Sylabus Biologia molekularna 1. Metryczka Nazwa Wydziału Program kształcenia Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej Analityka Medyczna, studia jednolite magisterskie, studia stacjonarne i niestacjonarne Rok akademicki 2018/2019 Nazwa modułu/przedmiotu Biologia molekularna Kod przedmiotu 41732 Jednostka/i prowadząca/e kształcenie Kierownik jednostki/jednostek Rok studiów Semestr studiów Typ modułu/przedmiotu Osoby prowadzące Erasmus TAK/NIE Osoba odpowiedzialna za sylabus Katedra Farmacji Stosowanej Prof. dr hab. Maciej Małecki II III Kierunkowy Prof. dr hab. Maciej Małecki Dr Magdalena Orzechowska Mgr Agnieszka Zajkowska Mgr Alicja Bieńkowska Mgr Milena Czajka Tak Mgr Agnieszka Zajkowska Liczba punktów ECTS: 4 2. Cele kształcenia 1. Zapoznanie studentów z molekularnymi podstawami biologii komórki głównie w zakresie funkcjonowania genów oraz białek. 2. Zapoznanie studentów z molekularnymi podstawami cyklu komórkowego, apoptozy, nowotworzenia. 3. Zapoznanie studentów ze współczesnymi osiągnięciami dyscyplin biomedycznych w zakresie innowacyjnych metod terapii chorób terapii genowej oraz metod wykorzystywanych w diagnostyce molekularnej. 4. Nauka studentów wybranych metod molekularnych związanych z pracą z DNA, RNA oraz Strona 1 z 5
białkiem. 3. Wymagania wstępne 1. Student zna podstawy biologicznej organizacji i funkcjonowania komórek. 2. Student zna biochemię DNA, RNA, białka. 3. Student potrafi wykonywać podstawowe operacje manualne w zakresie laboratorium biochemicznego. 4. Przedmiotowe efekty kształcenia Symbol przedmiotowego efektu kształcenia W1 W2 W3 W4 W5 Lista efektów kształcenia Treść przedmiotowego efektu kształcenia zna funkcje genomu, transkryptomu i proteomu człowieka oraz opisuje procesy replikacji, naprawy i rekombinacji DNA, transkrypcji i translacji oraz degradacji DNA, RNA i białek zna mechanizmy regulacji ekspresji genów, aspekty transdukcji sygnału, aspekty regulacji procesów wewnątrzkomórkowych oraz problematykę rekombinacji i klonowania DNA zna zasady i zastosowanie technik biologii molekularnej zna mechanizmy zaburzeń genetycznych u człowieka zna metody laboratoryjne używane do genetycznej diagnostyki predyspozycji do nowotworów Odniesienie do efektu kierunkowego (numer) E.W6. E.W7. E.W8. E.W11. E.W12. W6 zna podstawy genetyczne różnych chorób E.W13. U1 U2 potrafi posługiwać się technikami biologii molekularnej, a także zinterpretować uzyskane wyniki potrafi korzystać z genetycznych baz danych, w tym internetowych, i wyszukiwać potrzebne informacje za pomocą dostępnych narzędzi E.U12. E.U13. U3 potrafi interpretować wyniki badań molekularnych E.U16. K1 K2 5. Formy prowadzonych zajęć rozumie ważność działań zespołowych i potrafi brać odpowiedzialność za wyniki wspólnych działań ma świadomość odpowiedzialności związanej z decyzjami podejmowanymi w ramach działalności zawodowej, w szczególności w kategoriach bezpieczeństwa własnego i innych osób E.K2. E.K3. Forma Liczba godzin Liczba grup Minimalna liczba osób w grupie Wykład 20 1 Seminarium Nie dotyczy Nie dotyczy Strona 2 z 5
Ćwiczenia 40 4 6. Tematy zajęć i treści kształcenia W1 Wykład 1 Genomy, transkryptomy, proteomy Definicja, struktura i funkcja genomów (genomy jądrowe eukariotów, genomy organelli eukariotycznych, genomy prokariotów, genomy wirusów, ruchome elementy genetyczne), transkryptomów i proteomów W1 W2 Wykład 2 - Ekspresja genów: replikacja, transkrypcja, translacja Mechanizmy replikacji, transkrypcji i translacji W1 W3 Wykład 3 - Regulacja ekspresji genów Mechanizmy uczestniczące w regulacji ekspresji genów W2 W4 Wykład 4 Niekodujące cząsteczki RNA Mechanizm interferencji RNA; Biosynteza, rola oraz