Ocena użyteczności markera MonoTotal w diagnostyce chorych na raka płuca
|
|
- Elżbieta Kwiecień
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 diagnostyka laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostics 2009 Volume 45 Number Praca oryginalna Original Article Ocena użyteczności markera MonoTotal w diagnostyce chorych na raka płuca Ewa Wójcik, Jadwiga Tarapacz, Krystyna Sobolewska, Jan Kanty Kulpa Zakład Analityki i Biochemii Klinicznej, Centrum Onkologii Instytut im. M. Skłodowskiej_Curie Oddział w Krakowie Streszczenie Wprowadzenie: MonoTotal jest kolejnym markerem nowotworowym z grupy pochodnych cytokeratyn. Przeciwciała użyte w zestawach odczynnikowych do jego oznaczeń reagują z cytokeratynami 8, 18 i 19. Materiał i metody: Badania porównawcze stężenia MonoTotal, CEA, CYFRA 21-1, SCC-Ag, NSE oraz ProGRP przeprowadzono u 53 chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca, 37 chorych na drobnokomórkowego raka płuca oraz w grupie referencyjnej 50 osób zdrowych lub z niezłośliwymi zmianami w płucach. Stężenie CYFRA 21-1 i NSE oznaczano metodą elektrochemiluminescencyjną analizator cobas e411, CEA i SCC-Ag metodą chemiluminescencyjną analizator Architect 2000i, ProGRP metodą ELISA, zaś MonoTotal metodą radioimmunometryczną. Wyniki: Analiza pól powierzchni pod krzywymi ROC wykazała, że dla niedrobnokomórkowego raka płuca wysoką użytecznością diagnostyczną cechują się CYFRA 21-1 i MonoTotal, natomiast dla raka drobnokomórkowego ProGRP i NSE. W diagnostyce różnicowej tych dwóch podstawowych typów histologicznych raka płuca relatywnie najwyższą czułość i swoistość diagnostyczną wykazują wyniki oznaczeń stężenia SCC-Ag oraz ProGRP. Wnioski: Użyteczność diagnostyczna wyników oznaczeń stężenia MonoTotal u chorych na raka płuca wydaje się być zbliżona do stwierdzanej dla CYFRA 21-1 Evaluation of diagnostic utility MonoTotal in lung cancer patients Summary Introduction: MonoTotal is a next new cytokeratin-derived tumor marker. The antibodies use in the diagnostic kits for determination of this marker react with 8, 18 and 19 cytokeratins. Material and methods: The comparative study of MonoTotal, CEA, CYFRA 21-1, SCC-Ag, NSE and ProGRP determinations was performed in 53 non-small cell lung cancer and 37 small cell lung cancer patients respectively and in reference group of healthy persons as well as benign lung disease patients. The concentrations of CYFRA 21-1 and NSE were determined by electrochemiluminiscence method on cobas e411 analyzer, CEA and SCC-Ag by chemiluminescence method on Architect 2000i, ProGRP by ELISA and MonoTotal by immunoradiometric method. Results: Analysis of area under ROC curves revealed high diagnostic utility of MonoTotal and CYFRA 21-1 levels for nonsmall cell lung cancer, while ProGRP and NSE for small cell lung cancer. In differential diagnostics of non-small and small cell lung cancers relatively highest diagnostic sensitivity and specificity are shown by the results of SCC-Ag and ProGRP. Conclusions: In patients with lung cancer the diagnostic utility of MonoTotal seems to be similar to CYFRA Słowa kluczowe: rak płuca, markery nowotworowe, MonoTotal Key words: lung cancer, tumor markers, MonoTotal Wstęp Raka płuca cechuje znaczna heterogenność typów histologicznych. W przeciwstawieniu do drobnokomórkowego raka płuca, którego komórki wykazują własności neuroendokrynne wyróżnia się niedrobnokomórkowe raki płuca, do której to grupy zalicza się m.in. raka gruczołowego, płaskonabłonkowego, olbrzymiokomórkowego. Różnorodność typów histologicznych raka płuca i wiążące się z tym różnice we własnościach biologicznych narzuca konieczność wykorzystywania w diagnostyce biochemicznej nowotworów płuc badań różnych markerów nowotworowych. Przez szereg lat dla raka drobnokomórkowego, nowotworu cechującego się obecnością ziarnistości neurowydzielniczych w cytoplazmie, za marker z wyboru była uznawana swoista enolaza neuronowa (NSE), obecnie szeroko weryfikowana jest użyteczność diagnostyczna ProGRP prekursora peptydu uwal- 75
2 Ocena użyteczności markera MonoTotal w diagnostyce chorych na raka płuca niającego gastrynę [16]. W diagnostyce biochemicznej raka niedrobnokomórkowego, a zwłaszcza gruczolakoraka wykorzystywane są oznaczenia antygenu karcynoembrionalnego (CEA), natomiast w raku płaskonabłonkowym oznaczenia antygenu raka płaskonabłonkowego (SCC-Ag) [6]. Użyteczność diagnostyczna wyników oznaczeń tych markerów nie była jednak w pełni zadawalająca, co stymulowało dalsze poszukiwania m.in. w grupie markerów pochodnych cytokeratyn. Do tej grupy zalicza się m.in polipeptydowy antygen tkankowy (TPA), swoisty polipeptydowy antygen tkankowy i rozpuszczalne w osoczu fragmenty cytokeratyny 19 (CYFRA 21-1). Opinie o użyteczności diagnostycznej tych markerów u chorych na raka płuca nie są jednoznaczne. Niektórzy badacze uważają, że CYFRA 21-1 jest markerem o relatywnie wysokiej czułości diagnostycznej nie tylko w odniesieniu do raka niedrobnokomórkowego, ale zwłaszcza raka płaskonabłonkowego, a ponadto jest niezależnym czynnikiem prognostycznym w nowotworze o tym typie histologicznym. Bucherii i wsp. uważają, że u chorych na raka niedrobnokomórkowego zarówno w aspekcie kwalifikacji chorych do radykalnego leczenia operacyjnego, jak i w diagnostyce przerzutów, czy ocenie efektywności terapii użyteczność diagnostyczna wyników oznaczeń TPA i CYFRA 21-1 jest zbliżona [3]. Inni natomiast badacze podkreślają przydatność TPS jako markera z wyboru dla raka niedrobnokomórkowego. Obecnie przeważa opinia, że wyniki komplementarnych oznaczeń TPS i CYFRA 21-1 reprezentują panel badań pozwalających na precyzyjną ocenę reakcji chorych na leczenie, wczesne wykrycie progresji procesu chorobowego [9, 11]. W ostatnim okresie duże zainteresowanie wzbudził nowy marker z grupy pochodnych cytokeratyn o nazwie MonoTotal. Jak wykazano przeciwciała użyte w zestawie odczynnikowym do oznaczeń tego markera metodą radioimmunometryczną reagują z fragmentami cytokeratyny 8, 18 i 19 [2]. Pierwsze wyniki dotyczące użyteczności diagnostycznej tego markera wydają się być zachęcające. Celem podjętych badań była ocena użyteczności diagnostycznej MonoTotal u chorych na raka płuca w porównaniu do powszechnie wykorzystywanych oznaczeń CEA, CYFRA 21-1, SCC-Ag, NSE i ProGRP. Materiał i metody Badania CEA, SCC-Ag, CYFRA 21-1, MonoTotal, NSE i Pro- GRP przeprowadzono u 53 chorych na raka niedrobnokomórkowego; w tym 17 w stadium I+II+IIIA i 36 w stadium IIIB + IV zaawansowania oraz u 37 chorych na raka drobnokomórkowego; w tym 13 z ograniczoną postacią nowotworu i 24 z uogólnioną postacią nowotworu. Rozpoznanie kliniczne potwierdzone było u każdego z chorych badaniem cytologicznym lub histopatologicznym materiału pozyskanego w trakcie procesu diagnostycznego. Grupę porównawczą stanowiły 33 osoby zdrowe i 17 chorych z zapaleniem płuc w wieku zbliżonym do chorych na