Człowiek, dążąc do wyznaczonych sobie celów wykorzystuje wiele różnych sposobów myślenia. Według współczesnej psychologii istnieje przynajmniej dziewięć rodzajów inteligencji umożliwiających pracę umysłu. Są to: INTELIGENCJA JĘZYKOWA INTELIGENCJA MATEMATYCZNA INTELIGENCJA NAUKOWA INTELIGENCJA WZROKOWA I PRZESTRZENNA INTELIGENCJA MUZYCZNA INTELIGENCJA MOTORYCZNA INTELIGENCJA OSOBISTA INTELIGENCJA SPOŁECZNA INTELIGENCJA FILOZOFICZNA 1 / 11
ZASADY KSZTAŁCENIA POSZCZEGÓLNYCH RODZAJÓW INTELIGENCJI Każdy Rodzic może wspierać swoje dziecko w rozwijaniu poszczególnych rodzajów inteligencji i to nie poprzez zapisywanie je na zajęcia prowadzone raz w tygodniu przez obce dziecku osobyspecjalistów. Mama i Tata może korzystnie wpływać na tenże rozwój poprzez codzienny kontakt: rozmowy, zabawy, gry wspólne działania i własny przykład. Każdy rodzic może stymulować i wspierać swoje dziecko wykorzystując po temu codzienne sytuacje życiowe. Według współczesnej psychologii nie jest prawdą, że człowiek rodzi się albo bystry i inteligentny albo nie i, że jest to określone raz na całe życie (co brzmi jak wyrok). Dziś uważa się, że człowiek, a zwłaszcza dziecko ma ogromny potencjał w każdej z dziedzin, choć w niektórych od razu widać większe predyspozycje, a nad innymi trzeba dłużej popracować. To od Rodzica w największym stopniu zależy rozwijanie wszystkich możliwości dziecka aby było przygotowane do samodzielnego satysfakcjonującego życia w przyszłości. Przyszłości, której nikt nie potrafi przewidzieć. INTELIGENCJA JĘZYKOWA Zachęcaj dziecko do zastanawiania się i przemyśleń. Pomagaj dziecku uważnie słuchać, więcej mówić. 2 / 11
Uzasadniaj to co mówisz do dziecka, proś o uzasadnienie dziecięcych wypowiedzi i sądów. Graj z dzieckiem w gry słowne, wprowadzaj nowe słowa, wyrażenia, zwroty frazeologiczne. Czytaj dziecku, zachęcaj do lektury książek, czasopism, komiksów. Rozmawiaj z dzieckiem na temat czytanych utworów. podsuwaj dziecku powody i tematy do twórczości słownej: układania rymowanek, opowiadań, pisania listów... INTELIGENCJA MATEMATYCZNA Jak najczęściej graj z dzieckiem w gry matematyczne: planszowe. Przekazuj dziecku wiadomości o liczbach, regułach ich dotyczących, ćwicz z dzieckiem liczenie w pamięci. 3 / 11
rozmawiaj z dzieckiem o różnych sposobach uzyskiwania odpowiedzi na pytania matematyczne (obliczania). Zachęcaj dziecko do szacowania mierzenia różnych rzeczy. Zadawaj matematyczne pytania i rozmawiaj o matematyce. Zwracaj dziecięcą uwagę na figury geometryczne, wzory, desenie. Używaj słownictwa matematycznego, ale sprawdzaj czy dziecko je rozumie, jeśli nie - wyjaśniaj. INTELIGENCJA NAUKOWA Zachęcaj dziecko do uważnego przyglądania się przedmiotom. Pytaj dziecko o to co widzi, słyszy, czuje dotykiem, smakuje, wącha. 4 / 11
Zachęcaj i pomagaj dziecku w sprawdzaniu trafności jego poglądów i sądów, pomagaj prowadzić doświadczenia aby mogło przekonać się co się stanie gdy... Zachęcaj i pomagaj w wyjaśnianiu przyczyn i skutków różnych sytuacji i doświadczeń. Pomagaj dziecku właściwie identyfikować i opisywać przedmioty, zjawiska sytuacje... Zachęcaj dziecko do przewidywania skutków doświadczeń, zjawisk, sytuacji i uzasadniania swych hipotez. Naucz dziecko TROSZCZYĆ SIĘ O WŁASNE ZDROWIE I BEZPIECZEŃSTWO. INTELIGENCJA WZROKOWA I PRZESTRZENNA Ucz dziecko przyglądania się, wzbogacaj i urozmaicaj jego otoczenie wizualne. zachęcaj dziecko do rysowania z uwagą i troską i linię, kształty, kolory, szczegóły. 5 / 11
