAŁANIA PRZED WYJAZDEM (4/5) Wsparcie merytoryczne i logistyczne uczestników przed wyjazdem: - zapoznanie się uczestników z celami projektu, Europejskim Planem Rozwoju oraz celami ich wyjazdu w kontekście tego Planu (osoba wyjeżdżająca musi wiedzieć, w jakim przedsięwzięciu uczestniczy i dlaczego), - zapoznanie się uczestników z materiałami otrzymanymi od organizatora szkolenia, wypełnienie zaleceń organizatora, - zadbanie o materiały promujące organizację, region, kraj itp., - zaplanowanie podróży i wybór miejsca zakwaterowania, - zaopatrzenie się przez uczestników w Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (wydawaną przez NFZ), - wykupienie ubezpieczenia na czas podróży i pobytu, - przedyskutowanie w organizacji możliwości przyszłej współpracy z organizacją edukacji dorosłych z zagranicy, - kontakt do najbliższej polskiej placówki dyplomatycznej, - zachęcenie uczestników do skorzystania z dokumentów Europass - upewnienie się, że grupa uczestników kursu jest międzynarodowa (wymiar europejski)

32 DZIAŁANIA PRZED WYJAZDEM (5/5) Przygotowanie pedagogiczne/językowe/kulturowe uczestników wyjazdów: - zapoznanie się organizacją przyjmującą - jej profilem, ofertą, doświadczeniami, - zapoznanie się z krajem szkolenia - jego historią, kulturą, systemem edukacji (wykłady, zakup przewodników), - przygotowanie językowe (zajęcia indywidualne/grupowe, zakup materiałów do nauki), - przygotowanie przez uczestników listy pytań i wątpliwości do omówienia podczas szkolenia, - omówienie z resztą zespołu celów wyjazdu, - zapoznanie się z publikacjami dotyczącymi tematyki szkolenia, - korzystanie z platformy EPALE

33 WYJAZD (I CO WIĘCEJ?) Działania podczas mobilności inne niż samo uczestnictwo w szkoleniu: - udział w dodatkowych zajęciach zapewnionych przez organizatora, - monitoring, - bieżąca ewaluacja, - poszerzanie sieci kontaktów i rozwijanie współpracy, - gromadzenie materiałów edukacyjnych, - uzyskanie od organizacji przyjmującej zaświadczenia potwierdzającego uczestnictwo w szkoleniu (obowiązkowe!), - ew. przygotowanie dokumentacji niezbędnej do uzyskania dokumentu Europass-Mobilność

34 DZIAŁANIA PO POWROCIE Z WYJAZDU Potwierdzenie zdobytych umiejętności uczestników (dokument Europass Mobilność) wymagane zaangażowanie organizacji przyjmującej Złożenie raportów indywidualnych przez każdego uczestnika wyjazdu (w terminie do 30 dni od otrzymania wezwania do złożenia raportu). Raport należy złożyć w j. polskim. Wykorzystanie zdobytych umiejętności na rzecz organizacji (np. spotkania z resztą zespołu, możliwość wizytacji zajęć, podzielenie się materiałami ze szkolenia) Działania upowszechniające i dotyczące wdrażania rezultatów również poza własną organizacją (np. spotkania dla współpracujących organizacji, mailing, informowanie władz lokalnych, publikowanie na EPALE)

35 INFORMOWANIE O DOFINANSOWANIU I WYKORZYSTANIE LOGO - Zasady określone w umowie finansowej (art. I.11 WS i art.ii.8 WO) oraz dodatkowo w materiale opracowanym przez FRSE: Zastosowanie logo programu Erasmus+ ( - Beneficjent zobowiązany jest do informowania o otrzymanym dofinansowaniu ze środków UE przy okazji różnego rodzaju wydarzeń i wszelkiej innej komunikacji na zewnątrz oraz w publikacjach, materiałach promocyjnych. - Beneficjent zobowiązany jest do zamieszczenia informacji o wyłączeniu odpowiedzialności NA i KE za publikowaną treść. - Wytyczne odnoszące się do identyfikacji wizualnej: Logotypy dostępne pod adresem: Nie wolno posługiwać się logo FRSE!

