EWALUACJA PO HOLENDERSKU

Transkrypt

1 EWALUACJA PO HOLENDERSKU Obowiązkiem Inspektoratu Edukacji (the Education Inspectorate) jest ustalenie, czy wszyscy uczniowie szkoły podstawowej i średniej są kształceni na odpowiednim poziomie. Inspektorzy oceniają więc jakość edukacji, sprawdzają, czy szkoły i organy prowadzące przestrzegają przepisów i nadzorują szkolne finanse. W broszurze, którą macie Państwo przed sobą, opisujemy, w jaki sposób inspekcji udaje się wypełnić te zadania w sektorze szkolnictwa podstawowego i średniego. Inspekcja w Holandii dysponuje szczegółowym planem pracy. Można w nim znaleźć informacje, co konkretnie podlega ocenie i w jaki sposób szkoła realizuje wymagania, stawiane przed nią przez państwo. Szkoły i organy prowadzące mają więc pełną świadomość tego, czego się od nich oczekuje. Plan pracy Inspekcji został opracowany w ścisłym gronie najznamienitszych przedstawicieli holenderskiej oświaty. Wydawnictwo to jest natomiast próbą przejrzystego wyjaśnienia, czym Inspekcja się zajmuje i w jaki sposób to czyni. Jej celem jest przejrzystość procedur. A.S. Roeters Najwyższy rangą inspektor ds. edukacji (Senior chief Inspektor of Education) Holandia, wrzesień 2009 roku. WSTĘP Inspektorat Edukacji w Holandii niedawno sformułował nowe zasady nadzoru pedagogicznego. Minister Edukacji, Kultury i Nauki tego kraju zatwierdził je i przesłał pod obrady niższej izbie parlamentu. W efekcie nowe zasady dotyczące sprawowania nadzoru pedagogicznego w Holandii z 2009 roku zastąpiły dawne prawo odnoszące się do szkolnictwa podstawowego (z 2005 roku) i szkolnictwa średniego (z 2006 roku). Podstawową zmiana polega na tym, że obecnie praca inspektorów jest zorientowana na ryzyko. Szkoły wysokiego ryzyka są poddane bardziej wnikliwemu nadzorowi niż te o niskim ryzyku, które nie są tak ściśle kontrolowane. W ten sposób nadzór pedagogiczny został dostosowany do indywidualnych potrzeb szkół. Kolejna zmiana polega na tym, że Inspektorat w pierwszej kolejności kontaktuje się z organem prowadzącym (a dopiero potem z dyrekcją szkoły). 1

2 PROCEDURY Uczniowie i ich rodzice muszą uwierzyć w to, że szkoła zapewnia im edukację na wystarczająco dobrym poziomie. Inspektorat zajmuje się badaniem jakości edukacji, a kontrola jest zorientowana na ryzyko. Co roku przeprowadza się analizę ryzyka, ustalając szkoły, które plasują się poniżej wyznaczonych standardów. Określana jest ilość wizytacji, której wymaga konkretna szkoła. Oznacza to, że każda szkoła podlega nadzorowi na swoją własną miarę. Za jakość nauczania w konkretnej szkole odpowiada organ prowadzący. Odpowiada on też za kwestie finansowe, za przestrzeganie statutów oraz przepisów prawa. Ponadto odpowiada za efekty pracy szkoły. Z tego powodu Inspekcja zwraca się bezpośrednio do organu prowadzącego. Coroczna analiza ryzyka dla szkół zwykle ma miejsce w określonym, tym samym terminie, tuż po tym, jak zostaną upublicznione dane dotyczące wyników nauczania. Jednak co do zasady, analiza ryzyka może zostać przeprowadzona w dowolnym momencie, zwłaszcza w przypadku poważnego niepowodzenia doznanego przez konkretną szkołę. Kontrola skupia się na efektach pracy, rocznym bilansie finansowym i wszelkich sygnałach o niedociągnięciach. Efekty pracy szkoły to osiągnięcia uczniów i postęp w ich rozwoju. Roczne sprawozdania dotyczą również rotacji personelu oraz uczniów, a także sytuacji finansowej szkoły. Sygnały nt. niepowodzeń Inspekcja posiada z dwóch źródeł: jednym są skargi składane przez rodziców, a drugim doniesienia prasowe. Gdy kontrola Inspekcji nie wykaże potencjalnego ryzyka, wówczas szkoła zyskuje zaufanie i zostaje umieszczona w grupie szkół, które zapewniają kształcenie na wymaganym poziomie - będzie poddana standardowemu nadzorowi. Jeśli jednak inspektorzy stwierdzają pewne zagrożenia, wówczas zwracają się do szkoły z prośbą o udostępnienie dodatkowych danych i wyjaśnienie pewnych kwestii. Inspektorzy szczegółowo analizują potencjalne ryzyko. Jeżeli po tej szczegółowej analizie wszystko zdaje się być w porządku, szkoła dołącza do grupy tych, które zostaną poddane standardowemu nadzorowi. W szkołach wysokiego ryzyka prowadzony jest nadzór dotyczący jakości pracy. Wiele zależy od tego, jak poważne są zagrożenia. Raport z inspekcji powstaje w ścisłej współpracy ze szkołą. Przeprowadzane są hospitacje, spotkania z uczniami, rodzicami, nauczycielami i menedżerami. Jeżeli szkoła przeprowadziła ewaluację wewnętrzną i zdaje sobie sprawę z powagi sytuacji, 2

