Żurawie. Informacje ogólne dotyczące żurawi

Transkrypt

1 Informacje ogólne dotyczące żurawi Umiejscowienie żurawia ma istotny wpływ na konstrukcję mocowania. Poniżej zamieszczono zalecenia dla żurawi montowanych za kabiną, żurawi mocowanych w zwisie tylnym oraz żurawi montowanych na środku. W niektórych krajach istnieją wymogi prawne związane z montażem żurawi. Na terenie Unii Europejskiej oraz w krajach należących do Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) żurawie definiuje się jako maszyny, w związku z czym muszą one spełniać wymogi zawarte w Dyrektywie maszynowej. Informacje ogólne dotyczące żurawi Więcej informacji na temat Dyrektywy maszynowej można znaleźć w dokumencie pt. Użytkowanie i odpowiedzialność oraz Kontrole jakości i bezpieczeństwa przed dostawą do klienta. 08:30-01 Wydanie 5 pl-pl 1 (23)

2 W przypadku eksploatacji pojazdu w trudnych i bardzo trudnych warunkach jezdnych należy stosować żurawie o podstawie przegubowej. Warunki jezdne stanowią czynnik mający wpływ na konstrukcję belki. Zastosowanie w tych warunkach żurawia o podstawie sztywnej może spowodować uszkodzenie punktów mocowania żurawia, ramy podwozia i innych elementów podwozia, ponieważ podstawa taka ogranicza podatność ramy podwozia na skręcanie. W przypadku dobrych i umiarkowanie dobrych warunków jezdnych można zastosować żurawie zarówno o podstawie przegubowej, jak i sztywnej. Jak wykazuje doświadczenie żurawie o podstawie przegubowej zapewniają większy komfort, ponieważ mocowanie nie ma niekorzystnego wpływu na podatność skrętną ramy podwozia. Obróć podstawę przegubową do przodu w celu zmniejszenia obciążenia osi przedniej i uzyskania większej ilości miejsca do obsługi. Zawsze sprawdź, czy żuraw nie powoduje przeciążenia osi przedniej pojazdu i wybieraj zbiorniki, które zapewniają wystarczającą ilość miejsca dla nóg podporowych żurawia. Stateczność Stateczność żurawia podczas pracy zależy od następujących czynników: Żuraw o podstawie przegubowej Pojazd Obciążenie Nogi podporowe Nawierzchnia Położenie ramienia żurawia w obszarze roboczym Więcej informacji na temat podpór przednich zamieszczono w dokumencie pt. Wyposażenie montowane z przodu. Więcej informacji na temat przeprowadzania obliczeń zamieszczono w dokumencie pt. Stateczność przechyłu. Aby zapewnić lepszą stateczność, nogi podporowe powinny być dobrze rozstawione. Oprócz nóg podporowych koła pojazdu stykające się z podłożem podczas pracy żurawia również stanowią punkty podparcia. 08:30-01 Wydanie 5 pl-pl 2 (23)

3 Stateczność pojazdu jest najgorsza w przypadku podnoszenia ciężaru, gdy ramię jest skierowane po przekątnej i do przodu samochodu ciężarowego. Może to oznaczać, że udźwig żurawia ulegnie zmniejszeniu w przypadku pracy z przodu samochodu ciężarowego lub obszar roboczy żurawia będzie musiał zostać ograniczony do obszaru za nogami podporowymi. 08:30-01 Wydanie 5 pl-pl 3 (23)

4 Mocowanie 2-5 Typowe mocowanie żurawia W celu zapewnienia dobrych właściwości jezdnych żuraw powinien spoczywać na specjalnych wspornikach przykręconych do belki ramy podwozia. Odległość między żurawiem a ramą pomocniczą powinna wynosić 2 do 5 mm. Patrz rysunek. Użyj podatnych w kierunku wzdłużnym wsporników mocowania nadwozia do zamocowania przedniej części ramy pomocniczej do ramy podwozia. Nie należy używać wsporników żurawia. Żuraw należy ustawić jak najdalej z przodu w celu zredukowania naprężeń ramy podwozia oraz ryzyka wystąpienia drgań pogarszających komfort jezdny. Więcej przykładów zastosowania zamieszczono w części pt. Rama pomocnicza Mocowanie obejmami Niektóre rodzaje żurawi mogą być mocowane za pomocą obejm. Na rysunku przedstawiono przykładowy wspornik żurawia przystosowany do obejm. Ten rodzaj wspornika wymaga znacznej przestrzeni i nie zawsze można go zastosować :30-01 Wydanie 5 pl-pl 4 (23)

