Czy użycie mikromacierzy DNA w badaniu raka piersi to rewolucja w klasyfikacji i określaniu rokowania pacjentek?

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Czy użycie mikromacierzy DNA w badaniu raka piersi to rewolucja w klasyfikacji i określaniu rokowania pacjentek?"

Transkrypt

1 Czy użycie mikromacierzy DNA w badaniu raka piersi to rewolucja w klasyfikacji i określaniu rokowania pacjentek? Badanie z pomocą mikromacierzy DNA pozwala na kompleksową identyfikację kluczowych markerów dla określenia rokowania pacjentek oraz skonstruowania celowanej terapii uderzającej w ścieżki ekspresji tysięcy genów ujawniających się w przebiegu raka. Badanie z pomocą mikromacierzy DNA pozwala na kompleksową identyfikację kluczowych markerów dla określenia rokowania pacjentek oraz skonstruowania celowanej terapii uderzającej w ścieżki ekspresji tysięcy genów ujawniających się w przebiegu raka. Profilowane badania inwazyjnych raków piersi za pomocą mikromacierzy potwierdzają różnice pomiędzy jego typami oraz sugerują konieczność utworzenia nowej klasyfikacji dla raków nie posiadających receptorów dla estrogenów. Rak piersi jest kompleksową chorobą genetyczną charakteryzująca się mnogością molekularnych zmian w komórkach nowotworowych. Rezultaty klinicznych badań nad heterogenicznością tego raka spowodowały stworzenie obecnych diagnostycznych i terapeutycznych schematów leczenia niemalże perfekcyjnie idealnych dla każdej pacjentki. Patologiczne i kliniczne czynniki są niewystarczające, aby zrozumieć kompleksowo kaskadę zdarzeń, które prowadzą do klinicznego ujawnienia się guzów. Obecnie próbki DNA poprzez symultaniczną i ilościową analizę ekspresji tysięcy genów zawartych w mrna stanowią nowe narzędzie w wykrywaniu i leczeniu raka piersi. Potencjalne zastosowanie analizy mikromacierzy sugeruje jej szerokie zastosowanie w onkologii. Ta potężna technologia jest wykorzystywana do wykrywania ekspresji genów w tkance sutka w skali określonej poprzez wcześniej wykryte geny. Umożliwia ona śledzenie biologicznej różnorodności nowotworów z towarzyszącymi jej różnicami w transkrypcji genów. Korzystać z matryc cdna relatywny poziom ekspresji dziesiątek tysięcy genów, spośród których konkretne fragmenty tkanek mogą być analizowane jednocześnie(1). Tkanka sutka jest heterogenna, składając się z komponentów nabłonkowych, mezenchymalnych oraz wyściółki naczyń krwionośnych i limfatycznych. Dzięki metodzie wykorzystującej mikromacierzy możliwe jest zbadanie wpływu, jaki ma pochodzenie tkankowe komórki ulegającej nowotworowej transformacji. Pozwalają one na całkowitą analizę trzymanego materiału oraz zapewniają utworzenie stabilnego portretu molekularnego guza. Tysiące oligonukleotydów lub klony cdna mogą być obserwowane na pojedynczej płytce mikromacierzy i większość genomu można teraz przebadać jako pojedynczą mikromacierz. Istnieją dwie ważne opracowania dotyczące metod analizy mikromacierzy na szkiełkach(3). Przełomowa praca Sorlie i wsp., którzy zaproponowali nowa klasyfikację raka piersi przejrzyście oddzielającą typy nowotworu reagującej i nie reagujące na leczenie hormonami na podstawie badań wykorzystujących mikromacierze. Sorlie i wsp. Potwierdzili swoje wyniki w niezależnej grupie guzów, definiując uprzednio subtypy guzów piersi które mogłyby scharakteryzować ścieżki ekspresji genów(4). Badanie przy użyciu mikromacierzy jest nową technologią, rozwijającą się z wielką prędkością. Jednakże musi ono być w pełni standaryzowane w celu odtwarzania go w wielu różnych Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 1/7

2 laboratoriach na całym świecie. Z tego powodu wszelkie interesujące doniesienia powinny być niezależnie powielane, aby przed uzyciem ich w praktyce klinicznej zostały jak najdokładniej przebadane(5). Na początku mikromacierze cdna były wykorzystywane celu zidentyfikowania fizjologicznie właściwych genów. Eksperymenty in vitro były przeprowadzane z użyciem specjalnych hormonów dodawanych do nabłonkowych komórek sutka. Poprzez badanie komórek w różnych warunkach zidentyfikowanie konkretnych grup genów (,,clusters") stało się możliwe. Próbki mrna z wyizolowanych ludzkich nowotworów piersi były porównywane z mrna z hodowanych ludzkich komórek nabłonkowych (cultured human mammary epithelial cells, HMEC). Niektóre ze zidentyfikowanych grup genów z charakterystycznym zapisem nukleotydowym in vitro zasadniczo różniących się w swojej ekspresji konkretnych typach raka piersi. Dla niektórych grup genów ulegających ekspresji jednocześnie w normalnych warunkach, w próbkach nowotworowych ich ekspresja wydaje się być związana z innymi genami, znajdującymi się zdrowych komórkach, włączając komórek zrębu i limfocyty B. Aby badać ekspresje tych genów w pierwotnych guzach piersi jak w większości guzów litych jest skomplikowane z dwóch głównych powodów. Po pierwsze - tkanka raka piersi zawiera wiele różnych typów komórek - nie tylko nowotworowych, w tym dodatkowo komórki nabłonkowe, komórki zrębu, adipocyty, endotelium czy limfocyty. Po drugie,. Komórki raka piersi są morfologicznie i genetyczne zróżnicowane. Te aspekty badań mikromacierzy nowotworów piersi oraz i ich klasyfikacji sprawiają badaczom trudności(7). Niedawne badania Bertucci i wsp. DNA w raku piersi poprzez analizę różnych rodzajów raka obserwowano zmiany ekspresji genów w pojedyńczych komórkach nowotworowych wewnątrz tego samego guza w celu analizy ekspresji rodzin genów oraz analizy ekspresji w różnych komórkach różnych guzów(9). Punktem krytycznym tych badań jest izolacja wystarczającej ilości wysokiej jakości mrna ze świeżych lub mrożonych próbek guza. Porównanie ekspresji genów w pojedyńczej komórce raka jest możliwe dzięki użyciu kombinacji mikromacierzy z preparowaniem pod mikroskopem(3,10). Jednakże ograniczona ilość całkowitego RNA ( ng) spośród preparowanej pod mikroskopem tkanki wymaga użycia technik amplifikacji, aby zsyntetyzować i namnożyć cdna(11-17). Zhu i wsp. odkryli, że zmiany w ekspresji genów ze zmianami w mikroanatomicznej lokalizacji komórek raka mogą być wykryte wśród nawet bardzo malej masy rozwijającego się nowotworu. Porównanie zmian ekspresji genów pomiędzy komórkami położonymi peryferyjnie a znajdującymi się w centrum masy guza dotyczyło raka przewodowego In situ oraz raka inwazyjnego. Wykazano 22 geny, które zmieniły poziom ekspresji na obrzeżu guza w porównaniu do regionu centralnego: 15 uległo upregulacji a 7 downregulacji. Różnice w poziomach RNA zostały potwierdzone analizą ilościową jendoczasowego PCR dla 2 genów oraz poprzez zmiany poziomu białek stwierdzonego metoda immunohistochemiczne(11). Charakterystyka ekspresji oraz hierachiczne ułożenie "clusters" w przewodowym raku piersi pozwoliła na zdefiniowanie typów guzów z agresywnym klinicznie fenotypem i w konsekwencji złym rokowaniem. Proroczy model oparty na danych o ekspresji genów od pacjentek, u których węzły chłonne nie były miejscem przerzutu pozwala podzielić pacjentki na grupy o dobrej i złej prognozie. Jednakże inne badania stwierdziły wyraźnie droge ekspresji opartą na genach BRCA1 i BRCA2 (4,6). Niektórzy z badaczy sugerują różnice w ekspresji genów odpowiadających za nowotworzenie w zrazikowym i przewodowym raku piersi. Udowodniono, że inaktywacja mutacjami genów dla E-kadheryn jest bardzo częstą w naciekowym raku zrazikowym. Geny CDH1 dla ludzkich nabłonkowych ECD znajdują się na chromosomie 16q22.1 (22,23). Berx I wsp. przedstawili Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 2/7