3 wówczas wystarczy jej ograniczone wspomaganie ze strony Inspektoratu (rozdział 3 opisuje dokładnie, co podlega ocenie w trakcie inspekcji). Oprócz jakości kształcenia, Inspekcja monitoruje także finanse szkoły, a także przestrzeganie przez nią statutu i przepisów. Nigdy nie jest tak, że badaniu podlega absolutnie wszystko; wybiera się priorytety monitoringu. Inspekcja interesuje się zwłaszcza szkołami, w których bywają naruszane te same przepisy oraz takimi, gdzie naruszenie prawa pociąga za sobą wyjątkowo negatywne skutki egzekwowanie prawa staje się wtedy absolutnym priorytetem. Kwestie te nie są jednak tematem tej publikacji. W ramach założeń Inspekcji dotyczących finansów szkoły, przeprowadzane są badania ankietowe w losowo wybranych szkołach nt. jakości pracy księgowych. Analiza może dotyczyć również płynności finansowej i przestrzegania prawa. Po przeprowadzeniu inspekcji, zawierane są postanowienia z organami prowadzącymi, a tam, gdzie to konieczne, wzmagane są kontrole. Szkoły, które nie przestrzegają statutów oraz innych przepisów, zostają ukarane przez Ministerstwo Edukacji, Kultury i Nauki. W ekstremalnych przypadkach szkoła jest likwidowana. Gdy ewaluacja zewnętrzna szkoły zmierza ku końcowi, inspektorzy przedyskutowują swoje spostrzeżenia z organem prowadzącym szkołę oraz menedżerami szkoły. Po każdej ewaluacji przygotowywany jest raport, który określa, jakiego rodzaju program naprawczy powinien zostać wdrożony - chodzi głównie o podniesienie jakości edukacji i o przestrzeganie prawa. Przed wystawieniem ostatecznej oceny, organ prowadzący ma szansę na to, by ustosunkować się do raportu. Jeżeli Inspekcja i organ prowadzący nie są w stanie zawrzeć konsensusu na temat treści raportu, wówczas stanowisko organu prowadzącego szkołę zostaje w nim umieszczone osobno. Raporty trafiają na stronę internetową Inspekcji w pięć tygodni po zakończeniu ewaluacji. Na stronie internetowej Inspekcji można znaleźć informacje na temat każdej szkoły w Holandii znajdują się tam arkusze kontrolne, raporty z wnioskami końcowymi oraz adresy internetowe szkół. Jak już zostało wspomniane, szkoła, w której nie wykryto żadnych niedociągnięć, jest poddawana wyłącznie standardowemu nadzorowi. Nie wymaga to zbierania większej ilości danych na jej temat i przeprowadzania częstszych kontroli. Oczywiście, nie oznacza to, że szkoły zakwalifikowane do tej grupy, nigdy nie oglądają inspektora każda szkoła musi zostać odwiedzona minimum raz w ciągu czterech lat. 3

