Bajki dobrym sposobem na poznanie świata

Transkrypt

1 Bajki dobrym sposobem na poznanie świata Czego można nauczyć się z bajek? W zasadzie wszystkiego, co jest do życia potrzebne, ale przede wszystkim optymizmu. Z bajek dzieci dowiadują się, że świat jest pełen niebezpieczeństw, a to przed czym ostrzega mama i tata jest rzeczywiście prawdą. Bajki pokazują wyjście z różnych trudnych sytuacji i, że z każdym, nawet najtrudniejszym problemem można sobie poradzić. Dzięki książkom dzieci poznają również otaczający je świat, czyli to, czego czasami nie jesteśmy w stanie im pokazać (np. świat dzikich zwierząt). Bajki, które leczą Biblioterapia sięga korzeniami czasów starożytnych. Już wtedy odkryto, że bajki, baśnie i opowiadania mają leczniczą moc. Pojęcie biblioterapia wywodzi się z dwóch wyrazów greckich: biblion oznaczające książkę i therapeo leczę. Biblioterapia jest metodą psychoterapeutyczną, która ma za zadanie wzmocnić i wzbogacić zasoby pacjenta, by lepiej poradził sobie z trudnościami. Możemy zaliczyć do nich: nerwice, problemy z koncentracją uwagi, lęki, fobie oraz zaburzenia snu. Ciekawostki W 1272 roku w szpitalu Al Mansur w Kairze stosowano czytanie Koranu w ramach terapii chorych. W Europie w XVIII wieku włączono pobożne teksty do programów leczenia psychicznie chorych. W 1802 roku Benjamin Rush zalecał czytanie książek świeckich również w celu leczeniu chorych psychicznie. W legendach spotykamy leczniczą moc bajek Szeherezada opowiadała je, by wyleczyć sułtana z depresji. Badania naukowe dowiodły, że dzieci, które od najmłodszych lat miały kontakt z książką, niezwykle szybko opanowały umiejętność czytania i pisania. Nie jest to oczywiście dowodem na to, że dzieci te są bardziej inteligentne, lecz po prostu na to, że od najmłodszych lat zaszczepiono im miłość do książek. W jaki sposób bajki mogą wesprzeć rozwój Twojego dziecka? Literatura dostarcza dzieciom wzorców do naśladowania, dzięki którym zmieniają one spojrzenie na swoje własne sprawy i problemy. Utożsamiają się z bohaterem, który jest im bliski i próbują go naśladować. Jeżeli dziecko jest w tej samej sytuacji co bohater, książka, która się szczęśliwie kończy, daje mu nadzieję na zakończenie jego własnych problemów. Dziecko pojmuje, że nie jest samo oraz, że inni mogą znajdować się w podobnych sytuacjach. Samotne dziecko w ten sposób może otrzymać namiastkę przyjaźni. Literatura może również uspokajać, łagodzić napięcia i relaksować. Oczywiście książki te muszą być odpowiednio dobrane oraz adekwatne do problemów pacjenta.

