1 3.2.1 CZYNNIK PRĘDKOŚCI W OCENIE ZAGROŻEŃ I ZARZĄDZANIU BRD Kurs Audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego Politechnika Gdańska 2013 r.
2 Prędkość ruchu Statystycznie: średnia, mediana, kwantyl Fizycznie: chwilowa, lokalna jazdy, podróży Warunki ruchu: swobodna, nieswobodna, wymuszona Praktycznie: projektowa, miarodajna Profile prędkości (wzdłuż drogi) i wykres prędkości (w funkcji czasu)
3 Problem trzech prędkości prędkość projektowa (zakres 30-120 km/h) jest parametrem techniczno-ekonomicznym, który wyznacza graniczne wartości elementów drogi, proporcje między nimi oraz zakres wyposażenia drogi prędkość miarodajna odwzorowuje prędkość samochodów osobowych w ruchu swobodnym na drodze i służy do ustalania wartości elementów drogi, które ze względu na bezpieczeństwo ruchu powinny być dostosowane do tej prędkości. prędkość dopuszczalna
4 Przyjęcie np. Vp = 60 km/h dla drogi oznacza, że może na niej wystąpić kilka elementów geometrycznych, najczęściej łuki poziome o promieniach umożliwiających, bezpieczną jazdę na mokrej nawierzchni z prędkością 60 km/h Na innych odcinkach tej drogi, przy większych promieniach łuków poziomych i na suchej nawierzchni na danym odcinku, można bezpiecznie jechać znacznie szybciej
5 Informacja o powodach ograniczeń prędkości!!!! Powoduje to konieczność wprowadzania lokalnych ograniczeń prędkości Vdop = 60 km/h - nieuzasadnionych, kiedy nawierzchnia jest sucha. Prowadzi to do podważania zaufania kierowców do oznakowania drogi Prędkości projektowa i miarodajna nie są znane kierowcom, Policja stosuje tzw. prędkość bezpieczną Vb = Vdop + 0,1 Vdop (8 lub 10 km/h)
6 Prędkość miarodajna mierzona (70-120 pojazdów w ruchu swobodnym) szacowana wg wymagań określonych w WT Na podstawie prędkości projektowej Na podstawie krętości drogi, szerokości jezdni Na podstawie limitu predkości
7 Określenie prędkości prędkość maksymalna prędkość dopuszczalna prędkość bezpieczna prędkość minimalna prędkość zalecana *** prędkość optymalna prędkość sieciowa
8 Jednostajność prędkości jako rezultat jednorodności geometrycznej drogi Zmiana prędkości wzdłuż drogi w zakresie 10-20 km/h Dostosowanie prędkości na sąsiednich krzywych poziomych
9 Prędkość nadmierna? Prędkość nadmierna w stosunku do: a) limitów prawnych, b) umiejętności kierowcy, c) stanu drogi, d) lokalnego oznakowania itp. niedostosowanie prędkości do sytuacji w ruchu łącznie z przekraczaniem dozwolonej prędkości
10 Stan prędkości na polskich drogach Duży udział kierujących przekraczających dopuszczalne prędkości: przejścia przez miejscowości 50 95 % duże i średnie miasta 40-70% poza terenami zabudowy 50-75% Zmienność zachowań w zależności od charakteru drogi lub ulicy
11 Prędkość samochodów osobowych badane przekroje dróg Z1 (szlakowy): 7,0 m+pobocza utwardzone 2 x 2,0 m Z2 (szlakowy): 7,0 m+pobocza ziemne Z3D (szlakowy): 6,0 m+drzewa w koronie drogi M1 (miejski): dwie jezdnie (2x2 pasy ruchu) M2 (miejski) jedna jezdnia - 7,0 m M3 (miejski) jedna jezdnia > 8,0 m
12 Samochody osobowe - ulice
13 Samochody osobowe drogi tranzytowe
14 Samochody osobowe drogi zamiejskie
15 DROGA KRAJOWA DK 19 KOCK obszar zamiejski
16 DROGA KRAJOWA DK17 GARBÓW przejście przez miejscowość
17 LUBLIN UL. KRAŚNICKA
18 Skutki prędkości
19 Im wyższa prędkość tym większe zagrożenie w WT przy wyższych prędkościach stosowane są szersze elementy przekroju, łagodniejsze skarpy, większe promienie krzywizn, mniejsze pochylenia, większe znaki drogowe i inne parametry pochodne prędkości (pole widoczności, droga hamowania) przy wyższych prędkościach mankament drogi niesie za sobą wyższe ryzyko (usterka staje się błędem)
20 Przestrzegane ograniczeń prędkości czynniki subiektywne prawdopodobieństwo wykrycia wykroczenia nieformalne sankcje dostrzegane pozytywne skutki przestrzegania ograniczeń informacja o ograniczeniachwarunki miejscowe zwyczajowe odstępstwa od norm i reguł negatywne w odczuciu kierujących skutki przestrzegania ograniczeń przyzwyczajenia (automatyzm postępowania) znajomość miejsc kontroli
21 Zarządzanie prędkością ustanowienie ogólnych i lokalnych limitów prędkości wymuszenie stosowania się kierujących do ustanowionych limitów prędkości poprzez zastosowanie: środków nadzoru i restrykcji środków planistycznych i drogowych
22 Metody i środki kontroli prędkości stacjonarne losowe kontrole prędkości stacjonarne, niestandardowe kontrole prędkości ruchome kontrole prędkości automatyczne rejestratory prędkości znaki zmiennej treści (informujące, ostrzegające) ograniczniki prędkości w pojazdach
23 Automatyczna kontrola prędkości schemat działania nowoczesnych kamer rejestrujących prędkość Linia pomiaru prędkości Obszar działania rejestratora Rejestrator i Radar Rejestrator mierzący prędkość robi zdjęcia: pojazdowi, tablicy rejestracyjnej, osobie prowadzącej pojazd na linii pomiaru prędkości
24 Ograniczenia prędkości Ograniczenia ogólne Ograniczenia lokalne Procedura wprowadzania lokalnych ograniczeń prędkości Kryteria stosowania lokalnych ograniczeń prędkości Ograniczenia obowiązujące tymczasowo
25 Metody ustalania limitów prędkości Podejście inżynierskie Metoda prędkości operacyjnej Metoda oceny ryzyka drogowego Podejście eksperckie Optymalizacja Minimalizacja ofiar wypadków
26 Ogólne wymagania Minimalna długość odcinka z lokalnym ograniczeniem prędkości (od 500 do 2000 m dla 50 do 100 km/h) Maksymalna odległość pomiędzy powtarzanymi znakami Czynniki: cechy zagospodarowania, natężenie na drogach bocznych, piesi, rowerzyści, parkowanie, geometria, sterowanie ruchem Audyt ograniczeń prędkości, zwłaszcza przy podwyższeniu limitu