Podaj, który schemat (A czy B) obrazuje położenie przepony podczas wydechu oraz określ, z jakiego rodzaju tkanki zbudowana jest przepona...

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Podaj, który schemat (A czy B) obrazuje położenie przepony podczas wydechu oraz określ, z jakiego rodzaju tkanki zbudowana jest przepona..."

Transkrypt

1 Układ oddechowy Zadanie 1 (2 pkt) Poniższy rysunek obrazuje w sposób uproszczony budowę nabłonka jednowarstwowego, wielorzędowego wyścielającego, między innymi, drogi oddechowe. Wyjaśnij, na czym polega adaptacja w budowie nabłonka dróg oddechowych do pełnienia określonych funkcji przez tę tkankę. W odpowiedzi uwzględnij dwa elementy budowy nabłonka oddechowego przedstawione na rysunku. Zadanie 2 ( 1 pkt) Zamieszczony obok schemat przedstawia budowę mitochondrium. Podaj nazwę etapu oddychania tlenowego zlokalizowanego w miejscu oznaczonym A. Zadanie 3 (2 pkt.) W mediach często spotykamy określenie zielone płuca Polski, odnoszone do jakiegoś dużego kompleksu leśnego, np. Puszczy Białowieskiej. Oceń trafność tego określenia, biorąc pod uwagę bilans wymiany gazowej płuc i takiego kompleksu leśnego... Zadanie 4 (2 pkt) Wentylacja płuc wiąże się z ruchami oddechowymi, które obejmują wdech i wydech. Jedną ze struktur uczestniczących w wentylacji płuc jest przepona. Podaj, który schemat (A czy B) obrazuje położenie przepony podczas wydechu oraz określ, z jakiego rodzaju tkanki zbudowana jest przepona.

2 % zawartość Zadanie 5 (3 pkt) Wymiana i transport gazów oddechowych w organizmie człowieka zachodzi na dwóch poziomach: organów jakimi są płuca i w tkankach. a) Przedstaw mechanizm i kierunek wymiany gazów oddechowych między pęcherzykami płucnymi a krwią..... b) Wybierz i podkreśl prawidłową odpowiedź: Pęcherzyki płucne są zbudowane z nabłonka: A. wielowarstwowego, B. jednowarstwowego sześciennego, C. jednowarstwowego cylindrycznego, D. jednowarstwowego płaskiego. c) Wyjaśnij, w jaki sposób odbywa się transport dwutlenku węgla i tlenu we krwi.... Zadanie 6 (2 pkt) Uczeń ma do dyspozycji: zlewkę szklaną, wodę wapienną [roztwór Ca(OH)2], rurkę szklaną. Podaj kolejność czynności ucznia, który na lekcji biologii sprawdzi, że w powietrzu wydychanym znajduje się CO2.... Zadanie 7 (2 pkt) Na wykresie przedstawiono procentową zawartość różnych substancji w powietrzu wdychanym i wydychanym przez człowieka ,03 4 azot tlen dwutlenek węgla wdech wydech 0,5 6 para wodna Podaj dwie różnice w składzie powietrza wdychanego i wydychanego oraz wyjaśnij przyczynę każdej z nich Zadanie 8 (2 pkt) Wpływ wysiłku fizycznego na pracę układu oddechowego można zaobserwować podczas lekcji wychowania fizycznego, kiedy uczniowie biegną na 60 m. Zaplanuj obserwację wpływu wysiłku fizycznego na układ oddechowy, podając parametr, który będzie obserwowany i sposób przeprowadzenia obserwacji. Zadanie 9 (1 pkt) W tabeli przedstawiono wyniki pomiarów ciśnienia parcjalnego gazów oddechowych oraz prężność tych gazów w naczyniach włosowatych.

3 Na podstawie powyższych danych zaznacz trafne wyjaśnienie mechanizmu przenikania tlenu z powietrza pęcherzykowego do krwi oraz dwutlenku węgla z krwi do powietrza pęcherzykowego. A. Występuje dyfuzja tych gazów zgodna z gradientem ich ciśnień w powietrzu atmosferycznym i krwi. B. Ciśnienie parcjalne tych gazów w powietrzu pęcherzykowym jest inne niż ich prężność w naczyniach włosowatych. C. Występuje korzystna różnica ciśnień obu gazów w powietrzu pęcherzykowym i we krwi, która pozwala na ich transport na zasadzie dyfuzji. D. Prężność obu gazów oddechowych w naczyniach włosowatych płuc jest wyższa od ich ciśnienia parcjalnego w powietrzu atmosferycznym, co powoduje ich dyfuzję. Zadanie 10. (2 pkt) W tabeli przedstawiono procentową zawartość tlenu i dwutlenku węgla w powietrzu wdychanym i w powietrzu wydychanym. Na podstawie danych z tabeli, określ kierunki przenikania O2 i CO2 w trakcie wymiany gazowej między pęcherzykami płucnymi a krwią w naczyniach krwionośnych. 1. Tlen Dwutlenek węgla... Zadanie 11. (1 pkt) Tlenek węgla (czad) dostając się do organizmu człowieka tworzy z hemoglobiną względnie trwały związek. Źródłem czadu mogą być spaliny i dym papierosowy. Uzasadnij opinię, że ludzie palący papierosy mogą być mniej wydolni fizycznie, niż niepalący.... Zadanie 12. (1 pkt) Na rysunku przedstawiono budowę pęcherzyka płucnego człowieka. Wyjaśnij na przykładzie jednego, przestawionego na rysunku elementu budowy pęcherzyka płucnego przystosowanie pęcherzyka do pełnionej funkcji. Zadanie 13 (1 pkt) Oddychanie jest przykładem procesu katabolicznego. Uzasadnij to stwierdzenie jednym argumentem....

4 Zadanie 14. (2 pkt) Schemat pęcherzyków płucnych człowieka oplecionych naczyniami krwionośnymi. Ustal, w którym z naczyń krwionośnych uwzględnionych na schemacie płynie krew bardziej natlenowaną. Odpowiedź krótko uzasadnij.... Zadanie 15. (2 pkt) W jamie nosowej wyróżnia się okolicę węchową, dzięki której odczuwane są zapachy i okolicę oddechową, w której wdychane powietrze zostaje oczyszczone, ogrzane i nawilżone. Podaj dwie cechy budowy jamy nosowej umożliwiające jej pełnienie dwóch z wyżej wymienionych funkcji. Zadanie 16. (1 pkt) Na uproszczonym wykresie przedstawiono zmiany objętości powietrza w płucach. Na podstawie analizy wykresu przyporządkuj każdej ze strzałek od 1 do 3 odpowiedni opis: A -jest to objętość powietrza wymieniana w płucach podczas głębokiego wdechu i wydechu. B -jest to objętość powietrza wymieniana w płucach podczas spokojnego wdechu i wydechu. C -jest to objętość powietrza, którą można usunąć z płuc po zakończeniu spokojnego wdechu. D - jest to część powietrza, której nie da się usunąć z płuc nawet przy maksymalnym wdechu i wydechu. Zadanie 17. (2 pkt) Spośród sformułowań wybierz dwa, które poprawnie przedstawiają zmiany w obrębie klatki piersiowej przy wdechu. A. Zwiększa się objętość klatki piersiowej i płuc. B. Zwiększa się objętość klatki piersiowej, a zmniejsza objętość płuc. C. Następuje rozkurcz mięśni międzyżebrowych (oddechowych, wdechowych). D. Przepona przesuwa się w kierunku jamy brzusznej. E. Przepona przesuwa się w kierunku klatki piersiowej.