36 EWALUACJA PROJEKTU Ewaluacja - nieodzowny element procesu zarządzania projektem, często niewłaściwie ograniczany do oceny poziomu satysfakcji uczestników mobilności Cele ewaluacji: - sprawdzenie, czy i w jakim stopniu osiągane są cele projektu (zgodnie z wnioskiem o dofinansowanie) i czy projekt przyczynia/przyczynił się do realizacji celów programu i sektora Edukacja dorosłych - ocena dostosowania działań do celów i potrzeb - określenie słabych i mocnych stron przedsięwzięcia, ewentualnych obszarów do poprawy - źródło informacji dla znalezienia rozwiązania problemów Obszary ewaluacji: rekrutacja uczestników, działania przygotowawcze, przebieg szkoleń, rezultaty projektu, współpraca z partnerami, działania upowszechniające i dotyczące wdrażania rezultatów Ewaluacja może dotyczyć różnych grup zaangażowanych w projekt i służyć np. sprawdzeniu, jak projekt przyczynił się do rozwoju kadry, czy miał wpływ na efekty edukacyjne dorosłych osób uczących się przy wsparciu Beneficjenta

37 DOKUMENTOWANIE DZIAŁAŃ PROJEKTOWYCH DODATKOWA DOKUMENTACJA Poza dokumentami określonymi w umowie (Zał. III, art. I.2), należy przechowywać dokumenty merytoryczne, np.: dokumentacja dot. rekrutacji uczestników mobilności listy obecności uczestników działań przygotowawczych i upowszechniających umowy z usługodawcami (np. osobami zapewniającymi przygotowanie językowe, grafikami opracowującymi materiały promocyjne) programy szkoleń zagranicznych wypracowane produkty, wyniki prac: sprawozdania z wyjazdów, artykuły dotyczące realizacji projektu itp. dokumentacja dotycząca ewaluacji mobilności i całego projektu fotografie, nagrania korespondencja z partnerami i NA zapisy stron internetowych dokumentacja związana z upowszechnianiem i wdrażaniem rezultatów

38 UMOWA FINANSOWA - STRUKTURA typ MONO dla pojedynczego Beneficjenta typ MULTI dla projektu z wieloma Beneficjentami (konsorcjum) Warunki Szczegółowe (WS) - indywidualne dla każdej organizacji Załączniki: 0 - Dane Identyfikacyjne Umowy (strona zerowa), I - Warunki Ogólne (WO), II - Opis projektu, Szacunkowy budżet projektu, (Lista pozostałych Beneficjentów - MULTI) indywidualne dla każdej organizacji III - Zasady finansowe i umowne, IV Stawki mające zastosowanie w umowie V - Wzory dokumentów mające zastosowanie do umów finansowych pomiędzy Beneficjentem a uczestnikami projektu (Umowa pomiędzy uczestnikiem mobilności zagranicznej a organizacją wysyłającą oraz Porozumienie o programie mobilności kadry edukacji dorosłych) VI (VII - MULTI) Wzór potwierdzenia otrzymanych środków finansowych udostępniony w systemie dokumentów OnLine FRSE tylko dla umów typu MULTI: VI - Pełnomocnictwa udzielone Koordynatorowi przez pozostałych Beneficjentów

39 ZAWIERANIE UMOWY FINANSOWEJ Podpisanie umowy może być uzależnione od badania zdolności finansowej podmiotów niepublicznych (dofinansowanie > EUR). Umowa musi zostać podpisana do 3 miesięcy od daty poinformowania o pozytywnej decyzji selekcyjnej, ale nie później niż w ciągu 9 miesięcy od terminu wnioskowania. Zaliczka po zawarciu umowy wypłacana do 30 dni po jej podpisaniu przez drugą ze stron. Wysokość zaliczki jest ustalana przez NA, zgodnie z zapisami w umowie finansowej (standardowo: I rata 80%, inaczej w przypadku ustanowienia zabezpieczenia należytej realizacji umowy). Wzór umowy opracowany przez KE, obowiązuje we wszystkich krajach realizujących program. Wzór umowy dostępny na stronie:

