RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 184668 (21) Numer zgłoszenia: 321716 (22) Data zgłoszenia: 22.05.1996 (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: 22.05.1996, PCT/FR96/00764 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego: 05.12.1996, WO96/38121, PCT Gazette nr 53/96 (13) B1 (51) IntCl7 A61K 7/15 (54) Żel wodny do golenia o opóźnionym pienieniu (30) Pierwszeństwo: 02.06.1995,FR,95/06608 (73) Uprawniony z patentu: L OREAL, Paryż, FR (43) Zgłoszenie ogłoszono: 22.12.1997 BUP 26/97 (72) Twórcy wynalazku: André Devaine, Goussainville, FR Alain Caudet, Meudon, FR (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 29.11.2002 WUP 11/02 (74) Pełnomocnik: Kossowska Janina, PATPOL Spółka z o.o. (57) 1. Żel wodny do golenia o opóźnionym pienieniu, zawierający mydło rozpuszczalne w wodzie, lotny czynnik do opóźnionego spieniania i ewentualnie polimer żelujący rozpuszczalny w wodzie, znamienny tym, że zawiera ponadto co najmniej jeden monoester kwasu alifatycznego o 4-10 atomach węgla i alkoholu alifatycznego o 16-18 atomach węgla. PL 184668 B1
Żel wodny do golenia o opóźnionym pienieniu Zastrzeżenia patentowe 1. Żel wodny do golenia o opóźnionym pienieniu, zawierający mydło rozpuszczalne w wodzie, lotny czynnik do opóźnionego spieniania i ewentualnie polimer żelujący rozpuszczalny w wodzie, znamienny tym, że zawiera ponadto co najmniej jeden monoester kwasu alifatycznego o 4-10 atomach węgla i alkoholu alifatycznego o 16-18 atomach węgla. 2. Żel według zastrz. 1, znamienny tym, że monoester jest wybrany spośród heptanianów stearylu, oktanianów stearylu i ich mieszanin. 3. Żel według zastrz. 2, znamienny tym, że monoestrem jest mieszanina heptanian/oktanian stearylu. 4. Żel według zastrz. 1, znamienny tym, że mydło wybrane jest spośród soli kwasu stearynowego lub mirystynowego, albo palmitynowego, lub też mieszaniny tych kwasów. 5. Żel według zastrz. 4, znamienny tym, że mydło wybrane jest spośród soli trietanoloaminy i kwasu stearynowego, mirystynowego lub palmitynowego albo też mieszaniny tych soli. 6. Żel według zastrz. 1, znamienny tym, że lotny czynnik do opóźnionego spieniania wybrany jest z grupy złożonej z butanów, pentanów, heksanów i ich mieszanin. 7. Żel według zastrz. 6, znamienny tym, że lotnym czynnikiem do opóźnionego spieniania jest mieszanina izopentanu i izobutanu. 8. Żel według zastrz. 1, znamienny tym, że polimer żelujący wybrany jest spośród hydroksypropyloceluloz, hydroksyetyloceluloz lub mieszaniny tych związków. 9. Żel według zastrz. 1, znamienny tym, że ester zawarty jest w ilości 0,5-5% wagowych, a korzystnie 1,5-3% wagowych w stosunku do całkowitego ciężaru kompozycji. 10. Żel według zastrz. 1, znamienny tym, że mydło zawarte jest w ilości 5-20% wagowych, a korzystnie 10-15% wagowych w stosunku do całkowitego ciężaru kompozycji. 11. Żel według zastrz. 1, znamienny tym, że czynnik do opóźnionego spieniania zawarty jest w ilości 0,5-10% wagowych, a korzystnie 2-5% wagowych w stosunku do całkowitego ciężaru kompozycji. 12. Żel według zastrz. 1, znamienny tym, że polimer żelujący zawarty jest w ilości 0-3% wagowych, a korzystnie 0-1% wagowego w stosunku do całkowitego ciężaru kompozycji. 13. Żel według zastrz. 1, znamienny tym, że woda zawarta jest w ilości 60-90% wagowych w stosunku do całkowitego ciężaru kompozycji. * * * Niniejszy wynalazek dotyczy nowego wodnego żelu do golenia o opóźnionym pienieniu, zawierającego mydło rozpuszczalne w wodzie, lotny czynnik spieniający o opóźnionym działaniu oraz ewentualnie polimer żelujący rozpuszczalny w wodzie, charakteryzującego się tym, że zawiera ponadto specyficzny ester, którym jest monoester kwasu alifatycznego o 4-10 atomach węgla i alkoholu alifatycznego o 16-18 atomach węgla. Żele o opóźnionym pienieniu (lub o opóźnionym efekcie spieniającym) są już znane w dziedzinie kosmetyki zwłaszcza ich zastosowanie jako żeli do golenia. Opisano je w licznych publikacjach np. w US 3 541 581, US 4 405 489 i FR 2 595 943 i innych. EP 259 843 ujawnia żele o opóźnionym pienieniu, zawierające rozpuszczalne w wodzie mydła, lotny czynnik opóźniający spienianie i rozpuszczalny w wodzie żelujący polimer a także co najmniej jeden specyficzny alkanoloamid w celu zwiększenia przezroczystości i mocy żelu.