5 Wzmocnienie punktów mocowania żurawia Aby korzystać z większych żurawi, najpierw należy wzmocnić mocowanie. Płyta żurawia, która łączy przednie i tylne mocowania śrubowe podstawy żurawia, powinna wyglądać w sposób przedstawiony na rysunku. Płytę zamocuj do ramy podwozia i belki ramy pomocniczej. Zadaniem płyty jest przenoszenie ciężaru żurawia. R :30-01 Wydanie 5 pl-pl 5 (23)

6 Rama pomocnicza powoduje wzrost sił zginających i skręcających oraz silne naprężenia w punktach mocowania. Aby uniknąć dużych naprężeń i zmniejszyć ryzyko nieprzyjemnych drgań ramy podwozia, rama pomocnicza powinna być zamocowana od przodu żurawia i sięgać za tylną część ramy podwozia. Nity na górze ramy podwozia W niektórych pojazdach na górze ramy podwozia są nity, które przeszkadzają ramie pomocniczej. Łby nitów mają średnicę 22 mm. Wykonaj otwór w dolnym kołnierzu ramy pomocniczej, by zrobić miejsce na nity. Patrz rysunek. Tylny nit znajduje się 353 lub 403 mm (patrz tabela w dalszej części niniejszego dokumentu) za środkiem osi przedniej Rozmieszczenie nitów na ramie podwozia 2. Kształt otworu w dolnym kołnierzu ramy pomocniczej 08:30-01 Wydanie 5 pl-pl 6 (23)

7 W wymienionych poniżej pojazdach na górze ramy podwozia są trzy nity, które przeszkadzają ramie pomocniczej. Rama Konfiguracja Silnik Skrzynia biegów Kabina Obciążenie przedniej osi Łączny nacisk na wózek napędowy Długość Lewa strona Prawa strona D9, D13 Ręczne D Brak nitów D Brak nitów 403 8x4Z D9, D13 Ręczne 14, 16 >=2x8000 >= D16 Brak nitów 403 4x2 4x4 6x2 6x2*4 a 6x2*4 b 6x2/2 6x2/4 6x4 6x6 950, 957, 958 8x2*6 D Brak nitów 403 8x2/*4 8x2/2 8x2/4 8x4 c 8x4*4 d 8x4*4 b 08:30-01 Wydanie 5 pl-pl 7 (23)

8 Rama Konfiguracja Silnik Skrzynia biegów Kabina Obciążenie przedniej osi Łączny nacisk na wózek napędowy Długość Lewa strona Prawa strona 8x4/4 8x6 950, 957, 958 8x6/4 D Brak nitów 403 8x8 10x4*6 a. Z kierownicą z prawej strony, z hamulcem bębnowym na pierwszej osi przedniej b. Z kierownicą z lewej strony c. Zawieszenie pneumatyczne z tyłu d. Z kierownicą z prawej strony, z hamulcem bębnowym lub tarczowym na pierwszej osi przedniej 08:30-01 Wydanie 5 pl-pl 8 (23)

9 Żuraw zwymiarowany na mniej niż 30 tonometrów (tm) Przygotowania do pracy z wywrotką, skrzynią ładunkową lub innym rodzajem nadwozia: Połącz ramę pomocniczą z ramą pomocniczą nadwozia, spawając dwa profile ramy pomocniczej. Wybierz profil o takim wymiarze, aby moment bezwładności powierzchni nie spadł poniżej zalecanej wartości minimalnej. Patrz tabela. Dodatkowe informacje na temat ram pomocniczych można znaleźć w dokumencie pt. Konstrukcja ramy pomocniczej. Dodatkowe informacje na temat materiałów ramy można znaleźć w dokumencie pt. Ramy podwozia. Typowe mocowanie żurawia Rama C maks. wys. x szer. I x Rama pomocnicza x grub. Wzmocnienie punktów mocowania żurawia Rama C maks. trach Rama pomocnicza C maks. = Maksymalny rozmiar żurawia wyrażony w tonome- wys. x szer. x grub. F x80x6 290 F x80x8 900 wys. x szer. x grub. I x I x = Minimalny moment bezwładności powierzchni na belkę wcm 4 = Wysokość, szerokość i grubość w mm x80x x80x F x80x6 290 F x80x8 900 Zalecenia dotyczą ram pomocniczych o profilu w kształcie litery U wykonanych x80x8 665 F x80x z materiału odpowiadającego ramie podwozia. F957 F x80x :30-01 Wydanie 5 pl-pl 9 (23)