5 Zadanie 18. (2 pkt) Schemat w sposób uproszczony ilustruje kierunki dyfuzji (przemieszczania się) dwutlenku węgla i tlenu w organizmie człowieka. Uzupełnij schemat, wpisując w puste pola nazwy elementów budowy organizmu człowieka, w których odbywa się wymiana gazowa. Zadanie 19. (2 pkt) Diagram przedstawia składowe pojemności płuc wyrażone przybliżoną objętością powietrza (w ml). Porównaj objętość powietrza, która może być wymieniana u człowieka w spoczynku i w czasie dużego wysiłku. W odpowiedzi posłuż się określonymi wartościami tych objętości powietrza (w ml). 1 Objętość zalegająca (nie jest usuwana z płuc) 2 Objętość zapasowa wydechowa 3 Objętość oddechowa przy spokojnym wdechu i wydechu 4 Objętość zapasowa wdechowa 5 Objętość życiowa przy głębokim wdechu i wydechu 6 Pojemność całkowita Zadanie 20. (2 pkt) Zadanie 21 (1pkt)

6 Zadanie 22 (2pkt) Zadanie 23 (2 pkt) Cały transport gazów oddechowych dokonuje się przy ścisłym współdziałaniu składników krwi. Opisz sposób transportu tlenu i dwutlenku węgla we krwi, uwzględniając postać, w jakiej transportowany jest każdy z tych gazów. Zadanie 24. (1 pkt) Tabela przedstawia różnicę między oddychaniem tlenowym i beztlenowym Zużycie energii w dwóch różnych typach komórek wynosi po 38 tys. cząsteczek ATP na sekundę w każdej komórce. Komórka A oddycha tlenowo, komórka B oddycha beztlenowo. Na podstawie analizy powyższych danych ustal i podaj, która z komórek (A czy B) będzie mieć większe zapotrzebowanie na glukozę. Swoją odpowiedź uzasadnij jednym argumentem. Zadanie 25. (7 pkt.) Występowanie organizmów w danym środowisku uzależnione jest również od obecności tlenu. a) Oceń prawdziwość stwierdzenia: Wszystkie organizmy uzyskują energię na drodze oddychania tlenowego. Podaj jeden argument uzasadniający odpowiedź b) Przyporządkuj nazwie etapu oddychania odpowiednią definicję.

7 I. Glikoliza A) Jest to złożony ciąg katalizowanych enzymatycznie reakcji (od kwasu cytrynowego do kwasu szczawiooctowego), polegający na utlenieniu czynnego octanu. II. Łańcuch oddechowy B) Jest to przebiegający w cytoplazmie etap oddychania (utlenianie końcowe) z komórkowego składający się ciągu katalizowanych enzymatycznie reakcji podczas, których następuje rozpad glukozy na dwie cząsteczki kwasu pirogronowego C) Jest to etap oddychania wewnątrzkomórkowego, polegający na przeniesieniu protonów wodoru i elektronów na tlen z wytworzeniem cząsteczki wody. I... II... a) Wymień substraty i produkty oddychania tlenowego. substraty: produkty: b) Podaj nazwę struktury komórkowej przedstawionej na rysunku oraz wskaż strzałką miejsce zachodzenia łańcucha oddechowego. Zadanie 26. ( 2 pkt.) Przedstaw sposób transportu tlenu oraz dwutlenku węgla w krwi człowieka. Tlen: Dwutlenek węgla: Zadanie 27. (1 pkt) Na diagramie przedstawiono umieralność ludzi z powodu chorób serca w zależności od liczby papierosów wypalanych dziennie. Na podstawie analizy diagramu przedstaw argument zachęcający ludzi palących papierosy do zerwania z nałogiem.

8 Zadanie 28. (1 pkt) Na rysunku przedstawiono pęcherzyki płucne oplecione siecią naczyń krwionośnych. Określ znaczenie gęstej sieci naczyń krwionośnych oplatających pęcherzyki płucne. Zadanie 29. (1 pkt) Między najgłębszym wdechem i wydechem wymieniane jest jednorazowo około 4200 cm 3 powietrza. W spoczynku wykonujemy zwykle 16 oddechów na minutę (wentylacja minutowa na poziomie 8000 cm 3 ). W czasie wysiłku wartość ta może wzrosnąć 20 razy. Zaproponuj ćwiczenie mające na celu uzyskanie lepszej wentylacji płuc. Zadanie 30. (2 pkt) Zbadano wpływ palenia papierosów oraz wpływ zanieczyszczenia powietrza na zachorowalność na przewlekłe zapalenie oskrzeli. Zanalizuj przedstawione na wykresie wyniki. Zapisz dwa wnioski.

9 Zadanie 31. (1 pkt) Zadanie 32. (2 pkt) Układ oddechowy człowieka tworzą drogi oddechowe oraz płuca. Na rysunku przedstawiono niektóre narządy tworzące drogi oddechowe. Podaj nazwę narządu oznaczonego literą A oraz wymień jedną funkcję pełnioną przez niego. Zadanie 33 (2pkt)

10 % zawartość Zadanie 34. ( 2 pkt.) Zbadano skład powietrza wdychanego i wydychanego przez człowieka. Wyniki badań przedstawiono na wykresach ,03 4 azot tlen dwutlenek węgla wdech A wydech B 0,5 6 para wodna Podaj, który z wykresów (A, czy B) przedstawia zawartość związków chemicznych w powietrzu wydychanym. Swój wybór uzasadnij jednym argumentem. Zadanie 35. (2 pkt) Na rysunku przedstawiono niektóre narządy tworzące drogi oddechowe. Podaj nazwy narządów oznaczonych na schemacie a... b... c... Zadanie 36. (2 pkt) W tabeli przedstawiono podstawowy skład chemiczny powietrza wdychanego wydychanego Narysuj diagram słupkowy porównujący skład gazów oddechowych w powietrzu wdychanym i wydychanym.

11 Zadanie 37. (1 pkt) Podany schemat przedstawia zasadę transportu gazów oddechowych w ciele człowieka z uwzględnieniem ciśnień parcjalnych gazów w mmhg. Na podstawie informacji zamieszczonych na schemacie wyjaśnij podstawowy mechanizm przenikania tlenu z powietrza pęcherzykowego do krwi. Zadanie 38. (3 pkt) Na schemacie przedstawiono budowę układu oddechowego człowieka. a) Wpisz (obok liter od A do D), nazwy zaznaczonych na rysunku elementów budowy układu oddechowego. b) Podaj nazwę procesu zachodzącego w płucach.

12 Zadanie 39. (2 pkt) Podczas wypadków dochodzi czasami do przebicia klatki piersiowej człowieka aż do jamy opłucnej. Objawem takiego urazu jest syk towarzyszący ruchom klatki piersiowej, spowodowany przepływem powietrza przez powstały otwór. Pierwsza pomoc polega na szczelnym zamknięciu otworu w klatce piersiowej folią lub plastrem. a) Wyjaśnij, jakie zmiany w płucach człowieka mogą być następstwem takiego urazu przy braku właściwej pomocy. b) Uzasadnij, posługując się jednym argumentem, dlaczego pierwsza pomoc powinna być udzielana w opisany sposób. Zadanie 40. (2 pkt) Sposób wentylacji płuc nie jest taki sam u wszystkich ludzi. Jeżeli w wentylacji płuc bierze udział przede wszystkim przepona, takie oddychanie nazywane jest brzusznym lub przeponowym. Gdy większe znaczenie ma praca klatki piersiowej, mówi się o oddychaniu piersiowym. Zaplanuj obserwację umożliwiającą sprawdzenie, który typ wentylacji częściej występuje u kobiet, a który u mężczyzn. Uwzględnij grupy badawcze oraz sposób prowadzenia obserwacji. Zadanie 42. (3 pkt) Wentylacja płuc polega na rytmicznych wdechach i wydechach, co przedstawia schemat. Utwórz tabelę i porównaj w niej przedstawione procesy.

13 Zadanie 43. (1 pkt) Rytmiczną zmianę objętości klatki piersiowej podczas wdechów i wydechów umożliwiają dwa rodzaje mięśni oddechowych: przepona i mięśnie międzyżebrowe. Podaj nazwę mięśnia, który będzie głównie umożliwiał oddech człowiekowi z ograniczoną ruchomością klatki piersiowej (np. przez założony na niej opatrunek gipsowy). Zadanie 44. (2 pkt) Na schemacie przedstawiono wartości objętości powietrza składające się na całkowitą pojemność płuc. Na podstawie informacji ze schematu: a) podaj wartość objętości powietrza, która może być dodatkowo pobrana, ponad objętość oddechową, w czasie maksymalnego wdechu..., b) podaj wartość objętości powietrza, która może być usunięta z płuc w czasie maksymalnego wydechu (po wcześniejszym maksymalnym wdechu).... Zadanie 45. (2 pkt) Szacuje się, że w Polsce pali papierosy co drugi mężczyzna i co trzecia kobieta. Szkodliwy wpływ dymu tytoniowego na organizm człowieka nie podlega dyskusji. a) Podaj nazwę składnika dymu tytoniowego, który ogranicza przenoszenie tlenu przez hemoglobinę.... b) Wyjaśnij, dlaczego ten składnik dymu tytoniowego ogranicza przenoszenie tlenu przez hemoglobinę Zadanie 46. (2 pkt)

