WYKŁAD REPETYTORYJNY. Krążenie w wątrobie, śledzionie i nerce
|
|
- Amelia Kubiak
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 WYKŁAD REPETYTORYJNY Krążenie w wątrobie, śledzionie i nerce Krążenie krwi w wątrobie: dwa systemy dopływu do naczyń włosowatych (zatok wątrobowych), jeden system odpływu tętnice wątrobowe żyła wrotna tętnice międzypłatowe żyły międzypłatowe tętnice międzyzrazikowe żyły międzyzrazikowe tętnice okołozrazikowe żyły okołozrazikowe tętniczki wlotowe żyłki wlotowe zatoki wątrobowe żyły centralne Te naczynia można zobaczyć pod mikroskopem międzyzrazikowe okołozrazikowe żyły podzrazikowe żyły wątrobowe tętnica międzyzrazikowe są elementami triad w przestrzeniach wrotnych żyła Żyła okołozrazikowa Żyłki wlotowe (żyły) okołozrazikowe i wlotowe można zobaczyć w preparacie wątroby nastrzykiwanej 1
2 zatoki Żyły centralne i zatoki widoczne są w preparatach barwionych HE Żyła podzrazikowa Żyła centralna Żyły podzrazikowe można zobaczyć w preparacie wątroby nastrzykiwanej Otwarte krążenie krwi w śledzionie Miazga czerwona: tętnice beleczkowe (1) tętniczki centralne (2) tętniczki pędzelkowe (3) OTWARTE kapilary osłonkowe* (4) przestrzenie międzykomórkowe sznurów śledzionowych (5) OTWARTE zatoki śledzionowe (6) żyły miazgowe (7) żyły beleczkowe (8) Miazga biała: tętnice beleczkowe (1) tętniczki centralne (2) OTWARTE gałązki tętniczek centralnych (9) przestrzenie międzykomórkowe strefy brzeżnej OTWARTE zatoki strefy brzeżnej (10) miazga czerwona 4 6 *kapilary osłonkowe otoczone warstwą fibroblastycznych komórek siateczkowych i makrofagów beleczka miazga biała 9 2 strefa brzeżna promieniste Układ naczyniowy nerki: sieć dziwna tętniczo-tętnicza łukowate Tętniczka centralna Miazga czerwona erytrocyty w tkance międzypłatowe Tętnica beleczkowa Żyła beleczkowa Dwie sieci kapilarne połączone tętniczką: kapilary kłębuszka i kapilary okolokanalikowe Tętnice międzypłatowe tętnice łukowate tętnice promieniste tętniczki doprowadzające kapilary kłębuszka tętniczki wyprowadzające kapilary okołokanalikowe żyły promieniste żyły łukowate ( ) Produkcja różnych substancji przez komórki w różnych układach gruczoły układu pokarmowego i hormonalnego wyjaśnienie dlaczego te komórki wydzielają akurat takie substancje? Ponieważ w trakcie różnicowania w tych komórkach aktywowane są geny odpowiedzialne za produkcję właśnie takich substancji 2
3 Rodzaje substancji produkowanych i wydzielanych przez komórki białka - enzymy - białka antybakteryjne - hormony białkowe - inne (m.in. białka osocza, immunoglobuliny, neuropeptydy, czynniki wzrostowe, cytokiny) Komórki produkujące białka: szorstka siateczka Golgi liczne ziarna wydzielnicze aminy biogenne i inne pochodne aminokwasów mucyny wydzielina śluzowa lipidy - trójglicerydy, glikolipidy, woski i in. - steroidy cukry Zewnątrzwydzielnicze: ziarna w przyszczytowym rejonie komórki Wewnątrzwydzielnicze: ziarna równomiernie rozmieszczone w cytoplazmie Komórki wydzielające enzymy kom. mioepitelialne Przewody prążkowane ślinianek wydzielają kalikreinę (proteazę), która pośrednio reguluje lokalny przepływ krwi wstawka kom. surowicze Komórki pęcherzyków surowiczych i półksiężyców surowiczych dużych i małych gruczołów ślinowych wydzielają amylazę (wstępne trawienie wielocukrowców) i niewielkie ilości peroksydazy (własności bakteriobójcze) Do małych gruczołów ślinowych należą gruczoły von Ebnera leżące pod brodawkami okolonymi leżą głęboko, między mięśniami języka przewody uchodzą do rowka okołobrodawkowego wydzielają lipazę, która trawi warstewkę lipidów pozostającą na powierzchni nabłonka jamy ustnej po tłustym posiłku i blokuje kubki smakowe przewód prążkowany Komórki główne gruczołów żołądkowych właściwych wydzielają pepsynogen i lipazę żoładkową (wstępne trawienie białek i tłuszczów), a w okresie niemowlęcym podpuszczkę (trawienie białek mleka) kom. pęcherzykowe kom. śródpęcherzykowe Enzymy wydzielane przez komórki pęcherzykowe trzustki odpowiadają za główny proces trawienia w cewie pokarmowej Pęcherzyk trzustkowy komórki wydzielnicze (pęcherzykowe) komórki śródpęcherzykowe blaszka podstawna blaszka podstawna Proenzymy: (aktywowane w dwunastnicy) trypsynogen chymotrypsynogen prokarboksypeptydaza proelastaza profosfolipaza A2 proteazy Komórki pecherzykowe to typowe komórki produkujące białka i wykazujące wyraźną polaryzację. Jej efektem jest dwubarwność komórek i całego pęcherzyka Aktywne enzymy: alfa-amylaza lipaza trójglicerydowa DNaza RNaza 3
4 koloid egzocytoza pęcherzyk wydzielniczy synteza tyreoglobuliny i tyreoperoksydazy magazynowanie tyreoglobuliny aminokwasy jodowanie tyreoglobuliny utlenianie anion jodkowy Komórki pęcherzykowe tarczycy produkują tyreoperoksydazę, która po wydzieleniu jest wiązana z powierzchnią błony komórkowej i katalizuje utlenianie jonów jodkowych, jodowanie tyreoglobuliny i sprzęganie jodowanych reszt tyrozynowych. Procesy te odbywają się w koloidzie, przy powierzchni komórek pecherzykowych. Komórki gruczołu krokowego wydzielają enzymy proteolityczne, które odpowiadają za upłynnienie nasienia. Jednym z tych enzymów jest kalikreina-3, znana jako PSA (prostate-specific antigen) umożliwiający wczesne wykrycie raka prostaty. Komórki wydzielające białka antybakteryjne Neutrofile, makrofagi: m.in. lizozym, defenzyny, katelicydyna (udział w procesach odporności wrodzonej) Keratynocyty żywych warstw naskórka mają receptory rozpoznające wzorzec. Po zetknięciu z patogenem wydzielają substancje mikrobobójcze (m.in. defenzyny) oraz cytokiny przyciągające limfocyty. Białka antybakteryjne są również wydzielane do światła cewy pokarmowej przez komórki i gruczoły obecne w ścianie cewy gruczoły przełykowe: lizozym gruczoły dwunastnicze: lizozym komórki Panetha: defenzyny, lizozym Ślina zawiera białka antybakteryjne (m.in. lizozym, laktoferynę) produkowane przez komórki surowicze i komórki przewodów śródzrazikowych (wstawek i przewodów prążkowanych) małych i dużych gruczołów