4 Jeśli natomiast w trakcie nadzoru w szkole zostaną wykryte nieprawidłowości dotyczące jakości nauczania, wówczas - z powodu słabej i niewystarczającej jakości - otrzyma ona nadzór szyty na miarę. Podobnie jest ze szkołami, w przypadku których stwierdzono nieprzestrzeganie określonych przepisów. Nadzór w stosunku do szkół, które mają problemy z jakością kształcenia i tych, które nie przestrzegają przepisów, opiera się na tych samych założeniach, natomiast intensywność nadzoru uzależniona jest od powagi wykrytych niedociągnięć. Po przygotowaniu raportu stwierdzającego, że jakość kształcenia oferowanego przez szkołę jest słaba lub niesatysfakcjonująca, Inspekcja instruuje organ zarządzający szkołą, w jaki sposób wprowadzić w życie plan naprawczy. Muszą w nim być zawarte informacje, w jakim terminie spodziewana jest poprawa jakości pracy szkoły oraz jaki rezultat ma zostać osiągnięty. Wiadomo też, co Inspekcja będzie brała pod uwagę podczas następnej oceny pracy szkoły. Organ prowadzący szkołę musi wyrazić zgodę na ten plan. Lista szkół sprawiających tego typu problemy znajduje się na stronie internetowej Inspekcji; ponadto raz w miesiącu jest przedstawiana Ministrowi. KIEDY SZKOŁA NIE NOTUJE POPRAWY Jeżeli proces naprawczy w szkole nie przebiega zgodnie z wytyczonym planem, inspekcja zostaje zaostrzona. Może to oznaczać rozmaite działania: np. spotkanie szefostwa Inspekcji z organem prowadzącym lub oficjalne ostrzeżenie na piśmie. Inspektorat informuje też o zaistniałej sytuacji resort edukacji, wraz z propozycją stosownych środków, które należałoby podjąć. Na bazie tego raportu, minister stosuje sankcje administracyjne i/ lub finansowe. SŁABE SZKOŁY/ REGUŁY SZKOLNICTWO PODSTAWOWE Szkoły podstawowe Szkołę podstawową uważa się za słabą, gdy inspekcja wykaże, iż jej uczniowie osiągają niewystarczające wyniki w nauce (wyniki w ciągu trzech lat z kolei są poniżej standardów). 4

5 Szkoły podstawowe specjalne W szkolnictwie specjalnym najbardziej istotne są nie osiągane wyniki, lecz to czy szkoła sformułowała osobisty plan rozwoju dla każdego ucznia, czy rozwój podopiecznych jest systematycznie monitorowany oraz czy w związku z wnioskami, jakie z tego monitoringu wynikają, podejmowane są trafne decyzje. Szkołę uznaje się za nieskuteczną i słabą, jeśli nie spełnia ona trzech z wymaganych wskaźników oraz nie realizuje w całości programu nauczania z holenderskiego i matematyki oraz nie posiada programu naprawczego w tym zakresie. SZKOLNICTWO ŚREDNIE Szkoły o różnych profilach Szkoła jest uznawana za słabą, jeśli w ciągu ostatnich trzech lat wyniki osiągane przez uczniów określonych profili nauczania były niewystarczające, szkoła nie spełnia dwóch lub więcej wskaźników dotyczących procesu kształcenia i uczenia się, a także nie spełnia wymagań uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Szkoły zawodowe Szkoła jest uznawana za słabą, jeśli osiąga złe wyniki w następujących obszarach: - uczniowie nie osiągają poziomu wykształcenia, jakiego można oczekiwać; - uczniowie nie czynią postępów; - uczniowie osiągają złe wyniki w dalszej nauce albo na polu zawodowym. PRZEBIEG INSPEKCJI Kiedy Inspekcja zaczyna traktować jedną ze szkół za szkołę zwiększonego ryzyka i istnieje realne prawdopodobieństwo, że mogą w niej wystąpić nieprawidłowości, wówczas prowadzona jest kontrola. Działania inspektorów precyzują szczegółowo przepisy dotyczące nadzoru pedagogicznego - są tam opisane wszystkie wymagania stawiane szkołom podstawowym i średnim. Przykładowo inspektorzy oceniają szkołę m.in. na podstawie wyników, jakie jej uczniowie osiągają podczas egzaminów. Interesuje ich program nauczania, czas nauczania, klimat towarzyszący kształceniu, atmosfera w szkole, metody nauczania, sposób traktowania uczniów ze 5