10 W przedniej części ramy pomocniczej w miejscu mocowania żurawia do ramy podwozia powinny znajdować się poprzeczki. W przypadku pojazdów z wywrotką trójstronną przedniej sworzeń obrotu wywrotki powinien być jak najbardziej wysunięty do przodu, co pozwoli uniknąć nieprzyjemnych drgań ramy podwozia. Można również zastosować dolną ramę pomocniczą w celu zmniejszenia wysokości całkowitej, o ile całkowita wytrzymałość na zginanie ramy podwozia i ramy pomocniczej nie będzie mniejsza niż zalecana wartość. Należy na przykład użyć ramy pomocniczej o profilu prostokątnym lub płyt wzmacniających, lub między belkami ramy pomocniczej zastosować pełne płyty stalowe. Uwaga: Jeśli wysokość ramy pomocniczej (a więc również jej wartość I x ) jest zmienna, upewnij się, czy przejścia między poszczególnymi sekcjami są stopniowe. 08:30-01 Wydanie 5 pl-pl 10 (23)

11 Duże żurawie zwymiarowane na ponad 30 tonometrów (tm) W przypadku dużych żurawi zazwyczaj wymagane są dwie pary nóg podporowych i znacznie sztywniejsze i odporne na skręt ramy pomocnicze. Jeśli zastosowane mają być dwie pary nóg podporowych, rama pomocnicza musi być wzmocniona poprzecznie na całej długości, aby wytrzymała siły skrętne. Patrz rysunek :30-01 Wydanie 5 pl-pl 11 (23)

12 Ramy pomocnicze Na podstawie poniższych przykładów można uzyskać pewne wskazówki na temat wymiarowania i konstrukcji; jednak za wykonanie prawidłowych obliczeń wytrzymałości i stabilności odpowiedzialność ponosi producent nadwozia. WAŻNE! Wprowadź belki ramy pomocniczej możliwie jak najdalej pod kabinę. Nie stosuj zbyt ostrego zakończenia ramy pomocniczej; zamiast tego upewnij się, że dolna półka ma promień co najmniej 5 mm. Duże żurawie na ciągnikach Poniższa ilustracja przedstawia przykład konstrukcji ramy pomocniczej wyższej pod żurawiem niż pod siodłem. Żuraw jest zwymiarowany na około tm. Na dolnym profilu prostokątnym (80x160x10 mm) wzdłuż całej ramy pomocniczej znajduje się płyta stalowa o grubości około 12 mm. Stanowi ona również podparcie dla siodła. Wgórnej części ramy pomocniczej, bezpośrednio pod żurawiem, znajduje się dodatkowy profil prostokątny (60x140x10 mm) oraz poprzeczki wysunięte do tyłu na tyle, na ile pozwala na to przestrzeń pozostała po uwzględnieniu płyty stalowej o grubości 12 mm i podpięta przyczepa Płyty wzmacniające w przykładzie mają ok. 10 mm grubości. Dla żurawia zwymiarowanego na około tm płyty wzmacniające muszą wystawać wdół poza czoło belki. Pozwoli to zamocować kolejny profil prostokątny owymiarach około 160x90x10 mm. Alternatywnie wokół ramy podwozia może być zamontowana rama skrzynkowa, która łączy przednie i tylne pary nóg podporowych. 08:30-01 Wydanie 5 pl-pl 12 (23)

13 Duże żurawie na ciężarówkach Na rysunku przedstawiono przykład konstrukcji ramy pomocniczej żurawia zwymiarowanego na 45 tm. Wzdłużny profil prostokątny o wymiarach 150x250x10 mm. Poprzeczki w kształcie profili U o wymiarach 220x80x9 mm oraz płyty wzmacniające o grubości około 10 mm. W przypadku dużych żurawi zastosowanie mają te same wytyczne co w przypadku dużych żurawi na ciągnikach, patrz poprzedni przykład :30-01 Wydanie 5 pl-pl 13 (23)