14 Zadanie 47 (1pk) Zadanie 48. (2 pkt) Badania kliniczne wykazały, że oddychając w przestrzeni zawierającej powietrze o stałej zawartości tlenu, ale zwiększającej się zawartości dwutlenku węgla obserwujemy zwiększenie częstości i głębokości ruchów oddechowych. Wyjaśnij udział układu nerwowego w mechanizmie regulacji ruchów oddechowych Zadanie 49. (2pkt) Schemat przedstawia w uproszczony sposób wymianę gazową wewnętrzną w organizmie człowieka. Opisz na podstawie schematu rolę hemoglobiny w wewnętrznej wymianie gazowe Zadanie 50. (1pkt) Rzęski nabłonka migawkowego dróg oddechowych nałogowego palacza wykazują obniżoną aktywność ruchową. Wyjaśnij, jakie znaczenie ma ten fakt dla zdrowia palacza

15

UKŁAD ODDECHOWY

UKŁAD ODDECHOWY Zadanie 1. (1 pkt). Na rysunku przedstawiono pęcherzyki płucne oplecione siecią naczyń krwionośnych. Określ znaczenie gęstej sieci naczyń krwionośnych oplatających pęcherzyki płucne.... Zadanie 2. (2 pkt)

Bardziej szczegółowo

KLASA I. TEMAT LEKCJI: Budowa i funkcja układu oddechowego człowieka. DZIAŁ: Organizm człowieka jako zintegrowana całość Układ oddechowy

KLASA I. TEMAT LEKCJI: Budowa i funkcja układu oddechowego człowieka. DZIAŁ: Organizm człowieka jako zintegrowana całość Układ oddechowy KLASA I TEMAT LEKCJI: Budowa i funkcja układu oddechowego człowieka DZIAŁ: Organizm człowieka jako zintegrowana całość Układ oddechowy 1. Cele edukacyjne a) kształcenia w zakresie wiadomości uczeń: - wylicza

Bardziej szczegółowo

Podstawy fizjologii i patofizjologii nurkowania

Podstawy fizjologii i patofizjologii nurkowania Podstawy fizjologii i patofizjologii nurkowania Układ krążenia, krwionośny Układ krążenia (krwionośny) zbudowany jest z zamkniętego systemu naczyń krwionośnych, które pod wpływem rytmicznych impulsów serca

Bardziej szczegółowo

BUDOWA I FUNKCJE UKŁADU ODDECHOWEGO. Autor: Paulina Duraj

BUDOWA I FUNKCJE UKŁADU ODDECHOWEGO. Autor: Paulina Duraj BUDOWA I FUNKCJE UKŁADU ODDECHOWEGO Autor: Paulina Duraj UKŁAD ODDECHOWY Każdy człowiek od pierwszej chwili życia aż do śmierci oddycha bez przerwy. Jest to podstawowa czynność utrzymująca funkcjonowanie

Bardziej szczegółowo

PLAN METODYCZNY LEKCJI BIOLOGII W II KLASIE GIMNAZJUM

PLAN METODYCZNY LEKCJI BIOLOGII W II KLASIE GIMNAZJUM PLAN METODYCZNY LEKCJI BIOLOGII W II KLASIE GIMNAZJUM Temat: Powtórzenie wiadomości dotyczących działu ODDYCHANIE. Zakres treści programowych: narządy budujące układ oddechowy, fazy oddychania, mechanizm

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZ LEKCJI. Nazwa. Nazwa szkoły. Wioletta Możdżan- Kasprzycka Data Grudzień Temat: Dlaczego i jak oddychamy?

SCENARIUSZ LEKCJI. Nazwa. Nazwa szkoły. Wioletta Możdżan- Kasprzycka Data Grudzień Temat: Dlaczego i jak oddychamy? Nazwa Nazwa szkoły SCENARIUSZ LEKCJI Scenariusz zajęć z wykorzystaniem metody eksperymentu dla klasy IV Szkoła Podstawowa w Dukli Tytuł i numer projektu Nowa jakość kształcenia w Szkole Podstawowej w Zespole

Bardziej szczegółowo

METABOLIZM. Zadanie 1. (3 pkt). Uzupełnij tabelę, wpisując w wolne kratki odpowiednio produkt oddychania tlenowego i produkty fermentacji alkoholowej.

METABOLIZM. Zadanie 1. (3 pkt). Uzupełnij tabelę, wpisując w wolne kratki odpowiednio produkt oddychania tlenowego i produkty fermentacji alkoholowej. Zadanie 1. (3 pkt). Uzupełnij tabelę, wpisując w wolne kratki odpowiednio produkt oddychania tlenowego i produkty fermentacji alkoholowej. Zadanie 3. (3 pkt). Schemat mechanizmu otwierania aparatu szparkowego.

Bardziej szczegółowo

Zaznacz wykres ilustrujący stałocieplność człowieka. A. B. C. D.

Zaznacz wykres ilustrujący stałocieplność człowieka. A. B. C. D. I. Organizm człowieka. Skóra powłoka organizmu 1. Zadanie Napisz, czym zajmuje się anatomia............................................................................................................................

Bardziej szczegółowo

I PORUSZAM SIĘ, ODDYCHAM I CZUJĘ

I PORUSZAM SIĘ, ODDYCHAM I CZUJĘ I PORUSZAM SIĘ, ODDYCHAM I CZUJĘ Zadanie 1. Dokończ zdania. A. Serce i wątroba to przykłady.... B. Najmniejszym elementem budującym organizm człowieka jest....... C. Zespół komórek podobnych do siebie

Bardziej szczegółowo

UKŁAD RUCHU (UKŁAD KOSTNY, UKŁAD MIĘŚNIOWY)

UKŁAD RUCHU (UKŁAD KOSTNY, UKŁAD MIĘŚNIOWY) Zadanie 1. (2 pkt). Na rysunku przedstawiono szkielet kończyny dolnej (wraz z częścią kości miednicznej) i kość krzyżową człowieka. a) Uzupełnij opis rysunku ( ) o nazwy wskazanych kości. b) Wybierz z

Bardziej szczegółowo

Postawy: Uczeń: - Odpowiada za bezpieczeństwo własne i kolegów, - Jest dociekliwy i dokładny, - Wykazuje postawę badawczą.

Postawy: Uczeń: - Odpowiada za bezpieczeństwo własne i kolegów, - Jest dociekliwy i dokładny, - Wykazuje postawę badawczą. Temat: Udział tlenu w niektórych przemianach chemicznych scenariusz lekcji przyrody klasie V. Dział: Podstawowe właściwości i budowa materii. Zakres treści: - rola tlenu w niektórych procesach chemicznych,

Bardziej szczegółowo

ODDYCHANIE. Taka wymiana gazowa między organizmem a otoczeniem nazywana jest ODDYCHANIEM

ODDYCHANIE. Taka wymiana gazowa między organizmem a otoczeniem nazywana jest ODDYCHANIEM UKŁAD ODDECHOWY ODDYCHANIE Jest jedną z najważniejszych czynności organizmów i podstawowym przejawem życia Człowiek potrzebuje tlenu do przeprowadzenia utlenienia wewnątrzkomórkowego dlatego gaz ten musi

Bardziej szczegółowo

biologiczne mechanizmy zachowania seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski

biologiczne mechanizmy zachowania seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski biologiczne mechanizmy zachowania seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski michal.michalowski@uwr.edu.pl michaladamichalowski@gmail.com michal.michalowski@uwr.edu.pl https://mmichalowskiuwr.wordpress.com/

Bardziej szczegółowo

Biologiczne mechanizmy zachowania - fizjologia. zajecia 5 :

Biologiczne mechanizmy zachowania - fizjologia. zajecia 5 : Biologiczne mechanizmy zachowania - fizjologia zajecia 5 : 5.11.15 Kontakt: michaladammichalowski@gmail.com https://mmichalowskiuwr.wordpress.com/ I gr 08:30 10:00 (s. Cybulskiego; 08.10. 19.11.) II gr

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Elektronicznej Aparatury Medycznej I

Laboratorium Elektronicznej Aparatury Medycznej I Laboratorium Elektronicznej Aparatury Medycznej I Politechnika Wrocławska Wydział Podstawowych Problemów Techniki Katedra Inżynierii Biomedycznej Dr inż. Elżbieta Szul-Pietrzak ĆWICZENIE NR 4 APARATURA

