BFSI: SIŁA NAPĘDOWA SEKTORA USŁUG W POLSCE ABSL INDUSTRY OUTLOOK 2018

BFSI: SIŁA NAPĘDOWA SEKTORA USŁUG BIZNESOW YCH W POLSCE ABSL INDUSTRY OUTLOOK 2018

Raport przygotowany przez Związek Liderów Sektora Usług Biznesowych (ABSL) we współpracy z JLL, Randstad i Everest Group Koordynator projektu: Janusz Górecki, Head of Sector Research & Analytics, ABSL www.absl.pl Projekt graficzny i skład: www.ponad.pl ABSL 2018 Wszystkie prawa autorskie do niniejszego utworu należą do ABSL. Z wyłączeniem wyjątków przewidzianych prawem, korzystanie lub rozporządzanie utworem, w tym używanie, udostępnianie, odsprzedawanie, przetwarzanie, kopiowanie, dokonywanie adaptacji, modyfikowanie niniejszego utworu, w części lub w całości, dokonane w jakiejkolwiek formie, bez uprzedniej zgody ABSL wyrażonej na piśmie, jest naruszeniem prawa autorskiego. W razie jakichkolwiek wątpliwości, prosimy kierować pytania na adres absl@absl.pl

SPIS TREŚCI DZIAŁALNOŚĆ CENTRÓW USŁUG BFSI W POLSCE HISTORIE SUKCESU: CENTRA BFSI O SWOJEJ DZIAŁALNOŚCI TRENDY W ZARZĄDZANIU TALENTAMI W SEKTORZE BFSI CENTRA BFSI A RYNEK BIUROWY GLOBALNE TRENDY W SEKTORZE BFSI

4 Działalność centrów usług BFSI w Polsce Opracowanie treści rozdziału: ABSL DZIAŁALNOŚĆ CENTRÓW USŁUG BFSI W POLSCE Centra usług firm sektora bankowości, usług finansowych i ubezpieczeń (Banking, Financial Services, and Insurance, BFSI)zatrudniają w Polsce 39 000 osób, z czego 50% pracowników obsługuje podstawową działalność firm z sektora czyli świadczenie specjalistycznych usług bankowych (22%), finansowych (28%) i ubezpieczeniowych (niecałe 0,5%). Drugą połowę zatrudnienia generują usługi wsparcia (przede wszystkim usługi IT, ale również usługi kontaktu z klientem, obsługa procesów F&A i HR). Usługi na rzecz podmiotów z sektora BFSI świadczy również znacząca liczba centrów BPO i IT. W strukturze branżowej firm (klientów zewnętrznych i wewnętrznych) obsługiwanych przez centra usług zlokalizowane w Polsce, udział klientów z sektora BFSI wynosi aż 39% (druga pozycja za IT). Według danych ABSL usługi finansowe świadczone są przez 15% ogółu centrów w Polsce, bankowe 14%, a ubezpieczeniowe 9%. Blisko 20 000 osób pracuje w usługach finansowych, bankowych i ubezpieczeniowych w samych centrach firm BFSI, pozostali u dostawców usług outsourcingowych z innych branż. Całkowitą liczbę osób pracujących w Polsce w centrach usług BPO, SSC, IT, R&D na rzecz sektora BFSI, włącznie z usługami wsparcia, można szacować na ponad 55 000, w tym 39 000 w centrach BFSI (71%). 39 000 liczba pracowników centrów usług BFSI w Polsce 50% udział pracowników zajmujących się obsługą podstawowej działalności firm z sektora czyli świadczeniem specjalistycznych usług bankowych, finansowych i ubezpieczeniowych. 51 liczba centrów usług należących do 36 inwestorów z sektora BFSI w Polsce

5 Działalność centrów usług BFSI w Polsce W porównaniu z I kw. 2016 r. zatrudnienie w centrach usług BFSI w skali całego kraju wzrosło o 30% (z 30 000 do 39 000 osób). Jest to wartość podobna do wzrostu procentowego zatrudnienia w całym sektorze nowoczesnych usług biznesowych w Polsce. Warto podkreślić, że zdecydowana większość (3/4) nowopowstałych miejsc pracy to efekt rozwoju centrów BFSI, które rozpoczęły działalność przed 2016 r. Należy dodać, że w ostatnich 12 miesiącach (I kw. 2017 r. do I kw. 2018 r.) przyrost procentowy zatrudnienia w centrach BFSI był wyższy od wzrostu w całym sektorze (16% w porównaniu do 13% ogółem). Niemal wszystkie analizowane centra BFSI zanotowały we wskazanym okresie wzrost zatrudnienia. Szacunki ABSL wskazują, że według optymistycznego scenariusza w 2020 r. w centrach usług BFSI w Polsce (włączając nowe inwestycje) będzie pracować nawet 50 tys. osób. ZATRUDNIENIE W CENTRACH BFSI 30 000 I kw. 2016 33 500 I kw. 2017 39 000 I kw. 2018 KONCEPCJA RAPORTU I INFORMACJE METODYCZNE W 2013 r. w przedmowie do raportu ABSL pt. Usługi biznesowe dla sektora finansowego. Success story of Poland zawarto prognozę, wedle której do 2018 r. w Polsce miało przybyć kilkadziesiąt tysięcy miejsc pracy w centrach usług obsługujących procesy dla firm sektora BFSI*. Okazuje się, że bardzo słusznie przyjęto tak optymistyczny scenariusz. Ówczesne założenia potwierdziły się. Co więcej, w wyraźnym stopniu zmienił się profil usług świadczonych przez centra BFSI: podstawowe procesy back-office w dużej mierze ustąpiły miejsca zaawansowanym, specjalistycznym usługom o wysokiej wartości dodanej. W niniejszej publikacji zaprezentowano najnowsze informacje dotyczące działalności centrów usług należących do firm sektora BFSI. Omówiono m.in. zagadnienia związane ze wielkością i strukturą zatrudnienia sektora, rodzajami świadczonych usług, profilem działalności największych inwestorów i geografią centrów BFSI. Podstawowym źródłem danych, na podstawie których opracowano tą część publikacji były wyniki badania ankietowego skierowanego przez ABSL do centrów BFSI. Kwestionariusz wypełniło 19 firm zatrudniających w swoich centrach usług w Polsce łącznie 33 tys. pracowników, co pozwoliło na wykonanie dedykowanych analiz. Pozostałe części publikacji stanowią: omówienie trendów w zarządzaniu talentami oraz wynagrodzeń w sektorze BFSI, zaprezentowanie zagadnień związanych z rynkiem biurowym w kontekście rozwoju branży oraz zrelacjonowanie globalnych trendów w sektorze BFSI. Pragnę bardzo podziękować wszystkim osobom i firmom, dzięki wsparciu których mogliśmy stworzyć niniejszą publikację. Janusz Górecki Head of Sector Research & Analytics, ABSL * BFSI (Banking, Financial Services, and Insurance). Do sektora zalicza się trzy segmenty: bankowość, usługi finansowe i ubezpieczeniowe.

6 Działalność centrów usług BFSI w Polsce ZATRUDNIENIE W CENTRACH BFSI W POLSCE W POSZCZEGÓLNYCH LATACH Liczba pracowników 55 000 CAGR (skumulowany roczny wskaźnik wzrostu zatrudnienia) = 26% 50 000 50 000 44 000 45 000 39 000 40 000 35 000 30 000 33 500 30 000 24 000 25 000 20 000 15 300 19 000 15 000 10 000 4 900 5 600 7 500 9 700 5 000 0 I kw. 2009 I kw. 2010 I kw. 2011 I kw. 2012 I kw. 2013 I kw. 2014 I kw. 2015 I kw. 2016 I kw. 2017 I kw. 2018 I kw. 2019* I kw. 2020* * prognoza Źródło: opracowanie własne ABSL 50 000 prognozowana wielkość zatrudnienia w centrach BFSI w Polsce w 2020 r. NOWE CENTRA BFSI (2016-2018) WARSZAWA KRAKÓW TRÓJMIASTO JP Morgan Hargreaves Lansdown Credit Suisse Nordea NOC Zurich Insurance Group HedgeServ Xceedance Ergo Hestia State Street nowi inwestorzy = pierwsze centrum usług w Polsce nowe inwestycje dotychczasowych inwestorów = kolejne centrum usług w Polsce

7 Działalność centrów usług BFSI w Polsce CENTRA USŁUG BFSI W POLSCE W PODZIALE NA ROK ROZPOCZĘCIA DZIAŁALNOŚCI Liczba centrów BFSI ogółem 50 40 30 20 10 0 przed 2005 r. 2005 2006 2007 Liczba nowych centrów 60 12 9 11 13 20 24 25 27 28 2 2 7 4 1 2 1 6 2 2 4 3 5 1 34 36 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 38 42 45 50 51 10 8 6 4 2 0 Liczba nowych centrów Liczba centrów ogółem Źródło: opracowanie własne ABSL Obecnie w Polsce funkcjonuje 51 centrów usług należących do inwestorów z branży BFSI (na blisko 1200 centrów usług ogółem), w znacznej mierze są to jednak jednostki zatrudniające zdecydowanie więcej pracowników, niż przeciętne centrum usług w Polsce. Centra BFSI zatrudniają średnio po 760 osób, podczas gdy centra inwestorów z innych branż przeciętnie 206 osób. Centra usług BFSI działające w Polsce należą do firm macierzystych z 12 państw. Najwięcej jest centrów amerykańskich (15), następnie polskich (7), brytyjskich (5) i szwajcarskich (5). W strukturze zatrudnienia centrów zdecydowanie najwyższy jest udział centrów z USA (37%). Podmioty ze Szwajcarii odpowiadają za 24% miejsc pracy, a centra brytyjskie za 11%. STRUKTURA ZATRUDNIENIA W CENTRACH USŁUG BFSI W PODZIALE NA MIEJSCE SIEDZIBY CENTRALI FIRMY MACIERZYSTEJ 37% 24% 11% 7% 7% 5% 2%2%5% 0 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% USA Szwajcaria Wielka Brytania Szwecja Polska Francja Niemcy Holandia Inne państwa Źródło: opracowanie własne ABSL

