UKŁAD ODDECHOWY. drogi oddechowe - jama nosowa - jama garłowa -krtań - tchawica - drzewo oskrzelowe. pęcherzyki płucne (wymiana gazowa)
|
|
- Jarosław Pietrzak
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 UKŁAD ODDECHOWY drogi oddechowe - jama nosowa - jama garłowa -krtań - tchawica - drzewo oskrzelowe pęcherzyki płucne (wymiana gazowa) płuco jama nosowa i zatoki oboczne gardło krtań tchawica oskrzela oskrzeliki Drogi oddechowe (z wyjątkiem obszaru węchowego i najmniejszych oskrzelików) wyściela nabłonek wielorzędowy z rzęskami - nabłonek dróg oddechowych - zbudowany z kilku typów komórek. Jego główną funkcją jest samooczyszczanie dróg oddechowych warstwa śluzu warstwa płynu (hypofaza) komórki z rzęskami (1) komórki kubkowe (2) komórki podstawne (3) (macierzyste) komórki szczoteczkowe (4) komórki dokrewne (DNES)(5) komórki Langerhansa Samooczyszczanie dróg oddechowych rzęski przesuwają warstwę śluzu z przylepionymi zanieczyszczeniami śluz ślizga się po warstewce wodnistego płynu (hypofazie) wytworzonego przez małe gruczoły surowicze obecne w ścianie dróg śluz wraz z zanieczyszczeniami dostaje się do jamy gardłowej i jest połykany Ciałka neuroepitelialne Grupy kilku komórek DNES z dochodzącymi aferentnymi zakończeniami nerwowymi w nabłonku dróg odechowych Jama nosowa i zatoki: mózg obszar węchowy oczodół przegroda nosowa jama nosowa podniebienie twarde opuszki węchowe zatoki sitowe małżowiny nosowe zatoka szczękowa Funkcja: reagują na poziom O 2 i CO 2 we wdychanym powietrzu wydzielają neuroprzekaźniki poprzez drogi nerwowe wpływają na ośrodek oddechowy obszar oddechowy obszar węchowy Błona śluzowa: nabłonek (dróg oddechowych lub węchowy) blaszka właściwa 1
2 Błona śluzowa obszaru oddechowego bogate unaczynienie liczne mieszane gruczoły pojedyncze grudki chłonne Funkcje: ogrzewanie powietrza (naczynia krwionośne) nawilżanie powietrza (gruczoły) Błona śluzowa zatok: - cienka - liczne kom. kubkowe Błona śluzowa obszaru węchowego (błona węchowa) bardzo wysoki wielorzędowy nabłonek węchowy gruczoły węchowe (Bowmana) liczne pęczki nerwowe Gruczoły węchowe (Bowmana) surowicze produkują: - białko wiążące hydrofobowe substancje zapachowe - lizozym wydzielają IgA wydzielina pokrywa nabłonek węchowy i jest rozpuszczalnikiem dla substancji zapachowych Nabłonek węchowy komórki podstawne (niezróżnicowane komórki macierzyste) komórki podporowe komórki węchowe (dwubiegunowe neurony) komórka podporowa Komórki podstawne nabłonka węchowego nabłonkowe komórki macierzyste (dla komórek podporowych) neuralne komórki macierzyste (dla komórek węchowych) komórka węchowa komórka podstawna gruczoł Bowmana rzęski Komórki podporowe jądra w górnej części mikrokosmki cytoszkielet ziarna lipofuscyny połączenia międzykomórkowe 2
3 Jak to działa 1. Substancje chemiczne zawarte w powietrzu rozpuszczają się w płynnej wydzielinie gruczołów węchowych pokrywającej powierzchnię nabłonka. 2. Cząsteczki wiążą się z receptorami w błonie komórkowej rzęsek, powodując aktywację białek G. 3. Otwierają się kanały sodowe, powodując depolaryzację komórki węchowej. 4. Potencjał czynnościowy przesyłany jest aksonem do klębków (zespołów synaps z komórkami mitralnymi) opuszki węchowej. 5. Kombinacja sygnałów wysyłanych z ok kłębków powoduje wrażenie zapachowe (człowiek rozróżnia ok zapachów). receptory kłębki Jama gardłowa (cz. oddechowa) nabłonek dróg oddechowych gruczoły gardłowe tkanka limfoidalna (migdałek gardłowy, migdałki) trąbkowe) Krtań nabłonek dróg oddechowych i wielowarstwowy płaski gruczoły krtaniowe wewnątrzkrtaniowe mięśnie szkieletowe rusztowanie z chrząstki szklistej i sprężystej Szkielet chrzęstny obecny w ścianie krtani, tchawicy i oskrzeli pomaga w utrzymaniu ich drożności Tchawica błona śluzowa (nabłonek dróg oddechowych, blaszka właściwa, blaszka sprężysta) błona podśluzowa z gruczołami tchawiczymi podkowy chrzęstne połączone wł. kolagenowymi zewn. warstwa włóknista Część tylna (błoniasta): brak chrząstki, mięśnie gładkie Drzewo oskrzelowe (podział histologiczny) oskrzela główne oskrzela (wewnątrzpłucne) oskrzeliki oskrzeliki końcowe oskrzeliki oddechowe Oskrzela główne mają taką samą budowę ściany jak tchawica Oskrzela błona śluzowa (nabłonek dróg oddechowych, blaszka właściwa) warstwa mięśniówki gładkiej błona podśluzowa z gruczołami oskrzelowymi płytki chrzęstne połączone włóknami kolagenowymi zewnętrzna warstwa włóknista Oskrzeliki brak chrząstki i błony podśluzowej z gruczołami nabłonek wielorzędowy nabłonek jednowarstwowy walcowaty komórki kubkowe zastąpione przez komórki oskrzelikowe (Clary) Warstwy ściany: błona śluzowa warstwa mięśniówki gładkiej zewnętrzna warstwa włóknista warstwa mięśniówki gładkiej 3