6 specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, testy i egzaminy. Inspekcja obejmuje także stopień zapewniania jakości przez szkołę. Wszystkie te aspekty oceny zostały szczegółowo opisane w tzw. wymaganiach. Ustalono je w wyniku dyskusji, w których uczestniczyli przedstawiciele holenderskich organizacji edukacyjnych. W kolejnym rozdziale szczegółowo opisane są wszystkie wymagania, wraz z tymi najważniejszymi, określanymi jako jądro wymagań. Kolejny rozdział jest próbą ich opisania. W 2009 roku wymagania zostały poddane szczegółowej dyskusji środowisk oświatowych i sformułowano je na nowo. Czasami zdarza się, że cele i założenia szkoły są w niektórych aspektach sprzeczne z niektórymi (jednym lub dwoma) określonymi w przepisach wymaganiami. Inspektorzy dyskutują na ten temat z organem prowadzącym szkołę. Szkoła musi dostarczyć dokumentację, z której musi wynikać, dlaczego podejmuje określone decyzje. Jeśli inspektorzy stwierdzą, że specyficzne spojrzenie szkoły w zakresie wymagań nie zgadza się z ich profesjonalnym punktem widzenia, wówczas wpisują swoje wątpliwości do raportu poinspekcyjnego. WYMAGANIA Opisane są tu szczegółowo wszystkie wymagania dla szkolnictwa podstawowego i średniego. Są one podzielone na pięć dziedzin: - wyniki; - proces nauczania i uczenia się; - wspieranie uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych; - zapewnienie jakości; - uregulowania prawne. A. WYNIKI Aspekt jakości 1 Wyniki powinny być co najmniej na poziomie charakterystycznym dla całej populacji uczniów. 1.1* Rezultaty osiągane przez uczniów na koniec szkoły podstawowej są przynajmniej na poziomie wyników przeciętnej populacji uczniów. 6

7 1.1.1 Rezultaty językowe osiągane przez uczniów na koniec szkoły podstawowej są przynajmniej na poziomie wyników przeciętnej populacji uczniów Rezultaty z arytmetyki osiągane przez uczniów na koniec szkoły podstawowej są przynajmniej na poziomie wyników przeciętnej populacji uczniów. 1.2* Rezultaty osiągane przez uczniów podczas nauki języka holenderskiego i arytmetyki/matematyki są przynajmniej na poziomie wyników przeciętnej populacji uczniów. 1.3 Regułą jest, że wszyscy uczniowie kończą szkołę podstawową w nieprzekraczalnym terminie ośmiu lat Uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi rozwijają się zgodnie ze swoimi możliwościami. 1.5 Społeczne kompetencje uczniów są na poziomie oczekiwań. B. PROCES NAUCZANIA I UCZENIA SIĘ Aspekt jakości 2. Oferowany uczniom program nauczania przygotowuje ich edukacji i do życia w społeczeństwie. do dalszej 2.1* W programie nauczania holenderskiego i matematyki szkoła uznaje cele i treści nauczania, jakie powinny zostać zrealizowane (podstawa programowa) W programie nauczania języka holenderskiego, szkoła realizuje podstawę programową W programie nauczania arytmetyki/matematyki szkoła realizuje podstawę programową. 2.2* Program nauczania holenderskiego i arytmetyki/matematyki jest realizowany w czasie nie dłuższym niż osiem lat Program nauczania holenderskiego jest realizowany z wystarczającą liczbą uczniów w okresie nie przekraczającym ośmiu lat Program nauczania arytmetyki/matematyki jest realizowany z wystarczającą liczbą uczniów w okresie nie przekraczającym ośmiu lat. 7