8 Działalność centrów usług BFSI w Polsce Największa liczba centrów BFSI funkcjonuje w Warszawie (17), 11 centrów BFSI działa w Krakowie, sześć we Wrocławiu, po pięć w Trójmieście i Łodzi. Łącznie w tych pięciu ośrodkach działa 84% wszystkich centrów BFSI w Polsce. Pojedyncze centra BFSI funkcjonują ponadto w Poznaniu, Katowicach, Lublinie, Szczecinie, Bydgoszczy, Olsztynie i w Białymstoku. TOP 10 inwestorów w sektorze nowoczesnych usług biznesowych w Polsce zatrudnia łącznie 53 000 osób 1/3 z nich jest zatrudniona w centrach BFSI. W gronie 10 największych inwestorów zagranicznych sektora nowoczesnych usług biznesowych w Polsce znajdują się 4 firmy z branży BFSI (Credit Suisse, State Street, Citibank, UBS). TOP 10 inwestorów zagranicznych z sektora BFSI zatrudnia blisko 28 000 osób w swoich centrach w Polsce (72% łącznego zatrudnienia w centrach BFSI) Centra usług w Polsce posiada: 13 z 50 największych banków świata (pod względem wartości aktywów): JPMorgan Chase, HSBC, BNP Paribas, Citigroup, Deutsche Bank, Banco Santander, Royal Bank of Scotland Group, UBS, ING, UniCredit, Goldman Sachs, Crédit Suisse, Nordea. Źródło: ABSL na podstawie S&P Global Market Intelligence ( The world's 100 largest banks, Standard & Poor, 2017) 7 z 10 największych inwestycyjnych banków świata Źródło: ABSL na podstawie www.investopedia.com 15 NAJWIĘKSZYCH INWESTORÓW ZAGRANICZNYCH Z SEKTORA BFSI POD WZGLĘDEM ZATRUDNIENIA W CENTRACH USŁUG W POLSCE Nazwa Przedział zatrudnienia Profil działalności Credit Suisse 4500-5000 Services in the areas of Investment and Private Banking, Banking Operations and Risk Management, Finance Accounting and Control, Legal and Compliance, Human Resources, IT Infrastructure and Technology Development. State Street 4000-4500 Fund Accounting, Financial Reporting, Key Investor Information Document (KIID), Security Valuation Services, Derivatives, International Fund Services (IFS), Collateral Services, Conversion, State Street Investment Analytics (SSIA), Reference Data Services, Anti-Money Laundering, State Street Global Exchange (GX), Finance (Accounting, Financial planning and analysis, Regulatory reporting), Human Resources, Global Marketing, IT and Operational Transformation, Project Management Office, Business Continuity Planning and Compliance, Risk Management, Global Realty Services, Global Infrastructure Services.

9 Działalność centrów usług BFSI w Polsce Nazwa Przedział zatrudnienia Profil działalności Citibank 4000-4500 Investor Services Operations (incl. securities and funds services), Anti-Money Laundering, Technology (Technology Infrastructure, Application Development and Support, Technology Control, Information Security, Testing and Parameterization of Systems), Citi Private Bank Business Services, Global ID Administration, Product Control, Finance (financial and tax reporting), Loan Operations, Credit Risk Management Services, Customer Acquisition Due Diligence, Legal Services. UBS 4000-4500 Group Internal Audit (GIA), HR Advisory & Operations, Operations, IT, Finance, Research, Process Excellence and Project Management Office (PMO), Legal, Compliance and Risk. Nordea Bank 2500-3000 Nordea (Operations Centre): Capital Markets Services, Cash Management Customer Service, Cash Management Operations, FATCA /CRS Processing, Card-related services, HR Services, IT Capital Markets, KYC Processing, Finance, Operations, Sanctions Screening Processing, Procurement. Nordea (IT Area): Business analysis, Development of IT applications and systems, Administration and maintenance of application systems, Management of IT projects and processes, IT planning and strategy. HSBC 2000-2500 Financial Services, which include Corporate Banking, Foreign Trade services, Receivable Finance, Funds and Asset Management, Capital Market services, Finance, Pension and Investment Fund Management and stock transactions. BNY Mellon* 1500-2000 Client Service Delivery (Mutual Fund Accounting, Global Cash Operations, Securities Data Management, Client On-boarding and Tax, Regulatory Administration), Asset Servicing (Hedge Fund Accounting, Business Analysis Support Services, Trade Capture, Middle Office & Reconciliation Services, Transfer Agency, Trust & Depositary ), Client Technology Solutions, Human Resources, Finance, Risk, Compliance, Information Technology, Project Management and BNY Mellon University (BKU). National Westminster Bank (RBS) 1500-2000 Operations, Finance, Technology and Security. Brown Brothers Harriman (BBH) 1000-1500 Custody (transaction processing and asset servicing, including account administration, corporate actions, foreign exchange, client service, funds transfer, and trade management.), Transfer Agency (operational and regulatory services to investment funds and their investors), Financial Reporting, Fund Accounting Services, Alternatives Accounting (general ledger accounting, financial reporting and asset supervision). BNP Paribas 500-1000 Fund dealing, transfer agency, fund accounting and administration, depository fiduciary services together with services supporting private equity and real estate funds. Franklin Templeton 500-1000 Customer Operations, Corporate Finance, Sales and Business Support, Technology, Project Management, Global Marketing Support, Investment Services: Global Trade Services, Corporate Actions, Fund Accounting. ING Tech Poland 500-1000 IT services for ING units globally: IT security, Hosting, Remote management and Application Services. MoneyGram 500-1000 Information Technology, Sales & Marketing, Finance, Human Resources and Facilities, Talent Acquisition, Creative Services, Corporate Strategy & Communications, Compliance & Global Due Diligence, Global Customer Care, Agent and Partner Servicing. Santander Group (Geoban) 500-1000 Customer Banking Operations, Banking Products Servicing, National and International Payments, Group Claims management and resolution, KYC services Commerzbank (CERI International) 500-1000 Business processing for banks and financial services providers: business processes management, document management, and transactional banking services. * łącznie z Eagle Investment Systems Uwaga: podane wielkości zatrudnienia nie uwzględniają leasingu pracowniczego Źródło: ABSL na podstawie stron internetowych wymienionych firm

10 Działalność centrów usług BFSI w Polsce CENTRA USŁUG BFSI W POLSCE Trójmiasto Szczecin UniCredit Business Integrated Solutions Ergo Hestia Geoban Nordea State Street TF Bank Olsztyn Citibank Bydgoszcz PZU CERI International Białystok Poznań Franklin Templeton Warszawa BNP Paribas Citibank BNY Mellon Credit Suisse Eagle Investment Systems Geoban UBS XL Catlin Wrocław ING Tech Poland CBB CERI International Citibank Nordea UniCredit Business Integrated Solutions Łódź Katowice Credit Suisse Deutsche Services Elavon Goldman Sachs Hargreaves Lansdown JP Morgan National Westminster Bank (RBS) Nordea MoneyGram Moventum Pekao Financial Services PKO BP Finat ProService Finteco Provident UniCredit Business Integrated Solutions Lublin Generali Kraków Brown Brothers Harriman (BBH) CBB Chatham Financial Euroclear HedgeServ HSBC IG Group State Street UBS Xceedance Zurich Insurance Group Źródło: ABSL

11 Działalność centrów usług BFSI w Polsce ZATRUDNIENIE W CENTRACH BFSI W SIEDMIU NAJWIĘKSZYCH OŚRODKACH USŁUG BIZNESOWYCH W POLSCE Trójmiasto 11% Poznań 6% Warszawa 22% Wrocław 17% Łódź 13% >10 tys. Katowice 4% Kraków 18% 5-10 tys. 2-5 tys. <2 tys. >30% 25-30% <25% Liczba zatrudnionych w centrach BFSI w tys. (I kw. 2018) Źródło: opracowanie własne ABSL Wzrost zatrudnienia w centrach BFSI w % (I kw. 2016 I kw. 2018) 4% Udział BFSI w zatrudnieniu w sektorze nowoczesnych usług biznesowych w danym ośrodku w % (I kw. 2018)

12 Działalność centrów usług BFSI w Polsce Miastami charakteryzującymi się zdecydowanie największym zatrudnieniem w centrach usług BFSI są Kraków (11,4 tys. osób) oraz Warszawa (11,0 tys. osób). Trzecie miejsce zajmuje Wrocław z 7,8 tys. pracowników. W Łodzi i Trójmieście w centrach BFSI pracuje odpowiednio: 2,7 tys. i 2,6 tys. osób. W pozostałych ośrodkach zatrudnienie nie przekracza 1 tys. pracowników. Wśród trzech głównych ośrodków usług BFSI (Kraków, Warszawa, Wrocław) największym procentowym wzrostem zatrudnienia w sektorze od I kw. 2016 r. do I kw. 2018 r. charakteryzowała się Warszawa, w której liczba miejsc pracy w centrach BFSI we wspomnianym okresie zwiększyła się o 28%. We Wrocławiu przyrost wyniósł 26%, a w Krakowie 22%. Warto dodać, że wzrost poziomu zatrudnienia w ujęciu procentowym w Trójmieście, Łodzi i Katowicach był jeszcze wyższy niż w miastach pierwszej trójki, jednak należy pamiętać o zdecydowanie mniejszej liczbie i zatrudnieniu w inwestycjach BFSI w tych ośrodkach. Biorąc pod uwagę bezwzględną wartość wzrostu zatrudnienia, największa liczba nowopowstałych miejsc pracy w centrach BFSI została wygenerowana w Warszawie (2,4 tys.) i Krakowie (2,1 tys.). W tych ośrodkach w analizowanym okresie stworzono łącznie 50% nowych miejsc pracy w centrach BFSI w Polsce. We Wrocławiu przybyło 1,6 tys., a w Trójmieście 1,5 tys. miejsc pracy. W pozostałych ośrodkach wzrost nie przekroczył 1,0 tys. pracowników. Zwraca uwagę fakt, że udział miejsc pracy wygenerowanych przez centra BFSI w strukturze zatrudnienia sektora nowoczesnych usług biznesowych w poszczególnych ośrodkach jest wyraźnie zróżnicowany. Najwyższy jest w Warszawie, gdzie 22% pracowników sektora zatrudnionych jest w centrach BFSI. W Krakowie i Wrocławiu odsetek ten wynosi odpowiednio 18% i 17%, w Łodzi i Trójmieście jest o kilka kolejnych punktów procentowych niższy. Wśród siedmiu głównych ośrodków usług biznesowych zdecydowanie najniższym udziałem zatrudnienia w centrach BFSI charakteryzują się Katowice i Poznań. STRUKTURA ZATRUDNIENIA CENTRÓW USŁUG BFSI W strukturze zatrudnienia centrów BFSI w Polsce wyróżniają się trzy główne kategorie procesów (usługi: finansowe, bankowe oraz IT), które generują łącznie 71% miejsc pracy. Usługi finansowe i bankowe to razem 50% zatrudnienia analizowanych podmiotów. Wśród usług IT, świadczonych łącznie przez 21% pracowników, największy udział mają: zarządzanie infrastrukturą / wsparcie (7%), zarządzanie cyklem życia aplikacji, w tym programowanie (4%), wsparcie użytkowników / service desk (3%). Pozostałe usługi IT realizowane są przez 7% zatrudnionych w centrach BFSI. Istotną rolę w strukturze zatrudnienia odgrywają również z 6% udziałem usługi kontaktu z klientem oraz usługi finansowo-księgowe. Warto dodać, że zdecydowana większość analizowanych centrów BFSI świadczy usługi w zakresie kilku kategorii procesów biznesowych oraz w skali globalnej. STRUKTURA ZATRUDNIENIA W CENTRACH USŁUG BFSI W PODZIALE NA OBSŁUGIWANE KATEGORIE PROCESÓW 28% 22% 21% 6% 6% 4% 13% 0 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Usługi finansowe Usługi bankowe Usługi IT Usługi kontaktu z klientem Finanse i księgowość Usługi HR Inne kategorie usług Źródło: opracowanie własne ABSL

