Ekologia ogólna. wykład 5. Ekologia populacji
|
|
- Urszula Irena Kozak
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Ekologia ogólna wykład 5 Ekologia populacji
2 Systemy rozrodcze panmiksja krzyżowanie zupełnie losowe rzadkie w świecie zwierząt założenie wielu modeli genetyki populacyjnej Faktyczne systemy rozrodcze monogamia nornik preriowy Microtus ochrogaster wykład 5/2
3 Systemy rozrodcze promiskuityzm (bez wytwarzania stałych par) szympansy łosoś wykład 5/3
4 Systemy rozrodcze Poligamia poligynia haremy (słonie morskie) jednoczesna poligamia (pawiany) sekwencyjna poligamia (słonie) wykład 5/4
5 Systemy rozrodcze Poligamia poliandria pszczoły myszy wykład 5/5
6 Systemy rozrodcze Poligamia poligyandria junko kot wykład 5/6
7 Zapłodnienie poza parą (EPC) potrzos (Emberiza schoeniclus) system rozrodczy: monogamia socjalna 55% piskląt EPC gibon białoręki (Hylobates lar) system rozrodczy: monogamia socjalna 12% potomstwa EPC wróbel skalny (Petronia petronia) system rozrodczy: poligynia socjalna 51% piskląt EPS Badania przekrojowe - brak dobrego wsparcia hipotezy dobrych genów potrzebna nowa hipoteza wykład 5/7
8 Populacja definicja Grupa osobników tego samego gatunku, współwystępujących na tym samym obszarze i w tym samym czasie. współwystępowanie oddziaływanie jeden gatunek w tym samym miejscu i czasie krzyżowanie Jak wyznaczyć granice populacji? kryterium krzyżowania się osobników? kryterium związków między osobnikami? kryterium przebiegu dynamiki liczebności? wykład 5/8
9 Gatunek Biologiczna koncepcja gatunku Grupa faktycznie lub potencjalnie krzyżujących się populacji naturalnych, które są reprodukcyjnie izolowane od innych takich grup. Nie działa w przypadku: rozmnażania bezpłciowego hybrydyzacji niedostatecznej znajomości biologii Ernst Mayr wykład 5/9
10 Gatunek hybrydy liger Salix gatunki kryptyczne Heliconius mewa srebrzysta mewa zółtonoga wykład 5/10
11 Gatunek Możliwe definicje gatunku: morfologiczny wyróżniany na podstawie różnic genetycznych ewolucyjny filogenetyczny ekologiczny Gatunek to jest to, fenotypowy co za gatunek uważa kompetentny rozpoznający się jako gatunek specjalista prof. Tomasz Umiński
12 Osobnik polikormon wieloosobnicza struktura roślinna kormus wieloosobnicza struktura zwierzęca weget / ramet potomny osobnik z pomnażania wegetatywnego genet / sekstem potomny osobnik z jednego nasienia osobnik genetyczny vs osobnik strukturalny wykład 5/12
13 Osobnik Polikormon gajowca (Galeobdolon luteum) Kolonia (kormus) rurkopława złożona z osobników pełniących różne funkcje, połączonych pniem ze wspólną jamą gastralną wykład 5/13
14 Charakterystyka populacji rozrodczość liczebność (zagęszczenie) struktura wiekowa migracje śmiertelność struktura przestrzenna struktura socjalna struktura genetyczna cecha podstawowa cecha bezpośrednio wpływająca na liczebność cecha wtórna wykład 5/14
15 Zagęszczenie: metody bezpośrednie (liczenie osobników) pośrednie (informacje o osobnikach) bezwzględne względne (ocena rzeczywistego zagęszczenia) (ocena względem jakiegoś punktu odniesienia) zliczenie wszystkich osobników liczba osobników na 1 pułapkę mapowanie terytoriów na podstawie odgłosów ptaków porównanie liczby tropów, odchodów wykład 5/15
16 CMR (capture-mark-recapture) metoda Petersena-Lincolna Frakcja zwierząt znakowanych w drugim odłowie jest równa ich frakcji w całej populacji. znakowane w 2 odłowie wszystkie w 2 odłowie 5 16 = 20 N odłów wyznakowane 16 osob. = znakowane w 1 odłowie wszystkie w populacji N = 64 mieszanie znakowanych i nie ponowny odłów 20 osob. 5 wyznakowanych
17 CMR (capture-mark-recapture) Założenia Nie ma zmian liczebności między odłowami Osobniki znakowane i nieznakowane mieszają się między odłowami Jednakowa łowność znakowanych i nieznakowanych Próba jest dostatecznie duża Źródła błędów w ocenie zagęszczenia populacji: błąd systematyczny populacja nie spełnia wszystkich wymogów metody błąd statystyczny na podstawie prób wnioskujemy o całej populacji (jaka liczba prób jest wystarczająca?) wykład 5/17
18 CMR (capture-mark-recapture) Rozwiązanie: MARK i inne Szacowanie liczebności w oparciu o statystykę Bayesowską w oparciu o maximum likelihood (ML, największa wiarygodność) p. ponownego odłowu = p. przeżycia x p. złapania Można to rozwijać: p. ponownego odłowu = p. przeżycia x p. złapania x p. migracji x. wykład 5/18
19 Inne metody Zwierzęta różne metody pułapkowe mapowanie głosów (ptaki), śladów i odchodów (ssaki) pędzenia ankiety Rośliny: stopień pokrycia ziemi absorpcja światła (dla chlorofilu) wykład 5/19
20 Telemetria wykład 5/20