ślinowych. Warstewka śluzu pokrywająca powierzchnię dróg oddechowych zawiera białka antybakteryjne wydzielane przez małe gruczoły ściany dróg oddechowych (głównie węchowe i oskrzelowe) Łzy zawierają znaczne ilości białek antybakteryjnych (lizozymu, laktoferyny) produkowanych przez komórki gruczołów łzowych Komórki wydzielające hormony białkowe/peptydowe Komórki neurosekretoryczne podwzgórza: małe komórki neurosekretoryczne (jąder drobnokomórkowych) produkują czynniki (hormony uwalniające i hamujące) regulujące aktywność wydzielniczą komórek części gruczołowej przysadki. Hormony te są wydzielane do naczyń włosowatych wyniosłości pośrodkowej i dostają się do płata przedniego poprzez naczyniowy układ wrotny duże komórki neurosekretoryczne krążenie wrotne małe komórki neurosekr. duże komórki neurosekretoryczne (jąder wielkokomórkowych, nadwzrokowego i przykomorowego) produkują ADH i oksytocynę, które transportowane są długimi aksonami do wyrostka lejkowatego i tam uwalniane do naczyń włosowatych płat przedni wyrostek lejkowaty 4
5 Komórki dokrewne przysadki Komórki C (okołopęcherzykowe) tarczycy leżą pomiędzy tyreocytami a blaszką podstawną i produkują kalcytoninę Typ komórki Somatotropy Mammotropy Kortykotropy Gonadotropy Wielkość ziarn nm nieaktywne 200 nm aktywne nm nm nm Produkowane hormony GH (STH) PRL ACTH POMC LPH MSH endorfiny FSH, LH Komórki główne przytarczyc produkują PTH Tyreotropy nm TSH Wszystkie komórki dokrewne wysepek trzustkowych produkują hormony białkowe alfa beta Typ % Lokalizacja Produkowany w wysepce* hormon alfa (A) obwodowa glukagon beta (B) centralna insulina delta (D) 5-7 rozproszona somatostatyna PP 0,5-2 rozproszona polipeptyd trzustkowy *u zwierząt, u człowieka wszystkie komórki są rozproszone delta Charakterystyka ziarn: Komórka alfa : 250 nm, okrągły ciemny rdzeń, wąskie halo Komórka beta: 300 nm, nieregularny ciemny rdzeń, szerokie halo Komórka delta: 350 nm, jaśniejsza zawartość, bez rdzenia Komórka PP: 150 nm, ciemna zawartość, bez rdzenia PP Nazwa Delta (D) Epsilon Wiekszość komórek enteroendokrynowych wydziela hormony peptydowe Wydzielany hormon somatostatyna grelina Działanie hamuje wydzielanie innych kom. dokrewnych pobudza łaknienie Komórki wydzielające inne białka: plazmocyty: produkują i wydzielają immunoglobuliny (wiele różnych komórek gruczołowych wydziela IgA, ale ich nie produkuje) gruczoły węchowe: białko wiążące hydrofobowe substancje zapachowe (umożliwia rozpuszczenie tych substancji w płynie, co jest warunkiem ich związania z receptorami węchowymi) G H I L S gastryna VIP cholecystokinina GLP sekretyna pobudza wydzielanie HCl rozszerza naczynia krw. pobudza wydzielanie w trzustce, obkurcza pęcherzyk żółciowy pobudza wydzielanie insuliny, hamuje perystaltykę pobudza wydzielanie wodorowęglanów w trzustce komórki maczugowate (Clary): ochronne białko CC16, niektóre białka surfaktantu pneumocyty II typu: białka surfaktantu hepatocyty: białka osocza (z wyjątkiem immunoglobulin), IGF komórki Merkla: neuropeptydy 5
6 komórki wydzielnicze nabłonka jajowodu: owiduktyny (przyłączają się do osłonki przejrzystej oocytu i uładwiają adhezję plemników) gruczoły endometrium: białka mikrośrodowiska jamy macicy komórki Sertolego: białko wiążące androgeny komórki główne przewodu najądrza: czynniki antykapacytacyjne komórki gruczołu mlekowego: białka mleka keratynocyty, komórki surowicze i przewodów gruczołów ślinowych, gruczoły przełykowe, gruczoły dwunastnicze: EGF komórki śródbłonkowe: VEGF Cytokiny wydzielane sa przez wszystkie leukocyty, a także przez makrofagi, mastocyty i niektóre komórki narządowe (np. komórki jądra) Komórki wydzielające aminy biogenne: są to komórki dokrewne układu DNES podobne cechy jak komórek wydzielających białka (oprócz amin komórki produkują wiążące je białka chromograniny, a także hormony peptydowe) jeżeli amina jest głównym hormonem, ziarna wydzielnicze zawierają okrągłe, elektronowo gęste rdzenie komórki DNES zlokalizowane w wyściółkach nabłonkowych wykazują odwróconą polaryzację morfologiczną (ziarna w części podstawnej, siateczka nad jądrem) Klasyfikacja komórek systemu DNES Centralne: komórki neurosekretoryczne podwzgórza pinealocyty komórki dokrewne przysadki Obwodowe: komórki C (tarczyca) komórki główne (przytarczyce) komórki A, B, D, PP (wysepki trzustkowe) komórki chromochłonne (rdzeń nadnerczy) komórki chemoreceptoryczne kłębków szyjnych i aortalnych komórki dokrewne cewy pokarmowej komórki dokrewne dróg oddechowych komórki dokrewne dróg moczowych* komórki dokrewne dróg rozrodczych* komórki Merkla *b. nieliczne Większość komórek DNES wydziela głównie hormony peptydowe, z niewielką domieszką amin biogennych Aminy są przeważającym produktem wydzielniczym: w komórkach enterochromafinowych (EC) cewy pokarmowej (serotonina) w komórkach rdzenia nadnerczy (NA, A) w pinealocytach (melatonina, pochodna serotoniny) w komórkach kłębkowych (receptorycznych) kłębków szyjnych i aortalnych (NA, dopamina, serotonina) koloid egzocytoza pęcherzyk wydzielniczy magazynowanie tyreoglobuliny jodowanie tyreoglobuliny utlenianie pęch. hydrolazowe endocytoza Komórki wydzielające śluz trawienie jodowanej tyreoglobuliny w lizosomach synteza tyreoglobuliny i tyreoperoksydazy aminokwasy anion jodkowy Inne pochodne aminokwasów: hormony tarczycowe T3 i T4: TSH związany z receptorami (1) W komórkach pęcherzykowych: synteza i wydzielanie tyreoglobuliny do koloidu, synteza tyreoperoksydazy i jej wbudowywanie do szczytowej błony komórkowej, pobieranie jonów jodkowych i ich transport do koloidu (2) W koloidzie: utlenianie jonów jodkowych, jodowanie tyreoglobuliny, sprzęganie jodowanych reszt tyrozynowych (wynik działania tyreoperoksydazy) (3) W komórkach pęcherzykowych: endocytoza jodowanej tyreoglobuliny, jej trawienie w lizosomach, transport produktów trawienia - T3 i T4 do cytoplazmy i dalej, przez błonę komórkową do otaczających pęcherzyk naczyń Głównym składnikiem wydzieliny śluzowej Są mucyny glikoproteidy o znacznej (do 80%) zawartości cukrów. Funkcja ochronna i nawilżająca ( smarująca ) Komórka śluzowa: siateczka szorstka bardzo rozbudowany aparat Golgiego ziarna wydzielnicze (słabo się barwią HE, stąd komórki śluzowe są jasne, w mikroskopie elektronowym ziarna też są jasne) 6
