SPOSÓB ODŻYWIANIA SIĘ I WIEDZA NA TEMAT ŻYWIENIA WŚRÓD MŁODZIEŻY SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH

Transkrypt

1 SPOSÓB ODŻYWIANIA SIĘ I WIEDZA NA TEMAT ŻYWIENIA WŚRÓD MŁODZIEŻY SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH KAMILA BOGACZ-BUGAJ

2 . Wstęp Racjonalne odżywianie zapobiega chorobom, sprzyja aktywności oraz umożliwia młodemu człowiekowi dobre i skuteczne funkcjonowanie w szkole. Uczeń spędza w szkole sporo czasu, bywa, że aż do późnych godzin popołudniowych. Uczniowie znajdują się w wieku rozwojowym, dlatego ich zapotrzebowanie na składniki odżywcze jest inne niż u dorosłego. Prawidłowe odżywianie powinno uwzględniać wszystkie niezbędne składniki odżywcze, odpowiednio dobrane i dostosowane do wieku. Dzienna racja pokarmowa musi być podana w kilku porcjach. Młody człowiek powinien zjeść od 4 do 5 posiłków dziennie (jeden posiłek co 3, 4 godziny), w czasie pobytu w szkole uczeń powinien zjadać dwa posiłki: drugie śniadanie i obiad. Zwyczaj jedzenia późnych obfitych kolacji sprzyja m. in. odkładaniu się tłuszczu. Racjonalne, odpowiednie i podane w odpowiednim czasie posiłki są niezbędne dla dobrego samopoczucia i efektywnego pobytu dziecka w szkole. Uczeń może "przetrzymać" cały dzień na kanapkach i gotowych napojach, ale badania jednoznacznie dowodzą szkodliwości słodkich, gazowanych i zawierających fosfor napojów. Gazowane, słodzone napoje typu cola, pozbawiają młody organizm wapnia. Jeśli nie uzupełni się jego zasobów np. napojami mlecznymi, to powstanie niedobór, którego skutkiem mogą być zmiany chorobowe. Problem w tym, że kolorowe, szeroko reklamowane napoje i chipsy są dla młodych ludzi bardziej atrakcyjne niż mleko i jogurty. Zwyczaje żywieniowe utrwalone w domu i w szkole, przenoszą się na późniejsze życie. Lepiej tak kształtować te zwyczaje, by były zgodne z zasadami racjonalnego żywienia. Przyniesie to korzyść i na etapie nauki szkolnej - uczeń będzie aktywniejszy i sprawniejszy umysłowo, i w życiu dorosłym - społeczeństwo będzie po prostu zdrowsze.

3 2. Część teoretyczna Organizm człowieka do prawidłowego wzrostu i rozwoju potrzebuje ok. 4 różnych składników dostarczanych w produktach. Właściwe żywienie człowieka polega na całkowitym pokryciu zapotrzebowania organizmu na energię oraz wszystkie składniki pokarmowe, potrzebne do prawidłowego rozwoju, życia i zachowania zdrowia. W wyniku trawienia wszystkie składniki odżywcze zawarte w pożywieniu zostają wchłonięte z przewodu pokarmowego do krwi. Po przejściu przez wątrobę dostają się do tkanek i komórek, gdzie są zużyte do różnych celów. Wszystkim tym procesom, które nazywają się przemianą materii ( metabolizmem ), towarzyszy wyzwalanie się energii. Podstawowym źródłem energii są węglowodany i tłuszcze. Energia chemiczna zawarta w tych związkach ulega podczas ich spalania w ustroju na inne postacie energii, np. pracę mięśni, energię cieplną konieczną do utrzymania temperatury ciała. Zapotrzebowanie energetyczne człowieka musi uwzględniać trzy czynniki : - pokrycie podstawowej przemiany materii, tj. ilości energii, jaką zużywa ustrój w stanie całkowitego spoczynku na utrzymanie życia ( praca serca, mięśni oddechowych, napięcie mięśni szkieletowych, synteza białka ); - pokrycie specyficznie dynamicznego działania pokarmów, tj. ilości energii zużywanej głównie podczas procesów metabolicznych, jakim podlegają cukry, tłuszcze i aminokwasy po wchłonięciu z przewodu pokarmowego; - pokrycie aktywności fizycznej, tj. ilości energii koniecznej do pracy mięśni Podstawowa przemiana materii ( metabolizm spoczynkowy ) zależy od wieku, płci, masy ciała, a także wzrostu. Wartość jej dla dorosłego człowieka wynosi średnio 63 kj ( 5 kcal ). Swoiście dynamiczne działanie pokarmów stanowi średnio ponad % podstawowej przemiany materii. Bardzo zmienną ilość energii, zależną od wysiłku fizycznego, zużytkowuje człowiek na pracę mięśni. U niektórych osób ciężko pracujących fizycznie wydatkowanie energii na pracę może przewyższać znacznie metabolizm spoczynkowy. Całkowita przemiana materii składa się z trzech w/w wydatków energetycznych, natomiast zapotrzebowanie energetyczne jest ilością energii, jaką powinien otrzymać człowiek w postaci pożywienia do pokrycia wydatków energetycznych związanych z całkowitą przemianą materii. Zapotrzebowanie energetyczne zmienia się w zależności od wieku, płci i aktywności fizycznej. Jeśli wartość energetyczna pożywienia jest równa zapotrzebowaniu energetycznemu, to bilans energetyczny jest zrównoważony i masa ciała nie zmieni się. Niedostateczne dostarczenie pożywienia ( ujemny bilans energetyczny ) powoduje spalenie zapasów ustroju, co prowadzi do wychudzenia. Natomiast składniki energetyczne doprowadzane do organizmu w