Bardziej szczegółowo

Fizjologia nurkowania

Fizjologia nurkowania Rozdział 4 Fizjologia nurkowania Podczas nurkowania na nurka oddziałuje ciśnienie hydrostatyczne słupa wody wzrastające w miarę zanurzania o 1 atmosferę (0,1 MPa) na każde 10 m głębokości. Drugim elementem

Bardziej szczegółowo

mgr Katarzyna Zielińska, Szkoła Podstawowa nr 9 w Białymstoku Scenariusz lekcji

mgr Katarzyna Zielińska, Szkoła Podstawowa nr 9 w Białymstoku Scenariusz lekcji mgr Katarzyna Zielińska, Szkoła Podstawowa nr 9 w Białymstoku PRZEDMIOT: przyroda, kl. V Scenariusz lekcji TEMAT: ODKRYWAMY TAJEMNICE DZIAŁANIA UKŁADÓW: ODDECHOWEGO I KRWIONOŚCNEGO. ZAKRES MATERIAŁU: mechanizm

Bardziej szczegółowo

Fizjologia człowieka

Fizjologia człowieka Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Promocji Zdrowia Zakład: Biomedycznych Podstaw Zdrowia Fizjologia człowieka Osoby prowadzące przedmiot: Prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Jastrzębski

Bardziej szczegółowo

Zadanie 5. (2 pkt) Schemat procesu biologicznego utleniania glukozy.

Zadanie 5. (2 pkt) Schemat procesu biologicznego utleniania glukozy. Metabolizm Zadanie 1 (1 pkt) Oddychanie jest przykładem procesu katabolicznego. Uzasadnij to stwierdzenie jednym argumentem. Zadanie 2 (2 pkt.) Napełniono termos kiełkującymi nasionami grochu, włożono

Bardziej szczegółowo

MODEL FUNKCJONOWANIA UKŁADU KRĄŻENIA [ BAP_2014969.doc ]

MODEL FUNKCJONOWANIA UKŁADU KRĄŻENIA [ BAP_2014969.doc ] MODEL FUNKCJONOWANIA UKŁADU KRĄŻENIA [ ] Użytkowanie Jak napełnić model układu krążenia? 1. Model ułożyć poziomo, płasko na stole. 2. Odłączyć niebieskie rurki od układu krążenia, łączenie znajduje się

Bardziej szczegółowo

KARTA ODPOWIEDZI konkurs z biologii dla uczniów szkół podstawowych ETAP SZKOLNY

KARTA ODPOWIEDZI konkurs z biologii dla uczniów szkół podstawowych ETAP SZKOLNY KARTA ODPOWIEDZI konkurs z biologii dla uczniów szkół podstawowych ETAP SZKOLNY nr zad. max punktów 1. 4 pkt. A. ośrodek dotyku płat ciemieniowy ośrodek ruchowy płat czołowy ośrodek Wernickiego płat skroniowy

Bardziej szczegółowo

1. Określ, w którą stronę przesunie się równowaga reakcji syntezy pary wodnej z pierwiastków przy zwiększeniu objętości zbiornika reakcyjnego:

1. Określ, w którą stronę przesunie się równowaga reakcji syntezy pary wodnej z pierwiastków przy zwiększeniu objętości zbiornika reakcyjnego: 1. Określ, w którą stronę przesunie się równowaga reakcji syntezy pary wodnej z pierwiastków przy zwiększeniu objętości zbiornika reakcyjnego: 2. Określ w którą stronę przesunie się równowaga reakcji rozkładu

Bardziej szczegółowo

KONKURS BIOLOGICZNY dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 5 marca 2011r. - zawody III stopnia (finał)

KONKURS BIOLOGICZNY dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 5 marca 2011r. - zawody III stopnia (finał) KOD:.. PUNKTY:... KONKURS BIOLOGICZNY dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 5 marca 2011r. - zawody III stopnia (finał) Przed Tobą test, który składa się z zadań otwartych. Udzielaj odpowiedzi w

Bardziej szczegółowo

Tabela 1-1. Warunki środowiska zewnętrznego podczas badania i charakterystyka osoby badanej

Tabela 1-1. Warunki środowiska zewnętrznego podczas badania i charakterystyka osoby badanej Ćwiczenie 3 Klasyfikacja wysiłków fizycznych. Sprawność zaopatrzenia tlenowego podczas wysiłków fizycznych I Analiza zmian wybranych wskaźników układu krążenia i oddychania podczas wysiłku o stałej intensywności

Bardziej szczegółowo

Budowa i rodzaje tkanek zwierzęcych

Budowa i rodzaje tkanek zwierzęcych Budowa i rodzaje tkanek zwierzęcych 1.WskaŜ prawidłową kolejność ukazującą stopniowe komplikowanie się budowy organizmów. A. komórka tkanka organizm narząd B. organizm narząd komórka tkanka C. komórka

Bardziej szczegółowo

III LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE WGRUDZIĄDZU ĆWICZENIA ZWIĄZANE Z ODŻYWIANIEM I ODDYCHANIEM CZŁOWIEKA

III LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE WGRUDZIĄDZU ĆWICZENIA ZWIĄZANE Z ODŻYWIANIEM I ODDYCHANIEM CZŁOWIEKA III LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE WGRUDZIĄDZU ĆWICZENIA ZWIĄZANE Z ODŻYWIANIEM I ODDYCHANIEM CZŁOWIEKA Scenariusz zajęć lekcyjnych z biologii dla klasy trzeciej czteroletniego Liceum Ogólnokształcącego Opracowała:

Bardziej szczegółowo

Układ oddechowy. Wymiana gazowa = respiracja wymiana tlenu i dwutlenku węgla między środowiskiem zewnętrznym a organizmem.

Układ oddechowy. Wymiana gazowa = respiracja wymiana tlenu i dwutlenku węgla między środowiskiem zewnętrznym a organizmem. Układ oddechowy Wymiana gazowa = respiracja wymiana tlenu i dwutlenku węgla między środowiskiem zewnętrznym a organizmem. 1 oddychanie zewnętrzne między środowiskiem zewnętrznym a narządem (układem) oddechowym,

Bardziej szczegółowo

Temat: Jak funkcjonuje układ oddechowy człowieka?

Temat: Jak funkcjonuje układ oddechowy człowieka? SCENARIUSZ LEKCJI PRZYRODY Temat: Jak funkcjonuje układ oddechowy człowieka? Autor : Marzanna Chobot-Kłodzioska Klasa: IV Czas : 45 min. Cel ogólny: Zainteresowanie uczniów budową i funkcjonowaniem własnego

Bardziej szczegółowo

TEST DO DZIAŁU TEMATYCZNEGO: POZNAJEMY SWÓJ ORGANIZM KLASA IV

TEST DO DZIAŁU TEMATYCZNEGO: POZNAJEMY SWÓJ ORGANIZM KLASA IV Sabina Wójcik Katowice, dnia 14.10.2003 r. Szkoła Podstawowa nr21 ul. Malczewskiego 1 40 748 Katowice TEST DO DZIAŁU TEMATYCZNEGO: POZNAJEMY SWÓJ ORGANIZM KLASA IV Instrukcja dla ucznia W górnym prawym

Bardziej szczegółowo

Zapisz równanie zachodzącej reakcji. Wskaż pierwiastki, związki chemiczne, substraty i produkty reakcji.

Zapisz równanie zachodzącej reakcji. Wskaż pierwiastki, związki chemiczne, substraty i produkty reakcji. test nr 2 Termin zaliczenia zadań: IIIa - 29 października 2015 III b - 28 października 2015 zad.1 Reakcja rozkładu tlenku rtęci(ii) 1. Narysuj schemat doświadczenia, sporządź spis użytych odczynników,

Bardziej szczegółowo

Nazwy pierwiastków: A +Fe 2(SO 4) 3. Wzory związków: A B D. Równania reakcji:

Nazwy pierwiastków: A +Fe 2(SO 4) 3. Wzory związków: A B D. Równania reakcji: Zadanie 1. [0-3 pkt] Na podstawie podanych informacji ustal nazwy pierwiastków X, Y, Z i zapisz je we wskazanych miejscach. I. Suma protonów i elektronów anionu X 2- jest równa 34. II. Stosunek masowy

Bardziej szczegółowo

Zadania zawarte w arkuszach egzaminacyjnych CKE w latach 2002-2007. Układ krążenia zadania

Zadania zawarte w arkuszach egzaminacyjnych CKE w latach 2002-2007. Układ krążenia zadania Zadania zawarte w arkuszach egzaminacyjnych CKE w latach 2002-2007 Zadanie 1 (2 pkt.) Schemat przedstawia budowę tętnicy. Układ krążenia zadania Podaj z uzasadnieniem, dwie cechy budowy tętnicy świadczące

Bardziej szczegółowo

Temat: Higiena i choroby układu oddechowego.