Pozwól dziecku malować i tworzyć świadomość i własną paletę kolorów i ich walorów. wspólnie z dzieckiem projektuj i wykonuj modele, umożliwiaj i uczestnicz w zabawach zabawkami wspomagającymi pomysłowość: konstrukcyjne, rękodzieło... Odwiedzaj z dzieckiem galerie i wystawy sztuki przyglądajcie się szczegółowo obrazom, rzeźbom i rozmawiajcie o swoich spostrzeżeniach. Twórzcie obrazy oglądane oczyma umysłu, by rozwijać pamięć wzrokową i wyobraźnię. Zapoznaj dziecko z tworzeniem mapy umysłu, by uczyć je wizualizacji swego myślenia. INTELIGENCJA MUZYCZNA Ucz dziecko uważnego przysłuchiwania się różnym dźwiękom z otocznia. Umożliwiaj dziecku słuchanie różnego rodzaju muzyki, pozwól na jej samodzielny wybór. 6 / 11
Zapraszaj dziecko do tańca i swobodnego ruchu przy muzyce. Śpiewaj z dzieckiem i dla dziecka, ucz je waszych ulubionych piosenek. Pokaż dziecku jak można zapisać muzykę (nuty, ale i zapis literowy, kod cyfrowy kolorowy). Daj dziecku szansę gry, bądź nauki gry na samodzielnie wybranym instrumencie. Rozmawiaj z dzieckiem o różnych rodzajach muzyki, także koncertów w których uczestniczycie. INTELIGENCJA MOTORYCZNA Wspólnie z dzieckiem uprawiaj ćwiczenia fizyczne, ZWRACAJ PRZY TYM UWAGĘ BY BYŁY TO MIEJSCA PRZEZNACZONE DO TYCH CELÓW. Stwarzaj okazje do twórczych, skomplikowanych i wymagających zabaw ruchowych. 7 / 11
Pozwól dziecku majsterkować i uczestniczyć w pracach domowych, pozwalaj na samodzielność w czynnościach, które są bezpieczne, a dziecko jest w stanie je wykonać. Ucz dziecko pływania i aktywności w wodzie. Zachęcaj dziecko do udziału w grach i zajęciach o charakterze sportowym. Wspieraj dziecko w systematycznym rozwijaniu umiejętności fizycznych. Pomagaj dziecku planować i kontrolować postępy w ćwiczeniach i umiejętnościach fizycznych. INTELIGENCJA OSOBISTA Rozmawiaj z dzieckiem o tym co czuje i myśli na temat różnych spraw. Zachęcaj do realizowania różnych przedsięwzięć. 8 / 11
Rozmawiaj o tym co dziecko chce robić i dlaczego: formułowanie zamierzeń, wyznaczanie celów. Opowiadaj o własnych planach i zaprezentuj dziecku sposób tworzenia własnego planu. Zachęcaj do kontrolowania jak sobie radzi i modyfikowania planów w razie potrzeby. Omawiaj z dzieckiem zaistniałe sytuacje i przyzwyczajaj j do krytycznej samooceny własnych zachowań i postępowania, a także formułowania wniosków na przyszłość. Zachęcaj dziecko do samooceny własnych postępów i znajdowania efektywniejszych sposobów działania. INTELIGENCJA SPOŁECZNA Zachęcaj dziecko do rozmów z różnymi osobami pojawiającymi się w ich życiu. odnoś się do dziecka z takim szacunkiem i tak uprzejmie, jak chciałbyś aby ono traktowało ciebie i innych. 9 / 11
Naucz rozpoznawać, nazywać i radzić sobie z własnymi uczuciami i emocjami oraz empatii w stosunku do innych. Stwarzaj dziecku możliwość uczestniczenia w zabawach, grach, przedsięwzięciach wymagających współpracy z innymi. Zachęcaj dziecko do porozumiewania się z innymi poprzez pisanie listów, kartek okolicznościowych, e-maili, a także telefonowanie. Rozmawiaj ze swoim dzieckiem, tak o jego czy własnych problemach, sukcesach przeżyciach, jak i sprawach dotyczących innych ludzi, społecznych, politycznych pojawiających się w wiadomościach (na miarę percepcji dziecka). Ucz (własnym przykładem) rozwijać własne wartości i ideały, ale też szacunku i tolerancji dla różnych wartości. INTELIGENCJA FILOZOFICZNA Zadawaj pytania nurtujące Ciebie lub dziecko, rozmawiaj o nich. 10 / 11
Zachęcaj dziecko do precyzowania znaczenia słów przez nie używanych. Zachęcaj do refleksji na temat prawdy i fikcji (w utworach literackich, filmach, stereotypach). Upewniaj się, że dziecięce sądy mają jakieś uzasadnienie, są poparte dowodami. Proś dziecko o wyjaśnianie, co ma na myśli, o dzielenie się swoimi poglądami. Pomagaj dziecku brać pod uwagę opinie formułowane z różnych perspektyw. Mądrość myślenia polega na tym, że jesteśmy w stanie zakwestionować, zweryfikować lub zmienić nasze poglądy. 11 / 11