RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ

Transkrypt

1 Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ Szkoła podstawowa Nr 119 Kraków Kuratorium Oświaty w Krakowie

2 Wstęp Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Raport z ewaluacji problemowej dotyczy jednego lub kilku z przedstawionych poniżej wymagań państwa. Ewaluacja zewnętrzna polega na zbieraniu i analizowaniu informacji na temat funkcjonowania szkoły w obszarach wyznaczonych przez wymagania państwa: 1. Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów. 2. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. 3. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. 4. Uczniowie są aktywni. 5. Respektowane są normy społeczne. 6. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. 7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. 8. Promowana jest wartość edukacji. 9. Rodzice są partnerami szkoły lub placówki. 10. Wykorzystywane są zasoby szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju. 11. Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych. 12. Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi. Ewaluacja ma także na celu ustalenie poziomu spełniania przez szkołę wymagań zawartych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia r. wraz ze zmianami z dnia r. Szkoła może spełniać te wymagania na pięciu poziomach: Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Szkoła podstawowa Nr 119 2/37

3 Opis metodologii Badanie zostało zrealizowane w dniach przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszli: Dorota Skwarek, Krzysztof Zajączkowski. Badaniem objęto 90 uczniów (ankieta i wywiad grupowy), 101 rodziców (ankieta i wywiad grupowy) i 19 nauczycieli (ankieta i wywiad grupowy). Przeprowadzono wywiad indywidualny z dyrektorem placówki, grupowy z przedstawicielami samorządu lokalnego i partnerów szkoły (6),grupowy z pracownikami niepedagogicznymi (5), a także obserwacje lekcji (6), placówki i analizę dokumentacji. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje podstawowe obszary działania szkoły lub placówki. Szkoła podstawowa Nr 119 3/37

4 Obraz szkoły Szkoła Podstawowa Nr 119 im. Janiny Porazińskiej funkcjonuje od ponad 40 lat w Krakowie na osiedlu Azory, w Dzielnicy IV Prądnik Biały. Szkoła posiada, od roku 2009, Certyfikat Szkoły Promującej Bezpieczeństwo. Obowiązuje on do roku Ponadto w roku 2012 r. otrzymała tytuł Szkoły z Pasją. W Szkole dużą wagę przywiązuje się do rozwijania uczniowskich pasji i zainteresowań. Organizowane są liczne zajęcia pozalekcyjne: koła plastyczne "Chodź pomaluj mój świat", "Malowanie Świata" oraz "Sprawny umysł, sprawne ręce" (dla uczniów z różnych etapów edukacyjnych), koło muzyczne "119 talentów", koło przyrodnicze, koło biblijnoplastyczne (dla dzieci z klas III), zajęcia "Gry i zabawy z językiem angielskim" oraz "English is fun", koło "Zabawy matematyczne", koło polonistyczne - "Widzę, Czuję, Opisuję..." (dla klas III), zajęcia sportowo - rekreacyjne, koło biblioteczne, kółko literacko - dziennikarskie "Mistrzowie pióra" oraz koła przedmiotowe (biblijne, matematyczne, historyczne,). Dodatkowo w Szkole są realizowane zajęcia, których celem jest przygotowanie do sprawdzianu przeprowadzanego w klasie VI oraz liczne zajęcia wyrównawcze, w tym zajęcia z języka angielskiego "English is easy". W ramach zajęć pozalekcyjnych uczniowie są przygotowywani do egzaminu na kartę rowerową. Szkoła aktywnie współpracuje z różnymi podmiotami środowiska lokalnego, w tym świetlicą środowiskową, do której uczęszczają również uczniowie o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Współpraca z tą placówką przyczynia się do rozszerzenia działań opiekuńczo wychowawczych Szkoły adresowanych, między innymi, do dzieci z rodzin przeżywających różne problemy. Od 2007 roku na terenie Szkoły działa także drużyna zuchowa Dzielne Orły, z którą nawiązano współpracę. Na szczególne wyróżnienie zasługuje organizacja procesów edukacyjnych. Systemowe działania nauczycieli oparte na współczesnej wiedzy pedagogicznej powodują, że Szkoła jest dla uczniów atrakcyjna, kształtuje umiejętności uczenia się, a także stopniowego przejmowania odpowiedzialności za ten proces. Szkoła podstawowa Nr 119 4/37