Temat: Higiena i choroby układu oddechowego. Temat: Higiena i choroby układu oddechowego. 1. Sprawność układu oddechowego - ważnym czynnikiem zdrowotnym. a) zanieczyszczenia powietrza Pyły miedzi, aluminium, żelaza, ołowiu, piaskowe, węglowe, azbestowe,

Bardziej szczegółowo

Zadanie 2. (1 pkt) Uzupełnij tabelę, wpisując wzory sumaryczne tlenków w odpowiednie kolumny. CrO CO 2 Fe 2 O 3 BaO SO 3 NO Cu 2 O

Zadanie 2. (1 pkt) Uzupełnij tabelę, wpisując wzory sumaryczne tlenków w odpowiednie kolumny. CrO CO 2 Fe 2 O 3 BaO SO 3 NO Cu 2 O Test maturalny Chemia ogólna i nieorganiczna Zadanie 1. (1 pkt) Uzupełnij zdania. Pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 16 znajduje się w.... grupie i. okresie układu okresowego pierwiastków chemicznych,

Bardziej szczegółowo

Bliskie spotkania z biologią METABOLIZM. dr hab. Joanna Moraczewska, prof. UKW. Instytut Biologii Eksperymetalnej, Zakład Biochemii i Biologii Komórki

Bliskie spotkania z biologią METABOLIZM. dr hab. Joanna Moraczewska, prof. UKW. Instytut Biologii Eksperymetalnej, Zakład Biochemii i Biologii Komórki Bliskie spotkania z biologią METABOLIZM dr hab. Joanna Moraczewska, prof. UKW Instytut Biologii Eksperymetalnej, Zakład Biochemii i Biologii Komórki Metabolizm całokształt przemian biochemicznych i towarzyszących

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE SZKOLNE Z CHEMII klasa I

WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE SZKOLNE Z CHEMII klasa I WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE SZKOLNE Z CHEMII klasa I Aby uzyskać ocenę wyższą niż dana ocena, uczeń musi opanować wiadomości i umiejętności dotyczące danej oceny oraz ocen od niej niższych. Dział:

Bardziej szczegółowo

Układ oddechowy Bogusław Nedoszytko. WSZPIZU Wydział w Gdyni

Układ oddechowy Bogusław Nedoszytko. WSZPIZU Wydział w Gdyni Układ oddechowy Bogusław Nedoszytko WSZPIZU Wydział w Gdyni http://www.nedo.amg.gda.pl www.nedo.amg.gda.pl/wszpziu/ Układ oddechowy Funkcje Wymiana gazowa - doprowadzenie do organizmu tlenu i odprowadzenie

Bardziej szczegółowo

UKŁAD KRĄŻENIA I UKŁAD ODDECHOWY- N.Olszewska

UKŁAD KRĄŻENIA I UKŁAD ODDECHOWY- N.Olszewska UKŁAD KRĄŻENIA I UKŁAD ODDECHOWY- N.Olszewska 1.Trombocyty (płytki kwi)biorą udział w procesie: A.fagocytozy B.transportu tlenu C.oddychania D.krzepnięcia krwi 2. Której z wymienionych funkcji nie pełni

Bardziej szczegółowo

Szkolny konkurs chemiczny Grupa B. Czas pracy 80 minut

Szkolny konkurs chemiczny Grupa B. Czas pracy 80 minut Szkolny konkurs chemiczny Grupa B Czas pracy 80 minut Piła 1 czerwca 2017 1 Zadanie 1. (0 3) Z konfiguracji elektronowej atomu (w stanie podstawowym) pierwiastka X wynika, że w tym atomie: elektrony rozmieszczone

Bardziej szczegółowo

1. Zaproponuj doświadczenie pozwalające oszacować szybkość reakcji hydrolizy octanu etylu w środowisku obojętnym

1. Zaproponuj doświadczenie pozwalające oszacować szybkość reakcji hydrolizy octanu etylu w środowisku obojętnym 1. Zaproponuj doświadczenie pozwalające oszacować szybkość reakcji hydrolizy octanu etylu w środowisku obojętnym 2. W pewnej chwili szybkość powstawania produktu C w reakcji: 2A + B 4C wynosiła 6 [mol/dm

Bardziej szczegółowo

Na rysunku przedstawiono fragment układu okresowego pierwiastków.

Na rysunku przedstawiono fragment układu okresowego pierwiastków. Na rysunku przedstawiono fragment układu okresowego pierwiastków. Zadanie 1 (0 1) W poniższych zdaniach podano informacje o pierwiastkach i ich tlenkach. Które to tlenki? Wybierz je spośród podanych A

Bardziej szczegółowo

Zadanie 2. [2 pkt.] Podaj symbole dwóch kationów i dwóch anionów, dobierając wszystkie jony tak, aby zawierały taką samą liczbę elektronów.

Zadanie 2. [2 pkt.] Podaj symbole dwóch kationów i dwóch anionów, dobierając wszystkie jony tak, aby zawierały taką samą liczbę elektronów. 2 Zadanie 1. [1 pkt] Pewien pierwiastek X tworzy cząsteczki X 2. Stwierdzono, że cząsteczki te mogą mieć różne masy cząsteczkowe. Wyjaśnij, dlaczego cząsteczki o tym samym wzorze mogą mieć różne masy cząsteczkowe.

Bardziej szczegółowo

Instrukcja dla uczestnika. II etap Konkursu. U z u p e ł n i j s w o j e d a n e p r z e d r o z p o c z ę c i e m r o z w i ą z y w a n i a z a d a ń

Instrukcja dla uczestnika. II etap Konkursu. U z u p e ł n i j s w o j e d a n e p r z e d r o z p o c z ę c i e m r o z w i ą z y w a n i a z a d a ń III edycja rok szkolny 2017/2018 Uzupełnia Organizator Konkursu Instrukcja dla uczestnika II etap Konkursu Liczba uzyskanych punktów 1. Sprawdź, czy arkusz konkursowy, który otrzymałeś zawiera 12 stron.

Bardziej szczegółowo

Funkcje Ŝyciowe organizmów zwierzęcych

Funkcje Ŝyciowe organizmów zwierzęcych Funkcje Ŝyciowe organizmów zwierzęcych Podpisz wskazane elementy komórki zwierzęcej i określ ich funkcje......... Uzupełnij schemat podziału cukrowców. Dokończ zdanie, tak aby stanowiło definicję organizmów

Bardziej szczegółowo

Węglowodory poziom podstawowy

Węglowodory poziom podstawowy Węglowodory poziom podstawowy Zadanie 1. (2 pkt) Źródło: CKE 2010 (PP), zad. 19. W wyniku całkowitego spalenia 1 mola cząsteczek węglowodoru X powstały 2 mole cząsteczek wody i 3 mole cząsteczek tlenku

Bardziej szczegółowo

G C C A T C A T C C T T A C C

G C C A T C A T C C T T A C C Praca kontrolna z biologii LO dla dorosłych semestr III Poniższa praca składa się z 25 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź. Za rozwiązanie zadań

Bardziej szczegółowo

Scenariusz lekcji z biologii w szkole ponadgimnazjalnej

Scenariusz lekcji z biologii w szkole ponadgimnazjalnej Scenariusz lekcji z biologii w szkole ponadgimnazjalnej Temat lekcji: Wymiana gazowa u zwierząt dlaczego niektóre zwierzęta nie mają narządów wymiany gazowej? Cele kształcenia IV etap edukacyjny: 1. Wymagania

Bardziej szczegółowo

a) 1 mol b) 0,5 mola c) 1,7 mola d) potrzebna jest znajomość objętości zbiornika, aby można było przeprowadzić obliczenia

a) 1 mol b) 0,5 mola c) 1,7 mola d) potrzebna jest znajomość objętości zbiornika, aby można było przeprowadzić obliczenia 1. Oblicz wartość stałej równowagi reakcji: 2HI H 2 + I 2 w temperaturze 600K, jeśli wiesz, że stężenia reagentów w stanie równowagi wynosiły: [HI]=0,2 mol/dm 3 ; [H 2 ]=0,02 mol/dm 3 ; [I 2 ]=0,024 mol/dm