21 Zagęszczenie =liczebność osobników przypadających na jednostkę powierzchni lub objętości wykład 5/21
22 Charakterystyka populacji rozrodczość liczebność (zagęszczenie) struktura wiekowa migracje śmiertelność struktura przestrzenna struktura socjalna struktura genetyczna cecha podstawowa cecha bezpośrednio wpływająca na liczebność cecha wtórna wykład 5/22
23 Demografia Zwana też strukturą. Nie mylić ze strukturą w sensie genetycznym! Cechy demograficzne populacji: struktura wiekowa przeżywalność rozrodczość Inne cechy struktury populacji: przestrzenna socjalna wykład 5/23
24 Demografia Tabele przeżywania (śledzenie losów), tabele poziome śmiertelność w różnych grupach wiekowych / rozwojowych jajo, larwa, poczwarka, dorosły nasiono, siewka, niedojrzałe, dorosłe dla osobników (trudniejsze) lub dla kohort (łatwiejsze) kohorta grupa urodzona w jednym okresie Tabele statyczne (1 pomiar), tabele pionowe liczba osobników w danym wieku można odtworzyć wcześniejszy stan populacji Wymyślone przez Raymona Pearla w 1921 roku na potrzeby towarzystw ubezpieczeniowych wykład 5/24
25 Tabela przeżywania pozioma klasa wiekowa (x) przedział wiekowy l x lx dx qx Lx Tx ex rok t l x liczba osobników dożywających do początku klasy wieku x (dane z terenu) lx względna przeżywalność (l0 = 100) dx liczba osobników umierających w klasie x qx - śmiertelność (p-stwo śmierci w klasie wieku x) Lx przybliżona liczba osobników dożywających do połowy klasy wiekowej x rok t+1 Tx kolumna pomocnicza, zsumowana od dołu kolumna Lx ex przewidywane dalsze życie postać graficzna wykład 5/25
26 Kohorty kohorta przydatna dla populacji o pokoleniach zachodzących na siebie maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień wykład 5/26
27 Tabela przeżywania statyczna (pionowa) klasa wieku (lata) liczebność w klasie wieku zgony wykład 5/27
28 Piramida demograficzna Rodzaje piramid ekspansywna (szybki wzrost) konstruktywna (powolny wzrost) stabilna (zahamowanie wzrostu) wykład 5/28
29 Piramida wieku wykład 5/29
30 log (liczba przeżywających) Krzywe przeżywania typ I typ II typ III wiek wykład 5/30
31 Krzywe przeżywania % przeżywających Krzywa przeżywania może być różna dla tego samego gatunku w różnych warunkach. marzec kwiecień maj wiosnówka pospolita Zagęszczenia a) 1-2 x 103 os/m2 b) 5-10 x 103 os/m2 c) x 103 os/m2 d) x 103 os/m2 e) 50 x 103 os/m2 wykład 5/31
32 Pojęcia demograficzne Rozrodczość (pojęcie ekologiczne) liczba potomstwa produkowanego w określonym czasie Płodność (pojęcie fizjologiczne) zdolność osobnika do wydawania na świat potomstwa Śmiertelność liczba osobników umierająca w określonym czasie
33 Pojęcia demograficzne potencjalna (fizjologiczna) noworodek co miesięcy realizowana (ekologiczna) noworodek 1.3 razy w życiu kobiety potencjalna (fizjologiczna) około lat rozrodczość dł. życia realizowana (ekologiczna) Monako 89 lat Polska 77 lat Haiti 63 lata Czad 49 lat
34 Rozrodczość 500 liczba urodzeń na osobnika liczba nasion na osobnika Może zmieniać się w czasie różnice między grupami wiekowymi 250 wiek (mies) wierzchlina (Poa annua) mulak (Odocoileus hemionus ) wykład 5/34
35 Śmiertelność Śmiertelność i rozrodczość zależne od zagęszczenia to wynik konkurencji wewnątrzgatunkowej liczba przeżywających śmiertelność Tribolium 1 śmiertelność niezależna od zagęszczenia 2 śmiertelność zależna od zagęszczenia (niepełna kompensacja) 3 śmiertelność zależna od zagęszczenia (nadkompensacja) wykład 5/35
36 Proporcja płci w populacji pierwotna proporcja płci w momencie zapłodnienia wtórna w momencie narodzin trzeciorzędowa po narodzinach Proporcja płci 1:1 jest ESS (Fisher). Wyjątki? więcej kobiet więcej mężczyzn
37 Proporcja płci w populacji Selektywna śmiertelność jednej płci Wolbachia zabija samce stawonogów haremowe ssaki migracje zależne od płci sekwencyjny hermafrodytyzm Papugoryby (Scaridae), wargaczowate (Labridae), garbikowate (Pomacentridae) złożony cykl rozrodczy, haplo/diploidalność Daphnia, pszczoły wykład 5/37
38 Proporcja płci w populacji specyficzny behawior rozrodczy polyandria i opieka sprawowana przez samce u niektórych siewek nadmiar samców płeć determinowana niegenetycznie temp. inkubacji u gadów możliwość wpływania przez samicę (pawie) Alligator mississippiensis C samice C samce wykład 5/38
39 Proporcja płci w populacji Nicienie u nornic: przewaga samic infekcje jednopłciowe 1000 ratio 0.58 *** CI ratio 0.56 ** CI n osobników H. mixtum H. glareoli wykład 5/39
Ekologia ogólna M. wykład 3
Ekologia ogólna M wykład 3 Ekologia populacji Populacja - definicja Grupa osobników tego samego gatunku, współwystępujących na tym samym obszarze i w tym samym czasie. współwystępowanie oddziaływanie jeden
