---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT tel. 42 636-03-57 ul. Gdańska 38 90-730 Łódź fax 42 636-85-50 NIP 727-11-49-261 Regon 000136886 e-mail: sekretariat@wiih.lodz.pl Łódź, dnia 29.04.2015r. I N F O R M A C J A z kontroli prawidłowości oznakowania produktów dobrowolnymi informacjami typu: wyprodukowany z pszenicy durum, 100% (soku, mięsa itp.), domowy, tradycyjny, naturalny, bez konserwantów, bez barwników, bez sztucznych słodzików, wolny od GMO Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi, w ramach realizacji programu Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów DIH - 81-17 (1)/14/JN/AnŁ w I kwartale 2015r. przeprowadził kontrole w 12 placówkach prowadzących sprzedaż środków spożywczych oznaczonych dobrowolnymi informacjami typu: wyprodukowany z pszenicy durum, 100% (soku, mięsa itp.), domowy, tradycyjny, naturalny, bez konserwantów, bez barwników, bez sztucznych słodzików, wolny od GMO. Celem kontroli było sprawdzenie w oparciu o obowiązujące przepisy rzetelności i prawidłowości stosowania w oznakowaniu środków spożywczych niektórych dobrowolnych informacji wskazujących na szczególne właściwości produktu. Kontrolą objęto: 2 sklepy sieci handlowych, 6 sklepów internetowych, 4 pozostałe sklepy. Łącznie ocenie poddano 24 partie towarów wartości 1.010 zł, w tym: 4 partie wartości 197 zł w sklepach sieci handlowych, 12 partii wartości 502 zł w sklepach internetowych, 8 partii wartości 311 zł w pozostałych sklepach. Kontrolą objęto: 2 partie przetworów mięsnych wartości 101 zł, 1 partię soku owocowego wartości 37 zł, 9 partii przetworów owocowo-warzywnych wartości 290 zł, 2 partie przetworów zbożowych wartości 57 zł, 10 partii innych produktów (wyroby garmażeryjne) wartości 525 zł.
W toku prowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono nieprawidłowości w 5 placówkach (42 % objętych kontrolą), w których zakwestionowano 6 partii wyrobów łącznej wartości 249 zł (25% partii badanych), w tym: 1 partię przetworu mięsnego wartości 80 zł, 2 partie przetworów owocowo-warzywnych wartości 61 zł, 3 parte innych produktów (wyroby garmażeryjne) wartości 108 zł. PRAWIDŁOWOŚĆ OZNAKOWANIA Prawidłowość oznakowania zbadano dla wszystkich objętych kontrolą 24 partii środków spożywczych wartości 1.010 zł, z których zakwestionowano 3 partie wartości 173 zł, w tym: 1 partię (4%) kabanosów a 120g wartości 80 zł. Producent na opakowaniu jednostkowym zamieścił informację bez dodatku glutaminianu sodu, a w wyniku urzędowej kontroli żywności w próbce podstawowej stwierdzono obecność glutaminian sodu w ilości 3,04 g/kg (przy niepewności wyniku ± 0,2) i w próbce kontrolnej obecność kwasu glutaminowego w ilości 1,91 g/kg (przy niepewności wyniku ± 0,13). Składniki, które producent wykorzystywał do produkcji kabanosów charakteryzują się naturalną zawartością kwasu glutaminowego, jednak nie na tyle wysoką aby wykrytą zawartość glutaminianu (3,04 g/kg, 1,91g/kg) tłumaczyć wyłącznie naturalnym pochodzeniem (z danych literaturowych wynika, że mięso wieprzowe zawiera około 0,09g/kg kwasu glutaminowego, czyli ponad 20 razy mniej niż stwierdzono); 2 partie wyrobów (owocowo warzywnych, garmażeryjnych) łącznej wartości 93 zł (8%). niewłaściwe