Bardziej szczegółowo

XXI KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY 2013/2014

XXI KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY 2013/2014 IMIĘ I NAZWISKO PUNKTACJA SZKOŁA KLASA NAZWISKO NAUCZYCIELA CHEMII I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE Inowrocław 24 maja 2014 Im. Jana Kasprowicza INOWROCŁAW XXI KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia do pracy klasowej: Kinetyka, równowaga, termochemia, chemia roztworów wodnych

Zagadnienia do pracy klasowej: Kinetyka, równowaga, termochemia, chemia roztworów wodnych Zagadnienia do pracy klasowej: Kinetyka, równowaga, termochemia, chemia roztworów wodnych 1. Równanie kinetyczne, szybkość reakcji, rząd i cząsteczkowość reakcji. Zmiana szybkości reakcji na skutek zmiany

Bardziej szczegółowo

Dział programu: Funkcjonowanie człowieka Hasło programowe: Krążenie

Dział programu: Funkcjonowanie człowieka Hasło programowe: Krążenie Konspekt lekcji I klasa gimnazjum Autorka: Bogumiła Bąk Dział programu: Funkcjonowanie człowieka Hasło programowe: Krążenie Temat: Na czym polega współpraca małego i dużego obiegu krwi? Dział programu:

Bardziej szczegółowo

Układ oddechowy. Drogi oddechowe. + płuca + opłucna

Układ oddechowy. Drogi oddechowe. + płuca + opłucna Układ oddechowy Układ oddechowy Drogi oddechowe + płuca + opłucna I. Górne drogi oddechowe: nos i gardło 1. Nos - szkielet nosa zewnętrznego: kostny - kości nosowe, wyrostki czołowe szczęk chrzęstny -

Bardziej szczegółowo

uczeń opanował wszystkie wymagania podstawowe i ponadpodstawowe

uczeń opanował wszystkie wymagania podstawowe i ponadpodstawowe 1 Agnieszka Wróbel nauczyciel biologii i chemii Plan pracy dydaktycznej na chemii w klasach pierwszych w roku szkolnym 2015/2016 Poziom wymagań Ocena Opis wymagań podstawowe niedostateczna uczeń nie opanował

Bardziej szczegółowo

Przewlekła obturacyjna choroba płuc w wieku podeszłym. Maria Korzonek Wydział Nauk o Zdrowiu PAM

Przewlekła obturacyjna choroba płuc w wieku podeszłym. Maria Korzonek Wydział Nauk o Zdrowiu PAM Przewlekła obturacyjna choroba płuc w wieku podeszłym Maria Korzonek Wydział Nauk o Zdrowiu PAM Występowanie POCHP u ludzi starszych POCHP występuje u 46% osób w wieku starszym ( III miejsce) Choroby układu

Bardziej szczegółowo

III. TREŚCI NAUCZANIA

III. TREŚCI NAUCZANIA 72 S t r o n a Przedmiot Treści nauczania z podstawy programowej matematyka 1.7. Stosuje obliczenia na liczbach wymiernych do rozwiązywania problemów w kontekście praktycznym, w tym do zmiany jednostek.

Bardziej szczegółowo

Kryteria oceniania z chemii kl VII

Kryteria oceniania z chemii kl VII Kryteria oceniania z chemii kl VII Ocena dopuszczająca -stosuje zasady BHP w pracowni -nazywa sprzęt laboratoryjny i szkło oraz określa ich przeznaczenie -opisuje właściwości substancji używanych na co

Bardziej szczegółowo

Zadanie: 2 (4 pkt) Napisz, uzgodnij i opisz równania reakcji, które zaszły w probówkach:

Zadanie: 2 (4 pkt) Napisz, uzgodnij i opisz równania reakcji, które zaszły w probówkach: Zadanie: 1 (1 pkt) Aby otrzymać ester o wzorze CH 3 CH 2 COOCH 3 należy jako substratów użyć: a) Kwasu etanowego i metanolu b) Kwasu etanowego i etanolu c) Kwasu metanowego i etanolu d) Kwasu propanowego

Bardziej szczegółowo

a) jeżeli przedstawiona reakcja jest reakcją egzotermiczną, to jej prawidłowy przebieg jest przedstawiony na wykresie za pomocą linii...

a) jeżeli przedstawiona reakcja jest reakcją egzotermiczną, to jej prawidłowy przebieg jest przedstawiony na wykresie za pomocą linii... 1. Spośród podanych reakcji wybierz reakcję egzoenergetyczną: a) Redukcja tlenku miedzi (II) wodorem b) Otrzymywanie tlenu przez rozkład chloranu (V) potasu c) Otrzymywanie wapna palonego w procesie prażenia

Bardziej szczegółowo

ARKUSZ 1 POWTÓRZENIE DO EGZAMINU Z CHEMII

ARKUSZ 1 POWTÓRZENIE DO EGZAMINU Z CHEMII ARKUSZ 1 POWTÓRZENIE DO EGZAMINU Z CHEMII Zadanie 1. Na rysunku przedstawiono fragment układu okresowego pierwiastków. Dokoocz zdania tak aby były prawdziwe. Wiązanie jonowe występuje w związku chemicznym

Bardziej szczegółowo

KOD UCZNIA KONKURS BIOLOGICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW I ETAP SZKOLNY. 30 października 2012

KOD UCZNIA KONKURS BIOLOGICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW I ETAP SZKOLNY. 30 października 2012 KOD UCZNIA KONKURS BIOLOGICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW I ETAP SZKOLNY 30 października 2012 WaŜne informacje: 1. Masz 60 minut na rozwiązanie wszystkich 23 zadań. 2. Pisz długopisem lub piórem, nie uŝywaj

Bardziej szczegółowo

Przewlekła obturacyjna choroba płuc. II Katedra Kardiologii

Przewlekła obturacyjna choroba płuc. II Katedra Kardiologii Przewlekła obturacyjna choroba płuc II Katedra Kardiologii Definicja Zespół chorobowy charakteryzujący się postępującym i niecałkowicie odwracalnym ograniczeniem przepływu powietrza przez drogi oddechowe.

Bardziej szczegółowo

Bliskie spotkania z biologią. METABOLIZM część II. dr hab. Joanna Moraczewska, prof. UKW

Bliskie spotkania z biologią. METABOLIZM część II. dr hab. Joanna Moraczewska, prof. UKW Bliskie spotkania z biologią METABOLIZM część II dr hab. Joanna Moraczewska, prof. UKW Instytut Biologii Eksperymetalnej, Zakład Biochemii i Biologii Komórki METABOLIZM KATABOLIZM - rozkład związków chemicznych

Bardziej szczegółowo

KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2012/2013

KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2012/2013 Kuratorium Oświaty w Lublinie Kod ucznia KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2012/2013 ETAP SZKOLNY Drogi Uczniu, witaj na I etapie konkursu chemicznego. Przeczytaj uważnie instrukcję

Bardziej szczegółowo

Dwutlenek węgla bez tajemnic.

Dwutlenek węgla bez tajemnic. 1 Dwutlenek węgla bez tajemnic. Czas trwania zajęć: 45 minut Pojęcia kluczowe: - dwutlenek węgla, - reakcja chemiczna. Hipoteza sformułowana przez uczniów: 1. Dwutlenek węgla można otrzymać w reakcji spalania

Bardziej szczegółowo

Jesteśmy tym czym oddychamy?

Jesteśmy tym czym oddychamy? Jesteśmy tym czym oddychamy? Jak działają płuca Najczęstsze choroby płuc Dr med. Piotr Dąbrowiecki Wojskowy Instytut Medyczny Polska Federacja Stowarzyszeń Chorych na Astmę Alergię i POCHP ANATOMIA UKŁADU

Bardziej szczegółowo

Chemia. 3. Która z wymienionych substancji jest pierwiastkiem? A Powietrze. B Dwutlenek węgla. C Tlen. D Tlenek magnezu.