5 Informacja o placówce Nazwa placówki Szkoła podstawowa Nr 119 Patron Typ placówki Miejscowość Ulica Numer 1 Janina Porazińska Szkoła podstawowa Kraków Kod pocztowy Urząd pocztowy Czerwieńskiego Kraków Telefon Fax Www sp119.neostrada.pl Regon Publiczność Kategoria uczniów Charakter Uczniowie, wychow., słuchacze 242 Oddziały 11 publiczna Nauczyciele pełnozatrudnieni Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 8.00 Średnia liczba uczących się w oddziale 22 Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela Województwo Powiat Gmina Typ gminy Dzieci lub młodzież brak specyfiki MAŁOPOLSKIE Kraków Kraków gmina miejska Szkoła podstawowa Nr 119 5/37

6 Poziom spełniania wymagań państwa Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się Planowanie procesów edukacyjnych w szkole lub placówce służy rozwojowi uczniów, a nauczyciele stosują różne metody pracy dostosowane do potrzeb ucznia, grupy i oddziału (D) A Nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się (D) Nauczyciele i uczniowie tworzą atmosferę sprzyjającą uczeniu się (D) Uczniowie znają stawiane przed nimi cele uczenia się i formułowane wobec nich oczekiwania (D) Nauczyciele motywują uczniów do aktywnego uczenia się i wspierają ich w trudnych sytuacjach (D) Informowanie ucznia o postępach w nauce oraz ocenianie pomagają uczniom uczyć się i planować ich indywidualny rozwój (D) Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jej wykorzystanie. Taka organizacja procesów edukacyjnych pomaga uczniom zrozumieć świat oraz lepiej funkcjonować w społeczności lokalnej (B) Uczniowie mają wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. Czują się odpowiedzialni za własny rozwój. (B) Uczniowie uczą się od siebie nawzajem (B) W szkole lub placówce stosowane są nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi uczniów (B) Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego (D) Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji (D) W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz (D) Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych (B) B Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy (B) Respektowane są normy społeczne B Działania szkoły lub placówki zapewniają uczniom bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne (D) Uczniowie współpracują ze sobą w realizacji przedsięwzięć będących wynikiem działań samorządu uczniowskiego (D) Zasady postępowania i współżycia w szkole lub placówce są uzgodnione i przestrzegane przez uczniów, pracowników szkoły, rodziców, a relacje między wszystkimi członkami społeczności szkolnej są oparte na wzajemnym szacunku i zaufaniu (D) W szkole analizuje się podejmowane działania wychowawcze oraz modyfikuje je w razie potrzeb (B) W modyfikacjach biorą udział uczniowie i rodzice (B) Szkoła podstawowa Nr 119 6/37

7 Wnioski 1. W Szkole przeprowadza się indywidualną analizę osiągnięć edukacyjnych każdego ucznia w formie "Kart analizy", z których korzystają nauczyciele oraz rodzice i uczniowie. "Karty analizy" umożliwiają skuteczne monitorowanie postępów uczniów. 2. W Szkole są prowadzone liczne koła zainteresowań i zajęcia wyrównawcze. Uwzględniają one potrzeby uczniów, rozwijają ich zainteresowania, a w konsekwencji przyczyniają się do wspomagania ich rozwoju. 3. Szkoła Podstawowa Nr 119 w Krakowie jest Szkołą bezpieczną. Podejmuje się tutaj liczne działania mające na celu zapewnienie dzieciom wysokiego poziomu poczucia bezpieczeństwa. 4. W Szkole aktywnie działa Samorząd Uczniowski, który dzięki wsparciu ze strony nauczycieli podejmuje szereg różnych inicjatyw, w tym uczestniczy w akcjach charytatywnych. 5. Nauczyciele, uczniowie oraz ich rodzice aktywnie współpracują z różnymi podmiotami środowiska lokalnego angażując się w akcje na jego rzecz. 6. Szkoła stosuje nowatorską metodę pracy z dziećmi "Edukacja Przez Ruch". Szkoła podstawowa Nr 119 7/37