4 Oskrzeliki końcowe cienka ściana, nabłonek jednowarstwowy sześcienny: komórki z rzęskami i komórki maczugowate Oskrzelikowe komórki maczugowate (dawniej Clary) uwypuklają się ponad powierzchnię nabłonka szorstka i gładka siateczka śródplazmatyczna ziarna wydzielnicze liczne duże mitochondria Funkcje: neutralizacja wdychanych trucizn i karcinogenów produkcja białka ochronnego (CC16): działanie przeciwzapalne, przeciwnowotworowe, ochrona przed POChP (rozedmą płuc) produkcja białek surfaktantu i mucyn (śluzu) możliwość różnicowania się w inne komórki nabłonka oskrzelików Oskrzeliki oddechowe nieciągła ściana, częściowo zbudowana z pęcherzyków płucnych Oskrzeliki oddechowe, przewody pęcherzykowe i pęcherzyki płucne stanowią część oddechową układu oddechowego, odpowiedzialną za wymianę gazową Pęcherzyki płucne średnica 0,2 mm 300 mln 140 m 2 połączone otworkami (porami) w przegrodach oskrzelik oddechowy przewód pęcherzykowy pęcherzyk Ściany pęcherzyków (przegrody międzypęcherzykowe) włókna sprężyste włókna siateczkowe miofibroblasty makrofagi naczynia włosowate (ściana ciągła) wyściółka nabłonkowa: pneumocyty typu I i II Spłaszczone pneumocyty typu I wchodzą w skład bariery powietrze-krew odpowiedzialnej za wymianę gazową. Łączą się strefami zamykającymi (uniemożliwienie przechodzenia wody do światła pecherzyków) erytrocyt pneumocyt typu I makrofag pęcherzykowy bariera powietrze-krew kapilary przegroda międzypęcherzykowa 4
5 Warstwy bariery krew-powietrze: cytoplazma penumocytu typu I zespolone blaszki podstawne pneumocytu i kapilary cytoplazma komórki śródbłonkowej kapilary Pneumocyt typu II mikrokosmki gładka i szorstka siateczka śródplazmatyczna aparat Golgiego charakterystyczne pęcherzyki wydzielnicze (ciałka blaszkowate) Pneumocyty typu II produkują i wydzielają surfaktant zbudowany z białek i lipidów, który pokrywa wewnętrzną powierzchnię pęcherzyków płucnych strefa hydrofobowa strefa hydrofilna Surfaktant zbudowany z fosfolipidów (dwupalmitynianu fosfatydylocholiny, DPPC) i białek monowarstwa fosfolipidów białka Po wydzieleniu, białka i lipidy surfaktantu tworzą przejściowo mielinę tubularną, która ulega potem rozdzieleniu na odrębne warstwy: hydrofilną i hydrofobową zewnętrzna, hydrofobowa strefa surfaktantu to monowarstwa cząsteczek DPPC, z grupami hydrofobowymi skierowanymi do światła pęcherzyka płucnego - obniża napięcie powierzchniowe, zapobiega zapadaniu się pęcherzyków w trakcie wydechu i ułatwia ich poszerzanie w trakcie wdechu wewnętrzna, uwodniona warstwa (hypofaza) zawiera specyficzne białka surfaktantu, regulujące wydzielanie i rozprzestrzenianie się surfaktantu i uczestniczące w procesach obronnych Makrofagi pęcherzykowe przyczepione do wewnętrznej powierzchni pęcherzyków płucnych fagocytują cząstki pyłów i mikroorganizmy, które nie zostały zatrzymane w drogach oddechowych, a także eliminują nadmiar surfaktantu Wędrówki makrofagów pęcherzykowych Makrofagi obładowane cząstkami pyłu lub innymi substancjami (w patologii np. hemosyderyną, komórki wad serca ) odrywają się od wyściółki pęcherzyka i: są transportowane wraz z wydzieliną oskrzelową do jamy gardłowej albo przechodzą przez ściany małych oskrzelików do naczyń chłonnych i dostają się do płucnych węzłów chłonnych Na ich miejsce do pęcherzyków migrują monocyty z krwi i przekształcają się w młode makrofagi. 5
6 Naczynia płucne odgałęzienia tętnicy płucnej: przebiegają wzdłuż oskrzeli i większych oskrzelików, mają stosunkowo cienką ścianę (1) odgałęzienia żył płucnych: mniejsze, cienka ściana, przebiegają w miąższu płucnym bez topograficznego związku z drzewem oskrzelowym (2) 1 odgałęzienia tętnic oskrzelowych: małe, zlokalizowane w ścianie oskrzeli i oskrzelików (3) 2 3 niepalący palący 6
UKŁAD ODDECHOWY. drogi oddechowe - jama nosowa - jama garłowa - krtań - tchawica - drzewo oskrzelowe. pęcherzyki płucne (wymiana gazowa)
UKŁAD ODDECHOWY drogi oddechowe - jama nosowa - jama garłowa - krtań - tchawica - drzewo oskrzelowe pęcherzyki płucne (wymiana gazowa) Drogi oddechowe (z wyjątkiem obszaru węchowego i najmniejszych oskrzelików)
UKŁAD ODDECHOWY. drogi oddechowe - jama nosowa - jama gardłowa -krtań -tchawica - drzewo oskrzelowe. pęcherzyki płucne (wymiana gazowa) Jama nosowa
jama nosowa UKŁAD ODDECHOWY drogi oddechowe - jama nosowa - jama gardłowa -krtań -tchawica - drzewo oskrzelowe krtań tchawica płuca pęcherzyki płucne (wymiana gazowa) przepona Drogi oddechowe (z wyjątkiem
UKŁAD ODDECHOWY. drogi oddechowe - jama nosowa - jama garłowa - krtań - tchawica - drzewo oskrzelowe. pęcherzyki płucne (wymiana gazowa)
UKŁAD ODDECHOWY drogi oddechowe - jama nosowa - jama garłowa - krtań - tchawica - drzewo oskrzelowe pęcherzyki płucne (wymiana gazowa) Drogi oddechowe (z wyjątkiem obszaru węchowego i najmniejszych oskrzelików)
Grupy kilku komórek DNES z dochodzącymi aferentnymi zakończeniami nerwowymi w nabłonku dróg odechowych Jama nosowa