184 668 3 WO 95/051147 ujawnia kompozycje pieniące do golenia zawierające rozpuszczalne w wodzie mydła, obojętny płynny czynnik lotny, rozpuszczalny w wodzie czynnik żelujący oraz mikroemulsję poliorganopolisiloksanu o średniej wielkości cząsteczek mniejszej niż 0,14 μm. Włączenie do tej kompozycji mikroemulsji poliorganopolisiloksanu przyczynia się do znacznego poprawienia jej właściwości istotnych w czasie stosowania (polepszony poślizg przy goleniu, obfitość i stabilność piany) oraz po procesie golenia (pozytywny wpływ na stan skóry). EP 0339 634 ujawnia wodne żele o opóźnionym pienieniu zawierające rozpuszczalne w wodzie mydło, czynnik żelujący, lotny czynnik opóźniający spienianie oraz składnik zawierający kwas hialuronowy lub jego sól ewentualnie w postaci polimeru lub ich mieszaniny. Kompozycje te wywołują mniejsze podrażnienie skóry przy goleniu w porównaniu do klasycznych produktów. DE 1961146 ujawnia środek do pielęgnacji skóry zawierający monoester kwasu tłuszczowego o 7-13 atomach węgla i alkoholu o 14-22 atomach węgla. Opisano tu kosmetyczne zastosowania tego środka w różnorodnych kremach (w tym pielęgnacyjnych i przeciwtrądzikowych), preparatach przeciwpasożytniczych i złuszczających, lotionach do rąk. Zasadniczo żele o opóźnionym efekcie spieniającym są kompozycjami konfekcjonowanymi pod ciśnieniem w pojemniku aerozolowym, który pod wpływem czynnika wytłaczającego uwalnia żele, nie pieniące się w warunkach statycznych; żele te następnie w wyniku mechanicznego działania związanego z rozsmarowaniem produktu na skórze, wytwarzają na niej samorzutnie i prawie natychmiast pianę. Żele wodne do golenia o opóźnionym pienieniu powinny łączyć wiele cech, co czyni ich opracowanie szczególnie trudnym. Przede wszystkim żel uwalniany na dłoń powinien wykazywać odpowiednią reologię (sztywność, konsystencję). Ponadto przy rozsmarowywaniu żelu na skórze twarzy, powinna i bardzo szybko wytwarzać się piana w odpowiedniej objętości, bez tworzenia małych skupisk sztywnej piany. W końcu piana powinna wykazywać dobre właściwości kosmetyczne, takie jak nadawanie delikatności, brak działania klejącego i/lub spływania po skórze. Niestety kompozycje, stanowiące żel do golenia o opóźnionym pienieniu według dotychczasowego sianu techniki, zasadniczo nie spełniają wszystkich tych warunków. Dla ułatwienia opracowania i zwiększenia stabilności takich żeli, proponowano już wprowadzenie do nich alkanoloamidów kwasów tłuszczowych o 12-18 atomach węgla lub etoksylowanych alkoholi tłuszczowych, albo też dipelargonianu glikolu propylenowego. Jednakże również wtedy otrzymane żele nie miały wszystkich właściwości wymienionych wyżej, a więc też nie okazały się całkowicie zadawalające. Niniejszy wynalazek ma na celu zaproponowanie żeli do golenia o opóźnionym pienieniu, wykazujących polepszone właściwości. Tak więc po wielu badaniach, dotyczących tego zagadnienia. Zgłaszający obecnie stwierdził, w sposób całkowicie nieoczekiwany i zaskakujący, że dodając monoester kwasu alifatycznego o 4-10 atomach węgla i alkoholu alifatycznego o 16-18 atomach węgla do kompozycji, stanowiącej klasyczny żel do golenia, zawierający w wodnym środowisku a) mydło rozpuszczalne w wodzie, b) lotny czynnik spieniający o opóźnionym działaniu i c) ewentualnie polimer żelujący, rozpuszczalny w wodzie, można uzyskać żel, wykazujący polepszone parametry i/lub jakość, i to dlatego, że posiada wszystkie wymagane właściwości opisywane poprzednio. Stwierdzenie to jest podstawą niniejszego wynalazku. Przedmiotem niniejszego wynalazku jest nowy żel wodny do golenia o opóźnionym pienieniu, zawierający mydło rozpuszczalne w wodzie, lotny czynnik spieniający o opóźnionym działaniu i ewentualnie polimer żelujący, rozpuszczalny w wodzie, który charakteryzuje się tym, że zawiera ponadto co najmniej jeden monoester kwasu alifatycznego o 4-10 atomach węgla i alkoholu alifatycznego o 16-18 atomach węgla.