4 nadmiarze i nie zużyte na pracę ( dodatni bilans energetyczny ) przekształcają się w tłuszcz, co powoduje powstanie nadwagi i rozwój otyłości. Prawidłową masę ciała, nadwagę i otyłość określa się przez tzw. wskaźnik masy ciała BMI. BMI jest to aktualna masa ciała (kg) podzielona przez wzrost do kwadratu (m 2 ). BMI poniżej 25 określa należną masę ciała. BMI pomiędzy 25 a 3 to nadwaga, a powyżej 3 otyłość. Przybywanie masy ciała rozpoczyna się w różnym wieku, bardzo często początek rozwoju otyłości następuje w wieku dojrzałym w związku z obniżeniem aktywności fizycznej. Ludzie otyli różnią się od siebie podatnością na leczenie odchudzające. Osoby, u których stwierdzono duże komórki tłuszczowe, chudną szybciej, a te, u których te komórki są małe, są bardziej oporne na odchudzanie. Otyłości rozwijającej się w okresie wzrostu, zwłaszcza we wczesnym dzieciństwie, dochodzi do rozmnażania się komórek tłuszczowych, które raz powstałe pozostają do końca życia. Dlatego też otyłość nabyta w okresie dzieciństwa jest trudniejsza do leczenia niż rozwijająca się w okresie dojrzałym, kiedy to zasoby tkanki tłuszczowej wzrastają jedynie przez powiększenie się objętości poszczególnych komórek tłuszczowych. Otyłość jest problemem społecznym ze względu na powszechność jej występowania oraz na to, że stanowi czynnik powodujący cukrzycę, nadciśnienie tętnicze i miażdżycę, zaburzenia pracy serca oraz pewne formy raka. Konsekwencje otyłości prowadzą do ruiny zdrowia i szczęścia osobistego, nadmierna tusza doprowadza do obniżenia samooceny i depresji z powodu niemożności normalnego uczestnictwa w aktywnym życiu. Fizyczne objawy nadwagi to skrócenie oddechu, bolesność nóg oraz obrzmienia w stawach skokowych. Otyłość, miażdżyca, nadciśnienie tętnicze i cukrzyca występują powszechnie w krajach ekonomicznie rozwiniętych. Na powstawanie tych schorzeń istotny wpływ czynniki środowiskowe: zwyczaje żywieniowe (wzrost spożycia wysokoenergetycznej żywności, głównie tłuszczów nasyconych i cukrów prostych), mała aktywność fizyczna (zautomatyzowana praca, powszechne korzystanie ze środków lokomocji, oglądanie telewizji), palenie papierosów, stres. Jeżeli w dziennej racji pokarmowej uwzględnia się żywność wysokokaloryczną, taką jak herbatniki, ciasta, chipsy, pasztety, które zawierają zazwyczaj nadspodziewanie wysokie ilości cukru i tłuszczu, wówczas nawet mała porcja produktów tego rodzaju może przeważyć szalę energetycznych potrzeb organizmu. Musi to znaleźć odzwierciedlenie w przyroście masy ciała, jeśli nie zostanie wykorzystane w sposób najlepszy z możliwych przez zwiększenie aktywności fizycznej. Wielu ludzi otyłych tłumaczy swoją nadwagę wolniejszym tempem przemiany materii, zaburzeniami hormonalnymi lub wrodzoną skłonnością do

5 tycia. Rzadko jednak są to rzeczywiste przyczyny tego stanu rzeczy. Czasem otyłość wydaje się być chorobą dziedziczną po prostu dlatego, że kolejne generacje przejmują od poprzednich te same złe zwyczaje żywieniowe. Istnieje też grupa osób, dla których zwiększone spożycie stanowi formę emocjonalnego rozładowania. Kobiety bardziej niż mężczyźni skłonne są do otyłości, ponieważ ich organizm zdolny jest do efektywniejszego gromadzenia zapasowego tłuszczu; prawidłowo tłuszcz stanowi 25% masy ciała u kobiet, natomiast tylko 5% u mężczyzn W leczeniu otyłości główną rolę odgrywa stosowanie diet niskoenergetycznych oraz zwiększenie wysiłku fizycznego. Bez ujemnego bilansu energetycznego nie ma mowy o zrzuceniu nadwagi. Ograniczenie spożywanych pokarmów w ramach diety odchudzającej musi być znaczne, tj. mniej więcej do połowy dziennego zapotrzebowania energetycznego. Ponieważ dieta niskoenergetyczna musi zawierać prawidłowa ilość białka, ograniczeniu podlegają tłuszcze i węglowodany. Cennymi produktami przy przygotowywaniu diety niskoenergetycznej mogą być owoce i warzywa Niedobory masy ciała w granicach ok. 5% określa się jako niedowagę, natomiast stan, w którym masa ciała obniża się więcej niż o 5% masy należnej, trzeba uznać jako wyniszczenie ustroju. Niedowaga jest spowodowana przede wszystkim niedoborem energetycznym. Niedowaga występuje zatem wtedy, gdy podaż składników energetycznych pożywienia nie pokrywa w pełni zapotrzebowania energetycznego. Wyniszczenie natomiast charakteryzuje się nie tylko niedoborem energetycznym, lecz także niedoborami białek, witamin i niektórych składników mineralnych. Niedowaga może dotyczyć ludzi zdrowych, bardzo aktywnych, pobudliwych, mało wypoczywających. Czasami nieregularne przyjmowanie pokarmów oraz ich nieprawidłowy dobór są odpowiedzialne za niedostateczną podaż energii. Wzmożone zapotrzebowanie występuje w takich stanach fizjologicznych jak okres wzrostu, ciąży i karmienia. Także ciężka praca fizyczna wymaga odpowiednio większego dostarczenia energii w pożywieniu. Bardzo często jednak niedowaga i wyniszczenie pojawiają się w różnych chorobach. Wzmożone zapotrzebowanie na składniki energetyczne występuje np. u osób z podwyższoną ciepłotą ciała, nadczynnością tarczycy, psychozami, którym towarzyszy pobudzenie. Do wychudzenia i wyniszczenia mogą również prowadzić zaburzenia trawienia, wchłaniania i wykorzystania pokarmów, istniejące w chorobach przewodu pokarmowego. Tak więc niedowaga i niedobory innych składników pokarmowych mogą występować w następujących schorzeniach: - bezkwaśność - choroby przebiegające z biegunką - stany po resekcji żołądka