8 Wyniki ewaluacji Wymaganie: Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się Nauczanie w efektywnych szkołach jest celowe, ma jasno określone zadania, jest dobrze zorganizowane, przygotowane i odbywa się w odpowiednim tempie. Ilość czasu spędzanego na uczeniu się jest zaplanowana i kontrolowana, a stawiane pytania angażują uczniów. Środowisko uczenia się powinno być atrakcyjne, metody pracy nauczycieli oparte na najnowszej wiedzy pedagogicznej. Ważne jest, by zachęcać uczniów do samooceny i brania odpowiedzialności za proces uczenia się. Duży wpływ na ten proces ma informowanie uczniów o postępie, jaki się dokonuje w ich rozwoju intelektualnym, społecznym i osobistym. Poziom spełnienia wymagania: A Działania podejmowane przez Szkołę są spójne i realizowane w sposób dobrze zorganizowany. Szkoła Podstawowa Nr 119 w Krakowie jest dla uczniów atrakcyjna, uczy ich samooceny i odpowiedzialności za proces uczenia się. Każdy uczeń jest informowany o swoich postępach. Działania te mają charakter systemowy. Nauczyciele i Dyrektor Szkoły są zaangażowani i stosują metody pracy wykorzystujące najnowszą wiedzę pedagogiczną. W klasach I - III Szkoły realizowane jest nowatorskie przedsięwzięcie "Edukacja Przez Ruch". Działania realizowane w ramach tego przedsięwzięcia stanowią przykład dobrych praktyk. Są bowiem celowe, oparte na współczesnej wiedzy pedagogicznej, realizowane w sposób systematyczny, przynoszą wymierne, obserwowane, efekty uczestniczącym w nich dzieciom. Obszar badania: Planowanie procesów edukacyjnych w szkole lub placówce służy rozwojowi uczniów, a nauczyciele stosują różne metody pracy dostosowane do potrzeb ucznia, grupy i oddziału Nauczyciele indywidualizują pracę z uczniami. Na podstawie analizy wyników, obserwacji, rozmów z rodzicami dostosowują zajęcia dodatkowe do ich potrzeb. Uczniowie są zadowoleni, że mogą uczestniczyć w zajęciach, które ich interesują. Zdecydowana większość badanych uczniów stwierdziła, że współpracowała z innymi, na co najmniej większości zajęć, była zaangażowana oraz, że większość nauczycieli potrafi ich zainteresować tematem lekcji (rys. 1j, 2j, 3j, 5j). Uczniowie uważają, że co najmniej do połowy nauczycieli odnosi się stwierdzenie, że powodują oni to, że uczniowie chcą się uczyć (rys. 4j). Większość obserwowanych zajęć nie różniła się istotnie od innych prowadzonych z danego przedmiotu. Uczniom lekcje te podobały się, nauczyciele dostosowali metody pracy do celów lekcji oraz specyfiki danej grupy uczniów. Ułożenie przedmiotów w planie dnia sprzyja uczeniu się. Działa podejmowane przez Szkołę są adekwatne do potrzeb uczniów i są stosowane powszechnie przez nauczycieli. Procesy edukacyjne są dobrze dostosowane do potrzeb uczniów. Szkoła podstawowa Nr 119 8/37

9 Rys. 1j Rys. 2j Rys. 3j Rys. 4j Szkoła podstawowa Nr 119 9/37

10 Rys. 5j Obszar badania: Nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się Zdaniem badanych nauczycieli, co najmniej połowa uczniów potrafi samodzielnie się uczyć (rys. 1j). Takie samo zdanie ma zdecydowana większość badanych uczniów (rys. 4j). Uczniowie twierdzą, że większość nauczycieli wyjaśnia im jak się uczyć (rys. 3j). Jednak tylko połowa uczniów uważa, że w dniu badania, na co najmniej połowie zajęć ktoś pomógł im się zastanowić, czego się nauczyli (rys. 2j). Około 44% uczniów twierdzi, że miało to miejsce na mniej niż połowie zajęć lub żadnych. Prawie wszyscy nauczyciele stwarzają całej klasie sytuacje, w których uczniowie mogą podejmować indywidualne decyzje dotyczące uczenia się (tab. 1). Nauczyciele często podczas lekcji tworzą uczniom sytuację, w których mogą wyrażać swoje opinie (Tab. 2). Podczas obserwowanych lekcji, co najmniej większość uczniów skorzystała z możliwości wyrażenia swojego zdania na tematy poruszane na lekcji (Tab. 3). Na większości zajęć uczniowie mieli możliwość podsumowania lekcji. Wszyscy nauczyciele przez większość lekcji stwarzali sytuacje sprzyjające poszukiwaniu przez uczniów różnych rozwiązań (Tab. 4). Nauczyciele stosowali pracę w grupach, indywidualizację procesu uczenia oraz elementy oceniania kształtującego. Nauczyciele rozmawiają z uczniami o tym, czego się nauczyli. Szkoła podstawowa Nr /37

