Dojrzałość szkolna dziecka rozpoczynającego naukę

Transkrypt

1 Djrzałść szklna dziecka rzpczynająceg naukę Djrzałść szklna t siągnięcie przez dzieck takieg stpnia rzwju umysłweg, emcjnalneg, spłeczneg i fizyczneg, jaki umżliwia mu udział w życiu szklnym i panwanie treści prgramwych w klasie I (W. Okń, 1987r.). Dzieck djrzałe d rzpczęcia nauki jest zaintereswane uczeniem się i byciem ucznym, kntynuuje zaintereswanie pmim naptykanych trudnści i niepwdzeń, siąga chćby minimalne pstępy w uczeniu się. Kmpnenty djrzałści szklnej:

2 1. Djrzałść fizyczna prawidłwy rzwój ruchwy dziecka uwarunkwany prawidłwym rzwjem fizycznym całeg rganizmu (prawidłwy rzwój narządów wewnętrznych, układu nerwweg, narządów zmysłów), w tym także sprawnść manualna i grafmtryczna, prawidłwa budwa narządu artykulacyjneg. Ważne jest, by zapewnić dziecku dpwiednią ilść ruchu. Pewnść w psługiwaniu się własnym ciałem jest częścią pczucia pewnści siebie, dlateg wart inspirwać dzieck d pdejmwania różnych typów aktywnści fizycznej: uprawiania sprtu, tańca czy gimnastyki. Przykładwe spsby dsknalenia sprawnści ruchwej, krdynacji całeg ciała i sprawnści manualnej: gry i zabawy ruchwe na pwietrzu (zabawy z piłką, skakanką, chdzenie wzdłuż linii jazda na rwerze, hulajndze), gimnastyka, pływanie, taniec, trening czynnści sambsługwych, lepienie, ugniatanie, wycinanie, nawlekanie, zabawy knstrukcyjnie, majsterkwanie, malwanie pędzlem, puszkami palców, całą dłnią na dużych pwierzchniach, zabawy masą slną.

3 2. Djrzałść intelektualna prawidłwy rzwój umysłwy (spstrzeganie, myślenie, mwa, uwaga, pamięć). Dzieck djrzałe intelektualnie jest zaintereswane nauką, tczeniem. Ptrafi słuchać ze zrzumieniem, wypwiada się swbdnie, jasn frmułuje wniski, ugólnia, słucha i rzumie plecenia, kncentruje się na mawianych tematach, przekazuje swje myśli w spsób zrzumiały i lgiczny, ptrafi wyciągać wniski i ceniać, łatw przyswaja i utrwala nwe pjęcia, wykrzystuje psiadaną wiedzę w praktyce. Rzwój funkcji spstrzegania wzrkweg dsknalić mżna pprzez: ćwiczenia w różnicwaniu kształtów (nawet bardz zbliżnych), układanie puzzli, układanie wg wzru i bez wzru pczynając d ćwiczeń na wzrze, twrzenie knstrukcji z klcków, majsterkwanie, dtwarzanie układów gemetrycznych szlaczki, wzry, zapamiętywanie szczegółów brazków, wymienianie z pamięci wszystkich zapamiętanych przez dzieck. Rzwój funkcji spstrzegania słuchweg mżna dsknalić w trakcie: nazywania i rzpznawania różnrdnych dźwięków (z tczenia, dgłsy zwierząt, instrumentów), dtwarzania dźwięków i przekładania ich na ruch lub braz graficzny, nauka wierszyków, rymwanek, pisenek,