nowotwory płuca. Krew do badań pobierano od badanych na czczo w standardowych warunkach. Próbki surowic uzyskane po odwirowaniu krwi przechowywano do momentu wykonania badań zamrożone w temperaturze C. CEA i SCC-Ag oznaczano metodą chemiluminescencyjną, wykorzystując odczynniki i analizator Architect i1000 firmy Abbott Diagnostics. Do oznaczeń CYFRA 21-1 i NSE wykorzystano metodę elektrochemiluminescencji i analizator cobas e411 firmy Roche Diagnostics. Stężenie ProGRP oznaczano metodą ELISA, wykorzystując zestawy odczynnikowe wyprodukowane przez ALSI. Oznaczenia MonoTotal wykonywano metodą radioimmunometryczną (IRMA) z przeciwciałami opłaszczonymi na perełkach polistyrenowych jako fazie stałej. Zestawy odczynnikowe opracowane przez IBL Biotech zawierały trzy łowikowe przeciwciała monoklonalne 6D7, 3F3 i IDLC4, wiążące epitopy cytokeratyny 8, 18 i 19 oraz jedno przeciwciało detekcyjne znakowane jodem 125. Przyjęte dla interpretacji wyników w badanych grupach chorych wartości odcinające ustalone jako stężenie markera odpowiadające wartości 95 percentyla zakresu wahań w grupie osób zdrowych wynosiły odpowiednio: MonoTotal 247,9 U/L, CYFRA ,23 µg/l, SCC-Ag 1,70 µg/l, CEA - 3,25 µg/l, NSE 17,8 µg/l i ProGRP 33,8 pg/ml. W analizie statystycznej w celu stwierdzenia istotności różnic w stężeniach badanych parametrów pomiędzy grupami wykorzystano test Kruskall-Wallisa, w ocenie zależności pomiędzy analizowanymi markerami stosowano rachunek regresji prostoliniowej i korelacji Pearsona. W celu przedstawienia użyteczności diagnostycznej markerów nowotworowych u chorych na drobno- i niedrobnokomórkowego raka płuca wykreślono krzywe ROC, a w ocenie istotności różnic pól powierzchni pod krzywymi korzystano z testu Wilcoxona. Wyniki U chorych z zapaleniem płuc w porównaniu do zdrowych osób obserwowano istotnie wyższe stężenie MonoTotal, CYFRA 21-1, SCC-Ag i ProGRP (tab. I). Chorzy, zarówno na drobno- jak i niedrobnokomórkowego raka płuca, charakteryzowali się istotnie wyższymi stężeniami markerów aniżeli badani z grupy referencyjnej. U chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca, w porównaniu do chorych na raka drobonokomórkowego, obserwowano istotnie wyższe stężenia MonoTotal, CYFRA 21-1, SCC-Ag oraz istotnie niższe stężenie NSE i ProGRP przy braku istotnych różnic w poziomie CEA (tab. II). We wszystkich badanych grupach, chorych na raka płuca jak i w grupie referencyjnej, stwierdzano istotne zależności pomiędzy stężeniem MonoTotal a CYFRA 21-1 (ryc. 1). W obu badanych grupach chorych obserwowano nieznacznie słabsze korelacje pomiędzy stężeniem MonoTotal i CEA (niedrobnokomórkowy rak płuca: r=0,341, p=0,013 i drobnokmórkowy rak płuca: r=0,476, p=0,003). Ponadto w grupie chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca wykazano zależność pomiędzy poziomem MonoTotal a SCC-Ag ( r=0,403, p= 0,003), natomiast u chorych na raka drobnokomórkowego korelację pomiędzy MonoTotal a NSE (r=0,465, p=0,004), przy braku istotnych zależności pomiędzy MonoTotal i ProGRP. 76
3 E. Wójcik i inni Tabela I Stężenie badanych markerów nowotworowych w grupie osób zdrowych oraz z zapaleniem płuc. Zdrowi Zapalenie płuc p MonoTotal Mediana 65,78 110,24 0,0148 [U/ml] zakres 33,9 277,5 34,9 398,9 CYFRA 21-1 Mediana 0,896 1,620 0,0047 [µg/l] zakres 0,32 3,42 0,42 3,60 SCC-Ag Mediana 0, ,0000 [µg/l] zakres CEA Mediana 1,725 1,690 N.S [µg/l] zakres 0,50 3,72 0,56 12,18 NSE Mediana 9,54 7,34 N.S [µg/l] zakres 3,93 19,46 3,77 18,00 ProGRP Mediana 18,15 25,18 0,0084 [ng/ml] zakres 2,04 52,89 11,78 77,91 MonoTotal/CYFRA Mediana 81,12 81,78 N.S zakres 29,3 583,6 49,5 143,5 Tabela II Stężenia badanych markerów nowotworowych w grupie referencyjnej oraz u chorych na raka płuca. Grupa referencyjna NDRP DRP MonoTotal Mediana 84,56 370,53 a 161,80 b,c [U/ml] zakres 33,8 398,9 19,7 4390,5 42,6 1291,6 CYFRA 21-1 Mediana 1,23 5,47 a 1,95 b,c [µg/l] zakres 0,32 3,60 0,73 241,5 0,93 24,33 SCC-Ag Mediana 1,00 2,50 a 0,40 b,c [µg/l] zakres 0,10 4,10 0,10 41,00 0,10 7,20 CEA Mediana 1,69 3,57 a 3,26 b [µg/l] zakres 0,50 12,18 0, ,2 0,50 130,95 NSE Mediana 9,33 12,14 a 39,00 b,c [µg/l] zakres 2,51 19,46 3,11 179,6 5,25 294,70 ProGRP Mediana 21,38 26,49 a 304,60 b,c [pg/ml] zakres 2,04 77,91 4,56 635,80 4, ,0 MonoTotal/CYFRA 81,20 62, 32 a 68,74 b a różnice pomiędzy grupą referencyjną a chorymi na niedrobnokomórkowego raka płuca b różnice pomiędzy grupą referencyjną a chorymi na drobnokomórkowego raka płuca c różnice pomiędzy chorymi na niedrobnokomórkowego i drobnokomórkowego raka płuca 29,33 583,56 14,73 249,54 27,0 182,0 Odsetki podwyższonych wyników w grupie chorych na drobno- jak i niedrobnokomórkowego raka płuca w odniesieniu do wartości odcinających ustalonych w grupie referencyjnej obejmującej zarówno osoby zdrowe jak i chorych niezłośliwymi zmianami w płucach wynoszących odpowiednio: Mono- Total 277,5 U/L, CYFRA ,42 µg/l, SCC-Ag 2,90 µg/l, CEA - 4,6 µg/l, NSE 18,3 µg/l i ProGRP 59,1 pg/ ml przedstawiono na rycinie 2. Ponad dwukrotnie częściej obserwowano podwyższone stężenia MonoTotal oraz CY- FRA 21-1 u chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca w porównaniu do chorych na raka drobnokomórkowego. Analiza krzywych ROC dla niedrobnokomórkowego raka płuca wykazała zbliżone pola powierzchni dla CYFRA 21-1 i MonoTotal, natomiast były one istotnie większe w porównaniu do pozostałych markerów nowotworowych (ryc. 3). W grupie chorych na raka drobnokomórkowego nie obserwowano różnic w polach powierzchni pomiędzy NSE i Pro- GRP, pola te były istotnie większe aniżeli dla pozostałych badanych markerów (ryc. 4). W tabeli III podano optymalne wartości czułości i swoistości diagnostycznej badanych markerów w różnicowaniu pomiędzy niedrobnokomórkowym i drobnokomórkowym rakiem płuca. Dyskusja Cytokeratyny stanowią podstawowy element filamentu pośredniego komórek nabłonkowych, tworzą heterodimery 77