11 Rys. 1j Rys. 2j Rys. 3j Rys. 4j Szkoła podstawowa Nr /37

12 Typ pytania: Pytanie jednokrotnego wyboru Treść pytania: Jak wielu uczniom nauczyciel stwarza sytuacje, w których mogą podejmować indywidualne decyzje dotyczące ich uczenia się? (7635) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 6 Tab.1 Numer odpowiedzi Treść odpowiedzi Częstość Procent 1 jednemu uczniowi małej grupie (kilku uczniów) dużej grupie (około połowy uczniów) większości uczniów całej klasie nie było takiej sytuacji na lekcji 0 0 Brak odpowiedzi 0 0 Razem Typ pytania: Pytanie jednokrotnego wyboru Treść pytania: Nauczyciel tworzy wszystkim uczniom sytuacje, w których mogą wyrażać swoje opinie. (7782) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 6 Tab.2 Numer odpowiedzi Treść odpowiedzi Częstość Procent 1 często podczas lekcji sporadycznie podczas lekcji nie było takiej sytuacji na lekcji 0 0 Brak odpowiedzi 0 0 Razem Szkoła podstawowa Nr /37

13 Typ pytania: Pytanie jednokrotnego wyboru Treść pytania: Jaka część uczniów skorzystała z możliwości wyrażenia swojego zdania na tematy poruszane na lekcji? (7638) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 6 Tab.3 Numer odpowiedzi Treść odpowiedzi Częstość Procent 1 jeden uczeń mała grupa (kilku uczniów) duża grupa (około połowy uczniów) większość uczniów cała klasa Brak odpowiedzi 0 0 Razem Typ pytania: Pytanie jednokrotnego wyboru Treść pytania: Nauczyciel tworzy sytuacje sprzyjające poszukiwaniu przez uczniów różnych rozwiązań. (7949) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 6 Tab.4 Numer odpowiedzi Treść odpowiedzi Częstość Procent 1 przez większość lekcji sporadycznie podczas lekcji nie było takiej sytuacji 0 0 Brak odpowiedzi 0 0 Razem Obszar badania: Nauczyciele i uczniowie tworzą atmosferę sprzyjającą uczeniu się Podczas obserwowanych zajęć uczniowie odnosili się do siebie przyjaźnie w każdej sytuacji. (tab. 1). W każdej sytuacji relacja między uczniami i nauczycielami była życzliwa. (tab. 2). Nauczyciele podczas lekcji wykorzystywali opinie uczniów oraz wyrażali ich akceptację.(tab. 3). W każdej sytuacji uczniowie mieli możliwość wykorzystania popełnionych błędów do uczenia się (tab. 4). Atmosfera, którą tworzyli nauczyciele i uczniowie sprzyjała uczeniu się. Była życzliwa, uczniowie nie bali się popełniać błędów. Zdaniem pracowników niepedagogicznych atmosfera w szkole jest miła i rodzinna, uczniowie są wspierani i otaczani opieką. Zdaniem uczniów nauczyciele są mili. Oferują uczniom wsparcie, prowadzą ciekawie lekcje. W badanej szkole zdaniem rodziców nauczyciele dbają o dobre relacje między uczniami. (rys. 1j), a dzieci chętnie chodzą do szkoły. (rys. 2j). Nauczyciele szanują ich dzieci (rys. 3j) oraz traktują wszystkich uczniów równie dobrze. (rys. 4j). Badani uczniowie są zdania, że większość nauczycieli wysłuchała ich, gdy mieli potrzebę rozmowy z nimi. (rys. 6j). Zdaniem większości uczniów, co najmniej połowa nauczycieli w dniu badania dostarczyła im wskazówkę, Szkoła podstawowa Nr /37

14 która pomogła im się uczyć (rys. 5j). Prawie wszyscy badani uczniowie są zdania, że na co najmniej większości zajęć większość czasu wykorzystuje się na uczenie. (rys. 7J) oraz co najmniej połowa nauczycieli traktuje równie dobrze wszystkich uczniów (rys. 10 j). Ich zdaniem na co najmniej większości zajęć prawie wszyscy uczniowie odnoszą się do siebie przyjaźnie. (rys. 8 j) oraz prawie wszyscy uczniowie, na co najmniej połowie zajęć pomaga sobie w nauce. (rys. 9J). Zdaniem większości uczniów raczej nie są lekceważeni przez innych rys. 11j). Rys. 1j Rys. 2j Rys. 3j Rys. 4j Szkoła podstawowa Nr /37

