Otyłość u dzieci
Otyłość według WHO definiowana jest jako przewlekła choroba bez tendencji do samoistnego ustępowania, w której zespół objawów uwarunkowany jest czynnikami zewnętrznymi takimi jak: stres, nieprawidłowe żywienie, brak aktywności fizycznej oraz czynnikami wewnętrznymi: genetycznymi, metabolicznymi, degeneracyjnymi.
Statystykinadwaga/otyłość 6-20% dzieci w Europie 18,6% chłopców i 14,5% dziewczynek w Polsce 22 miliony dzieci na świecie poniżej 5 roku życia jest otyłych polskie dzieci tyją najszybciej w Europie co piąte dziecko w Polsce ma nieprawidłową masę ciała (w tym 32% dzieci do 3 roku życia) w Polsce co roku będzie przybywać 400 000 dzieci z nadwagą (w Europie 1 300 000) czworo z pięciorga otyłych nastolatków pozostaje otyłymi z życiu dorosłym tylko 67% rodziców posiada świadomość, że dieta znacząco wpływa na zdrowie dziecka w późniejszych latach 28% dzieci w USA
Badania Instytutu Matki i Dziecka Dzieci po 1 roku życia 88% otrzymuje za mało warzyw 83% otrzymuje potrawy z dodatkiem soli 75% spożywa cukier w nadmiernych ilościach 94% otrzymuje niewystarczające ilości witaminy D
Ocena stanu odżywienia Do oceny stanu odżywienia dzieci służą siatki centylowe. Są to wykresy, na których wartości zostały wyrażone w centylach i przedstawiają jaki procent dzieci ma taką samą lub niższą wartość parametru, np. wzrostu, masy ciała, BMI. BMI < 5. centyla BMI 5.-10. centyla BMI 10.-85. centyla BMI 85.-95. centyla BMI >95. centyla niedowaga (niedożywienie) ryzyko niedożywienia norma nadwaga otyłość
Przyczyny otyłości nieprawidłowe odżywianie się kobiety ciężarnej otyłość rodziców nieprawidłowy sposób odżywiania (nadmiar cukrów prostych, nasyconych kwasów tłuszczowych, soli, niedobór makro i mikroelementów) niska aktywność fizyczna niektóre leki (steroidy, leki przeciwpadaczkowe, psychotropowe i uspokajające) choroby genetyczne choroby układu wewnątrzwydzielniczego (niedoczynność tarczycy, niedobór hormonu wzrostu) problemy emocjonalne, stres
Skutki otyłości cd. nerkowe mięśniowo-szkieletowe psychosocjalne stwardnienie kłębuszków bóle pleców złuszczenie głowy kości udowej koślawość kończyn płaskostopie zła samoocena lęk depresja zaburzenia jedzenia izolacja gorsze wyniki w nauce
Jeśli u dziecka występuje nadmierna masa ciała należy: wykluczyć lub ograniczyć słodycze, napoje gazowane, ciastka, słone przekąski, chrupki, chipsy, batony, paluszki, fast-foody zwiększyć aktywność fizyczną dziecka zwiększyć ilość świeżych warzyw i owoców
Niedożywienie a otyłość Otyłość i niedożywienie często idą ze sobą w parze. Już trzy dekady temu zauważono, że u jednostek otyłych statystycznie częściej występują niedobory witamin i niezbędnych składników mineralnych niż u osób z prawidłową masą ciała. Znaczna część dostępnych w sklepach pokarmów pomimo stosunkowo wysokiej wartości energetycznej charakteryzuje się jednocześnie niską wartością odżywczą. Oznacza to, że produkty te są źródłem tzw. pustych kalorii, które co prawda dostarczają energii, ale są ubogie w białko, witaminy, niezbędne kwasy tłuszczowe i składniki mineralne.
wypadanie włosów suchość skóry niedokrwistość osłabienie Objawy niedożywienia obniżona temperatura ciała osłabienie układu odpornościowego zahamowanie wzrostu
Jak zapobiegać otyłości?
