Szkoła Podstawowa nr 2 w Trzebosi Program autorski,,trzeboś leży na Podkarpaciu" przeznaczony do realizacji na zajęciach kółka folklorystyczno- teatralnego w ramach 2 godzin lekcyjnych tygodniowo. mgr Marta Lisowska
WSTĘP Z uwagi na możliwość prowadzenia dwóch godzin kółka folklorystyczno- teatralnego tygodniowo ( w tym 1 godzina nieodpłatnie), postanowiłam utworzyć własny program do w/w zajęć, który uwzględnia poznawanie dóbr i przekazów kultury regionu Podkarpacia ze szczególnym uwzględnieniem tradycji najbliższej okolicy- gminy, powiatu, regionu. Jest to swoistą koordynacją treści nauczania z uwzględnieniem specyfiki naszej szkoły. Treści nauczania korelują z edukacją regionalną, realizowaną w szkole podstawowej. Warunkiem zachowania własnej kultury i jej trwania jest przekaz dziedzictwa kulturowego. Przekaz ten dotyczyć ma historii, żywej tradycji, folkloru i języka. Region jest rzeczywistością, która zakorzenia człowieka w bliskiej mu wspólnocie, kulturze i terytorium. Związek z własnym regionem jest zatem sprawą istotną, kształtuje on bowiem poczucie przynależności społecznej, narodowej, postawę patriotyczną, międzyludzką. Kształtowanie tych postaw winno przebiegać w określonej kolejności: od poczucia własnej tożsamości kulturowej i narodowej, która pozwoli ukształtować zdolności i zainteresowania człowieka, do uczestnictwa w społeczeństwie, Polsce, Europie i świecie. Pomysł utworzenia własnego, odrębnego programu nauczania powstał na podstawie wprowadzonej do realizacji w nauczaniu ścieżki międzyprzedmiotowej,,edukacja regionalna - dziedzictwo kulturowe w regionie". Kółko folklorystyczno- teatralne to odrębne zajęcia z programem o charakterze dydaktyczno- wychowawczym. Uwzględnia on specyfikę szkoły i jej społeczności oraz Trzebosi, gminy Sokołów Małopolski oraz regionu rzeszowskiego. Cele edukacyjne: 1. Rozwijanie wiedzy o tradycji, kulturze własnego regionu oraz jej związkach z kulturą narodową. - pogłębianie wiedzy o własnym regionie i jego społeczeństwie, - współuczestniczenie w pielęgnowaniu tradycji regionu, - ukazywanie walorów i specyfiki regionu, - wskazywanie miejscowych przykładów dziedzictwa kulturowego ułatwiające wrastanie młodego pokolenia w kulturę regionu, poznawanie gwary. - budzenie zainteresowania historią i kulturą własnego środowiska i regionu (małej ojczyzny), - poznanie najbliższego środowiska i specyfiki regionu, - kształtowanie poczucia własnej tożsamości regionalnej w aspekcie tożsamości narodowej. 2. Kontakt ze światem lokalnym i regionalnym w celu utworzenia bliskich więzi i zrozumienia różnorakich przynależności człowieka:
- wprowadzenie ucznia w świat wartości, jakim jest własny region i kraj oraz ich dziedzictwo kulturowe, - pomoc w identyfikacji z,,małą ojczyzną" i ojczyzną, - pogłębianie uczucia więzi emocjonalnej ze,,swoim miejscem na Ziemi", - dostrzeganie specyfiki kulturowej regionu i jego tradycji, - kształtowanie emocjonalnego związku z regionem z równoczesnym kształtowaniem patriotyzmu, - rozwijanie i wzmacnianie aktywnego udziału ucznia w życiu wspólnot: rodzinnej, klasowej, szkolnej, lokalnej, - uświadamianie znaczenia zachowania i pomnażania dziedzictwa kulturowego jako wartości materialnej i duchowej danej wspólnoty, - rozwój wyobraźni, fantazji oraz ekspresji artystycznej w różnych dziedzinach i dyscyplinach kultury (teatr, muzyka, plastyka, taniec), - uwrażliwienie na piękno i niepowtarzalność różnych miejsc w najbliższej okolicy (regionie), - dostrzeganie wartości, jaką stanowi tradycja i kultura regionu (dziedzictwo kulturowe w regionie), - kształtowanie poczucia własnej tożsamości regionalnej w aspekcie tożsamości narodowej, - rozwijanie postaw otwartych na inne społeczności i ich kulturę. 3. Ugruntowanie poczucia tożsamości narodowej poprzez rozwój tożsamości regionalnej: - ukazywanie współzależności i przepływu wartości kulturowych, poznawanie elementów kultury innych regionów, - rozwijanie aktywności artystycznej, umożliwianie kreatywnego uczestnictwa w różnych dziedzinach i dyscyplinach kultury, - rozwijanie poczucia estetyki dostrzeganie pozytywnych przykładów gospodarowania w regionie, - kształtowanie szacunku wobec dorobku przeszłych pokoleń wraz z potrzebą ochrony tradycji. 4. Rozwijanie wiedzy o historii regionu w powiązaniu z tradycjami własnej rodziny: - dostrzeganie związków tradycji (historii) swojej rodziny z tradycjami danej ziemi, - uwrażliwienie na wartości kulturowe środowiska rodzinnego, wspólnoty lokalnej, - uświadomienie sobie,,własnych korzeni" w powiązaniu ze wspólnotą rodzinną, lokalną, regionalną, religijną, kulturową.