8 2.3 Programy nauczania oferowane w różnych latach nauki są powiązane ze sobą. 2.4* W nauce języka holenderskiego szkoła, zwłaszcza ta z pokaźną liczbą uczniów opóźnionych w nauce, ma na uwadze ich odmienne potrzeby (ma do nich specjalne podejście i specjalny program nauki). 2.5 Szkoła ma specyficzny program, którego celem jest rozwój kompetencji społecznych. 2.6 Szkoła ma program, którego celem jest kształtowanie postaw obywatelskich i integracji ze społeczeństwem. Celem programu, oprócz przekazywania wiedzy, jest wprowadzenie młodych ludzi do życia w zróżnicowanym społeczeństwie. Aspekt jakości 3. Nauczyciele dają uczniom wystarczająco dużo czasu potrzebnego do opanowania programu. 3.1 Nauczyciele skutecznie gospodarują czasem przeznaczonym na nauczanie. Aspekt jakości 4 Atmosfera w szkole stwarza poczucie bezpieczeństwa i pełnej szacunku interakcji Rodzice są włączani w pracę szkoły Uczniowie czują się w szkole bezpiecznie (co demonstrują, widać to na pierwszy rzut oka). 4.3 Podobnie ma się sprawa z personelem on również czuje się w szkole bezpiecznie Menedżerowie szkoły wiedzą, co na temat bezpieczeństwa w szkole myślą uczniowie i nauczyciele, a także, co sądzą oni na temat różnych incydentów, które niekiedy zdarzają się w szkole (która ma być przestrzenią społecznego bezpieczeństwa). 4.5 Szkoła ma prewencyjną politykę bezpieczeństwa, po to, aby uniknąć incydentów w szkole i poza nią. 8

9 4.6 Szkoła prowadzi politykę bezpieczeństwa także po to, by radzić sobie z incydentami, do których dochodzi w szkole i poza nią. 4.7 Personel szkoły dba o to, by uczniowie traktowali siebie nawzajem oraz innych ludzi z szacunkiem. Aspekt jakości 5 Nauczyciele tłumaczą materiał w sposób jasny i zrozumiały oraz skutecznie organizują zajęcia, tak, aby zainteresować nimi i zmobilizować wszystkich uczniów. 5.1* Nauczyciel jasno i zrozumiale tłumaczy materiał. 5.2* Nauczyciele tworzą w klasie atmosferę zorientowaną na pracę. 5.3* Uczniowie angażują się podczas zajęć. Aspekt jakości 6 Nauczyciele realizują program nauczania, a także przeznaczają odpowiednio dużo czasu na opanowanie materiału i na wyrównanie różnic między uczniami. 6.1 Nauczyciele w taki sposób realizują program nauczania, by dostosować go do różnic w rozwoju poszczególnych uczniów. 6.2 Również odpowiednie instrukcje służą nauczycielom do tego, by wyrównać różnice w rozwoju poszczególnych uczniów. 6.3 Przerabiane zadania wykorzystywane są w celu wyrównywania różnic w rozwoju między uczniami. 6.4 Także czas przeznaczony na opanowanie określonej partii materiału ma na celu zniwelowanie różnic rozwojowych między uczniami. B. WSPIERANIE UCZNIÓW ZE SPECJALNYMI POTRZEBAMI EDUKACYJNYMI. Aspekt jakości 7. Nauczyciele systematycznie kontrolują postępy uczniów. 7.1* Szkoła ma spójne i zestandaryzowane procedury monitorowania osiągnięć i rozwoju uczniów. 9

10 7.2 Nauczyciele stale i systematycznie analizują postępy w rozwoju uczniów. Aspekt oceny 7b: ma zastosowanie w przypadku specjalnych szkół podstawowych. Szkoły wspierają uczniów w taki sposób, by pozwolić im rozwijać się zgodnie z ich możliwościami. S7.3 Szkoła ustanawia perspektywę rozwoju dla każdego ucznia z osobna. S7.4 Szkoła monitoruje, czy uczniowie rozwijają się zgodnie z ustalonymi perspektywami, wyciąga z tego wnioski i na ich podstawie podejmuje rozsądne i uzasadnione decyzje. Aspekt jakości 8 Uczniowie, którzy tego potrzebują, otrzymują dodatkowe wsparcie. 8.1 Szkoła identyfikuje uczniów ze specjalnymi potrzebami. 8.2 Szkoła określa, jaki rodzaj wsparcia jest konieczny w ich przypadku. 8.3* Szkoła dostarcza systematycznej opieki i wsparcia tym uczniom. 8.4 Szkoła prowadzi systematyczną ewaluację efektów udzielanego wsparcia. 8.5 Szkoła poszukuje współpracy z łańcuchem partnerów, kiedy jej sposoby oddziaływania okazują się niewystarczające. D. ZAPEWNIENIE JAKOŚCI Aspekt jakości 9 Szkoła posiada system zapewniania jakości. 9.1 Szkoła wie o edukacyjnych potrzebach swoich uczniów. 9.2 Co roku szkoła przeprowadza ewaluację wyników osiąganych przez uczniów. 9.3 Szkoła poddaje regularnej ewaluacji proces nauczania i uczenia się. 9.4 Szkoła systematycznie pracuje nad własnym rozwojem. 9.5 Szkoła zapewnia dobrą jakość procesu nauczania i uczenia się. 10