7 komórki cewek śluzowych w dużych i małych gruczołach ślinowych gruczoły ściany dróg oddechowych gruczoły wpustowe i właściwe przełyku komórki nabłonka powierzchniowego żołądka (nierozpuszczalny śluz ochronny) gruczoły opuszkowo-cewkowe męskiego układu rozrodczego komórki śluzowe szyjki w gruczołach żołądkowych nabłonek powierzchniowy i gruczoły szyjki macicy komórki kubkowe: występują w nabłonku jelitowym, dróg oddechowych, spojówki Komórki wydzielające lipidy 2. Na drodze wydzielania apokrynowego 1. Na drodze egzocytozy w tym przypadku wydzielina zawiera domieszkę białek apokrynowe gruczoły potowe: kwasy tłuszczowe, alkanole, estry cholesterolu Keratynocyty warstwy ziarnistej: lipidy ciałek blaszkowatych (keratynosomów) ceramidy, glikolipidy, estry cholesterolu (hydrofobowa bariera naskórkowa) Pneumocyty II typu: fosfolipid DPPD w ciałkach blaszkowatych (składnik surfaktantu odpowiedzialny za zmniejszenie napięcia powierzchniowego pęcherzyków płucnych) gruczoły Molla powieki gruczoły woskowinowe: woski gruczoł mlekowy: trójglicerydy 4. Na drodze dyfuzji przez błonę komórkową: hormony steroidowe 3. Na drodze wydzielania holokrynowego Gruczoły łojowe (w tym gruczoły tarczkowe powieki): łój (sebum) trójglicerydy, kwasy tłuszczowe, cholesterol, skwalen Wszystkie komórki produkujące hormony steroidowe (komórki steroidogenne) mają podobne cechy: obfita gładka siateczka (synteza steroidów) mitochondria z tubularnymi grzebieniami (końcowe etapy syntezy steroidów) krople lipidowe 7
8 Kora nadnerczy ma trzy warstwy o różnym układzie komórek i naczyń włosowatych Komórki różnych warstw kory produkują różne hormony warstwa kłębkowata torebka warstwa kłębkowata (gniazda) Małe komórki z nielicznymi kroplami lipidowymi mineralokortykoidy (np. aldosteron) warstwa pasmowata warstwa pasmowata (sznury) Duże, jasne komórki z licznymi kroplami lipidowymi glukokortykoidy (np. hydrokortyzon, kortykosteron) warstwa siatkowata warstwa siatkowata (ukł. nieregularny) Małe, kwasochłonne komórki z ziarnami lipofuscyny androgeny nadnerczowe (głównie dehydroepiandrosteron - DHEA) Komórki Leydiga leżą w tkance śródmiąższowej jądra i są typowymi komórkami steroidogennymi. Cecha szczególna: białkowe kryształy Reinkego. Wydzielają testosteron. Komórki dokrewne jajnika i produkowane przez nie hormony: komórki warstwy ziarnistej pęcherzyka komórki osłonki wewnętrznej pęcherzyka komórki ziarnisto-luteinowe komórki osłonkowo-luteinowe komórki śródmiąższowe (komórki osłonki wewnętrznej pozostałe po atrezji pęcherzyka) komórki wnękowe (rzadkie, w zrębie wnęki jajnika, podobne do komórek Leydiga w jądrze) estrogeny androgeny* progesteron, estrogeny progesteron androgeny* androgeny * mogą być aromatyzowane do estrogenów Komórki wydzielające cukry Cukry są dostarczane do pęcherzyków wydzielniczych razem z białkami i wydzielane na drodze egzocytozy. Żadna komórka nie wydziela wyłącznie cukrów. gruczoł mlekowy: laktoza (powoduje agregację białek w pęcherzyku wydzielniczym i jest odpowiedzialna za charakterystyczny wygląd tych pęcherzyków w mikroskopie elektronowym komórki Sertolego: fruktoza pęcherzyki nasienne: fruktoza Fruktoza jest głównym paliwem energetycznym dla plemników 8
UKŁAD DOKREWNY. Typy sygnalizacji międzykomórkowej wykorzystującej hormony. parakrynowa. autokrynowa. endokrynowa (dokrewna) dalekiego zasięgu
Typy sygnalizacji międzykomórkowej wykorzystującej hormony komórki posiadające hormon naczynie receptory dla hormonu UKŁAD DOKREWNY endokrynowa (dokrewna) dalekiego zasięgu parakrynowa lokalna autokrynowa
Bardziej szczegółowoUKŁAD DOKREWNY. Typy sygnalizacji międzykomórkowej wykorzystującej hormony. parakrynowa. autokrynowa. endokrynowa (dokrewna) dalekiego zasięgu
Typy sygnalizacji międzykomórkowej wykorzystującej hormony UKŁAD DOKREWNY endokrynowa (dokrewna) dalekiego zasięgu parakrynowa lokalna autokrynowa autoregulacja Charakter chemiczny hormonów: peptydy/białka
Bardziej szczegółowoUKŁAD DOKREWNY. Typy sygnalizacji międzykomórkowej wykorzystującej hormony. parakrynowa. autokrynowa. endokrynowa (dokrewna) dalekiego zasięgu
Typy sygnalizacji międzykomórkowej wykorzystującej hormony komórki posiadające hormon naczynie receptory dla hormonu UKŁAD DOKREWNY endokrynowa (dokrewna) dalekiego zasięgu parakrynowa lokalna autokrynowa
Bardziej szczegółowoUKŁAD DOKREWNY (Cz. I)
Typy sygnalizacji międzykomórkowej wykorzystującej hormony komórki posiadające hormon naczynie receptory dla hormonu UKŁAD DOKREWNY (Cz. I) endokrynowa (dokrewna) dalekiego zasięgu parakrynowa lokalna
Bardziej szczegółowoUKŁAD DOKREWNY (Cz. I)
Typy sygnalizacji międzykomórkowej wykorzystującej hormony komórki posiadające hormon naczynie receptory dla hormonu UKŁAD DOKREWNY (Cz. I) endokrynowa (dokrewna) dalekiego zasięgu parakrynowa lokalna
Bardziej szczegółowoCzęść gruczołowa przysadki: część obwodowa (dalsza, płat przedni) część pośrednia. część guzowa. Część nerwowa przysadki: szypuła
Gruczoły dokrewne Typy sygnalizacji międzykomórkowej wykorzystującej hormony komórki posiadające hormon naczynie receptory dla hormonu endokrynowa (dokrewna) dalekiego zasięgu parakrynowa lokalna autokrynowa
Bardziej szczegółowoUKŁAD DOKREWNY. Typy sygnalizacji międzykomórkowej wykorzystującej hormony. parakrynowa. endokrynowa (dokrewna) dalekiego zasięgu.
Typy sygnalizacji międzykomórkowej wykorzystującej hormony UKŁAD DOKREWNY endokrynowa (dokrewna) dalekiego zasięgu parakrynowa lokalna autokrynowa autoregulacja Charakter chemiczny hormonów: peptydy/białka
Bardziej szczegółowoUKŁAD DOKREWNY. Typy sygnalizacji międzykomórkowej wykorzystującej hormony. parakrynowa. endokrynowa (dokrewna) dalekiego zasięgu.