Bardziej szczegółowoInterakcje. wykład 6 Konsekwencje behawioralne
Interakcje wykład 6 Konsekwencje behawioralne Terytorializm terytorium aktywnie bronione, areał nie terytorializm może się wiązać z obroną zasobów dotyczy konkurencji wewnątrz- i międzygatunkowej Lottia
Bardziej szczegółowoGenetyka populacji. Analiza Trwałości Populacji
Genetyka populacji Analiza Trwałości Populacji Analiza Trwałości Populacji Ocena Środowiska i Trwałości Populacji- PHVA to wielostronne opracowanie przygotowywane na ogół podczas tworzenia planu ochrony
Bardziej szczegółowoEkologia ogólna. wykład 6. Ekologia populacji (cd)
Ekologia ogólna wykład 6 Ekologia populacji (cd) Struktura przestrzenna rozmieszczenie równomierne zapewnia maksymalną separację osobników środowisko homogenne + antagonizmy (allelopatia u roślin) wykład
Bardziej szczegółowoEkologia wyk. 1. wiedza z zakresu zarówno matematyki, biologii, fizyki, chemii, rozumienia modeli matematycznych
Ekologia wyk. 1 wiedza z zakresu zarówno matematyki, biologii, fizyki, chemii, rozumienia modeli matematycznych Ochrona środowiska Ekologia jako dziedzina nauki jest nauką o zależnościach decydujących
Bardziej szczegółowoMODELE ROZWOJU POPULACJI Z UWZGLĘDNIENIEM WIEKU
MODELE ROZWOJU POPULACJI Z UWZGLĘDNIENIEM WIEKU Dr Wioleta Drobik-Czwarno CIĄG FIBONACCIEGO Schemat: http://blogiceo.nq.pl/matematycznyblog/2013/02/06/kroliki-fibonacciego/ JAK MOŻEMY ULEPSZYĆ DOTYCHCZASOWE
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE POPULACJAMI ZWIERZĄT DRYF GENETYCZNY EFEKTYWNA WIELKOŚĆ POPULACJI PRZYROST INBREDU
ZARZĄDZANIE POPULACJAMI ZWIERZĄT DRYF GENETYCZNY EFEKTYWNA WIELKOŚĆ POPULACJI PRZYROST INBREDU DRYF GENETYCZNY ) Każdy żywy organizm wytwarza więcej gamet, niż zdolne jest przetrwać (Darwin). 2) Przypadek
Bardziej szczegółowoEkologia molekularna. wykład 8. Metody molekularne w ekologii behawioralnej
Ekologia molekularna wykład 8 Metody molekularne w ekologii behawioralnej Systemy rozrodcze Monogamia 1 samiec, 1 samica może być socjalna lub/i genetyczna nornik preriowy Microtus ochrogaster monogamia
Bardziej szczegółowoRozkład materiału z biologii do klasy III.
Rozkład materiału z biologii do klasy III. L.p. Temat lekcji Treści programowe Uwagi 1. Nauka o funkcjonowaniu przyrody. 2. Genetyka nauka o dziedziczności i zmienności. -poziomy różnorodności biologicznej:
Bardziej szczegółowoKonspekt lekcji biologii w gimnazjum klasa I
mgr Piotr Oleksiak Gimnazjum nr.2 wopatowie. Temat. Cechy populacji biologicznej. Konspekt lekcji biologii w gimnazjum klasa I Zakres treści: Populacja cechy charakterystyczne: liczebność, zagęszczenie,
Bardziej szczegółowoCzęstotliwość sukcesu rozrodczego żółwia błotnego w Polsce
Sławomir Mitrus Częstotliwość sukcesu rozrodczego żółwia błotnego w Polsce wyniki długoterminowych badań panel dyskusyjny w ramach projektu: Ochrona żółwia błotnego (Emys orbicularis) w województwie warmińsko-mazurskim
Bardziej szczegółowoCECHY ILOŚCIOWE PARAMETRY GENETYCZNE
CECHY ILOŚCIOWE PARAMETRY GENETYCZNE Zarządzanie populacjami zwierząt, ćwiczenia V Dr Wioleta Drobik Rodzaje cech Jakościowe o prostym dziedziczeniu uwarunkowane zwykle przez kilka genów Słaba podatność
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 3. DYNAMIKA ROZWOJU
WYKŁAD 3. DYNAMIKA ROZWOJU POPULACJI MODELE Z CZASEM DYSKRETNYM DR WIOLETA DROBIK- CZWARNO MODELE ZMIAN ZAGĘSZCZENIA POPULACJI Wyróżniamy modele: z czasem dyskretnym wykorzystujemy równania różnicowe z
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE POPULACJAMI ZWIERZĄT 1. RÓWNOWAGA GENETYCZNA POPULACJI. Prowadzący: dr Wioleta Drobik Katedra Genetyki i Ogólnej Hodowli Zwierząt
ZARZĄDZANIE POPULACJAMI ZWIERZĄT 1. RÓWNOWAGA GENETYCZNA POPULACJI Fot. W. Wołkow Prowadzący: dr Wioleta Drobik Katedra Genetyki i Ogólnej Hodowli Zwierząt POPULACJA Zbiór organizmów żywych, które łączy
Bardziej szczegółowoBest for Biodiversity
W tym miejscu realizowany jest projekt LIFE + Ochrona różnorodności biologicznej na obszarach leśnych, w tym w ramach sieci Natura 2000 promocja najlepszych praktyk Best for Biodiversity NAJLEPSZE PRAKTYKI
Bardziej szczegółowoMETODOLOGIA I METODYKA NAUK PRZYRODNICZYCH. Aleksandra Jakubowska
METODOLOGIA I METODYKA NAUK PRZYRODNICZYCH Aleksandra Jakubowska Źródła błędów Źródło Zmiana w czasie Efekt procedury Efekt obserwatora Błąd losowy (zmienność generowana przez eksperymentatora) Co redukuje
Bardziej szczegółowoKsięgarnia PWN: Joanna R. Freeland - Ekologia molekularna
Księgarnia PWN: Joanna R. Freeland - Ekologia molekularna Spis treści Przedmowa................................. Podziękowania............................... XIII XIV 1 Metody genetyki molekularnej w badaniach