15 Rys. 5j Rys. 6j Rys. 7j Rys. 8j Szkoła podstawowa Nr /37

16 Rys. 9j Rys. 10j Rys. 11j Szkoła podstawowa Nr /37

17 Typ pytania: Pytanie jednokrotnego wyboru Treść pytania: Uczniowie odnoszą się do siebie przyjaźnie. (7785) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 6 Tab.1 Numer odpowiedzi Treść odpowiedzi Częstość Procent 1 w każdej sytuacji w większości sytuacji w niektórych sytuacjach nigdy 0 0 Brak odpowiedzi 0 0 Razem Typ pytania: Pytanie jednokrotnego wyboru Treść pytania: Wzajemna relacja między nauczycielem i uczniami jest życzliwa. (7113) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 6 Tab.2 Numer odpowiedzi Treść odpowiedzi Częstość Procent 1 w każdej sytuacji w większości sytuacji w niektórych sytuacjach nigdy 0 0 Brak odpowiedzi 0 0 Razem Typ pytania: Pytanie wielokrotnego wyboru Treść pytania: Jak nauczyciel przyjmuje opinie, inicjatywy uczniów podczas lekcji? (7678) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 6 Tab.3 Numer odpowiedzi Treść odpowiedzi Częstość Procent 1 wykorzystuje je do pracy na lekcji 6 / / 0 2 wyraża akceptację 6 / / 0 3 wyraża dezaprobatę 0 / 6 0 / nie reaguje 0 / 6 0 / nie wystąpiły sytuacje, w których uczniowie prezentowali swoje opinie/inicjatywy 0 / 6 0 / 100 Szkoła podstawowa Nr /37

18 Typ pytania: Pytanie jednokrotnego wyboru Treść pytania: Czy uczniowie mają możliwość wykorzystania popełnionych błędów do uczenia się? (7740) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 6 Tab.4 Numer odpowiedzi Treść odpowiedzi Częstość Procent 1 w każdej sytuacji w większości sytuacji w niektórych sytuacjach błędy uczniów nie były wykorzystane w procesie uczenia nie wystąpiły sytuacje, w których uczniowie popełniali błędy 0 0 Brak odpowiedzi 0 0 Razem Obszar badania: Uczniowie znają stawiane przed nimi cele uczenia się i formułowane wobec nich oczekiwania Podczas obserwacji zajęć stwierdzono, że wszyscy nauczyciele przedstawiali uczniom cel zajęć oraz upewniali się czy uczniowie to zrozumieli. Zdaniem zdecydowanej większości badanych uczniów wiedzą oni, co było celem lekcji, dlaczego się uczą i jakich działań oczekuje od nich nauczyciel (rys. 1j, 2j, 3j). Stwierdzenia te odnoszą się, do co najmniej większości nauczycieli lub zajęć. Rys. 1j Rys. 2j Szkoła podstawowa Nr /37

19 Rys. 3j Obszar badania: Nauczyciele motywują uczniów do aktywnego uczenia się i wspierają ich w trudnych sytuacjach Nauczyciele motywują uczniów do aktywnego uczenia się. Działania motywujące i wspierające zdaniem wszystkich respondentów są powszechne. Nauczyciele przekazują uczniom informacje zwrotną, która powoduje zmotywowanie do nauki większości uczniów (rys. 1j). Zdecydowana większość uczniów twierdzi, że lubi się uczyć na większości zajęć (rys. 4j). Prawie wszyscy uczniowie są zdania, że co najmniej większość nauczycieli pomaga im, gdy potrzebuje wsparcia (rys. 5j). Po obserwowanych zajęciach uczniowie stwierdzili, że pomagał im się uczyć sposób prowadzenia ćwiczeń, dobór odpowiednich ćwiczeń i pomocy. Mogli liczyć również na wsparcie ze strony nauczycieli. Zdaniem uczniów nie ma w szkole trudniejszych zajęć od innych. Nauczyciele tłumaczą im dane zagadnienia, gdy są one trudniejsze od innych. Również większość badanych rodziców uważa, że wszyscy nauczyciele chwalą częściej ich dzieci niż krytykują (rys. 2j) oraz wierzą w możliwości ich dzieci (rys. 3j). Szkoła podstawowa Nr /37