40 ZMIANY W PROJEKTACH O wszystkich planowanych zmianach w projekcie należy informować NA (opiekuna umowy) z odpowiednim wyprzedzeniem, choć nie wszystkie modyfikacje wymagają zgody NA lub zawarcia aneksu do umowy. Zalecane jest, aby korespondencja dotycząca wprowadzanych zmian, w tym ewentualnych zgód wyrażanych przez NA, była przechowywana w dokumentacji projektu. Najczęstsze zmiany występujące w projektach: - zmiana kraju mobilności wymaga poinformowania NA pismem, a jeśli pociąga za sobą przesunięcia budżetowe konieczny jest aneks; - zmiana szkolenia wystarczy konsultacja mailowa; - zmiana uczestników mobilności wystarczy konsultacja mailowa; - zmiana typu mobilności konieczny jest aneks; - zmiana organizacji przyjmującej wystarczy konsultacja mailowa + aktualizacja danych w MT+; - zmiana terminu wyjazdu wystarczy konsultacja mailowa.

41 ZMIANY W UMOWIE (ART. II.13 WO) Wszelkie zmiany w umowie muszą być sporządzone w formie pisemnej. W przypadku zmian wymagających aneksu należy przesłać, najpóźniej na 30 dni przed datą zakończenia projektu, formularz zmian Wprowadzona do umowy zmiana nie może naruszać podstawy decyzji NA dotyczącej przyznania dofinansowania pozostałym wnioskodawcom konkursu lub nie może być sprzeczna z zasadą równego traktowania wnioskodawców. Zmiany w umowie finansowej wymagające podpisania aneksu z NA: zmiana formy prawnej i nazwy beneficjenta (jeżeli zmianie nazwy nie towarzyszy zmiana formy prawnej, nie wymaga to aneksowania umowy), zmiana organu prowadzącego, zmiana rachunku bankowego, zmiana harmonogramu sprawozdawczości (terminów składania raportów), zmiany w budżecie (zmniejszenie/zwiększenie/przekroczenie dopuszczalnych w umowie limitów przesunięć między kategoriami nie dotyczy tzw. przesunięć wewnętrznych), zmiana okresu realizacji projektu. Do powyższego wykazu mogą zostać dodane kolejne sytuacje wymagające aneksu.

42 RAPORTOWANIE (ART. VI ZAŁ. III ORAZ I.4.3, I.4.4 WS) W akcji 1 obowiązują zasadniczo tylko raporty końcowe, z wyjątkiem projektów, dla których wprowadzono zabezpieczenie umowy w postaci rozłożenia dofinansowania na raty. Wówczas raport postępu będzie miała charakter raportu końcowego i będzie traktowany jako wniosek o wypłatę kolejnej płatności zaliczkowej (jeżeli dotyczy). W umowie zostanie określony indywidualny termin złożenia raportu. Raport w j. polskim należy złożyć do 60 dni po zakończeniu realizacji projektu. Raport końcowy będzie traktowany jako wniosek o wypłatę płatności końcowej. Składany w formie elektronicznej w systemie Mobility Tool+. Wysokość ostatecznego dofinansowania nie może przekroczyć maksymalnej przyznanej kwoty. Rozliczenie raportu + płatność końcowa/wezwanie do zwrotu - do 60 dni od otrzymania raportu końcowego. Beneficjent może zostać poproszony o przesłanie dodatkowych informacji i/lub dokumentów potwierdzających realizację działań, co wstrzymuje bieg 60-dniowego okresu. Część raportów zostanie poddanych dodatkowym kontrolom zza biurka. Przydatne informacje:

43 Ocena realizacji projektu opiera się na: RAPORT KOŃCOWY - ROZLICZENIE (ART. VI I IV ZAŁ. III) (1/2) - raporcie końcowym złożonym przez Beneficjenta (z uwzględnieniem raportów uczestników), - ew. dodatkowych informacjach z innych źródeł, w tym przeprowadzonych wizyt monitorujących i kontroli - ew. innych dokumentach potwierdzających, o których przesłanie może poprosić NA Kryteria jakościowe oceny raportu końcowego: stopień realizacji projektu, zgodnie z zatwierdzonym wnioskiem o dofinansowanie, jakość efektów uczenia się i wpływ na uczestników, wpływ na uczestniczące w projekcie organizacje, jakość praktycznych rozwiązań zastosowanych w celu wsparcia realizacji mobilności, w zakresie przygotowania, monitorowania i wspierania uczestników, jakość działań dot. uznawania/walidacji efektów uczenia się, stopień, w jakim kwoty dofinansowania należne uczestnikom mobilności zostały im przekazane zgodnie z warunkami określonymi w umowie pomiędzy Beneficjentem a uczestnikiem (Zał. V do umowy).

44 RAPORT KOŃCOWY - ROZLICZENIE (ART. IV ZAŁ. III) (2/2) Ocena w oparciu o kryteria jakościowe i ocenę punktową uzyskaną w ramach 100-punktowej skali. Jeśli wynik punktowy jest niższy niż 50 punktów, NA zmniejszy ostateczną kwotę przyznanego dofinansowania w kategorii Wsparcie organizacyjne z uwagi na niską jakość, częściową lub nieterminową realizację projektu, nawet jeśli wszystkie sprawozdane działania były kwalifikowalne i rzeczywiście miały miejsce. Obniżenie dofinansowania w kategorii budżetu Wsparcie organizacyjne będzie wynosić: 25%, jeśli raport końcowy zostanie oceniony w przedziale punktów; 50%, jeśli raport końcowy zostanie oceniony w przedziale punktów; 75%, jeśli raport końcowy zostanie oceniony w przedziale 0-24 punktów. Obniżenie dofinansowania z uwagi na brak realizacji niektórych działań kwota zostanie pomniejszona zgodnie z ryczałtowymi stawkami jednostkowymi dot. danego działania dofinansowanego w formie udziału ryczałtowego lub na podstawie rzeczywiście poniesionych kosztów dot. działań dofinansowanych w formie refundacji kosztów rzeczywistych.

45 OBOWIĄZEK PRZECHOWYWANIA DOKUMENTACJI (ART. II.27.2 WO) Należy przechowywać wszystkie oryginały dokumentów, w szczególności dowody rachunkowe i podatkowe, w odpowiedniej formie, w tym również w formie elektronicznej z zastosowaniem obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa krajowego, przez okres pięciu lat od dnia płatności salda. Wspomniany okres zostaje skrócony do trzech lat, jeżeli maksymalna kwota dotacji nie przekracza 60 tys. EUR. Ww. terminy są dłuższe, jeżeli dotacja jest przedmiotem toczącego się postępowania audytowego, odwoławczego lub spornego lub dochodzenia roszczeń, w tym również w przypadkach, o których mowa w art. II W takiej sytuacji beneficjent musi przechowywać dokumenty do chwili zakończenia postępowań audytowych, odwoławczych lub spornych lub do chwili zakończenia dochodzenia roszczeń.

46 MONITOROWANIE I KONTROLA PROJEKTU PRZEZ NA Spotkanie z nowymi Beneficjentami i spotkanie dot. zarządzania projektem raz w roku Wizyty monitorujące u wybranych Beneficjentów zespół projektowy sektora Edukacja dorosłych Rutynowa kontrola raportu końcowego (postępów) Bieżące kontakty ze strony NA, w tym zbiorczy mailing Zgłaszanie przez Beneficjentów problemów i planowanych zmian w projekcie Bieżący monitoring, w tym monitoring zza biurka Kontrole przeprowadzane przez Zespół Rozliczeń Finansowych (szczegóły w kolejnej prezentacji) Beneficjenci są zobowiązani do wnoszenia wkładu i uczestnictwa w działaniach monitoringowych i ewaluacyjnych organizowanych m.in. przez NA i KE art. II.27.3 WO.