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE POPULACJAMI ZWIERZĄT
ZARZĄDZANIE POPULACJAMI ZWIERZĄT Ćwiczenia 1 mgr Magda Kaczmarek-Okrój magda_kaczmarek_okroj@sggw.pl 1 ZAGADNIENIA struktura genetyczna populacji obliczanie frekwencji genotypów obliczanie frekwencji alleli
Bardziej szczegółowoPrognoza demograficzna dla gmin województwa dolnośląskiego do 2035 roku
Prognoza demograficzna dla gmin województwa dolnośląskiego do 2035 roku Stanisława Górecka Robert Szmytkie Samorządowa Jednostka Organizacyjna Województwa Dolnośląskiego 1 UWAGI WSTĘPNE Prognoza została
Bardziej szczegółowoGENETYKA POPULACJI. Ćwiczenia 1 Biologia I MGR /
GENETYKA POPULACJI Ćwiczenia 1 Biologia I MGR 1 ZAGADNIENIA struktura genetyczna populacji obliczanie frekwencji genotypów obliczanie frekwencji alleli przewidywanie struktury następnego pokolenia przy
Bardziej szczegółowoGenetyka populacji. Efektywna wielkość populacji
Genetyka populacji Efektywna wielkość populacji DRYF GENETYCZNY Przypadkowe zmiany częstości alleli szczególnie ważne w małych populacjach 2015-10-22 2 DRYF GENETYCZNY Wybieramy z dużej populacji o p=q=0,5
Bardziej szczegółowoEkologia molekularna. wykład 2
Ekologia molekularna wykład 2 Markery molekularne: Markery wymagające sekwencjonowania mtdna jako marker Zalety: Konserwatywny układ genów łatwo je zidentyfkować u nowego gatunku Szybkie tempo mutacji:
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy III gimnazjum
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy III gimnazjum Ocena dopuszczająca otrzymuje określa zadania ekologii, ochrony środowiska i ochrony przyrody rozpoznaje po 2-3 gatunki roślin, zwierząt i grzybów
Bardziej szczegółowoZastosowania automatów komórkowych
Sławomir Kulesza kulesza@matman.uwm.edu.pl Symulacje komputerowe (12) Zastosowania automatów komórkowych Wykład dla studentów Informatyki Ostatnia zmiana: 28 maja 2015 (ver. 4.0) Ewolucja populacji biologicznej
Bardziej szczegółowoInterakcje. Konkurencja a zespół organizmów
Interakcje Konkurencja a zespół organizmów Zespół organizmów Zbiór gatunków (populacji) wykorzystujących tę samą przestrzeń w tym samym czasie wszystkie gatunki na danym obszarze uwarunkowania środowiskowe
Bardziej szczegółowoZarządzanie populacjami zwierząt. Efektywna wielkość populacji Wykład 3
Zarządzanie populacjami zwierząt Efektywna wielkość populacji Wykład 3 DRYF GENETYCZNY Przypadkowe zmiany częstości alleli szczególnie ważne w małych populacjach DRYF GENETYCZNY Wybieramy z dużej populacji
Bardziej szczegółowoGENETYKA POPULACJI. Ćwiczenia 4 Biologia I MGR
GEETYKA POPULACJI Ćwiczenia 4 Biologia I MGR Ad. Ćwiczenia Liczba możliwych genotypów w locus wieloallelicznym Geny sprzężone z płcią Prawo Hardy ego-weinberga p +pq+q = p+q= m( m ) p P Q Q P p AA Aa wszystkich_
Bardziej szczegółowoGENETYKA POPULACJI. Ćwiczenia 3 Biologia I MGR
GENETYKA POPULACJI Ćwiczenia 3 Biologia I MGR Heterozygotyczność Rozpatrując różnorodność genetyczną w populacjach o układzie hierarchicznym zauważamy, że najwyższy poziom heterozygotyczności zawsze występuje
Bardziej szczegółowoWyk. 2 Ekologia behawioralna
Wyk. 2 Ekologia behawioralna Be or not to be? How be to be? Pytania o zachowanie Dlaczego to zachowanie wyewoluowało? Gody przed kopulacją Życie samotnie lub w grupie Pieśni ptaków składają się z gwizdów
Bardziej szczegółowoEwolucjonizm NEODARWINIZM. Dr Jacek Francikowski Uniwersyteckie Towarzystwo Naukowe Uniwersytet Śląski w Katowicach
Ewolucjonizm NEODARWINIZM Dr Jacek Francikowski Uniwersyteckie Towarzystwo Naukowe Uniwersytet Śląski w Katowicach Główne paradygmaty biologii Wspólne początki życia Komórka jako podstawowo jednostka funkcjonalna
Bardziej szczegółowoDrapieżnictwo II. (John Stuart Mill 1874, tłum. własne)
Drapieżnictwo II Jeżeli w ogóle są jakikolwiek świadectwa celowego projektu w stworzeniu (świata), jedną z rzeczy ewidentnie zaprojektowanych jest to, by duża część wszystkich zwierząt spędzała swoje istnienie
Bardziej szczegółowoDepresja inbredowa i heterozja
Depresja inbredowa i heterozja Charles Darwin Dlaczego rośliny chronią się przed samozapyleniem? Doświadczenie na 57 gatunkach roślin! Samozapłodnienie obniża wigor i płodność większości z 57 gatunków
Bardziej szczegółowo21. Jakie znamy choroby aparatu ruchu, jak z nimi walczyć i zapobiegać?
Biologia tematy lekcji klasa 2 1. Poznajemy budowę oraz znaczenie tkanek zwierzęcych. 2. Jakie cechy charakterystyczne posiadają gąbki i parzydełkowce? 3. Skąd wywodzi się nazwa płazińce i nicienie? 4.