4 184 668 Monoester lub monoestry kwasów alifatycznych o 4-10 atoniach węgla i alkoholi alifatycznych o 16-18 atomach węgla, które można stosować według wynalazku, wybrane są korzystnie spośród monoestrów nasyconych kwasów alifatycznych prostołańcuchowych lub rozgałęzionych o 4-10 atomach węgla i nasyconych prostołańcuchowych alkoholi alifatycznych o 16-18 atomach węgla. Monoestrami tego typu szczególniej zalecanymi według niniejszego wynalazku są ester kwasu heptanowego i alkoholu stearynowego (czyli heptanian stearylu), ester kwasu oktanowego i alkoholu stearylowego (czyli oktanian stearylu) lub też mieszaniny heptanian/oktanian stearylu zwłaszcza mieszanina heptanian (67%)/oktanian (33%) stearylu sprzedawana np. przez firmę Croda pod nazwą handlową Crodamol W, lub przez firmę Stearineries Dubois pod nazwą handlową Dub Solide. Inne składniki wchodzące w skład żeli do golenia o opóźnionym działaniu pieniącym, zgodnych z wynalazkiem, są produktami już znanymi jako takie do rozważanego zastosowania (patrz EP-A-259 843, US 3 541 581 i FR 2 595 943). Mydło rozpuszczalne w wodzie jest korzystnie solą kwasu tłuszczowego rozpuszczalną w wodzie. Takie mydła są dobrze znane w obecnym stanie techniki, występują w handlu lub można je wytworzyć metodami konwencjonalnymi np. na drodze reakcji zasady, takiej jak trietanoloamina bezpośrednio z kwasem tłuszczowym, takim jak nasycony albo nienasycony kwas tłuszczowy o 10-22 atomach węgla lub też z mieszaninami tych kwasów. Korzystne mydła według wynalazku obejmują stearyniany, mirystyniany i palmityniany rozpuszczalne w wodzie, takie jak rozpuszczalne mydła aminowe handlowych kwasów stearynowego i palmitynowego. Szczególnie korzystne są sole tych kwasów z trietanoloaminą. Poza tym wiadomo dobrze, że handlowy produkt sprzedawany pod nazwą kwas stearynowy może być mieszaniną kwasu stearynowego i palmitynowego. Termin stearyniany oznacza mydła handlowego kwasu stearynowego, ale może również oznaczać mydła czystego kwasu stearynowego. Mydłem rozpuszczalnym w wodzie szczególnie zalecanym według wynalazku jest palmitynian trietanoloaminy. Jeśli według wynalazku stosuje się polimer żelujący rozpuszczalny w wodzie, można go wybrać spośród hydroksyalkiloceluloz rozpuszczalnych w wodzie lub gum naturalnych, takich jak guma ksantanowa. Hydroksyalkilocelulozy produkuje się z alkilocelulozy i tlenku alkilenu, takiego jak tlenek etylenu lub tlenek propylenu. Produkty tego typu sprzedaje się pod nazwami Klucel i Natrosol (znaki towarowe) o różnym zakresie lepkości. Polimerem rozpuszczalnym w wodzie zalecanym zwłaszcza według niniejszego wynalazku jest hydroksypropyloceluloza sprzedawana pod nazwą Klucel H lub Klucel MF przez firmę Agualon, hydrosyetyloceluloza sprzedawana pod nazwą Natrosol 250 HHR (znak towarowy) przez firmę Agualon lub mieszanina tych dwóch celuloz. Jedną z korzyści związanych z niniejszym wynalazkiem jest to, że można ograniczyć, a nawet pominąć, ilość zagęstnika celulozowego, którego zbyt duża zawartość jest źródłem niedogodności, polegającej na klejeniu się do skóry. Czynnik do opóźnionego spieniania jest ciekły lub zdolny do skroplenia się i lotny w temperaturze skóry. Obejmuje on nasycone węglowodory alifatyczne, zawierające 4-6 atomów węgla, takie jak butany, n-butan lub izobutan, pentany, takie jak n-pentan lub izopentan lub też heksan. Mieszaniny tych węglowodorów można stosować w celu uzyskania pożądanego ciśnienia par. Czynnikiem do opóźnionego spieniania szczególnie dobrze przystosowanym do regulowania ciśnienia żelu w celu uzyskania pianki o cechach żądanych według wynalazku, jest mieszanina izopentan (75% wagowych) izobutan (25% wagowych). Woda obecna w składzie żelu według wynalazku, ma udział w wymaganych właściwościach pianki, służy do nawilżania skóry i zapewnienia dogodnego golenia. W żelach do golenia o opóźnionym pienieniu według niniejszego wynalazku, monoester kwasu alifatycznego o 4-10 atomach węgla i alkoholu alifatycznego o 16-18 atomach węgla na ogół zawarty jest w ilości od około 0,5 do 5% wagowych, korzystnie od około 1,5 do 3% wagowych, w odniesieniu do całości kompozycji.