11 9.6 Szkoła zdaje sprawozdanie z jakości edukacyjnej. 9.7 Szkoła dostrzega wagę promowania aktywności obywatelskiej, społecznej integracji, wprowadzania uczniów do życia w zdywersyfikowanym społeczeństwie. E. REGULACJE PRAWNE N1 Informator na temat szkoły został wysłany do Inspektoratu przez szkołę lub organ prowadzący; zawiera on wszystkie wymagane elementy, związane z określonymi aktami prawa oświatowego N2 Szkolny plan pracy, przesłany do Inspektoratu, posiada wszystkie wymagane elementy. N3 Plan dotyczący zapewnienia potrzebującym uczniom ich specjalnych potrzeb edukacyjnych został przesłany do Inspektoratu i zawiera on wszystkie wymagane elementy. N4 Plan czasu pracy szkoły jest zgodny z przepisami prawa A. WYNIKI Aspekt jakości 1 Wyniki są na poziomie przeciętnej populacji uczniów szkoły średniej. 1.1* W poprzednich latach nauki, uczniowie otrzymali wykształcenie na poziomie zgodnym z oczekiwaniami. 1.2* Uczniowie potrzebują nieco więcej czasu, by zmierzyć się z programem. 1.3* Podczas egzaminu zewnętrznego (państwowego) uczniowie osiągają wyniki zgodne z oczekiwaniami. 1.4* Różnice między ocenami zdobywanymi w szkole, a tymi z egzaminu państwowego są na akceptowalnym poziomie. C. PROCES NAUCZANIA I UCZENIA SIĘ Aspekt jakości 2 11

12 Program nauczania ma na celu rozwój uczniów i przygotowanie ich do dalszej edukacji lub rynku pracy oraz życia w społeczeństwie. 2.1* Program nauczania w latach młodszych jest zgodny z ustawowymi wymaganiami. 2.2* Program oferowany w starszych klasach zawiera treści wymagane podczas egzaminów. 2.3* Szkoła ze sporą liczbą uczniów z deficytami językowymi ma specjalny program, który ma na celu zaspokojenie potrzeb tych uczniów podczas nauki wszystkich przedmiotów. 2.4 Szkoła posiada specjalny program, mający na celu rozwój kompetencji społecznych uczniów. 2.5 Szkoła ma program, który ma na celu kształtowanie postaw obywatelskich i integracji społecznej oraz wprowadzenia uczniów w życie w zróżnicowanym społeczeństwie. Aspekt jakości 3 Studenci mają dość czasu na to, by opanować program. 3.1 Tylko bardzo niewielka część programu nauczania może pozostać niezrealizowana. 3.2 Liczba usprawiedliwionych nieobecności uczniów na lekcjach jest ściśle ograniczona. 3.3 Uczniowie mają korzystać z czasu przeznaczonego na naukę w szkole w możliwie najbardziej efektywny sposób. Aspekt jakości 4 Atmosfera w szkole jest bezpieczna, a stosunki międzyludzkie przepełnione szacunkiem. 4.1 Rodzice są włączani w pracę szkoły. 4.2 Uczniowie czują się w szkole bezpiecznie. 4.3 Personel czuje się w szkole bezpiecznie. 12