4 Ocena użyteczności markera MonoTotal w diagnostyce chorych na raka płuca Rycina 1 Zależność pomiędzy MonoTotal a CYFRA 21-1 u chorych na drobnokomórkowego i niedrobnokomórkowego raka płuca. Rycina 2 Częstość podwyższonych wyników u chorych na drobno- i niedrobnokomórkowego raka płuca. zbudowane w stechiometrycznych ilościach podjednostek typu I (charakter kwaśny, o c. czast ,5 kda) i typu II (charakter obojętny o c. cząst kda) [8]. Cytokeratyny są nierozpuszczalne w roztworach zarówno o niskiej jak i o wysokiej sile jonowej, jednak w surowicy krwi wykazano obecność zarówno małych kompleksów zbudowanych z fragmentów pojedynczych łańcuchów polipeptydowych jak i polimerów tworzących większe kompleksy. Procesy prowadzące do uwalniania cytokeratyn do krążenia nie są do końca poznane. Sugeruje się wiele różnych mechanizmów, które prowadzą do ich uwalniania, m.in proteolityczny rozpad cytokeratyn uwalnianych w następstwie nekrozy komórki, uwalnianie polipeptydów w trakcie nieprawidłowej mitozy, rozpad monomerów polipeptydowych z proliferujących komórek lub proces apoptozy [1]. W 1998 r. grupa robocza ISOBM opisała 30 różnych monoklonalnych przeciwciał dla najczęściej występujących w nabłonkach prostych cytokeratyn: sześć wiążących selektywnie cytokeratynę 8, czternaście cytokeratynę 18 i dziesięć cytokeratynę 19. Epitopy dla rdzeniowej części łańcucha polipeptydowego CK 8 umiejscowione są pomiędzy 340 a 365 aminokwasem, CK 18 pomiędzy 270 a 429 aminokwasem a CK 19 pomiędzy 311 a 367 aminokwasem [8, 14]. W zależności od wielkości fragmentów cytokeratynowych w krążeniu, ich półokres biologicznego rozpadu wynosi godzin [1]. Test CYFRA 21-1 umożliwia ocenę w surowicy krwi stężenia rozpuszczalnych fragmentów cytokeratyny 19. Antygen CYFRA 21-1 reaguje swoiście z dwoma monoklonalnymi Rycina 3 Krzywe ROC oraz pola powierzchni pod krzywymi wykreślone w grupie chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca względem grupy referencyjnej. (CYFRA , ,03; MonoTotal 0, ,04 ; CEA 0, ,05; SCC Ag 0, ,05; NSE 0, ,05; Pro- GRP 0, ,06). Rycina 4 Krzywe ROC oraz pola powierzchni pod krzywymi wykreślone w grupie chorych na drobnokomórkowego raka płuca względem grupy referencyjnej (NSE 0, ,04; ProGRP 0, ,04; CYFRA , ,05; SCC-Ag 0, ,05; MonoTotal 0, ,06; CEA 0, ,06). 78
5 E. Wójcik i inni Tabela III Użyteczność diagnostyczna markerów nowotworowych w diagnostyce różnicowej pomiędzy drobno- i niedrobnokomórkowym rakiem płuca. PARAMETER AUC wartość odcinająca Czułość Swoistość N S C L C vs. S C L C SCC-Ag 0, ,60 81,1 72,2 CYFRA , ,50 83,0 61,1 MonoTotal 0, ,35 75, CEA 0, ,97 88,7 27,8 S C L C vs. N S C L C ProGRP 0, ,87 72,2 90,6 NSE 0, ,65 66,7 90,6 przeciwciałami uzyskanymi podczas immunizacji myszy komórkami pochodzącymi z linii hodowlanej MCF-7 ludzkiego raka piersi. Przeciwciało łowikowe Ks 19.1 wiąże się z epitopem zlokalizowanym pomiędzy 311 a 335 aminokwasem, a przeciwciało detekcyjne BM z epitopem utworzonym pomiędzy 346 a 367 aminokwasem. Czułość diagnostyczna wyników oznaczeń stężenia antygenu CYFRA 21-1 u chorych na raka niedrobnokomórkowego waha się w granicach 40-69%, wykazując znaczne zróżnicowanie od typu histologicznego nowotworu; o ile w gruczolakoraku wynosi ok. 30%, to w raku płaskonabłonkowym: 52-70% [4, 12, 13]. Częstość podwyższonych wyników wykazuje wyraźną tendencję do wzrostu wraz ze zaawansowaniem procesu nowotworowego, pozostaje w zależności od wielkości guza, stanu węzłów chłonnych oraz obecności odległych przerzutów. U chorych na raka drobnokomórkowego czułość diagnostyczna wyników oznaczeń CYFRA 21-1 wynosi 32-36% [12, 15]. Opracowany w ostatnim okresie test MonoTotal zawierający trzy monoklonalne przeciwciała: 6D7 specyficzne dla epitopu cytokeratyny 8 utworzonego pomiędzy 340 a 365 aminokwasem, przeciwciało 3F3 specyficzne dla fragmentu rdzenia cytokeratyny 18 ( ), oraz IDL C4 specyficzne dla epitopu cytokeratyny 19, zlokalizowanego pomiędzy 340 a 370 aminokwasem, umożliwia jednoczesny pomiar stężenia rozpuszczalnych w osoczu fragmentów trzech cytokeratyn 8, 18 i 19. Z jednej strony ma to istotny wpływ na czułość diagnostyczną wyników oznaczeń tego markera, ale z drugiej ogranicza jego swoistość diagnostyczną. Stężenie MonoTotal we wszystkich badanych grupach jest ponad 60-krotnie wyższe aniżeli antygenu CYFRA Wyniki prezentowanych badań potwierdzają opinie Brattstroma, że podana przez producenta wartość odcinająca dla MonoTotal wynosząca 75 U/ml jest niewłaściwa [2]. Odsetek wyników wyższych od tej wartości już w badanej grupie osób zdrowych wynosił 37,5%. Dla przyjętej w obecnych badaniach wartości odcinającej wynoszącej 277,5 U/ml, czułość diagnostyczna oznaczeń MonoTotal u chorych na raka niedrobnokomórkowego jest wysoka i wynosi 66%, zbliżona jest zatem do czułości wyników oznaczeń CYFRA 21-1 wynoszącej 69%. Należy podkreślić, że uzyskane obecnie wyniki dotyczące antygenu CYFRA 21-1 są podobne do otrzymanych wcześniej jak i danych prezentowanych przez innych badaczy w tym również u chorych w zaawansowanym stadium choroby [1, 5, 7, 9, 11, 13, 15]. Biorąc pod uwagę heterogenność typów histologicznych raka płuca, zagadnieniem istotnym jest stwierdzenie, w jakim stopniu wyniki badań markerów mogą być pomocne w diagnostyce różnicowej. Początkowo istotną rolę w tym względzie przypisywano antygenowi SCC -Ag, głównie z powodu niskiego odsetka podwyższonych wyników u chorych na raka drobnokomórkowego. W prezentowanych badaniach częstość podwyższonych wyników SCC-Ag u chorych na raka drobnokomórkowego wynosiła 2,7%, co zapewne wynika też z faktu, że wartość odcinająca ustalona w grupie referencyjnej, w której 1/3 stanowili chorzy z zapaleniem płuc, była wysoka; wynosiła 2,90 mg/l. Obecnie w diagnostyce różnicowej duże nadzieje wiązane są z prekursorem peptydu uwalniającego gastrynę; odsetek podwyższonych wyników jest niski u chorych na raka niedrobnokomórkowego (15%), a wysoki u chorych na raka drobnokomórkowego (72%). Potwierdzeniem tych opinii mogą być również wyniki analizy pól powierzchni pod krzywymi ROC, wykreślonymi dla badanych markerów nowotworowych u chorych na raka niedrobnokomórkowego w stosunku do chorych na raka drobnokomórkowego. Wnioski U chorych na raka płuca użyteczność diagnostyczna Mono- Total wydaje się być zbliżona do CYFRA. W diagnostyce różnicowej raka niedrobnokomórkowego względem raka drobnokomórkowego relatywnie wysoką czułość prezentuje antygen SCC-Ag i ProGRP. Piśmiennictwo 1. Barak V, Goike H, Panaretakis KW i wsp. Clinical utility of cytokeratins as tumor markers. Clin Biochem 2004; 37: Brattstrom D, Wagenius G, Sandstrom P i wsp. Newly develop assay measuring cytokeratins 8, 18 i 19 in serum is correlated to survival and tumor volume in patients with esophageal carcinoma. Miss Esoph 2005; 18: Buccheri G, Torchio P, Ferrigno D. Clinical equivalence of two cytokeratin markers in non-small cell lung cancer. A study of Tissue polypeptide antigen and Cytokeratin 19 fragments. Chest 2003; 124: Buccheri G, Ferrigno D. Lung tumor markers of cytokeratin ori- 79