14 Żurawie Żuraw mocowany w zwisie tylnym Żuraw mocowany w zwisie tylnym Podczas pracy żurawia mocowanego w zwisie tylnym, zwis jest narażony na działanie bardzo dużych naprężeń. W celu uniknięcia uszkodzenia ramy podwozia i ramy pomocniczej ważne jest, aby zwis ramy z tyłu miał wystarczająco sztywną konstrukcję. W przypadku większości żurawi mocowanych w zwisie tylnym warunki obciążeniowe są niekorzystne, gdyż żuraw jest wysunięty do tyłu pojazdu. Żuraw zamontowany jest na samym końcu pojazdu w znacznej odległości od tylnego punktu podparcia ramy podwozia. Występujące podczas jazdy wahania i skręty zwisu tylnego, których przyczyną są ruchy żurawia, zwiększają dodatkowo ruchy nadwozia w przedniej części ramy, co powoduje nieprzyjemne drgania ramy podwozia. Powstają one przeważnie w przypadku jazdy bez ładunku i rzadko można ich w całości uniknąć. W przypadku pojazdu z żurawiem mocowanym w zwisie tylnym bez ładunku obciążenie przedniej osi jest małe, co wpływa bardzo niekorzystnie na możliwości kierowania pojazdem. Należy używać osprzętu przesuwnego, co pozwoli zwiększyć obciążenie przedniej osi w czasie jazdy :30-01 Wydanie 5 pl-pl 14 (23)

15 Żuraw mocowany w zwisie tylnym Mocowanie Żuraw mocowany w zwisie tylnym może być zamocowany bezpośrednio do ramy podwozia za pomocą wsporników belki ramy podwozia. Żuraw mocowany na stałe Pozwól, aby żuraw spoczął na wspornikach przykręconych do belki ramy podwozia. Dopasuj liczbę śrub i ich rozmiar do obciążenia. Wzmocnij ramę podwozia, montując ramę pomocniczą. Połącz wspornik żurawia, ramę pomocniczą i ramę podwozia w jeden sztywny moduł Mocowanie żurawia stałego Dwa przykłady mocowania żurawia stałego 08:30-01 Wydanie 5 pl-pl 15 (23)

16 Żuraw mocowany w zwisie tylnym Żuraw mocowany na wspornikach Zamocuj wsporniki do belki ramy podwozia, stosując połączenia śrubowe. Dopasuj liczbę śrub i ich rozmiar do obciążenia. Wzmocnij ramę podwozia, montując ramę pomocniczą. Połącz wspornik żurawia, ramę pomocniczą i ramę podwozia w jeden sztywny moduł Więcej informacji na temat połączeń śrubowych można znaleźć w dokumencie pt. Połączenia śrubowe. Mocowanie żurawia za pomocą zacisków Wiele żurawi jest przystosowanych do mocowania do ramy pomocniczej za pomocą zacisków. Mocowanie żurawia za pomocą zacisków jest dozwolone, jeśli półki ramy podwozia i ramy pomocniczej są zabezpieczone w przedstawiony sposób :30-01 Wydanie 5 pl-pl 16 (23)

17 Żuraw mocowany w zwisie tylnym Rama pomocnicza Ramy pomocnicze żurawi mocowanych w zwisie tylnym do około 20 tonometrów Zaleca się zastosowanie profili U lub Z, dzięki którym przednia część ramy pomocniczej będzie miała stosunkowo dobrą podatność skrętną. Dodatkowe informacje na temat materiałów ramy można znaleźć w dokumencie pt. Ramy podwozia. Wzmocnij ramę pomocniczą, na przykład za pomocą belek poprzecznych, aby zapewnić sztywność w zwisie tylnym. W tabeli poniżej zamieszczono zalecane wymiary ramy pomocniczej dla różnych typów podwozia. Są to tylko przykłady, w jaki sposób uzyskać właściwy moment bezwładności powierzchni l x w przypadku profilu w kształcie litery U. W przypadku wyznaczania momentu bezwładności powierzchni zakłada się, że rama pomocnicza wykonana jest ze stali i ma taką samą jakość, jak rama podwozia. Rama F800 Model ciężarówki 4x2 Z 8 4x2 A/B 8 C maks. L maks. I x wys. x szer. x grub x80x6 C maks. = Maksymalny rozmiar żurawia wyrażony w tonometrach x80x8 L maks. = Maksymalna odległość od osi napędowej do tylnego końca ramy w milimetrach x80x6 I x = Minimalny moment bezwładności powierzchni na belkę wcm x80x8 wys. x szer. x grub. = Wysokość, szerokość i grubość w mm 08:30-01 Wydanie 5 pl-pl 17 (23)

