Postawy: Uczeń: - Odpowiada za bezpieczeństwo własne i kolegów, - Jest dociekliwy i dokładny, - Wykazuje postawę badawczą.

Transkrypt

1 Temat: Udział tlenu w niektórych przemianach chemicznych scenariusz lekcji przyrody klasie V. Dział: Podstawowe właściwości i budowa materii. Zakres treści: - rola tlenu w niektórych procesach chemicznych, - powszechność zjawisk z udziałem tlenu, - opis procesu spalania, - oddychanie jako przykład procesu z udziałem tlenu. Cele ogólne lekcji: - Dostrzeganie zależności istniejących w środowisku przyrodniczym. - Zachęcanie do przygotowywania i przeprowadzania własnych doświadczeń. Cele operacyjne lekcji: Wiadomości: - nazywa składnik powietrza biorący udział w spalaniu, - opisuje proces spalania, - podaje przykłady substancji ulegających spalaniu, - uświadamia sobie konieczność udziału tlenu w procesie oddychania, - wskazuje zależność między procesem oddychania a wyzwoleniem energii z pokarmu, - wymienia procesy w których organizm wykorzystuje energię. Umiejętności: - wyjaśnia dlaczego nie należy otwierać okna w czasie pożaru, - dowodzi, ze oddychanie komórkowe to proces w którym bierze udział tlen, - porównuje proces utleniania w komórce i spalania, - analizuje i wyciąga wnioski z doświadczeń. Postawy: - Odpowiada za bezpieczeństwo własne i kolegów, - Jest dociekliwy i dokładny, - Wykazuje postawę badawczą. Metody: - pogadanka - doświadczenie eksperyment Formy pracy: - praca w grupach, - praca z całym zespołem klasowym. Środki dydaktyczne: - świeczki, zimne ognie, słoiki, zapałki, rurki, woda wapienna (przygotowana wcześniej przez nauczyciela), kartony, flamastry.

2 Tok lekcji: Faza wprowadzająca: 1. Sprawy organizacyjno- porządkowe. 2. Przypomnienie wiadomości. - W jaki sposób można udowodnić istnienie powietrza? - Jaki jest jego skład? Faza realizacji: - Skąd w powietrzu bierze się tlen? Co potocznie nazywamy jego fabryką? (na podstawie wiadomości z kl. IV Procesy życiowe organizmów). - Skąd w powietrzu bierze się dwutlenek węgla? (j. w.) - Sprawdź co dzieje się z wodą wapienną pod wpływem działania dwutlenku węgla. Wykonaj doświadczenie (w grupach): Do słoika wlej trochę wody wapiennej, a następnie wdmuchuj powoli przez rurkę (zachowując szczególną ostrożność) wydmuchiwane z płuc powietrze. Pamiętaj, że należy wdmuchiwać dwutlenek węgla pod powierzchnię wody. Dokonaj obserwacji, uzupełnij rysunek i wyciągnij wnioski (karta pracy zadanie1) - Czy znasz jakiś proces, którego przebieg jest uzależniony od obecności powietrza? - Jak nazywa się składnik powietrza biorący udział w spalaniu? - Jakie doświadczenie proponujesz wykonać, aby przekonać się, że spalanie nie jest możliwe bez udziału tlenu (posługując się przygotowanymi pomocami)? - wysuwanie pomysłów, - przewidywanie wyniku propozycji uczniów, - wybór rozwiązania, - wykonanie doświadczenia w grupach, - dokonanie obserwacji, wykonanie rysunku, wyciagnięcie wniosku (zadanie 2) - Czy w przypadku wystąpienia pożaru należy szeroko otworzyć okno? Wyjaśnij dlaczego nie należy tego robić. - Co powstaje w wyniku reakcji spalania? Wykonaj zadanie numer 3 (w grupach) - Wykorzystaj słoik z doświadczenia nr 2. Delikatnie odkręć słoik i wyjmij świeczkę. Wlej do słoika wodę wapienną. Zapisz obserwacje i wyciągnij wnioski. - Obserwuj zapalona zapałkę, świeczkę, zimny ogień. Jakie jeszcze obserwujesz efekty spalania? Zapisz wynik obserwacji w karcie pracy zadanie nr 4. - Jakie znasz substancje, które mogą ulegać spalaniu? - Jaka jest szybkość reakcji spalania? Podsumowanie wiadomości o spalaniu. Zapisanie tematu lekcji i najważniejszych informacji w zeszycie.

3 - Przypomnij na czym polega proces oddychania (wymiana gazowa). - Czy zauważasz jakieś podobieństwa między procesem spalania a oddychaniem? - Co stanowi substancję spalaną w procesie oddychania? - Czy w trakcie oddychania także wytwarza się energia? - Wymień procesy, w których organizm wykorzystuje wytworzoną energię. - Jakim procesem chemicznym jest wiec oddychanie? - Uzasadnij konieczność wietrzenia pomieszczeń w których odbywają się lekcje. - Czy zauważasz jakąś istotną różnicę między oddychaniem a spalaniem? Co by się stało gdyby spalanie pokarmu odbywało się tak samo gwałtownie? Podsumowanie wiadomości o oddychaniu i zapisanie najważniejszych informacji w zeszycie. Faza podsumowująca: - Dlaczego należy chronić powietrze przed zanieczyszczeniami? - Dlaczego trzeba chronić każdą roślinę? Wymyślcie w grupach i zapiszcie na kartonach hasło ekologiczne związane z tematem dzisiejszej lekcji. Praca domowa: Przygotuj ustną odpowiedź na pytanie: Co mógłbyś zrobić, by zwiększyć ilość tlenu w najbliższej okolicy?

4 KARTA PRACY GRUPY Zadanie 1. Do słoika wlej trochę wody wapiennej, a następnie wdmuchuj przez rurkę pod powierzchnię cieczy powietrze wydychane z płuc. Zaobserwuj, co stało się z wodą wapienną pod wpływem działania dwutlenku węgla. Obserwacje: Wniosek: Zadanie 2. Zaplanuj doświadczenie obrazujące, że spalanie nie jest możliwe bez dostępu powietrza. Wykonaj rysunek obrazujący doświadczenie i opisz go. Obserwacje: Wniosek: Spalanie musi odbywać się w obecności powietrza (tlenu).

5 Zadanie 3. Odkręć delikatnie wieczko słoika, w którym poprzednio zgasła świeczka. Nie zmieniając położenia słoika i w miarę sprawnie wyjmij z niego świeczkę. Wlej do słoika wodę wapienną. Zaobserwuj, co stało się z wodą wapienną. Wyjaśnij jaki gaz, będący efektem spalania, znajdował się w słoiku. Obserwacje: Wniosek: Zadanie 4. Po przeprowadzonej obserwacji procesu spalania uzupełnij zdanie. Proces spalania zachodzi szybko, z wydzielaniem... w postaci... i....