6 Ocena użyteczności markera MonoTotal w diagnostyce chorych na raka płuca gin: an overview. Lung Cancer 2001; 34: S65-S Eriksson P, Brattstrom D, Hesselius P i wsp. Role of circulating cytokeratin fragments and angiogenic factors in NSCLC patients stage IIIA-IIIIb receiving curatively intendend treatment. Neoplasma 2006; 53, 4: Kulpa J, Wójcik E, Radkowski A i wsp. CYFRA 21-1, TPA-M, TPS, SCC-Ag and CEA on patients with squamous cell lung cancer and in chemical industry workers as a reference group. Anticancer Res 2000; 20: Kulpa J, Wójcik E, Reinfuss M i wsp. Carcinoembryonic Antygen, squamous cell carcinoma Antygen, CYFRA 21-1 and Neuron Specific Enolase in squamous cell lung cancer patients. Clin Chem 2002; 48 (11): Moll R, Franke WW, Schiller DL i wsp. The catalog of human cytokeratins: patterns of expression in normal epithelia, tumors and cultured cells. Cell 1982; 31: Nisman B, Lafair J, Heching N i wsp. Evaluation of tissue polypeptide specific antigen, CYFRA 21-1, and carcinoembryonic antigen in nonsmall cell lung carcinoma. Does the combined use of cytokeratin markers give any additional information? Cancer 1998; 82: Nisman B, Heching N, Biramn H i wsp. The prognostic significance of circulating neuroendocrine markers Chromogranin A, Pro-gastrin-releasing peptide and Neuron Specific Enolase in patients with advanced non-small cell lung cancer. Tumor Biol 2006; 27: Pujol J-L, Grenier J, Parrat E i wsp. Cytokeratins as serum markers in lung cancer: a comparison of CYFRA 21-1 and TPS. Am J Respir Crit Med 1996; 154: Pujol J-L, Quantin X, Jacot W i wsp. Neuroendocrine and cytokeratin serum markers as prognostic determinants of small cell lung cancer. Lung Cancer 2003; 39: Stieber P, Bodenmuller H, Banauch D i wsp. Cytokeratin 19 fragments: a new marker for non-small-cell lung cancer. Clin Biochem 1993; 26: Stigbrand T, Andres C, Bellanger L i wsp. Epitope specificity of 30 monoclonal antibodies against cytokeratin antigens: The ISOBM TD-5-1 Workshop. Tumor Biol 1998; 19: Sugama Y, Kitamura S, Kawai T i wsp. Clinical usefulness of CY- FRA assay in diagnosing lung cancer: Measurement of serum cytokeratin fragment. Jpn J Cancer Res 1994; 85: Sunaga N, Tsuchiya S, Minato K i wsp. Serum pro-gastrin-releasing peptide is a useful marker for treatment monitoring and survival in small cell lung cancer. Oncology 1999; 57: Adres Autorów: Zakład Analityki i Biochemii Klinicznej Centrum Onkologii Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie, Oddział w Krakowie ul. Garncarska Kraków z5jkulpa@cyf-kr.edu.pl (Praca wpłynęła do Redakcji: ) (Praca przekazana do opublikowania: ) 80
CYFRA 21-1 ocena metod oznaczeń
diagnostyka laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostics 2011 Volume 47 Number 3 275-284 Praca oryginalna Original Article CYFRA 21-1 ocena metod oznaczeń CYFRA 21-1 comparison of determination methods
Bardziej szczegółowoS T R E S Z C Z E N I E
STRESZCZENIE Cel pracy: Celem pracy jest ocena wyników leczenia napromienianiem chorych z rozpoznaniem raka szyjki macicy w Świętokrzyskim Centrum Onkologii, porównanie wyników leczenia chorych napromienianych
Bardziej szczegółowoElevated serum NSE level in locally advanced and metastatic NSCLC predispose to better response to chemotherapy but worse survival
PRACA ORYGINALNA Monika Załęska 1, Monika Szturmowicz 2, Jacek Zych 1, Barbara Roszkowska-Śliż 1, Urszula Demkow 3, Renata Langfort 4, Kazimierz Roszkowski-Śliż 1 1 III Klinika Chorób Płuc Instytutu Gruźlicy
Bardziej szczegółowoOncoCUP Dx (Ognisko pierwotne) - Raport
IMS Sp. z o.o. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 9 OncoCUP Dx (Ognisko pierwotne) - Raport Informacje o pacjencie Dane identyfikacyjne Kod: PRZYKLAD0001 PESEL: 00990000000 Dane osobowe Płeć: Kobieta Rasa: Inna Wiek
Bardziej szczegółowoWydłużenie życia chorych z rakiem płuca - nowe możliwości
Wydłużenie życia chorych z rakiem płuca - nowe możliwości Pulmonologia 2015, PAP, Warszawa, 26 maja 2015 1 Epidemiologia raka płuca w Polsce Pierwszy nowotwór w Polsce pod względem umieralności. Tendencja
Bardziej szczegółowoRak Płuca Epidemiologia i Czynniki Ryzyka
Rak Płuca 2014 Epidemiologia i Czynniki Ryzyka Dariusz M. Kowalski Klinika Nowotworów Płuca i Klatki Piersiowej Centrum Onkologii Instytut w Warszawie Warszawa, 16. 09. 2014 EPIDEMIOLOGIA Epidemiologia
Bardziej szczegółowoNowy wskaźnik stanu zapalnego w ocenie rokowania chorych na drobnokomórkowego raka płuca
diagnostyka laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostics Diagn Lab 2014; 50(4): 293-298 Praca oryginalna Original Article Nowy wskaźnik stanu zapalnego w ocenie rokowania chorych na drobnokomórkowego
Bardziej szczegółowoProGRP, VEGF i CRP w ocenie rokowania chorych na drobnokomórkowego raka płuca
diagnostyka laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostics 2012 Volume 48 Number 4 3385 Praca oryginalna Original Article ProGRP, VEGF i CRP w ocenie rokowania chorych na drobnokomórkowego raka płuca
Bardziej szczegółowoFetuina i osteopontyna u pacjentów z zespołem metabolicznym
Fetuina i osteopontyna u pacjentów z zespołem metabolicznym Dr n med. Katarzyna Musialik Katedra Chorób Wewnętrznych, Zaburzeń Metabolicznych i Nadciśnienia Tętniczego Uniwersytet Medyczny w Poznaniu *W
Bardziej szczegółowodiagnostyka różnicowa złośliwych i niezłośliwych zmian w jajnikach nie tylko CA 125 i HE4, ale również wybrane wykładniki gospodarki lipidowej
diagnostyka różnicowa złośliwych i niezłośliwych zmian w jajnikach nie tylko CA 125 i HE4, ale również wybrane wykładniki gospodarki lipidowej Pracownia Markerów Nowotworowych Zakładu Patologii i Diagnostyki
Bardziej szczegółowoOncoCUP Dx (Ogólny) - Raport
DIALAB Diagnostyka Laboratoryjna s.c. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 3 OncoCUP Dx (Ogólny) - Raport Informacje o pacjencie Dane identyfikacyjne Kod: 20180101xx0002 PESEL: 00999901234 Dane osobowe Płeć: Kobieta
Bardziej szczegółowoKliniczne znaczenie komplementarnych oznaczeń standardowych markerów nowotworowych i wybranych cytokin w surowicy krwi chorych na raka szyjki macicy
Współczesna Onkologia (2006) vol. 10; 6 (292 296) Celem pracy było określenie zależności pomiędzy stężeniami oznaczanych w surowicy krwi markerów nowotworowych (SCC, CEA, CA 125, CYFRY 21.1) i cytokin
Bardziej szczegółowoUżyteczność badań markerów nowotworowych w diagnostyce nowotworów głowy i szyi
Współczesna Onkologia (2006) vol. 10; 6 (274 279) Dominującym typem histologicznym wśród nowotworów głowy i szyi jest rak płaskonabłonkowy. Stwarza to określone preferencje przy doborze markerów nowotworowych,
Bardziej szczegółowoBariery w dostępie do terapii refundowanych w Polsce na przykładzie raka płuca
Bariery w dostępie do terapii refundowanych w Polsce na przykładzie raka płuca Prof. dr hab. Joanna Chorostowska-Wynimko Zakład Genetyki i Immunologii Klinicznej Mężczyźni 2013 Zachorowania Zgony Umieralność
Bardziej szczegółowoOncoOVARIAN Dx (Jajniki) - Raport
IMS Sp. z o.o. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 4 4 OncoOVARIAN Dx (Jajniki) - Raport Informacje o pacjencie Dane identyfikacyjne Kod: PRZYKLAD PESEL: 00999000000 Dane osobowe Wiek (w latach): 40 Status menopauzalny
Bardziej szczegółowoMożliwości wykorzystania markerów ProGRP, NSE i CYFRA 21-1 w diagnostyce raka płuca
NOWOTWORY Journal of Oncology 8 volume 58 Number 3 231 237 Możliwości wykorzystania markerów ProGRP, NSE i CYFRA 21-1 w diagnostyce raka łuca Ewa Wójcik, Beata Sas-Korczyńska, Jadwiga Taraacz, Urszula
Bardziej szczegółowoINNOWACJE W LECZENIU CHORYCH NA RAKA PŁUCA Standaryzacja metod patomorfologicznych w diagnostyce raka płuca w Polsce i na świecie
INNOWACJE W LECZENIU CHORYCH NA RAKA PŁUCA Standaryzacja metod patomorfologicznych w diagnostyce raka w Polsce i na świecie W.T. Olszewski Warszawa 21 03 2014 Złośliwe nowotwory nabłonkowe Squamous cell
