Budowa i funkcje układu pokarmowego.

Transkrypt

1 Literka.pl Budowa i funkcje układu pokarmowego. Data dodania: :40:08 Autor: Iwona Ewa Wiśniewska Jest to konspekt przeznaczony dla klasy I gimnazjum z tematu: Budowa i funkcje układu pokarmowego. Publikuję go celem dzielenia się doświadczeniem z innymi nauczycielami. Iwona Wiśniewska nauczycielka biologii w Gimnazjum Nr 1 w Raszynie Konspekt do lekcji biologii dla I klasy gimnazjum Dział programowy: Budowa i funkcje organizmu człowieka. Temat: Budowa i funkcje układu pokarmowego. Hasło programowe: Układ pokarmowy Czas realizacji: 1 godzina lekcyjna Cele lekcji: 1. wiadomości: uczeń w odpowiedniej kolejności wymienia odcinki przewodu pokarmowego, wyjaśnia na czym polega trawienie pokarmów, zna rolę narządów układu pokarmowego, 2. umiejętności: uczeń na schemacie lub rysunku rozpoznaje poszczególne narządy przewodu pokarmowego, wykazuje związek budowy narządów układu pokarmowego z pełniona funkcji,

2 umie zinterpretować przyczyny powstawania próchnicy, 3. postawy: uczeń jest przekonany o konieczności utrzymania higieny jamy ustnej, kształtuje racjonalne podejście do stanu swojego zdrowia, szanuje środki dydaktyczne. Metody pracy: pogadanka heurystyczna z elementami wykładu. Forma pracy: indywidualna oraz w grupach. Środki dydaktyczne: projektoskop foliogramy pt. Budowa układu pokarmowego Fazy połykania kęsa pokarmowego Budowa zęba Zęby człowieka Budowa ściany jelita cienkiego plansza o budowie układu pokarmowego gumowa rurka i piłeczka do modelu ruchu robaczkowego podręcznik i zeszyt ćwiczeń karteczki za aktywność Literatura dla nauczyciela: E. Jastrzębska, E. Pytka-Gutowska: podręcznik Bliżej Biologii część 2, WSiP E. Jastrzębska, E. Pytka-Gutowska: zeszyt ćwiczeń Bliżej Biologii część 2, WSiP J. W. Kimbal: Biologia, PWN, Warszawa 1979 B. Klimuszko: Biologia, Żak, Warszawa 1999 E. Kłos: Ciekawa biologia, WSiP 2002 W. Lewiński, J. Prokop: Biologia, OPERON 2002

3 Z. Sendecka, E. Szedzianis: Biologia, OPERON 2009 K. Stypińska: Biologia Vademecum, GREG 2006 I. Jarosz: Repetytorium Gimnazjalisty, Biologia, Zielona Sowa 2008 Literatura dla ucznia: Podręcznik Bliżej Biologii, część 2, autor Ewa Jastrzębska i Ewa Pytka-Gutowska, wyd. WSiP Zeszyt ćwiczeń E. Jastrzębska, E Pytka-Gutowska, Wyd. WSiP Tok lekcji : 1. Faza przygotowawcza: Przywitanie uczniów Sprawdzenie listy obecności Sprawdzenie wiadomości z poprzedniej lekcji. Ocenianie przez całą lekcję. Nauczyciel wyjaśnia, że za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje karteczkę. Zebranie trzech karteczek jest równoznaczne z otrzymaniem plusa, a trzy plusy to piątka do dziennika za aktywność. Podanie nowego tematu. Zapoznanie uczniów z celami lekcji. 2. Faza realizacyjna: N co to jest odżywianie? U jest to dostarczenie każdej żywej komórce składników pokarmowych. N jakie etapy pokonuje pokarm zanim dotrze do komórek? (zapis na tablicy) N Pokarm, który jemy składa się z wielocząsteczkowych substancji o złożonej budowie. W takiej postaci nie może dostać się do komórek. Dlatego zadaniem układu pokarmowego jest pobranie, rozdrobnienie i wchłonięcie składników pokarmowych. W każdym odcinku przewodu pokarmowego odbywa się inny proces, dlatego odcinki te mają inna budowę i nazwę. N Jak nazywa się pierwszy odcinek przewodu pokarmowego?