Cele wychowania i kształcenia: 1. Przygotowanie uczniów do życia w społeczeństwie poprzez: - uczenie tolerancji dla poglądów i potrzeb innych, - formowanie pozytywnego stosunku dla świata, - wzbudzanie poczucia własnej godności i wartości poprzez wpajanie szacunku dla tradycji regionalnej, ojczystej, europejskiej, - kształtowanie postaw etycznych i rozwijanie wrażliwości moralnej. 2. Kształcenie umiejętności skutecznego komunikowania się z otoczeniem, z wykorzystaniem wiedzy o języku, jego budowie i funkcjonowaniu. 3. Przysposabianie do uczestnictwa w kulturze, dostrzeganie ciągłości rozwoju kultury, jej trwałości oraz powiązań aktualnych wydarzeń z tradycją i przeszłością. 4. Promowanie szkoły i wioski w gminie oraz poza jej granicami. 5. Umożliwianie odkrywania i rozumienia wartości uniwersalnych w literaturze, sztuce, tradycji i życiu codziennym. 6. Motywowanie i przygotowywanie do dalszego kształcenia. Treści programowe: Treści ogólne Szczegółowe Uwagi 1. Elementy historii regionu ich miejsce i rola na Podkarpaciu - Położenie Podkarpacia w Polsce i jego znaczenie (położenie Trzebosi). Wycieczka do Baranowa Sandomierskiego, Łańcuta, Julina - Dzieje Trzebosi w legendzie i historii. Roczniki Sokołowskie - Co nas zachwyca na Podkarpaciu? 2. Elementy dziejów kultury regionalnej - tradycja, obyczaje, muzyka. - Lokalne, regionalne i narodowe święta - wpływ na zachowanie dziedzictwa kulturowego. Kronika tradycji polskich
Widowiska ukazujące - Tradycyjna kultura, folklor i sztuka ludowa tradycyjne zwyczaje w regionie rzeszowskim. i obrzędy 3. Najwybitniejsi twórcy ludowi na Podkarpaciu. 4. Historia i tradycja własnej rodziny na tle historii i tradycji regionu. 5. Imprezy szkolne oraz konkursy wewnętrzne i zewnętrzne. - Ginące zawody: garncarz- Jan Kot z Medyni Głogowskiej, - Rękodzieło ludowe: Stefania Buda z Nosówki, - Bogactwo i dziedzictwo kultury ludowej. - Czym jest przekaz pokoleniowy - historia i tradycja regionu. - Rodzinne tradycje wywodzące się z tradycji regionu. - Aktywne uczestnictwo w życiu szkoły, - Promowanie placówki w gminie i poza nią. Albumy, zdjęcia, wyroby garncarskie Stroiki świąteczne, zabawki dla dzieci Rozmowa ze starszymi członkami rodziny Współpraca z WDK w Rzeszowie oraz MGOKSiR w Sokołowie Młp. Przewidywane osiągnięcia uczniów po realizacji programu,,trzeboś leży na Podkarpaciu": 1. Uczeń zna rolę i wpływ tradycji na kształtowanie współczesnych postaw ludzi. 2. Dostrzega atrakcyjność własnej,,małej ojczyzny" i w miarę możliwości aktywnie uczestniczy w jej życiu kulturalnym i społecznym. 3. Dostrzega związki między tradycją i kulturą regionu a historią i kulturą narodu polskiego i ogólnoeuropejską. 4. Jest świadomy konieczności dbania o zachowanie dziedzictwa kulturowego regionu. 5. Umie opisywać zwyczaje i tradycje regionu. 6. Potrafi wskazać zachowane tradycje regionu. 7. Jest dumny ze swoich korzeni, tradycji, pochodzenia.