4 segregwania brazków ze względu na liczbę sylab w ich nazwach - dzieck dkłada brazki d dpwiednich kpert, pudełek z dpwiadającą im liczbą sylab (na kpercie mżna naryswać dpwiedni jedną, dwie, trzy, cztery krpki znaczające liczbę sylab), łączenia sylab w wyrazy, głsek w sylaby (z wykrzystaniem ciekawych ilustracji lub knkretnych przedmitów), różnicwania dźwięków mwy, kreślania głsek na pczątku i kńcu wyrazów, wysłuchiwania pszczególnych głsek w wyrazach. Funkcje słwne (myślenie i mwę, kncentrację uwagi i pamięć) mżna ćwiczyć w trakcie cdziennych czynnści: rzmwa, pwiadanie wydarzeniach dnia, swich przeżyciach, pisywanie klejn wyknywanych czynnści np.: w trakcie przyrządzania psiłków, wyknywania prac plastycznych, układanie zagadek, wymyślanie interesujących, zaskakujących zakńczeń wydarzeń, układanie histryjek brazkwych i pwiadanie ich treści. Dla prawidłweg funkcjnwania w szkle niezbędna jest rientacja przestrzenna. Dzieck pwinn rzróżniać strny ciała, kierunki w przestrzeni i na kartce. Przykładwe ćwiczenia kształtujące pwyższe umiejętnści: nazywanie i wskazywanie części ciała,

5 wyknywanie pleceń pruszania się w przestrzeni typu: przejdź dwa krki d przdu, bróć się w lewą strnę itp., używanie w trakcie zabaw kreśleń: nad, pd, za, przed, bk, ryswanie pd dyktand np.: u góry kartki narysuj słńce, w dlnym prawym rgu kwiatek, zachwanie prawidłweg kierunku ryswania kła przeciwny d ruchu wskazówek zegara, ryswanie d lewej d prawej. Dbre przygtwanie d nauki matematyki, pisania i czytania uwarunkwane jest prawidłwym rzwjem funkcji wzrkwych, słuchwych, pprawną rientacją w przestrzeni i schemacie własneg ciała, umiejętnścią przeliczania przedmitów, ddawania i dejmwania włącznie z liczeniem na palcach, pstrzegania zależnści i następstwa dni tygdnia, pór dnia i rku.

6 3. Djrzałść emcjnaln spłeczna - na pisywanym etapie rzwju t umiejętnść pdprządkwania się nrmm i zasadm bwiązującym w grupie, respektwanie zasad, umiejętnść współdziałania. Zachwania dziecka świadczące jeg djrzałści emcjnaln spłecznej: dzieck jest wytrwałe w działaniu, stara się pknać ewentualne trudnści, dprwadza rzpczęte zadania d kńca, umie współdziałać w grupie rówieśniczej, pdprządkwuje się regułm i zasadm zabawy, ptrafi czekać na swją klej, ptrafi zachwać się adekwatnie d sytuacji (dstswuje swje reakcje d kreślnej sytuacji), wykazuje zaintereswanie nauką.

7 Djrzałść szklna dziecka związana i ściśle uzależnina jest d jeg indywidualneg rzwju. Bardz ważne jest, by aktywnie i mądrze spędzać czas ze swim dzieckiem, rzbudzać jeg ciekawść taczającym światem, pzwalać na samdzielne dświadczenia, być i wspierać, mtywwać, zapewniać swjej miłści, jedncześnie dając swbdę działania i nabywania różnrdnych dświadczeń. Nie należy również zapminać, że pdstawwą frmą aktywnści dzieci w tym wieku jest zabawa. Znacznie więcej pżytku przyniesie nauka w trakcie aktywnści niż tłumaczenie, czy wielkrtne pwtarzanie kmunikatów słwnych. Nie wszystkie dzieci siągają djrzałść szklną w tym samym tempie, i nie zawsze wtedy, kiedy myślimy już edukacji szklnej dziecka. W świetle becnych zmian rdzice zastanawiają się, czy sześciletnie dzieck jest gtwe d pdjęcia nauki w klasie I. W sytuacji, gdy rdzic nie ma pewnści, c d kariery szklnej dziecka, wart zasięgnąć prady nauczyciela, który zna dzieck i ma mżliwść bserwwania g w różnych sytuacjach w przedszklu. Mżna również przeprwadzić badania w Pradni Psychlgiczn Pedaggicznej, gdy: nauczyciel w przedszklu zaleca ich przeprwadzenie, rdzice nie mają pewnści, czy umiejętnści dziecka pzwlą mu na prawidłwy rzwój i sukces w nauce szklnej, pjawiają się wątpliwści, c d prawidłwści rzwju dziecka i jeg umiejętnści, rdzice pragną pznać aktualny pzim rzwju dziecka.