3 obszerne dane uzyskane za pomocą PCR/SSCP dla ludzkich ECD. Odnaleźli oni jedno białko skrócone poprzez powstałe mutacje - trzy typu non sense oraz jedna typu ominięcie ramki odczytu ECD. w zewnątrzkomórkowej części. Każdy rak zrazikowy z tymi mutacjami wykazuje specyficzną heterozygotyczność w regionie 16q22.1, w locus ECD. Zgodnie z tym, ekspresja ECD nie została w tych guzach wykryta immunohistochemicznie (24). Asgeirsson i wsp. wykazali rózne mechanizmy związane ze zmianą ekspresji ECD w różnych podtypach raków piersi. Utrata ECD niezależnie do genetycznych powodów została uznana za niezależny czynnik prognostyczny nawrotu choroby, zwłaszcza przy jednoczesnym braku zmian w węzłach chłonnych, bez względu na tp histologiczny nowotworu(25). Pleomorficzny zrazikowy rak piersi jest rodzajem naciekającego nowotworu o złym rokowaniu. Wystąpienie zmian pleomorficznych stoi na przeszkodzie we właściwej identyfikacji oraz różnicowani z rakiem przewodowym. Palacious i wsp. Stwierdzili, ze w okresie inaktywacji genów dla ECD, Pleomorficzny rak zrazikowy jest identyczny z klasycznym naciekającym rakiem zrazikowym i i zdecydowanie odmienny od raków przewodowych. Dlatego tez powinien być zaliczany do raków zrazikowych pomimo agresywnego narastania(26). Rak zrazikowy in situ (lobular carcinoma in situ LCIS) sąsiadujący z inwazyjnym rakiem przewodowym lub nie również wykazuje brak ekspresji genów dla ECD, nie wiadomo,dlaczego Zarówno w postaci złośliwej i nie złośliwej występuje to zjawisko. Vos i wsp. dowiedli, że mutacje w obrębie genów dla ECD następuje w bardzo wczesnym momencie karcinogenezy oraz odgrywa rolę supresora guza, dodatkowo do poprzednio sugerowanej Oli w rozwijaniu inwazyjności. Ekspresja ECD nieobecna w przypadki LCIS i obecna w raku przewodowym in situ (ductal carcinoma in situ DCIS) w obu przypadkach nie powoduje przejścia w inwazyjną postać raka. Autorzy zademonstrowali obecność tych samych skracających mutacji oraz utratę pierwotnej heterozygotyczności ECD w LCIS oraz w sąsiadującym z nim inwazyjnym rakiem przewodowym (1). Genetyczna heterogenność jest cechą charakterystyczna inwazyjnego raka piersi odzwierciedloną w szerokiej gamie typów histologicznych raka oraz ich stopnia różnicowania we właściwy guz. DCIS i LCIS zostały określone jako bezpośrednie prekursory wielu inwazyjnych nowotworów. DCIS jest genetycznie zaawansowanym rakiem. Istnieje najmniej dwie genetyczne ścieżki, w wyniku których następuje ewolucja DCIS w zmianę złośliwą. W dodatku, udowodniono, że większość przypadków DCIS i LCIS ma wspólne pochodzenie związane z rakiem inwazyjnym. Jednakże, ostateczne genetyczne zmiany prowadzące do inwazyjności pozostają nieznane. Morfologicznie, DCIS przypomina i często występuje z przewodowym lub związanym (cewkowy, rdzeniasty, śluzotwórczy) typem raka inwazyjnego. LCIS towarzyszy inwazyjnym rakom przewodowym, co sugeruje bliskie powiązania ze względu na jego postęp. Pomimo to pozostaje 15-25% pacjentek z DCIS towarzyszącym rakowi inwazyjnemu i ta sama ilość pacjentek, u których zdiagnozowano LCIS, u których następnie rozwija się inwazyjna postać raka przewodowego po latach. Potencjalny związek między tymi subtypami pomimo tego jest ciągle dyskutowany. Główną różnicą pomiędzy rakiem przewodowym a zrazikowym jest ekspresja ścieżki led ECD która niemal zupełnie jest nieobecna w LCIS oraz zrazikowych rakach inwazyjnych(1). Badania Buergera33 i wsp. sugerują, że inwazyjne raki piersi to choroba związana z wieloma klonami cytogenetycznymi obecnych już w stadiach preinwazyjnych. Bliski genetyczny związek pomiędzy zróżnicowanymi a podgrupą pośredni zróżnicowanych DCIS i LCIS prowadzi do hipotezy mówiącej, że LCIS i podgrupa DCIS są fenotypowo różnymi formami o wspólnym genotypie. Ci autorzy przebadali przypadki pacjentek z LCIS - cześć z nich jest związana z inwazyjnym rakiem zrazikowym, inne - pośrednio zróżnicowanym DCIS związanym z inwazyjnym rakiem zrazikowym oraz pozostałe z pośrednim i słabo zróżnicowanym DCIS z towarzyszącym inwazyjnym rakiem Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 3/7

4 przewodowym. Do potwierdzenia badan wykorzystano porównawczo hybrydyzacje genomową po preparacji pod mikroskopem i barwienie metoda immunohisotchemiczną w wyszukiwaniu genów ECD. LCIS charakteryzuje się mała liczbą błędów podczas transkrypcji, nie znaleziono dowodów na amplifikację genów lub wysoką liczbę strat materiału chromosomalnego w 1q i 16q. Wysoki stopień genetycznie homologii z dobrze zróżnicowanym DCIS jest oczywisty. Przypadki pośrednio zróżnicowanego DCIS z towarzyszącym zrazikowym rakiem inwazyjnym oraz zrazikowe zróżnicowanie ukazują uderzającą homologię oraz znamienna różnicę w ekspresji genów ECD. Nie zaobserwowano żadnej specyficznej przebudowy związanej z inwazją nowotworu(19). Praca Shen i wsp. sugeruje, ze progresja raka piersi jest bezapelacyjnie związana z niestabilnością chromosomów, lecz różne nowotwory piersi prezentują niejednolite profile wynikające z genetycznej heterogeniczności. I stopień inwazyjnego raka przewodowego posiada specyficzną ścieżkę aberracji genetycznych - pozostaje 1q a 16q (gencdh1) jest stracone. Ta ścieżka jest bardzo podobna do te obserwowanej w inwazyjnych rakach zrazikowych. Roylance i wsp. Badali, czy te same geny są odpowiedzialne za I stopień inwazyjnego raka przewodowego i inwazyjnego raka zrazikowego, używając analizy równowagi pomiędzy allelami, skrining mutacji oaz metody immunohistochemiczne. Wyniki wskazują, że poza wspólna ścieżką aberracji genetycznych obserwowanych w obu tych nowotworach, CDH1 nie jest genem docelowym w niskozróżnicowanych rakach przewodowych(20). Inne potencjalne geny Poza zmianami w ekspresji ECD, niewiele wiadomo o podłożu molekularnym pozwalającym wyróżniać raka przewodowego bądź zrazikowego. Istnieja przesłanki naukowe pozwalające stwierdzić, że udział kateniny p120 w kompleksie adhezyjnym ECD/p120 odgrywa ważna rolę w inwazji guzów. Sarrio i wsp. donoszą, ze niewłaściwą lokalizacja cytoplazmatyczna i jądrowa kateniny p120, która jest mediatorem podczas nieobecności ECD, charakterystycznie objawia się we wczesnych stadiach raka zrazikowego i pozostaje obecna podczas progresji guza w kierunku przerzutów. p120 może być bardzo ważnym mediatorem w onkogennych efektach inaktywacji ECD, włączając zwiększoną inwazyjność raka zrazikowego. Powyżsi autorzy analizowali mikromacierze pochodzące z materiałów biopsyjnych z sutka. 88% guzów zrazikowych wykazała wyłączna cytoplazmatyczna lokalizację i 6% również wykazało jądrową obecność p120. cytoplazmatyczne p120 wyraźnie jest związane z kompletną utratą pozakomórkowych łańcuchów ECD oraz ßkatenin nie tylko w zrazikowym raku piersi i jego przerzutach, lecz również w atypowej zrazikowej hiperplazji. Jednakże utrata heterozygotyczności genów ECD była także obserwowana. W rakach przewodowych, przeciwnie, redukcja p120 i ECD na błonie komórkowej była bardzo powszechna (odpowiednio 57% i 53%), podczas gdy cytoplazmatyczne p120 rzadko bywało widoczne. Korkola i wsp. Donieśli o specyficznych zmianach w ekspresji genów, które różnią raki piersi: zrazikowy i przewodowy. Użyli oni mikromacierzy cdna do identyfikacji różnorodności ekspresji genów pomiędzy tymi dwoma nowotworami. Niekontrolowane grupy genów nie różniły się w dwóch podtypach. Przewidywana analiza mikromacierzy była w stwnie określić z dokładnością do 93,7%. Geny zdecydowanie różniące się pomiędzy tymi dwoma rakami piersi zidentyfikowano jako MaxT. Zidentyfikowano 11 genów należących do tej grupy kodujących - ECD, TPI1, SPRY1, SCYA14, TFAP2B, HLA-G, CHC1, trombospondynę 1, katepsyne B i survininę(1). Sorli i wsp. Próbowali sklasyfikować nowotwory piersi w oparciu o różne ścieżki ekspresji genów otrzymanych poprzez badanie mikromacierzy cdna oraz wiążąc to z charakterystycznym obrazem klinicznym guzów. Badanie to obejmowało raki, fibroadenoma i zdrowa tkankę sutka. Nowym Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 4/7