Typy sygnalizacji międzykomórkowej wykorzystującej hormony UKŁAD DOKREWNY endokrynowa (dokrewna) dalekiego zasięgu parakrynowa lokalna autokrynowa autoregulacja Charakter chemiczny hormonów: peptydy/białka
Bardziej szczegółowoUKŁAD DOKREWNY. Typy sygnalizacji międzykomórkowej wykorzystującej hormony. parakrynowa. autokrynowa. endokrynowa (dokrewna) dalekiego zasięgu
Typy sygnalizacji międzykomórkowej wykorzystującej hormony komórki posiadające hormon naczynie receptory dla hormonu UKŁAD DOKREWNY endokrynowa (dokrewna) dalekiego zasięgu parakrynowa lokalna autokrynowa
Bardziej szczegółowoGruczoły zewnątrzi wewnątrzwydzielnicze
Gruczoły - zespoły komórek nabłonkowych o specjalizacji wydzielniczej Gruczoły zewnątrzi wewnątrzwydzielnicze Gruczoły zewnątrzwydzielnicze kierują wydzielinę do określonego miejsca przez przewody wyprowadzające
Bardziej szczegółowoUKŁAD DOKREWNY. Typy sygnalizacji międzykomórkowej wykorzystującej hormony. parakrynowa. autokrynowa. endokrynowa (dokrewna) dalekiego zasięgu
Typy sygnalizacji międzykomórkowej wykorzystującej hormony komórki posiadające hormon naczynie receptory dla hormonu UKŁAD DOKREWNY endokrynowa (dokrewna) dalekiego zasięgu parakrynowa lokalna autokrynowa
Bardziej szczegółowoGruczoły zewnątrzi. wewnątrzwydzielnicze
Gruczoły - zespoły komórek nabłonkowych o specjalizacji wydzielniczej Gruczoły zewnątrzi wewnątrzwydzielnicze Gruczoły zewnątrzwydzielnicze kierują wydzielinę do określonego miejsca przez przewody wyprowadzające
Bardziej szczegółowoPrzysadka mózgowa. - powstaje z dwóch odrębnych zawiązków i składa się z dwóch części
Gruczoły dokrewne Typy sygnalizacji międzykomórkowej wykorzystującej hormony Charakter chemiczny hormonów: peptydy/białka pochodne aminokwasów: - aminy (np. adrenalina) - hormony tarczycy (T3 i T4) steroidy
Bardziej szczegółowoUkład pokarmowy Cz. 3
Trzustka to złożony gruczoł o budowie zrazikowej, posiadający dominującą część zewnątrzwydzielniczą i małe skupiska komórek dokrewnych (wysepki trzustkowe Langerhansa). Układ pokarmowy Cz. 3 Trzustka i
Bardziej szczegółowoUkład pokarmowy Cz. 3
Trzustka to złożony gruczoł o budowie zrazikowej, posiadający dominującą część zewnątrzwydzielniczą i małe skupiska komórek dokrewnych (wysepki trzustkowe Langerhansa). Układ pokarmowy Cz. 3 Trzustka i
Bardziej szczegółowoprzewody śródzrazikowe naczynie przewody wysepki trzustkowe Pęcherzyk trzustkowy Komórki śródpęcherzykowe blaszka podstawna
Trzustka to złożony gruczoł o budowie zrazikowej, posiadający dominującą część zewnątrzwydzielniczą i małe skupiska komórek dokrewnych (wysepki trzustkowe Langerhansa). Układ pokarmowy Trzustka i wątroba
Bardziej szczegółowoprzewody śródzrazikowe naczynia Trzustka i wątroba pęczek nerwowy przewody wysepki trzustkowe Pęcherzyk trzustkowy Komórki śródpęcherzykowe
Trzustka to złożony gruczoł o budowie zrazikowej, posiadający dominującą część zewnątrzwydzielniczą i małe skupiska komórek dokrewnych (wysepki trzustkowe Langerhansa). wysepki trzustkowe Układ pokarmowy
Bardziej szczegółowoUkład pokarmowy Cz. 3
Trzustka to złożony gruczoł o budowie zrazikowej, posiadający dominującą część zewnątrzwydzielniczą i małe skupiska komórek dokrewnych (wysepki trzustkowe Langerhansa). Układ pokarmowy Cz. 3 Trzustka i
Bardziej szczegółowoGruczoły układu pokarmowego
Ślinianki złożone gruczoły o budowie zrazikowej zbudowane z: - odcinków (jednostek) wydzielniczych (pęcherzyki surowicze, cewki śluzowe) - przewodów wyprowadzających Gruczoły układu pokarmowego Główne
Bardziej szczegółowoGruczoły układu pokarmowego
Ślinianki złożone gruczoły o budowie zrazikowej zbudowane z: - odcinków (jednostek) wydzielniczych (pęcherzyki surowicze, cewki śluzowe) - przewodów wyprowadzających Gruczoły układu pokarmowego Główne
Bardziej szczegółowoWYKŁAD REPETYTORYJNY. Krążenie otwarte (i inne dziwactwa) Otwarte krążenie krwi w śledzionie. Otwarte krążenie krwi w łożysku
WYKŁAD REPETYTORYJNY Krążenie otwarte (i inne dziwactwa) miazga biała Krążenie otwarte: obszar, w którym krew wypływa z otwartych naczyń, przepływa przez struktury tkankowe (lub pomiędzy nimi) i jest drenowana
Bardziej szczegółowoUKŁAD DOKREWNY cz. 2. beta. delta. alfa
Wysepki trzustkowe (Langerhansa): grupy komórek dokrewnych produkujących hormony białkowe, zlokalizowane na terenie zrazików, otoczone przez struktury części zewnątrzwydzielniczej UKŁAD DOKREWNY cz. 2
Bardziej szczegółowoGruczoły układu pokarmowego
ŚLINIANKI złożone gruczoły o budowie zrazikowej zbudowane z: - odcinków (jednostek) wydzielniczych (pęcherzyki surowicze, cewki śluzowe) - przewodów wyprowadzających Główne składniki śliny woda, jony Gruczoły
Bardziej szczegółowoDLA PLACÓWKI EDUKACJI USTAWICZNEJ EFIB mgr Weronika Szaj, wszelkie prawa zastrzeżone
Układ pokarmowy przewód pokarmowy wątroba trzustka DLA PLACÓWKI EDUKACJI USTAWICZNEJ EFIB Przewód pokarmowy: ściany: błona śluzowa nabłonek wielowarstwowy płaski jama ustna, gardło, przełyk nabłonek jednowarstwowy
Bardziej szczegółowoREGULACJA WYDZIELANIA HORMONÓW
REGULACJA WYDZIELANIA HORMONÓW Regulacja nerwowa wpływ układu wegetatywnego na czynność endokrynną gruczołów wydzielania dokrewnego wytwarzanie i uwalnianie hormonów z zakończeń neuronów np.wazopresyny
Bardziej szczegółowoUKŁAD DOKREWNY cz. 2. Wysepki trzustkowe (Langerhansa): grupy komórek dokrewnych produkujących hormony białkowe
Wysepki trzustkowe (Langerhansa): grupy komórek dokrewnych produkujących hormony białkowe UKŁAD DOKREWNY cz. 2 Elementy składowe: komórki dokrewne kapilary okienkowe włókna nerwowe Typy komórek dokrewnych