13 Działalność centrów usług BFSI w Polsce STRUKTURA ZATRUDNIENIA CENTRÓW USŁUG BFSI W PODZIALE NA KATEGORIE STANOWISK 9% 14% 37% 40% Entry Level & stanowiska juniorskie Specjaliści Team leaderzy Managerowie & kadra kierownicza Źródło: opracowanie własne ABSL

14 Działalność centrów usług BFSI w Polsce STRUKTURA ZATRUDNIENIA CENTRÓW USŁUG W PODZIALE NA WIEK PRACOWNIKÓW 4% 7% 18% 71% Pracownicy w wieku <25 lat Pracownicy w wieku 25-34 lata Pracownicy w wieku 35-44 lata Pracownicy w wieku 35-44 lata Źródło: opracowanie własne ABSL

15 Charakterystyka działalności centrów usług BFSI w Polsce POZOSTAŁE CHARAKTERYSTYKI: UDZIAŁ KOBIET I OBCOKRAJOW- CÓW W STRUKTURZE ZATRUDNIENIA ORAZ PRZECIĘTNY POZIOM ROTACJI DOBROWOLNEJ W CENTRACH BFSI 51% Udział kobiet w strukturze zatrudnienia centrów usług BFSI w Polsce. 40% Średni udział kobiet w strukturze zatrudnienia kadry zarządzającej centrami usług BFSI. 17% Średni poziom rotacji dobrowolnej w centrach usług BFSI w Polsce. 9,6% Udział obcokrajowców w strukturze zatrudnienia analizowanych centrów usług BFSI w Polsce (podobny do udziału obcokrajowców w strukturze zatrudnienia całego sektora nowoczesnych usług biznesowych). W centrach usług BFSI w Polsce pracuje zatem szacunkowo między 3 500 a 4 000 obcokrajowców. Największa część z nich pochodzi z Ukrainy oraz Indii. Wśród innych, często reprezentowanych narodowości znajdują się m.in.: Włosi, Hiszpanie, Francuzi, Grecy, Rosjanie i Białorusini. Źródło: opracowanie własne ABSL

16 Historie sukcesu: centra BFSI o swojej działalności HISTORIE SUKCESU: CENTRA BFSI O SWOJEJ DZIAŁALNOŚCI Credit Suisse jest obecne w stolicy Dolnego Śląska od 2007 roku. W ciągu 10 lat działalności stał się jednym z największych centrów usług finansowych w Polsce zatrudniającym obecnie ponad 4500 pracowników. Wraz z dynamicznym wzrostem zatrudnienia, rozwijały się także zakres i specjalizacja świadczonych przez centrum usług oraz liczba procesów, które są w całości realizowane w Polsce. Wrocławskie biuro Credit Suisse skupia się na poprawie efektywności działania banku oraz doskonaleniu jego procesów, a także rozwoju innowacji i specjalistycznych usług. Biuro Credit Suisse we Wrocławiu świadczy kluczowe usługi w zakresie bankowości inwestycyjnej, bankowości prywatnej, operacji bankowych, zarządzania ryzykiem, księgowości i kontroli finansowej, usług prawnych i compliance, HR, obsługi infrastruktury i rozwoju technologii IT. W 2016 roku Credit Suisse postanowił zdywersyfikować kompetencje zespołów pracujących w Polsce i otworzył nowe biuro w stolicy Polski. Obecność firmy w Warszawie zapewnia dostęp do największego rynku specjalistów z obszaru finansów w regionie EMEA, a tym samym umożliwia realizację procesów o wysokiej wartości dodanej. Warszawski zespół Credit Suisse skupia się głównie na usługach w obszarach analizy ryzyka, matematyki finansowej i technologii IT. Po 18 miesiącach od otwarcia w warszawskim biurze pracuje ponad 700 specjalistów. Credit Suisse jest również zaangażowanym członkiem lokalnej społeczności. Pracownicy firmy realizują liczne inicjatywy wolontariackie i fundraisingowe we Wrocławiu i w Warszawie. Poprzez fundację Credit Suisse EMEA Foundation prowadzą programy edukacyjne skierowane do młodzieży dotkniętej problemami społecznymi.

17 Historie sukcesu: centra BFSI o swojej działalności Citi inwestuje w Polsce od lat. Byliśmy pierwszą międzynarodową firmą w Polsce, która w 2005 roku otworzyła centrum usług wspólnych, będące dziś jednym z największych podmiotów w całej sieci Citi Shared Centers na świecie. Na przestrzeni ostatnich pięciu lat zwiększyliśmy zatrudnienie z poziomu 1000 do ponad 4000 pracowników, rozszerzyliśmy zakres świadczonych usług oraz niemal podwoiliśmy grono krajów, które obsługujemy. Nasze centrum usług Citi w Polsce jest jednym z najbardziej dynamicznych i najprężniej rozwijających się firm tego sektora w Polsce. Kilka tysięcy naszych pracowników świadczy kilkadziesiąt rodzajów profesjonalnych usług, od AML ( Przeciwdziałanie Praniu Pieniędzy) przez IT czy IS (Investor Services) po bardziej skomplikowane, na rzecz klientów w 95 krajach. To właśnie dzięki kompetencjom i zaangażowaniu naszych pracowników zapewniamy najwyższy poziom usług klientom na całym świecie. Nasze centrum to pełne pozytywnej energii, dynamiczne środowisko pracy, w którym ponad 80% wszystkich pracowników to reprezentanci pokolenia Millennialsów, a 83% posiada wykształcenie wyższe. Jesteśmy idealnym miejscem dla osób szukających rozwoju aż 87% stanowisk kierowniczych jest obsadzanych w drodze rekrutacji wewnętrznej. Mówimy w 29 językach, a ponad 12% personelu stanowią obcokrajowcy. Citi Service Center Poland szczyci się zrównoważoną proporcją pomiędzy męską i damską częścią załogi 40% stanowisk kierowniczych zajmują kobiety. Kultura różnorodności pozwala nam z sukcesem rozwijać się i przyciągać najlepszych pracowników. Ta filozofia jest obecna w Citi na wielu poziomach od procesu rekrutacji, po szeroką ofertę grup networkingowych jak Citi Women s Network, Women in Technology, Disability Network czy Multicultural Network oraz udział w inicjatywach zewnętrznych typu LeadersIN Fundacji Vital Voices. Różnorodność jest charakterystycznym elementem i kluczem do zarządzania zespołem Citi Service Center Poland.

18 Trendy w zarządzaniu talentami w sektorze BFSI Opracowanie treści rozdziału: Randstad Polska oraz Randstad Sourceright TRENDY W ZARZĄDZANIU TALENTAMI W SEKTORZE BFSI W ciągu ostatnich dwóch lat sektor BFSI w Polsce odnotował znaczny wzrost zarówno pod względem liczby nowych graczy na rynku, jak również wzrostu istniejących organizacji, które rozszerzają portfolio wspieranych procesów. Dyrektorzy i prezesi oraz liderzy ds. zarządzania kapitałem ludzkim znaleźli się w momencie przełomowym dla zarządzania talentami. Stoją w obliczu zbieżności światowych trendów, które burzą dotychczasowe podejście do sposobu wykonywania pracy. Tę dynamiczną przemianę napędza przyspieszony rozwój technologii, która zrewolucjonizowała sposób, w jaki firmy pozyskują i angażują swoich pracowników, a także zarządzają nimi. Mając do dyspozycji więcej możliwości niż kiedykolwiek wcześniej, pracodawcy mogą korzystać z takich innowacyjnych rozwiązań jak sztuczna inteligencja, automatyzacja, analizy prognostyczne i inne błyskawicznie rozwijające się technologie, aby lepiej pozyskiwać osoby z zestawami kluczowych umiejętności, personalizować doświadczenia kandydatów i pracowników oraz oceniać ich skuteczność w wykorzystywaniu swoich talentów. CYFRYZACJA KADR I INWESTYCJE W TECHNOLOGIE Przeprowadzone w 2017 roku badanie Randstad Sourceright Talent Trends wykazało, że pracodawcy w Polsce są nastawieni optymistycznie wobec długoterminowych skutków, jakie technologia wywrze na ich działalność, mają jednak wątpliwości, gdy chodzi o jej obecne oddziaływanie. Mniej niż połowa dyrektorów i prezesów oraz liderów ds. zarządzania kapitałem ludzkim zwiększyła wydatki na szereg rozwiązań technologicznych; wyjątek stanowią narzędzia opracowane z myślą o ulepszeniu doświadczenia kandydata. Rośnie optymizm w kwestii wpływu, jaki sztuczna inteligencja i robotyka wywrą na organizacje w najbliższej przyszłości; nie znajduje to jednak odzwierciedlenia w budżetach pracodawców. Liderzy w sektorze BFSI spodziewają się, że technologia będzie w dalszym ciągu miała znaczny wpływ na ich działalność w przyszłości. Automatyka, uczenie maszynowe i cyfryzacja kadr w ciągu następnych 12 miesięcy wciąż będą mieć na nich taki sam lub nawet większy wpływ. Znaczna większość przewiduje również, że sztuczna inteligencja i robotyka będą mieć pozytywny wpływ na ich pracowników w ciągu następnych trzech do pięciu lat.