5 odkryciem były uprzednio scharakteryzowane powierzchniowe nabłonkowe/estrogenowe receptory pobudzające mogą być podzielne na co najmniej dwie grupy, każda ze swoim charakterystyczny profilem ekspresji grup genów. Profile ekspresji próbek cdna zredefiniowały klasyfikacje molekularna niektórych nowotworów(4). Pusztai i wsp. zasugerowali, że profile ekspresji mogą być wykorzystane w diagnostyce w celu tworzenia subklasyfikacji histologicznej, co w przyszłości może prowadzić do odkrycia nowych leków celowanych. To badanie analizowało bilateralna tkankę raka w różnych postaciach histologicznych w każdym sutku (wyłącznie inwazyjny rak śluzotwórczy w jednej z próbek, w drugiej - inwazyjny rak przewodowy). Typ śluzotwórczy był związany z ekspresją immunstymulatorów i genów inhibitorowych, konsekwentnie z komórkową infiltracja limfocytów oraz ekspresją enzymów związanych z produkcją śluzu. Panel macierzy metaloproteinaz był wyraźnie inny od śluzotwórczych i przewodowych raków, sugerując, że ta klasa enzymów powinna stać się celem terapii celowanej(15). Dla wielu guzów istnieją patologiczne subklasy, odkryte dzięki badaniom genetycznym w celu poprawy terapii i strategii follow-up. Badania z użyciem mikromacierzy cdna uzyskanej z tkanki guzów piersi pozwoliły na ich klasyfikacje opartą na ścieżkach ekspresji nowotworów. Porównując oczyszczoną normalna tkane nabłonkowa sutka oraz odpowiadające jeje komórki guza, jednie ekspresja niewielkiej ilości genów została określana jako jednoznacznie zmieniona. Podgrupy genów wielokrotnie znajdowane w zróżnicowanym stopniu ekspresji w tkankach raków piersi, ostały użyte jako elementy pozwalające na klasyfikacje złośliwych guzów piersi. Te podgrupy genów został nazwane grupami klasy A, którą następnie podzielona na A1 i A2. Korelacja pomiędzy klasycznym kliniczno-patologicznym podziałem nowotworów piersi a podgrupą A1 została scharakteryzowana jako high nodo-positive tumors ( niemal guzy posiadają przerzuty do węzłów chłonnych (15-17).W tej grupie nieproporcjonalna grupa pacjentek, z odległymi przerzutami w trakcie diagnozy (25% w tej podgrupie, odpowiednio 5% pacjentek z pozostałych badanych próbek). Podsumowując, rak piersi jako choroba o podłożu genetycznym, pomimo odmiennego obrazu klinicznego, może prezentować niemal identyczny obraz histopatologiczny. Heterogenność genetyczna inwazyjnych raków piersi jest odzwierciedlona w szerokim spektrum typów histologicznych oraz różnorodnym stopniu zróżnicowania guzów. Badanie z pomocą mikromacierzy DNA pozwala na kompleksową identyfikację kluczowych markerów dla określenia rokowania pacjentek oraz skonstruowania celowanej terapii uderzającej w ścieżki ekspresji tysięcy genów ujawniających się w przebiegu raka. Profilowane badania inwazyjnych raków piersi za pomocą mikromacierzy potwierdzają różnice pomiędzy jego typami oraz sugeruja koniecnośc utworzenia nowej klasyfikacji dla raków nie posiadających receptorów dla estrogenów. Dowiedziono, że specyficzne zmiany w ekspresji genów odróżniają raki przewodowe od zrazikowych. Mutacje inaktywujące geny E - kadheryn SA bardzo częste tylko w inwazyjnych rakach zrazikowych. Poza ekspresją ECD niewiele widomo na temat podłoża biologicznego inwazyjnych raków piersi. Przyszłe badania z pewnością będą łączyły możliwości badania mikromacierzy z coraz bardziej widoczną kliniczna przydatnością danych z tego wynikających. Pomimo tego, że wyniki badań z użyciem mikromacierzy są bardzo obiecujące, na odpowiedź na pytanie zawarte w tytule artykułu przyjdzie nam jeszcze trochę poczekać. Niemniej jednak technologia ta wydaje się bardzo pomocna w rozwikłaniu molekularnych zagadek rozwoju nowotworów. Bibliografia 1. Gulisa Turashvilia*, Jan Bouchala, George Burkadzeb, Zdeněk Kolářa Differentiation of tumor from ductl and lobuar origin: II Genomics of invasive ductal ad lobular carcinomas. Biomed. Papers 149(1), (2005) Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 5/7

6 2. Jeffrey SS, Fero MJ, Borresen-Dale AL, Botstein D. (2002) Expression array technology in the diagnosis and treatment of breast cancer. Mol Interv 2, Sotiriou C, Neo SY, McShane LM, Korn EL, Long PM, Jazaeri A, Martiat P, Fox SB, Harris AL, Liu ET. (2003) Breast cancer classification and prognosis based on gene expression profiles from a population-based study. Proc Natl Acad Sci USA 100, Sorlie T, Perou CM, Tibshirani R, Aas T, Geisler S, Johnsen H,Hastie T, Eisen MB, van de Rijn M, Jeffrey SS, Thorsen T, Quist H,Matese JC, Brown PO, Botstein D, Eystein Lonning P, orresen- Dale AL. (2001) Gene expression patterns of breast carcinomas distinguish tumour subclasses with clinical implications. Proc NatlAcad Sci USA 9, Sřrlie T, Tibshirani R, Parker J, Hastie T, Marron J, Nobel A, Deng S, Johnsen H, Pesich R, Geisler S, Demeter J, Perou C, Per E. Lřnning, Brown P, Břrresen-Dale A, Botstein D. (2003) Repeated observation of breast tumour subtypes in independent gene expression data sets. Medical Sciences 100, van't Veer LJ, Dai H, van de Vijver MJ He YD, Hart AAM, Bernards R, Friend SH. (2003) Expression profiling predicts outcome in breast cancer. Breast Cancer Res 5, Perou CM, Jeffrey SS, van de Rijn M. Rees CA, Eisen MB, Ross DT, Pergamenschikov A, Williams CF, Zhu SX, Lee JC, Lashkari D, Shalon D, Brown PO, Botstein D. (1999) Distinctive gene expression patterns in human mammary epithelial cells and breast cancers. Proc Natl Acad Sci USA 96, Tavassoli FA, Schnitt SJ. Pathology of the Breast. Elsevier, New York Bertucci F, Viens P, Hingamp P, Nasser V, Houlgatte R, Birnbaum D. (2003) Breast cancer revisited using DNA array-based gene expression profiling. Int J Cancer 103, Bertucci F, Houlgatte R, Granjeaud S, Nasser V, Loriod B, Beaudoing E, Hingamp P, Jacquemier J, Viens P, Birnbaum D, Nguyen C.(2002) Prognosis of breast cancer and gene expression profiling using DNA arrays. Ann N Y Acad Sci 975, Zhu G, Reynolds L, Crnogorac-Jurcevic T, Gillett CE, Dublin EA, Marshall JF, Barnes D, D'Arrigo C, Van Trappen PO, Lemoine NR, Hart IR, Dimbleby R. (2003) Combination of microdissection and microarray analysis to identify gene expression changes between differentially located tumour cells in breast cancer. Oncogene 22, Reinholz M, Iturria SJ, Ingle JN, Roche PC. (2002) Differential gene expression of TGF-beta family members and osteopontin in breast tumour tissue: analysis by real-time quantitative PCR. Breast Cancer Res Treat 74, Mackay A, Jones C, Dexter T, Silva RL, Bulmer K, Jones A, Simpson P, Harris RA, Jat PS, Neville AM, Reis LF, Lakhani SR,O'Hare MJ. (2003) cdna microarray analysis of genes associated 68 G. Turashvili, J. Bouchal, G. Burkadze, Z. Kolář with ERBB2 (HER2/neu) overexpression in human mammary luminal epithelial cells. Oncogene 22, Barsky SH. (2003) Myoepithelial mrna expression profiling reveals a common tumour-suppressor phenotype. Exp Mol Pathol 74, Pusztai L, Sotiriou L, Buchholz TA, Meric F, Symmans WF, Esteva FJ, Sahin A, Liu ET, Hortobagi GN. (2003) Molecular profiles of invasive mucinous and ductal carcinomas of the breast: a molecular case study. Cancer Genet. Cytogenet 141, Dressman MA, Baras A, Malinowski R, Alvis LB, Kwon I, Walz TM, Polymeropoulos MH. (2003) Gene Expression Profiling Detects Gene Amplification and Differentiates Tumour Types in Breast Cancer. Cancer Res 63, Nyante S, Devries S, Chen Y, Hwang S. (2004) Array-based comparative genomic hybridization of uctal carcinoma in situ and synchronous invasive lobular cancer. Human Pathology 35, Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 6/7

7 18. Aoyagi K, Tatsuta K, Nishigaki M, Akimoto S, Tanabe C, Omoto Y, Hayashi S, Sakamoto H, Sakamoto M, Yoshida T, Terada M, Sasaki H. (2003) A faithful method for PCR-mediated global mrna amplification and its integration into microarray analysis on lasercaptured cells. Biochem Biophys Res Comm 300, Buerger H, Simon R, Schafer KL, Diallo R, Littmann R, Poremba C, van Diest PJ, Dockhorn-Dworniczak B, Bocker W. (2000) Genetic relation of lobular carcinoma in situ, ductal carcinoma in situ, and associated invasive carcinoma of the breast. Mol Pathol 53, Shen CY, Yu JC, Lo YL, Kuo CH, Yue CT, Jou YS, Huang CS, Lung JC, Wu CW. (2000) Genome-wide Search for Loss of Heterozygosity Using Laser Capture Microdissected Tissue of Breast Carcinoma: An Implication for Mutator Phenotype and Breast Cancer Pathogenesis. Cancer Res 60, Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 7/7

Dane mikromacierzowe. Mateusz Markowicz Marta Stańska

Dane mikromacierzowe. Mateusz Markowicz Marta Stańska Dane mikromacierzowe Mateusz Markowicz Marta Stańska Mikromacierz Mikromacierz DNA (ang. DNA microarray) to szklana lub plastikowa płytka (o maksymalnych wymiarach 2,5 cm x 7,5 cm) z naniesionymi w regularnych

Bardziej szczegółowo

Agata Abramowicz Centrum Badań Translacyjnych i Biologii Molekularnej Nowotworów Seminarium magisterskie 2013

Agata Abramowicz Centrum Badań Translacyjnych i Biologii Molekularnej Nowotworów Seminarium magisterskie 2013 Agata Abramowicz Centrum Badań Translacyjnych i Biologii Molekularnej Nowotworów Seminarium magisterskie 2013 Standaryzowane według wieku współczynniki zachorowalności na nowotwory złośliwe piersi w skali

Bardziej szczegółowo

Warto wiedzieć więcej o swojej chorobie, aby z nią walczyć

Warto wiedzieć więcej o swojej chorobie, aby z nią walczyć Warto wiedzieć więcej o swojej chorobie, aby z nią walczyć Kilka ważnych porad dla kobiet chorych na raka piersi Konsultacja merytoryczna: dr hab. n. med. Lubomir Bodnar Warto wiedzieć więcej o swojej

Bardziej szczegółowo

Terapie dla kobiet z zaawansowanym rakiem piersi w Polsce

Terapie dla kobiet z zaawansowanym rakiem piersi w Polsce Warszawa, 27.01.2016 Seminarium naukowe: Terapie przełomowe w onkologii i hematoonkologii a dostępność do leczenia w Polsce na tle Europy Terapie dla kobiet z zaawansowanym rakiem piersi w Polsce Dr n.

