... (imię i nazwisko, klasa) SPRAWDZIAN II wersja B Rozdziały 3, 4 i 5 Proszę czytać wszystkie polecenia i informacje do zadań. Rozwiązania i odpowiedzi należy zapisać czytelnie w miejscu na to przeznaczonym. Za rozwiązanie wszystkich zadań można otrzymać łącznie 28 punktów. Zadanie 1. (1 pkt) Wymienionym terminom przyporządkuj odpowiednie informacje: a) lekozależność b) substancje pomocnicze c) substancja aktywna d) działanie osłonowe e) lekoodporność 1. uzupełnienie flory bakteryjnej wyjałowionej w trakcie kuracji antybiotykowej 2. związek chemiczny lub mieszanina związków odpowiedzialna za działanie lecznicze; może występować w różnych typach leków 3. uodpornienie organizmu na dany preparat 4. substancje, które stanowią wypełnienie leku, np. tabletki; mogą nimi być: krzemionka, laktoza, stearynian magnezu, celuloza, talk itp. 5. stan podobny do uzależnienia alkoholowego lub narkomanii; człowiek odczuwa konieczność ciągłego zażywania leku. Zadanie 2. (1 pkt) Dopasuj substancje aktywne: kwas acetylosalicylowy, ibuprofen, paracetamol do odpowiedniej grupy leków. a) Acenol, Apap... b) Alka Seltzer, Calcipiryna... c) Ibuprom, Nurofen... Oficyna Edukacyjna * Krzysztof Pazdro 1
Zadanie 3. (2 pkt) Podaj trzy zasady bezpiecznego zażywania leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych: a)... b)... c)... Zadanie 4. (1 pkt) Którego z wymienionych leków użyjesz w leczeniu zatrucia pokarmowego lub biegunki? A. Acenol B. Carbo Acitiv C. Soda oczyszczona D. Nurofen Zadanie 5. (2 pkt) Jakie domowe sposoby zastosujesz przy leczeniu przeziębień lub grypy? Podaj 2 sposoby sprawdzone przez Twoją rodzinę. Zadanie 6. (3 pkt) Zrób bilans strat w szerokim aspekcie, jakie ponosi: a) rodzina, b) społeczeństwo, z powodu nadużywania środków uzależniających. Wybierz dowolny punkt odniesienia a) lub b). Przeanalizuj jedno z wybranych uzależnień: alkoholizm, nikotynizm, narkomania, lekomania i podaj trzy argumenty. Oficyna Edukacyjna * Krzysztof Pazdro 2
Zadanie 7. (3 pkt) Podaj po jednym przykładzie ważnego, wg Ciebie, makroelementu, mikroelementu i witaminy, uzupełniając tabelkę: Nazwa Rola w organizmie Główne źródło w pożywieniu Skutki niedoboru lub nadmiaru Zadanie 8. (2 pkt) Dopisz pozytywny argument przemawiający za spożywaniem: a) tłuszczów roślinnych... b) ciemnego pieczywa... c) mięsa i nabiału... d) owoców i warzyw... Zadanie 9. (1 pkt) Wymienione produkty i działania ułóż zgodnie z obowiązującą piramidą zdrowego żywienia (licząc od dołu): a) tłuszcze roślinne, b) drób, c) aktywność fizyczna, d) ziemniaki, e) warzywa i owoce. Zadanie 10. (1 pkt) Wymień trzy rodzaje fermentacji zachodzące w przetwórstwie artykułów spożywczych: Oficyna Edukacyjna * Krzysztof Pazdro 3
Zadanie 11. (3 pkt) Na podstawie podanych informacji ustal, jakie substancje kryją się pod kodami. Nazwij te substancje i zaklasyfikuj je do odpowiedniej grupy dodatków do żywności. a) Kwas zawarty w cytrynie E330 b) E220 + H 2 O H 2 SO 3 c) stopiona sacharoza E150 Zadanie 12. (1 pkt) Wymienionym terminom przyporządkuj odpowiednie informacje: a) mydła b) sodium tallowate c) twardość wody d) detergenty 1. otrzymywane z mieszaniny tłuszczów zwierzęcych, a chemicznie z palmitynianu i stearynianu sodu 2. powodują ją jony: Ca 2+, Mg 2+, CO 3 2, HCO 3, SO 4 2, obniżając efektywność mycia i prania 3. zawarte w proszkach do prania, płynach czyszczących i preparatach myjących, obniżają napięcie powierzchniowe wody 4. sole sodowe, potasowe lub amonowe wyższych kwasów tłuszczowych Zadanie 13. (1 pkt) Wymień dodatki w środkach czystości, zwiększające efektywność usuwania brudu. Zadanie 14. (1 pkt) Wskaż substancję, która nie jest mydłem. A. stearynian sodu B. palmitynian etylu C. palmitynian potasu D. oleinian potasu Oficyna Edukacyjna * Krzysztof Pazdro 4
Zadanie 15. (3 pkt) Wymienione preparaty czyszczące: Ace, Tytan, Cilit i Kret zaklasyfikuj do odpowiedniej grupy: Substancja aktywna 1 silnie alkaliczna 2 silnie kwaśna 3 słabo kwaśna 4 chlorowa Preparat Jakie środki ostrożności należy zachować, używając preparatów silnie kwaśnych (2 przykłady)? Zadanie 16. (1 pkt) Co to są zeolity i jaka jest ich rola w produktach chemii gospodarczej? Zadanie 17. (1 pkt) Eutrofizację zbiorników wodnych powodują zawarte w proszkach i detergentach A. zeolity. B. soda. C. fosforany. D. sól sodowa kwasu EDTA. Oficyna Edukacyjna * Krzysztof Pazdro 5