jama nosowa UKŁAD ODDECHOWY drogi oddechowe - jama nosowa - jama gardłowa - krtań - tchawica - drzewo oskrzelowe pęcherzyki płucne (wymiana gazowa) krtań tchawica przepona płuca Drogi oddechowe (z wyjątkiem
UKŁAD NACZYNIOWY KRĄŻENIE KRWI. krążenie małe (płucne) krążenie duże
UKŁAD NACZYNIOWY Komórki śródbłonkowe wywodzą się z mezenchymy, ale mają układ nabłonka i wytwarzają blaszkę podstawną spłaszczone, układają się w osi długiej naczynia liczne pęcherzyki pinocytotyczne
UKŁAD NACZYNIOWY KRĄŻENIE KRWI. krążenie małe (płucne) krążenie duże SERCE
UKŁAD NACZYNIOWY UKŁAD NACZYNIOWY ŚREDNIE I MAŁE ŻYŁY DUŻE ŻYŁY KRĄŻENIE KRWI krążenie duże SERCE krążenie małe (płucne) DUŻE TĘTNICE (SPRĘŻYSTE) ŚREDNIE I MAŁE TĘTNICE (MIĘŚNIOWE) ŻYŁKI (WENULE) TĘTNICZKI
ŚREDNIE I MAŁE ŻYŁY ŻYŁKI (WENULE) Komórki śródbłonkowe wywodzą się z mezenchymy, ale mają układ nabłonka i wytwarzają blaszkę podstawną
UKŁAD NACZYNIOWY DUŻE ŻYŁY KRĄŻENIE KRWI krążenie duże SERCE krążenie małe (płucne) DUŻE TĘTNICE (SPRĘŻYSTE) ŚREDNIE I MAŁE ŻYŁY ŚREDNIE I MAŁE TĘTNICE (MIĘŚNIOWE) ŻYŁKI (WENULE) TĘTNICZKI (ARTERIOLE)
Układ oddechowy Bogusław Nedoszytko. WSZPIZU Wydział w Gdyni
Układ oddechowy Bogusław Nedoszytko WSZPIZU Wydział w Gdyni http://www.nedo.amg.gda.pl www.nedo.amg.gda.pl/wszpziu/ Układ oddechowy Funkcje Wymiana gazowa - doprowadzenie do organizmu tlenu i odprowadzenie
Układ oddechowy. Mechanizm oddechowy system wentylacyjny: klatka piersiowa, mięśnie międzyżebrowe, przepona, tkanka łączna sprężysta płuc
Układ oddechowy Płuca + system przewodów, które łączą miejsca wymiany gazowej ze środowiskiem zewnętrznym. Dostarczanie organizmowi (komórkom) tlenu z powietrza i usuwanie nadmiaru CO 2 cześć przewodząca
UKŁAD ODDECHOWY Funkcje układu oddechowego: Jama nosowa Przedsionek pokryty jest skórą nabłonek wielowarstwowy płaski W okolicy oddechowej występuje
UKŁAD ODDECHOWY Układ oddechowy dzielimy na dwie części: 1) część przewodząca powietrze (jama nosowa, zatoki przynosowe, gardło, krtań, tchawica, drzewo oskrzelowe) 2) część oddechowa stanowi właściwy
Powłoki skórne. Narządy specjalne: skóra płuco nerka. Naskórek to nabłonek wielowarstwowy płaski rogowaciejący, zawierający 4 typy komórek.
Narządy specjalne: skóra płuco nerka Powłoki skórne = skóra + tkanka podskórna + twory skórne (gruczoły, włosy, paznokcie) Funkcje: ochrona termoregulacja gospodarka wodno-jonowa funkcja zmysłowa synteza
Temat: Przegląd i budowa tkanek zwierzęcych.
Temat: Przegląd i budowa tkanek zwierzęcych. 1. Czym jest tkanka? To zespół komórek o podobnej budowie, które wypełniają w organizmie określone funkcje. Tkanki tworzą różne narządy, a te układy narządów.
UK AD ODDECHOWY JAMA NOSOWA
UK AD ODDECHOWY 8 Zasadniczą funkcją tego układu jest wymiana gazowa, tzn. doprowadzenie do organizmu tlenu i odprowadzenie z niego dwutlenku węgla. Wyróżniamy w tym układzie: część przewodzącą obejmującą
Anatomia układu oddechowego
Anatomia układu oddechowego Justyna Krypel-Kos Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii Szpitala Wojewódzkiego w Tychach Układ oddechowy jama ustna i nosowo-gardłowa krtań tchawica drzewo oskrzelowe
Układ oddechowy. Drogi oddechowe. + płuca + opłucna
Układ oddechowy Układ oddechowy Drogi oddechowe + płuca + opłucna I. Górne drogi oddechowe: nos i gardło 1. Nos - szkielet nosa zewnętrznego: kostny - kości nosowe, wyrostki czołowe szczęk chrzęstny -
Układ oddechowy. Mechanizm oddechowy system wentylacyjny obejmuje klatkę piersiową, mięśnie międzyżebrowe, przeponę i tkankę łączną sprężystą płuc
Układ oddechowy Płuca + system przewodów, które łączą miejsca wymiany gazowej ze środowiskiem zewnętrznym. Dostarczanie organizmowi (komórkom) tlenu z powietrza i usuwanie nadmiaru CO 2 cześć przewodząca
Błony śluzowe i ściany wewnętrznych przewodów organizmu
Błona śluzowa (warstwa wyścielająca wewnętrzne powierzchnie przewodów organizmu) Błony śluzowe i ściany wewnętrznych przewodów organizmu Warstwy ścian wewnętrznych przewodów (ujęcie ogólne): błona podśluzowa
Podstawy fizjologii i patofizjologii nurkowania
Podstawy fizjologii i patofizjologii nurkowania Układ krążenia, krwionośny Układ krążenia (krwionośny) zbudowany jest z zamkniętego systemu naczyń krwionośnych, które pod wpływem rytmicznych impulsów serca
Tkanka nabłonkowa. Gruczoły i ich podział
Tkanka nabłonkowa Gruczoły i ich podział Tkanka nabłonkowa 4 główne typy nabłonka: 1. Pokrywający 2. Wchłaniający = resorbcyjny 3. Gruczołowy egzo-, endokrynny 4. Wyspecjalizowany czuciowy, rozrodczy Brak
NARZĄD WZROKU
NARZĄD WZROKU Oko można porównać do kamery cyfrowej, wyposażonej w: system soczewek (rogówka, soczewka, ciało szkliste) automatyczną regulację ostrości obrazu (akomodacja) automatyczną regulację przesłony
