DLA PLACÓWKI EDUKACJI USTAWICZNEJ EFIB mgr Weronika Szaj, wszelkie prawa zastrzeżone

Transkrypt

1 Układ pokarmowy przewód pokarmowy wątroba trzustka DLA PLACÓWKI EDUKACJI USTAWICZNEJ EFIB Przewód pokarmowy: ściany: błona śluzowa nabłonek wielowarstwowy płaski jama ustna, gardło, przełyk nabłonek jednowarstwowy walcowaty błona mięśniowa warstwa okrężna warstwa podłużna błona zewnętrzna Przewód pokarmowy: jama ustna gardło przełyk żołądek jelito cienkie jelito grube Jama ustna

2 przedsionek jamy ustnej jama ustna właściwa zęby (20/32) język (kubki smakowe) ślinianki (amylaza ślinowa) cieśń gardzieli Gardło narząd wspólny układu pokarmowego i oddechowego jama gardła: część nosowa część ustna część krtaniowa

3 Przełyk podział: część szyjna część piersiowa część brzuszna ściana: błona zewnętrzna błona mięśniowa (okrężna i podłużna) w górnej części przełyku mm. poprzecznie prążkowane-szybki skurcz, a w dolnej mm. gładkie-wolny skurcz tkanka podśluzowa i błona śluzowa-nabłonek wielowarstwowy płaski

4 Żołądek wpust dno trzon (trawienie pokarmu-sok żołądkowy) część odźwiernikowa (transport miazgi pokarmowej do dwunastnicy) odźwiernik błona śluzowa-nabłonek jednowarstwowy walcowaty błona mięśniowa: warstwa podłużna warstwa okrężna warstwa skośna Jelito cienkie kontynuacja i zakończenie procesu trawienia wchłanianie substancji odżywczych długość może dochodzić do 5m grubość na początku 40mm, na końcu 25 mm trzy części: dwunastnica (ujścia przewodu żółciowego wspólnego, trzustkowego oraz trzustkowego dodatkowego) jelito czcze jelito kręte

5 motoryka jelit pobudzana jest poprzez rozciąganie i podrażnienie mięśni gładkich układ nerwowy reguluje częstość ruchów jelit błona śluzowa dostosowana do funkcji nabłonek wielowarstwowy walcowaty (gruczoły-enzymy) komórki kubkowe wydzielające śluz grudki chłonne fałdy okrężne kosmki jelitowe

6 Kosmki jelitowe: rytmiczne skurcze mięśniówki kosmka wspomagają wypływ krwi żylnej i chłonki naczynie chłonne tętniczki żyła (zespolenia tętniczo-żylne) wchłaniają składniki pokarmowe naczynia krwionośne włosowate-cukry proste i aminokwasy (nn. włosowate wątroby) naczynia włosowate chłonne-tłuszcze (prawy przedsionek serca) Jelito grube

7 jelito ślepe (kątnica) 7 cm, 90 mm zastawka krętniczo-kątnicza wyrostek robaczkowy (7-8 cm, 6mm) okrężnica wstępująca poprzeczna zstępująca esowata odbytnica część miednicza część kroczowa odbyt długość około cm grubość mm błona mięśniowa: podłużna rozłożona równomiernie w trzech taśmach zwieracz odbytu wewnętrzny- mięśniówka gładka okrężna zwieracz odbytu zewnętrzny-mięśniówka poprzecznie prążkowana błona śluzowa: nabłonek cylindryczny komórki kubkowe zwrotne wchłanianie wody, wchłanianie elektrolitów, witamin i aminokwasów; gnicie niestrawionych białek silne skurcze perystaltyczne-przesuwanie mas kałowych w kierunku odbytnicy Wątroba 1,5 kg płat prawy: płat czworoboczny płat ogoniasty płat lewy wrota wątroby: wchodzą: tętnica wątrobowa żyła wrotna nerwy wychodzą: przewód wątrobowy przewód żółciowy naczynia chłonne

8 unaczynienie czynnościowe żyła wrotna (krew z żołądka, jelit, trzustki, śledziony oraz pęcherzyka żółciowego zawierająca substancje wchłonięte w przewodzie pokarmowym, hormony trzustki) krew ta uchodzi żyłami wątrobowymi od żyły głównej dolnej krążenie odżywcze tętnica wątrobowa właściwa żyły wątrobowe zraziki wątrobowe- jednostka morfologiczno-czynnościowa sieć włosowatych kanalików żółciowych, do których komórki wątrobowe wydzielają żółć potrzebna do trawienia tłuszczów kanaliki żółciowe uchodzą do przewodzików międzyzrazikowych, które łączą się w przewody żółciowe, tworzące dwa przewody wątrobowe-większy i mniejszy we wrotach wątroby przewody te łączą się ze sobą tworząc przewód wątrobowy wspólny, który łączy się z przewodem pęcherzykowym w przewód żółciowy wspólny-uchodzi z przewodem trzustkowym do dwunastnicy żółć wytwarzana jest bez przerwy i magazynowana w pęcherzyku żółciowym

9 funkcje wątroby: wytwarzanie żółci magazynowanie glikogenu, tłuszczy, białek i witamin regulacja poziomu poszczególnych aminokwasów we krwi poprzez ich przemianę na glukozę i mocznik regulacja gospodarki żelaza i miedzi synteza białek osocza krwi: albuminy, alfa i beta-globuliny oraz fibrynogen wydzielanie do krwi enzymów i czynników krzepnięcia krwi udział w rozkładaniu czerwonych krwinek odtruwanie przez wychwytywanie z krwi substancji trujących pośrednia regulacja stężenie hormonów (filtr) centralny narząd przemiany węglowodanów, białek i tłuszczów Pęcherzyk żółciowy Leży na powierzchni trzewnej wątroby Długość 7-10 cm Pojemność ml

10 Trzustka długość 18 cm masa ok. 100 g podział: głowa trzon ogon Część zewnątrzwydzielnicza (płaciki) sok trzustkowy do dwunastnicy Enzymy rozszczepiające białak, hydrolizujące tłuszcze roślinne i zwierzęce oraz rozkładające węglowodany Część dokrewna (wysepki) Komórki alfa-glukagon (podwyższa zawartość glukozy we krwi) Komorki beta-insulina (obniża zawartość glukozy we krwi)