Bardziej szczegółowoHormony Gruczoły dokrewne
Hormony Gruczoły dokrewne Dr n. biol. Urszula Wasik Zakład Biologii Medycznej HORMON Przekazuje informacje między poszczególnymi organami regulują wzrost, rozwój organizmu efekt biologiczny - niewielkie
Bardziej szczegółowoTkanka nabłonkowa. Gruczoły i ich podział
Tkanka nabłonkowa Gruczoły i ich podział Tkanka nabłonkowa 4 główne typy nabłonka: 1. Pokrywający 2. Wchłaniający = resorbcyjny 3. Gruczołowy egzo-, endokrynny 4. Wyspecjalizowany czuciowy, rozrodczy Brak
Bardziej szczegółowoGruczoły układu pokarmowego
Ślinianki złożone gruczoły o budowie zrazikowej zbudowane z: - odcinków (jednostek) wydzielniczych (pęcherzyki surowicze, cewki śluzowe) - przewodów wyprowadzających Gruczoły układu pokarmowego wąskie
Bardziej szczegółowoGruczoły wydzielania wewnętrznego - oddają swoją wydzielinę bezpośrednio do krwi - wydzielają hormony. anatomia i fizjologia człowieka
Gruczoły wydzielania wewnętrznego - oddają swoją wydzielinę bezpośrednio do krwi - wydzielają hormony Gruczoły dokrewne człowieka PRZYSADKA mózgowa Przysadka mózgowa jest gruczołem wielkości ziarna grochu
Bardziej szczegółowoGruczoły układu pokarmowego
Gruczoły układu pokarmowego Ślinianki złożone gruczoły o budowie zrazikowej zbudowane z: - odcinków (jednostek) wydzielniczych (pęcherzyki surowicze, cewki śluzowe) - przewodów wyprowadzających wąskie
Bardziej szczegółowoFizjologia człowieka
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Promocji Zdrowia Zakład: Biomedycznych Podstaw Zdrowia Fizjologia człowieka Osoby prowadzące przedmiot: Prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Jastrzębski
Bardziej szczegółowoUkład dokrewny. dr Magdalena Markowska Zakład Fizjologii Zwierząt, UW
dr Magdalena Markowska Zakład Fizjologii Zwierząt, UW Układ wydzielania wewnętrznego wraz z układem nerwowym wpływa na koordynację i optymalizację przebiegu procesów fizjologicznych przez co umożliwia
Bardziej szczegółowoUkład rozrodczy. Jądro nasieniowód najądrze. Tkanka łączna tworzy torebkę i przegrody dzielące miąższ na zraziki. Kanalik nasienny
Jądro nasieniowód najądrze Układ rozrodczy Tkanka łączna tworzy torebkę i przegrody dzielące miąższ na zraziki Kanalik nasienny Zrazik jądra: kanaliki nasienne tkanka łączna śródmiąższowa zawierająca:
Bardziej szczegółowoGRUCZOŁY ŚLINOWE STAW SKRONIOWO-ŻUCHWOWY. Ślina. Główne składniki śliny
Ślina GRUCZOŁY ŚLINOWE (1200 ml/24 godz.) produkowana jest przez duże gruczoły ślinowe (ślinianki) i małe gruczoły ślinowe obecne w ścianie jamy ustnej i w języku ślinianka podjęzykowa ślinianka podżuchwowa
Bardziej szczegółowoUkład wewnątrzwydzielniczy
Układ wewnątrzwydzielniczy 1. Gruczoły dokrewne właściwe: przysadka mózgowa, szyszynka, gruczoł tarczowy, gruczoły przytarczyczne, nadnercza 2. Gruczoły dokrewne mieszane: trzustka, jajniki, jądra 3. Inne
Bardziej szczegółowoCewka śluzowa. przeciwwirusowe. Zbiorczy schemat odcinków. wydzielniczych. i przewodów wyprowadzających ślinianek. Pół księżyc
JAMA USTNA jest zwilżana wydzieliną (ślina) produkowaną przez drobne gruczoły ślinowe (omówione uprzednio) oraz wydzieliną dużych gruczołów ślinowych (ŚLINIANEK). ŚLINIANKI STAW SKRONIOWO-ŻUCHWOWY Duża
Bardziej szczegółowoWYKŁAD REPETYTORYJNY. Rodzaje odpowiedzi immunologicznej. Subpopulacje limfocytów:
WYKŁAD REPETYTORYJNY Rodzaje odpowiedzi immunologicznej Subpopulacje limfocytów: Przebieg reakcji immunologicznej: 1. Rozpoznanie obcego antygenu - limfocyty (poprzez ich receptory) - komórki prezentujące
Bardziej szczegółowoRAMOWY ROZKŁAD ĆWICZEŃ Z FIZJOLOGII PODSTAWY MEDYCYNY MODUŁ F. SEMINARIUM Fizjologia układu pokarmowego
RAMOWY ROZKŁAD ĆWICZEŃ Z FIZJOLOGII PODSTAWY MEDYCYNY MODUŁ F SEMINARIUM 1 09-13.04.2018 Fizjologia układu pokarmowego Pobieranie pokarmów. Ogólne zasady funkcjonowania układu pokarmowego I. Neurohormonalna
Bardziej szczegółowoCzynność wątroby. Fizjologia człowieka
Czynność wątroby Fizjologia człowieka Wątroba (hepar) Jest największym gruczołem, Zbudowana jest w 80% z komórek miąższowych hepatocytów, w 16% z komórek siateczkowo-śródbłonkowych gwieździstych Browicza-Kupffera
Bardziej szczegółowoUKŁAD ODDECHOWY. drogi oddechowe - jama nosowa - jama garłowa -krtań - tchawica - drzewo oskrzelowe. pęcherzyki płucne (wymiana gazowa)
UKŁAD ODDECHOWY drogi oddechowe - jama nosowa - jama garłowa -krtań - tchawica - drzewo oskrzelowe pęcherzyki płucne (wymiana gazowa) płuco jama nosowa i zatoki oboczne gardło krtań tchawica oskrzela oskrzeliki
Bardziej szczegółowoNarządy płciowe Gruczoły płciowe Drogi przewodzące komórki płciowe Narządy płciowe zewnętrzne
Narządy płciowe Gruczoły płciowe Drogi przewodzące komórki płciowe Narządy płciowe zewnętrzne Męskie narządy płciowe prącie: moszna Zewnętrzne narządy płciowe: Wewnętrzne narządy płciowe : jądra męski
Bardziej szczegółowoŁOŻYSKO I GRUCZOŁ MLEKOWY
Łożysko jest miejscem kontaktu tkanek płodu i matki oraz wymiany gazów i substancji pomiędzy krwią matki i płodu ŁOŻYSKO I GRUCZOŁ MLEKOWY W celu zwiększenia powierzchni tej wymiany część płodowa łożyska
Bardziej szczegółowoUkład pokarmowy Cz. I
Układ pokarmowy Cz. I Błona śluzowa (warstwa tkankowa wyścielająca wewnętrzne powierzchnie przewodów organizmu, stale wilgotna) nabłonek blaszka właściwa --------------------------- błona podśluzowa Jama
Bardziej szczegółowoUkład pokarmowy Cz. II
Układ pokarmowy Cz. II Cewa pokarmowa Warstwy cewy pokarmowej: 1. Błona śluzowa nabłonek blaszka właściwa muscularis mucosae 2. Błona podśluzowa 3. Błona mięśniowa warstwa okrężna warstwa podłużna 4. Błona