18 Żuraw mocowany w zwisie tylnym Rama F950 Model ciężarówki C maks. L maks. I x wys. x szer. x grub x80x x80x8 4x2 Z x80x x80x x80x x80x x80x x80x8 4x2 A/B x80x x80x x80x x80x x80x8 8 6x2 A/B x80x8 6x4 A/B x80x8 12 8x2 A x80x8 8x4 A x80x x80x x80x8 12 6x4 Z x90x8 8x4 Z x90x x80x8 08:30-01 Wydanie 5 pl-pl 18 (23)

19 Żuraw mocowany w zwisie tylnym Rama F958 Model ciężarówki C maks. L maks. I x wys. x szer. x grub x80x x80x8 6x2 Z x80x8 17 8x2 Z x80x x80x x80x x80x x80x8 6x4 Z x80x8 17 8x4 Z x90x x90x x80x x80x8 12 6x2 A x80x8 6x4 A x80x8 17 8x2 A x80x8 8x4 A x80x x80x8 08:30-01 Wydanie 5 pl-pl 19 (23)

20 Żuraw mocowany w zwisie tylnym Przykłady zamocowań L L Podwozie z konfiguracją kół 4x2 i tylną osią z zawieszeniem pneumatycznym Podwozie z konfiguracją kół 6x2 lub 6x2*4 i tylnymi osiami z zawieszeniem pneumatycznym 08:30-01 Wydanie 5 pl-pl 20 (23)

21 Żuraw mocowany w zwisie tylnym Ramy pomocnicze żurawi mocowanych w zwisie tylnym, ponad 20 tonometrów W przypadku mocowania dużych żurawi w zwisie tylnym zwykła rama pomocnicza i wzmocnienie poprzeczne nie są wystarczające. Ramę należy również wzmocnić za pomocą płyt wzmacniających. W przypadku żurawi do około 30 tonometrów zazwyczaj wystarcza zamocowanie płyt wzmacniających tak, aby sięgały od tylnej krawędzi ramy do przodu wózka napędowego. W przypadku większych żurawi (ponad 30 tonometrów) płyty wzmacniające muszą sięgać od tylnej krawędzi ramy do przedniej pary nóg podporowych. W przypadku żurawi montowanych w zwisie tylnym, które wymagają dwóch par nóg podporowych wzmocnienie poprzeczne musi być rozmieszczone na całej ramie. W przypadku jazdy niezaładowanym samochodem ciężarowym należy zawsze sprawdzić obciążenie osi przedniej. Dodatkowe wzmocnienie za pomocą płyt wzmacniających Wzmocnienie poprzeczne całej ramy pomocniczej. 08:30-01 Wydanie 5 pl-pl 21 (23)

22 Żuraw mocowany w zwisie tylnym Dodatkowa poprzeczka w pojazdach z żurawiem montowanym w zwisie tylnym Aby zwiększyć sztywność podwozia, firma Scania zaprojektowała poprzeczkę zamkniętą, mocowaną z tyłu ramy podwozia. Użyj tej poprzeczki w przypadku podwozia z zawieszeniem pneumatycznym lub podwozia z żurawiem montowanym w zwisie tylnym. Zamocuj poprzeczkę na ramie podwozia, jak najbardziej z tyłu. Maksymalna odległość do tylnej krawędzi ramy podwozia wynosi 300 mm. Wykonaj następujące czynności: Użyj otworów w elementach końcowych jako szablonu do wywiercenia otworów w podłużnicach ramy. Rozwierć otwory do średnicy 14 mm. Zamocuj poprzeczkę, używając 24 śrub pasowanych M14x56 oraz elementów dystansowych. Max Przykład poprzeczki zamkniętej, numer części :30-01 Wydanie 5 pl-pl 22 (23)

23 Żuraw mocowany na środku Żuraw mocowany na środku W przypadku żurawia montowanego na środku rama pomocnicza powinna mieć taką samą wysokość na całej długości ramy podwozia. Mocowanie powinno być podatne w przedniej części ramy pomocniczej i sztywne w części tylnej. Za pomocą sztywnych płyt wzmocnij mocowanie ramy pomocniczej do ramy podwozia przy żurawiu. Patrz rysunek. Na rysunku przedstawiono przykładową konstrukcję ramy pomocniczej dla pojazdu do przewożenia cegieł (Wielka Brytania) z żurawiem montowanym na środku. Konfiguracja kół pojazdu to 8x4, a rozstaw osi 6500 mm. Rama pomocnicza to profil stalowy w kształcie litery U o wymiarach 125x80x8 mm Dodatkowe informacje dotyczące mocowań zamieszczono w części mocowanie. 08:30-01 Wydanie 5 pl-pl 23 (23)