184 668 5 Mydło rozpuszczalne w wodzie zawarte jest w ilości od około 5 do 20% wagowych, korzystnie od około 10 do 15% wagowych, polimer żelujący rozpuszczalny w wodzie zawarty jest w ilości od około 0 do 3% wagowych, korzystnie od około 0 do 1% wagowych zależnie od lepkości stosowanego produktu, środek do opóźnionego spieniania na ogół zawarty jest w ilości od około 0,5 do 10% wagowych, korzystnie od około 2 do 5% wagowych i woda zasadniczo zawarta jest w ilości od około 60 do 90% wagowych, w stosunku do całkowitego ciężaru kompozycji. Żel do golenia o opóźnionym pienieniu według wynalazku może też zawierać inne składniki lub substancje czynne, dobrze znane w dziedzinie produktów do golenia, takie jak np. środki nawilżające, przykładowo, gliceryna i sorbitol, środki zagęszczające, takie jak alantoina lub α-bisabolol, środki poślizgowe, takie jak silikony lub polideceny, czynniki zmiękczające jak glikol polietylenowy, glikol polipropylenowy lub monostearynian glicerolu, środki powierzchniowo czynne, witaminy, rozpuszczalniki, barwniki, środki zapachowe i konserwanty. Oczywiście fachowiec tak zadba o właściwy dobór ewentualnego dodatkowego składnika lub składników wymienionych wyżej, aby korzystne właściwości związane z żelem według wynalazku nie pogorszyły się wcale, lub zasadniczo nie pogorszyły się, przez przewidywany dodatek lub dodatki. Żele według wynalazku można pakować w tuby lub nadawać im postać aerozolu metodami dobrze znanymi fachowcom, które są opisane w szczególności w patencie USA nr 3 541 581. Urządzenia aerozolowe mogą mieć pojedynczy lub podwójny pojemnik. W urządzeniach aerozolowych o podwójnym pojemniku układ propelentów jest oddzielony od żelu według wynalazku. Żel według wynalazku wprowadza się do części środkowej urządzenia aerozolowego o podwójnym pojemniku, a propelent wprowadza się do pojemnika zewnętrznego, oddzielonego od części środkowej przegrodą, która jest sprężystą membraną plastykową. W takich urządzeniach o podwójnym pojemniku układ propelentów może składać się z gazu zdolnego do kondensacji, takiego jak węglowodór, w szczególności propan, butan, izobutan, izopentan, węglowodory fluorowcowane lub eter dimetylowy, albo też mieszaniny tych związków. Może również składać się z mieszaniny propelentów kondensujących z gazami niekondensującymi, jak tlenek azotu(i) lub azot. W urządzeniach o pojedynczym pojemniku układ propelentów składa się wyłącznie z gazów niekondensujących, nierozpuszczalnych w żelu według wynalazku, takich jak azot, argon, neon, krypton, ksenon, hel, radon, tlenek azotu (I) lub ditlenek węgla. Takie urządzenia zawierają rurkę zanurzeniową, do której górnej części wprowadza się układ powyższych propelentów. W tym wypadku układ propelentów, niekondensujący i nierozpuszczalny w żelu według wynalazku, działa jak tłok i wyrzuca żel przez zanurzeniową rurkę. W aerozolach żel w stanie sprężonym (lub sok ) stanowi korzystnie 90-98% wagowych całości kompozycji, a układ propelentów 2-10% wagowych. Żele według wynalazku można stosować do golenia zarostu i/lub włosów znajdujących się na skórze ludzkiej lub zwierzęcej. Poniżej podaje się szczegółowe przykłady, ilustrujące wynalazek, ale nie ograniczające go. Przykład 1 Sporządza się żel do golenia o opóźnionym pienieniu w następujący sposób: Do części środkowej urządzenia aerozolowego o podwójnym pojemniku wprowadza się: i) 97 gramów następującej kompozycji: kwas palmitynowy 7,50 g kwas stearynowy 2,50 g sorbitol 2,00 g glikol propylenowy 2,00 g hydroksyetyloceluloza (Natrosol 250 HHR firmy Agualon) 0,25 g Środek powierzchniowo czynny: lauryloeterosiarczan trietanoloaminy 2,50 g