Układ oddechowy. Drogi oddechowe. + płuca + opłucna
Układ oddechowy Układ oddechowy Drogi oddechowe + płuca + opłucna I. Górne drogi oddechowe: nos i gardło 1. Nos - szkielet nosa zewnętrznego: kostny - kości nosowe, wyrostki czołowe szczęk chrzęstny -
TKANKA NAB ONKOWA PODZIA NAB ONK W STRUKTURY POWIERZCHNIOWE NAB ONK W
TKANKA NAB ONKOWA 4 W wyniku procesu różnicowania, głównie w okresie płodowym dochodzi do wyodrębnienia się w organizmie człowieka populacji komórek różniących się zarówno strukturą jak i funkcją. Zasadnicze
Tkanka nabłonkowa HISTOLOGIA OGÓLNA (TKANKI)
HISTOLOGIA OGÓLNA (TKANKI) Elementy składowe tkanki: komórki (o podobnym pochodzeniu, zbliŝonej strukturze i funkcji) substancja międzykomórkowa (produkowana przez komórki) Główne rodzaje tkanek zwierzęcych:
Układ pokarmowy Cz. 3
Trzustka to złożony gruczoł o budowie zrazikowej, posiadający dominującą część zewnątrzwydzielniczą i małe skupiska komórek dokrewnych (wysepki trzustkowe Langerhansa). Układ pokarmowy Cz. 3 Trzustka i
JAMA USTNA. Błona śluzowa (warstwa wyścielająca wewnętrzne powierzchnie przewodów organizmu) nabłonek. Blaszka właściwa:
JAMA USTNA (warstwa wyścielająca wewnętrzne powierzchnie przewodów organizmu) --------------------------- podśluzowa Blaszka : Błona podśluzowa: tkanka łączna wiotka/zbita, naczynia krwionośne, włókna
Jesteśmy tym czym oddychamy?
Jesteśmy tym czym oddychamy? Jak działają płuca Najczęstsze choroby płuc Dr med. Piotr Dąbrowiecki Wojskowy Instytut Medyczny Polska Federacja Stowarzyszeń Chorych na Astmę Alergię i POCHP ANATOMIA UKŁADU
Układ pokarmowy Cz. 3
Trzustka to złożony gruczoł o budowie zrazikowej, posiadający dominującą część zewnątrzwydzielniczą i małe skupiska komórek dokrewnych (wysepki trzustkowe Langerhansa). Układ pokarmowy Cz. 3 Trzustka i
GRUCZOŁY ŚLINOWE STAW SKRONIOWO-ŻUCHWOWY. Ślina. Główne składniki śliny
Ślina GRUCZOŁY ŚLINOWE (1200 ml/24 godz.) produkowana jest przez duże gruczoły ślinowe (ślinianki) i małe gruczoły ślinowe obecne w ścianie jamy ustnej i w języku ślinianka podjęzykowa ślinianka podżuchwowa
mgr Grzegorz Witkowski Układ oddechowy
mgr Grzegorz Witkowski Górne drogi odd: - Jama nosowa - Gardło Dolne drogi odd: - Krtań - Tchawica - Oskrzela - Płuca Jama nosowa Nos zewnętrzny: - Trójścienna piramida - Koniec górny: nasada nosa - Boczne
Układ pokarmowy Cz. I
Układ pokarmowy Cz. I Błona śluzowa (warstwa tkankowa wyścielająca wewnętrzne powierzchnie przewodów organizmu, stale wilgotna) nabłonek blaszka właściwa --------------------------- błona podśluzowa Jama
przewody śródzrazikowe naczynie przewody wysepki trzustkowe Pęcherzyk trzustkowy Komórki śródpęcherzykowe blaszka podstawna
Trzustka to złożony gruczoł o budowie zrazikowej, posiadający dominującą część zewnątrzwydzielniczą i małe skupiska komórek dokrewnych (wysepki trzustkowe Langerhansa). Układ pokarmowy Trzustka i wątroba
Wykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego
Wykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego Układ oddechowy Zapewnia drogę wnikania do ustroju zapasu tlenu obecnego w powietrzu atmosferycznym, stwarza też drogę wydalania
Wykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego
Wykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego Tchawica Tchawica, będąca przedłużeniem krtani, ma długość 10-11 cm, rozciąga się w dół do około poziomu Th5, gdzie ostroga tchawicy
BUDOWA I FUNKCJE UKŁADU ODDECHOWEGO. Autor: Paulina Duraj
BUDOWA I FUNKCJE UKŁADU ODDECHOWEGO Autor: Paulina Duraj UKŁAD ODDECHOWY Każdy człowiek od pierwszej chwili życia aż do śmierci oddycha bez przerwy. Jest to podstawowa czynność utrzymująca funkcjonowanie
Najczęstsze choroby błony śluzowej nosa i zatok. Poradnik dla pacjenta Dr Grzegorz Warkowski
Najczęstsze choroby błony śluzowej nosa i zatok Poradnik dla pacjenta Dr Grzegorz Warkowski 1. Błona śluzowa nosa i zatok. Budowa i znaczenie dla organizmu Bariera przeciw zakażeniom i zanieczyszczeniom
Tkanka nabłonkowa. 46. Tarczyca (H/E) 13. Rogówka (H/E)
Tkanka nabłonkowa 46. Tarczyca (H/E) 1. Zrąb: tkanka łączna luźna 2. Miąższ: pęcherzyki tarczycy - nabłonek 1-warstwowy sześcienny 3. Naczynia krwionośne: tętnice, żyły, naczynia włosowate śródbłonek naczyń
Układ pokarmowy Cz. 3
Trzustka to złożony gruczoł o budowie zrazikowej, posiadający dominującą część zewnątrzwydzielniczą i małe skupiska komórek dokrewnych (wysepki trzustkowe Langerhansa). Układ pokarmowy Cz. 3 Trzustka i
przewody śródzrazikowe naczynia Trzustka i wątroba pęczek nerwowy przewody wysepki trzustkowe Pęcherzyk trzustkowy Komórki śródpęcherzykowe
Trzustka to złożony gruczoł o budowie zrazikowej, posiadający dominującą część zewnątrzwydzielniczą i małe skupiska komórek dokrewnych (wysepki trzustkowe Langerhansa). wysepki trzustkowe Układ pokarmowy
Dlaczego płuca chorują?