19 Trendy w zarządzaniu talentami w sektorze BFSI W rezultacie pracodawcy zwiększają inwestycje w robotykę i technologie, aby wzmocnić angażowanie talentów i wspomóc specjalistów do spraw cyfryzacji wspierających transformację kadr oraz zmianę kwalifikacji pracowników, aby pozostawać na bieżąco ze zmianami. PODNOSZENIE/ZMIANA KWALIFIKACJI PRACOWNIKÓW Większość liderów w sektorze BFSI twierdzi, że ich firmy zwiększają wydatki na podnoszenie kwalifikacji pracowników oraz coraz większą liczbę specjalistów do spraw technologii cyfrowych w tempie szybszym niż jakikolwiek inny sektor w Polsce. Stoją przed rosnącym zapotrzebowaniem na umiejętności związane z technologią. Kolejny obszar stanowiący cel inwestycji firm to modelowanie ryzyka i zarządzanie nim. Coraz więcej organizacji jest zainteresowanych pozyskiwaniem utalentowanych pracowników z kwalifikacjami CFA lub opracowuje programy w celu podniesienia kwalifikacji obecnych pracowników w tej dziedzinie. Pracodawcy doskonale zdają sobie sprawę z konsekwencji, jakie grożą im, jeżeli pozostaną w tyle w kwestii wykorzystywania technologii do wspierania swoich strategii dotyczących utalentowanych pracowników. Najpoważniejszym skutkiem niepoświęcania dostatecznej uwagi innowacjom w zarządzaniu talentami jest utrata najlepszych z nich. Prócz tego pracodawcy są przekonani, że jeżeli nie nadążą z innowacyjnością, będą mieć trudności z dotarciem do kluczowego dla ich przyszłego rozwoju pokolenia millenialsów i cyfrowych tubylców. Co więcej, zaniedbywanie innowacyjności w zarządzaniu talentami może skutkować stratami. MOBILIZACJA TALENTÓW Przy coraz większym niedoborze utalentowanych pracowników w Polsce ich mobilizacja staje się coraz bardziej istotna. Dobra sytuacja polskiej gospodarki wskazuje na utrwalenie się szybkiego tempa inwestycji w Europie Środkowej, co jednak zwiększa presję związaną z niedoborem utalentowanych pracowników na tym rynku. Niedobór utalentowanych osób to nieustanne wyzwanie dla firm w każdym kraju, zaś liderzy działów kadr w Polsce koncentrują się na długoterminowych metodach rozwiązania tego problemu. Aby ograniczyć negatywne skutki niedoboru utalentowanych pracowników, 86% liderów ds. zarządzania kapitałem ludzkim, których odpowiedzi uwzględniono w raporcie Randstad Sourceright Talent Trends za drugi kwartał, planuje wdrożyć zintegrowane rozwiązania w zakresie zarządzania talentami w ciągu następnych 12 miesięcy. Powód nr 1: przygotowanie organizacji na przyszłość. Kolejnym czynnikiem, który może pomóc tutejszym firmom w znalezieniu bardziej wykwalifikowanych pracowników, są działania polskiego rządu, który w ostatnich latach dąży do powstrzymania drenażu mózgów na rzecz takich rynków jak Wielka Brytania. W rezultacie trend odpływu najbardziej utalentowanych osób może wkrótce ulec odwróceniu, gdyż coraz więcej polskich obywateli decyduje się na poszukiwanie możliwości we własnym kraju. ORGANIZACJA OPARTA NA ANALIZIE Rozwój w zakresie analizy talentów zapewni firmom niezbędne narzędzia do szybszego reagowania na dynamikę nie tylko w ich własnych strukturach, ale również w całych sektorach. Dostrzegają one przede wszystkim wartość analizy prognostycznej, mającej moc znacznego zwiększenia ich możliwości przyciągania i angażowania utalentowanych osób. Dlatego właśnie 52% spośród nich inwestuje w dashboardy do wizualizacji analiz w celu usprawnienia procesów podejmowania decyzji i rozwiązywania problemów. Połowa ankietowanych twierdzi również, że rezultaty analiz big data pomogą im lepiej wykorzystywać informacje biznesowe do wspierania swoich pracowników.

20 Trendy w zarządzaniu talentami w sektorze BFSI MARKA PRACODAWCY Przy rosnącym niedoborze utalentowanych pracowników i rywalizacji o najlepszych z nich, organizacje muszą jednoznacznie i przekonująco wykazać, że to oni są pracodawcą wartym wyboru. Pytanie brzmi: w jaki sposób liderzy ds. talentów mogą zwiększyć atrakcyjność swojej marki? Nie ma wątpliwości, że większość polskich firm uważa silną markę pracodawcy za kluczowy atut przyciągający uwagę. 86% z nich uważa, że jest to bardzo ważny lub niezwykle ważny czynnik przy podejmowaniu przez pracownika decyzji o wyborze pracodawcy. Na ogół większość przedsiębiorców jest przekonana, że ich organizacje podejmują odpowiednie działania w zakresie doskonalenia marki pracodawcy, zaś 92% twierdzi, że poświęcają dostatecznie dużo uwagi swojej marce. Główne korzyści z tworzenia silnej marki to zdaniem ankietowanych szybkość procesu zatrudnienia, wyższa zdolność utrzymania pracowników oraz większa produktywność. Ponadto marka pracodawcy ma również konsekwencje finansowe. Badanie przeprowadzone przez LinkedIn w Wielkiej Brytanii wykazało, że firma o słabej marce pracodawcy zatrudniająca 10 000 osób musi wydać aż cztery miliony funtów na dodatkowe wynagrodzenia w celu pozyskania pracowników. Na przyciąganie i angażowanie utalentowanych pracowników składa się wiele kroków; jednym z najbardziej kluczowych aspektów ogólnej strategii marki jest jednak określenie przez firmę jej oferty dla pracowników (Employee Value Proposition, EVP). Określenie EVP to ważny, ale nie jedyny element ogólnej strategii marki. Istnieje szereg kroków związanych z przyciąganiem i angażowaniem utalentowanych pracowników w obecnym postcyfrowym świecie, zwłaszcza przy zmieniających się zwyczajach pracowników. Stworzenie autentycznej, unikatowej marki staje się coraz trudniejsze, jednak jest niezbędne, aby przykuć uwagę osób z rzadko spotykanymi umiejętnościami. BONUSY JĘZYKOWE I KWARTAŁ 2018 [PLN BRUTTO] od 300 do 800 od 500 do 1 000 od 700 do 1 200 od 800 do 2 000 hiszpański / rosyjski / włoski francuski / portugalski / czeski / węgierski / niemiecki języki skandynawskie oraz nordyckie Źródło: Randstad Źródło tabel na stronach 11-16: Randstad

21 Trendy w zarządzaniu talentami w sektorze BFSI WARSZAWA WYNAGRODZENIA BRUTTO (W PLN) W CENTRACH BFSI DLA OSÓB ZNAJĄCYCH JĘZYK ANGIELSKI Tabele wynagrodzeń zostały przygotowane w oparciu o wnioski z wywiadów z kandydatami i pracodawcami oraz analizę procesów rekrutacyjnych dedykowanych sektorowi nowoczesnych usług biznesowych w Polsce realizowanych przez Randstad. Dane aktualne na I kwartał 2018. Obszar Departament Min BFSI specific services General functions Fund Accounting AML/KYC Finance (regulatory reporting, financial reporting, financial planning and analysis, product control, finance control) Risk modelling (model development, stress testing, commodities, market risk, counterparty credit risk) Banking operations (trade servicing, financial markets operations, security services) Accounting (GL) IT helpdesk, Operations support (incident, change, problem management), server, storage, backup management Application development / Security / Business Analysis HR administration, recruitment support, sourcing HR Payroll HR Najczęściej oferowane Junior Fund Accountant (do 1 roku doświadczenia) 4 500 5 200 6 000 Fund Accountant (1-3 lata doświadczenia) 5 200 7 000 8 000 Senior Fund Accountant (pow. 3 lat doświadczenia) 7 000 8 500 9 500 AML/KYC Junior Analyst (do 1 roku doświadczenia) 4 500 5 000 5 300 AML/KYC Analyst (1-3 lata doświadczenia) 5 400 6 500 7 500 AML/KYC Senior Analyst (3-5 lat doświadczenia) 7 000 8 000 9 500 Junior Analyst (Product Control, Reporting, Business Analysis / do 1 roku doświadczenia) Analyst (Product Control, Reporting, Business Analysis / 1-3 lata doświadczenia) Senior Analyst (Product Control, Reporting, Business Analysis / pow. 3 lat doświadczenia) Max 5 300 5 800 6 500 6 000 7 500 8 500 8 000 9 500 11 000 Junior Specialist (do 1 roku doświadczenia) 6 000 6 500 7 000 Specialist (1-3 lata doświadczenia) 7 000 9 000 11 000 Senior Specialist (powyżej 3 lat doświadczenia) 9 000 12 000 15 000 Junior Analyst (do 1 roku doświadczenia) 4 200 5 000 5 500 Analyst (1-3 lata doświadczenia) 5 000 7 000 8 500 Senior Analyst (powyżej 3 lat doświadczenia) 7 500 8 500 10 500 Team Leader (zespół 5-15 osób) 10 000 12 500 15 500 Manager (zespół do 50 osób) 15 000 19 000 25 000 Junior Accountant (do 1 roku doświadczenia) 5 000 5 500 6 200 Accountant (1-3 lata doświadczenia) 6 500 7 800 8 500 Senior Accountant (pow. 3 lat doświadczenia) 8 000 8 500 9 500 Team Leader (zespół 5-15 osób) 10 000 12 500 15 000 Manager (zespół do 50 osób) 15 000 18 000 23 000 1 st Line Support (2 lata doświadczenia) 4 500 5 500 7 000 2 nd Line Support (2 lata doświadczenia) 6 000 7 500 9 000 3 rd Line Support (2 lata doświadczenia) 8 500 10 500 13 000 IT Administration (3 lata doświadczenia) 8 000 11 500 14 000 Junior Analyst (Product Control, Reporting, Business Analysis / do 1 roku doświadczenia) Analyst (Product Control, Reporting, Business Analysis / 1-3 lata doświadczenia) Senior Analyst (Product Control, Reporting, Business Analysis / pow. 3 lat doświadczenia) 11 000 13 000 16 000 10 000 13 000 16 000 11 500 14 500 16 000 Junior Specialist (do 1 roku doświadczenia) 4 000 4 400 4 700 Specialist (1-3 lata doświadczenia) 4 800 5 500 6 000 Senior Specialist (powyżej 3 lat doświadczenia) 6 200 6 600 7 200 Junior Analyst (do 1 roku doświadczenia) 4 800 5 200 5 500 Analyst (1-3 lata doświadczenia) 5 800 7 000 8 500 Senior Analyst (powyżej 3 lat doświadczenia) 8 000 9 000 10 500 Team Leader (zespół 5-15 osób) 10 000 13 000 15 000 Manager (zespół do 50 osób) 14 000 17 000 21 000