Bardziej szczegółowo

Odrębności diagnostyki i leczenia raka piersi u młodych kobiet

Odrębności diagnostyki i leczenia raka piersi u młodych kobiet Odrębności diagnostyki i leczenia raka piersi u młodych kobiet Barbara Radecka Opolskie Centrum Onkologii Amadeo Modigliani (1884-1920) 1 Młode chore Kto to taki??? Daniel Gerhartz (1965-) 2 3 Grupy wiekowe

Bardziej szczegółowo

CENTRUM ONKOLOGII. im. prof. Franciszka Łukaszczyka w Bydgoszczy

CENTRUM ONKOLOGII. im. prof. Franciszka Łukaszczyka w Bydgoszczy CENTRUM ONKOLOGII im. prof. Franciszka Łukaszczyka w Bydgoszczy CENTRUM ONKOLOGII w Bydgoszczy Personalizowana terapia nowotworów z zastosowaniem innowacyjnych technologii leczniczych i diagnostycznych

Bardziej szczegółowo

prof. Joanna Chorostowska-Wynimko Zakład Genetyki i Immunologii Klinicznej Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie

prof. Joanna Chorostowska-Wynimko Zakład Genetyki i Immunologii Klinicznej Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie prof. Joanna Chorostowska-Wynimko Zakład Genetyki i Immunologii Klinicznej Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie Sekwencyjność występowania zaburzeń molekularnych w niedrobnokomórkowym raku płuca

Bardziej szczegółowo

Czy chore na raka piersi z mutacją BRCA powinny otrzymywać wstępną. Klinika Onkologii i Radioterapii

Czy chore na raka piersi z mutacją BRCA powinny otrzymywać wstępną. Klinika Onkologii i Radioterapii Czy chore na raka piersi z mutacją BRCA powinny otrzymywać wstępną chemioterapię z udziałem cisplatyny? Jacek Jassem Klinika Onkologii i Radioterapii Gdańskiego ń Uniwersytetu t Medycznego Jaka jest siła

Bardziej szczegółowo

Recenzja rozprawy doktorskiej lekarza Pawła Gajdzisa

Recenzja rozprawy doktorskiej lekarza Pawła Gajdzisa Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach Katedra i Zakład Histologii i Embriologii w Zabrzu 41-808, Zabrze ul. H. Jordana 19 www.histologiazad.sum.edu.pl Prof. dr hab. n. med. Andrzej Gabriel Zabrze dnia

Bardziej szczegółowo

CHOROBY NOWOTWOROWE. Twór składający się z patologicznych komórek

CHOROBY NOWOTWOROWE. Twór składający się z patologicznych komórek CHOROBY NOWOTWOROWE Twór składający się z patologicznych komórek Powstały w wyniku wielostopniowej przemiany zwanej onkogenezą lub karcinogenezą Morfologicznie ma strukturę zbliżoną do tkanki prawidłowej,

Bardziej szczegółowo

Czym jest medycyna personalizowana w kontekście wyzwań nowoczesnej onkologii?

Czym jest medycyna personalizowana w kontekście wyzwań nowoczesnej onkologii? Czym jest medycyna personalizowana w kontekście wyzwań nowoczesnej onkologii? Wykorzystanie nowych technik molekularnych w badaniach nad genetycznymi i epigenetycznymi mechanizmami transformacji nowotworowej

Bardziej szczegółowo

Dodatek F. Dane testowe

Dodatek F. Dane testowe Dodatek F. Dane testowe Wszystkie dane wykorzystane w testach pochodzą ze strony http://sdmc.lit.org.sg/gedatasets/datasets.html. Na stronie tej zamieszczone są różne zbiory danych zebrane z innych serwisów

Bardziej szczegółowo

Wydłużenie życia chorych z rakiem płuca - nowe możliwości

Wydłużenie życia chorych z rakiem płuca - nowe możliwości Wydłużenie życia chorych z rakiem płuca - nowe możliwości Pulmonologia 2015, PAP, Warszawa, 26 maja 2015 1 Epidemiologia raka płuca w Polsce Pierwszy nowotwór w Polsce pod względem umieralności. Tendencja

Bardziej szczegółowo

Wstęp Cele pracy Materiał i metody

Wstęp Cele pracy Materiał i metody Wstęp. Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV, human papillomavirus) ma istotny udział w etiopatogenezie raka płaskonabłonkowego ustnej części gardła. Obecnie częstość występowania raka HPV-zależnego w krajach

Bardziej szczegółowo

Guzy zarodkowe jąder czego możemy dowiedzieć się od patologa?

Guzy zarodkowe jąder czego możemy dowiedzieć się od patologa? Guzy zarodkowe jąder czego możemy dowiedzieć się od patologa? Marcin Ligaj Zakład Patologii Centrum Onkologii w Warszawie Diagnostyka patomorfologiczna 1. Ocena wycinków z biopsji chirurgicznej jądra pacjenci

Bardziej szczegółowo

Pracownia Patologii Ogólnej i Neuropatologii, Katedra Pielęgniarstwa, Gdański Uniwersytet Medyczny

Pracownia Patologii Ogólnej i Neuropatologii, Katedra Pielęgniarstwa, Gdański Uniwersytet Medyczny POZAGONADALNE I POZACZASZKOWE GUZY GERMINALNE (EXTRAGONADAL GERM CELL TUMOR) Ewa IŜycka-Świeszewska Pracownia Patologii Ogólnej i Neuropatologii, Katedra Pielęgniarstwa, Gdański Uniwersytet Medyczny 1.

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Przedmowa Barbara Czerska... 11 Autorzy... 17 Wykaz skrótów... 19

Spis treści. Przedmowa Barbara Czerska... 11 Autorzy... 17 Wykaz skrótów... 19 Przedmowa Barbara Czerska.................................. 11 Autorzy.................................................... 17 Wykaz skrótów.............................................. 19 Rozdział I.

Bardziej szczegółowo

ScienceDirect. journal homepage:

ScienceDirect. journal homepage: polski przeglą d otorynolaryngologiczny 3 (2014) 254 258 Dostępne online www.sciencedirect.com ScienceDirect journal homepage: www.elsevier.com/locate/ppotor Streszczenie pracy doktorskiej/summary of doctoral

Bardziej szczegółowo

PATOMORFOLOGICZNA SELEKCJA CHORYCH

PATOMORFOLOGICZNA SELEKCJA CHORYCH POL J PATHOL 2009; 3 (SUPLEMENT 1): S28-S33 PATOMORFOLOGICZNA SELEKCJA CHORYCH DO TERAPII SYSTEMOWEJ WOJCIECH P. OLSZEWSKI 1. Wstęp Decyzję o zastosowaniu terapii systemowej w leczeniu naciekającego raka

Bardziej szczegółowo

Nowe wytyczne w diagnostyce i leczeniu raka piersi w oparciu o doniesienia ESMO z 2007 roku

Nowe wytyczne w diagnostyce i leczeniu raka piersi w oparciu o doniesienia ESMO z 2007 roku Nowe wytyczne w diagnostyce i leczeniu raka piersi w oparciu o doniesienia ESMO z 2007 roku Tegoroczna konferencja ESMO zaowocowała nowo przedstawionymi wytycznymi, dotyczącymi zarówno diagnostyki, jak

Bardziej szczegółowo

Analiza genetyczna w niepowodzeniach ciąży i badaniach prenatalnych

Analiza genetyczna w niepowodzeniach ciąży i badaniach prenatalnych Analiza genetyczna w niepowodzeniach ciąży i badaniach prenatalnych Dr n. med. Joanna Walczak- Sztulpa Katedra i Zakład Genetyki Medycznej Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Diagnostyka

Bardziej szczegółowo

RECENZJA Rozprawy doktorskiej lekarza medycyny Aleksandry Olgi Kozłowskiej pt: Analiza ekspresji genu FERMT2

RECENZJA Rozprawy doktorskiej lekarza medycyny Aleksandry Olgi Kozłowskiej pt: Analiza ekspresji genu FERMT2 Puławy, dnia 26. VI. 2017r Dr hab., prof. nadzw. Maria Szczotka Zakład Biochemii Państwowy Instytut Weterynaryjny Państwowy Instytut Badawczy w Puławach RECENZJA Rozprawy doktorskiej lekarza medycyny Aleksandry

Bardziej szczegółowo

WIEDZA. wskazuje lokalizacje przebiegu procesów komórkowych

WIEDZA. wskazuje lokalizacje przebiegu procesów komórkowych Załącznik nr 7 do zarządzenia nr 12 Rektora UJ z 15 lutego 2012 r. Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych Nazwa studiów: Medycyna Molekularna w Praktyce Klinicznej Typ studiów:

Bardziej szczegółowo

starszych na półkuli zachodniej. Typową cechą choroby jest heterogenny przebieg

starszych na półkuli zachodniej. Typową cechą choroby jest heterogenny przebieg STRESZCZENIE Przewlekła białaczka limfocytowa (PBL) jest najczęstszą białaczką ludzi starszych na półkuli zachodniej. Typową cechą choroby jest heterogenny przebieg kliniczny, zróżnicowane rokowanie. Etiologia

Bardziej szczegółowo

Public gene expression data repositoris

Public gene expression data repositoris Public gene expression data repositoris GEO [Jan 2011]: 520 k samples 21 k experiments Homo, mus, rattus Bos, sus Arabidopsis, oryza, Salmonella, Mycobacterium et al. 17.01.11 14 17.01.11 15 17.01.11 16

Bardziej szczegółowo

S T R E S Z C Z E N I E

S T R E S Z C Z E N I E STRESZCZENIE Cel pracy: Celem pracy jest ocena wyników leczenia napromienianiem chorych z rozpoznaniem raka szyjki macicy w Świętokrzyskim Centrum Onkologii, porównanie wyników leczenia chorych napromienianych

Bardziej szczegółowo

Materiał i metody. Wyniki

Materiał i metody. Wyniki Abstract in Polish Wprowadzenie Selen jest pierwiastkiem śladowym niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Selen jest wbudowywany do białek w postaci selenocysteiny tworząc selenobiałka (selenoproteiny).