Chemia. 3. Która z wymienionych substancji jest pierwiastkiem? A Powietrze. B Dwutlenek węgla. C Tlen. D Tlenek magnezu. Chemia Zestaw I 1. Na lekcjach chemii badano właściwości: żelaza, węgla, cukru, miedzi i magnezu. Który z zestawów badanych substancji zawiera tylko niemetale? A Węgiel, siarka, tlen. B Węgiel, magnez,

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII Z WYKORZYSTANIEM FILMU CO TO JEST ŻYCIE. SPIS TREŚCI: I. Wprowadzenie. Części lekcji. 1. Część wstępna.

SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII Z WYKORZYSTANIEM FILMU CO TO JEST ŻYCIE. SPIS TREŚCI: I. Wprowadzenie. Części lekcji. 1. Część wstępna. SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII Z WYKORZYSTANIEM FILMU CO TO JEST ŻYCIE. SPIS TREŚCI: I. Wprowadzenie. II. Części lekcji. 1. Część wstępna. 2. Część realizacji. 3. Część podsumowująca. III. Karty pracy. 1.

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 9. Podstawy fizjologii wysiłku fizycznego

Ćwiczenie 9. Podstawy fizjologii wysiłku fizycznego Ćwiczenie 9 Podstawy fizjologii wysiłku fizycznego Zagadnienia teoretyczne 1. Kryteria oceny wydolności fizycznej organizmu. 2. Bezpośredni pomiar pochłoniętego tlenu - spirometr Krogha. 3. Pułap tlenowy

Bardziej szczegółowo

Wojewódzki Konkurs Biologiczny dla młodzieży gimnazjalnej województwo wielkopolskie etap szkolny 27.10.2011

Wojewódzki Konkurs Biologiczny dla młodzieży gimnazjalnej województwo wielkopolskie etap szkolny 27.10.2011 Wojewódzki Konkurs Biologiczny dla młodzieży gimnazjalnej województwo wielkopolskie etap szkolny 27.10.2011 KOD UCZNIA.. ( wpisuje uczeo) Informacja dla Komisji Konkursowej ( komisja wypełnia po sprawdzeniu

Bardziej szczegółowo

Recenzenci Adam Grochowalski Irena Staneczko-Baranowska. Projekt okładki Krzysztof Skrzypczyk

Recenzenci Adam Grochowalski Irena Staneczko-Baranowska. Projekt okładki Krzysztof Skrzypczyk Recenzenci Adam Grochowalski Irena Staneczko-Baranowska Projekt okładki Krzysztof Skrzypczyk Opracowanie redakcyjne i korekta Andrzej Piotr Lesiakowski Printed in Poland Copyright by Wydawnictwo Naukowe

Bardziej szczegółowo

ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z BIOLOGII DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2014/2015 ETAP OKRĘGOWY

ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z BIOLOGII DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2014/2015 ETAP OKRĘGOWY Kuratorium Oświaty w Lublinie ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z BIOLOGII DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2014/2015 KOD UCZNIA ETAP OKRĘGOWY Instrukcja dla ucznia 1. Zestaw konkursowy zawiera 19 zadań. 2. Przed

Bardziej szczegółowo

KONKURS Z CHEMII. dla uczniów gimnazjów województwa warmińsko-mazurskiego w roku szkolnym 2017/2018 ETAP WOJEWÓDZKI 22 LUTEGO 2018

KONKURS Z CHEMII. dla uczniów gimnazjów województwa warmińsko-mazurskiego w roku szkolnym 2017/2018 ETAP WOJEWÓDZKI 22 LUTEGO 2018 Nr zada nia Licz ba pkt. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Nr zada nia Licz ba pkt. 15 16 17 18 19 20 SUMA PKT. % KOD UCZNIA... KONKURS Z CHEMII dla uczniów gimnazjów województwa warmińsko-mazurskiego w

Bardziej szczegółowo

Zadanie 4. (1 pkt) Uzupełnij schemat ilustrujący przebieg procesu fotosyntezy.

Zadanie 4. (1 pkt) Uzupełnij schemat ilustrujący przebieg procesu fotosyntezy. Zadanie: 1 (1 pkt) Do probówki zawierającej świeżo wytrącony wodorotlenek miedzi (II) dodano roztwór glukozy, całość ogrzano. Jakie zmiany zaobserwowano w probówce po zakończeniu reakcji chemicznej? a)

Bardziej szczegółowo

TEST MATEMATYCZNO PRZYRODNICZY. imię i nazwisko:... szerokość geograficzna... długość geograficzna...

TEST MATEMATYCZNO PRZYRODNICZY. imię i nazwisko:... szerokość geograficzna... długość geograficzna... TEST MATEMATYCZNO PRZYRODNICZY Woda Wartość wody doceniamy dopiero wtedy, gdy wyschnie studnia B. Franklin imię i nazwisko:... klasa:... ocena:... Zadanie 1. Określ współrzędne geograficzne źródła rzeki:

Bardziej szczegółowo

2. Plan wynikowy klasa druga

2. Plan wynikowy klasa druga Plan wynikowy klasa druga budowa i funkcjonowanie ciała człowieka ział programu Materiał kształcenia L.g. Wymagania podstawowe Uczeń: Kat. Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: Kat. Pozycja systematyczna 3

Bardziej szczegółowo

Biologia. Klasa VII. Prywatna Szkoła Podstawowa i Gimnazjum im. Z. I J. Moraczewskich w Sulejówku

Biologia. Klasa VII. Prywatna Szkoła Podstawowa i Gimnazjum im. Z. I J. Moraczewskich w Sulejówku Biologia 2017 Klasa VII Dział I : HIERARCHICZNA BUDOWA ORGANIZMU CZŁOWIEKA, SKÓRA, UKŁAD RUCHU 1. Organizm człowieka jako zintegrowana całość 2. Budowa i funkcje skóry 3. Choroby skóry oraz zasady ich

Bardziej szczegółowo

Komórka organizmy beztkankowe

Komórka organizmy beztkankowe Grupa a Komórka organizmy beztkankowe Poniższy test składa się z 12 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź. Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać

Bardziej szczegółowo

Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu WYDZIAŁ WYCHOWANIA FIZYCZNEGO w Gdańsku ĆWICZENIE III. AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA, A METABOLIZM WYSIŁKOWY tlenowy

Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu WYDZIAŁ WYCHOWANIA FIZYCZNEGO w Gdańsku ĆWICZENIE III. AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA, A METABOLIZM WYSIŁKOWY tlenowy Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu WYDZIAŁ WYCHOWANIA FIZYCZNEGO w Gdańsku ĆWICZENIE III AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA, A METABOLIZM WYSIŁKOWY tlenowy AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA W ujęciu fizjologicznym jest to: każda

Bardziej szczegółowo

Układ krwionośny. 1.Wymień 3 podstawowe funkcje jakie spełnia układ krwionośny ... 2.Uzupełnij schemat budowy krwi

Układ krwionośny. 1.Wymień 3 podstawowe funkcje jakie spełnia układ krwionośny ... 2.Uzupełnij schemat budowy krwi Układ krwionośny 1.Wymień 3 podstawowe funkcje jakie spełnia układ krwionośny... 2.Uzupełnij schemat budowy krwi 3.Zaznacz opis osocza krwi. A. Jest to opalizujący płyn zawierający wodę, białka i białe

Bardziej szczegółowo

Zadanie: 1 (1 pkt) Czy piorąc w wodzie miękkiej i twardej zużywa się jednakowe ilości mydła?

Zadanie: 1 (1 pkt) Czy piorąc w wodzie miękkiej i twardej zużywa się jednakowe ilości mydła? Zadanie: 1 (1 pkt) Czy piorąc w wodzie miękkiej i twardej zużywa się jednakowe ilości mydła? Zadanie: 2 (1 pkt) Woda twarda powoduje tworzenie się kamienia kotłowego. Uzasadnij, pisząc odpowiednie równania

Bardziej szczegółowo

X / \ Y Y Y Z / \ W W ... imię i nazwisko,nazwa szkoły, miasto

X / \ Y Y Y Z / \ W W ... imię i nazwisko,nazwa szkoły, miasto Zadanie 1. (3 pkt) Nadtlenek litu (Li 2 O 2 ) jest ciałem stałym, występującym w temperaturze pokojowej w postaci białych kryształów. Stosowany jest w oczyszczaczach powietrza, gdzie ważna jest waga użytego

Bardziej szczegółowo

Zadanie 2. [3 pkt.] Podaj wzory trzech związków o budowie jonowej, w których wszystkie kationy i aniony tworzące te związki mają po 18 elektronów.