Bardziej szczegółowoWykład 2. Rodzaje konkurencji. Modele wzrostu populacji
Wykład 2 Rodzaje konkurencji. Modele wzrostu populacji Konkurencja o charakterze eksploatacji konkurencja o zasoby, które są w niedomiarze działanie jednego konkurenta zmniejsza ilość zasobów dostępną
Bardziej szczegółowoPrzedmiot demografii
Temat 5 Demografia Przedmiot demografii Struktura osobnicza populacji: gdzie i ile jest osobników różnych kategorii (np. płci, wieku). Dynamika tej struktury: przybywanie i ubywanie osobników poszczególnych
Bardziej szczegółowoDemografia Liczba, rozmieszczenie i struktura ludności
Demografia Liczba, rozmieszczenie i struktura ludności Materiały dydaktyczne Opracowano na podst. J. Holzer, Demografia, Warszawa 2003. Podstawowe czynniki determinujące rozmieszczenie ludności 1. Czynniki
Bardziej szczegółowoOcena sytuacji demograficznej Gdańska ze szczególnym uwzględnieniem jednostki pomocniczej Wrzeszcz Górny
Dr Krzysztof Szwarc Ocena sytuacji demograficznej Gdańska ze szczególnym uwzględnieniem jednostki pomocniczej Wrzeszcz Górny Gdańsk 2011 Po transformacji gospodarczej nastąpiły w Polsce diametralne zmiany
Bardziej szczegółowo2. CZYNNIKI ZABURZAJĄCE RÓWNOWAGĘ GENETYCZNĄ
ZARZĄDZANIE POPULACJAMI ZWIERZĄT 2. CZYNNIKI ZABURZAJĄCE RÓWNOWAGĘ GENETYCZNĄ POPULACJI Fot. W. Wołkow Prowadzący: dr Wioleta Drobik Katedra Genetyki i Ogólnej Hodowli Zwierząt MIGRACJE Zmiana frekwencji
Bardziej szczegółowoPOWTÓRZENIE TREŚCI NAUCZANIA Z BIOLOGII KLASY III ROZPISKA POWTÓRZEŃ ROK 2007/2008 Klasa I Treści programowe Dział powtórzeniowy Przewidziana data
POWTÓRZENIE TREŚCI NAUCZANIA Z BIOLOGII KLASY III ROZPISKA POWTÓRZEŃ ROK 2007/2008 Klasa I Treści programowe Dział powtórzeniowy Przewidziana data 1. Struktura organizmu i funkcje, jakim ona służy ( komórki,
Bardziej szczegółowoPrognozy demograficzne
Prognozy demograficzne Zadaniem prognoz demograficznych jest ustalenie przyszłego stanu i struktury ludności zarówno dla całego kraju jak i jego regionów. Jednostkami badania które dotyczą prognozy mogą
Bardziej szczegółowoEkologia molekularna. wykład 4
Ekologia molekularna wykład 4 Zróżnicowanie między populacjami Przyczyny odchyleń od HWE Czynniki demograficzne nielosowe kojarzenie wsobność (inbred) struktura genetyczna populacji (subpopulacje) migracje
Bardziej szczegółowoInterakcje. Konkurencja. wykład 2
Interakcje. Konkurencja wykład 2 Ekologiczna istota konkurencji Kiedy konkurujące gatunki mogą współwystępować? Kiedy na skutek konkurencji jeden z nich wyginie? wykład 2/2 Tempo wzrostu populacji Tempo
Bardziej szczegółowoZarządzanie populacjami zwierząt. Parametry genetyczne cech
Zarządzanie populacjami zwierząt Parametry genetyczne cech Teoria ścieżki zależność przyczynowo-skutkowa X p 01 Z Y p 02 p 01 2 + p 02 2 = 1 współczynniki ścieżek miary związku między przyczyną a skutkiem
Bardziej szczegółowoWpływ produktywności pierwotnej łąk na demografię, dynamikę oraz kondycję populacji norników Microtus
Kamil Bartoń Zakład Badania Ssaków PAN, Białowieża Wpływ produktywności pierwotnej łąk na demografię, dynamikę oraz kondycję populacji norników Microtus Autoreferat rozprawy doktorskiej wykonanej w Zakładzie
Bardziej szczegółowoKONSEKWENCJE PŁCIOWOŚCI (dlaczego osobniki są podobne?)
Wstęp do biologii 6. KONSEKWENCJE PŁCIOWOŚCI (dlaczego osobniki są podobne?) Jerzy Dzik Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW 2016 PŁEĆ OGRANICZA bioróżnorodność horyzontalny przepływ i rekombinacja
Bardziej szczegółowoMETODY STATYSTYCZNE W BIOLOGII
METODY STATYSTYCZNE W BIOLOGII 1. Wykład wstępny 2. Populacje i próby danych 3. Testowanie hipotez i estymacja parametrów 4. Planowanie eksperymentów biologicznych 5. Najczęściej wykorzystywane testy statystyczne
Bardziej szczegółowoMapowanie genów cz owieka. podstawy
Mapowanie genów czowieka podstawy Sprzężenie Geny leżące na różnych chromosomach spełniają II prawo Mendla Dla 2 genów: 4 równoliczne klasy gamet W. S Klug, M.R Cummings Concepts of Genetics 8 th edition,
Bardziej szczegółowoPodziękowania Od tłumacza Wstęp
Księgarnia PWN: John R. Krebs, Nicholas B. Davies - Wprowadzenie do ekologii behawioralnej Podziękowania Od tłumacza Wstęp 1. Dobór naturalny, ekologia i zachowania Pytania o zachowanie Zachowania rozrodcze
Bardziej szczegółowoocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra Dział VII. EKOLOGIA NAUKA O ŚRODOWISKU
Dział VII. EKOLOGIA NAUKA O ŚRODOWISKU wyróżnia elementy żywe i nieożywione w obserwowanym ekosystemie oblicza zagęszczenie wybranej rośliny na badanym terenie określa znaczenie wiedzy ekologicznej w życiu
Bardziej szczegółowoSekwencjonowanie nowej generacji i rozwój programów selekcyjnych w akwakulturze ryb łososiowatych
Sekwencjonowanie nowej generacji i rozwój programów selekcyjnych w akwakulturze ryb łososiowatych Konrad Ocalewicz Zakład Biologii i Ekologii Morza, Instytut Oceanografii, Wydział Oceanografii i Geografii,
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 17 lutego 2010 r. w sprawie sporządzania projektu planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000
Dziennik Ustaw Nr 34 2893 Poz. 186 186 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 17 lutego 2010 r. w sprawie sporządzania projektu planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Na podstawie art. 28
Bardziej szczegółowoSowy. Przygotowała Zuzia Górska
Sowy Przygotowała Zuzia Górska Puchacz Długość ciała (wraz z dziobem i ogonem): 60 78 cm Długość ogona: 23 29 cm Rozpiętość skrzydeł: 155 180 cm Waga: 1,6 2,8 kg samce; 2,3 4,2 kg samice Liczba jaj: 2
Bardziej szczegółowoweryfikacja hipotez dotyczących parametrów populacji (średnia, wariancja)
PODSTAWY STATYSTYKI. Teoria prawdopodobieństwa i elementy kombinatoryki. Zmienne losowe i ich rozkłady 3. Populacje i próby danych, estymacja parametrów 4. Testowanie hipotez 5. Testy parametryczne (na
Bardziej szczegółowodr hab. Dariusz Piwczyński, prof. nadzw. UTP
dr hab. Dariusz Piwczyński, prof. nadzw. UTP Cechy jakościowe są to cechy, których jednoznaczne i oczywiste scharakteryzowanie za pomocą liczb jest niemożliwe lub bardzo utrudnione. nominalna porządek
Bardziej szczegółowoEksploatacja. Najprostsza forma konkurencji eksploatacja oznacza zużywanie zasobów Bardziej skomplikowana forma to obrona zasobów
Wykład 3 Eksploatacja Najprostsza forma konkurencji eksploatacja oznacza zużywanie zasobów Bardziej skomplikowana forma to obrona zasobów Szybsze ubożenie zasobów BOGATE??? UBOGIE Wolniejsze ubożenie zasobów
Bardziej szczegółowoPodstawy genetyki populacji. Populacje o skończonej liczebności. Dryf. Modele wielogenowe.