6 - stany po resekcji jelita cienkiego, choroby jelit - przewlekłe zapalenie trzustki - zapalenie wątroby, marskość wątroby - nowotwory. Celem diety ludzi wychudzonych jest wyrównanie niedoboru masy ciała i uzupełnienie niedoborów białkowych, witaminowych i składników mineralnych u pacjentów wyniszczonych. Stosuje się tu dietę wysokoenergetyczną, aby zapewnić dodatni bilans energetyczny. W stanach wyniszczenia, w których istnieją także niedobory witamin i składników mineralnych, należy je uzupełnić, zwiększając w diecie ilość produktów, w których są one zawarte, a więc mleka, warzyw, owoców. Oczywistym jest jak istotny dla zdrowia jest sposób odżywiania. Planując jadłospis, powinniśmy się kierować trzema podstawowymi zasadami: - to, co się je musi być odżywcze - dieta ma pomagać w ochronie zdrowia oraz odgrywać korzystną rolę w zwalczaniu chorób oraz dolegliwości - pokarm musi apetycznie wyglądać i dobrze smakować Nie istnieje takie pojęcie, jak żywność bezwzględnie dobra lub zła a tylko dobre lub złe całodobowe kompozycje żywności, czyli racje pokarmowe. Obecnie dużo mówi się o zbilansowanej diecie, która powinna być tak dobrana do indywidualnych potrzeb, aby każdemu zapewnić zdrowie. Aby być zdrowym, należy przestrzegać odpowiednich zasad dotyczących codziennego żywienia: I. Zjadać co najmniej 3 posiłki umiarkowanej wielkości - w tym koniecznie śniadanie. II. Każdy posiłek powinien zawierać produkty zbożowe, takie jak: pieczywo ciemne, płatki, kasze, makarony lub ziemniaki. III. Warzywa i owoce (mogą być mrożone) powinno się jeść do każdego posiłku, a także między posiłkami. IV. Należy wypijać co najmniej 2 pełne szklanki mleka (najlepiej chudego) lub tyle samo kefiru i jogurtu plus -2 plasterki serów. V. W ciągu dnia należy zjeść porcję ryby, drobiu, grochu, fasoli lub mięsa (do wyboru) VI. W ciągu tygodnia należy przynajmniej 2-3 razy zastąpić mięso w posiłku obiadowym rybami. VII. Dzienne zalecenie jeśli chodzi o tłuszcz to jedna łyżka stołowa oleju lub oliwy oraz nie więcej niż 2 łyżeczki margaryny miękkiej (bez tłuszczów trans). VIII. Wskazane jest picie wody mineralnej oraz naturalnych soków warzywnych i owocowych (nie mniej niż litr). IX. Należy unikać nadmiaru: soli, cukru i alkoholu!

7 3. Cel i zakres pracy. Celem niniejszej pracy była ocena masy ciała, sposobu odżywienia oraz wiedzy żywieniowej wśród młodzieży uczniów szkoły ponadgimnazjalnej. 4. Materiał i metody. Młodzież z klasy I i II technikum 74 osoby Wiek: 6 lat ( osoba ) 7 lat ( 55 osób ) 8 lat ( 7 osób ) 9 lat ( osoba ) Ilość chłopców: 26 Ilość dziewcząt: 48 ) Wyznaczenie wskaźnika masy ciała BMI na podstawie podanej masy ciała (kg) i wzrostu (m) ze wzoru: masa ciała (kg) BMI = wzrost (m ) 2) Ankieta dotycząca sposobu odżywienia i wiedzy na temat żywienia: Pytanie ILE POSIŁKÓW DZIENNIE ZJADASZ? A 5 B 4 C 3 D 2 Pytanie 2 CZY JESZ ŚNIADANIE? A codziennie B 2-3 razy w tygodniu C raz w tygodniu D przeważnie nie jem śniadania Pytanie 3 CZY JESZ II ŚNIADANIE? A codziennie B 2-3 razy w tygodniu C raz w tygodniu D przeważnie nie jem II śniadania Pytanie 4 A w czasie pobytu w szkole B zaraz po powrocie ze szkoły C wieczorem D przeważnie nie jem obiadu Pytanie 5 A codziennie B 2-3 razy w tygodniu C raz w tygodniu O KTÓREJ ZJADASZ OBIAD? CZY JESZ KOLACJĘ?

8 D przeważnie nie jem kolacji Pytanie 6 CZY JESZ WARZYWA? A codziennie I do każdego posiłku J tylko do obiadu B 2-3 razy w tygodniu C przeważnie nie jem warzyw Pytanie 7 CZY JESZ OWOCE? A kilka razy dziennie B raz dziennie C 2-3 razy w tygodniu D raz w tygodniu E raczej nie jem owoców Pytanie 8 JAK CZĘSTO PIJESZ MLEKO LUB KEFIR LUB JOGURT? A kilka razy dziennie B raz dziennie C 2-3 razy w tygodniu D raz w tygodniu E nie piję takich produktów Pytanie 9 JAK CZĘSTO JESZ SŁODYCZE? A codziennie B 2-3 razy w tygodniu C raz w tygodniu D raczej nie jadam słodyczy Pytanie CZY STOSUJESZ DIETĘ ODCHUDZAJĄCĄ? A tak B nie Pytanie STOSOWANE DIETY ZNASZ? A z czasopism B od koleżanek, kolegów C z Internetu D od lekarza, dietetyka Pytanie 2 CO PIJESZ, GDY ODCZUWASZ PRAGNIENIE? A wodę B soki C napoje typu cola, oranżada, tonic D herbatę E Red Bull Pytanie 3 CZY UPRAWIASZ SPORT? A tylko w szkole na lekcjach wychowania fizycznego B uczęszczam do klubu Fitness C chodzę na siłownię D uprawiam dyscyplinę sportu E nie uprawiam sportu Pytanie 4 JAK CZĘSTO W TYGODNIU UPRAWIASZ SPORT? A raz B 2 C 3 D 4 i więcej Pytanie 5 CZY TWOJE KIESZONKOWE POZWALA CI NA TO, ŻEBY BYĆ... A zawsze najedzonym B czasami najedzonym C czasami głodnym D zawsze głodnym Pytanie CO NAJCHĘTNIEJ WYBIERASZ DO ZJEDZENIA? A batony B jabłko C surówkę