Bardziej szczegółowoUkład pokarmowy. Jama ustna Miażdżenie, fragmentacja i nadtrawianie pokarmu. Pasywny pasaż pokarmu
Układ pokarmowy Jama ustna Miażdżenie, fragmentacja i nadtrawianie pokarmu Pasywny pasaż pokarmu Trawienie enzymatyczne pokarmu, wchłanianie Żołądek, jelito cienkie, jelito grube Gruczoły wspomagające
Bardziej szczegółowoUKŁAD ROZRODCZY MĘSKI. Jądro i najądrze. Kanalik nasienny
Jądro i najądrze UKŁAD ROZRODCZY nasieniowód głowa najądrza przewodziki wyprowadzające MĘSKI trzon najądrza kanalik nasienny przegroda łącznotkankowa śródjądrze biaława sieć jądra błona surowicza ogon
Bardziej szczegółowoZagadnienia wymagane na egzaminie z przedmiotu Histologia i embriologia
Zagadnienia wymagane na egzaminie z przedmiotu Histologia i embriologia HISTOLOGIA OGÓLNA 1. Budowa, występowanie i funkcja blaszki i błony podstawnej 2. Zróżnicowanie wierzchołkowe komórek nabłonkowych
Bardziej szczegółowoUKŁAD ODDECHOWY. drogi oddechowe - jama nosowa - jama gardłowa -krtań -tchawica - drzewo oskrzelowe. pęcherzyki płucne (wymiana gazowa) Jama nosowa
jama nosowa UKŁAD ODDECHOWY drogi oddechowe - jama nosowa - jama gardłowa -krtań -tchawica - drzewo oskrzelowe krtań tchawica płuca pęcherzyki płucne (wymiana gazowa) przepona Drogi oddechowe (z wyjątkiem
Bardziej szczegółowoŁOŻYSKO I GRUCZOŁ MLEKOWY
ŁOŻYSKO I GRUCZOŁ MLEKOWY Ogólna budowa łożyska Rozwój kosmków łożyskowych 1. Inwazja trofoblastu (10 dzień) Trofoblast nacieka endometrium, niszczy ściany naczyń. Tworzy się system połączonych przestrzeni
Bardziej szczegółowoUkład pokarmowy Przewód pokarmowy
Układ pokarmowy Przewód pokarmowy Układ pokarmowy Jama ustna Miażdżenie, fragmentacja i nadtrawianie pokarmu Pasywny pasaż pokarmu Trawienie enzymatyczne pokarmu, wchłanianie Żołądek, jelito cienkie, jelito
Bardziej szczegółowoTkanka nabłonkowa HISTOLOGIA OGÓLNA (TKANKI)
HISTOLOGIA OGÓLNA (TKANKI) Elementy składowe tkanki: komórki (o podobnym pochodzeniu, zbliŝonej strukturze i funkcji) substancja międzykomórkowa (produkowana przez komórki) Główne rodzaje tkanek zwierzęcych:
Bardziej szczegółowoAutonomiczny układ nerwowy - AUN
Autonomiczny układ nerwowy - AUN AUN - różnice anatomiczne część współczulna część przywspółczulna włókna nerwowe tworzą odrębne nerwy (nerw trzewny większy) wchodzą w skład nerwów czaszkowych lub rdzeniowych
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI. CZĘŚĆ PIERWSZA Podstawy histologii. CZĘŚĆ DRUGA Podstawy anatomii i fizjologii człowieka. Przedmowa 11 Wykaz skrótów 13
SPIS TREŚCI Przedmowa 11 Wykaz skrótów 13 CZĘŚĆ PIERWSZA Podstawy histologii I. TKANKI CZŁOWIEKA (dr Joanna Kaźmierczak) 17 1. Tkanka nabłonkowa 17 1.1. Nabłonek pokrywający 18 1.2. Nabłonek gruczołowy
Bardziej szczegółowoUkład rozrodczy żeński
Układ rozrodczy żeński MACICA Trzon Dno JAJOWÓD Strzępki jajowodu (cz. 1) JAJNIK Szyjka POCHWA zawiązkowe nabłonek powierzchniowy i osłonka biaława Jajnik wzrastający - nabłonek powierzchniowy: jednowarstwowy
Bardziej szczegółowoGruczoły układu pokarmowego
Gruczoły układu pokarmowego Gruczoły wspomagające funkcję. Zlokalizowane poza przewodem, produkują wydzielinę doprowadzaną do jamy ustnej i jelita przewodami wyprowadzającymi. Ślinianki, wątroba, trzustka
Bardziej szczegółowoGruczoły ślinowe i staw skroniowo-żuchwowy
Gruczoły ślinowe i staw skroniowo-żuchwowy Jama ustna zwilżana jest przez wydzielinę zarówno niewielkich gruczołów zlokalizowanych w błonie podśluzowej (tzw. małych gruczołów ślinowych), jak i dużych gruczołów
Bardziej szczegółowoV REGULACJA NERWOWA I ZMYSŁY
V REGULACJA NERWOWA I ZMYSŁY Zadanie 1. Na rysunku przedstawiającym budowę neuronu zaznacz elementy wymienione poniżej, wpisując odpowiednie symbole literowe. Następnie wskaż za pomocą strzałek kierunek
Bardziej szczegółowoUkład pokarmowy. Pasywny pasaż pokarmu. Trawienie enzymatyczne pokarmu, wchłanianie Żołądek, jelito cienkie, jelito grube
Układ pokarmowy Jama ustna Miażdżenie, fragmentacja i nadtrawianie pokarmu, percepcja smaku, przepływ powietrza oddechowego, ochrona przed drobnoustrojami, artykulacja mowy Pasywny pasaż pokarmu Trawienie
Bardziej szczegółowoTrawienie i wchłanianie substancji odżywczych
Trawienie i wchłanianie substancji odżywczych Człowiek, aby mógł się rozwijać, wzrastać i wykonywać podstawowe funkcje życiowe musi się odżywiać. Poprzez ten proces każda komórka organizmu otrzymuje niezbędne
Bardziej szczegółowoGrupy kilku komórek DNES z dochodzącymi aferentnymi zakończeniami nerwowymi w nabłonku dróg odechowych Jama nosowa
jama nosowa UKŁAD ODDECHOWY drogi oddechowe - jama nosowa - jama gardłowa - krtań - tchawica - drzewo oskrzelowe pęcherzyki płucne (wymiana gazowa) krtań tchawica przepona płuca Drogi oddechowe (z wyjątkiem
Bardziej szczegółowoUKŁAD ODDECHOWY. drogi oddechowe - jama nosowa - jama garłowa - krtań - tchawica - drzewo oskrzelowe. pęcherzyki płucne (wymiana gazowa)
UKŁAD ODDECHOWY drogi oddechowe - jama nosowa - jama garłowa - krtań - tchawica - drzewo oskrzelowe pęcherzyki płucne (wymiana gazowa) Drogi oddechowe (z wyjątkiem obszaru węchowego i najmniejszych oskrzelików)
Bardziej szczegółowoUKŁAD ODDECHOWY. drogi oddechowe - jama nosowa - jama garłowa - krtań - tchawica - drzewo oskrzelowe. pęcherzyki płucne (wymiana gazowa)
UKŁAD ODDECHOWY drogi oddechowe - jama nosowa - jama garłowa - krtań - tchawica - drzewo oskrzelowe pęcherzyki płucne (wymiana gazowa) Drogi oddechowe (z wyjątkiem obszaru węchowego i najmniejszych oskrzelików)
Bardziej szczegółowoUkład dokrewny. Hormony zwierzęce związki chemiczne wydzielane przez gruczoły i tkanki układu dokrewnego; mają funkcję regulacyjną.