47 WNIOSKI NT. REALIZACJI PROJEKTÓW W AKCJI 1 PODSUMOWANIE (1/3) Zapewnienie możliwości szybkiego kontaktu z osobami zaangażowanymi w realizację projektu - NA w pierwszej kolejności kontaktuje się z osobą wskazaną w umowie jako osoba do kontaktu. - Preferowane rozwiązanie, żeby więcej niż jedna osoba była zorientowana w projekcie. - W wyjątkowych okolicznościach - jeśli pytanie w sprawie projektu kieruje do NA inna osoba z organizacji niż jej prawny przedstawiciel lub osoba do kontaktu, prosimy wówczas, żeby było ono kierowane także do wiadomości osoby kontaktowej. - W przypadku zmiany osoby do kontaktu należy bezzwłocznie poinformować NA (najpierw powiadomienie mailowe, następnie - pismo podpisane przez pełną reprezentację prawną organizacji; w piśmie należy powołać się na numer umowy oraz podać dane nowej osoby do kontaktu /imię, nazwisko, stanowisko, dział organizacji jeśli dotyczy, adres mailowy, nr telefonu/). - W korespondencji z NA należy powoływać się na numer umowy.

48 WNIOSKI NT. REALIZACJI PROJEKTÓW W AKCJI 1 PODSUMOWANIE (2/3) Aktualizowanie zapisów w Mobility Tool+ - Informacje na temat planowanych mobilności należy wprowadzać do MT+ na bieżąco. Zgodnie z art. I.9.1 umowy beneficjent jest zobowiązany do wprowadzania i uaktualniania danych przynajmniej raz w miesiącu. - Dostęp do MT+ ma reprezentant prawny organizacji oraz osoba do kontaktu. Istnieje możliwość dodawania dodatkowych uprawnionych osób, ale zalecane jest ograniczenie liczebności tej grupy. - Uczestnicy mobilności są zobowiązani do terminowego składania raportów indywidualnych. Raporty indywidualne a raport końcowy - kwestie wymagające dopilnowania: - Uczestnicy powinni być poinformowani o Europejskim Planie Rozwoju (EPR) organizacji, założeniach projektu i o tym, że ich wyjazdy są częścią strategii rozwoju. - Uczestnicy powinni właściwie określać typ szkolenia, w jakim brali udział (pkt 2.6) i informacje te powinny być zgodne z danymi wprowadzanymi do systemu MT+ = w raporcie końcowym.

49 WNIOSKI NT. REALIZACJI PROJEKTÓW W AKCJI 1 PODSUMOWANIE (3/3) Upowszechnianie - Obowiązek informowania o otrzymanym dofinansowaniu - Informacje na stronie internetowej powinny być na bieżąco aktualizowane. - Publikacje na temat projektu powinny zawierać wyczerpujące informacje na temat projektu (podstawowe dane: tytuł projektu, informacja o sektorze programu Erasmus+ i akcji, informacje na temat celów projektu i jego uczestnikach). - Beneficjenci są zachęcani do upowszechniania rezultatów projektów na Platformie Rezultatów Projektów Erasmus+ plus/projects Ewaluacja projektu Powinna obejmować cały okres trwania projektu i w szczególności uwzględniać opinie oraz potrzeby uczestników i dorosłych słuchaczy, natomiast ewaluacja po zakończeniu projektu pozwoli na podjęcie decyzji o kolejnych działaniach na rzecz rozwoju. Zachęta do wykorzystywania platformy EPALE przy realizacji projektów

50 PRZYKŁAD PROJEKTU ZREALIZOWANEGO W AKCJI 1. Realizator projektu: British School Soszyńscy sp.j. (szkoła językowa) Tytuł: Boost Your English and Your Spirits Czas trwania: 24 miesiące (1 czerwca 2015 r. 31 maja 2017 r.) Budżet projektu: EUR Tematyka: wykorzystanie nowoczesnych technologii (m.in. tablic interaktywnych, Internetu, aplikacji, laptopów) w procesie nauczania dorosłych, wprowadzenie lekcji online, e-learningu, wprowadzenie grupowych kursów Business English i kursów na najwyższych poziomach zaawansowania do oferty szkoły, usprawnienie pracy biura oraz komunikacji z klientami i kadrą nauczycielską Realizowane działania wyjazdowe: Wyjazdy sześciu lektorów j. angielskiego na kursy w Wielkiej Brytanii, dot. m.in. uczenia się mieszanego (blended learning), wykorzystania nowych technologii i wykorzystania urządzeń mobilnych w edukacji językowej, metodyki nauczania angielskiego biznesowego oraz kreatywnego nauczania na najwyższych poziomach zaawansowania + wyjazd osoby prowadzącej biuro szkoły na kurs językowy. Zakładany wpływ/rezultaty: - wdrożenie e-learningu, w tym przygotowanie lektorów do wykorzystania tej metody - poszerzenie oferty kursów oraz współpraca z lokalnymi centrami kultury - zwiększenie zatrudnienia lektorów j. obcych