Zasady zdrowego żywienia 1.Jedz posiłki regularnie (5 posiłków co 3-4 godziny). 2.Warzywa i owoce jedz jak najczęściej i w jak największej ilości. 3.Jedz produkty zbożowe, zwłaszcza pełnoziarniste. 4.Codziennie pij co najmniej 3-4 szklanki mleka. Możesz je zastąpić jogurtem naturalnym, kefirem i częściowo serem. 5.Jedz ryby, nasiona roślin strączkowych i jaja. Wybieraj chude mięso. Ograniczaj spożycie produktów mięsnych przetworzonych. 6.Ograniczaj spożycie tłuszczów zwierzęcych. Zastępuj je olejami roślinnymi. 7.Unikaj spożycia cukru, słodyczy i słodkich napojów. Zastępuj je owocami i orzechami. 8.Nie dosalaj potraw. Unikaj słonych przekąsek i produktów typu fast-food. 9.Pamiętaj o piciu wody do posiłku i między posiłkami. 10.Bądź codziennie aktywny fizycznie
Ogólne zalecenia żywieniowe dla dobowe dzieci zapotrzebowanie w wieku na energię 13-36 wynosi ok. 83 miesięcy kcal/ kg masy ciała minimalna ilość białka nie powinna być niższa niż 1 g/kg masy ciała i wyższa niż 15% energii z białka w całodziennym zapotrzebowaniu energetycznym tłuszcze powinny stanowić 30-40% całkowitej energii (ważne, aby były to tłuszcze odpowiedniej jakości) węglowodany powinny dostarczać 55-60% całodziennego zapotrzebowania (powinny to być produkty pełnoziarniste i mąki z pełnego przemiału) zapotrzebowanie na wapń wynosi 700 mg, a na wit. D- 15 µg/dobę głównym źródłem płynów powinna być woda (ok 1300 ml/dobę) dobrej jakości (zaleca się wody źródlane, wody niskosodowe oraz niskozmineralizowane).
Pełnowartościowa całodzienna dieta dziecka powinna być urozmaicona i uwzględniać produkty z różnych grup żywności w następującej ilości porcji
Produkty polecane w żywieniu dzieci Mleko modyfikowane, jogurty naturalne, kefir, ser żółty i biały Chude mięso czerwone, drób, chuda wędlina, ryby, jaja Bułka pełnoziarnista, chleb pełnoziarnisty, chleb graham Płatki zbożowe bez cukry, kasza gryczana, jęczmienna, jaglana Makaron, bułka pszenna, naleśniki, placuszki, ciasto drożdżowe Buraki, papryka, pomidor, rzodkiewka, bakłażan, kalafior, kalarepa, pietruszka, por, ziemniaki, dynia, fasolka, marchew, awokado, brokuły, cukinia, brukselka, groszek, szczypiorek Borówki, jagody, porzeczki, śliwki, winogrona, arbuz, czereśnie, maliny, truskawki, wiśnie, banany, jabłka, gruszki oliwa z oliwek, olej rzepakowy, olej słonecznikowy, masło
Okno możliwości-programowanie żywieniowe we wczesnym okresie życia W ciągu 1000 pierwszych dni, czyli od poczęcia do około 3. roku życia, organizm dziecka jest bardzo wrażliwy. W tym okresie kształtuje się, między innymi, odporność i rozwija mózg. Dlatego dziecko potrzebuje jak najlepszej żywności, która będzie wspierała jego przyszłe zdrowie Wpływ żywienia na rozwój dziecka i jego zdrowie w wieku dorosłym maleje z wiekiem, co oznacza, że optymalne żywienie w okresie niemowlęcym i wczesnego dzieciństwa jest szczególnie istotne. Składniki pokarmowe przyjmowane przez dziecko jeszcze w łonie matki i karmienie piersią istotnie wpływają na zdrowie dziecka w całym jego późniejszym życiu. Tak samo, jak etap rozszerzania diety. Prawidłowe żywienie dziecka w pierwszych latach życia pozwala wypracować właściwe nawyki żywieniowe, które mają szanse przetrwać w przyszłości.
Świadomy rodzic na zakupach nie kupuje: produktów wysokoprzetworzonych: konserw, koncentratów słodyczy słodzonych przetworów mlecznych: mlek smakowych, jogurtów owocowych produktów fit, light, zero margaryn i masmixów przypraw typu maggi, wegeta, kostki bulionowe słodzonych napojów i wód owocowych słonych przekąsek: chipsów, paluszków, krakersów
Więcej informacji: http://www.izz.waw.pl/pl/ DZIECI profilaktyka i terapia nadwagi i otyłości dziecięcej. Poradnik dla mądrych rodziców,mgr Aneta Stanek-Gonera Poradnik żywienia niemowląt. Krok po kroku od narodzin do pierwszych urodzin Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1. do 3. roku życia
Bibliografia http://www.izz.waw.pl/pl/ DZIECI profilaktyka i terapia nadwagi i otyłości dziecięcej. Poradnik dla mądrych rodziców,mgr Aneta Stanek-Gonera Poradnik żywienia niemowląt. Krok po kroku od narodzin do pierwszych urodzin Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1. do 3. roku życia https://potreningu.pl/articles/ Nadwaga i otyłość u dzieci i młodzieży-nowiny
Dziękujemy za przygotowanie prezentacji. Dokument opracowała nasza praktykantka - p. Anna Gaweł, studentka Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, Wydział Nauk o Zdrowiu, kierunek Dietetyka.