22 Trendy w zarządzaniu talentami w sektorze BFSI KRAKÓW WYNAGRODZENIA BRUTTO (W PLN) W CENTRACH BFSI DLA OSÓB ZNAJĄCYCH JĘZYK ANGIELSKI Tabele wynagrodzeń zostały przygotowane w oparciu o wnioski z wywiadów z kandydatami i pracodawcami oraz analizę procesów rekrutacyjnych dedykowanych sektorowi nowoczesnych usług biznesowych w Polsce realizowanych przez Randstad. Dane aktualne na I kwartał 2018. Obszar Departament Min BFSI specific services General functions Fund Accounting AML/KYC Finance (regulatory reporting, financial reporting, financial planning and analysis, product control, finance control) Risk modelling (model development, stress testing, commodities, market risk, counterparty credit risk) Banking operations (trade servicing, financial markets operations, security services) Accounting (GL) IT helpdesk, Operations support (incident, change, problem management), server, storage, backup management Application development / Security / Business Analysis HR administration, recruitment support, sourcing HR Payroll HR Najczęściej oferowane Junior Fund Accountant (do 1 roku doświadczenia) 3 800 4 500 5 000 Fund Accountant (1-3 lata doświadczenia) 4 800 5 500 6 500 Senior Fund Accountant (pow. 3 lat doświadczenia) 6 200 7 000 8 500 AML/KYC Junior Analyst (do 1 roku doświadczenia) 4 000 4 500 5 000 AML/KYC Analyst (1-3 lata doświadczenia) 5 500 6 000 7 000 AML/KYC Senior Analyst (3-5 lat doświadczenia) 6 500 7 500 8 500 Junior Analyst (Product Control, Reporting, Business Analysis / do 1 roku doświadczenia) Analyst (Product Control, Reporting, Business Analysis / 1-3 lata doświadczenia) Senior Analyst (Product Control, Reporting, Business Analysis / pow. 3 lat doświadczenia) Max 4 000 4 800 5 500 5 500 7 000 8 000 7 500 9 000 12 000 Junior Specialist (do 1 roku doświadczenia) 5 500 6 000 6 500 Specialist (1-3 lata doświadczenia) 6 500 8 000 10 000 Senior Specialist (powyżej 3 lat doświadczenia) 8 000 11 000 13 000 Junior Analyst (do 1 roku doświadczenia) 4 000 4 800 5 500 Analyst (1-3 lata doświadczenia) 5 000 6 500 8 000 Senior Analyst (powyżej 3 lat doświadczenia) 7 500 8 000 10 000 Team Leader (zespół 5-15 osób) 9 500 11 000 12 500 Manager (zespół do 50 osób) 14 000 17 000 20 000 Junior Accountant (do 1 roku doświadczenia) 4 200 5 000 5 200 Accountant (1-3 lata doświadczenia) 5 500 6 000 7 000 Senior Accountant (pow. 3 lat doświadczenia) 6 500 7 500 9 000 Team Leader (zespół 5-15 osób) 9 000 10 000 13 000 Manager (zespół do 50 osób) 13 000 15 000 20 000 1 st Line Support (2 lata doświadczenia) 4 200 4 700 6 200 2 nd Line Support (2 lata doświadczenia) 5 000 6 300 8 200 3 rd Line Support (2 lata doświadczenia) 8 000 11 000 14 000 IT Administration (3 lata doświadczenia) 7 500 9 500 14 000 Junior Analyst (Product Control, Reporting, Business Analysis / do 1 roku doświadczenia) Analyst (Product Control, Reporting, Business Analysis / 1-3 lata doświadczenia) Senior Analyst (Product Control, Reporting, Business Analysis / pow. 3 lat doświadczenia) 9 000 12 000 15 000 8 000 11 500 14 000 9 000 11 200 15 000 Junior Specialist (do 1 roku doświadczenia) 3 500 4 000 4 500 Specialist (1-3 lata doświadczenia) 3 700 4 500 5 500 Senior Specialist (powyżej 3 lat doświadczenia) 5 500 6 500 8 000 Junior Analyst (do 1 roku doświadczenia) 3 500 4 000 4 500 Analyst (1-3 lata doświadczenia) 4 800 5 800 6 500 Senior Analyst (powyżej 3 lat doświadczenia) 6 000 7 000 9 000 Team Leader (zespół 5-15 osób) 9 000 12 000 14 000 Manager (zespół do 50 osób) 14 000 16 000 20 000

23 Trendy w zarządzaniu talentami w sektorze BFSI ŁÓDŹ WYNAGRODZENIA BRUTTO (W PLN) W CENTRACH BFSI DLA OSÓB ZNAJĄCYCH JĘZYK ANGIELSKI Tabele wynagrodzeń zostały przygotowane w oparciu o wnioski z wywiadów z kandydatami i pracodawcami oraz analizę procesów rekrutacyjnych dedykowanych sektorowi nowoczesnych usług biznesowych w Polsce realizowanych przez Randstad. Dane aktualne na I kwartał 2018. Obszar Departament Min BFSI specific services General functions Fund Accounting AML/KYC Finance (regulatory reporting, financial reporting, financial planning and analysis, product control, finance control) Risk modelling (model development, stress testing, commodities, market risk, counterparty credit risk) Banking operations (trade servicing, financial markets operations, security services) Accounting (GL) IT helpdesk, Operations support (incident, change, problem management), server, storage, backup management Application development / Security / Business Analysis HR administration, recruitment support, sourcing HR Payroll HR Najczęściej oferowane Junior Fund Accountant (do 1 roku doświadczenia) 3 500 4 000 4 600 Fund Accountant (1-3 lata doświadczenia) 4 600 5 300 5 800 Senior Fund Accountant (pow. 3 lat doświadczenia) 6 000 6 500 8 000 AML/KYC Junior Analyst (do 1 roku doświadczenia) 3 200 3 700 4 200 AML/KYC Analyst (1-3 lata doświadczenia) 4 000 4 800 5 500 AML/KYC Senior Analyst (3-5 lat doświadczenia) 5 500 6 200 7 000 Junior Analyst (Product Control, Reporting, Business Analysis / do 1 roku doświadczenia) Analyst (Product Control, Reporting, Business Analysis / 1-3 lata doświadczenia) Senior Analyst (Product Control, Reporting, Business Analysis / pow. 3 lat doświadczenia) Max 4 000 4 500 5 000 4 700 5 300 6 300 6 000 7 500 8 400 Junior Specialist (do 1 roku doświadczenia) n/d n/d n/d Specialist (1-3 lata doświadczenia) n/d n/d n/d Senior Specialist (powyżej 3 lat doświadczenia) n/d n/d n/d Junior Analyst (do 1 roku doświadczenia) 3 200 3 800 4 500 Analyst (1-3 lata doświadczenia) 4 000 5 000 6 000 Senior Analyst (powyżej 3 lat doświadczenia) 5 000 6 800 8 000 Team Leader (zespół 5-15 osób) 7 700 9 000 11 000 Manager (zespół do 50 osób) 11 500 14 000 19 000 Junior Accountant (do 1 roku doświadczenia) 4 200 5 000 5 500 Accountant (1-3 lata doświadczenia) 5 000 5 500 6 000 Senior Accountant (pow. 3 lat doświadczenia) 6 000 7 000 8 000 Team Leader (zespół 5-15 osób) 8 000 10 000 13 000 Manager (zespół do 50 osób) 13 000 15 000 18 000 1 st Line Support (2 lata doświadczenia) 3 500 4 800 6 000 2 nd Line Support (2 lata doświadczenia) 4 800 5 800 7 000 3 rd Line Support (2 lata doświadczenia) 6 800 8 500 10 500 IT Administration (3 lata doświadczenia) 6 500 8 300 10 800 Junior Analyst (Product Control, Reporting, Business Analysis / do 1 roku doświadczenia) Analyst (Product Control, Reporting, Business Analysis / 1-3 lata doświadczenia) Senior Analyst (Product Control, Reporting, Business Analysis / pow. 3 lat doświadczenia) 8 400 10 000 14 000 8 000 10 500 12 500 10 000 12 500 15 000 Junior Specialist (do 1 roku doświadczenia) 3 000 3 200 3 500 Specialist (1-3 lata doświadczenia) 3 500 3 700 4 200 Senior Specialist (powyżej 3 lat doświadczenia) 4 300 4 600 5 200 Junior Analyst (do 1 roku doświadczenia) 4 200 4 500 4 800 Analyst (1-3 lata doświadczenia) 5 000 5 700 7 000 Senior Analyst (powyżej 3 lat doświadczenia) 6 500 7 500 9 000 Team Leader (zespół 5-15 osób) 8 500 10 000 12 000 Manager (zespół do 50 osób) 12 000 15 000 17 000