6 184 668 polidimetylosiloksan 1,00 g heptanian (67%)/oktanian (33%) stearylu (Dub Solide firmy Stearineries Dubois) 3,00 g trietanoloamina 7,50 g woda demineralizowana q.s.ad 100,00 g oraz ii) 3 gramy czynnika spieniającego wytworzonego z mieszaniny izopentan (75% wagowych)/izobutan (25% wagowych). Zamyka się część środkową. Następnie przystępuje się do sprężania mieszaniny otrzymanej powyżej czyli soku, wprowadzając do niższej części podwójnego pojemnika, i przez dolny otwór, 4-10 gramów propelenta utworzonego z mieszaniny izobutanu (55% wagowych), butanu (22%) i propanu (23%) sprzedawanej pod nazwą Aerogaz 3,2 N przez firmę Elf Aguitaine. Aerozol po zaciśnięciu jest więc gotowy do stosowania. Gdy go się uruchamia, uwalnia na dłoń żel o takiej reologii, która nadaje mu sztywność, pozwalającą utrzymać się na dłoni i rozsmarować z łatwością i jednorodnie na skórze twarzy bez tworzenia małych skupisk pianki. Pod wpływem mechanicznego działania - rozsmarowywania na skórze, żel wytwarza szybko pianę delikatną przy nakładaniu, smarowną i jednolitą, która nie klei się i nie spływa. Po goleniu skóra jest delikatna i gładka. Przykład 2 Sporządza się żel do golenia o opóźnionym pienieniu w następujący sposób: Do części środkowej urządzenia aerozolowego o podwójnym pojemniku wprowadza się i) 97 gramów następującej kompozycji: kwas palmitynowy 12,0 g kwas mirystynowy 3,0 g gliceryna 1,0 g monostearynian glicerolu 0,1 g Środek powierzchniowo czynny: oktylofenol oksyetylenowany 5 molami tlenku etylenu 2,0 g polidecen (Silkfio S 362 NF z firmy Albemarle) 1,0 g heptanian(67%)/oktanian(33%) stearylu (Dub Solide firmy Stearineries Dubois) 3,0 g trietanoloamina 9,0 g woda demineralizowana q.s.ad 100,0 g oraz ii) 3 gramy czynnika do spieniania opóźnionego wytworzonego z mieszaniny izopentan (75% wagowych)/izobutan (25% wagowych). Zamyka się część środkową. Następnie przystępuje się do sprężania w soku w taki sam sposób jak w przykładzie 1. Wytworzony żel do golenia ma takie same właściwości i stosuje się go tak samo jak w przykładzie poprzednim. Przykład 3 Sporządza się żel do golenia o opóźnionym pienieniu w następujący sposób: Do części środkowej urządzenia aerozolowego o podwójnym pojemniku wprowadza się: i) 97 gramów następującej kompozycji: kwas palmitynowy 11,0 g trietanoloamina 8,5 g gliceryna 4,0 g hydroksypropyloceluloza (Klucel MF z firmy Agualon) 0,2 g glikol polietylenowy (Polyox WSR 205 z firmy Amerchol) 0,3 g heptanian(67%)/oktanian(33%) stearylu (Dub Solide firmy Stearineries Dubois) 3,0 g
184 668 7 polimetylosiloksan 1 g α-bisabolol 0,1 g woda demineralizowana q.s.ad 100,0 g oraz ii) 3 gramy czynnika do opóźnionego spieniania wytworzonego z mieszaniny izopentan (75% wagowych) izobutan (25% wagowych). Zamyka się część środkową. Następnie przystępuje się do sprężania soku tak samo jak w przykładzie 1, ale stosując 4-6 gramów propelenta, którym jest izobutan sprzedawany pod nazwą Aeron Isobutane przez firmę Klockner. Wytworzony żel do golenia stosuje się tak samo, jak w przykładach poprzednich i ma on takie same właściwości.
184 668 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 50 egz. Cena 2,00 zł.