9 D kanapkę E chipsy F ciastko Pytanie 2 NAJMNIEJSZA PACZKA CHIPSÓW TO TYLE SAMO KALORII, CO... A jedno jabłko B pół kilograma jabłek C jeden ziemniak D jedna pomarańcza Pytanie 3 ŻEBY SPALIĆ JEDNEGO BATONIKA, TRZEBA PŁYWAĆ KRAULEM... A 5 minut B minut C 2 minut D godzinę Pytanie 4 BY SPALIĆ JEDNĄ PACZKĘ CHIPSÓW, TRZEBA BYĆ NA LEKCJI FIZYKI... A minut B całą lekcję C 3 lekcje Pytanie 5 NAJMNIEJ KALORYCZNE SĄ... A warzywa B owoce C chleb D sery E wędlina Pytanie 6 NAJBARDZIEJ KALORYCZNE SĄ... A chipsy B lody C jogurty D chleb E czekolada Pytanie 7 WARZYWA POWINNO SIĘ JEŚĆ... A do każdego posiłku B raz dziennie C raz w tygodniu Pytanie 8 PIWO JEST TAK KALORYCZNE JAK... A woda B cola C piwo nie jest kaloryczne Pytanie 9 MLEKO, JOGURTY,KEFIR, SERY TRZEBA JEŚĆ... A codziennie B raz w tygodniu C- nie trzeba ich jeść Pytanie NAJBARDZIEJ TYJE SIĘ OD... A pizzy B ziemniaków C chleba D słodyczy Pytanie KTÓRY PRODUKT ZAWIERA DUŻO TŁUSZCZU? A czekolada B owoce C ciasta i ciasteczka D schab E chipsy Pytanie 2 OTYŁOŚĆ NAJCZĘŚCIEJ WYWOŁUJE... A objadanie się i mało ruchu fizycznego B choroba C geny po rodzicach D leki

10 5. Wyniki : WARTOŚĆ BMI U ANKIETOWANEJ MŁODZIEŻY BMI < > 3 RAZEM Ilość osób % osób OSOBY Z NIEDOWAGĄ OSOBY Z NADWAGĄ OSOBY Z WAGĄ PRAWIDŁOWĄ OSOBY OTYŁE UDZIAŁ PROCENTOWY 5% % 4% 53% 2 3 4

11 WARTOŚĆ BMI U DZIEWCZĄT BMI < > 3 RAZEM Liczba osób % osób DZIEWCZĘTA Z NIEDOWAGĄ DZIEWCZĘTA MAJĄCE PRAWIDŁOWĄ WAGĘ DZIEWCZĘTA Z NADWAGĄ DZIEWCZĘTA OTYŁE PROCENTOWY UDZIAŁ 6% 2% 38% 54% 2 3 4

12 WARTOŚĆ BMI U CHŁOPCÓW BMI < > 3 RAZEM Liczba osób % osób CHŁOPCY Z NIEDOWAGĄ CHŁOPCY MAJĄCY PRAWIDŁOWĄ WAGĘ CHŁOPCY Z NADWAGĄ 2 CHŁOPCY OTYLI PROCENTOWY UDZIAŁ 4% % 5% 46% 2 3 4

13 Wiek Płeć Wzrost [m] Masa ciała [kg] BMI Pyt. Pyt. 2 Pyt. 3 Pyt. 4 Pyt. 5 Pyt. 6 Pyt. 7 Pyt. 8 Pyt.. 9 Pyt. Pyt. 7 Kobieta, , B B A B A B B D A B A 7 Kobieta, , C A D B A C D D C B A 7 Kobieta, , B D A B A B C B D B A 7 Kobieta, ,57549 D A D B D B B D A B A 7 Kobieta, ,67624 B A D B A B C C B B A 7 Kobieta, , A A A B A A(J) A B B A A 7 Kobieta,57 5 2, B A B B A A(J) C C A B D 7 Kobieta, , C A D B D B D C C B A 7 Kobieta,58 5 2, B A A B A B A D B B B 7 Kobieta, ,78798 B A A B B B C B B B A 7 Kobieta, , B B D B A B B E A B B 7 Kobieta,63 5 8, C A A B A B B C B B A 7 Kobieta,7 6 2,86966 C B D C D B C C B B A 7 Kobieta, , B B A B A B C D A B A 7 Kobieta,63 5 8, B A B B B B B C B B A 7 Kobieta, ,68575 C A A B B C D D B B A 7 Kobieta,66 63,5 23, B A A B A B B C A B A 7 Kobieta,63 5 8, C A A B B B B B A B A 7 Kobieta, , A A A B A B A E D B A 7 Kobieta, , C A A B B B B D A B A 7 Kobieta,6 55,5 2, C A A B D A(J) B B C B B 7 Kobieta, , B A A B A A(J) C B B B B 7 Kobieta,5 49,5 2, C A D B A B C C B B B 7 Kobieta,5 37,5 6, B D A B A B D D B B A 7 Kobieta, , C B A B D C D D C A B 7 Kobieta,6 9,5 35, C A A B B B C C B A B 7 Kobieta,7 8,5 27, C A A B B A(J) C B B B A 7 Kobieta,56 5,5 2,75556 C A A B A B B C B B B 7 Kobieta,57 5 2, C B A B A A(J) C E C A A 7 Kobieta,6 45 7,57825 B A B C A A(J) B B C B A

14 7 Kobieta,66 5,5 8, A A A B A B B C B B A 7 Kobieta, , B A A B A C D C A B A 7 Kobieta,57 5 2, C D B B A B B C B B A 7 Kobieta, , C A D B D A(J) A C D A A 7 Kobieta,6 55,5 2,4299 B A B B A A(J) C D B B A 7 Kobieta,58 45,5 8, A A A C A C D D B B A 7 Kobieta,73 52,5 7, A A A B A B C C D B A 7 Mężczyzna, ,78798 B A B B B A(J) A C B B D 7 Mężczyzna,75 66,5 2, B A D B A C C D A B B 7 Mężczyzna,85 6 7, B A B B A B C A B B A 7 Mężczyzna,69 6 2,76678 A A A B A C B A A B A 7 Mężczyzna,7 6,5 2, C A A B A A(J) B B B B A 7 Mężczyzna,7 54,5 8, A A A B A B C B A B C 7 Mężczyzna,7 52 7, A A A B A B C C D B A 7 Mężczyzna,74 5 6, C A D B A A(J) B A B B A 7 Mężczyzna,7 6 2, C B B B A B D D C B C 7 Mężczyzna,78 6 8,93729 A A A B A B D C C B A 7 Mężczyzna, , A D D B A B B B B B A 7 Mężczyzna, , B A A B A A(J) A B B B B 7 Mężczyzna,85 82,5 24,58627 A A B B A B A E B B A 7 Mężczyzna,8 67,5 2, A A A B A A(J) B A A B A 7 Mężczyzna,72 64,5 2, B A B C A B C B A B A 7 Mężczyzna,67 49,5 7, A A A B A A(J) B C A B A 7 Mężczyzna, , A A D B A A(J) B C B B A 7 Mężczyzna,6 5 9, B A A B A B C D A B C 6 Mężczyzna, ,94555 C A B B B B C D C B C 8 Kobieta, , C A D B A A(J) C D B B A 8 Kobieta, , C A D B A C C E B B A 8 Kobieta, , C B B B B B D E D A B 8 Kobieta,6 47 8, B A B C B B B B A B A 8 Kobieta, , B A A B D B C B B B A