Dlaczego płuca chorują? Dr med. Piotr Dąbrowiecki Wojskowy Instytut Medyczny Polska Federacja Stowarzyszeń Chorych na Astmę Alergię i POCHP Budowa płuc Płuca to parzysty narząd o budowie pęcherzykowatej
Tkanka nabłonkowa HISTOLOGIA OGÓLNA (TKANKI)
HISTOLOGIA OGÓLNA (TKANKI) Elementy składowe tkanki: komórki (o podobnym pochodzeniu, zbliżonej strukturze i funkcji) substancja międzykomórkowa (produkowana przez komórki) Tkanka nabłonkowa Główne rodzaje
Przeanalizuj 12 obrazów tkanek z otrzymanego katalogu od prowadzącego zajęcia i opisz każde zdjęcie w tabeli zgodnie z podanym wzorem:
Anatomia i Fizjologia Ćwiczenie 1 Klasyfikacja obrazów mikroskopowych tkanek Przeanalizuj 12 obrazów tkanek z otrzymanego katalogu od prowadzącego zajęcia i opisz każde zdjęcie w tabeli zgodnie z podanym
biologiczne mechanizmy zachowania seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski
biologiczne mechanizmy zachowania seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski michal.michalowski@uwr.edu.pl michaladamichalowski@gmail.com michal.michalowski@uwr.edu.pl https://mmichalowskiuwr.wordpress.com/
TKANKA ŁĄCZNA. Komórki. Włókna. Substancja podstawowa. Substancja międzykomórkowa
Funkcje tkanki łącznej: TKANKA ŁĄCZNA łączy, utrzymuje i podpiera inne tkanki pośredniczy w rozprowadzaniu tlenu, substancji odŝywczych i biologicznie czynnych w organizmie odpowiada za większość procesów
Gruczoły układu pokarmowego
Ślinianki złożone gruczoły o budowie zrazikowej zbudowane z: - odcinków (jednostek) wydzielniczych (pęcherzyki surowicze, cewki śluzowe) - przewodów wyprowadzających Gruczoły układu pokarmowego Główne
UKŁAD ROZRODCZY MĘSKI
Gonady Jądro UKŁAD ROZRODCZY MĘSKI produkują gamety produkują hormony płciowe Kanalik nasienny Zrazik jądra: kanaliki nasienne tkanka łączna śródmiąŝszowa zawierająca: naczynia krwionośne, włókna nerwowe,
ODDYCHANIE. Taka wymiana gazowa między organizmem a otoczeniem nazywana jest ODDYCHANIEM
UKŁAD ODDECHOWY ODDYCHANIE Jest jedną z najważniejszych czynności organizmów i podstawowym przejawem życia Człowiek potrzebuje tlenu do przeprowadzenia utlenienia wewnątrzkomórkowego dlatego gaz ten musi
Zagadnienia wymagane na egzaminie z przedmiotu Histologia i embriologia
Zagadnienia wymagane na egzaminie z przedmiotu Histologia i embriologia HISTOLOGIA OGÓLNA 1. Budowa, występowanie i funkcja blaszki i błony podstawnej 2. Zróżnicowanie wierzchołkowe komórek nabłonkowych
Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo. pl
Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo. pl Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą być wykorzystywane przez jego Użytkowników
Histologia i embriologia
Histologia i embriologia 1. Tematy wykładów łącznie 35 godzin (11 wykładów 3-godzinnych i 1 wykład 2-godzinny) Lp. Tytuł wykładu 1 Tkanki definicja i klasyfikacja. Tkanka nabłonkowa - 3 godz. 2 Definicja
Gruczoły układu pokarmowego
Ślinianki złożone gruczoły o budowie zrazikowej zbudowane z: - odcinków (jednostek) wydzielniczych (pęcherzyki surowicze, cewki śluzowe) - przewodów wyprowadzających Gruczoły układu pokarmowego Główne
Tkanka nerwowa. Komórki: komórki nerwowe (neurony) sygnalizacja komórki neurogleju (glejowe) ochrona, wspomaganie
Komórki: komórki nerwowe (neurony) sygnalizacja komórki neurogleju (glejowe) ochrona, wspomaganie Tkanka nerwowa Substancja międzykomórkowa: prawie nieobecna (blaszki podstawne) pobudliwość przewodnictwo
I PORUSZAM SIĘ, ODDYCHAM I CZUJĘ
I PORUSZAM SIĘ, ODDYCHAM I CZUJĘ Zadanie 1. Dokończ zdania. A. Serce i wątroba to przykłady.... B. Najmniejszym elementem budującym organizm człowieka jest....... C. Zespół komórek podobnych do siebie
UKŁAD ODDECHOWY
Zadanie 1. (1 pkt). Na rysunku przedstawiono pęcherzyki płucne oplecione siecią naczyń krwionośnych. Określ znaczenie gęstej sieci naczyń krwionośnych oplatających pęcherzyki płucne.... Zadanie 2. (2 pkt)
Tkanka nabłonkowa. (budowa)
Tkanka nabłonkowa (budowa) Komórki tkanki nabłonkowej tworzą zwarte warstwy, zwane nabłonkami. Są układem ściśle upakowanych komórek tworzących błony. 1) główną masę tkanki stanowią komórki. 2) istota
Układ pokarmowy Cz. II
Układ pokarmowy Cz. II Cewa pokarmowa Warstwy cewy pokarmowej: 1. Błona śluzowa nabłonek blaszka właściwa muscularis mucosae 2. Błona podśluzowa 3. Błona mięśniowa warstwa okrężna warstwa podłużna 4. Błona
Histologia (gr. histos = utkanie; łac. textus = utkanie, tkanina, plecionka) jest nauką o budowie i czynnościach tkanek.