Bardziej szczegółowoOncoCUP Dx (Ogólny) - Raport
IMS Sp. z o.o. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 9 OncoCUP Dx (Ogólny) - Raport Informacje o pacjencie Dane identyfikacyjne Kod: PRZYKLAD0001 PESEL: 00990000000 Dane osobowe Płeć: Kobieta Rasa: Inna Wiek (w latach):
Bardziej szczegółowoBiochemiczne markery nowotworów głowy, szyi oraz ośrodkowego układu nerwowego
Biochemiczne markery nowotworów głowy, szyi oraz ośrodkowego układu nerwowego Dr Marta Żebrowska Pracownia Diagnostyki Molekularnej i Farmakogenomiki, Zakład Biochemii Farmaceutycznej i Diagnostyki Molekularnej
Bardziej szczegółowoAntygen raka płaskonabłonkowego (SCC) w diagnostyce i monitorowaniu leczenia chorych na raka szyjki macicy
Współczesna Onkologia (26) vol. 1; 7 (316 32) Antygen raka płaskonabłonkowego (SCC squamous cell carcinoma antigen) jest pierwszym markerem w raku szyjki macicy. SCC należy do rodziny inhibitorów proteaz
Bardziej szczegółowoprzytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia
SŁOWA KLUCZOWE: przytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia STRESZCZENIE Wstęp. Ze względu na stosunki anatomiczne oraz wspólne unaczynienie tarczycy
Bardziej szczegółowoHE4 i CA 125 - porównanie metod oznaczeń
diagnostyka laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostics 2012 Volume 48 Number 1 41-49 Praca oryginalna Original Article HE4 i CA 125 - porównanie metod oznaczeń HE4 and CA 125 comparison of determination
Bardziej szczegółowoPROKALCYTONINA infekcje bakteryjne i sepsa. wprowadzenie
PROKALCYTONINA infekcje bakteryjne i sepsa wprowadzenie CZĘŚĆ PIERWSZA: Czym jest prokalcytonina? PCT w diagnostyce i monitowaniu sepsy PCT w diagnostyce zapalenia dolnych dróg oddechowych Interpretacje
Bardziej szczegółowoPorównanie stopnia ekspresji cytokeratyny 19 w tkance guza i stężenia CYFRY 21-1 w surowicy w niedrobnokomórkowym raku płuca
ARTYKUŁ ORYGINALNY Porównanie stopnia ekspresji cytokeratyny 19 w tkance guza i stężenia CYFRY 21-1 w surowicy w niedrobnokomórkowym raku płuca Monika Kosacka, Renata Jankowska Katedra i Klinika Pulmono
Bardziej szczegółowoEDYTA KATARZYNA GŁAŻEWSKA METALOPROTEINAZY ORAZ ICH TKANKOWE INHIBITORY W OSOCZU OSÓB CHORYCH NA ŁUSZCZYCĘ LECZONYCH METODĄ FOTOTERAPII UVB.
Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej Uniwersytet Medyczny w Białymstoku EDYTA KATARZYNA GŁAŻEWSKA METALOPROTEINAZY ORAZ ICH TKANKOWE INHIBITORY W OSOCZU OSÓB CHORYCH NA ŁUSZCZYCĘ
Bardziej szczegółowoMaciej Korpysz. Zakład Diagnostyki Biochemicznej UM Lublin Dział Diagnostyki Laboratoryjnej Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 w Lublinie
Nowe możliwości oceny białka monoklonalnego za pomocą oznaczeń par ciężki-lekki łańcuch immunoglobulin (test Hevylite) u chorych z dyskrazjami plazmocytowymi. Maciej Korpysz Zakład Diagnostyki Biochemicznej
Bardziej szczegółowoOcena zachowania się stężeń markerów obrotu kostnego: osteokalcyny, PINP i β-ctx u chorych na raka piersi, płuca i prostaty
diagnostyka laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostics 2011 Volume 47 Number 4 397-402 Praca oryginalna Original Article Ocena zachowania się stężeń markerów obrotu kostnego: osteokalcyny, PINP i
Bardziej szczegółowoNowotwór złośliwy oskrzela i płuca
www.oncoindex.org SUBSTANCJE CZYNNE W LECZENIU: Nowotwór złośliwy oskrzela i płuca Bevacizumab Bewacyzumab w skojarzeniu z chemioterapią opartą na pochodnych platyny jest wskazany w leczeniu pierwszego
Bardziej szczegółowoMateriał i metody. Wyniki
Abstract in Polish Wprowadzenie Selen jest pierwiastkiem śladowym niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Selen jest wbudowywany do białek w postaci selenocysteiny tworząc selenobiałka (selenoproteiny).
Bardziej szczegółowoRAK PŁUCA A CHOROBY WSPÓŁISTNIEJĄCE
Beata Brajer-Luftmann Katedra i Klinika Pulmonologii, Alergologii i Onkologii Pulmonologicznej UM w Poznaniu TPT 30.11.2013r. Najczęstszy nowotwór na świecie (ok. 1,2 mln zachorowań i ok. 1,1ml zgonów)
Bardziej szczegółowoNowotwory złośliwe stanowią w krajach rozwiniętych, również w Polsce drugą po chorobach układu krążenia przyczynę zgonów.
Opracowanie: Dr n. med. Beata Samson mgr Mariola Krasucka ALAB laboratoria Sp. z o.o., Warszawa 2015 Nowotwory złośliwe stanowią w krajach rozwiniętych, również w Polsce drugą po chorobach układu krążenia
Bardziej szczegółowoSTATYSTYKI DOTYCZĄCE RAKA PŁUCA
bioprognos OncoLUNG Nieinwazyjne badanie krwi umożliwiające zasugerowanie diagnozy u pacjentów z podejrzeniem nowotworu złośliwego płuca oraz ograniczenie liczby nieadekwatnych badań diagnostycznych, skrócenie
Bardziej szczegółowoBiochemiczne markery nowotworowe
Biochemiczne markery nowotworowe mgr Agnieszka Jeleń Pracownia Diagnostyki Molekularnej i Farmakogenomiki Analityka Medyczna IV rok Nowotwory przewodu pokarmowego zapadalności na nowotwory przewodu pokarmowego
Bardziej szczegółowoDIAGNOSTYKA LABORATORYJNA CHORÓB NOWOTWOROWYCH
PRZYKŁADOWA PULA PYTAŃ DIAGNOSTYKA LABORATORYJNA CHORÓB NOWOTWOROWYCH Markery nowotworowe nie są powszechnie stosowane w badaniu przesiewowym ludności ze względów finansowych mimo potwierdzonego wpływu
Bardziej szczegółowoOcena czynników rokowniczych w raku płaskonabłonkowym przełyku w materiale Kliniki Chirurgii Onkologicznej AM w Gdańsku doniesienie wstępne
Ocena czynników rokowniczych w raku płaskonabłonkowym przełyku w materiale Kliniki Chirurgii Onkologicznej AM w Gdańsku doniesienie wstępne Świerblewski M. 1, Kopacz A. 1, Jastrzębski T. 1 1 Katedra i
Bardziej szczegółowoKwas sjalowy oraz izoformy transferyny jako wskaźniki zaburzeń glikozylacji w chorobach trzustki
Kwas sjalowy oraz izoformy transferyny jako wskaźniki zaburzeń glikozylacji w chorobach trzustki dr hab. n. med. Bogdan Cylwik Zakład Laboratoryjnej Diagnostyki Pediatrycznej Uniwersytet Medyczny w Białymstoku
Bardziej szczegółowoprof. Joanna Chorostowska-Wynimko Zakład Genetyki i Immunologii Klinicznej Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie
prof. Joanna Chorostowska-Wynimko Zakład Genetyki i Immunologii Klinicznej Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie Sekwencyjność występowania zaburzeń molekularnych w niedrobnokomórkowym raku płuca
Bardziej szczegółowoPorównania testów: ARCHITECT SCC i COBAS SCC
diagnostyka laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostics Diagn Lab 2017; 53(3): 147-154 ISSN 0867-4043 Praca oryginalna Original Article Porównania testów: ARCHITECT SCC i COBAS SCC The comparison of
Bardziej szczegółowoJustyna Kinga Stępkowska
Warszawski Uniwersytet Medyczny Wydział Nauki o Zdrowiu Justyna Kinga Stępkowska Ilościowa ocena wybranych antygenów nowotworowych u zdrowych kobiet stosujących dwuskładnikową antykoncepcję hormonalną
Bardziej szczegółowoLek. Ewelina Anna Dziedzic. Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych.