24 Trendy w zarządzaniu talentami w sektorze BFSI POZNAŃ WYNAGRODZENIA BRUTTO (W PLN) W CENTRACH BFSI DLA OSÓB ZNAJĄCYCH JĘZYK ANGIELSKI Tabele wynagrodzeń zostały przygotowane w oparciu o wnioski z wywiadów z kandydatami i pracodawcami oraz analizę procesów rekrutacyjnych dedykowanych sektorowi nowoczesnych usług biznesowych w Polsce realizowanych przez Randstad. Dane aktualne na I kwartał 2018. Obszar Departament Min BFSI specific services General functions Fund Accounting AML/KYC Finance (regulatory reporting, financial reporting, financial planning and analysis, product control, finance control) Risk modelling (model development, stress testing, commodities, market risk, counterparty credit risk) Banking operations (trade servicing, financial markets operations, security services) Accounting (GL) IT helpdesk, Operations support (incident, change, problem management), server, storage, backup management Application development / Security / Business Analysis HR administration, recruitment support, sourcing HR Payroll HR Najczęściej oferowane Junior Fund Accountant (do 1 roku doświadczenia) 3 800 4 200 4 900 Fund Accountant (1-3 lata doświadczenia) 4 700 5 300 5 800 Senior Fund Accountant (pow. 3 lat doświadczenia) 6 000 6 800 7 500 AML/KYC Junior Analyst (do 1 roku doświadczenia) 4 000 4 500 5 000 AML/KYC Analyst (1-3 lata doświadczenia) 5 000 6 000 7 000 AML/KYC Senior Analyst (3-5 lat doświadczenia) 6 500 7 500 8 500 Junior Analyst (Product Control, Reporting, Business Analysis / do 1 roku doświadczenia) Analyst (Product Control, Reporting, Business Analysis / 1-3 lata doświadczenia) Senior Analyst (Product Control, Reporting, Business Analysis / pow. 3 lat doświadczenia) Max 4 000 4 500 5 000 5 000 6 000 7 500 7 500 8 500 9 500 Junior Specialist (do 1 roku doświadczenia) n/d n/d n/d Specialist (1-3 lata doświadczenia) n/d n/d n/d Senior Specialist (powyżej 3 lat doświadczenia) n/d n/d n/d Junior Analyst (do 1 roku doświadczenia) 4 000 4 500 5 000 Analyst (1-3 lata doświadczenia) 4 500 5 700 6 500 Senior Analyst (powyżej 3 lat doświadczenia) 6 500 7 500 8 500 Team Leader (zespół 5-15 osób) 9 000 11 500 13 000 Manager (zespół do 50 osób) 14 000 16 500 20 000 Junior Accountant (do 1 roku doświadczenia) 4 000 4 500 4 800 Accountant (1-3 lata doświadczenia) 5 000 6 000 6 300 Senior Accountant (pow. 3 lat doświadczenia) 6 500 7 000 7 500 Team Leader (zespół 5-15 osób) 9 000 11 000 13 000 Manager (zespół do 50 osób) 15 000 19 000 22 000 1 st Line Support (2 lata doświadczenia) 4 500 5 000 6 000 2 nd Line Support (2 lata doświadczenia) 5 000 6 500 7 000 3 rd Line Support (2 lata doświadczenia) 7 000 8 000 9 000 IT Administration (3 lata doświadczenia) 6 000 7 000 10 000 Junior Analyst (Product Control, Reporting, Business Analysis / do 1 roku doświadczenia) Analyst (Product Control, Reporting, Business Analysis / 1-3 lata doświadczenia) Senior Analyst (Product Control, Reporting, Business Analysis / pow. 3 lat doświadczenia) 7 300 9 000 12 000 7 500 9 000 11 500 8 000 11 000 15 000 Junior Specialist (do 1 roku doświadczenia) 3 800 4 300 4 500 Specialist (1-3 lata doświadczenia) 4 500 5 000 5 700 Senior Specialist (powyżej 3 lat doświadczenia) 5 500 6 000 6 600 Junior Analyst (do 1 roku doświadczenia) 4 200 4 400 4 500 Analyst (1-3 lata doświadczenia) 4 600 5 500 6 300 Senior Analyst (powyżej 3 lat doświadczenia) 6 500 7 300 8 000 Team Leader (zespół 5-15 osób) 9 000 10 000 12 000 Manager (zespół do 50 osób) 13 000 15 000 17 000

25 Trendy w zarządzaniu talentami w sektorze BFSI TRÓJMIASTO WYNAGRODZENIA BRUTTO (W PLN) W CENTRACH BFSI DLA OSÓB ZNAJĄCYCH JĘZYK ANGIELSKI Tabele wynagrodzeń zostały przygotowane w oparciu o wnioski z wywiadów z kandydatami i pracodawcami oraz analizę procesów rekrutacyjnych dedykowanych sektorowi nowoczesnych usług biznesowych w Polsce realizowanych przez Randstad. Dane aktualne na I kwartał 2018. Obszar Departament Min BFSI specific services General functions Fund Accounting AML/KYC Finance (regulatory reporting, financial reporting, financial planning and analysis, product control, finance control) Risk modelling (model development, stress testing, commodities, market risk, counterparty credit risk) Banking operations (trade servicing, financial markets operations, security services) Accounting (GL) IT helpdesk, Operations support (incident, change, problem management), server, storage, backup management Application development / Security / Business Analysis HR administration, recruitment support, sourcing HR Payroll HR Najczęściej oferowane Junior Fund Accountant (do 1 roku doświadczenia) 3 800 4 300 5 000 Fund Accountant (1-3 lata doświadczenia) 4 700 5 500 6 000 Senior Fund Accountant (pow. 3 lat doświadczenia) 6 000 6 800 7 500 AML/KYC Junior Analyst (do 1 roku doświadczenia) 4 000 4 500 5 000 AML/KYC Analyst (1-3 lata doświadczenia) 5 000 6 000 7 000 AML/KYC Senior Analyst (3-5 lat doświadczenia) 7 000 8 500 9 000 Junior Analyst (Product Control, Reporting, Business Analysis / do 1 roku doświadczenia) Analyst (Product Control, Reporting, Business Analysis / 1-3 lata doświadczenia) Senior Analyst (Product Control, Reporting, Business Analysis / pow. 3 lat doświadczenia) Max 4 300 4 800 5 500 5 300 6 500 8 000 7 500 8 500 9 500 Junior Specialist (do 1 roku doświadczenia) n/d n/d n/d Specialist (1-3 lata doświadczenia) n/d n/d n/d Senior Specialist (powyżej 3 lat doświadczenia) n/d n/d n/d Junior Analyst (do 1 roku doświadczenia) 4 000 4 700 5 000 Analyst (1-3 lata doświadczenia) 5 000 5 800 7 000 Senior Analyst (powyżej 3 lat doświadczenia) 7 000 7 800 8 500 Team Leader (zespół 5-15 osób) 9 000 12 000 14 000 Manager (zespół do 50 osób) 15 000 18 000 22 000 Junior Accountant (do 1 roku doświadczenia) 4 300 4 800 5 400 Accountant (1-3 lata doświadczenia) 5 200 6 300 6 800 Senior Accountant (pow. 3 lat doświadczenia) 6 500 7 500 8 500 Team Leader (zespół 5-15 osób) 10 000 12 000 14 000 Manager (zespół do 50 osób) 15 000 18 000 23 000 1 st Line Support (2 lata doświadczenia) 4 000 4 800 5 500 2 nd Line Support (2 lata doświadczenia) 5 500 6 500 7 500 3 rd Line Support (2 lata doświadczenia) 7 500 9 000 11 000 IT Administration (3 lata doświadczenia) 6 000 8 000 9 500 Junior Analyst (Product Control, Reporting, Business Analysis / do 1 roku doświadczenia) Analyst (Product Control, Reporting, Business Analysis / 1-3 lata doświadczenia) Senior Analyst (Product Control, Reporting, Business Analysis / pow. 3 lat doświadczenia) 7 000 9 000 11 000 7 000 9 000 12 000 7 500 10 500 13 500 Junior Specialist (do 1 roku doświadczenia) 3 800 4 200 4 500 Specialist (1-3 lata doświadczenia) 4 500 5 000 5 500 Senior Specialist (powyżej 3 lat doświadczenia) 5 500 6 000 6 500 Junior Analyst (do 1 roku doświadczenia) 4 000 4 500 5 000 Analyst (1-3 lata doświadczenia) 5 000 5 800 6 500 Senior Analyst (powyżej 3 lat doświadczenia) 6 500 7 500 8 500 Team Leader (zespół 5-15 osób) 9 500 12 000 14 000 Manager (zespół do 50 osób) 13 000 15 000 18 000

26 Trendy w zarządzaniu talentami w sektorze BFSI WROCŁAW WYNAGRODZENIA BRUTTO (W PLN) W CENTRACH BFSI DLA OSÓB ZNAJĄCYCH JĘZYK ANGIELSKI Tabele wynagrodzeń zostały przygotowane w oparciu o wnioski z wywiadów z kandydatami i pracodawcami oraz analizę procesów rekrutacyjnych dedykowanych sektorowi nowoczesnych usług biznesowych w Polsce realizowanych przez Randstad. Dane aktualne na I kwartał 2018. Obszar Departament Min BFSI specific services General functions Fund Accounting AML/KYC Finance (regulatory reporting, financial reporting, financial planning and analysis, product control, finance control) Risk modelling (model development, stress testing, commodities, market risk, counterparty credit risk) Banking operations (trade servicing, financial markets operations, security services) Accounting (GL) IT helpdesk, Operations support (incident, change, problem management), server, storage, backup management Application development / Security / Business Analysis HR administration, recruitment support, sourcing HR Payroll HR Najczęściej oferowane Junior Fund Accountant (do 1 roku doświadczenia) 4 300 5 000 5 500 Fund Accountant (1-3 lata doświadczenia) 5 000 6 000 7 000 Senior Fund Accountant (pow. 3 lat doświadczenia) 6 500 8 000 9 000 AML/KYC Junior Analyst (do 1 roku doświadczenia) 4 300 4 500 5 200 AML/KYC Analyst (1-3 lata doświadczenia) 5 000 5 500 6 500 AML/KYC Senior Analyst (3-5 lat doświadczenia) 6 000 7 000 8 000 Junior Analyst (Product Control, Reporting, Business Analysis / do 1 roku doświadczenia) Analyst (Product Control, Reporting, Business Analysis / 1-3 lata doświadczenia) Senior Analyst (Product Control, Reporting, Business Analysis / pow. 3 lat doświadczenia) Max 5 000 5 500 6 000 5 700 7 300 8 000 7 500 9 000 10 500 Junior Specialist (do 1 roku doświadczenia) 5 500 6 000 6 500 Specialist (1-3 lata doświadczenia) 6 500 8 000 10 000 Senior Specialist (powyżej 3 lat doświadczenia) 8 000 11 000 13 000 Junior Analyst (do 1 roku doświadczenia) 4 500 5 200 5 600 Analyst (1-3 lata doświadczenia) 5 500 6 500 8 000 Senior Analyst (powyżej 3 lat doświadczenia) 7 000 8 000 10 000 Team Leader (zespół 5-15 osób) 11 000 12 500 14 000 Manager (zespół do 50 osób) 14 000 19 000 23 000 Junior Accountant (do 1 roku doświadczenia) 4 800 5 000 5 500 Accountant (1-3 lata doświadczenia) 5 300 6 500 7 000 Senior Accountant (pow. 3 lat doświadczenia) 7 000 7 500 9 000 Team Leader (zespół 5-15 osób) 10 500 12 500 14 500 Manager (zespół do 50 osób) 16 500 19 000 24 000 1 st Line Support (2 lata doświadczenia) 4 000 4 500 5 800 2 nd Line Support (2 lata doświadczenia) 6 000 7 000 8 500 3 rd Line Support (2 lata doświadczenia) 8 500 10 000 13 000 IT Administration (3 lata doświadczenia) 6 500 8 500 11 000 Junior Analyst (Product Control, Reporting, Business Analysis / do 1 roku doświadczenia) Analyst (Product Control, Reporting, Business Analysis / 1-3 lata doświadczenia) Senior Analyst (Product Control, Reporting, Business Analysis / pow. 3 lat doświadczenia) 8 500 12 000 15 000 8 700 11 000 13 000 8 000 13 000 18 000 Junior Specialist (do 1 roku doświadczenia) 4 000 4 500 5 000 Specialist (1-3 lata doświadczenia) 4 500 5 000 5 500 Senior Specialist (powyżej 3 lat doświadczenia) 6 000 6 500 7 000 Junior Analyst (do 1 roku doświadczenia) 4 000 4 500 5 000 Analyst (1-3 lata doświadczenia) 5 500 6 000 6 500 Senior Analyst (powyżej 3 lat doświadczenia) 6 500 7 000 8 500 Team Leader (zespół 5-15 osób) 9 500 12 000 16 000 Manager (zespół do 50 osób) 15 000 16 000 20 000