Histologia (gr. histos = utkanie; łac. textus = utkanie, tkanina, plecionka) jest nauką o budowie i czynnościach tkanek. Wyróżnia się: histologię ogólną naukę o ogólnej budowie i funkcjach podstawowych
Tkanka nabłonkowa. 46. Tarczyca (H/E) 13. Rogówka (H/E) 63. Dwunastnica (H/E) 74. Pęcherz moczowy (H/E)
Tkanka nabłonkowa 46. Tarczyca (H/E) 1. Zrąb: tkanka łączna luźna 2. Miąższ: pęcherzyki tarczycy - nabłonek 1-warstwowy sześcienny 3. Naczynia krwionośne: tętnice, żyły, naczynia włosowate śródbłonek naczyń
kora - zewnętrzny (podzielony na pas zewn. i wewn.) - wewnętrzny kolumna promien. rdzenne kielichy mniejsze Kanaliki nerkowe
UKŁAD Ogólna budowa nerki - labirynt - promienie rdzenne - zewnętrzny (podzielony na pas zewn. i wewn.) - wewnętrzny zatoka MOCZOWY kolumna piramida promien. rdzenne kielichy mniejsze wewn. kielichy większe
Warstwy ściany gałki ocznej: nerw wzrokowy. Warstwy: błona Descemeta (kolagen VIII i błona podstawna) nabłonek jednowarstwowy
NARZĄD WZROKU Oko można porównać do kamery cyfrowej, wyposażonej w: system soczewek (rogówka, soczewka, ciało szkliste) automatyczną regulację ostrości obrazu (akomodacja) automatyczną regulację przesłony
DLA PLACÓWKI EDUKACJI USTAWICZNEJ EFIB mgr Weronika Szaj, wszelkie prawa zastrzeżone
Układ pokarmowy przewód pokarmowy wątroba trzustka DLA PLACÓWKI EDUKACJI USTAWICZNEJ EFIB Przewód pokarmowy: ściany: błona śluzowa nabłonek wielowarstwowy płaski jama ustna, gardło, przełyk nabłonek jednowarstwowy
kora - zewnętrzny (podzielony na pas zewn. i wewn.) - wewnętrzny kolumna promien. rdzenne kielichy mniejsze Kanaliki nerkowe
UKŁAD Ogólna budowa nerki - labirynt - promienie rdzenne - zewnętrzny (podzielony na pas zewn. i wewn.) - wewnętrzny zatoka MOCZOWY kolumna piramida promien. rdzenne kielichy mniejsze wewn. kielichy większe
Warstwy ściany gałki ocznej: Ogólna topografia oka. Rogówka. Twardówka
Oko można porównać do kamery cyfrowej, wyposażonej w: system soczewek (rogówka, soczewka, ciało szkliste) automatyczną regulację ostrości obrazu (akomodacja) automatyczną regulację przesłony (adaptacja)
KARTA ODPOWIEDZI konkurs z biologii dla uczniów szkół podstawowych ETAP SZKOLNY
KARTA ODPOWIEDZI konkurs z biologii dla uczniów szkół podstawowych ETAP SZKOLNY nr zad. max punktów 1. 4 pkt. A. ośrodek dotyku płat ciemieniowy ośrodek ruchowy płat czołowy ośrodek Wernickiego płat skroniowy
tel:
Funkcjonalny model krtani, powiększenie 4x Nr ref: MA01453 Informacja o produkcie: Funkcjonalny model krtani. Powiększenie 4x Wysokiej jakości powiększony model krtani wraz z kością gnykową. W prawej części
WITAMY NA KURSIE HISTOLOGII
WITAMY NA KURSIE HISTOLOGII W XIX wieku... Histologia to nauka o mikroskopowej budowie komórek, tkanek i narządów W XXI wieku... Kurs histologii: teoria... Histologia to nauka o powiązaniach struktury
Układ rozrodczy żeński
Układ rozrodczy żeński (cz. 1) zawiązkowe powierzchniowy i osłonka biaława Jajnik wzrastający - powierzchniowy: jednowarstwowy sześcienny (pochodna międzybłonka) - osłonka biaława (tk. łączna zbita) -
WITAMY NA KURSIE HISTOLOGII
WITAMY NA KURSIE HISTOLOGII W XIX wieku... Histologia to nauka o mikroskopowej budowie komórek, tkanek i narządów W XXI wieku... Kurs histologii: teoria... Histologia to nauka o powiązaniach struktury
Tkanka limfoidalna i układ limfatyczny
Mechanizmy obronne organizmu: Tkanka limfoidalna i układ limfatyczny Odporność wrodzona: bariery nabłonkowe komórki fagocytujące ostre stany zapalne (neutrofile, makrofagi, inne granulocyty, mastocyty)
Układy: oddechowy, krążenia,