Lek. Ewelina Anna Dziedzic Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych. Rozprawa na stopień naukowy doktora nauk medycznych Promotor: Prof. dr hab. n. med. Marek Dąbrowski
Bardziej szczegółowoRak trzustki - chemioterapia i inne metody leczenia nieoperacyjnego. Piotr Wysocki Klinika Onkologiczna Centrum Onkologii Instytut Warszawa
Rak trzustki - chemioterapia i inne metody leczenia nieoperacyjnego Piotr Wysocki Klinika Onkologiczna Centrum Onkologii Instytut Warszawa RAK TRZUSTKI U 50% chorych w momencie rozpoznania stwierdza się
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych www.aotm.gov.pl Rekomendacja nr 139/2014 z dnia 2 czerwca 2014 r. Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych w sprawie objęcia refundacją produktu leczniczego Giotrif,
Bardziej szczegółowolek. Olga Możeńska Ocena wybranych parametrów gospodarki wapniowo-fosforanowej w populacji chorych z istotną niedomykalnością zastawki mitralnej
lek. Olga Możeńska Ocena wybranych parametrów gospodarki wapniowo-fosforanowej w populacji chorych z istotną niedomykalnością zastawki mitralnej Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: dr
Bardziej szczegółowoNowotwory złośliwe stanowią w krajach rozwiniętych, również w Polsce drugą po chorobach układu krążenia przyczynę zgonów.
Opracowanie: Dr n. med. Beata Samson mgr Mariola Krasucka ALAB laboratoria Sp. z o.o., Warszawa 2015 Nowotwory złośliwe stanowią w krajach rozwiniętych, również w Polsce drugą po chorobach układu krążenia
Bardziej szczegółowoCENNIK BADANIA LABORATORYJNE*
CENNIK BADANIA LABORATORYJNE* W ofercie szpitala GeoMedical znajduje się ponad 1500 badań laboratoryjnych. Poniżej wybrany zakres badań, w sprawie cen badań nie wykazanych poniżej oraz ich możliwości wykonania,
Bardziej szczegółowoKomunikat prasowy. Dodatkowe informacje
Dane na temat czasu przeżycia całkowitego uzyskane w badaniu LUX-Lung 7 bezpośrednio porównującym leki afatynib i gefitynib, przedstawione na ESMO 2016 W badaniu LUX-Lung 7 zaobserwowano mniejsze ryzyko
Bardziej szczegółowoPiotr Potemski. Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Szpital im. M. Kopernika w Łodzi
Piotr Potemski Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Szpital im. M. Kopernika w Łodzi VI Letnia Akademia Onkologiczna dla Dziennikarzy, Warszawa, 10-12.08.2016 1 Obserwowane są samoistne regresje zmian przerzutowych
Bardziej szczegółowoPozytronowa tomografia emisyjna PET zastosowanie kliniczne. CSK MSWiA i CMKP Warszawa
Pozytronowa tomografia emisyjna PET zastosowanie kliniczne Jarosław aw B. Ćwikła CSK MSWiA i CMKP Warszawa Podstawy PET w onkologii Główne wykorzystanie kliniczne - onkologia; Ocena pojedynczych zmian
Bardziej szczegółowoWstęp Cele pracy Materiał i metody
Wstęp. Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV, human papillomavirus) ma istotny udział w etiopatogenezie raka płaskonabłonkowego ustnej części gardła. Obecnie częstość występowania raka HPV-zależnego w krajach
Bardziej szczegółowoTechniki immunoenzymatycznego oznaczania poziomu hormonów (EIA)
Techniki immunoenzymatycznego oznaczania poziomu hormonów (EIA) Wstęp: Test ELISA (ang. Enzyme-Linked Immunosorbent Assay), czyli test immunoenzymatyczny (ang. Enzyme Immunoassay - EIA) jest obecnie szeroko
Bardziej szczegółowoSCC-Ag, CYFRA 21-1 oraz wybrane wskaźniki laboratoryjne w monitorowaniu leczenia chorych na raka szyjki macicy
Współczesna Onkologia (6) vol. 1; 6 (285 291) Cel: Podjęto próbę określenia użyteczności oznaczeń SCC-Ag oraz CYFRA 21-1, a także wyliczanego na podstawie oznaczeń stężenia kwaśnej alfa-1 glikopoteiny
Bardziej szczegółowoProf. dr hab. med. Wojciech P. Polkowski Kierownik Kliniki Chirurgii Onkologicznej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
Prof. dr hab. med. Wojciech P. Polkowski Kierownik Kliniki Chirurgii Onkologicznej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie Lublin, 2 lipca 2018 Recenzja osiągnięcia oraz aktywności naukowej dr. n. med. Piotra
Bardziej szczegółowoPrzydatność oznaczeń stężenia osteopontyny (OPN) u chorych na raka jajnika poddanych chemioterapii I rzutu
Przydatność oznaczeń stężenia osteopontyny (OPN) u chorych na raka jajnika poddanych chemioterapii I rzutu Usefulness of osteopontin (OPN) determinations in ovarian cancer patients who underwent first-line
Bardziej szczegółowoDr hab. med. Mirosław Dziuk, prof. nadzw. Kierownik Zakładu Medycyny Nuklearnej WIM Warszawa
Dr hab. med. Mirosław Dziuk, prof. nadzw. Kierownik Zakładu Medycyny Nuklearnej WIM Warszawa ROZPOZNAWANIE: PET - CT W ONKOLOGII poszukiwanie ognisk choroby - wczesne wykrywanie różnicowanie zmian łagodnych
Bardziej szczegółowoMgr inż. Aneta Binkowska
Mgr inż. Aneta Binkowska Znaczenie wybranych wskaźników immunologicznych w ocenie ryzyka ciężkich powikłań septycznych u chorych po rozległych urazach. Streszczenie Wprowadzenie Według Światowej Organizacji
Bardziej szczegółowoUSG Power Doppler jest użytecznym narzędziem pozwalającym na uwidocznienie wzmożonego przepływu naczyniowego w synovium będącego skutkiem zapalenia.