potencjalne wykorzystanie w terapii oraz diagnostyce laboratoryjnej niekodujących cząsteczek RNA (sirna, mirna) W2, W4, W6 W5 Wykład 5 Molekularne podstawy cyklu komórkowego Fazy i regulacja cyklu komórkowego i apoptozy; rola i charakterystyka cyklin i kinaz związanych z cyklem komórkowym; rola białka p53 i Rb W2, W4, W6 W6 Wykład 6 Metody biologii molekularnej w farmacji i diagnostyce medycznej Zasada działania oraz wykorzystanie metod biologii molekularnej (PCR, Real-time PCR, hybrydyzacja); rekombinacja i klonowanie genów; biblioteki genowe W2, W3, W7 Wykład 7 Molekularne podstawy kancerogenezy Epidemiologia nowotworów; czynniki kancerogenne; mechanizmy transformacji nowotworowej; mechanizmy przerzutowania; rola angiogenezy w rozwoju nowotworów; przegląd metod diagnostyki i terapii nowotworów W2, W4, W5, W6 W8 Wykład 8 Terapia genowa Założenie i cele genoterapii; wektorologia; terapia genowa w praktyce W2 C1 Ćwiczenie 1 Wstęp do metody PCR Zasady BHP, Optymalizacja reakcji PCR; Projektowanie starterów W3, U1, U2, K1, K2 C2 Ćwiczenie 2 Analiza DNA plazmidowego Izolacja z materiału biologicznego, trawienie enzymami restrykcyjnymi, analiza elektroforetyczna W3, U1, U3, K1, K2 C3 Ćwiczenie 3 Analiza DNA genomowego Izolacja DNA genomowego z materiału biologicznego; ocena jakościowa i ilościowa DNA; amplifikacja wybranych sekwencji metodą PCR; analiza elektroforetyczna uzyskanych produktów W3, U1, U3, K1, K2 Strona 3 z 5
C4 Ćwiczenie 4 Analiza ekspresji genów Przygotowanie materiału biologicznego oraz izolacja RNA wraz z oceną jakościową i ilościową uzyskanego RNA, reakcja odwrotnej transkrypcji, amplifikacja wybranej sekwencji metodą Real-time PCR, analiza wyników W3, U1, U3, K1, K2 C5 Ćwiczenie 5 Analiza białek Izolacja białka z materiału biologicznego, ocena ilości wyizolowanego białka, analiza elektroforetyczna (SDS-PAGE), barwienie białek w żelach poliakrylamidowych, zasady metody Western blot W3, U1, U3, K1, K2 7. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia Symbol przedmiotowego efektu kształcenia W1, W2, W3, W4, W5, W6, U1, U2, U3 W3, U1, U2, U3, K1, K2 8. Kryteria oceniania Symbole form prowadzonych zajęć Sposoby weryfikacji efektu kształcenia W, C Egzamin testowy Forma zaliczenia przedmiotu: egzamin testowy C Wykonanie zadań laboratoryjnych i interpretacja uzyskanych wyników Kryterium zaliczenia Minimum zaliczeniowe 60 % punktów Prawidłowe wykonanie zadań i interpretacja otrzymanych wyników będących przedmiotem ćwiczenia ocena kryteria 2,0 (ndst) Mniej niż 60 % punktów 3,0 (dost) 60 67 % punktów 3,5 (ddb) 68 75 % punktów 4,0 (db) 76 85 % punktów 4,5 (pdb) 86 94 % punktów 5,0 (bdb) 95 100 % punktów 9. Literatura Literatura obowiązkowa: 1. Węgleński P.: Genetyka molekularna, PWN, 2012 2. Turner P.C, McLennan A.G., Bates A.D., White M.R.H.: Biologia molekularna. Krótkie wykłady. Wydanie trzecie, Wydawnictwo naukowe PWN, 2013 (copyright 2011) Literatura uzupełniająca: 1. Brown T.A.: Genomy, PWN, 2012 2. Krzakowski M.: Onkologia Kliniczna tom I i II, Borgis Wydawnictwo Medyczne, Warszawa 2006 Strona 4 z 5
10. Kalkulacja punktów ECTS Forma aktywności Liczba godzin Liczba punktów ECTS Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim: Wykład 20 Seminarium Ćwiczenia 40 Samodzielna praca studenta (przykładowe formy pracy): Przygotowanie studenta do zajęć 15 Przygotowanie studenta do zaliczeń 40 Inne (jakie?) 11. Informacje dodatkowe Razem 115 4 Osoba odpowiedzialna za dydaktykę mgr Agnieszka Zajkowska; agnieszka.zajkowska@wum.edu.pl Strona internetowa Katedry Farmacji Stosowanej www.farmacjamolekularna.wum.edu.pl Podpis Kierownika Jednostki Podpis osoby odpowiedzialnej za sylabus Strona 5 z 5