20 Rys. 1j Rys. 2j Rys. 3j Rys. 4j Szkoła podstawowa Nr /37

21 Rys. 5j Obszar badania: Informowanie ucznia o postępach w nauce oraz ocenianie pomagają uczniom uczyć się i planować ich indywidualny rozwój Zdecydowana większość nauczycieli prowadzi działania, by informacja zwrotna o postępach w nauce oraz ocenianie pomagały uczniom uczyć się. Podczas obserwowanych zajęć wszyscy nauczyciele, w każdej sytuacji, zwracali uwagę na te elementy odpowiedzi lub działania uczniów, które były prawidłowe lub nieprawidłowe oraz przekazywali uczniom informację zwrotną dotyczącą efektów ich pracy. Informacja zwrotna przekazywana przez nauczycieli była dla uczniów motywująca. Na jej podstawie uczniowie poprawiali swoje błędy, widoczny był postęp ich wiedzy. Powszechność takich działań potwierdzają uczniowie podczas przeprowadzonego badania. Zdaniem uczniów, na co najmniej większości zajęć nauczyciele przestrzegali ustalonych zasad oceniania (rys. 2j). Uczniowie w trakcie oceniania czują się zadowoleni (41,2%), wiedzą co mają poprawić (38,2%), mają ochotę się uczyć (35,3%) oraz postanawiają się uczyć (32,4%). Należy zwrócić uwagę, że 17,6% badanych uczniów czuje się wtedy zniechęconych (rys.1w). Większość uczniów uważa, że co najmniej połowa nauczycieli rozmawia z nimi o postępach w nauce i dzięki temu wiedzą jak mają się uczyć (rys. 5j), o przyczynach ich trudności w nauce (rys. 6j) oraz o tym, co wpłynęło na ich sukcesy w nauce (rys. 7j). Wszyscy uczniowie uważają, że przynajmniej większość nauczycieli ocenia ich według ustalonych i jasnych zasad (rys. 8j). Zdaniem prawie wszystkich badanych uczniów nauczyciele uzasadniają, co najmniej większość stopni (rys. 4j). Natomiast rodzice są przekonani, że nauczyciele zachęcają ich dzieci do uczenia się (rys. 1j) Szkoła podstawowa Nr /37

22 Rys. 1j Rys. 2j Rys. 3j Rys. 4j Szkoła podstawowa Nr /37

23 Rys. 5j Rys. 6j Rys.1w Szkoła podstawowa Nr /37

24 Obszar badania: Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jej wykorzystanie. Taka organizacja procesów edukacyjnych pomaga uczniom zrozumieć świat oraz lepiej funkcjonować w społeczności lokalnej Uczniowie podczas lekcji i innych zajęć w szkole mają możliwość powiązania różnych dziedzin wiedzy i nauczanych przedmiotów. Potwierdzają to przeprowadzone w trakcie badania obserwacje zajęć. Podczas nich zarówno uczniowie i nauczyciele w większości wskazali wykorzystanie w trakcie zajęć zagadnień odnoszących się do innych przedmiotów. Podczas obserwowanych zajęć uczniowie możliwość odwołania się do wiedzy przedmiotowej (5/1), wiedzy z innych przedmiotów (3/3), doświadczeń pozaszkolnych (2/4) oraz wydarzeń w Polsce i na świecie (2/4). Uczniowie wykorzystywali wiedzę przedmiotową uzyskaną na poprzednich zajęciach, wiedzę z wycieczek szkolnych, wyjazdów rodzinnych, historii. Korzystali również z rozwiązań odkrytych przez innych uczniów. Nauczyciele dbają o to, by przekazywać uczniom związki pomiędzy tym, co się dzieje na lekcji, a wydarzeniami lub sytuacją w najbliższej okolicy, w Polsce lub na świecie wykorzystując korelację między przedmiotową, technologię informacyjną oraz programy nauczania. Ponadto nauczyciele podejmują działania między przedmiotowe mające charakter powszechny, takie jak przygotowywanie uczniów do konkursów (Eko Pan Tadeusz, Dzień Konsumenta, konkursy internetowe) uroczystości (Dni Ziemi, warsztaty Bożonarodzeniowe), projektów (Szlakiem Słonecznych Zegarów, prenumeratę czasopism (National Geografic). Większość uczniów jest zdania, że, na co najmniej większości lekcji ma możliwość korzystania z tego, czego nauczyło się na innych przedmiotach lub poza szkołą (rys. 1j). Wszyscy uczniowie są zdania, że to, czego uczą się w szkole przyda im się w życiu (rys. 2j). Rys. 1j Rys. 2j Szkoła podstawowa Nr /37