STRESZCZENIE Serologiczne markery angiogenezy u dzieci chorych na młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów - korelacja z obrazem klinicznym i ultrasonograficznym MIZS to najczęstsza przewlekła artropatia
Bardziej szczegółowoNowotwory neuroendokrynne epidemiologia i diagnostyka
Nowotwory neuroendokrynne epidemiologia i diagnostyka Agnieszka Kolasińska-Ćwikła Klinika Onkologii Centrum Onkologii-Instytut ul.wawelska 15 Warszawa Nowotwory neuroendokrynne (neuroendocrine tumors NET,
Bardziej szczegółowoIngrid Wenzel. Rozprawa doktorska. Promotor: dr hab. med. Dorota Dworakowska
Ingrid Wenzel KLINICZNE ZNACZENIE EKSPRESJI RECEPTORA ESTROGENOWEGO, PROGESTERONOWEGO I ANDROGENOWEGO U CHORYCH PODDANYCH LECZNICZEMU ZABIEGOWI OPERACYJNEMU Z POWODU NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUC (NDKRP)
Bardziej szczegółowoSłużba Zdrowia nr 24-26 z 23 marca 2000. Znaczenie badań przesiewowych w zwalczaniu raka piersi. Zbigniew Wronkowski, Wiktor Chmielarczyk
Służba Zdrowia nr 24-26 z 23 marca 2000 Znaczenie badań przesiewowych w zwalczaniu raka piersi Zbigniew Wronkowski, Wiktor Chmielarczyk Korzystny wpływ skryningu na zmniejszenie umieralności z powodu raka
Bardziej szczegółowoTyp histopatologiczny
Typ histopatologiczny Wiek Stopieo zróżnicowania nowotworu Typ I (hormonozależny) Adenocarcinoma Adenoacanthoma Naciekanie przestrzeni naczyniowych Wielkośd guza Typ II (hormononiezależny) Serous papillary
Bardziej szczegółowoCzy chore na raka piersi z mutacją BRCA powinny otrzymywać wstępną. Klinika Onkologii i Radioterapii
Czy chore na raka piersi z mutacją BRCA powinny otrzymywać wstępną chemioterapię z udziałem cisplatyny? Jacek Jassem Klinika Onkologii i Radioterapii Gdańskiego ń Uniwersytetu t Medycznego Jaka jest siła
Bardziej szczegółowoOcena immunologiczna i genetyczna białaczkowych komórek macierzystych
Karolina Klara Radomska Ocena immunologiczna i genetyczna białaczkowych komórek macierzystych Streszczenie Wstęp Ostre białaczki szpikowe (Acute Myeloid Leukemia, AML) to grupa nowotworów mieloidalnych,
Bardziej szczegółowoWYKORZYSTANIE PET/CT W OKOLOGII
WYKORZYSTANIE PET/CT W OKOLOGII Jarosław B. Ćwikła CMKP Warszawa I CSK MSWiA Podstawy PET-CT w onkologii Główne wykorzystanie kliniczne - onkologia; Ocena pojedynczych zmian ogniskowych w płucach (cień
Bardziej szczegółowostarszych na półkuli zachodniej. Typową cechą choroby jest heterogenny przebieg
STRESZCZENIE Przewlekła białaczka limfocytowa (PBL) jest najczęstszą białaczką ludzi starszych na półkuli zachodniej. Typową cechą choroby jest heterogenny przebieg kliniczny, zróżnicowane rokowanie. Etiologia
Bardziej szczegółowoRak gruczołu krokowego
Rak gruczołu krokowego Rak stercza (PCa - prostatic cancer) należy do najczęściej występujących nowotworów złośliwych u mężczyzn. W Polsce pod względem zapadalności ustępuje jedynie rakowi płuca i wyprzedza
Bardziej szczegółowoCYFRA 21-1, CEA i wybrane wykładniki stanu zapalnego u chorych na inwazyjnego naciekającego mięśniówkę właściwą raka pęcherza moczowego
diagnostyka laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostics Diagn Lab 2015; 51(1): 15-22 Praca oryginalna Original Article CYFRA 21-1, CEA i wybrane wykładniki stanu zapalnego u chorych na inwazyjnego
Bardziej szczegółowoPersonalizacja leczenia w hematoonkologii dziecięcej
MedTrends 2016 Europejskie Forum Nowoczesnej Ochrony Zdrowia Zabrze, 18-19 marca 2016 r. Personalizacja leczenia w hematoonkologii dziecięcej Prof. dr hab. n. med. Tomasz Szczepański Katedra i Klinika
Bardziej szczegółowoJerzy Stockfisch 1, Jarosław Markowski 2, Jan Pilch 2, Brunon Zemła 3, Włodzimierz Dziubdziela 4, Wirginia Likus 5, Grzegorz Bajor 5 STRESZCZENIE
Czynniki ryzyka związane ze stylem i jakością życia a częstość zachorowań na nowotwory złośliwe górnych dróg oddechowych w mikroregionie Mysłowice, Imielin i Chełm Śląski Jerzy Stockfisch 1, Jarosław Markowski
Bardziej szczegółowoCENNIK BADANIA LABORATORYJNE*
CENNIK BADANIA LABORATORYJNE* W ofercie szpitala GeoMedical znajduje się ponad 1500 badań laboratoryjnych. Poniżej wybrany zakres badań, w sprawie cen badań nie wykazanych poniżej oraz ich możliwości wykonania,
Bardziej szczegółowoSytuacja w zakresie zachorowań na raka szyjki macicy w woj. dolnośląskim w latach 2005-2011
Sytuacja w zakresie zachorowań na raka szyjki macicy w woj. dolnośląskim w latach 25-211 Ostatnie, opublikowane w roku 212 dane dla Polski [1] wskazują, że w latach 28-29 w woj. dolnośląskim stwierdzano
Bardziej szczegółowoZałącznik do OPZ nr 8
Załącznik do OPZ nr 8 Lista raportów predefiniowanych Lp. Tytuł raportu Potencjalny użytkownik raportu 1. Lista chorych na raka stercza w zależności od poziomu antygenu PSA (w momencie stwierdzenia choroby)
Bardziej szczegółowoWarto wiedzieć więcej o swojej chorobie, aby z nią walczyć
Warto wiedzieć więcej o swojej chorobie, aby z nią walczyć Kilka ważnych porad dla kobiet chorych na raka piersi Konsultacja merytoryczna: dr hab. n. med. Lubomir Bodnar Warto wiedzieć więcej o swojej
Bardziej szczegółowoPracownia Patologii Ogólnej i Neuropatologii, Katedra Pielęgniarstwa, Gdański Uniwersytet Medyczny
POZAGONADALNE I POZACZASZKOWE GUZY GERMINALNE (EXTRAGONADAL GERM CELL TUMOR) Ewa IŜycka-Świeszewska Pracownia Patologii Ogólnej i Neuropatologii, Katedra Pielęgniarstwa, Gdański Uniwersytet Medyczny 1.
Bardziej szczegółowoOcena przydatności analizy torów gorączkowych w grupie pacjentów z klasyczną gorączką niejasnego pochodzenia
R. Krupa i wsp. 172 Analiza torów gorączkowych w grupie R. Krupa i wsp. Ocena przydatności analizy torów gorączkowych w grupie pacjentów z klasyczną gorączką niejasnego pochodzenia : 172 176 Copyright
Bardziej szczegółowoStandardowe i potencjalne markery nowotworowe u chorych na raka szyjki macicy
Artykuł przeglądowy Review article NOWOTWORY Journal of Oncology 2013, volume 63, number 5, 403 407 DOI: 10.5603/NJO.2013.0037 Polskie Towarzystwo Onkologiczne ISSN 0029 540X www.nowotwory.viamedica.pl
Bardziej szczegółowoPłynna biopsja Liquid biopsy. Rafał Dziadziuszko Klinika Onkologii i Radioterapii Gdański Uniwersytet Medyczny
Płynna biopsja Liquid biopsy Rafał Dziadziuszko Klinika Onkologii i Radioterapii Gdański Uniwersytet Medyczny Podstawowe pojęcia Biopsja uzyskanie materiału tkankowego lub komórkowego z guza celem ustalenia
Bardziej szczegółowoOdrębności diagnostyki i leczenia raka piersi u młodych kobiet
Odrębności diagnostyki i leczenia raka piersi u młodych kobiet Barbara Radecka Opolskie Centrum Onkologii Amadeo Modigliani (1884-1920) 1 Młode chore Kto to taki??? Daniel Gerhartz (1965-) 2 3 Grupy wiekowe
Bardziej szczegółowoSłowa kluczowe: rak jelita grubego, antygen karcinoembrionalny, Key words: colorectal carcinoma, carcinoembryonal antigen, prognostic factor.