Układy: oddechowy, krążenia, Kurs Kynologia ESPZiWP Układ oddechowy Układ oddechowy jest odpowiedzialny za utrzymanie stałej wymiany gazów między organizmem a środowiskiem. Składa się z dróg oddechowych
Układ nerwowy. Centralny układ nerwowy Mózg Rdzeń kręgowy Obwodowy układ nerwowy Nerwy Zwoje Zakończenia nerwowe
Układ nerwowy Centralny układ nerwowy Mózg Rdzeń kręgowy Obwodowy układ nerwowy Nerwy Zwoje Zakończenia nerwowe Tkanka nerwowa Komórki nerwowe NEURONY Komórki glejowe Typy neuronów Czuciowe (afferentne)
Recenzja pracy. BIOLOGIA poziom podstawowy. pieczątka/nazwa szkoły. klasa 1 LO PK nr 1 semestr I /2011/2012
pieczątka/nazwa szkoły BIOLOGIA poziom podstawowy klasa 1 LO PK nr 1 semestr I /2011/2012 Uwaga! Strona tytułowa stanowi integralną część pracy kontrolnej. Wypełnij wszystkie pola czytelnie drukowanymi
ANATOMIA FUNKCJONALNA
BOGUSŁAW MARECKI ANATOMIA FUNKCJONALNA TOM II UKŁADY: naczyniowy, oddechowy, trawienny, moczowy, płciowy, nerwowy, wewnątrzwydzielniczy, narządów zmysłów, powłoka wspólna Akademia Wychowania Fizycznego
KRĄŻENIE KRWI ŚREDNIE I MAŁE ŻYŁY ŻYŁKI (WENULE)
KRĄŻENIE KRWI SERCE DUŻE ŻYŁY DUŻE TĘTNICE (SPRĘŻYSTE) UKŁAD NACZYNIOWY ŚREDNIE I MAŁE ŻYŁY ŻYŁKI (WENULE) ŚREDNIE I MAŁE TĘTNICE (MIĘŚNIOWE) TĘTNICZKI (ARTERIOLE) N. POZAWŁOSOWATE N. PRZEDWŁOSOWATE (POSTKAPILARY)
Cewka śluzowa. przeciwwirusowe. Zbiorczy schemat odcinków. wydzielniczych. i przewodów wyprowadzających ślinianek. Pół księżyc
JAMA USTNA jest zwilżana wydzieliną (ślina) produkowaną przez drobne gruczoły ślinowe (omówione uprzednio) oraz wydzieliną dużych gruczołów ślinowych (ŚLINIANEK). ŚLINIANKI STAW SKRONIOWO-ŻUCHWOWY Duża
biologia w gimnazjum UKŁAD KRWIONOŚNY CZŁOWIEKA
biologia w gimnazjum 2 UKŁAD KRWIONOŚNY CZŁOWIEKA SKŁAD KRWI OSOCZE Jest płynną częścią krwi i stanowi 55% jej objętości. Jest podstawowym środowiskiem dla elementów morfotycznych. Zawiera 91% wody, 8%
UKŁAD MOCZOWY. Ogólna budowa nerki (wielopłatowej) Typy nerek u ssaków:
Ogólna budowa nerki (wielopłatowej) - labirynt - promienie rdzenne (podzielony na piramidy = płaty) - zewnętrzny (podzielony na pas zewn. i wewn.) - wewnętrzny kolumna piramida promienie rdzenne UKŁAD
Tkanka nerwowa. pobudliwość przewodnictwo
Komórki: komórki nerwowe (neurony) - sygnalizacja, neurosekrecja komórki neurogleju (glejowe) - ochrona, wspomaganie Tkanka nerwowa Substancja międzykomórkowa: prawie nieobecna (blaszki podstawne) pobudliwość
Biotechnologia Poziom kształcenia: Studia I stopnia Semestr I Profil kształcenia:
Wyższa Szkoła Medyczna w Białymstoku Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: Wydział Ogólnomedyczny Nazwa kierunku: Biotechnologia Poziom kształcenia: Studia I stopnia Semestr I Profil kształcenia: praktyczny
Karty pracy dla grup Przykładowe odpowiedzi
Jama ustna Karty pracy dla grup Przykładowe odpowiedzi Karta pracy I 1. Wykonaj schematyczny rysunek zęba i podpisz jego najważniejsze części. 2. Uzupełnij tabelę. Zęby Rozdrabnianie pokarmu Język Gruczoły
Tkanka mięśniowa. pobudliwość kurczliwość
Aparat kurczliwy: miofilamenty cienkie ( i białka pomocnicze) miofilamenty grube (miozyna 2) Tkanka mięśniowa troponina tropomiozyna troponina lub kaldesmon i kalponina łańcuchy lekkie miozyna 2 pobudliwość
Spis treści. Komórki, tkanki i narządy układu odpornościowego 5. Swoista odpowiedź immunologiczna: mechanizmy 53. Odporność nieswoista 15
Spis treści Komórki, tkanki i narządy układu odpornościowego 5 1. Wstęp: układ odpornościowy 7 2. Komórki układu odpornościowego 8 3. kanki i narządy układu odpornościowego 10 Odporność nieswoista 15 1.