15 8 Kobieta, , D D B B B C B B A B A 8 Kobieta, , D D D B D A(J) B D A A A 8 Kobieta,6 45 7, B A B B A A(J) C C B B B 8 Kobieta,57 5 2, C D D B D B C C B B A 8 Kobieta,7 53 8,33935 B A B B D B B B D A D 8 Kobieta, ,49879 C A A B B A(J) C A B B A 8 Mężczyzna, , B A A B A B C D A B C 8 Mężczyzna,8 9 27, B A B B A A(J) B B B B A 8 Mężczyzna, ,59845 B A B B A B C D B B A 8 Mężczyzna, , B C B B A B C D B B A 8 Mężczyzna, , B A B B A B D D B B A 8 Mężczyzna, , A A D B A B B C A B A 9 Mężczyzna, , C D A B A C C E B B B

16 Pyt. 2 Pyt. 3 Pyt. 4 Pyt. 5 Pyt. ' Pyt. 2' Pyt. 3' Pyt. 4' Pyt. 5' Pyt. 6' Pyt. 7' Pyt. 8' Pyt. 9' Pyt.' Pyt. ' Pyt. 2' B A A A B C C B E E B C A D D A C E A C D C B B E E B C A D D A A A A C D B C B B E B B A D D A B A C B D B D C A A B B A A E A A A C B D B D C A A B B A A E A D A C A D B D C A A A B A A D A C E A A A C C B B B A C A D D B D A C C D D C C A E B B B D A A D A C A B D B C B B A B A D D A B A B B D C A B C E B B A D D A A E C A A B C B C E C C A D D A A A C A B D B B B E B B A D D A B A C C B B C C B E A B A D D A A A C A A B B B B A B B A D D A A A C A B B B B B A A B A B E A D D(pływanie) A A E B B C A A A B A A E A B A C A A C B C B B B B A D C A B A C A F C C C A B B B A A C A B A C C B B C C B A A C A A D A C A C A E D B B A A B B A D C A A A A A B B C C B A A B A D D A D A A A B B C B B A B B A C D A C A B A B C C C A A B B A D D A A A C A D B B B C E B B A D E B D E A A D C B B A A B B A B E A D A B B D B B C A E A B A D D A A A B A C B C C A A A B A D D A C A B A D C C B B B B C A B C A D A B A D C B C B A A B B D D A

17 B D(bieg) C C D D C C A E B B A D D A C A B A D A B B B E B C A D D A C A B A A A B B B E B C A D D A D E A B B D C C A A B B A D E A A A C B B B C C A A A B A C E A D A B A D B C B A C B B B C A A D A B A E B C C A B A B A D A A A A B A D B C C A E B B A D A A D D C A B C B B D B A C A D D A C D D B A A B B B E B C B B D A B A C A A B B B B E A B A B A A C C C A A D D B D E B C A A D C D C D B D B A B A E B C A D D A C D(Piłka nożna) D A A D C A D E A A A A D A C D(Piłka nożna) C A D B C B A B B B A D D A D A B A D B C A D A B B A D D A B A C B B A A A B A B B A A E A C A D A D B B C A A B B A D D A B D D A D B B C A E A B A D D A B D(Piłka nożna) C A C B A C B A A B A D D A C D(Piłka nożna) D A B B B B B A B C C D E A A D(Piłka nożna) D A D B D C C B B B A D D A C D(Piłka nożna) C B D B B B A B A C A D D A B D(Piłka nożna) D A B B B B C A A B A D E A C A C B D C C A B E B B A D D A C A B A D A A A C E B B A D C A B D(Piłka nożna) B A D B D A D E C A A D D A D A C A D B C C B A A B A A C A C A C A D B C B B A B B A A E A B D(tenis stoł) D A E C C C B E B B A D D A C A B A D C C C B A B C A A A A

18 D A C A D B C C A A B B A D A A B A C A D B C C D A B B A D D A A D(Piłka nożna) D B B B D C A B B B A D A A D D(lekkaatlet) B B E A A A C E B C B A D A A A C B C B B B A A A C A D D A B A C A B C B B A A B B A B A A B A C A D C C B B A B B B D A A C A B A F B C C B E B B B D D A C A C A B B B B B A B B A D D A C A C B A C B C B E B B A D D A A C C A D B B B A E B B A D D A B D(PIłka nożna) C A D B B B A E B B A D D A C A C A D C C B A A A C A D E A C A C B D B B C A A B C A B E A

19 Pytanie ILE POSIŁKÓW DZIENNIE ZJADASZ? A 5 B 4 C 3 D 2 Odpowiedź A B C D Razem Ilość osób % osób ILE POSIŁKÓW DZIENNIE ZJADASZ? ILOŚĆ OSÓB A B C D Pytanie 2 CZY JESZ ŚNIADANIE? A codziennie B 2-3 razy w tygodniu C raz w tygodniu D przeważnie nie jem śniadania Odpowiedź A B C D Razem Ilość osób % osób 77 CZY JESZ ŚNIADANIE? ILOŚĆ OSÓB A B C D

20 Pytanie 3 CZY JESZ II ŚNIADANIE? A codziennie B 2-3 razy w tygodniu C raz w tygodniu D przeważnie nie jem II śniadania Odpowiedź A B C D RAZEM Ilość osób % osób CZY JESZ II ŚNIADANIE? 4 37 ILOŚĆ OSÓB A B C D Pytanie 4 O KTÓREJ ZJADASZ OBIAD? A w czasie pobytu w szkole B zaraz po powrocie ze szkoły C wieczorem D przeważnie nie jem obiadu Odpowiedź A B C D RAZEM Ilość osób % osób 93 7 O KTÓREJ ZJADASZ OBIAD? 8 69 ILOŚĆ OSÓB A B C D