25 Obszar badania: Uczniowie mają wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. Czują się odpowiedzialni za własny rozwój. Nauczyciele umożliwiają uczniom wpływanie na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. Podczas obserwowanych zajęć wszyscy nauczyciele rozmawiali z uczniami, w jaki sposób będzie przebiegać lekcja oraz dali im możliwość zastanowienia się, czego nauczyli się na danej lekcji. Nauczyciele pozwalali uczniom zgłaszać własne propozycje, pracować we własnym tempie, stosowali różne pomoce i formy pracy. Uczniowie czują się odpowiedzialni za własny rozwój. Podczas przeprowadzonego badania wykazano, że wszyscy uczniowie są zadnia, że ich wyniki w nauce zależą od ich zaangażowania, aż 67,6% spośród nich uważa, że zależy to od czasu, jaki poświęcają nauce, atmosfery w klasie oraz pracy nauczycieli (32,4%) (rys. 2w). Uczniowie uważają, że podczas zajęć mieli wpływ na atmosferę w klasie (51,9%), omawiane tematy i treści (48,1%), sposób uczenia się (44,4%) (rys. 1w). Zdecydowana większość uczniów uważa, że co najmniej większość nauczycieli zachęca ich do wymyślania i realizowania własnych pomysłów (rys. 7j). Jednak większość ankietowanych uczniów stwierdziła, że zgłaszali propozycje dotyczące tego, jak chcieliby pracować, na co najwyżej połowie zajęć (rys. 6j). Nauczyciele dają uczniom możliwość wyboru tematyki lekcji, metod pracy, sposobu oceniania, terminów testów, sprawdzianów oraz zajęć pozalekcyjnych co najmniej raz lub kilka razy w roku (rys. 1j, 2j, 3j, 4j, 5j). Rys. 1j Rys. 2j Szkoła podstawowa Nr /37

26 Rys. 3j Rys. 4j Rys. 5j Rys. 6j Szkoła podstawowa Nr /37

27 Rys. 7j Rys.1w Szkoła podstawowa Nr /37

28 Rys.2w Obszar badania: Uczniowie uczą się od siebie nawzajem Wszyscy nauczyciele stwarzali na obserwowanych zajęciach możliwość, aby uczniowie mogli uczyć się od siebie nawzajem. Nauczyciele stosują różne metody aktywizujące, elementy oceniania kształtującego. Nauczyciele wykorzystują następujące sposoby wykorzystujące wzajemne uczeniu się uczniów: praca w parach lub grupach, pozwalają na wyrażanie opinii uczniom, dyskusję na forum, prezentacje uczniowskie (rys. 1w). Zdecydowana większość uczniów pracowała w grupach lub parach, na co najmniej połowie zajęć (rys. 2j). Inaczej wyrazili się uczniowie wypełniający ankietę Mój dzień, ponad połowa badanych uczniów pracowała w grupach lub parach na mniej niż połowie zajęć (rys. 1j). Ponad połowa badanych uczniów wykonywała zadania wymyślone przez siebie lub innych uczniów, na co najwyżej połowie zajęć (rys. 3j). Szkoła podstawowa Nr /37

29 Rys. 1j Rys. 2j Rys. 3j Szkoła podstawowa Nr /37

30 Rys.1w Obszar badania: W szkole lub placówce stosowane są nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi uczniów Szkoła Podstawowa Nr 119 w Krakowie stosuje rozwiązania nowatorskie. Uczestniczą w nich wszyscy nauczyciele, potwierdzili to również nauczyciele i Dyrektor Szkoły (rys. 1j). Rozwiązania te dotyczą w szczególności: metod pracy, wykorzystania środków dydaktycznych, komunikacji z uczniami i rodzicami oraz współdziałania z innymi nauczycielami (rys. 1w). Zdaniem Dyrektora i nauczycieli rozwiązania te to; wprowadzenie elementów oceniania kształtującego, stosowanie metody projektu, stosowanie nowoczesnych technologii informacyjno - komunikacyjnych (blog szkolny, stosowanie multibooka i tablicy interaktywnej), prowadzenie zajęć metodami Edukacja Przez Ruch (gra na flażoletach) oraz stosowana w Szkole indywidualna analiza osiągnięć uczniów w formie kart dla każdego rodzica. Są one nowatorskie, ponieważ pozwalają one na wszechstronny rozwój dzieci, odkrywanie ich talentów, wyzwala ich kreatywność, uczy pracy w zespole. Szkoła podstawowa Nr /37

