Dzieci lubią książki! Czytanie wrażeniowe w ruchu, w tańcu i w zabawie

Transkrypt

1 Dzieci lubią książki! Czytanie wrażeniowe w ruchu, w tańcu i w zabawie Seminarium dla nauczycieli wychowania przedszkolnego i edukacji wczesnoszkolnej ZCDN, 4 października 2014 r. Maria Twardowska

2 Czy to możliwe, żeby książkę czytać w ruchu? Zanim dziecko samodzielnie otworzy książkę i rozsmakuje się w świecie drukowanych liter, powinno doświadczyć radości i pozytywnych wrażeń z obcowania z literaturą wywołanych aktywnością otaczających go dorosłych. Istotę czytania wrażeniowego podczas seminarium przybliżyła Małgorzata Swędrowska, nauczycielka edukacji wczesnoszkolnej, animatorka warsztatów literackich dla dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.

3 Jaka jest rola książki w warsztacie nauczyciela? Zdaniem prelegentki książka to nie tylko wartościowa lektura, a raczej narzędzie do wzbogacenia procesu nauczania i uczenia się. Wszystkie zaprezentowane działania, rozwiązania organizacyjne koncentrowały się wokół osoby nauczyciela jako pośrednika w wydobywaniu wartości oraz organizatora zabaw i działań inspirowanych konkretnymi książkami z literatury dziecięcej.

4 Jak pracować z książką? Prelegentka pokazała, jak pracować z książką, aby dzieci czerpały wiele radości z kontaktu z nią, by czas spędzony nad kartami słowa drukowanego był zabawą i przeżyciem godnym powtórzenia. Pokazała, jak można ożywiać tekst literacki, by stał się pretekstem do poznawania siebie i rzeczywistości otaczającej dziecko w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Czytanie wrażeniowe to sprawdzony przeze prelegentkę sposób prowadzenia zajęć literackich z grupą dzieci, w czasie których sama książka jest prezentowana jako bardzo wartościowy przedmiot, owiany pewnymi tajemnicami.

5 Jak przygotować przestrzeń do czytania książki? W kontakcie z książką literacką bardzo ważna jest aranżacja przestrzeni i takie usadowienie dzieci, aby wszystkimi dostępnymi zmysłami mogły smakować jej uroków. Współczesne dzieci potrzebują różnorodnych bodźców do koncentrowania swojej uwagi na tym, co proponuje dorosły, i dlatego należy wykorzystać naturalne potrzeby dzieci tj.: zaspokajanie ciekawości oraz chęć doświadczania, przeżywania, a także poruszania się i to wszystko zdaniem prelegentki należy wplatać w czytanie tekstu literackiego.

6 Jak czytać lekturę? Przede wszystkim należy szukać takich utworów, których czytanie można urozmaicać gestem, mimiką, tańcem integracyjnym na siedząco, zabawą ruchową w obrębie miejsca, w którym dziecko przebywa. Czasami czytany czy opowiadany tekst warto przeplatać śpiewem, uruchamianiem zmysłu powonienia, a to wszystko po to, by dziecko z zapałem, chęcią i uwagą śledziło fabułę i doświadczało radości z dobrze i atrakcyjnie spędzonego czasu.

7 Jaką lekturę wybrać? Książki należy starannie dobierać do wieku i zainteresowań dzieci. Ważne, aby przekaz był czytelny, a w tekście pojawiły się wartości wspomagające formowanie jego osobowości. Prelegentka proponowała książki zawierające ilustracje, które dodatkowo wspierają konkretne wyobrażenia dziecka o świecie. Jeżeli w utworze występują emocje, należy zachęcać dzieci, by w trakcie czytania je okazywały jest to zarówno chwila wytchnienia w trudnej sztuce skupienia się nad tekstem, zwłaszcza dla dzieci, oraz forma ekspresji i nauki wyrażania tychże uczuć. Podczas czytania z dziećmi i dla dzieci należy poszukać w książce słów kluczy, czyli takich, które można ożywić zabawą, np. piosenką, tupaniem, klaskaniem, wydawaniem dźwięków onomatopeicznych. Wszystkie te propzycje są krótkie, nie wymagają przemieszczania się dzieci, mają związek tematyczny z przedstawioną akcją, stają się piękną podróżą do świata wyobraźni, gdzie wszystko może się zdarzyć.

8 Czy książką można motywować do pracy, koncentracji? Okazuje się, że tak. Prelegentka proponuje otwierać książkę za pomocą wymyślonych haseł wypowiedzianych tajemniczym tonem: Baju, baju, dziwy, dziwy, czy to dzieje się na niby? Kartka książki się otwiera, w świat przygody nas zabiera! albo Gadu gadu gadka, to książki okładka, Która dla nas się otwiera, w świat fantazji (przygody, historii itd.) nas zabiera! W trakcie czytania czy opowiadania warto rymować podczas przewracania kartki w celu dyscyplinowania dzieci, np., Teraz kartkę przewracamy I dalej uważnie słuchamy! A koniec książki można obwieścić rymowanką: To już koniec opowieści, która w głowie się nie mieści!

9 Zapisy w obowiązującej podstawie programowej Celem seminarium było wzbogacenie warsztatu pracy nauczyciela w narzędzia ułatwiające realizację zapisów podstawy programowej wychowania przedszkolnego i ogólnego z dnia 30 maja 2014 r.

10 Jaki jest proponowany zestaw lektur dla klasy I III? Dla klas I III szkoły podstawowej nie wskazuje się w podstawie programowej jakichkolwiek tytułów wybór pozostawiono nauczycielowi, który zna swoich uczniów i najlepiej się orientuje, które pozycje dzieci przeczytają z zainteresowaniem i o których będą chciały rozmawiać.

11 Celem wychowania przedszkolnego jest m.in: 1. Wspomaganie dzieci w rozwijaniu uzdolnień oraz kształtowanie czynności intelektualnych potrzebnych dzieciom w codziennych sytuacjach i w dalszej edukacji. 10. Zapewnienie dzieciom lepszych szans edukacyjnych poprzez wspieranie ich ciekawości, aktywności i samodzielności, a także kształtowanie tych wiadomości i umiejętności, które są ważne w edukacji szkolnej.

12 Cele kształcenia ogólnego Do najważniejszych umiejętności zdobywanych przez ucznia w trakcie kształcenia ogólnego w szkole podstawowej należą: 1) czytanie rozumiane zarówno jako prosta czynność, jak i umiejętność rozumienia, wykorzystywania i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa

13 Jednym z najważniejszych zadań szkoły podstawowej jest kształcenie umiejętności posługiwania się językiem polskim, w tym dbałość o wzbogacanie zasobu słownictwa uczniów. Wypełnianie tego zadania należy do obowiązków każdego nauczyciela.

14 Dlaczego czytanie w ruchu? Jak twierdzą neurdydaktycy największym wrogiem uczenia się jest nuda! (Marzenna Żylińska). Proces uczenia się jest tym bardziej efektywny, im częściej jest związany z pozytywnymi doświadczeniami, a emocje wiążą się z pozytywnymi kontaktami społecznymi.