Bardziej szczegółowo

Analiza mutacji genów EGFR, PIKCA i PTEN w nerwiaku zarodkowym

Analiza mutacji genów EGFR, PIKCA i PTEN w nerwiaku zarodkowym Analiza mutacji genów EGFR, PIKCA i PTEN w nerwiaku zarodkowym mgr Magdalena Brzeskwiniewicz Promotor: Prof. dr hab. n. med. Janusz Limon Katedra i Zakład Biologii i Genetyki Gdański Uniwersytet Medyczny

Bardziej szczegółowo

BIOPSJA OTWARTA KURS USG PIERSI RUTYNA CZY OSTATECZNOŚĆ? DR HAB. N. MED. DAWID MURAWA

BIOPSJA OTWARTA KURS USG PIERSI RUTYNA CZY OSTATECZNOŚĆ? DR HAB. N. MED. DAWID MURAWA BIOPSJA OTWARTA RUTYNA CZY OSTATECZNOŚĆ? KURS USG PIERSI DR HAB. N. MED. DAWID MURAWA ODDZIAŁ CHIRURGII OGÓLNEJ I MAŁOINWAZYJNEJ SZPITAL POMNIK CHRZTU POLSKI W GNIEŹNIE RODZAJE BIOPSJI CIENKOIGŁOWA (PCI,

Bardziej szczegółowo

Wybór najistotniejszych publikacji z roku 2013 Lancet (IF-39)/Lancet Oncology (IF-25)/ Oncologist

Wybór najistotniejszych publikacji z roku 2013 Lancet (IF-39)/Lancet Oncology (IF-25)/ Oncologist Wybór najistotniejszych publikacji z roku 2013 Lancet (IF-39)/Lancet Oncology (IF-25)/ Oncologist (IF-4) Dr n. med. Lubomir Bodnar Klinika Onkologii, Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie Warszawa

Bardziej szczegółowo

Ocena czynników rokowniczych w raku płaskonabłonkowym przełyku w materiale Kliniki Chirurgii Onkologicznej AM w Gdańsku doniesienie wstępne

Ocena czynników rokowniczych w raku płaskonabłonkowym przełyku w materiale Kliniki Chirurgii Onkologicznej AM w Gdańsku doniesienie wstępne Ocena czynników rokowniczych w raku płaskonabłonkowym przełyku w materiale Kliniki Chirurgii Onkologicznej AM w Gdańsku doniesienie wstępne Świerblewski M. 1, Kopacz A. 1, Jastrzębski T. 1 1 Katedra i

Bardziej szczegółowo

NOWOTWORY LUDZKIEGO GRUCZOŁ PIESIWOEGO. dr hab. inż. Beata Brożek-Płuska

NOWOTWORY LUDZKIEGO GRUCZOŁ PIESIWOEGO. dr hab. inż. Beata Brożek-Płuska NOWOTWORY LUDZKIEGO GRUCZOŁ PIESIWOEGO dr hab. inż. Beata Brożek-Płuska wprowadzenie Nowotwór jest chorobą o podłożu genetycznym, czyli procesem spowodowanym nakładającym się zaburzeniami struktury DNA.

Bardziej szczegółowo

Radioterapia w leczeniu raka pęcherza moczowego - zalecenia

Radioterapia w leczeniu raka pęcherza moczowego - zalecenia Radioterapia w leczeniu raka pęcherza moczowego - zalecenia Radioterapia w leczeniu raka pęcherza moczowego może być stosowana łącznie z leczeniem operacyjnym chemioterapią. Na podstawie literatury anglojęzycznej

Bardziej szczegółowo

Promotor: prof. dr hab. Katarzyna Bogunia-Kubik Promotor pomocniczy: dr inż. Agnieszka Chrobak

Promotor: prof. dr hab. Katarzyna Bogunia-Kubik Promotor pomocniczy: dr inż. Agnieszka Chrobak INSTYTUT IMMUNOLOGII I TERAPII DOŚWIADCZALNEJ IM. LUDWIKA HIRSZFELDA WE WROCŁAWIU POLSKA AKADEMIA NAUK mgr Milena Iwaszko Rola polimorfizmu receptorów z rodziny CD94/NKG2 oraz cząsteczki HLA-E w patogenezie

Bardziej szczegółowo

Rozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane. Genetyczne podłoże nowotworzenia

Rozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane. Genetyczne podłoże nowotworzenia Rozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane Genetyczne podłoże nowotworzenia Rozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane Rozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane Połączenia komórek

Bardziej szczegółowo

Anna Markowska Klinika Perinatologii i Chorób Kobiecych

Anna Markowska Klinika Perinatologii i Chorób Kobiecych Anna Markowska Klinika Perinatologii i Chorób Kobiecych Epidemiologia zachorowalności na raka endometrium Na świecie W Polsce 2008 >288.000 4820 2012 >319.000 5426 Globocan 2012 Krajowy Rejestr Nowotworów

Bardziej szczegółowo

Ocena ekspresji genów proangiogennych w komórkach nowotworowych OVP-10 oraz transfektantach OVP-10/SHH i OVP-10/VEGF

Ocena ekspresji genów proangiogennych w komórkach nowotworowych OVP-10 oraz transfektantach OVP-10/SHH i OVP-10/VEGF Agnieszka Gładysz Ocena ekspresji genów proangiogennych w komórkach nowotworowych OVP-10 oraz transfektantach OVP-10/SHH i OVP-10/VEGF Katedra i Zakład Biochemii i Chemii Klinicznej Akademia Medyczna Prof.

Bardziej szczegółowo

Czy immunoterapia nowotworów ma racjonalne podłoże? Maciej Siedlar

Czy immunoterapia nowotworów ma racjonalne podłoże? Maciej Siedlar Czy immunoterapia nowotworów ma racjonalne podłoże? Maciej Siedlar Zakład Immunologii Klinicznej Katedra Immunologii Klinicznej i Transplantologii Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, oraz Uniwersytecki

Bardziej szczegółowo

DIAGNOSTYKA ULTRASONOGRAFICZNA TARCZYCY. Michał Brzewski Anna Jakubowska Zakład Radiologii Pediatrycznej AM Warszawa

DIAGNOSTYKA ULTRASONOGRAFICZNA TARCZYCY. Michał Brzewski Anna Jakubowska Zakład Radiologii Pediatrycznej AM Warszawa DIAGNOSTYKA ULTRASONOGRAFICZNA TARCZYCY Michał Brzewski Anna Jakubowska Zakład Radiologii Pediatrycznej AM Warszawa 1 PROBLEMY DIAGNOSTYCZNE Wady rozwojowe Wole Guzki tarczycy Nowotwory tarczycy Zaburzenia

Bardziej szczegółowo

CENTRUM ONKOLOGII. im. prof. Franciszka Łukaszczyka w Bydgoszczy

CENTRUM ONKOLOGII. im. prof. Franciszka Łukaszczyka w Bydgoszczy CENTRUM ONKOLOGII im. prof. Franciszka Łukaszczyka w Bydgoszczy O nas Centrum Onkologii w Bydgoszczy nie jest instytutem naukowym, ani szpitalem uniwersyteckim. Mimo to prowadzimy szeroko zakrojoną działalność

Bardziej szczegółowo

RAK JAJOWODU (Carcinoma of the Fallopian Tube) Katarzyna Bednarek-Rajewska, Konstanty Korski, Jan Bręborowicz

RAK JAJOWODU (Carcinoma of the Fallopian Tube) Katarzyna Bednarek-Rajewska, Konstanty Korski, Jan Bręborowicz RAK JAJOWODU (Carcinoma of the Fallopian Tube) Katarzyna Bednarek-Rajewska, Konstanty Korski, Jan Bręborowicz (nieobowiązkowe składniki oznaczono +) 1. Rodzaj materiału Prawy jajowód, lewy jajowód, prawy

Bardziej szczegółowo

(Carcinoma of the Adrenal Gland)

(Carcinoma of the Adrenal Gland) RAK KORY NADNERCZA (dotyczy pacjentów>20 roku Ŝycia) (Carcinoma of the Adrenal Gland) Barbara Górnicka, Łukasz Koperski 1. Materiał chirurgiczny: nadnercze, nadnercze z tkankami otaczającymi (określ) Inne

Bardziej szczegółowo

mikrosatelitarne, minisatelitarne i polimorfizm liczby kopii

mikrosatelitarne, minisatelitarne i polimorfizm liczby kopii Zawartość 139371 1. Wstęp zarys historii genetyki, czyli od genetyki klasycznej do genomiki 2. Chromosomy i podziały jądra komórkowego 2.1. Budowa chromosomu 2.2. Barwienie prążkowe chromosomów 2.3. Mitoza