21 Pytanie 5 CZY JESZ KOLACJĘ? A codziennie B 2-3 razy w tygodniu C raz w tygodniu D przeważnie nie jem kolacji Odpowiedź A B C D RAZEM Ilość osób % osób CZY JESZ KOLACJĘ? ILOŚĆ OSÓB A B C D Pytanie 6 CZY JESZ WARZYWA? A codziennie I do każdego posiłku J tylko do obiadu B 2-3 razy w tygodniu C przeważnie nie jem warzyw Odpowiedź A(I) A(J) B C RAZEM Ilość osób % osób CZY JESZ WARZYWA? 5 43 ILOŚĆ OSÓB A(I) A(J) B C

22 Pytanie 7 CZY JESZ OWOCE? A kilka razy dziennie B raz dziennie C 2-3 razy w tygodniu D raz w tygodniu E raczej nie jem owoców Odpowiedź A B C D E RAZEM Ilość osób % osób CZY JESZ OWOCE? ILOŚĆ OSÓB A B C D E Pytanie 8 JAK CZĘSTO PIJESZ MLEKO LUB KEFIR LUB JOGURT? A kilka razy dziennie B raz dziennie C 2-3 razy w tygodniu D raz w tygodniu E nie piję takich produktów Odpowiedź A B C D E RAZEM Ilość osób % osób CZY PIJESZ MLEKO LUB KEFIR LUB JOGURT? ILOŚĆ OSÓB A B C D E

23 Pytanie 9 JAK CZĘSTO JESZ SŁODYCZE? A codziennie B 2-3 razy w tygodniu C raz w tygodniu D raczej nie jadam słodyczy Odpowiedź A B C D RAZEM Ilość osób % osób JAK CZĘSTO JESZ SŁODYCZE? 4 37 LICZBA OSÓB A B C D Pytanie CZY STOSUJESZ DIETĘ ODCHUDZAJĄCĄ? A tak B nie Odpowiedź A B RAZEM Ilość osób % osób 89 CZY STOSUJESZ DIETĘ ODCHUDZAJĄCĄ? ILOŚĆ OSÓB A B

24 Pytanie STOSOWANE DIETY ZNASZ? A z czasopism B od koleżanek, kolegów C z Internetu D od lekarza, dietetyka Odpowiedź A B C D RAZEM Ilość osób % osób STOSOWANE DIETY ZNASZ LICZBA OSÓB A B C D Pytanie 2 CO PIJESZ, GDY ODCZUWASZ PRAGNIENIE? A wodę B soki C napoje typu cola, oranżada, tonic D herbatę E Red Bull Odpowiedź A B C D E RAZEM Ilość osób % osób CO PIJESZ, GDY ODCZUWASZ PRAGNIENIE? LICZBA OSÓB A B C D E

25 Pytanie 3 CZY UPRAWIASZ SPORT? A tylko w szkole na lekcjach wychowania fizycznego B uczęszczam do klubu Fitness C chodzę na siłownię D uprawiam dyscyplinę sportu E nie uprawiam sportu Odpowiedź A B C D E RAZEM Ilość osób % osób CZY UPRAWIASZ SPORT? LICZBA OSÓB A B C D E Pytanie 4 JAK CZĘSTO W TYGODNIU UPRAWIASZ SPORT? A raz B 2 C 3 D 4 i więcej Odpowiedź A B C D RAZEM Ilość osób % osób JAK CZĘSTO W TYGODNIU UPRAWIASZ SPORT? 4 38 LICZBA OSÓB A B C D

26 Pytanie 5 CZY TWOJE KIESZONKOWE POZWALA CI NA TO, ŻEBY BYĆ... A zawsze najedzonym B czasami najedzonym C czasami głodnym D zawsze głodnym Odpowiedź A B C D RAZEM Ilość osób % osób CZY TWOJE KIESZONKOWE POZWALA CI NATO, ŻEBY BYĆ... LICZBA OSÓB A B C D

27 Pytanie CO NAJCHĘTNIEJ WYBIERASZ DO ZJEDZENIA? A batony B jabłko C surówkę D kanapkę E chipsy F ciastko Odpowiedź A B C D E F RAZEM Ilość osób % osób CO NAJCHĘTNIEJ WYBIERASZ DO ZJEDZENIA? 4 LICZBA OSÓB 3 2 A B C D E F Pytanie 2 NAJMNIEJSZA PACZKA CHIPSÓW TO TYLE SAMO KALORII, CO... A jedno jabłko B pół kilograma jabłek C jeden ziemniak D jedna pomarańcza Odpowiedź A B C D RAZEM Ilość osób % osób NAJMNIEJSZA PACZKA CHIPSÓW TO TYLE SAMO KALORII, CO... LICZBA OSÓB A B C D

28 Pytanie 3 ŻEBY SPALIĆ JEDNEGO BATONIKA, TRZEBA PŁYWAĆ KRAULEM... A 5 minut B minut C 2 minut D godzinę Odpowiedź A B C D RAZEM Ilość osób % osób ŻEBY SPALIĆ JEDNEGO BATONIKA, TRZEBA PŁYWAĆ KRAULEM... LICZBA OSÓB A B C D Pytanie 4 BY SPALIĆ JEDNĄ PACZKĘ CHIPSÓW, TRZEBA BYĆ NA LEKCJI FIZYKI... A minut B całą lekcję C 3 lekcje Odpowiedź A B C RAZEM Ilość osób % osób BY SPALIĆ JEDNĄ DUŻĄ PACZKĘ CHIPSÓW, TRZEBA BYĆ NA LEKCJI FIZYKI... 4 ILOŚĆ OSÓB 3 2 A B C

29 Pytanie 5 NAJMNIEJ KALORYCZNE SĄ... A warzywa B owoce C chleb D sery E wędlina Odpowiedź A B C D E RAZEM Ilość osób % osób NAJMNIEJ KALORYCZNE SĄ LICZBA OSÓB A B C D E Pytanie 6 NAJBARDZIEJ KALORYCZNE SĄ... A chipsy B lody C jogurty D chleb E czekolada Odpowiedź A B C D E RAZEM Ilość osób % osób NAJBARDZIEJ KALORYCZNE SĄ LICZBA OSÓB A B C D E

30 Pytanie 7 WARZYWA POWINNO SIĘ JEŚĆ... A do każdego posiłku B raz dziennie C raz w tygodniu Odpowiedź A B C RAZEM Ilość osób % osób WARZYWA POWINNO SIĘ JEŚĆ... LICZBA OSÓB A B C Pytanie 8 PIWO JEST TAK KALORYCZNE JAK... A woda B cola C piwo nie jest kaloryczne Odpowiedź A B C RAZEM Ilość osób % osób PIWO JEST TAK KALORYCZNE JAK LICZBA OSÓB A B C