Podstawy genetyki populacji Populacje o skończonej liczebności. Dryf. Modele wielogenowe. Dryf genetyczny a ewolucja } Dobór naturalny nie jest jedynym mechanizmem kształtującym zmiany ewolucyjne } Losowe
Bardziej szczegółowookreśla, czym się zajmują ekologia, ochrona środowiska i ochrona przyrody określa niszę ekologiczną wybranych gatunków
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z EKOLOGII Z ELEMENTAMI OCHRONY ŚRODOWISKA DLA KLASY III ZAKRES ROSZERZONY Biologia na czasie 3 zakres rozszerzony Dział programu Lp. Temat Poziom wymagań konieczny (K) podstawowy
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 30 marca 2010 r. w sprawie sporządzania projektu planu ochrony dla obszaru Natura 2000
Dziennik Ustaw Nr 64 5546 Poz. 401 401 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 30 marca 2010 r. w sprawie sporządzania projektu planu ochrony dla obszaru Natura 2000 Na podstawie art. 29 ust. 10 ustawy
Bardziej szczegółowoPokaż mi jak wyglądasz, a powiem ci gdzie mieszkasz.
1 Pokaż mi jak wyglądasz, a powiem ci gdzie mieszkasz. Czas trwania zajęć: 45 minut (nie obejmuje czasu połowu dafni) Potencjalne pytania badawcze: 1. Na podstawie, jakich cech budowy klasyfikujemy dafnie
Bardziej szczegółowoZmiany demograficzne w świetle wyników prognozy ludności Polski do 2050 r.
Zmiany demograficzne w świetle wyników prognozy ludności Polski do 2050 r. "Wpływ zmian demograficznych na stan finansów publicznych Seminarium SGH Małgorzata Waligórska Główny Urząd Statystyczny Warszawa,
Bardziej szczegółowoWpływ spokrewnienia na strukturę przestrzenną i socjalną populacji dzika Sus scrofa w Puszczy Białowieskiej
Uniwersytet Warszawski Wydział Biologii Tomasz Podgórski Wpływ spokrewnienia na strukturę przestrzenną i socjalną populacji dzika Sus scrofa w Puszczy Białowieskiej Autoreferat rozprawy doktorskiej wykonanej
Bardziej szczegółowoTemat 6: Genetyczne uwarunkowania płci. Cechy sprzężone z płcią.
Temat 6: Genetyczne uwarunkowania płci. Cechy sprzężone z płcią. 1. Kariotyp człowieka. 2. Determinacja płci u człowieka. 3. Warunkowanie płci u innych organizmów. 4. Cechy związane z płcią. 5. Cechy sprzężone
Bardziej szczegółowoEksploatacja populacji. Ochrona i zarządzanie populacjami zwierząt
Eksploatacja populacji Ochrona i zarządzanie populacjami zwierząt Możliwe cele eksploatacji Uzyskiwanie możliwie największych zbiorów przez długi czas (np. rybołóstwo) Często prowadzi do wyniszczenia populacji
Bardziej szczegółowoharmonogram lekcji online opracowała Anna Gajos
harmonogram lekcji online 2018-2019 opracowała Anna Gajos Poniżej przedstawiam ramowy plan dwugodzinnych lekcji online, które będą odbywać się we wtorki i środy o godzinie 19:00. W te dni będą przeprowadzane
Bardziej szczegółowoMETODY STATYSTYCZNE W BIOLOGII
METODY STATYSTYCZE W BIOLOGII 1. Wykład wstępny. Populacje i próby danych 3. Testowanie hipotez i estymacja parametrów 4. Planowanie eksperymentów biologicznych 5. ajczęściej wykorzystywane testy statystyczne
Bardziej szczegółowoEkotoksykologia 12/9/2016. Testy ekotoksykologiczne (według Leona i Van Gestela, 1994) Trzy powody, dla których warto robić krótkotrwałe testy
2/9/26 Ekotoksykologia Co mówią testy ekotoksykologiczne? Prof. dr hab. Ryszard Laskowski Instytut Nauk o Środowisku UJ Ul. Gronostajowa 7, Kraków pok. 2..2 http://www.eko.uj.edu.pl/laskowski /32 Testy
Bardziej szczegółowoZadania ze statystyki, cz.6
Zadania ze statystyki, cz.6 Zad.1 Proszę wskazać, jaką część pola pod krzywą normalną wyznaczają wartości Z rozkładu dystrybuanty rozkładu normalnego: - Z > 1,25 - Z > 2,23 - Z < -1,23 - Z > -1,16 - Z
Bardziej szczegółowoEKOLOGIA. Populacja termin różnie rozumiany. Cechy osobnicze vs cechy populacji. Ekologia populacji
EKOLOGIA Ekologia populacji Populacja termin różnie rozumiany W demografii (człowieka): ludzie zamieszkujący określony rejon: np. populacja Krakowa, populacja Polski południowej, populacja Polski, populacja
Bardziej szczegółowoI. Genetyka. Dział programu Lp. Temat konieczny podstawowy rozszerzający
I. Genetyka 1. Czym jest genetyka? wymienia cechy gatunkowe i indywidualne podanych organizmów wyjaśnia, że jego podobieństwo do rodziców jest wynikiem dziedziczenia cech definiuje pojęcia genetyka oraz
Bardziej szczegółowoWykrywalność ptaków: metody szacowania i czynniki na nią wpływające
Wykrywalność ptaków: metody szacowania i czynniki na nią wpływające Przemysław Chylarecki Pracownia Badań Ornitologicznych MiIZ PAN Zadanie realizowane w ramach umowy nr OR.271.3.12.2015 z dnia 18 maja
Bardziej szczegółowoMETODY STATYSTYCZNE W BIOLOGII
METODY STATYSTYCZNE W BIOLOGII 1. Wykład wstępny 2. Populacje i próby danych 3. Testowanie hipotez i estymacja parametrów 4. Planowanie eksperymentów biologicznych 5. Najczęściej wykorzystywane testy statystyczne
Bardziej szczegółowoUczenie się biologii wymaga dobrej organizacji pracy Sposoby odżywiania się organizmów