Bardziej szczegółowo

Badania genetyczne. Prof. dr hab. Maria M. Sąsiadek Katedra i Zakład Genetyki Konsultant krajowy ds. genetyki klinicznej

Badania genetyczne. Prof. dr hab. Maria M. Sąsiadek Katedra i Zakład Genetyki Konsultant krajowy ds. genetyki klinicznej Badania genetyczne. Prof. dr hab. Maria M. Sąsiadek Katedra i Zakład Genetyki maria.sasiadek@am.wroc.pl Konsultant krajowy ds. genetyki klinicznej Badania genetyczne: jak to się zaczęło Genetyka a medycyna

Bardziej szczegółowo

Lek.Marta Wojciechowska-Zdrojowy Katedra i Klinika Dermatologii, Wenerologii i Alergologii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu

Lek.Marta Wojciechowska-Zdrojowy Katedra i Klinika Dermatologii, Wenerologii i Alergologii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu Lek.Marta Wojciechowska-Zdrojowy Katedra i Klinika Dermatologii, Wenerologii i Alergologii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu Ekspresja podoplaniny w rakach skóry oraz w rogowaceniu słonecznym Rozprawa

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE MD-TISSUE W TERAPII ANTI-AGING

ZASTOSOWANIE MD-TISSUE W TERAPII ANTI-AGING Starzenie się skóry jest rezultatem wpływu wielu czynników biologicznych, biochemicznych i genetycznych na indywidualne jednostki. Jednocześnie wpływ czynników zewnętrznych chemicznych i fizycznych determinują

Bardziej szczegółowo

Podstawy diagnostyki onkologicznej. Podstawy diagnostyki onkologicznej. Marcin Stępie. pień

Podstawy diagnostyki onkologicznej. Podstawy diagnostyki onkologicznej. Marcin Stępie. pień Marcin Stępie pień Katedra Onkologii i Klinika Onkologii Ginekologicznej AM Wrocław, Dolnośląskie Centrum Onkologii we Wrocławiu. Cele diagnostyki rozpoznanie choroby nowotworowej; ocena zaawansowania

Bardziej szczegółowo

Onkogeneza i zjawisko przejścia nabłonkowomezenchymalnego. Gabriel Wcisło Klinika Onkologii Wojskowego Instytutu Medycznego, CSK MON, Warszawa

Onkogeneza i zjawisko przejścia nabłonkowomezenchymalnego. Gabriel Wcisło Klinika Onkologii Wojskowego Instytutu Medycznego, CSK MON, Warszawa Onkogeneza i zjawisko przejścia nabłonkowomezenchymalnego raka jajnika Gabriel Wcisło Klinika Onkologii Wojskowego Instytutu Medycznego, CSK MON, Warszawa Sześć diabelskich mocy a komórka rakowa (Gibbs

Bardziej szczegółowo

www.korektorzdrowia.pl www.watchhealthcare.eu PORADNIK DLA PACJENTÓW Biopsja

www.korektorzdrowia.pl www.watchhealthcare.eu PORADNIK DLA PACJENTÓW Biopsja www.korektorzdrowia.pl www.watchhealthcare.eu PORADNIK DLA PACJENTÓW Biopsja Rak piersi Najczęściej występujący nowotwór złośliwy u kobiet w Polsce 2004 r. ponad12 000 nowych zachorowań na raka piersi

Bardziej szczegółowo

Testy DNA umiarkowanie zwiększonego ryzyka zachorowania na nowotwory złośliwe

Testy DNA umiarkowanie zwiększonego ryzyka zachorowania na nowotwory złośliwe Grzegorz Kurzawski, Janina Suchy, Cezary Cybulski, Joanna Trubicka, Tadeusz Dębniak, Bohdan Górski, Tomasz Huzarski, Anna Janicka, Jolanta Szymańska-Pasternak, Jan Lubiński Testy DNA umiarkowanie zwiększonego

Bardziej szczegółowo

PROGRAM KONFERENCJI. Perspektywy w onkologii molekularnej II zjazd Centrum Onkologii- Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie

PROGRAM KONFERENCJI. Perspektywy w onkologii molekularnej II zjazd Centrum Onkologii- Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie PROGRAM KONFERENCJI Perspektywy w onkologii molekularnej II zjazd Centrum Onkologii- Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie 4 kwietnia 2017 9.30-10.00 Rejestracja i kawa 10.00-10.10 Dyrektor COI - Prof.

Bardziej szczegółowo

ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU

ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU 14 czerwca 2012 r dr n. med. Piotr Tomczak Klinika Onkologii U.M. Poznań Epidemiologia raka nerki RCC stanowi 2 3% nowotworów złośliwych

Bardziej szczegółowo

Warunki udzielania świadczeń w rodzaju: świadczenia zdrowotne kontraktowane odrębnie 8. BADANIA GENETYCZNE

Warunki udzielania świadczeń w rodzaju: świadczenia zdrowotne kontraktowane odrębnie 8. BADANIA GENETYCZNE Załącznik nr do Zarządzenia.. Warunki udzielania świadczeń w rodzaju: zdrowotne kontraktowane odrębnie 8. BADANIA GENETYCZNE 8.1 WARUNKI WYMAGANE Załącznik nr 2 do rozporządzenia cz. I lit. M Lp 913-916

Bardziej szczegółowo

Czynniki ryzyka przerwania ciągłości torebki

Czynniki ryzyka przerwania ciągłości torebki GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY Praca na stopień doktora nauk medycznych wykonana w Katedrze i Klinice Otolaryngologii Kierownik: prof. dr hab. med. Czesław Stankiewicz Krzysztof Kiciński Czynniki ryzyka

Bardziej szczegółowo

Analiza zmienności czasowej danych mikromacierzowych

Analiza zmienności czasowej danych mikromacierzowych Systemy Inteligencji Obliczeniowej Analiza zmienności czasowej danych mikromacierzowych Kornel Chromiński Instytut Informatyki Uniwersytet Śląski Plan prezentacji Dane mikromacierzowe Cel badań Prezentacja

Bardziej szczegółowo

Test BRCA1. BRCA1 testing

Test BRCA1. BRCA1 testing Test BRCA1 BRCA1 testing 2 Streszczenie Za najczęstszą przyczynę występowania wysokiej, genetycznie uwarunkowanej predyspozycji do rozwoju raka piersi i/lub jajnika w Polsce uznaje się nosicielstwo trzech

Bardziej szczegółowo

Rak gruczołu krokowego

Rak gruczołu krokowego Rak gruczołu krokowego Rak stercza (PCa - prostatic cancer) należy do najczęściej występujących nowotworów złośliwych u mężczyzn. W Polsce pod względem zapadalności ustępuje jedynie rakowi płuca i wyprzedza

Bardziej szczegółowo

Mikromacierze DNA w badaniach raka piersi

Mikromacierze DNA w badaniach raka piersi P R A C A P R Z E G L Ą D O W A Radzisław Kordek 1, Andrzej K. Bednarek 2 1 Zakład Patologii Katedry Onkologii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi 2 Zakład Biochemii Lekarskiej Instytutu Fizjologii i Biochemii,

Bardziej szczegółowo

MIKROMACIERZE. dr inż. Aleksandra Świercz dr Agnieszka Żmieńko

MIKROMACIERZE. dr inż. Aleksandra Świercz dr Agnieszka Żmieńko MIKROMACIERZE dr inż. Aleksandra Świercz dr Agnieszka Żmieńko Informacje ogólne Wykłady będą częściowo dostępne w formie elektronicznej http://cs.put.poznan.pl/aswiercz aswiercz@cs.put.poznan.pl Godziny

Bardziej szczegółowo

Przybliżone algorytmy analizy ekspresji genów.

Przybliżone algorytmy analizy ekspresji genów. Przybliżone algorytmy analizy ekspresji genów. Opracowanie i implementacja algorytmu analizy danych uzyskanych z eksperymentu biologicznego. 20.06.04 Seminarium - SKISR 1 Wstęp. Dane wejściowe dla programu

Bardziej szczegółowo

Program. 10.00 10.15 Powitanie 10.15 10.45 Otwarcie Sympozjum Czego dokonaliśmy- dokąd zmierzamy Prof. D.Perek

Program. 10.00 10.15 Powitanie 10.15 10.45 Otwarcie Sympozjum Czego dokonaliśmy- dokąd zmierzamy Prof. D.Perek Czwartek, 05 listopada 2009 Program 10.00 10.15 Powitanie 10.15 10.45 Otwarcie Sympozjum Czego dokonaliśmy- dokąd zmierzamy Prof. D.Perek 10.45 11.00 Przerwa na kawę Sesja I 11.00 14.00 Przewodniczą: E.

Bardziej szczegółowo

INNOWACJE W LECZENIU CHORYCH NA RAKA PŁUCA Standaryzacja metod patomorfologicznych w diagnostyce raka płuca w Polsce i na świecie

INNOWACJE W LECZENIU CHORYCH NA RAKA PŁUCA Standaryzacja metod patomorfologicznych w diagnostyce raka płuca w Polsce i na świecie INNOWACJE W LECZENIU CHORYCH NA RAKA PŁUCA Standaryzacja metod patomorfologicznych w diagnostyce raka w Polsce i na świecie W.T. Olszewski Warszawa 21 03 2014 Złośliwe nowotwory nabłonkowe Squamous cell

Bardziej szczegółowo

Postępy w Gastroenterologii. Poznań 2013. Janusz Milewski, Klinika Gastroenterologii CSK MSW.