31 Pytanie 9 MLEKO, JOGURTY,KEFIR, SERY TRZEBA JEŚĆ... A codziennie B raz w tygodniu C- nie trzeba ich jeść Odpowiedź A B C RAZEM Ilość osób % osób 89 MLEKO, JOGURTY, KEFIR,SERY TRZEBA JEŚĆ... LICZBA OSÓB A B C Pytanie NAJBARDZIEJ TYJE SIĘ OD... A pizzy B ziemniaków C chleba D słodyczy Odpowiedź A B C D RAZEM Ilość osób % osób NAJBARDZIEJ TYJE SIĘ OD... LICZBA OSÓB A B C D

32 Pytanie KTÓRY PRODUKT ZAWIERA DUŻO TŁUSZCZU? A czekolada B owoce C ciasta i ciasteczka D schab E chipsy Odpowiedź A B C D E RAZEM Ilość osób % osób KTÓRY PRODUKT ZAWIERA DUŻO TŁUSZCZU? 5 44 LICZBA OSÓB A B C D E Pytanie 2 OTYŁOŚĆ NAJCZĘŚCIEJ WYWOŁUJE... A objadanie się i mało ruchu fizycznego B choroba C geny po rodzicach D leki Odpowiedź A B C D RAZEM Ilość osób % osób 97 3 OTYŁOŚĆ NAJCZĘŚCIEJ WYWOŁUJE LICZBA OSÓB A B C D

33 6. Dyskusja i wnioski: U ankietowanej młodzieży wyznaczono wartość wskaźnika BMI. Okazało się, że: - niedowagę ma 3 osób, co stanowi 4% wśród dziewcząt - 8 osób, co stanowi 38% wśród chłopców - 2 osób, co stanowi 46% - prawidłową wagę ma 39 osób, co stanowi 53% wśród dziewcząt 26 osób, co stanowi 54% wśród chłopców - 3 osób, co stanowi 5% - nadwagę ma 4 osoby, co stanowi 5% wśród dziewcząt 3 osoby, co stanowi 6% wśród chłopców - osoby, co stanowi 4% - otyłość występuje u osoby, co stanowi % wśród dziewcząt osoba, co stanowi 2% I część ankiety dotyczy sposobu odżywiania się badanej młodzieży. Na pytanie: Ile posiłków dziennie zjadasz? najwięcej osób odpowiedziało, że 4, następnie 3, dalej 5 i na końcu 2 2. Na pytanie: Czy jesz śniadanie? większość osób odpowiedziała, że codziennie, niewiele osób, że 2-3 razy w tygodniu lub, że przeważnie nie je śniadania, a tylko osoba odpowiedziała, że raz w tygodniu 3. Na pytanie: Czy jesz II śniadanie? najwięcej osób odpowiedziało, że codziennie, następnie, że 2-3 razy w tygodniu, jeszcze mniej, że przeważnie nie je II śniadania, nikt nie udzielił odpowiedzi, że raz w tygodniu 4. Na pytanie: O której zjadasz obiad? duża większość odpowiedziała, że zaraz po powrocie ze szkoły, kilka osób, że wieczorem, nikt nie odpowiedział, że w czasie pobytu w szkole, czy że przeważnie nie je obiadu. 5. Na pytanie: Czy jesz kolację? duża większość osób odpowiedziała, że codziennie, niewielka grupa odpowiedziała, że 2-3 razy w tygodniu lub przeważnie nie je kolacji, nikt nie odpowiedział, że raz w tygodniu 6. Na pytanie: Czy jesz warzywa? najwięcej osób odpowiedziało, że 2-3 razy w tygodniu, następnie, że codziennie do obiadu, najmniej, że przeważnie nie je warzyw, nikt nie odpowiedział, że je warzywa codziennie do każdego posiłku. 7. Na pytanie: Czy jesz owoce? najwięcej osób odpowiedziało, że 2-3 razy w tygodniu, następnie, że raz dziennie, dalej, że raz w tygodniu, w końcu, że kilka razy dziennie; nikt nie odpowiedział, że raczej nie je owoców. 8. Na pytanie: Jak często pijesz mleko, kefir lub jogurt? podobna liczba osób odpowiedziała, że 2-3 razy w tygodniu, raz w tygodniu i raz dziennie,

34 mniej osób natomiast odpowiedziała zarówno, że nie pije takich produktów, jak i, że kilka razy dziennie. 9. Na pytanie: Jak często jesz słodycze? najwięcej osób odpowiedziała, że 2-3 razy w tygodniu, wiele osób odpowiedziało, że codziennie, po kilka osób odpowiedziało, że raz w tygodniu oraz, że raczej nie jada słodyczy.. Na pytanie: Czy stosujesz dietę odchudzającą? aż 89% osób odpowiedziało, że nie, a pozostali, że tak. Na pytanie: Stosowane diety znasz...? większość odpowiada, że z czasopism, następnie, że od koleżanek i kolegów, dalej, że z internetu, a tylko nieliczni odpowiedzieli, że od lekarza, czy dietetyka. 2. Na pytanie: Co pijesz, gdy odczuwasz pragnienie? najwięcej osób odpowiedziało, że napoje typu cola, oranżada, tonic, niewiele mniej osób, że soki, podobna ilość wybiera herbatę, również podobna ilość wodę, nikt nie sięga po Red Bull a. 3. Na pytanie: Czy uprawiasz sport? większość odpowiedziała, że tylko w szkole na lekcjach wychowania fizycznego, ok. ¼ osób odpowiada, że uprawia jakąś dyscyplinę sportu, kilka % osób nie uprawia sportu, również kilka % chodzi na siłownię; nikt z ankietowanych nie uczęszcza do klubu Fitness. 4. Na pytanie: Jak często w tygodniu uprawiasz sport? ok. połowa osób odpowiada, że 3 razy, mniej, że 2 razy w tygodniu, jeszcze mniej, że 4 i więcej razy oraz raz. 5. Na pytanie: Czy Twoje kieszonkowe pozwala Ci być...? większość osób odpowiedziało, że zawsze najedzonym, następnie, że czasami najedzonym, potem czasami głodnym; nikt nie odpowiedział, że zawsze jest głodny. II część ankiety dotyczy wiedzy młodzieży na temat żywienia Młodzież najchętniej wybiera do zjedzenia kanapkę (większość), następnie jabłko, potem batony, niewielka grupa chipsy, surówkę czy ciastko. Ankietowani uważają w większości, że najmniejsza paczka chipsów ma tyle samo kalorii co pół kilograma jabłek, niektórzy uważają, że tyle co jeden ziemniak, następnie, że jedna pomarańcza, kilka osób uważa, że tyle co jedno jabłko. Żeby spalić jednego batonika, trzeba pływać kraulem 2 minut tak uważa najwięcej ankietowanych, prawie tyle samo uważa, że minut, po kilka osób mówi, że 5 minut albo godzinę. Młodzież uważa, że aby spalić jedną dużą paczkę chipsów, trzeba być na lekcji fizyki lekcję lub 3 lekcje, najmniej osób mówi, że minut.