Skóra. - jest dużym i rozległym narządem, osiąga powierzchnię około 2 m 2. - u dorosłego człowieka waży 4-5 kg, co stanowi 6% masy ciała
Skóra - jest dużym i rozległym narządem, osiąga powierzchnię około 2 m 2 - u dorosłego człowieka waży 4-5 kg, co stanowi 6% masy ciała - grubość skóry jest zmienna i w zależności od okolicy ciała wynosi
Układ rozrodczy. Jądro nasieniowód najądrze. Tkanka łączna tworzy torebkę i przegrody dzielące miąższ na zraziki. Kanalik nasienny
Jądro nasieniowód najądrze Układ rozrodczy Tkanka łączna tworzy torebkę i przegrody dzielące miąższ na zraziki Kanalik nasienny Zrazik jądra: kanaliki nasienne tkanka łączna śródmiąższowa zawierająca:
Tkanka nerwowa. Komórki: komórki nerwowe (neurony) sygnalizacja komórki neurogleju (glejowe) ochrona, wspomaganie
Komórki: komórki nerwowe (neurony) sygnalizacja komórki neurogleju (glejowe) ochrona, wspomaganie Tkanka nerwowa Substancja międzykomórkowa: prawie nieobecna (blaszki podstawne) pobudliwość przewodnictwo
KLASA I. TEMAT LEKCJI: Budowa i funkcja układu oddechowego człowieka. DZIAŁ: Organizm człowieka jako zintegrowana całość Układ oddechowy
KLASA I TEMAT LEKCJI: Budowa i funkcja układu oddechowego człowieka DZIAŁ: Organizm człowieka jako zintegrowana całość Układ oddechowy 1. Cele edukacyjne a) kształcenia w zakresie wiadomości uczeń: - wylicza
ŁOŻYSKO I GRUCZOŁ MLEKOWY
ŁOŻYSKO I GRUCZOŁ MLEKOWY Ogólna budowa łożyska Rozwój kosmków łożyskowych 1. Inwazja trofoblastu (10 dzień) Trofoblast nacieka endometrium, niszczy ściany naczyń. Tworzy się system połączonych przestrzeni
Autonomiczny układ nerwowy - AUN
Autonomiczny układ nerwowy - AUN AUN - różnice anatomiczne część współczulna część przywspółczulna włókna nerwowe tworzą odrębne nerwy (nerw trzewny większy) wchodzą w skład nerwów czaszkowych lub rdzeniowych
UKŁAD ROZRODCZY MĘSKI. Jądro i najądrze. Kanalik nasienny
Jądro i najądrze UKŁAD ROZRODCZY nasieniowód głowa najądrza przewodziki wyprowadzające MĘSKI trzon najądrza kanalik nasienny przegroda łącznotkankowa śródjądrze biaława sieć jądra błona surowicza ogon
TKANKA NABŁONKOWA GRUCZOŁY WYDZIELANIA ZEWNĘTRZNEGO
TKANKA NABŁONKOWA GRUCZOŁY WYDZIELANIA ZEWNĘTRZNEGO Morfologia komórki, tkanki, narządu odzwierciedla funkcję Międzybłonek (Mezotelium) Pęcherzyk surowiczy ślinianki, trzustki Cewka śluzowa Tkanka nabłonkowa
Ruch i mięśnie. dr Magdalena Markowska
Ruch i mięśnie dr Magdalena Markowska Zjawisko ruchu Przykład współpracy wielu układów Szkielet Szkielet wewnętrzny: szkielet znajdujący się wewnątrz ciała, otoczony innymi tkankami. U kręgowców składa
Gruczoły układu pokarmowego
Ślinianki złożone gruczoły o budowie zrazikowej zbudowane z: - odcinków (jednostek) wydzielniczych (pęcherzyki surowicze, cewki śluzowe) - przewodów wyprowadzających Gruczoły układu pokarmowego wąskie
Temat: Budowa i działanie narządu wzroku.
Temat: Budowa i działanie narządu wzroku. Oko jest narządem wzroku. Umożliwia ono rozróżnianie barw i widzenie przedmiotów znajdujących się w różnych odległościach. Oko jest umiejscowione w kostnym oczodole.
Gruczoły ślinowe i staw skroniowo-żuchwowy
Gruczoły ślinowe i staw skroniowo-żuchwowy Jama ustna zwilżana jest przez wydzielinę zarówno niewielkich gruczołów zlokalizowanych w błonie podśluzowej (tzw. małych gruczołów ślinowych), jak i dużych gruczołów
Temat: Higiena i choroby układu oddechowego.
Temat: Higiena i choroby układu oddechowego. 1. Sprawność układu oddechowego - ważnym czynnikiem zdrowotnym. a) zanieczyszczenia powietrza Pyły miedzi, aluminium, żelaza, ołowiu, piaskowe, węglowe, azbestowe,
a/ narząd słuchu b/ narząd statyczny
Ucho Ucho = narząd przedsionkowoślimakowy a/ narząd słuchu b/ narząd statyczny I. Ucho zewnętrzne: 1/ małŝowina uszna 2/ przewód słuchowy zewnętrzny - szkielet: chrzęstny, kostny - skóra: włosy, gruczoły
Układ oddechowy. Wymiana gazowa = respiracja wymiana tlenu i dwutlenku węgla między środowiskiem zewnętrznym a organizmem.
Układ oddechowy Wymiana gazowa = respiracja wymiana tlenu i dwutlenku węgla między środowiskiem zewnętrznym a organizmem. 1 oddychanie zewnętrzne między środowiskiem zewnętrznym a narządem (układem) oddechowym,
Układ pokarmowy. Błona śluzowa - warstwa tkankowa wyścielająca wewnętrzne powierzchnie przewodów organizmu, - stale wilgotna.
Układ pokarmowy Błona śluzowa - warstwa tkankowa wyścielająca wewnętrzne powierzchnie przewodów organizmu, - stale wilgotna nabłonek blaszka właściwa --------------------------- błona podśluzowa Blaszka
ŁOŻYSKO I GRUCZOŁ MLEKOWY
Łożysko jest miejscem kontaktu tkanek płodu i matki oraz wymiany gazów i substancji pomiędzy krwią matki i płodu ŁOŻYSKO I GRUCZOŁ MLEKOWY W celu zwiększenia powierzchni tej wymiany część płodowa łożyska
Powłoki skórne. Powłoki skórne = skóra + tkanka podskórna + twory skórne (gruczoły, włosy, paznokcie)
Powłoki skórne Powłoki skórne = skóra + tkanka podskórna + twory skórne (gruczoły, włosy, paznokcie) Funkcje: ochrona termoregulacja gospodarka wodno-jonowa funkcja zmysłowa synteza witaminy D Warstwy
Pytania na II-gi termin poprawkowy z anatomii prawidłowej człowieka dla studentów Oddziału Stomatologicznego
Pytania na II-gi termin poprawkowy z anatomii prawidłowej człowieka dla studentów Oddziału Stomatologicznego CZASZKA 1. Połączenia ścisłe kości czaszki. Ciemiączka 2. Staw szczytowo-potyliczny 3. Staw