13 4.4* Szkoła ma świadomość tego, co myślą uczniowie oraz personel na temat incydentalnych zdarzeń, które mają miejsce w szkole. 4.5 Szkoła prowadzi politykę bezpieczeństwa, mającą na celu prewencję w szkole i poza nią. 4.6 Szkoła prowadzi politykę bezpieczeństwa, która pozwala jej radzić sobie z incydentami, jeżeli dojdzie do nich w szkole lub poza nią. 4.7* Personel szkoły dba o to, by uczniowie traktowali siebie nawzajem i inne osoby z szacunkiem. 4.8* Nauczyciele dbają o dobre samopoczucie i motywację uczniów. Aspekt jakości 5 Nauczyciele tłumaczą zagadnienia programu jasno i przejrzyście, organizują zajęcia w klasie w sposób skuteczny i dbają o to, by uczniowie byli zaangażowani w to, co robią. 5.1* Nauczyciele tłumaczą materiał w sposób jasny i zrozumiały. 5.2* Nauczyciele tworzą atmosferę zorientowaną na pracę. 5.3* Uczniowie angażują się i są aktywni na lekcjach. Aspekt jakości 6 Nauczyciele realizują program nauczania, a także przeznaczają odpowiednio dużo czasu na opanowanie przez podopiecznych materiału i na wyrównanie różnic między uczniami. 6.1 Nauczyciele w taki sposób realizują program nauczania, by dostosować go do potrzeb edukacyjnych poszczególnych uczniów. 6.2 Również instrukcje służą nauczycielom do tego, by wyrównać różnice w rozwoju poszczególnych uczniów. 6.3 Przerabiane zadania wykorzystywane są w celu wyrównywania różnic w rozwoju między uczniami. 6.4 Także czas przeznaczony na opanowanie określonej partii materiału ma na celu zniwelować różnice rozwojowe między uczniami. 13

14 D. WSPIERANIE UCZNIÓW ZE SPECJALNYMI POTRZEBAMI EDUKACYJNYMI. Aspekt jakości 7. Nauczyciele systematycznie kontrolują postępy uczniów. 7.1* Szkoła ma spójne i zestandaryzowane procedury monitorowania osiągnięć i rozwoju uczniów. 7.2 Nauczyciele stale i systematycznie analizują postępy w rozwoju uczniów. Aspekt jakości 8 Uczniowie, którzy tego potrzebują, otrzymują dodatkowe wsparcie. 8.1 Szkoła identyfikuje uczniów ze specjalnymi potrzebami i określa, jaki rodzaj wsparcia jest w ich przypadku konieczny. 8.2* Szkoła dostarcza systematycznej opieki i wsparcia tym uczniom. 8.3 Szkoła prowadzi systematyczną ewaluację efektów udzielanego wsparcia. 8.5 Szkoła poszukuje współpracy z łańcuchem partnerów, kiedy standardowe źródła oddziaływania na ucznia nie przynoszą efektów. D. ZAPEWNIENIE JAKOŚCI Aspekt jakości 9 Szkoła posiada system zapewniania jakości edukacji i stale go ulepsza. 9.1 Szkoła ma wgląd w edukacyjne potrzeby swoich uczniów. 9.2 Co roku szkoła przeprowadza ewaluację wyników osiąganych przez uczniów. 9.3 Szkoła poddaje regularnej ewaluacji proces nauczania i uczenia się. 9.4 Szkoła systematycznie pracuje nad działaniami, które gwarantują poprawę wyników jej pracy. 9.5 Szkoła zapewnia jakość procesu nauczania i uczenia się. 9.6 Szkoła zapewnia jakość przeprowadzanych egzaminów i innych narzędzi mających na celu badanie osiągnięć uczniów. 14

15 9.7 Szkoła zdaje sprawozdanie ze swojej jakości edukacyjnej. 9.7 Szkoła dostrzega wagę promowania aktywności obywatelskiej, społecznej integracji, wprowadzania uczniów do życia w zdywersyfikowanym społeczeństwie. E. REGULACJE PRAWNE N1 Informator na temat szkoły został wysłany do Inspektoratu przez szkołę lub organ prowadzący; zawiera on wszystkie wymagane elementy, związane z określonymi aktami prawa oświatowego. N2 Szkolny plan pracy, przesłany do Inspektoratu, posiada wszystkie wymagane elementy. N3 Plan dotyczący zapewnienia potrzebującym uczniom ich specjalnych potrzeb edukacyjnych został przesłany do Inspektoratu i zawiera on wszystkie wymagane elementy. N4 Regulacje egzaminacyjne są zgodne z prawem. N5 Plan czasu pracy szkoły jest zgodny z przepisami prawa. Tekst jest tłumaczeniem broszury wydanej przez holenderski inspektorat ds. ewaluacji. 15