Postępy w Gastroenterologii. Poznań 2013. Janusz Milewski, Klinika Gastroenterologii CSK MSW. Postępy w Gastroenterologii. Poznań 2013. Janusz Milewski, Klinika Gastroenterologii CSK MSW. Rak trzustki na drugim miejscu pośród nowotworów w gastroenterologii. Na 9 miejscu pod względem lokalizacji

Bardziej szczegółowo

Jakie informacje są potrzebne przed podjęciem decyzji o strategii leczenia? Punkt widzenia patologa

Jakie informacje są potrzebne przed podjęciem decyzji o strategii leczenia? Punkt widzenia patologa Jakie informacje są potrzebne przed podjęciem decyzji o strategii leczenia? Punkt widzenia patologa Marcin Ligaj Zakład Patologii Centrum Onkologii w Warszawie Planowanie postępowania onkologicznego???

Bardziej szczegółowo

Diagnostyka zakażeń EBV

Diagnostyka zakażeń EBV Diagnostyka zakażeń EBV Jakie wyróżniamy główne konsekwencje kliniczne zakażenia EBV: 1) Mononukleoza zakaźna 2) Chłoniak Burkitta 3) Potransplantacyjny zespół limfoproliferacyjny Jakie są charakterystyczne

Bardziej szczegółowo

Rak piersi (carcinoma mammae, breast cancer)

Rak piersi (carcinoma mammae, breast cancer) Rak piersi 39 kach konieczna jest operacja (ewakuacja krwiaka, przywrócenie ciągłości osłonek). Piśmiennictwo Fibak J., Chirurgia. Podręcznik dla studentów, wyd. 3, PZWL, Warszawa 2002. Noszczyk W., Chirurgia,

Bardziej szczegółowo

Uniwersytet Łódzki. Wydział Biologii i Ochrony Środowiska. prof. dr hab. Wanda M. Krajewska Katedra Cytobiochemii UŁ Łódź, 26 stycznia 2016 roku

Uniwersytet Łódzki. Wydział Biologii i Ochrony Środowiska. prof. dr hab. Wanda M. Krajewska Katedra Cytobiochemii UŁ Łódź, 26 stycznia 2016 roku Uniwersytet Łódzki Wydział Biologii i Ochrony Środowiska prof. dr hab. Wanda M. Krajewska Katedra Cytobiochemii UŁ Łódź, 26 stycznia 2016 roku O C E N A pracy doktorskiej mgr. Tomasza Wrzesińskiego pt.

Bardziej szczegółowo

GUZY PODŚCIELISKOWE PRZEWODU POKARMOWEGO. (Gastrointestinal Stromal Tumor (GIST)) Anna Nasierowska-Guttmejer, Katarzyna Guzińska-Ustynowicz

GUZY PODŚCIELISKOWE PRZEWODU POKARMOWEGO. (Gastrointestinal Stromal Tumor (GIST)) Anna Nasierowska-Guttmejer, Katarzyna Guzińska-Ustynowicz Sformatowano GUZY PODŚCIELISKOWE PRZEWODU POKARMOWEGO (Gastrointestinal Stromal Tumor (GIST)) Anna Nasierowska-Guttmejer, Katarzyna Guzińska-Ustynowicz 1. Materiał chirurgiczny: przełyk, Ŝołądek, jelito

Bardziej szczegółowo

Możliwości i potencjalne zastosowania Zintegrowanego Systemu Analitycznego do innowacyjnych i kompleksowych badań molekularnych

Możliwości i potencjalne zastosowania Zintegrowanego Systemu Analitycznego do innowacyjnych i kompleksowych badań molekularnych Możliwości i potencjalne zastosowania Zintegrowanego Systemu Analitycznego do innowacyjnych i kompleksowych badań molekularnych Dzień Otwarty Klastra LifeScience 31 maj 2017, Kraków dr Agata Piestrzyńska-Kajtoch,

Bardziej szczegółowo

Agencja Oceny Technologii Medycznych

Agencja Oceny Technologii Medycznych Agencja Oceny Technologii Medycznych Rada Przejrzystości Stanowisko Rady Przejrzystości nr 182/2013 z dnia 9 września 2013 r. w sprawie oceny leku Iressa (gefitynib) we wskazaniu leczenie niedrobnokomórkowego

Bardziej szczegółowo

WSTĘP. Skaner PET-CT GE Discovery IQ uruchomiony we Wrocławiu w 2015 roku.

WSTĘP. Skaner PET-CT GE Discovery IQ uruchomiony we Wrocławiu w 2015 roku. WSTĘP Technika PET, obok MRI, jest jedną z najbardziej dynamicznie rozwijających się metod obrazowych w medycynie. Przełomowymi wydarzeniami w rozwoju PET było wprowadzenie wielorzędowych gamma kamer,

Bardziej szczegółowo

Polska Koalicja Medycyny Personalizowanej. Grupa finansowa

Polska Koalicja Medycyny Personalizowanej. Grupa finansowa Polska Koalicja Medycyny Personalizowanej Grupa finansowa Załącznik nr do Zarządzenia.. Warunki udzielania świadczeń w rodzaju: świadczenia zdrowotne kontraktowane odrębnie 8. BADANIA GENETYCZNE 8.1 WARUNKI

Bardziej szczegółowo

Rak piersi - zagrożenie cywilizacyjne

Rak piersi - zagrożenie cywilizacyjne Rak piersi - zagrożenie cywilizacyjne dr n. med. Marcin Wiszniewski, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. M. Kopernika w Łodzi Regionalny Ośrodek Onkologiczny II Ogólnopolska Konferencja Medycyny Pracy

Bardziej szczegółowo

prof. dr hab. Krystyna M. Charon Warszawa Recenzja

prof. dr hab. Krystyna M. Charon Warszawa Recenzja prof. dr hab. Krystyna M. Charon Warszawa 04.03.2016 Recenzja rozprawy doktorskiej mgr inż. Klaudii Pawliny pt. Charakterystyka mutacji w komórkach nowotworowych sarkoidu końskiego Przedstawiona mi do

Bardziej szczegółowo

Badania. przesiewowe stosowane w celu wczesnego wykrycia raka sutka. zalecenia National Comprehensive Cancer Network (NCCN)

Badania. przesiewowe stosowane w celu wczesnego wykrycia raka sutka. zalecenia National Comprehensive Cancer Network (NCCN) Badania przesiewowe stosowane w celu wczesnego wykrycia raka sutka zalecenia National Comprehensive Cancer Network (NCCN) Cel wykonywania badań przesiewowych Jak powinna postępować każda kobieta? U jakich

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 4 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki raka piersi

Załącznik nr 4 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki raka piersi Program profilaktyki raka piersi 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA PIERSI, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Rak piersi jest najczęściej występującym

Bardziej szczegółowo

NOWOTWORY JĄDRA (tumours of the testis)

NOWOTWORY JĄDRA (tumours of the testis) NOWOTWORY JĄDRA (tumours of the testis) Krzysztof Okoń 1. Rodzaj materiału: jądro, węzły chłonne zaotrzewnowe, inny 2. Procedura chirurgiczna: - orchidektomia radykalna, - lymfadenektomia zaotrzewnowa,

Bardziej szczegółowo

Aktualna klasyfikacja i obrazy mikroskopowe raka płuca. Renata Langfort Zakład Patomorfologii IGiChP, Warszawa

Aktualna klasyfikacja i obrazy mikroskopowe raka płuca. Renata Langfort Zakład Patomorfologii IGiChP, Warszawa Aktualna klasyfikacja i obrazy mikroskopowe raka płuca Renata Langfort Zakład Patomorfologii IGiChP, Warszawa 2004 WHO histological classification of tumours of the lung 2004 MALIGNANT EPITHELIAL TUMORS

Bardziej szczegółowo

Testy DNA umiarkowanie zwiększonego ryzyka zachorowania na nowotwory złośliwe

Testy DNA umiarkowanie zwiększonego ryzyka zachorowania na nowotwory złośliwe Testy DNA umiarkowanie zwiększonego ryzyka zachorowania na nowotwory złośliwe DNA tests for variants conferring low or moderate increase in the risk of cancer 2 Streszczenie U większości nosicieli zmian

Bardziej szczegółowo

Dr hab. med. Mirosław Dziuk, prof. nadzw. Kierownik Zakładu Medycyny Nuklearnej WIM Warszawa

Dr hab. med. Mirosław Dziuk, prof. nadzw. Kierownik Zakładu Medycyny Nuklearnej WIM Warszawa Dr hab. med. Mirosław Dziuk, prof. nadzw. Kierownik Zakładu Medycyny Nuklearnej WIM Warszawa ROZPOZNAWANIE: PET - CT W ONKOLOGII poszukiwanie ognisk choroby - wczesne wykrywanie różnicowanie zmian łagodnych

Bardziej szczegółowo

Ocena ekspresji genu ABCG2 i białka oporności raka piersi (BCRP) jako potencjalnych czynników prognostycznych w raku jelita grubego

Ocena ekspresji genu ABCG2 i białka oporności raka piersi (BCRP) jako potencjalnych czynników prognostycznych w raku jelita grubego Aleksandra Sałagacka Ocena ekspresji genu ABCG2 i białka oporności raka piersi (BCRP) jako potencjalnych czynników prognostycznych w raku jelita grubego Pracownia Biologii Molekularnej i Farmakogenomiki

Bardziej szczegółowo

NIESTABILNOŚĆ MIKROSATELITARNA JAKO POTENCJALNY MARKER W RAKU PIERSI

NIESTABILNOŚĆ MIKROSATELITARNA JAKO POTENCJALNY MARKER W RAKU PIERSI BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIV, 2011, 3, str. 497-502 Barbara Bobrowska, Dorota Skrajnowska, Andrzej Tokarz, Małgorzata Kamińska NIESTABILNOŚĆ MIKROSATELITARNA JAKO POTENCJALNY MARKER W RAKU PIERSI Katedra

