Maciej Korpysz. Zakład Diagnostyki Biochemicznej UM Lublin Dział Diagnostyki Laboratoryjnej Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 w Lublinie

Transkrypt

1 Nowe możliwości oceny białka monoklonalnego za pomocą oznaczeń par ciężki-lekki łańcuch immunoglobulin (test Hevylite) u chorych z dyskrazjami plazmocytowymi. Maciej Korpysz Zakład Diagnostyki Biochemicznej UM Lublin Dział Diagnostyki Laboratoryjnej Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 w Lublinie 1

2 Szpiczak plazmocytowy informacje podstawowe 2

3 Szpiczak plazmocytowy zmiany w badaniach laboratoryjnych Morfologia krwi, OB Badania biochemiczne Badania białkowe Elektroforeza, Immunofiksacja białko całkowite IgG, IgA, IgM β2-mikroglobulina, albumina kreatynina, kw. moczowy, mocznik wapń 3

4 Szpiczak plazmocytowy zmiany w badaniach laboratoryjnych Test Freelite (FLC) Test Hevylite (HLC) Łańcuch lekki Łańcuch ciężki Epitopy HLC Jiménez JJ i wsp.; Appl Hematol 2015;6:43-52 Poliklonalne owcze przeciwciała specyficzne dla wiązania epitopów pomiędzy ciężkimi i lekkimi łańcuchami immunoglobulin. 4

5 Charakterystyka testu HLC Całkowite immunoglobuliny Test Hevylite (HLC) Całkowite IgA = IgA + IgA Całkowite IgG = IgG + IgG Całkowite IgM = IgM + IgG Pomiar całkowitych immunoglobulin nie różnicuje białek monoklonalnych od poliklonalnych w danej próbce. 5

6 Charakterystyka testu HLC monoklonalne immunoglobuliny & poliklonalne immunoglobuliny IgA IgA Współczynnik HLC IgA Tłumienie pary Hevylite 6

7 Test Hevylite Test HLC i FLC w ocenie zmieniającego się klonu komórek szpiczakowych Ocena białka-m migrującego do strefy betaglobulin Ocena choroby resztkowej, nawrotu choroby Wpływ stosowania p/ciał monoklonalnych na ocenę białka-m podczas leczenia 7

8 Znaczenie diagnostyczne testu Hevylite Bradwell i wsp.: Leukemia (2013) 27, Boyle i wsp.: Clin Cancer Res; 22(20) October 15,

9 Ocena ilościowa białka-m (HLC) vs półilościowa (ELE+IF) Katzmann i wsp.; Clinical Chemistry, :2,

10 Zastosowanie testu Hevylite oraz Freelite w monitorowaniu leczenia Wolne łańcuchy lekkie kappa: 9.55 mg/l testu Hevylite + test Freelite Wolne łańcuchy lekkie lambda: mg/l FLC k/l: 0.71 testu Freelite Wolne łańcuchy lekkie kappa: 6.45 mg/l Wolne łańcuchy lekkie lambda: mg/l FLC k/l: 0.01 testu Hevylite + test Freelite Wolne łańcuchy lekkie kappa: mg/l ok. 90 % przypadków Wolne łańcuchy lekkie lambda: 469,84 mg/l FLC k/l: 0.02 Wyniki badań własnych 10

11 Blood, 2012;120(5):

12 U 44% występuje zmiana typu białka monoklonalnego w trakcie nawrotu Zamarin i wsp.; Bone Marrow Transplant., 2013;48:

13 PO - paraproteina PLC - paraproteina + FLC LC tylko FLC Brioli i wsp.; Blood. 2014;123(22):

14 Przydatność testu HLC w wykrywaniu choroby resztkowej? Ludwig H i wsp.; Leukemia,2013; 27:

15 Normalizacja współczynników FLC oraz HLC - markery zastępcze stwierdzenia braku choroby resztkowej (MRD) po ASCT? cytometria przepływowa (MFC) test FLC i HLC Lauren Campbell; 4633; ASH

16 Przydatność testu Hevylite we wczesnym wykryciu wznowy choroby 7 miesięcy 5.5 miesiąca Ludwig H i wsp.; Leukemia,2013; 27:

17 Trudna interpretacja rozdziałów elektroforetycznych Białka monoklonalne, które migrują jako szerokie pasma mogą być trudne do odróżnienia. Ilościowa ocena par ciężki-lekki łańcuch immunoglobulin (HLC) zapewnia pomiar syntezy klonów. IgA kappa: 3,68 g/l IgA lambda: 0,1 g/l IgAk/IgAl: 37,17 IgA kappa: 17 g/l IgA lambda: 0,38 g/l IgAk/IgAl: 44,39 IgA kappa: 1,04 g/l IgA lambda: 0,08 g/l IgAk/IgAl: 13,51 IgA kappa: 0,91 g/l IgA lambda: 5,35 g/l IgAk/IgAl: 0,17 Evans i wsp.; Clin Chem Lab Med 2016;54(6):

18 Trudna interpretacja rozdziałów elektroforetycznych Przeciwciała monoklonalne DLd vs Ld ORR = 93 vs 76% Daratumumab (CD38) Elotuzumab (SLAMF7) Dimopoulos i wsp.;nejm,2016;375:

19 Daratumumab w rozdziale elektroforetycznym białek surowicy? przed leczeniem daratumumabem po leczeniu daratumumabem van de Donk i wsp.; Clin Chem Lab Med 2016; 54(6): Jialal i wsp.:clin Chem Lab Med 2017; 55(2):e27-e28 19

20 IN VIVO Przeciwciała monoklonalne vs test Hevylite? IgG kappa DARATUMUMAB ELOTUZUMAB IgG 330 mg/dl IgG k 326 mg/dl IgG l 39 mg/dl HLCr 11,04 IgG 397 mg/dl IgG k 440 mg/dl IgG l 30 mg/dl HLCr 12,43 K.Murata i wsp.: Clin Biochem (2016),S (16) IgG 408 mg/dl IgG k 390 mg/dl IgG l 23 mg/dl HLCr 16,97 20

21 Wartość prognostyczna współczynnika HLC Mediana OS 40,5 vs nie osiągnięto mediany czasu przeżycia nieprawidłowy współ. HLC (<0.022 lub >45) nieprawidłowy współ. HLC ( ) Ludwig H i wsp.; Leukemia,2013; 27:

22 Wartość prognostyczna stopnia supresji par niezaangażowanych HLC Ig Ig λ 100 IgG i 56 IgA Mediana OS 45.4 vs.71.9 miesięcy, P=0.019 Mediana OS 46.4 vs miesięcy, P =0.017 Mediana OS 32.9 vs miesięcy, P= IgG 56 IgA Ludwig i wsp.: Am.J.Hematol, 2016,91;

23 Wartość prognostyczna stopnia supresji par niezaangażowanych HLC Mediana OS 120 vs 84 (ryzyko cytog.) vs 81 (supresja HLC) vs 33 (oba czynniki) miesięcy, P=0.002 Ludwig i wsp.: Am.J.Hematol.,2016,91;

24 Harutyunyan i wsp.: British Journal of Haematology, ,174, Ludwig i wsp.: Am.J.Hematol, 2016,91; Ig Ig Wartość HLC a odpowiedź na leczenie Ig λ Ig λ

25 Wartość prognostyczna współczynnika HLC po leczeniu >VGPR (95 pacjentów) CR (25 pacjentów) p=0.51 IgA >VGPR p=0.049 Suehara i wsp;. Cancer Sci; 108; (2017); D'Auria F i wsp.: Br J Haematol Apr 25

26 Wnioski Ocena białka monoklonalnego Elektroforeza + IFE Test Hevylite Ocena ilościowa białka-m ocena półilościowa Ocena niezaangażowanych par (poliklonalnych) immunoglobulin Monitorowanie skuteczności leczenia + FLC + FLC Ko-migracja białka-m do strefy beta-globulin Wpływ p/ciał monoklonalnych na ocenę białka-m Ocena choroby resztkowej oraz wczesne wykrycie nawrotu choroby Wartość prognostyczna 26