Temat Uczenie się biologii wymaga dobrej organizacji pracy Sposoby odżywiania się Sposoby oddychania Sposoby rozmnażania się Bakterie a wirusy Protisty Glony przedstawiciele trzech królestw Wymagania na
Bardziej szczegółowoBiologia molekularna z genetyką
Biologia molekularna z genetyką P. Golik i M. Koper Konwersatorium 2: Analiza genetyczna eukariontów Drosophilla melanogaster Makrokierunek: Bioinformatyka i Biologia Systemów; 2016 Opracowano na podstawie
Bardziej szczegółowoBIOLOGIA EGZAMIN KLASYFIKACYJNY 2015/16. KLASA III Gimnazjum. Imię:... Nazwisko:... Data:...
BIOLOGIA EGZAMIN KLASYFIKACYJNY 2015/16 KLASA III Gimnazjum Imię:... Nazwisko:... Data:... 1. Ponumeruj poziomy organizacji materiału genetycznego, rozpoczynając od poziomu najniższego: - chromatyna -
Bardziej szczegółowoWnioskowanie statystyczne i weryfikacja hipotez statystycznych
Wnioskowanie statystyczne i weryfikacja hipotez statystycznych Wnioskowanie statystyczne Wnioskowanie statystyczne obejmuje następujące czynności: Sformułowanie hipotezy zerowej i hipotezy alternatywnej.
Bardziej szczegółowoStatystyka opisowa. Wykład I. Elementy statystyki opisowej
Statystyka opisowa. Wykład I. e-mail:e.kozlovski@pollub.pl Spis treści Elementy statystyku opisowej 1 Elementy statystyku opisowej 2 3 Elementy statystyku opisowej Definicja Statystyka jest to nauka o
Bardziej szczegółowoĆwiczenia 2. Tablice trwania życia. (life tables)
Ćwiczenia 2 Tablice trwania życia (life tables) 1. Historia 2. Zasady budowy przekrojowych tablic trwania życia 3. Parametr e(0): zróżnicowanie według płci, zmiany w czasie e(0) w Polsce 4. Przykłady alternatywnych
Bardziej szczegółowoEKOLOGIA. Populacja termin różnie rozumiany. Cechy osobnicze vs cechy populacji. Ekologia populacji
EKOLOGIA Ekologia populacji 1/55 Populacja termin różnie rozumiany W demografii(człowieka): ludzie zamieszkujący określony rejon: np. populacja Krakowa, populacja Polski południowej, populacja Polski,
Bardziej szczegółowoProdukcja Zwierzęca klasa 4TR Nr. Programu 321(05)/T-4,TU, SP/MENiS 2005.02.03
Produkcja Zwierzęca klasa 4TR Nr. Programu 321(05)/T-4,TU, SP/MENiS 2005.02.03 Moduł, dział, temat Zakres treści Drób 1. Znaczenie gospodarcze chowu drobiu 1. Pochodzenie drobiu 2. Pojęcie drobiu, 3. Rodzaje
Bardziej szczegółowoINFORMACJA. z wykonanego zadania na rzecz postępu biologicznego w produkcji zwierzęcej
INFORMACJA z wykonanego zadania na rzecz postępu biologicznego w produkcji zwierzęcej Tytuł zadania: Analiza zmienności cech użytkowych i reprodukcyjnych w hodowlanych populacjach wybranych rodów kur,
Bardziej szczegółowoMETODOLOGIA I METODYKA NAUK PRZYRODNICZYCH. Paweł Szymański
METODOLOGIA I METODYKA NAUK PRZYRODNICZYCH Paweł Szymański Dobry plan badań to podstawa!!! Manipulacja czy korelacja? Pomiar czynników lub cech i sprawdzenie czy są one ze sobą powiązane. korelacja Zmiana
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych
UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII Pracownia studencka Katedra Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 4 i 5 OCENA EKOTOKSYCZNOŚCI TEORIA Chemia zanieczyszczeń środowiska
Bardziej szczegółowodr hab. Dariusz Piwczyński, prof. nadzw. UTP
dr hab. Dariusz Piwczyński, prof. nadzw. UTP NIEZBĘDNE DO ZROZUMIENIA WYKŁADU POJĘCIA Doświadczenie jednogrupowe (jednopróbkowe), dwugrupowe (dwupróbkowe) Doświadczenie niezależne i wiązane (zależne, sparowane)
Bardziej szczegółowoz wykonanego zadania na rzecz postępu biologicznego w produkcji zwierzęcej
INFORMACJA z wykonanego zadania na rzecz postępu biologicznego w produkcji zwierzęcej Tytuł zadania: Analiza zmienności cech użytkowych i reprodukcyjnych w hodowlanych populacjach wybranych rodów kur,
Bardziej szczegółowoZadania ze statystyki, cz.7 - hipotezy statystyczne, błąd standardowy, testowanie hipotez statystycznych
Zadania ze statystyki, cz.7 - hipotezy statystyczne, błąd standardowy, testowanie hipotez statystycznych Zad. 1 Średnia ocen z semestru letniego w populacji studentów socjologii w roku akademickim 2011/2012
Bardziej szczegółowoTestowanie hipotez statystycznych
9 października 2008 ...czyli definicje na rozgrzewkę n-elementowa próba losowa - wektor n zmiennych losowych (X 1,..., X n ); intuicyjnie: wynik n eksperymentów realizacja próby (X 1,..., X n ) w ω Ω :
Bardziej szczegółowoMETODY STATYSTYCZNE W BIOLOGII
METODY STATYSTYCZNE W BIOLOGII 1. Wykład wstępny 2. Populacje i próby danych 3. Testowanie hipotez i estymacja parametrów 4. Planowanie eksperymentów biologicznych 5. Najczęściej wykorzystywane testy statystyczne
Bardziej szczegółowoZmienność. środa, 23 listopada 11
Zmienność http://ggoralski.com Zmienność Zmienność - rodzaje Zmienność obserwuje się zarówno między poszczególnymi osobnikami jak i między populacjami. Różnice te mogą mieć jednak różne podłoże. Mogą one
Bardziej szczegółowoPodstawy genetyki populacji. Genetyka mendlowska i ewolucja. Dobór i dryf.