Układ dokrewny (hormonalny, wewnątrzwydzielniczy, endokrynny) układ narządów u zwierząt składający się z gruczołów dokrewnych i pojedynczych komórek tkanek; pełni funkcję regulacyjną. Hormony zwierzęce
Bardziej szczegółowoJAMA USTNA. Błona śluzowa (warstwa wyścielająca wewnętrzne powierzchnie przewodów organizmu) nabłonek. Blaszka właściwa:
JAMA USTNA (warstwa wyścielająca wewnętrzne powierzchnie przewodów organizmu) --------------------------- podśluzowa Blaszka : Błona podśluzowa: tkanka łączna wiotka/zbita, naczynia krwionośne, włókna
Bardziej szczegółowoUkład rozrodczy żeński
Układ rozrodczy żeński (cz. 1) MACICA Trzon Dno JAJOWÓD JAJNIK Strzępki jajowodu Szyjka POCHWA Jajnik - nabłonek powierzchniowy: jednowarstwowy sześcienny (pochodna międzybłonka) - osłonka biaława (tk.
Bardziej szczegółowoKarty pracy dla grup Przykładowe odpowiedzi
Jama ustna Karty pracy dla grup Przykładowe odpowiedzi Karta pracy I 1. Wykonaj schematyczny rysunek zęba i podpisz jego najważniejsze części. 2. Uzupełnij tabelę. Zęby Rozdrabnianie pokarmu Język Gruczoły
Bardziej szczegółowoWydalanie ZAKŁAD FIZJOLOGII ZWIERZĄT, INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII, UNIWERSYTET WARSZAWSKI
Wydalanie DR MAGDALENA MARKOWSKA ZAKŁAD FIZJOLOGII ZWIERZĄT, INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII, UNIWERSYTET WARSZAWSKI Środowisko odla ZWIERZĘCIA jest nim OTOCZENIE, w którym żyje odla KOMÓREK PŁYN ZEWNĄTRZKOMÓRKOWY,
Bardziej szczegółowoGruczoły wydzielania wewnętrznego
Gruczoły wydzielania wewnętrznego Przysadka mózgowa Wyspy trzustkowe Jądro Tarczyca przytarczyce n Jajnik Nadmercza Komórki gruczołowe pochodzenie nabłonkowe. Kształt wieloboczny, przynajmniej jedna powierzchnia
Bardziej szczegółowoUkład pokarmowy. Ryc. 1. Sterowane spożywania pokarmu przez ośrodki sytości i głodu zlokalizowane w międzymózgowiu: Jedzenie.
Układ pokarmowy Ryc. 1. Sterowane spożywania pokarmu przez ośrodki sytości i głodu zlokalizowane w międzymózgowiu: Jedzenie Szukanie i zdobywanie jedzenia WPG OS OG NPG Nie szukanie jedzenia Nie jedzenie
Bardziej szczegółowoUkład rozrodczy żeński
Układ rozrodczy żeński (cz. 1) MACICA Trzon Dno JAJOWÓD JAJNIK Strzępki jajowodu Szyjka POCHWA Jajnik - nabłonek powierzchniowy: jednowarstwowy sześcienny (pochodna międzybłonka) - osłonka biaława (tk.
Bardziej szczegółowoTkanka nabłonkowa. 46. Tarczyca (H/E) 13. Rogówka (H/E)
Tkanka nabłonkowa 46. Tarczyca (H/E) 1. Zrąb: tkanka łączna luźna 2. Miąższ: pęcherzyki tarczycy - nabłonek 1-warstwowy sześcienny 3. Naczynia krwionośne: tętnice, żyły, naczynia włosowate śródbłonek naczyń
Bardziej szczegółowoBiotechnologia Poziom kształcenia: Studia I stopnia Semestr I Profil kształcenia:
Wyższa Szkoła Medyczna w Białymstoku Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: Wydział Ogólnomedyczny Nazwa kierunku: Biotechnologia Poziom kształcenia: Studia I stopnia Semestr I Profil kształcenia: praktyczny
Bardziej szczegółowoUkład pokarmowy. Błona śluzowa - warstwa tkankowa wyścielająca wewnętrzne powierzchnie przewodów organizmu, - stale wilgotna.
Układ pokarmowy Błona śluzowa - warstwa tkankowa wyścielająca wewnętrzne powierzchnie przewodów organizmu, - stale wilgotna nabłonek blaszka właściwa --------------------------- błona podśluzowa Blaszka
Bardziej szczegółowoUkład pokarmowy. Układ pokarmowy
Układ pokarmowy Układ pokarmowy Układ pokarmowy przekształca pokarm spożywany przez psa, dostarczając jego organizmowi energii i składników odżywczych, których potrzebuje do spełnienia różnorodnych funkcji
Bardziej szczegółowoTkanka nabłonkowa HISTOLOGIA OGÓLNA (TKANKI)
HISTOLOGIA OGÓLNA (TKANKI) Elementy składowe tkanki: komórki (o podobnym pochodzeniu, zbliżonej strukturze i funkcji) substancja międzykomórkowa (produkowana przez komórki) Tkanka nabłonkowa Główne rodzaje
Bardziej szczegółowoUkład pokarmowy. Jama ustna Miażdżenie, fragmentacja i nadtrawianie pokarmu. Pasywny pasaż pokarmu
Układ pokarmowy Jama ustna Miażdżenie, fragmentacja i nadtrawianie pokarmu Pasywny pasaż pokarmu Trawienie enzymatyczne pokarmu, wchłanianie Żołądek, jelito cienkie, jelito grube Gruczoły wspomagające
Bardziej szczegółowoTemat: Przegląd i budowa tkanek zwierzęcych.
Temat: Przegląd i budowa tkanek zwierzęcych. 1. Czym jest tkanka? To zespół komórek o podobnej budowie, które wypełniają w organizmie określone funkcje. Tkanki tworzą różne narządy, a te układy narządów.
Bardziej szczegółowoHistologia i embriologia
Histologia i embriologia 1. Tematy wykładów łącznie 35 godzin (11 wykładów 3-godzinnych i 1 wykład 2-godzinny) Lp. Tytuł wykładu 1 Tkanki definicja i klasyfikacja. Tkanka nabłonkowa - 3 godz. 2 Definicja
Bardziej szczegółowoUkład pokarmowy. Błona śluzowa -warstwa tkankowa wyścielająca wewnętrzne powierzchnie przewodów organizmu, - stale wilgotna.
Układ pokarmowy Błona śluzowa -warstwa tkankowa wyścielająca wewnętrzne powierzchnie przewodów organizmu, - stale wilgotna nabłonek blaszka właściwa --------------------------- błona podśluzowa Blaszka
Bardziej szczegółowoANATOMIA FUNKCJONALNA
BOGUSŁAW MARECKI ANATOMIA FUNKCJONALNA TOM II UKŁADY: naczyniowy, oddechowy, trawienny, moczowy, płciowy, nerwowy, wewnątrzwydzielniczy, narządów zmysłów, powłoka wspólna Akademia Wychowania Fizycznego
Bardziej szczegółowoPowłoki skórne. Powłoki skórne = skóra + tkanka podskórna + twory skórne (gruczoły, włosy, paznokcie)
Powłoki skórne Powłoki skórne = skóra + tkanka podskórna + twory skórne (y, włosy, paznokcie) Funkcje: ochrona termoregulacja gospodarka wodno-jonowa funkcja zmysłowa synteza witaminy D Warstwy skóry:
Bardziej szczegółowoPowłoki skórne. Narządy specjalne: skóra płuco nerka. Naskórek to nabłonek wielowarstwowy płaski rogowaciejący, zawierający 4 typy komórek.