2 Jest to szczególnie ważne w przypadku dzieci, które we własnych rodzinach nie mają wzorców do naśladowania. Wtedy bohater książkowy pełni rolę właśnie takiego wzorca dziecko przyjmuje jego punkt widzenia i po części się nim staje. Książka może być też stosowana jako środek odciążający pacjenta, np. kiedy dziecko czeka na operację. W takiej sytuacji zajmując się książką, nie myśli o tym, co go czeka. Ponadto książka może również odwrażliwiać i powodować, że niektóre lęki ulegną wygaszeniu. Mamo, czy w moim przedszkolu jest kącik książki? Bardzo ważną rolę w kontakcie dziecka z książką odgrywa stworzenie przez nauczyciela kącika książki. Książki powinny być w nim umieszczone tak, aby każdy, kto chce mógł po nie sięgnąć. Sposób urządzenia takiego kącika powinien przyciągać uwagę dzieci. Odpowiednio wyeksponowane i co jakiś czas wymieniane książki, to dobre sposoby na przyciągniecie uwagi maluchów. W kąciku mogą się również znaleźć prace dzieci, które są tematycznie związane z wybraną książką lub pacynka bohatera jednej z nich. Należy pozwolić dzieciom wypożyczać książki do domu, aby mogły się potem dzielić wrażeniami z innymi dziećmi. Baśniowa terapia Istotną rolę w pracy terapeutycznej z dziećmi odgrywają baśnie. Są one sprawdzonym przez pokolenia sposobem przynoszenia ulgi. W baśniach znajdziemy miłość i uznanie oraz magiczną moc, która pozwoli nam przezwyciężyć trudności i zrozumieć świat. W baśniach mamy do czynienia z treściami odkrytymi, z którymi dziecko ma kontakt bezpośredni oraz ukrytymi, które w postaci symboli docierają do podświadomości. Dzięki symbolom, dziecko uświadamia sobie swoje własne problemy i oczyszcza się z nich. Kiedy zachęcić dziecko do samodzielnego czytania? Ponieważ okres przedszkolny jest momentem tworzenia się trwałych nawyków, warto wykorzystać go na nauczenie dziecka systematycznego obcowania z książką. Należy proponować dziecku książki interesujące, o dużej wartości artystycznej i wychowawczej. Co przyciąga uwagę maluchów w książkach? Bardzo ważnym elementem, który łączy małego czytelnika z tekstem jest ilustracja. Przyciąga ona uwagę dziecka, zachęca do zainteresowania się treścią i opowiadaniem na jej temat. Rada: Dzieciom z najstarszych grup przedszkolnych można zaproponować opowiadanie treści książki na podstawie kolejnych ilustracji, wyszukiwanie postaci na obrazkach, a także porównywanie wyglądu bohaterów lub czynności, które wykonują. Ilustracje są doskonałym ćwiczeniem mowy i spostrzegawczości. Obok ilustracji, równie ważnym elementem jest tekst.

3 Czego dzieci najbardziej lubią słuchać? Opowiadanie to podstawowy sposób przekazywania dzieciom treści utworów literackich. Opowiadanie może stać się zachętą do swobodnych wypowiedzi, na temat bohaterów i ich problemów. Rada: Musimy bardzo dobrze znać treść książki, aby ją ładnie opowiedzieć. Wiersze możemy dzieciom: czytać, uczyć na pamięć lub inscenizować. Wiersze mają wiele walorów wychowawczych i doskonale ćwiczą mowę dziecka. Rada: Te wiersze, które tylko czytamy dziecku, mogą być dłuższe, natomiast te przeznaczone do nauki na pamięć powinny być krótkie. Inscenizacje to doskonała forma kontaktu dziecka z książką. Inscenizowanie pomaga dziecku zrozumieć treść, wyciągnąć odpowiednie wnioski, a także urealnić wyobrażenie o utworze. Zbiorowy wysiłek grupy, jakim jest inscenizacja wspaniale integruje, uczy współdziałania i życia w zespole. Oprócz opowiadania, możemy także po prostu czytać dzieciom. Ta technika prezentacji utworu również wymaga wcześniejszego przygotowania się nauczyciela. Rada: Nie należy podczas czytania cały czas patrzeć w książkę, ale mimiką, gestem i odpowiednią intonacją zwracać uwagę dzieci na sytuacje, problemy i sprawy bohaterów. Sześciolatki bardzo lubią dłuższe teksty, które czyta się fragmentami. Muszą one stanowić pewną zamkniętą całość, aby łatwiej było im zrozumieć czytany tekst. Co mówią naukowcy? Badania potwierdzają, że codzienne czytanie dziecku: uczy wartości moralnych; pomaga w wychowywaniu dzieci; zapobiega uzależnieniu od telewizji i komputerów; kształtuje nawyk czytania; uczy zdobywania wiedzy; buduje stabilną więź między rodzicami i dziećmi; rozwija język, pamięć i wyobraźnię; uczy opanowania, cierpliwości i spokoju; kształtuje postawę refleksyjną; uczy myślenia; poprawia koncentrację; rozwija wyobraźnię; wpływa pozytywnie na emocjonalny rozwój dziecka; wzmacnia poczucie własnej wartości; ułatwia naukę; pomaga w osiągnięciu sukcesu w nauce; wzbogaca słownik i wiedzę ogólną.