35 Ankietowani uznali za najmniej kaloryczne warzywa i owoce prawie na równi, niektórzy uważają, że są to: chleb, a dalej sery i wędlina, ale to stwierdza zaledwie po kilka osób. Najbardziej kaloryczne są dla badanej młodzieży chipsy i czekolada ( prawie jednakowo ), potem lody, chleb i jogurty uznali za niezbyt kaloryczne. Młodzi ludzie uważają, że warzywa powinno się jeść raz dziennie tak uważa najwięcej osób, mniej osób uważa, że do każdego posiłku, 2 osoby uznały, że raz w tygodniu. Ankietowani uznali, że piwo jest tak kaloryczne, jak cola większość z nich, następnie, że piwo nie jest kaloryczne, 2 osoby uważają, że jest tak kaloryczne jak woda. Mleko, jogurty, kefir, sery trzeba jeść codziennie tak uważa duża większość osób, kilka osób uważa, że raz w tygodniu, jest też jedna osoba, która uważa, że nie trzeba ich jeść. Badana młodzież uważa, że najbardziej tyje się od słodyczy tak uważa duża większość spośród ankietowanych, następnie, że od pizzy, po kilka osób uważa, że od ziemniaków oraz chleba. Dużo tłuszczu zawiera według młodzieży schab ( większość tak właśnie uważa ), dużo mniejsza grupa uważa, że są to chipsy, trochę mniej, że czekolada, kilka, że ciastka; nikt nie uważa, że dużo tłuszczu zawierają owoce. Według młodzieży, która wypełniła ankietę, otyłość najczęściej wywołuję objadanie się i mało ruchu fizycznego aż 97% osób tak uważa, pozostałe 3% uznały, że jest to choroba; nikt nie odpowiedział, że otyłość wywołują geny po rodzicach, czy leki. Podsumowując: Niepokoi fakt, że aż 46% chłopców i 38% dziewcząt ma niedowagę. Jeśli chodzi o osoby z nadwagą czy otyłe to jest ich nieduży odsetek (głównie dziewczęta). Duża grupa osób spośród ankietowanych zjada co najmniej 3 posiłki dziennie, w tym śniadanie (większość) i często II śniadanie. Niestety nie mają oni możliwości, aby w czasie trwania zajęć lekcyjnych, które często trwają do późnych godzin popołudniowych, zjeść obiadu, ale większość czyni to zaraz po powrocie do domu. Niezbyt popularne jest codzienne jedzenie warzyw i owoców większość ankietowanych zjada je zaledwie kilka razy w tygodniu, chociaż uważa, że są najmniej kaloryczne i zdrowe oraz, że powinno się je jeść codziennie. Podobnie jeśli chodzi o spożycie mleka i jego przetworów chociaż większość osób odpowiada, że powinno się je spożywać codziennie, to robi to najczęściej

36 zaledwie 2-3 razy w tygodniu, jest też pewna grupa osób, które w ogóle nie piją mleka, kefirów czy jogurtów. Wielu spośród młodych ludzi je słodycze i robi to codziennie lub kilka razy w tygodniu; są jednak i takie osoby, które twierdzą, że nie jedzą słodyczy. Niewielka grupa osób wypija wodę dla zaspokojenia pragnienia, najwięcej młodych ludzi sięga po wysokokaloryczne, słodkie i gazowane napoje typu cola i oranżada. Jeżeli chodzi o tak ważny element dbania o zdrowie, jakim jest aktywność fizyczna, to zdecydowana większość korzysta z niego tylko na lekcjach wychowania fizycznego. Na szczęście chociaż 25% ankietowanych uprawia jakąś dyscyplinę sportu, niestety są to głównie chłopcy (piłka nożna). % ankietowanych stosowało kiedykolwiek diety odchudzające, zna je głównie z czasopism. Większość osób potrafi właściwie ocenić poziom kaloryczności produktów, trudno im natomiast określić, jaki wysiłek fizyczny należy włożyć, aby te produkty spalić. Młodzież raczej wie jakie produkty należy wybierać planując posiłki, zna ich kaloryczność, ma też świadomość, że objadanie się wysokokalorycznymi produktami to jedna z najczęstszych przyczyn otyłości. Ta ich wiedza nie znajduje jednak często zastosowania w praktyce nie zawsze wybierają to co najzdrowsze zarówno do jedzenia, jak i do picia podobnie jak wielu innych młodych ludzi przyciągają ich kolorowe, szeroko reklamowane napoje i przekąski. Myślę, że młodzi ludzie powoli zaczynają zmieniać swoje nawyki żywieniowe i coraz więcej osób przekonuje się do tych produktów, które może wyglądają czasem mniej atrakcyjnie, ale pozwalają zachować zdrowie i szczupłą sylwetkę. 7. Literatura :

37 . B. Cybulska, T. Łukaszewska - Dietetyka WSiP 2. D. Kołożyn-Krajewska, T. Sikora Towaroznawstwo żywności WSiP 3. Praca zbiorowa Co pomaga a co szkodzi Przegląd Reader s Digest 4. M. Gogolewska Co jedzą nasze dzieci? (Przegląd Oświatowy Nr 8 z 24 r. ) 5. M. Makarewicz-Wujec, M. Kozłowska-Wojciechowska artykuł pt. Zdrowa dieta w magazynie medycznym Żyjmy Dłużej grudzień 2r. Pracę wykonała : Kamila Bogacz-Bugaj Zam. : ul. Römmla A/5 42- Kłobuck Miejsce pracy: Zespół Szkół Nr w Kłobucku ul. Zamkowa 6