4 U jama ustna N - czym jest ograniczona (z przodu, z boku, od dołu i od góry)? Co znajduje się w jamie ustnej? U zęby, język i ujścia gruczołów ślinowych. N wyjaśnia budowę jamy ustnej oraz rodzaje i budowę zębów. Dlaczego i jak należy dbać o zęby? U żeby nie było próchnicy. Żeby mieć zdrowe zęby trzeba: przestrzegać higieny jamy ustnej używać odpowiednich szczoteczek i past od zębów prawidłowo odżywiać się systematycznie odwiedzać stomatologa N gardło jest wspólnym odcinkiem dla dwóch układów narządów. Czy wiecie dla jakich? U gardło jest wspólnym odcinkiem dla układu pokarmowego i oddechowego. N teraz wykonamy dwa doświadczenia. Proszę żeby każdy zwrócił uwagę na to, jak układa się język przy przełykaniu śliny (język wykonuje ruch do góry). Teraz proszę zwrócić uwagę na to, czy można zrobić wdech albo wydech przy przełykaniu? U przy przełykaniu nie można oddychać bo człowiek by się zakrztusił. N w krtani jest nagłośnia i ta w czasie przełykania wysuwa się, dlatego pokarm przechodzi przez gardło do przełyku, a potem do żołądka. N pokazuje na modelu (plastykowej rurki i piłeczki) na czym polega ruch perystaltyczny. N kolejnym odcinkiem przewodu pokarmowego jest żołądek. Wnętrze żołądka jest wyścielone śluzem jest to ochrona ścian żołądka przed działaniem soku żołądkowego. Sok żołądkowy zawiera enzymy trawiące białka, oraz kwas solny. Kto wie, do czego może być potrzebny kwa solny? U kwas solny niszczy bakterie.

5 N kolejny odcinek to jelito cienkie, a pierwszy odcinek tego jelita to dwunastnica. Do dwunastnicy uchodzą dwa gruczoły wątroba i trzustka. Wątroba wydziela żółć, która ułatwia trawienie tłuszczy. Trzustka wydziela enzymy które trawią cukry, tłuszcze i białka. Dalszy odcinek jelita cienkiego jest przystosowany do wchłaniania substancji odżywczych. Powierzchnia jelita cienkiego jest silnie pofałdowana i ma miliony palczastych wyrostków zwanych kosmkami jelitowymi, powierzchnia chłonna wynosi około 300 m2 N co się dzieje z niestrawionym pokarmem? Gdzie dalej przechodzi? U Niestrawiony pokarm przechodzi do jelita grubego. N Tak, tu następuje wchłanianie wody i formowanie kału z niestrawionych resztek pokarmowych. Dzięki ruchom robaczkowym jelita kał jest przesuwany do odbytu, tu następuje jego usunięcie na zewnątrz. Proces ten nazywamy defekacją lub wypróżnieniem. N na granicy między jelitem cienkim a grubym jest wyrostek robaczkowy. U człowieka jest to organ szczątkowy, tylko u zwierząt roślinożernych jest duży ponieważ zawiera bakterie pomocne w rozkładzie celulozy (składnika ścian komórkowych). N podsumowuje najważniejsze wiadomości z lekcji. N proszę o otworzenie zeszytów ćwiczeń na temacie nr17. N przydziela poszczególne zadania do pracy w grupach. U wykonują polecenia potem odczytują odpowiedzi. 3. Faza podsumowująca: N dokonuje podsumowania i utrwalenia zdobytej wiedzy. Ocenia najaktywniejszych uczniów w zależności od ilości zebranych karteczek. N zadaje pracę domową: Zaplanować plakat lub hasło na temat: jak zapobiegać próchnicy? Opracowała: Iwona Ewa Wiśniewska

6 Literka.pl Literka.pl