Narządy specjalne: skóra płuco nerka Powłoki skórne = skóra + tkanka podskórna + twory skórne (gruczoły, włosy, paznokcie) Funkcje: ochrona termoregulacja gospodarka wodno-jonowa funkcja zmysłowa synteza
Bardziej szczegółowoTARCZYCA. przed wydzieleniem tak duże ilości
GRUZOŁY WEWNĄTRZWYDZIELNIZE 473 TRZY Tarczyca (glandula thyroidea) jest gruczołem o masie około 40 g, składającym się z dwóch płatów, połączonych węziną. Leży na przedniej powierzchni tchawicy, na wysokości
Bardziej szczegółowoProfil metaboliczny róŝnych organów ciała
Profil metaboliczny róŝnych organów ciała Uwaga: tkanka tłuszczowa (adipose tissue) NIE wykorzystuje glicerolu do biosyntezy triacylogliceroli Endo-, para-, i autokrynna droga przekazu informacji biologicznej.
Bardziej szczegółowoRegulacja hormonalna
Regulacja hormonalna Rodzaje gruczołów wydzielania zewnętrznego egzokrynowe wydzielania wewnętrznego endokrynowe różnice üposiadają przewody wyprowadzające üz reguły nie są silnie ukrwione ünie posiadają
Bardziej szczegółowoTKANKA NAB ONKOWA PODZIA NAB ONK W STRUKTURY POWIERZCHNIOWE NAB ONK W
TKANKA NAB ONKOWA 4 W wyniku procesu różnicowania, głównie w okresie płodowym dochodzi do wyodrębnienia się w organizmie człowieka populacji komórek różniących się zarówno strukturą jak i funkcją. Zasadnicze
Bardziej szczegółowoTrzustka budowa i funkcje. Techniczne rozwiązania sztucznej trzustki. Dr inż. Marta Kamińska. Leczenie cukrzycy metodą transplantacji komórek.
Nowe techniki i technologie dla medycyny Trzustka budowa i funkcje. Techniczne rozwiązania sztucznej trzustki. Dr inż. Marta Kamińska 1 Budowa trzustki Położenie trzustki i dwunastnicy 2 Budowa trzustki
Bardziej szczegółowoTkanka limfoidalna i układ limfatyczny
Mechanizmy obronne organizmu: Odporność wrodzona: Tkanka limfoidalna i układ limfatyczny bariery nabłonkowe komórki fagocytujące ostre stany zapalne (neutrofile, makrofagi, inne granulocyty, mastocyty)
Bardziej szczegółowoBłona śluzowa. nabłonek. Blaszka właściwa: Błona podśluzowa: Warga Błona śluzowa jamy ustnej: błona śluzowa. Ząb
Układ pokarmowy Błona śluzowa - warstwa tkankowa wyścielająca wewnętrzne powierzchnie przewodów organizmu, - stale wilgotna nabłonek blaszka właściwa --------------------------- błona podśluzowa Blaszka
Bardziej szczegółowoBłony śluzowe i ściany wewnętrznych przewodów organizmu
Błona śluzowa (warstwa wyścielająca wewnętrzne powierzchnie przewodów organizmu) Błony śluzowe i ściany wewnętrznych przewodów organizmu Warstwy ścian wewnętrznych przewodów (ujęcie ogólne): błona podśluzowa
Bardziej szczegółowoUkład pokarmowy. Błona śluzowa. nabłonek. Blaszka właściwa: Błona podśluzowa: Warga. dziąsło.
Układ pokarmowy Błona śluzowa - warstwa tkankowa wyścielająca wewnętrzne powierzchnie przewodów organizmu, - stale wilgotna nabłonek blaszka właściwa --------------------------- błona podśluzowa Blaszka
Bardziej szczegółowoUkład pokarmowy. Pasywny pasaż pokarmu. Trawienie enzymatyczne pokarmu, wchłanianie Żołądek, jelito cienkie, jelito grube
Układ pokarmowy Jama ustna Miażdżenie, fragmentacja i nadtrawianie pokarmu, percepcja smaku, przepływ powietrza oddechowego, ochrona przed drobnoustrojami, artykulacja mowy Pasywny pasaż pokarmu Trawienie
Bardziej szczegółowoMODUŁ: HOMEOSTAZA. METABOLIZM Zakres wiedzy wymaganej przed przystąpieniem do seminariów: I. Materiał dotyczący tematu z poziomu rozszerzonego
MODUŁ: HOMEOSTAZA. METABOLIZM Zakres wiedzy wymaganej przed przystąpieniem do seminariów: I. Materiał dotyczący tematu z poziomu rozszerzonego biologii szkoły średniej II. Układu podwzgórze- przysadka
Bardziej szczegółowoUkład pokarmowy. Błona śluzowa -warstwa tkankowa wyścielająca wewnętrzne powierzchnie przewodów organizmu, - stale wilgotna.
Układ pokarmowy Błona śluzowa -warstwa tkankowa wyścielająca wewnętrzne powierzchnie przewodów organizmu, - stale wilgotna nabłonek blaszka właściwa --------------------------- błona podśluzowa Blaszka
Bardziej szczegółowoPowłoki skórne. Powłoki skórne = skóra + tkanka podskórna + twory skórne (gruczoły, włosy, paznokcie)
Powłoki skórne Powłoki skórne = skóra + tkanka podskórna + twory skórne (gruczoły, włosy, paznokcie) Funkcje: ochrona termoregulacja gospodarka wodno-jonowa funkcja zmysłowa synteza witaminy D Warstwy
Bardziej szczegółowoHormony tropowe - TSH, FSH, LH i ACTH Czynność części pośredniej przysadki Szyszynka (M. Karasek)
Spis treści 1. W prowadzenie do anatomii, fizjologii i nauk pokrewnych 11 1.1. Elementy embriologii*ogólnej 13 1. 1. 1. Rozród i jego rodzaje 13 1. 1. 1. 1. Komórki płciowe męskie 13 L 1. 1.2. Komórki
Bardziej szczegółowoTkanka limfoidalna i układ limfatyczny
Mechanizmy obronne organizmu: Tkanka limfoidalna i układ limfatyczny Odporność wrodzona: bariery nabłonkowe komórki fagocytujące ostre stany zapalne (neutrofile, makrofagi, inne granulocyty, mastocyty)
Bardziej szczegółowoUkład rozrodczy żeński
Układ rozrodczy żeński (cz. 1) zawiązkowe powierzchniowy i osłonka biaława Jajnik wzrastający - powierzchniowy: jednowarstwowy sześcienny (pochodna międzybłonka) - osłonka biaława (tk. łączna zbita) -
Bardziej szczegółowoHORMONY STERYDOWE I PODOBNIE DZIAŁAJĄCE
HORMONY STERYDOWE I PODOBNIE DZIAŁAJĄCE Są to związki należące do grupy steroidów, które charakteryzują się wykazywaniem istotnych aktywności biologicznych typu hormonalnego. Docierając do komórki docelowej,
Bardziej szczegółowo