51 PRZYDATNE ŹRÓDŁA INFORMACJI Strony internetowe programu (polska i europejska) oraz strona FRSE Publikacje NA - raporty roczne z realizacji programu, broszury tematyczne - czasopismo Języki Obce w Szkole - raporty Eurydice - kwartalnik Europa dla Aktywnych Informacje na temat badań związanych z wdrażaniem projektów dofinansowanych przez FRSE Newsletter programu Erasmus+ i FRSE Seminaria, konferencje, szkolenia organizowane przez NA

52 Dziękuję za uwagę!

53 SYSTEM MOBILITY TOOL+ Agata Poczman

54 MOBILITY TOOL+ 1. Dostęp do systemu Mobility Tool+ 2. Wprowadzanie danych do systemu 3. Raporty indywidualne uczestników mobilności 4. Raport końcowy

55 MOBILITY TOOL+ DOSTĘP DO SYSTEMU

56 MOBILITY TOOL+ DOSTĘP DO SYSTEMU Przedstawiciel NA Jak dostać się do MT+? Koordynator Uruchamia transfer danych Otrzymuje na adres, który podany był we wniosku

57 MOBILITY TOOL+ DOSTĘP DO SYSTEMU Koordynator loguje się do MT+ przez EU Login (jeśli nie był wcześniej zarejestrowany, konieczna jest rejestracja)

58 MOBILITY TOOL+ DOSTĘP DO SYSTEMU Do logowania się do Mobility Tool+ należy użyć dokładnie tego samego adresu , na który przyszło powiadomienie o dostępie do projektu.

59 MOBILITY TOOL+ WPROWADZENIE DANYCH Dane wprowadzane ręcznie przez użytkownika: organizacji przyjmujących mobilności budżetu (częściowo) Beneficjent nie może zmieniać danych własnej organizacji (np. nazwy, adresu) ani dat realizacji projektu - może to zrobić tylko NA. W razie konieczności należy się skontaktować z NA.

60 MOBILITY TOOL+ WPROWADZENIE DANYCH Dodawanie ORGANIZACJI PRZYJMUJĄCEJ

61 MOBILITY TOOL+ WPROWADZENIE DANYCH Dodawanie NOWEJ OSOBY KONTAKTOWEJ/EDYTORA UWAGA: zmiana osoby kontaktowej prosimy kontakt z NA

62 MOBILITY TOOL+ WPROWADZENIE DANYCH Dodawanie NOWEJ OSOBY KONTAKTOWEJ/EDYTORA

63 Dodawanie MOBILNOŚCI MOBILITY TOOL+ WPROWADZENIE DANYCH

64 Dodawanie MOBILNOŚCI MOBILITY TOOL+ WPROWADZENIE DANYCH

65 Dodawanie MOBILNOŚCI MOBILITY TOOL+ WPROWADZENIE DANYCH

66 Uzupełnianie BUDŻETU MOBILITY TOOL+ WPROWADZENIE DANYCH

67 MOBILITY TOOL+ WPROWADZENIE DANYCH Kiedy wprowadzać dane na temat mobilności do Mobility Tool+? NA BIEŻĄCO, przed realizacją wyjazdów. Umowy na realizację projektów obligują beneficjentów programu Erasmus+ do regularnego/przynajmniej comiesięcznego uzupełniania danych w Mobility Tool+.