4 Bibliografia 1. Dudzińska I., Dzieci lubią opowiadać, Wychowanie w przedszkolu, 1990, nr Frycie S., Kaniowska Lewańska I., Kultura literacka w przedszkolu, Warszawa Kamińska K., Nauka czytania dzieci w wieku przedszkolnym, Warszawa Molicka M., Bajki terapeutyczne dla dzieci, Poznań Molicka M., Bajkoterapia. O lękach dzieci i nowej metodzie terapii, Poznań Mystkowska H., Książka w wychowaniu przedszkolnym, Warszawa 1987 Bajki dobrym sposobem na poznanie świata Czego można nauczyć się z bajek? W zasadzie wszystkiego, co jest do życia potrzebne, ale przede wszystkim optymizmu. Z bajek dzieci dowiadują się, że świat jest pełen niebezpieczeństw, a to przed czym ostrzega mama i tata jest rzeczywiście prawdą. Bajki pokazują wyjście z różnych trudnych sytuacji i, że z każdym, nawet najtrudniejszym problemem można sobie poradzić. Dzięki książkom dzieci poznają również otaczający je świat, czyli to, czego czasami nie jesteśmy w stanie im pokazać (np. świat dzikich zwierząt). Bajki, które leczą Biblioterapia sięga korzeniami czasów starożytnych. Już wtedy odkryto, że bajki, baśnie i opowiadania mają leczniczą moc. Pojęcie biblioterapia wywodzi się z dwóch wyrazów greckich: biblion oznaczające książkę i therapeo leczę. Biblioterapia jest metodą psychoterapeutyczną, która ma za zadanie wzmocnić i wzbogacić zasoby pacjenta, by lepiej poradził sobie z trudnościami. Możemy zaliczyć do nich: nerwice, problemy z koncentracją uwagi, lęki, fobie oraz zaburzenia snu. Ciekawostki W 1272 roku w szpitalu Al Mansur w Kairze stosowano czytanie Koranu w ramach terapii chorych. W Europie w XVIII wieku włączono pobożne teksty do programów leczenia psychicznie chorych. W 1802 roku Benjamin Rush zalecał czytanie książek świeckich również w celu leczeniu chorych psychicznie. W legendach spotykamy leczniczą moc bajek Szeherezada opowiadała je, by wyleczyć sułtana z depresji. Badania naukowe dowiodły, że dzieci, które od najmłodszych lat miały kontakt z książką, niezwykle szybko opanowały umiejętność czytania i pisania.

5 Nie jest to oczywiście dowodem na to, że dzieci te są bardziej inteligentne, lecz po prostu na to, że od najmłodszych lat zaszczepiono im miłość do książek. W jaki sposób bajki mogą wesprzeć rozwój Twojego dziecka? Literatura dostarcza dzieciom wzorców do naśladowania, dzięki którym zmieniają one spojrzenie na swoje własne sprawy i problemy. Utożsamiają się z bohaterem, który jest im bliski i próbują go naśladować. Jeżeli dziecko jest w tej samej sytuacji co bohater, książka, która się szczęśliwie kończy, daje mu nadzieję na zakończenie jego własnych problemów. Dziecko pojmuje, że nie jest samo oraz, że inni mogą znajdować się w podobnych sytuacjach. Samotne dziecko w ten sposób może otrzymać namiastkę przyjaźni. Literatura może również uspokajać, łagodzić napięcia i relaksować. Oczywiście książki te muszą być odpowiednio dobrane oraz adekwatne do problemów pacjenta. Jest to szczególnie ważne w przypadku dzieci, które we własnych rodzinach nie mają wzorców do naśladowania. Wtedy bohater książkowy pełni rolę właśnie takiego wzorca dziecko przyjmuje jego punkt widzenia i po części się nim staje. Książka może być też stosowana jako środek odciążający pacjenta, np. kiedy dziecko czeka na operację. W takiej sytuacji zajmując się książką, nie myśli o tym, co go czeka. Ponadto książka może również odwrażliwiać i powodować, że niektóre lęki ulegną wygaszeniu. Mamo, czy w moim przedszkolu jest kącik książki? Bardzo ważną rolę w kontakcie dziecka z książką odgrywa stworzenie przez nauczyciela kącika książki. Książki powinny być w nim umieszczone tak, aby każdy, kto chce mógł po nie sięgnąć. Sposób urządzenia takiego kącika powinien przyciągać uwagę dzieci. Odpowiednio wyeksponowane i co jakiś czas wymieniane książki, to dobre sposoby na przyciągniecie uwagi maluchów. W kąciku mogą się również znaleźć prace dzieci, które są tematycznie związane z wybraną książką lub pacynka bohatera jednej z nich. Należy pozwolić dzieciom wypożyczać książki do domu, aby mogły się potem dzielić wrażeniami z innymi dziećmi. Baśniowa terapia Istotną rolę w pracy terapeutycznej z dziećmi odgrywają baśnie. Są one sprawdzonym przez pokolenia sposobem przynoszenia ulgi. W baśniach znajdziemy miłość i uznanie oraz magiczną moc, która pozwoli nam przezwyciężyć trudności i zrozumieć świat. W baśniach mamy do czynienia z treściami odkrytymi, z którymi dziecko ma kontakt bezpośredni oraz ukrytymi, które w postaci symboli docierają do podświadomości. Dzięki symbolom, dziecko uświadamia sobie swoje własne problemy i oczyszcza się z nich. Kiedy zachęcić dziecko do samodzielnego czytania?

