Tkanka nabłonkowa. Gruczoły i ich podział

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Tkanka nabłonkowa. Gruczoły i ich podział"

Irena Sylwia Niewiadomska
6 lat temu
Przeglądów:

1 Tkanka nabłonkowa Gruczoły i ich podział

2 Tkanka nabłonkowa 4 główne typy nabłonka: 1. Pokrywający 2. Wchłaniający = resorbcyjny 3. Gruczołowy egzo-, endokrynny 4. Wyspecjalizowany czuciowy, rozrodczy Brak naczyń krwionośnych Tlen i składniki odżywcze dyfundują do komórek nabłonka przez naczynia krwionośne towarzyszącej tkanki łącznej Funkcje: ochrona, izolacja, absorpcja, odbieranie bodźców, wydzielanie

3 Ogólne cechy budowy tkanki nabłonkowej 1. Duża liczba komórek 2. B. mała ilość macierzy m- komórkowej 3. Wysoki potencjał regeneracyjny 4. Komórki prezentują biegunowość powierzchnia szczytowa wolna powierzchnia podstawna przytwierdzona do podłoża powierzchnia boczna złączona z innymi komórkami nabłonka

Struktury powierzchniowe (domeny) komórek nabłonkowych : Powierzchnia szczytowa mikrokosmki rzęski stereocilia Powierzchnia boczna obwódki zamykające

4 Struktury powierzchniowe (domeny) komórek nabłonkowych : Powierzchnia szczytowa mikrokosmki rzęski stereocilia Powierzchnia boczna obwódki zamykające typu occludens obwódki zwierające typu adherens plamki zwierające (desmosomy) połączenia typu Neksus Powierzchnia podstawna błona podstawna hemidesmosomy

5 Stereocilia = długie mikrokosmki, także nieruchome Najądrza, nasieniowód *wspomagają transport cząsteczek do i z komórek Epididymal duct

Klasyfikacja nabłonków jednowarstwowych 1.

mezotelium = wyściółka błon surowiczych, torebka Bowmana

Nabłonek jednowarstwowy sześcienny Kanaliki nerkowe,

Nabłonek jednowarstwowy walcowaty Przewód pokarmowy od

6 Klasyfikacja nabłonków jednowarstwowych 1. Nabłonek jednowarstwowy płaski Endotelium = śródbłonek, mezotelium = wyściółka błon surowiczych, torebka Bowmana ptaczajaca kłebuszek nerkowy 2. Nabłonek jednowarstwowy sześcienny Kanaliki nerkowe, pęcherzyki tarczycy 3. Nabłonek jednowarstwowy walcowaty Przewód pokarmowy od żołądka do odbytu pęcherzyk żółciowy, 4. Nabłonek 1-warstwowy wielorzędowy walcowaty Tchawica i drzewo oskrzelowe, nasieniowód, jajowód

Klasyfikacja nabłonków wielowarstwowych 1.

rogowaciejący/nierogowaciejący Naskórek, jama

Nabłonek wielowarstwowy sześcienny Przewody

Nabłonek wielowarstwowy walcowaty Spojówka

7 Klasyfikacja nabłonków wielowarstwowych 1. Nabłonek wielowarstwowy płaski rogowaciejący/nierogowaciejący Naskórek, jama ustna, przełyk 2. Nabłonek wielowarstwowy sześcienny Przewody gruczołów Potowych (dwuwarstwowy), 3. Nabłonek wielowarstwowy walcowaty Spojówka oka 4. Nabłonek przejściowy Drogi wyprowadzające mocz, m.in. moczowód, pęcherz moczowy, cewka moczowa

8 Powstawanie gruczołów: gruczoły egzo- i endokrynowe

ślinianki Wydzielanie holokrynowe, gruczoł łojowy

9 Junqueira s Basic Histology, 12th ed, 2010 Komórkowy mechanizm wydzielania Wydzielanie merokrynowe, np. ślinianki Wydzielanie holokrynowe, gruczoł łojowy Wydzielanie apokrynowe 9 ciał tłuszczowych, gruczoł sutkowy

TYPY GRUCZOŁÓW EGZOKRYNNYCH krypta jelitowa gr odźwiernika gr potowy ekrynowy gr męskiej cewki moczowej gr łojowy przewód część

prosty rozgałęziony gr Brunnera gr egzokrynne trzustki ślinianka podżuchwowa przewód część wydzielnicza Gruczoły złożone cewkowy

krótkie, długie lub skręcone. Części wydzielnicze gruczołów prostych mogą być rozgałęzione.

10 TYPY GRUCZOŁÓW EGZOKRYNNYCH krypta jelitowa gr odźwiernika gr potowy ekrynowy gr męskiej cewki moczowej gr łojowy przewód część wydzielnicza cewkowy prosty Gruczoły proste cewkowy prosty rozgałęziony cewkowy prosty zwinięty pęcherzykowy prosty pęcherzykowy prosty rozgałęziony gr Brunnera gr egzokrynne trzustki ślinianka podżuchwowa przewód część wydzielnicza Gruczoły złożone cewkowy złożony pęcherzykowy złożony cewkowo-pęcherzykowy złożony Gruczoły proste posiadają nierozgałęzione przewody, które mogą być krótkie, długie lub skręcone. Części wydzielnicze gruczołów prostych mogą być rozgałęzione. Gruczoły złożone posiadają rozgałęzione przewody wydzielnicze. Wyróżniamy gruczoły złożone cewkowe, pęcherzykowe i cewkowo-pęcherzykowe. Junqueira s Basic Histology, 12th ed, 2010

11 Część praktyczna

12 NABŁONEK JEDNOWARSTWOWY SZEŚCIENNY KŁĘBUSZEK NABŁONEK JEDNOWARSTWOWY PŁASKI KORA NERKI (44) Nerka (kora), barwienie HE 400x

13 POWIĘKSZENIE 40x RDZEŃ NERKI (44) NABŁONEK JEDNOWARSTWOWY SZEŚCIENNY

14 NABŁONEK JEDNOWARSTWOWY SZEŚCIENNY TARCZYCA (68)

15 Nabłonek jednowarstwowy walcowaty POWIĘKSZENIE 100x POWIĘKSZENIE 40x JELITO CIENKIE (38) ENTEROCYTY (rąbek szczoteczkowy) KOMÓRKA KUBKOWA

16 Nabłonek wielorzędowy walcowaty urzęsiony = oddechowy Powiększenie 40x RZĘSKI TCHAWICA (19) KOMÓRKA KUBKOWA Powiększenie 200x

17 NABŁONEK WIELOWARSTWOWY PŁASKI NIEROGOWACIEJĄCY POWIĘKSZENIE 40x PRZEŁYK (34) PŁASKIE KOMÓRKI z JĄDRAMI kom. 17 POWIĘKSZENIE 200x

18 Naskórek = nabłonek wielowarstwowy płaski rogowaciejący Warstwa KOMÓREK ZROGOWACIAŁYCH Skóra gruba Skóra cienka SKÓRA (63)

19 Nabłonek przejściowy Powiększenie 40x MOCZOWÓD (45) KOMÓRKI BALDASZKOWATE Powiększenie 100x

Podobne dokumenty

TKANKA NABŁONKOWA GRUCZOŁY WYDZIELANIA ZEWNĘTRZNEGO

TKANKA NABŁONKOWA GRUCZOŁY WYDZIELANIA ZEWNĘTRZNEGO Morfologia komórki, tkanki, narządu odzwierciedla funkcję Międzybłonek (Mezotelium) Pęcherzyk surowiczy ślinianki, trzustki Cewka śluzowa Tkanka nabłonkowa