oznakowanie na stronie internetowej tj.: 1 partię sosu do spaghetti bolognese z pieczonym czosnkiem i cebulą a 500 g, wartości 33 zł, dla którego wykaz składników (ilości składników) oraz informacje o wartości odżywczej podane na stronie internetowej różniły się od wykazu składników (ilości składników) i informacji o wartości odżywczej deklarowanych przez producenta na opakowaniu jednostkowym (w wykazie składników na stronie internetowej podano: pomidory - 75%, pomidorowe puree - 14%, cebula - 4%, pieczony czosnek - 1,5%, zaś na etykiecie pomidory - 73%, przecier pomidorowy - 17%, cebula 4,5%, pieczony czosnek 1, zaś w tabeli wartości odżywczej na stronie internetowej podano: wartość energetyczna 214 kj/51 kcal, białko - 1,6g, węglowodany - 7,6g, cukry - 7g, tłuszcz 1,2g, kwasy tłuszczowe nasycone - 0,2 g, błonnik-1,3g, sól 0,81g, natomiast na etykiecie wartość energetyczna 171 kj/41 kcal, białko - 1,4g, węglowodany - 6,6g, cukry - 6,5g, tłuszcz - 0,6g, kwasy tłuszczowe nasycone - 0,1g, sól 0,80g); 1 partię pulpetów w sosie pomidorowym 500g, wartości 60 zł dla którego na stronie internetowej składniki alergenne nie zostały podkreślone za pomocą pisma wyraźnie odróżniającego od reszty wykazu składników. Objęte kontrolą produkty nie zawierały w swoim składzie dodatków do żywności i środków aromatyzujących niedozwolonych do użycia. 2
Do dwóch przedsiębiorców skierowano wystąpienia pokontrolne obligujące ich do umieszczania na stronach internetowych informacji dotyczących produktów zgodnych z oznakowaniem producentów zamieszczonym na opakowaniach jednostkowych. Przedsiębiorcy zadeklarowali niezwłoczną poprawę oznakowania. JAKOŚĆ W zakresie zgodności parametrów jakościowych z wymaganiami obowiązujących przepisów i deklaracjami producentów zbadano laboratoryjnie 24 partie produktów wartości 1010 zł. W wyniku przeprowadzonych badań laboratoryjnych zakwestionowano z uwagi na niewłaściwą jakość 4 partie produktów wartości 137 zł (co stanowiło 17% partii badanych w tym zakresie). Wśród kwestionowanych produktów były: kabanosy a 120g wartości 80 zł, pasztet pomidorowy z cieciorką o masie 170g wartości 28 zł, Boeuf Strogonow z makaronem 500g wartości 29 zł. Stwierdzone wady jakościowe: obecność glutaminianu sodu (w kabanosach w próbce podstawowej stwierdzono 3,04 g/kg glutaminianu sodu (przy niepewności wyniku ± 0,2), a w próbce kontrolnej 1,91 g/kg obecność kwasu glutaminowego (przy niepewności wyniku ± 0,13), a producent nie deklarował go w składzie i na opakowaniu zamieścił informację bez dodatku glutaminianu sodu ), niższa zawartość białka (w pasztecie pomidorowym z cieciorką producent deklarował 7,8g białka w 100g produktu, a w wyniku urzędowej kontroli żywności stwierdzono 3,6 g przy niepewności wyniku ± 0,1), niższa zawartość tłuszczu (w Boeuf Strogonowie z makaronem producent deklarował 3,9 g tłuszczu w 100g produktu, a wyniku urzędowej kontroli stwierdzono 2,1 g przy niepewności wyniku ± 0,04). W celu wyeliminowania stwierdzonych nieprawidłowości skierowano wystąpienia pokontrolne do producentów zakwestionowanych wyrobów oraz przesłano informacje do właściwych terenowo Państwowych Inspekcji Sanitarnych oraz Wojewódzkich Inspektoratów Jakości