27 Artykuł sponsorowany RODO LAST MINUTE JAK SZYBKO I SKUTECZNIE PRZEPROWADZIĆ PROCES DOSTOSOWANIA DO WYMOGÓW ROZPORZĄDZENIA GDPR Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych (GDPR/RODO) nakłada na instytucje nowe obowiązki i dotyczy wszystkich, którzy przetwarzają dane osobowe w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Wśród niezbędnych działań do wykonania w celu dostosowania do wymogów jest inwentaryzacja i skatalogowanie informacji. Każda organizacja powinna m.in. udokumentować posiadane dane osobowe, ich źródła i sposoby wykorzystania (art. 30 GDPR); wskazać podstawy prawne przetwarzania (art. 12-14); udokumentować zgody (art. 7); rejestrować incydenty bezpieczeństwa (art. 33); ocenić skutki wycieku danych DPIA (art. 33, 35). Dobrze jest zebrane dane umieścić w odpowiednych rejestrach. To jednak dopiero początek prac. Kolejny etap to skuteczne zarządzanie zebraną informacją. W tym celu należy upoważnić do dostępu właścicieli biznesowych danych, zapewnić im możliwość aktualizacji informacji, rejestrować ślady dokonywanych zmian. Dalsze działania to cykliczne monitorowanie aktualności danych. Wszystkie te kroki oczywiście można realizować ręcznie, jednak będzie to pracochłonne i czasochłonne. Rekomendowanym podejściem jest zastosowanie dedykowanej aplikacji do obsługi wymagań RODO, która pozwoli na łatwe zarządzanie realizacją poszczególnych działań. Rozporządzenie RODO zobowiązuje podmioty przetwarzające dane do zapewnienia: obsługi wniosków dotyczących praw osób (o informację, o zmianę danych, o bycie zapomnianym, itd. art. 5, 16, 17) oraz uwzględnienia ochrony danych w fazie projektowania Privacy by design, Privacy by default (art. 25). Obsługa wniosków i procesów wymaga zaangażowania w organizacji wielu osób, w tym właścicieli biznesowych danych. Jak zapanować nad przydziałem zadań, powiadamianiem, monitorowaniem realizacji? Czy bez wsparcia narzędzia informatycznego jest to w ogóle możliwe? Zastosowanie systemu ma jeszcze jedną istotna zaletę. W przypadku audytu wszystkie dane dostępne są w jednym miejscu, w odpowiednich rejestrach i można udzielić wyczerpujących odpowiedzi na stawiane pytania: Jakie dane osobowe są zbierane i przetwarzane? Gdzie są zlokalizowane i kto ma do nich dostęp? Kto w organizacji jest właścicielem tych danych? Jaki byłby wpływ wycieku danych? Ponadto, system zapewnia pełną informację o wszystkich przyjętych i obsłużonych wnioskach dotyczących praw osób. Jakie kroki, przez kogo i kiedy zostały w organizacji wykonane? Jakie informacje zostały przekazane w odpowiedzi? Zastosowanie profesjonalnej aplikacji zapewnia szybkie i skuteczne przeprowadzenie procesu dostosowania organizacji do wymogów rozporządzenia GDPR. Dostosowanie do wymogów RODO: Rejestr zbiorów danych Rejestr czynności przetwarzania Rejestr podstaw przetwarzania Rejestr incydentów Obsługa wniosków dotyczących praw osób Obsługa Privacy by design, Privacy by default ProService Finteco dostarcza kompleksowe rozwiązania informatyczne oraz świadczy usługi dla instytucji finansowych w Polsce i za granicą. Współpracuje głównie z funduszami inwestycyjnymi i emerytalnymi, bankami oraz towarzystwami ubezpieczeniowymi. Firma szczyci się wysokimi standardami jakości i sprawdzonymi procedurami operacyjnymi, które zostały potwierdzone certyfikatami zgodności z ISO 9001, ISO 27001 oraz standardem ISAE 3402. ProService Finteco jest producentem specjalizowanej aplikacji RODO.pro umożliwiającą wypełnienie obowiązków wynikających z regulacji GDPR.

28 Centra BFSI a rynek biurowy Opracowanie treści rozdziału: JLL CENTRA BFSI A RYNEK BIUROWY Sektor nowoczesnych usług biznesowych w Polsce rozwija się niezwykle dynamicznie, co ma swoje przełożenie na szybki wzrost rynków biurowych we wszystkim głównych ośrodkach w kraju. Tylko w 2017 roku firmy z sektora wynajęły 500 000 m², z czego za 25% odpowiadały podmioty z gałęzi bankowości, finansów i ubezpieczeń (BFSI). Najgłośniejszą nową inwestycja była decyzja J.P. Morgan o wejściu do Polski, konkretnie na rynek warszawski, oraz wynajęcie 15 600 m² w budynku Atrium Garden w ścisłym centrum stolicy. Było to jednoznaczne potwierdzenie wiodącej pozycji Polski dla inwestycji z sektora BFSI w Europie. Kolejnymi istotnymi umowami był przednajem Citi Service Center Poland na 18 600 m² w Warszawie, odnowienie Brown Brothers Harriman na 14 700 m 2 w Krakowie oraz odnowienie Credit Suisse na 14 200 m² we Wrocławiu. Warto podkreślić, że to tylko największe przykłady, a wiele globalnych marek, takich jak Hargreaves Lansdown, HSBC, Nordea oraz UBS zdecydowało się wynająć biura w wielu głównych ośrodkach w Polsce. Obecnie centra usług należące do firm z sektora BFSI zajmują 350 000 m² biur w siedmiu największych miastach w Polsce, dzięki czemu są jednym z ważnych graczy na rynku. Co więcej, jest to 17% wzrost w zajmowanej powierzchni rok do roku. Ten rozwój jest szybszy niż całego sektora nowoczesnych usług biznesowych, co pozwala na pozytywne prognozy w kwestii przyszłego zapotrzebowania na powierzchnie biurowe. Trzema największymi lokalizacjami dla centrów usług BFSI są Kraków, Warszawa oraz Wrocław, które łącznie odpowiadają za 80% zajmowanej przestrzeni (285 000 m²) na siedmiu głównych rynkach biurowych. Firmy z sektora BFSI, ze względu na specyfikę swojej działalności, mają zazwyczaj szereg wymagań, które wynajmujący powinien spełnić, aby wynająć powierzchnię. W obliczu coraz częstszego zagrożenia zarówno cyberatakami jak i atakami terrorystycznymi, kwestie fizycznej ochrony wynajmowanej przestrzeni oraz zabezpieczenia wrażliwych danych znajdują się wśród najczęściej wymienianych kryteriów wyboru biura. Instalacja kontroli dostępu już na wejściu do budynku (w przypadku wynajęcia całego obiektu) czy też dodatkowa kontrola na piętrze to w większości przypadków standard. Kluczowym obszarem zaostrzonej kontroli i zabezpieczeń są IT oraz teren serwerowni, w których instalowana jest podwójna kontrola dostępu. Z reguły te systemy są dostarczane przez samego najemcę. Niekiedy kolejnym kryterium stawianym przez firmy z sektora BFSI jest posiadanie przez obiekt słupków antyterrorystycznych. Część firm wynajmuje także dodatkową ochronę obecną na każdym zajmowanym piętrze. Przerwy w dostawie prądu, a co za tym idzie potencjalna możliwość utraty danych powodują, że bezpieczeństwo energetyczne jest drugim istotnym czynnikiem, do którego firmy z sektora BFSI przywiązują szczególną uwagę (m.in.: własny generator i/lub dwustronne zasilanie na zasadzie redundancji). W przypadku firm z sektora BFSI można spotkać się też z następującymi zapisami w umowach: brak logo na wynajmowanym budynku, prywatna recepcja, dodatkowe miejsca parkingowe czy warunek, żeby wykończenie powierzchni było robione przez własnych wykonawców. Dynamiczny wzrost sektora BFSI jest doskonałym podsumowaniem rozwoju Polski, rosnącego zaufania międzynarodowych inwestorów oraz dostępu do znakomitych kadr. W rezultacie nieustannie rośnie także rynek biurowy, a nieruchomości są wzbogacane w coraz to nowe technologie.

29 Centra BFSI a rynek biurowy Trójmiasto 11% Poznań 6% Warszawa 22% Łódź 13% Wrocław 17% Aglomeracja katowicka 4% Kraków 18% = 5 tys. m 2 Powierzchnia biurowa zajmowana przez centra usług należące do firm z sektora BFSI (tys. m 2 ) 4% Udział centrów BFSI w strukturze powierzchni biurowej w danym ośrodku (%) TYPOWY NAJEMCA Z SEKTORA BFSI Warszawa: Wynajmuje powierzchnię w budynku klasy A w dobrze skomunikowanej okolicy (najchętniej w centrum miasta). Miasta regionalne: Wynajmuje powierzchnię w budynku dobrej klasy z dostępem do licznych udogodnień, jednak niekoniecznie w centrum. Zajmuje powierzchnię od całego piętra po cały budynek średnia wielkość umowy najmu rośnie wraz z postępującym zatrudnieniem w poszczególnych centrach. Wymaga dodatkowych zawansowanych systemów/rozwiązań odnośnie bezpieczeństwa budynkowego i danych oraz energetycznego Wysokość czynszu oraz warunki najmu nie odbiegają od standardów rynkowych; poziom zachęt zależy od wielkości i długości najmu