Abstrakt Celem pracy było analiza oznaczania markera nowotworowego CEA w pooperacyjnym monitorowaniu chorych na raka jelita grubego, ocena zależności pomiędzy stężeniem markera CEA w surowicy krwi a liczbą
Bardziej szczegółowoCharakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego
Lek. Łukasz Głogowski Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Opiekun naukowy: Dr hab. n. med. Ewa Nowakowska-Zajdel Zakład Profilaktyki Chorób
Bardziej szczegółowoCELE PRACY: MATERIAŁY I METODY:
Rak płuca jest główną przyczyną zgonów z powodu nowotworów w Polsce, zarówno wśród mężczyzn, jak i kobiet. Nadal mierzymy się z problemem późnej diagnozy, aż w 85% przypadków wykrywa się go, gdy nowotwór
Bardziej szczegółowoPodstawy diagnostyki onkologicznej. Podstawy diagnostyki onkologicznej. Marcin Stępie. pień
Marcin Stępie pień Katedra Onkologii i Klinika Onkologii Ginekologicznej AM Wrocław, Dolnośląskie Centrum Onkologii we Wrocławiu. Cele diagnostyki rozpoznanie choroby nowotworowej; ocena zaawansowania
Bardziej szczegółowoWSTĘP. Skaner PET-CT GE Discovery IQ uruchomiony we Wrocławiu w 2015 roku.
WSTĘP Technika PET, obok MRI, jest jedną z najbardziej dynamicznie rozwijających się metod obrazowych w medycynie. Przełomowymi wydarzeniami w rozwoju PET było wprowadzenie wielorzędowych gamma kamer,
Bardziej szczegółowo(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 2223115. (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 08.12.2008 08859952.
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 222311 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 08.12.08 088992.7 (13) (1) T3 Int.Cl. G01N 33/74 (06.01) Urząd
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Rada Przejrzystości Stanowisko Rady Przejrzystości nr 182/2013 z dnia 9 września 2013 r. w sprawie oceny leku Iressa (gefitynib) we wskazaniu leczenie niedrobnokomórkowego
Bardziej szczegółowoRak płuca wyzwania. Witold Zatoński Centrum Onkologii Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie
Rak płuca wyzwania Witold Zatoński Centrum Onkologii Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie Innowacje w leczeniu RAKA PŁUC ocena dostępności w Polsce Warszawa, 1 marca 14 Nowotwory główna przyczyna
Bardziej szczegółowoIII Klinika Radioterapii i Chemioterapii
Nowotwory neuroendokrynne płuca Wiesław Bal Centrum Onkologii Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie Oddział w Gliwicach Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. med. Rafał Tarnawski WHO 2004 WHO 2015 - Bond. James
Bardziej szczegółowoLeczenie skojarzone w onkologii. Joanna Streb, Oddział Kliniczny Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego
Leczenie skojarzone w onkologii Joanna Streb, Oddział Kliniczny Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego Zastosowanie leczenia skojarzonego w onkologii Chemioradioterapia sekwencyjna lub jednoczasowa: Nowotwory
Bardziej szczegółowoNajwiększe wyzwania w diagnostyce zaburzeń lipidowych. Cholesterol LDL oznaczany bezpośrednio, czy wyliczany ze wzoru Friedewalna, na czczo czy nie?
Największe wyzwania w diagnostyce zaburzeń lipidowych. Cholesterol LDL oznaczany bezpośrednio, czy wyliczany ze wzoru Friedewalna, na czczo czy nie? Bogdan Solnica Katedra Biochemii Klinicznej Uniwersytet
Bardziej szczegółowoKatarzyna Durda STRESZCZENIE STĘŻENIE KWASU FOLIOWEGO ORAZ ZMIANY W OBRĘBIE GENÓW REGULUJĄCYCH JEGO METABOLIZM JAKO CZYNNIK RYZYKA RAKA W POLSCE
Pomorski Uniwersytet Medyczny Katarzyna Durda STRESZCZENIE STĘŻENIE KWASU FOLIOWEGO ORAZ ZMIANY W OBRĘBIE GENÓW REGULUJĄCYCH JEGO METABOLIZM JAKO CZYNNIK RYZYKA RAKA W POLSCE Promotor: dr hab. prof. nadzw.
Bardziej szczegółowoLek.Marta Wojciechowska-Zdrojowy Katedra i Klinika Dermatologii, Wenerologii i Alergologii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu
Lek.Marta Wojciechowska-Zdrojowy Katedra i Klinika Dermatologii, Wenerologii i Alergologii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu Ekspresja podoplaniny w rakach skóry oraz w rogowaceniu słonecznym Rozprawa
Bardziej szczegółowoWojskowy Instytut Medyczny. lek. Agnieszka Giżewska
Wojskowy Instytut Medyczny lek. Agnieszka Giżewska Ocena przydatności tomografii emisyjnej pojedynczego fotonu skojarzonej z tomografią komputerową w lokalizacji węzła wartowniczego u chorych na raka piersi
Bardziej szczegółowoSTATYSTYKI DOTYCZĄCE RAKA GRUCZOŁU KROKOWEGO
bioprognos OncoPROSTATE Nieinwazyjne badanie krwi umożliwiające zasugerowanie diagnozy u pacjentów z podejrzeniem nowotworu złośliwego gruczołu krokowego oraz ograniczenie liczby nieadekwatnych badań diagnostycznych,
Bardziej szczegółowoEwa Szczepulska-Wójcik 1, Renata Langfort 1, Kazimierz Roszkowski-Śliż 2
PRACA ORYGINALNA Ewa Szczepulska-Wójcik 1, Renata Langfort 1, Kazimierz Roszkowski-Śliż 2 1 Zakład Patomorfologii Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie P.o. kierownika: dr n. med. R. Langfort 2
Bardziej szczegółowoCZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE
CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA ROZDZIA 4 NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE Arkadiusz Jeziorski W Polsce do lekarzy onkologów zgłasza się rocznie ponad 130 tysięcy nowych pacjentów; około 80 tysięcy
Bardziej szczegółowoImmunoterapia niedrobnokomórkowego raka płuca. dr n. med. Adam Płużański. Klinika Nowotworów Płuca i Klatki Piersiowej
Immunoterapia niedrobnokomórkowego raka płuca dr n. med. Adam Płużański Klinika Nowotworów Płuca i Klatki Piersiowej Centrum Onkologii-Instytut im.m Skłodowskiej-Curie w Warszawie Historia prób immunoterapii
Bardziej szczegółowoWybór najistotniejszych publikacji z roku 2013 Lancet (IF-39)/Lancet Oncology (IF-25)/ Oncologist
Wybór najistotniejszych publikacji z roku 2013 Lancet (IF-39)/Lancet Oncology (IF-25)/ Oncologist (IF-4) Dr n. med. Lubomir Bodnar Klinika Onkologii, Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie Warszawa
Bardziej szczegółowow kale oraz innych laboratoryjnych markerów stanu zapalnego (białka C-reaktywnego,
1. Streszczenie Wstęp: Od połowy XX-go wieku obserwuje się wzrost zachorowalności na nieswoiste choroby zapalne jelit (NChZJ), w tym chorobę Leśniowskiego-Crohna (ChLC), zarówno wśród dorosłych, jak i
Bardziej szczegółowoKompleksowa Diagnostyka Raka Płuca Diagnostyka Molekularna
Kompleksowa Diagnostyka Raka Płuca Diagnostyka Molekularna Joanna Chorostowska-Wynimko Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie OBJAWY LEKARZ POZ Późna DIAGNOSTYKA zgłaszalność WSTĘPNA do lekarza POZ
Bardziej szczegółowoRenata Langfort, Małgorzata Szołkowska, Ewa Szczepulska-Wójcik, Beata Maksymiuk
PRACA ORYGINALNA EDUKACJA Renata Langfort, Małgorzata Szołkowska, Ewa Szczepulska-Wójcik, Beata Maksymiuk Zakład Patomorfologii, Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie Kierownik: dr n. med. R. Langfort
Bardziej szczegółowoSkompleksowany PSA w diagnostyce chorych na raka stercza o stężeniu całkowitego PSA w granicach 2,0-20,0 ng/ml
diagnostyka laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostics 2009 Volume 45 Number 1 41-48 Praca oryginalna Original Article Skompleksowany PSA w diagnostyce chorych na raka stercza o stężeniu całkowitego
Bardziej szczegółowo