Handlowej Artykułów Rolno - Spożywczych. Wobec 2 przedsiębiorców, którzy wprowadzili do obrotu wyroby nieodpowiadające jakości handlowej zostaną wszczęte z urzędu postępowania administracyjne w sprawie nałożenia kar pieniężnych wynikających z art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych. ILOŚĆ RZECZYWISTA PRODUKTU Badaniem ilości rzeczywistej produktu w stosunku do deklaracji producenta zamieszczonej na etykiecie objęto 56 opakowań produktów, pochodzących z 24 partii wartości 3
1010 zł. Niedoborów masy netto w stosunku do deklarowanej na opakowaniach jednostkowych nie stwierdzono. PRZESTRZEGANIE TERMINÓW PRZYDATNOŚCI DO SPOŻYCIA I DAT MINIMALNEJ TRWAŁOŚCI ORAZ WARUNKÓW I SPOSOBU PRZECHOWYWANIA Przestrzeganie terminów przydatności do spożycia oraz dat minimalnej trwałości towarów zbadano łącznie dla 24 partii wyrobów wartości 1010 zł. Nie stwierdzono w sprzedaży produktów po upływie dat ważności. We wszystkich kontrolowanych placówkach sprawdzono warunki i sposób przechowywania środków spożywczych z uwzględnieniem deklaracji producentów oraz zgodnie z obowiązującymi przepisami. Nieprawidłowości nie stwierdzono. POSIADANIE DOKUMENTÓW IDENTYFIKUJĄCYCH DOSTAWCÓW W trakcie kontroli stwierdzono, ze przedsiębiorcy przestrzegali przepisu art. 18 ust.2 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L31 z 01.02.2002). Na wszystkie objęte kontrolą wyroby przedsiębiorcy okazali dowody dostaw, które umożliwiały identyfikację każdej osoby dostarczającej środek spożywczy do placówki. PRZESTRZEGANIE POSTANOWIEŃ PRZEPISÓW ART. 14 ROZPORZĄDZENIA NR 1169/2011 (SPRZEDAŻ INTERNETOWA) W 6 placówkach prowadzących sprzedaż na odległość, kontrolą objęto zamieszczone na stronach internetowych oznakowanie 12 partii produktów łącznej wartości 502 zł. Nieprawidłowości stwierdzono dla 2 partii produktów wartości 93 zł i polegały one na: podaniu na stronie internetowej wykazu składników (ilości składników) oraz informacji o wartości odżywczej niezgodnych z deklarowanymi przez producenta na opakowaniu jednostkowym; nie podkreśleniu składników alergennych za pomocą pisma wyraźnie odróżniającego od reszty wykazu składników. Zakwestionowane produkty opisano również na stronie 2 informacji, w części dotyczącej oznakowania). IDENTYFIKACJA KONTROLOWANEGO PRZEDSIĘBIORCY We wszystkich placówkach objętych kontrolą dokonano identyfikacji kontrolowanego przedsiębiorcy w oparciu o wpis do CEIDG lub Krajowego Rejestru Sądowego. Przedsiębiorcy prowadzili książki kontroli. 4
Placówki zostały zarejestrowane i zatwierdzone przez Inspekcję Sanitarną oraz prowadziły działalność zgodnie z decyzjami wydanymi przez organ sanitarny. W związku z ustaleniami kontroli: WYKORZYSTANIE USTALEŃ KONTROLI wobec 2 przedsiębiorców zostaną wszczęte z urzędu postępowania administracyjne w sprawie nałożenia kar pieniężnych wynikających z art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2014r., poz. 669 z późn. zm.), przesłano 4 wystąpienia pokontrolne do producentów kwestionowanych wyrobów, przesłano 2 informacje do właściwych terenowo Wojewódzkich Inspektoratów Jakości Handlowej Artykułów Rolno Spożywczych, przesłano 2 informacje do właściwych terenowo Stacji Sanitarno-Epidemiologicznych. 5