30 Globalne trendy w sektorze BFSI Opracowanie treści rozdziału: EVEREST GROUP GLOBALNE TRENDY W SEKTORZE BFSI GLOBALNA DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE USŁUG WSPÓLNYCH W SEKTORZE BFSI Sektor globalnych usług wspólnych, obecnie o szacowanej wartości ponad 800 mld USD, dynamicznie rozwija się od ostatnich kilku dekad. Sektor bankowości, usług finansowych i ubezpieczeń (Banking, Financial Services, and Insurance, BFSI) odpowiada za około 40% całego rynku usług wspólnych. Według NASSCOM w centrach usług wspólnych należących do firm BFSI w Indiach pracuje ponad 220 000 osób. Podczas gdy sektor globalnych usług wspólnych nieustannie się rozwija, zarówno pod względem wielkości i poziomu złożoności, wciąż jednak podlega działaniom licznych czynników zakłócających, co wymusza potrzebę zmiany strategii firm. Zakłócenia te wymuszają poważne, bezprecedensowe i pilne zmiany w dostawie usług w obszarach back oraz middle-office dla firm z sektora BFSI. Instytucje finansowe poszukują różnorodnych punktów przewagi, aby przetrwać i iść do przodu w nowych warunkach. Kluczowe punkty przewagi, które próbują wdrożyć firmy w celu sprostania tym wyzwaniom, obejmują tematy, takie jak: KOSZTY firmy BFSI przez ostatnie kilka lat poczyniły znaczne inwestycje w systemy ze względu na przepisy, bezpieczeństwo danych i konieczność poprawy obsługi klientów. Jednak w środowisku ostrej konkurencji jest niewiele możliwości na zwiększenie opłat, więc wpływa to na marże i bezpośrednio uderza w zyski firm. Dlatego redukcja kosztów była i pozostaje głównym czynnikiem napędzającym offshoring i outsourcing w sektorze BFSI. Firmy zyskują przewagę zarówno dzięki stosowaniu modelu in-house (centra usług wspólnych w lokalizacjach o niskich kosztach), jak modelu outsourcingu w celu obniżenie swoich kosztów operacyjnych. WYKWALIFIKOWANA KADRA sektor usług finansowych zawsze był bardzo atrakcyjny dla potencjalnych pracowników i łatwo rekrutował najlepiej wykwalifikowanych ludzi. Jednak ogólne zmniejszenie zatrudnienia oraz sukcesy firm zajmujących się nowymi technologiami i oferujących atrakcyjne propozycje dla pracowników, wywierają nacisk na dostępność wykwalifikowanej kadry na rodzimych rynkach. Duża liczba wykwalifikowanych pracowników w Indiach, Chinach i Europie Środkowo- Wschodniej zapewnia nowe rezerwy kadrowe. WYDAJNOŚĆ powodowany potrzebą większej wydajności i skuteczności pracy w obszarach zaplecza (back-office) sektor BFSI zyskał liczne korzyści płynące z offshoringu i outsourcingu, które dają możliwość tworzenia projektów od podstaw, pod klucz. Firmy zobaczyły korzyści w zakresie wydajności płynące z przenoszenia procesów z wielu lokalizacji do jednej oraz ze stosowania najlepszych praktyk w celu doskonalenia i standaryzacji procesów. Autorzy rozdziału: Derek Smith (Vice President, ABSL) Anurag Srivastava (Vice President, Global Sourcing, Everest Group)

31 Globalne trendy w sektorze BFSI ZAKŁÓCENIA PROWADZĄCE DO TRANSFORMACJI W DOSTAWIE USŁUG SIŁY RYNKOWE Zmieniające się oczekiwania klientów Dynamiczna ewolucja produktów i usług oraz potrzeba skrócenia czasu wprowadzania produktu lub usługi na rynek Technologie obniżające bariery wchodzenia na rynek NACISK NA KOSZTY I MARŻE Rosnąca konkurencja na rynku i potrzeba inwestowania w rozwiązania innowacyjne Spadające stopy wzrostu i marże w większości branż OGRANICZENIA ŚRODOWISKOWE Makroekonomiczne: spowolniony wzrost na większych rynkach Prawne: UE RODO (GDPR) Technologiczne: rosnące zagrożenia w zakresie cyberbezpieczeństwa Socjopolityczne: zmiany demograficzne (starzejąca się populacja na rynkach dojrzałych i rodzimych) Geopolityczne: brexit, większe zagrożenia bezpieczeństwa PRZEWAGA TECHNOLOGII Przejście na technologie cyfrowe Automatyzacja Platformy i wszelkie inne produkty w modelu jako usługa MYŚLENIE PROJEKTOWE Koncentracja na działaniu zmienia się w koncentrację na wynikach Nowe paradygmaty działania (metodyki DevOps i Agile) Integracja operacji zaplecza z operacjami obsługi klienta (front-to-back)

32 Globalne trendy w sektorze BFSI WPŁYW ZAKŁÓCEŃ NA STRATEGIĘ LOKALIZACJI Wywołane transformacją zakłócenia zaowocowały potrzebą zmian strategii lokalizacyjnej firm w zakresie dostarczania usług wspólnych. Wpływ transformacji na lokalizacje firm już jest widoczny. Kluczowe trendy to: częstsze łączenie lokalizacji funkcji (włącznie z łączeniem technologii i operacji) w związku z zapotrzebowaniem na współpracę międzyfunkcyjną, znaczny wzrost (w znaczeniu nowych placówek) w zakresie nowych lokalizacji typu onshore/nearshore, w porównaniu do lokalizacji typu offshore, reshoring i nearshoring operacji z lokalizacji typu offshore ze względu na wymagania większego podobieństwa kulturowego (w celu poprawy jakości obsługi klienta lub w celu obsługi bazy klientów z segmentu premium), na skutek eliminacji pracy o niskim stopniu złożoności poprzez automatyzację, firmy dążą do zachowania większej części prac w lokalizacjach typu onshore i nearshore. OMÓWIENIE POLSKI JAKO REJONU GEOGRAFICZNEGO DLA FIRM BFSI W europejskim regionie nearshore Polska zajmuje czołową pozycję jako atrakcyjna lokalizacja dla centrów usług wspólnych dla firm BFSI i obecnie obejmuje ponad jedną trzecią całego rynku usług ROZMIESZCZENIE NOWYCH CENTRÓW USŁUG WSPÓLNYCH PRZEZ FIRMY BFSI WG LOKALIZACJI DOSTARCZANIA USŁUG 100% 24 29 31 40 Liczba nowych centrów usług; 2013-2017 90% 80% 42% 34% 35% 34% OFFSHORE 70% 60% 50% 40% 30% 20% 58% 66% 65% 66% ONSHORE/ NEARSHORE 10% 0 2013 2014 2015 2016-2017 Q3 Lokalizacje typu nearshore obejmują: Europę nearshore (Europa Środkowo-Wschodnia, Szkocja, Irlandia Północna), Bliski Wschód i Afrykę, Amerykę Łacińską oraz rejon Karaibów Lokalizacje typu onshore obejmują USA, Kanadę, Europę Zachodnią (w tym Szkocję, Irlandię Północną i Irlandię), Japonię, Australię i Nową Zelandię Źródło: Everest Group (2018)

33 Globalne trendy w sektorze BFSI wspólnych. Polska zdominowała obszary bankowości detalicznej, bankowości komercyjnej i wsparcia operacji kredytowych. Kluczowe powody do rozwoju Polski jako lokalizacji dla dojrzałych usług wspólnych: Jako członek UE Polska oferuje stabilne bezpieczeństwo prawne i jednoznaczność przepisów. Polska ma silne przepisy ochrony danych (akceptowane przez większość krajów UE), które wspierają operacje w zakresie usług wspólnych i outsourcingowe. Fizyczna i kulturowa bliskość do rynków źródłowych doprowadziła do łatwej dostępności i mobilności wykwalifikowanej kadry (zarówno do obejmowania stanowisk krótko-, jak i długoterminowych) dla centrów usług wspólnych i przedsiębiorstw dominujących. Dostęp do obszernej puli wykwalifikowanej kadry wspierającej dostosowane do branży BFSI usługi finansowe i operacje obejmujące wiele języków oraz zdolność do przyciągania talentów, np. specjalistów IT z Ukrainy. Ponad 50% wszystkich polskich centrów usług wspólnych należących do firm BFSI dostarcza usługi przeznaczone dla konkretnych branż (w porównaniu do ~40% centrów usług wspólnych na całym świecie). Mimo stabilnych ogólnych ram regulacyjnych rynku pracy w Polsce, istnieją pewne obawy dotyczące prawa pracy w Polsce (w szczególności liczne i nieco sztywne przepisy ograniczające elastyczność) oraz niedawnych zmian (CIT i reforma emerytalna), które przyczynią się do wzrostu kosztów. Ponadto, wraz z rosnącym wpływem automatyzacji w świadczeniu usług dla sektora BFSI, sukces Polski jako lokalizacji usług wspólnych zależeć będzie od zdolności do podnoszenia (lub zmiany) kwalifikacji w zakresie nowych ról stworzonych w wyniku automatyzacji zadań o niskiej złożoności. ROZMIESZCZENIE NOWYCH CENTRÓW USŁUG WSPÓLNYCH PRZEZ FIRMY BFSI WEDŁUG MIEJSCA ŚWIADCZENIA USŁUG (KONIEC 2017) 5% 7% 5% Polska 6% 7% 100% = 130 37% Irlandia Litwa Irlandia Północna Czechy Słowacja Rumunia 8% Węgry Inne* 9% 16% * Inne lokalizacje obejmują Bułgarię, Estonię i Łotwę Źródło: Everest Group (2018)

34 Globalne trendy w sektorze BFSI PROGNOZA ROZWOJU SEKTORA GLOBALNYCH USŁUG WSPÓLNYCH W POLSCE Polska oferuje niezrównany potencjał jako docelowa lokalizacja dla procesów biznesowych i usług IT z obszarów back i middle-office w sektorze BFSI. Poniższe zestawienie ilustruje prognozy Everest Group dotyczące rozwoju sektora usług wspólnych dla BFSI w Polsce. Prognoza bazuje na naszym doświadczeniu w zakresie lokalizacji centrów dostaw usług i śledzeniu sektora BFSI na całym świecie. PROGNOZY EVEREST GROUP DOTYCZĄCE ROZWOJU SEKTORA USŁUG WSPÓLNYCH DLA BFSI W POLSCE Powolne nasycanie rynku w największych miastach (np. Kraków, Warszawa), a następnie zwiększanie udziału średnich i małych miast w Polsce Dalszy wzrost w dostarczaniu usług wielojęzycznych wraz z adaptowaniem przez coraz większą liczbę europejskich krajów globalnej dostawy usług Polskie centra będą odgrywały rolę regionalnych ośrodków, będących na czele agendy cyfrowej dla przedsiębiorstw i usług o wyższej wartości Zwiększenie nadzoru regulacyjnego (np. RODO) w celu przyciągnięcia większej liczby projektów do lokalizacji typu nearshore poprzez bardziej stabilne i godne zaufania otoczenie prawne Zachęta w postaci krajowego (polskiego) popytu prawdopodobnie będzie silnym czynnikiem do przyciągnięcia na rynek większej liczby firm z sektora BFSI utworzą one regionalne placówki usług wspólnych, aby zapewnić wsparcie swoich operacji w regionie Przejście w kierunku usług technologicznych więcej placówek usług wspólnych zapewni Polsce przewagę jako popularnej lokalizacji centrów doskonałości lub globalnych ośrodków technologii mobilnych, big data i analizy danych, technologii chmurowych oraz cyberbezpieczeństwa