Bardziej szczegółowo

RAK JAJNIKA (Carcinoma of the Ovary) Katarzyna Bednarek-Rajewska, Konstanty Korski, Jan Bręborowicz

RAK JAJNIKA (Carcinoma of the Ovary) Katarzyna Bednarek-Rajewska, Konstanty Korski, Jan Bręborowicz RAK JAJNIKA (Carcinoma of the Ovary) Katarzyna Bednarek-Rajewska, Konstanty Korski, Jan Bręborowicz (nieobowiązkowe składniki oznaczono +) 1. Rodzaj materiału: Prawy jajnik, lewy jajnik, prawy jajowód,

Bardziej szczegółowo

Odmienności podejścia terapeutycznego w rzadszych podtypach raka jajnika

Odmienności podejścia terapeutycznego w rzadszych podtypach raka jajnika Odmienności podejścia terapeutycznego w rzadszych podtypach raka jajnika Rak jajnika: nowe wyzwania diagnostyczno - terapeutyczne Warszawa, 15-16.05.2015 Dagmara Klasa-Mazurkiewicz Gdański Uniwersytet

Bardziej szczegółowo

STRESZCZENIE PRACY DOKTORSKIEJ

STRESZCZENIE PRACY DOKTORSKIEJ mgr Bartłomiej Rospond POSZUKIWANIE NEUROBIOLOGICZNEGO MECHANIZMU UZALEŻNIENIA OD POKARMU - WPŁYW CUKRÓW I TŁUSZCZÓW NA EKSPRESJĘ RECEPTORÓW DOPAMINOWYCH D 2 W GRZBIETOWYM PRĄŻKOWIU U SZCZURÓW STRESZCZENIE

Bardziej szczegółowo

PL 212748 B1. GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY, Gdańsk, PL SKRZYPSKI MARCIN, Sopot, PL JASSEM JACEK, Gdańsk, PL 31.01.2011 BUP 03/11 30.11.

PL 212748 B1. GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY, Gdańsk, PL SKRZYPSKI MARCIN, Sopot, PL JASSEM JACEK, Gdańsk, PL 31.01.2011 BUP 03/11 30.11. PL 212748 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 212748 (21) Numer zgłoszenia: 388681 (22) Data zgłoszenia: 30.07.2009 (13) B1 (51) Int.Cl.

Bardziej szczegółowo

NOWOTWORY TRZUSTKI KLUCZOWE DANE, EPIDEMIOLOGIA. Dr n. med. Janusz Meder Prezes Polskiej Unii Onkologii 4 listopada 2014 r.

NOWOTWORY TRZUSTKI KLUCZOWE DANE, EPIDEMIOLOGIA. Dr n. med. Janusz Meder Prezes Polskiej Unii Onkologii 4 listopada 2014 r. NOWOTWORY TRZUSTKI KLUCZOWE DANE, EPIDEMIOLOGIA Dr n. med. Janusz Meder Prezes Polskiej Unii Onkologii 4 listopada 2014 r. Najczęstsza postać raka trzustki Gruczolakorak przewodowy trzustki to najczęstsza

Bardziej szczegółowo

RAK JAMY USTNEJ, WARG I JĘZYKA (Carcinomas of the Lip and Oral Cavity) Józef Kobos

RAK JAMY USTNEJ, WARG I JĘZYKA (Carcinomas of the Lip and Oral Cavity) Józef Kobos RAK JAMY USTNEJ, WARG I JĘZYKA (Carcinomas of the Lip and Oral Cavity) Józef Kobos 1. Opis umiejscowienia materiału (wycinka) Otrzymano Materiał świeŝy (nieutrwalony) Materiał utrwalony w formalinie Nieokreślono

Bardziej szczegółowo

LECZENIE KOBIET Z ROZSIANYM, HORMONOZALEŻNYM, HER2 UJEMNYM RAKIEM PIERSI. Maria Litwiniuk Warszawa 28 maja 2019

LECZENIE KOBIET Z ROZSIANYM, HORMONOZALEŻNYM, HER2 UJEMNYM RAKIEM PIERSI. Maria Litwiniuk Warszawa 28 maja 2019 LECZENIE KOBIET Z ROZSIANYM, HORMONOZALEŻNYM, HER2 UJEMNYM RAKIEM PIERSI Maria Litwiniuk Warszawa 28 maja 2019 Konflikt interesów Wykłady sponsorowane dla firm: Teva, AstraZeneca, Pfizer, Roche Sponorowanie

Bardziej szczegółowo

RAK PIERSI ZWIĄZANY Z CIĄŻĄ. Wprowadzenie do tematu. Sylwia Grodecka-Gazdecka Maria Litwiniuk

RAK PIERSI ZWIĄZANY Z CIĄŻĄ. Wprowadzenie do tematu. Sylwia Grodecka-Gazdecka Maria Litwiniuk RAK PIERSI ZWIĄZANY Z CIĄŻĄ Wprowadzenie do tematu Sylwia Grodecka-Gazdecka Maria Litwiniuk 2006 DEFINICJA Rak piersi związany z ciążą to nowotwór rozpoznany w trakcie ciąży, w pierwszym roku po jej ukończeniu

Bardziej szczegółowo

Dr hab. n. med. Paweł Blecharz

Dr hab. n. med. Paweł Blecharz BRCA1 zależny rak piersi i jajnika odmienności diagnostyczne i kliniczne (BRCA1 dependent breast and ovarian cancer clinical and diagnostic diversities) Paweł Blecharz Dr hab. n. med. Paweł Blecharz Dr

Bardziej szczegółowo

Rak Płuca Epidemiologia i Czynniki Ryzyka

Rak Płuca Epidemiologia i Czynniki Ryzyka Rak Płuca 2014 Epidemiologia i Czynniki Ryzyka Dariusz M. Kowalski Klinika Nowotworów Płuca i Klatki Piersiowej Centrum Onkologii Instytut w Warszawie Warszawa, 16. 09. 2014 EPIDEMIOLOGIA Epidemiologia

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie metabolomiki w diagnostyce medycznej Nowoczesne metody wykrywania chorób

Zastosowanie metabolomiki w diagnostyce medycznej Nowoczesne metody wykrywania chorób Zastosowanie metabolomiki w diagnostyce medycznej Nowoczesne metody wykrywania chorób Wojciech Wojtowicz wojciech.wojtowicz@pwr.edu.pl Bioorganic Chemistry Group Department of Chemistry Wrocław University

Bardziej szczegółowo

Jarosław B. Ćwikła. Wydział Nauk Medycznych Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Jarosław B. Ćwikła. Wydział Nauk Medycznych Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Nowe algorytmy oceny odpowiedzi na leczenie w badaniach strukturalnych, dużo dalej niż klasyczne kryteria RECIST Jarosław B. Ćwikła Wydział Nauk Medycznych Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Radiologiczna

Bardziej szczegółowo

Ocena immunologiczna i genetyczna białaczkowych komórek macierzystych

Ocena immunologiczna i genetyczna białaczkowych komórek macierzystych Karolina Klara Radomska Ocena immunologiczna i genetyczna białaczkowych komórek macierzystych Streszczenie Wstęp Ostre białaczki szpikowe (Acute Myeloid Leukemia, AML) to grupa nowotworów mieloidalnych,

Bardziej szczegółowo

typ 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe

typ 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe Guz neuroendokrynny żołądka typ 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe Mariusz I.Furmanek CSK MSWiA i CMKP Warszawa Ocena wyjściowa, metody strukturalne WHO 2 (rak wysoko zróżnicowany); Endoskopia i/lub EUS;

Bardziej szczegółowo

Płynna biopsja Liquid biopsy. Rafał Dziadziuszko Klinika Onkologii i Radioterapii Gdański Uniwersytet Medyczny

Płynna biopsja Liquid biopsy. Rafał Dziadziuszko Klinika Onkologii i Radioterapii Gdański Uniwersytet Medyczny Płynna biopsja Liquid biopsy Rafał Dziadziuszko Klinika Onkologii i Radioterapii Gdański Uniwersytet Medyczny Podstawowe pojęcia Biopsja uzyskanie materiału tkankowego lub komórkowego z guza celem ustalenia

Bardziej szczegółowo

Oznaczenie polimorfizmu genetycznego cytochromu CYP2D6: wykrywanie liczby kopii genu

Oznaczenie polimorfizmu genetycznego cytochromu CYP2D6: wykrywanie liczby kopii genu Ćwiczenie 4 Oznaczenie polimorfizmu genetycznego cytochromu CYP2D6: wykrywanie liczby kopii genu Wstęp CYP2D6 kodowany przez gen występujący w co najmniej w 78 allelicznych formach związanych ze zmniejszoną

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY BIOINFORMATYKI 12 MIKROMACIERZE

PODSTAWY BIOINFORMATYKI 12 MIKROMACIERZE PODSTAWY BIOINFORMATYKI 12 MIKROMACIERZE WSTĘP 1. Mikromacierze ekspresyjne tworzenie macierzy przykłady zastosowań 2. Mikromacierze SNP tworzenie macierzy przykłady zastosowań MIKROMACIERZE EKSPRESYJNE

Bardziej szczegółowo

Metody: PCR, MLPA, Sekwencjonowanie, PCR-RLFP, PCR-Multiplex, PCR-ASO

Metody: PCR, MLPA, Sekwencjonowanie, PCR-RLFP, PCR-Multiplex, PCR-ASO Diagnostyka molekularna Dr n.biol. Anna Wawrocka Strategia diagnostyki genetycznej: Aberracje chromosomowe: Metody:Analiza kariotypu, FISH, acgh, MLPA, QF-PCR Gen(y) znany Metody: PCR, MLPA, Sekwencjonowanie,

Bardziej szczegółowo