Zadanie 2. [3 pkt.] Podaj wzory trzech związków o budowie jonowej, w których wszystkie kationy i aniony tworzące te związki mają po 18 elektronów. 2 Zadanie 1. [2 pkt.] Uzupełnij poniższe zdania. Podkreśl właściwe określenie spośród wymienionych w każdym nawiasie. Elektroujemność aktywnych metali jest (wyższa/niższa) od elektroujemności aktywnych

Bardziej szczegółowo

MAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY

MAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY Kod ucznia MAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY dla uczniów dotychczasowych gimnazjów i klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych w szkołach innego typu 8 października 2018 r. Etap I (szkolny) Wypełnia Szkolna

Bardziej szczegółowo

Scenariusz lekcji z biologii w szkole ponadgimnazjalnej

Scenariusz lekcji z biologii w szkole ponadgimnazjalnej Scenariusz lekcji z biologii w szkole ponadgimnazjalnej Temat lekcji: Formułowanie odpowiedzi związek logiczny między elementami odpowiedzi. Cele kształcenia: 1. Wymagania ogólne: IV. Poszukiwanie, wykorzystanie

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 8. Podstawy fizjologii oddychania

Ćwiczenie 8. Podstawy fizjologii oddychania Ćwiczenie 8 Podstawy fizjologii oddychania Zagadnienia teoretyczne 1. Mięśnie oddechowe i ich unerwienie. 2. Mechanizm wdechu i wydechu. 3. Objętości i pojemności płuc. 4. Anatomiczna i fizjologiczna przestrzeń

Bardziej szczegółowo

Kuratorium Oświaty w Lublinie

Kuratorium Oświaty w Lublinie Kuratorium Oświaty w Lublinie KOD UCZNIA ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY 2015/2016 ETAP WOJEWÓDZKI Instrukcja dla ucznia 1. Zestaw konkursowy zawiera 12 zadań. 2. Przed

Bardziej szczegółowo

Zadania na styczeń/luty

Zadania na styczeń/luty Zadania na styczeń/luty Zadania z fizyki Oblicz masę ołowianego klocka, który ma kształt prostopadłościanu o wymiarach 2cm, 5cm, 15 cm. Gęstość ołowiu 11,4g/cm 3. Zadanie 2 Piłka na gumce wykonuje drgania

Bardziej szczegółowo

KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW

KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE Etap szkolny rok szkolny 2009/2010 Dane dotyczące ucznia (wypełnia Komisja Konkursowa po rozkodowaniu prac) wylosowany numer uczestnika

Bardziej szczegółowo

KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2018/2019 ETAP SZKOLNY

KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2018/2019 ETAP SZKOLNY Imię Nazwisko Czas pracy: 60 minut KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 208/209 ETAP SZKOLNY Informacje:. Sprawdź, czy otrzymałeś/aś łącznie 7 stron. Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu

Bardziej szczegółowo

Wymagania z biologii na poszczególne oceny szkolne w klasie I na podstawie Puls życia 2. dopuszczający dostateczny dobry bardzo dobry

Wymagania z biologii na poszczególne oceny szkolne w klasie I na podstawie Puls życia 2. dopuszczający dostateczny dobry bardzo dobry Wymagania z biologii na poszczególne oceny szkolne w klasie I na podstawie Puls życia 2 Dział programu dopuszczający dostateczny dobry bardzo dobry Organizm człowieka. Skóra powłoka organizmu wymienia

Bardziej szczegółowo

Regulamin XIV Konkursu Ekologicznego dla uczniów gimnazjów.

Regulamin XIV Konkursu Ekologicznego dla uczniów gimnazjów. Regulamin XIV Konkursu Ekologicznego dla uczniów gimnazjów. Zespół przyrodniczy Zespołu Szkół Katolickich im. Matki Bożej Miłosierdzia w Białymstoku organizuje konkurs pod hasłem: Powietrze. Uczestnikiem

Bardziej szczegółowo

WĘGLOWODORY POWTÓRZENIE WIADOMOŚCI

WĘGLOWODORY POWTÓRZENIE WIADOMOŚCI WĘGLOWODORY POWTÓRZENIE WIADOMOŚCI 1. W kórym punkcie zapisano wyłącznie węglowodory odbarwiające wodę bromową: a) C 2 H 6 ; C 4 H 10 ; C 6 H 14 b) C 9 H 20 ; C 8 H 16 ; C 2 H 4 c) C 2 H 2 ; C 3 H 6 ;

Bardziej szczegółowo

PRZEWLEKŁA OBTURACYJNA CHOROBA PŁUC (POCHP)

PRZEWLEKŁA OBTURACYJNA CHOROBA PŁUC (POCHP) PRZEWLEKŁA OBTURACYJNA CHOROBA PŁUC (POCHP) POChP jest jedną z najczęstszych chorób przewlekłych z wszystkich i najczęstsza przewlekłą chorobą układu oddechowego. Uważa się, że na POChP w Polsce choruje

Bardziej szczegółowo

Analiza gazometrii krwi tętniczej

Analiza gazometrii krwi tętniczej Analiza gazometrii krwi tętniczej dr hab. n.med. Barbara Adamik Katedra i Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Analiza gazometrii krwi tętniczej wymiana gazowa

Bardziej szczegółowo

KONKURS PRZEDMIOTOWY Z BIOLOGII. dla uczniów szkół podstawowych. 15 marca 2019 r. zawody III stopnia (finał)

KONKURS PRZEDMIOTOWY Z BIOLOGII. dla uczniów szkół podstawowych. 15 marca 2019 r. zawody III stopnia (finał) KOD:.. KONKURS PRZEDMIOTOWY Z BIOLOGII dla uczniów szkół podstawowych 15 marca 2019 r. zawody III stopnia (finał) Przed Tobą test, który składa się z zadań różnego typu. Udzielaj odpowiedzi w miejscach

Bardziej szczegółowo

KONKURS BIOLOGICZNY dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 24 lutego 2007 r. zawody III stopnia (finał)

KONKURS BIOLOGICZNY dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 24 lutego 2007 r. zawody III stopnia (finał) KOD UCZNIA... Suma punktów... KONKURS BIOLOGICZNY dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 24 lutego 2007 r. zawody III stopnia (finał) Przed Tobą test, który składa się z zadań otwartych. Udzielaj

Bardziej szczegółowo

PLAN METODYCZNY LEKCJI BIOLOGII KLASA I POZIOM PODSTAWOWY ZREFORMOWANEGO LICEUM. lubiiikl.lo)

PLAN METODYCZNY LEKCJI BIOLOGII KLASA I POZIOM PODSTAWOWY ZREFORMOWANEGO LICEUM. lubiiikl.lo) PLAN METODYCZNY LEKCJI BIOLOGII KLASA I POZIOM PODSTAWOWY ZREFORMOWANEGO LICEUM. lubiiikl.lo) Temat: Procesy i narządy umożliwiające oddychanie wewnątrzkomórkowe. Cele ogólne: Wiadomości: 1) zna budowę

Bardziej szczegółowo

PRZEWLEKŁA OBTURACYJNA CHOROBA PŁUC (POCHP)

PRZEWLEKŁA OBTURACYJNA CHOROBA PŁUC (POCHP) PRZEWLEKŁA OBTURACYJNA CHOROBA PŁUC (POCHP) Piotr Bienias Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM DEFINICJA POChP charakteryzuje się: niecałkowicie odwracalnym ograniczeniem przepływu powietrza przez

Bardziej szczegółowo

Konkurs Przedmiotowy z biologii dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego finał 2013. Model odpowiedzi, kryteria przyznawania punktów.

Konkurs Przedmiotowy z biologii dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego finał 2013. Model odpowiedzi, kryteria przyznawania punktów. Konkurs Przedmiotowy z biologii dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego finał 201 Model odpowiedzi, kryteria przyznawania punktów. Za rozwiązanie zadań z arkusza konkursowego można uzyskać 60 punktów.

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZ LEKCJI. Wioletta Możdżan- Kasprzycka Data Grudzień 2017

SCENARIUSZ LEKCJI. Wioletta Możdżan- Kasprzycka Data Grudzień 2017 SCENARIUSZ LEKCJI Nazwa Nazwa szkoły Scenariusz zajęć z wykorzystaniem metody eksperymentu dla klasy IV Szkoła Podstawowa w Dukli Tytuł i numer projektu Nowa jakość kształcenia w Szkole Podstawowej w Zespole

Bardziej szczegółowo