68 MOBILITY TOOL+ RAPORTY INDYWIDUALNE Mobility Tool Transfer danych z raportu indywidualnego Zakończenie mobilności Uczestnik Wypełnia raport indywidualny

69 MOBILITY TOOL+ RAPORTY INDYWIDUALNE

70 MOBILITY TOOL+ RAPORTY INDYWIDUALNE STATUSY RAPORTÓW: ŻADEN link nie został jeszcze wysłany do uczestnika WNIOSKOWANY uczestnik otrzymał maila, ale nie wypełnił jeszcze raportu ZŁOŻONY raport został złożony

71 MOBILITY TOOL+ RAPORTY INDYWIDUALNE Jeżeli uczestnik mobilności nie otrzymał powiadomienia o konieczności złożenia raportu, należy: poszukać wiadomości w folderze SPAM skorzystać z opcji Wyślij ponownie w zakładce Mobilności

72 MOBILITY TOOL+ PRZYDATNE WSKAZÓWKI: zachęcamy do zapoznania się z przewodnikiem i filmikami instruktażowymi: dane organizacji przyjmującej wpisujemy przed wprowadzeniem mobilności do systemu MT+ należy wprowadzić dane wszystkich organizacji, nawet jeżeli bierzemy udział w konferencji w przypadku odwołania szkolenia i wypadnięcia organizacji przyjmującej projektu należy pamiętać o usunięciu danych organizacji z systemu MT+

73 MOBILITY TOOL+ PRZYDATNE WSKAZÓWKI: jeżeli organizatorem szkolenia jest instytucja o złożonej strukturze, np. posiada oddziały w różnych krajach albo ma on siedzibę w innym kraju niż miejsce szkolenia, należy wpisać rzeczywisty kraj wyjazdu od tego uzależnione są stawki Wsparcia indywidualnego gdy siedziba organizatora szkoleń jest różna od miejsca szkolenia, należy ująć to w komentarzu może to wpłynąć na stawki na Podróż należy zwrócić uwagę na wprowadzenie właściwych dat mobilności prosimy dopilnować, aby wszyscy uczestnicy złożyli raporty indywidualne

74 RAPORTOWANIE RAPORT KOŃCOWY Raport Ocena jakościowa raportu w NA (raport zablokowany do edycji) W przypadku problemów/niejasności Analiza finansowa - ostateczna kwota dofinansowania jest uzależniona nie tylko od stopnia realizacji działań, ale również od ich jakości Pracownik NA Koordynator Informacja o rozliczeniu raportu

75 RAPORTY NAJWAŻNIEJSZE TERMINY Termin na złożenie indywidualnego przez uczestnika: do 30 dni od otrzymania do wypełnienia raportu Termin na złożenie końcowego: do 60 dni od daty zakończenia realizacji projektu Termin na rozliczenie raportu końcowego przez NA: do 60 dni od otrzymania raportu końcowego (UWAGA! Wezwania do przesłania wyjaśnień/uzupełnień/złożenia poprawionego raportu wstrzymują bieg okresu rozliczenia)

76 POMOC W SPRAWACH MOBILITY TOOL+ W przypadku problemów zachęcamy do kontaktu z: Zespołem Edukacja dorosłych Agata Poczman - apoczman@frse.org.pl, Karolina Milczarek - kmilczarek@frse.org.pl, Wsparciem technicznym mtool_helpdesk@frse.org.pl

77 EUROPASS Agata Poczman

78 EUROPASS Europass-Mobilność jest elementem portfolio 5 dokumentów Europass nie każdy musi mieć wszystkie, ale ten stanowi ukoronowanie Paszportu Umiejętności

79 EUROPASS-MOBILNOŚĆ Dlaczego warto uzyskać dokument Europass-Mobilność? jest poświadczony przez organizacje przyjmujące oraz Krajowe Centrum Europass; podnosi szanse w poszukiwaniu pracy w kraju i zagranicą, a także ułatwia awans zawodowy; prezentuje efekty mobilności edukacyjnej z zastosowaniem ECVET; ułatwia pracodawcy przejrzystą ocenę umiejętności, kwalifikacji i wiedzy zdobytych poza granicami kraju; szczegółowo przedstawia doświadczenia zdobyte podczas nauki, praktyk czy staży zagranicznych w sposób jednolity dla wszystkich krajów europejskich. Zapraszamy na