Podstawy genetyki populacji Genetyka mendlowska i ewolucja. Dobór i dryf. Dryf genetyczny W populacjach o skończonej liczebności może dochodzić do zmian częstości alleli nawet jeżeli nie działa na nie
Bardziej szczegółowo1 Podstawowe pojęcia z zakresu genetyki. 2 Podstawowy model dziedziczenia
Rachunek Prawdopodobieństwa MAP8 Wydział Matematyki, Matematyka Stosowana Projekt - zastosowania rachunku prawdopodobieństwa w genetyce Opracowanie: Antonina Urbaniak Podstawowe pojęcia z zakresu genetyki
Bardziej szczegółowoEKOLOGIA. Dynamika populacji człowieka. Teoria Malthusa. Ekologia populacji. Populacja (miliardy) Rok. Liczebność populacji Ilość zasobów.
EKOLOGIA Ekologia populacji 1/55 Dynamika populacji człowieka 9 Populacja (miliardy) 8 7 6 5 4 3 2 Thomas R. Malthus 1-8 -6-4 -2 2 Rok 2/55 Teoria Malthusa Liczebność populacji Ilość zasobów Czas 3/55
Bardziej szczegółowoKonkurencja. wykład 4 Konkurencja a zespół organizmów
Konkurencja wykład 4 Konkurencja a zespół organizmów Zespół organizmów Zbiór gatunków (populacji) wykorzystujących tę samą przestrzeń w tym samym czasie wszystkie gatunki na danym obszarze uwarunkowania
Bardziej szczegółowoJak powstają nowe gatunki. Katarzyna Gontek
Jak powstają nowe gatunki Katarzyna Gontek Powstawanie gatunków (specjacja) to proces biologiczny, w wyniku którego powstają nowe gatunki organizmów. Zachodzi na skutek wytworzenia się bariery rozrodczej
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE MERYTORYCZNE. z wykonanego zadania na rzecz postępu biologicznego w produkcji zwierzęcej
SPRAWOZDANIE MERYTORYCZNE z wykonanego zadania na rzecz postępu biologicznego w produkcji zwierzęcej zrealizowanego na podstawie decyzji Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi nr 3/2018, znak: ŻW.eoz.862.15.2.2018.ek
Bardziej szczegółowo27.10. 2011. Wzrost zależny od zagęszczenia
27.10. 2011 Wzrost zależny od zagęszczenia Ochrona pop. zwierząt Rycina z Turchin 1999 Zagadnienie regulacji populacji Mechanizmy negatywnej zależności od zagęszczenia Model wzrostu logistycznego Założenia
Bardziej szczegółowoSTATYSTYKA I DOŚWIADCZALNICTWO Wykład 8
STATYSTYKA I DOŚWIADCZALNICTWO Wykład 8 Regresja wielokrotna Regresja wielokrotna jest metodą statystyczną, w której oceniamy wpływ wielu zmiennych niezależnych (X 1, X 2, X 3,...) na zmienną zależną (Y).
Bardziej szczegółowoMetody analizy demograficznej
Metody analizy demograficznej Przedmiot analizy demograficznej Stan w danym momencie lub okresie, np. roku (można więc oceniać natężenie określonego procesu, strukturę lub korelację cech badanej populacji)
Bardziej szczegółowoRozkład zmiennej losowej Polega na przyporządkowaniu każdej wartości zmiennej losowej prawdopodobieństwo jej wystąpienia.
Rozkład zmiennej losowej Polega na przyporządkowaniu każdej wartości zmiennej losowej prawdopodobieństwo jej wystąpienia. D A R I U S Z P I W C Z Y Ń S K I 2 2 ROZKŁAD ZMIENNEJ LOSOWEJ Polega na przyporządkowaniu
Bardziej szczegółowoSyntetyczne miary reprodukcji ludności
Trzeci Lubelski Konkurs Statystyczno-Demograficzny z okazji Dnia Statystyki Polskiej Syntetyczne miary reprodukcji ludności Statystyka i Demografia Projekt dofinansowany ze środków Narodowego Banku Polskiego
Bardziej szczegółowoSIGMA KWADRAT. Syntetyczne miary reprodukcji ludności. Statystyka i demografia CZWARTY LUBELSKI KONKURS STATYSTYCZNO-DEMOGRAFICZNY
SIGMA KWADRAT CZWARTY LUBELSKI KONKURS STATYSTYCZNO-DEMOGRAFICZNY Syntetyczne miary reprodukcji ludności Statystyka i demografia PROJEKT DOFINANSOWANY ZE ŚRODKÓW NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO URZĄD STATYSTYCZNY
Bardziej szczegółowo