6 Ponieważ okres przedszkolny jest momentem tworzenia się trwałych nawyków, warto wykorzystać go na nauczenie dziecka systematycznego obcowania z książką. Należy proponować dziecku książki interesujące, o dużej wartości artystycznej i wychowawczej. Co przyciąga uwagę maluchów w książkach? Bardzo ważnym elementem, który łączy małego czytelnika z tekstem jest ilustracja. Przyciąga ona uwagę dziecka, zachęca do zainteresowania się treścią i opowiadaniem na jej temat. Rada: Dzieciom z najstarszych grup przedszkolnych można zaproponować opowiadanie treści książki na podstawie kolejnych ilustracji, wyszukiwanie postaci na obrazkach, a także porównywanie wyglądu bohaterów lub czynności, które wykonują. Ilustracje są doskonałym ćwiczeniem mowy i spostrzegawczości. Obok ilustracji, równie ważnym elementem jest tekst. Czego dzieci najbardziej lubią słuchać? Opowiadanie to podstawowy sposób przekazywania dzieciom treści utworów literackich. Opowiadanie może stać się zachętą do swobodnych wypowiedzi, na temat bohaterów i ich problemów. Rada: Musimy bardzo dobrze znać treść książki, aby ją ładnie opowiedzieć. Wiersze możemy dzieciom: czytać, uczyć na pamięć lub inscenizować. Wiersze mają wiele walorów wychowawczych i doskonale ćwiczą mowę dziecka. Rada: Te wiersze, które tylko czytamy dziecku, mogą być dłuższe, natomiast te przeznaczone do nauki na pamięć powinny być krótkie. Inscenizacje to doskonała forma kontaktu dziecka z książką. Inscenizowanie pomaga dziecku zrozumieć treść, wyciągnąć odpowiednie wnioski, a także urealnić wyobrażenie o utworze. Zbiorowy wysiłek grupy, jakim jest inscenizacja wspaniale integruje, uczy współdziałania i życia w zespole. Oprócz opowiadania, możemy także po prostu czytać dzieciom. Ta technika prezentacji utworu również wymaga wcześniejszego przygotowania się nauczyciela. Rada: Nie należy podczas czytania cały czas patrzeć w książkę, ale mimiką, gestem i odpowiednią intonacją zwracać uwagę dzieci na sytuacje, problemy i sprawy bohaterów. Sześciolatki bardzo lubią dłuższe teksty, które czyta się fragmentami. Muszą one stanowić pewną zamkniętą całość, aby łatwiej było im zrozumieć czytany tekst. Co mówią naukowcy? Badania potwierdzają, że codzienne czytanie dziecku: uczy wartości moralnych; pomaga w wychowywaniu dzieci; zapobiega uzależnieniu od telewizji i komputerów; kształtuje nawyk czytania;

7 uczy zdobywania wiedzy; buduje stabilną więź między rodzicami i dziećmi; rozwija język, pamięć i wyobraźnię; uczy opanowania, cierpliwości i spokoju; kształtuje postawę refleksyjną; uczy myślenia; poprawia koncentrację; rozwija wyobraźnię; wpływa pozytywnie na emocjonalny rozwój dziecka; wzmacnia poczucie własnej wartości; ułatwia naukę; pomaga w osiągnięciu sukcesu w nauce; wzbogaca słownik i wiedzę ogólną. Bibliografia 1. Dudzińska I., Dzieci lubią opowiadać, Wychowanie w przedszkolu, 1990, nr Frycie S., Kaniowska Lewańska I., Kultura literacka w przedszkolu, Warszawa Kamińska K., Nauka czytania dzieci w wieku przedszkolnym, Warszawa Molicka M., Bajki terapeutyczne dla dzieci, Poznań Molicka M., Bajkoterapia. O lękach dzieci i nowej metodzie terapii, Poznań Mystkowska H., Książka w wychowaniu przedszkolnym, Warszawa 1987