31 Rys. 1j Rys.1w Szkoła podstawowa Nr /37

32 Wymaganie: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Zmiany w zewnętrznym świecie powodują konieczność właściwego przygotowania uczniów do nowej rzeczywistości, dlatego dla sukcesu indywidualnego i społecznego uczniowie i uczennice powinni nabywać kompetencje określone w podstawie programowej. Stopień, w jakim są one nabywane, zależy od skuteczności monitorowania tego procesu oraz wykorzystania informacji o osiągnięciach z poprzedniego etapu edukacyjnego. Poziom spełnienia wymagania: B W klasach rozpoczynających kolejne etapy edukacyjne przeprowadzane są diagnozy wstępne uczniów. Celem diagnozy oraz monitorowania osiągnięć uczniów, jest zarówno rozpoznanie ewentualnych problemów dydaktycznych, jak i uzdolnień. Nauczyciele wykorzystują wnioski z przeprowadzonych badań i analiz w swojej codziennej pracy. Modyfikują metody i formy pracy, wspierają uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych, indywidualizują pracę z uczniami. Nauczyciele stwarzają wszystkim uczniom możliwości sprzyjające kształtowaniu umiejętności przewidzianych dla danego etapu edukacyjnego. Istnieje spójność pomiędzy zalecanymi warunkami i sposobami realizacji podstawy programowej a procesami edukacyjnymi. Uczniowie osiągają sukcesy na miarę swoich możliwości nie tylko w nauce, ale również w innych podejmowanych aktywnościach. Obszar badania: W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego W klasach I i IV przeprowadzane są diagnozy wstępne uczniów. W klasie I diagnoza jest oparta, w głównej mierze, na obserwacji dziecka oraz analizie jego dokumentacji. Jej celem jest, między innymi, rozpoznanie ewentualnych problemów dydaktycznych, jak i uzdolnień ucznia, a w konsekwencji wdrożenie odpowiednich form pracy. W klasie III dokonywana jest ocena skuteczności zrealizowanych działań. Z całością zebranego materiału są zapoznawani nauczyciele klas IV rozpoczynający pracę z uczniami. Każdemu uczniowi, na zakończenie klasy IV i V opracowuje się informację dotyczącą jego postępów edukacyjnych. Podobna informacja jest opracowywana i przekazywana uczniom oraz rodzicom na zakończenie klasy VI. Wnioski wynikające z przeprowadzonych analiz są wykorzystywane w codziennej pracy z uczniami. Szkoła podstawowa Nr /37

33 Obszar badania: Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji Nauczyciele stwarzają uczniom możliwości kształtowania różnych umiejętności, w tym: rozumienia tekstów, ich przetwarzania i wykorzystywania, a także uczenia się, formułowania wniosków opartych na obserwacjach, odkrywania swoich zainteresowań oraz wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym. W czasie zajęć rozwijane są umiejętności pracy zespołowej, komunikowania oraz, w miarę możliwości, posługiwania współczesnymi technologiami informacyjno - komunikacyjnymi. Pedagodzy wykorzystują różne zalecane sposoby i warunki realizacji podstawy programowe. Istnieje spójność pomiędzy zalecanymi warunkami i sposobami realizacji podstawy programowej a procesami edukacyjnymi. Obszar badania: W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz W Szkole analizuje się osiągnięcia wszystkich uczniów i, na tej podstawie, wprowadza zmiany. Monitorowanie osiągnięć uczniów odbywa się na bieżąco poprzez: sprawdzanie, w jaki sposób uczniowie wykonują zadania, czy właściwie zrozumieli omawiane kwestie, stwarzanie możliwości zadawania pytań, a także ocenianie kształtujące. Ponadto nauczyciele zapoznają się z indywidualną dokumentacją każdego ucznia. Realizowane monitorowanie oraz analizy umożliwiają indywidualizowanie procesu nauczania każdego ucznia. Obszar badania: Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych Diagnoza osiągnięć uczniów realizowana systematycznie w Szkole i, w ślad za nią, podejmowane działania w postaci modyfikowania metod i form pracy na lekcji, informowania uczniów i rodziców o postępach w nauce dziecka, wsparcie uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych, indywidualizacja pracy z uczniami, dają pozytywne rezultaty w postaci wzrostu efektów kształcenia. Uczniowie osiągają sukcesy na miarę swoich możliwości nie tylko w nauce, ale również w różnych konkursach organizowanych przez podmioty zewnętrzne. Szkoła podstawowa Nr /37

34 Obszar badania: Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy Szkoła rozwija u uczniów umiejętności pracy zespołowej, samorządności, kreatywności, skutecznej komunikacji, a także pozyskiwania informacji z różnych źródeł. Rozwijane umiejętności są przydatne na kolejnym etapie kształcenia. Wymaganie: Respektowane są normy społeczne Szkoły powinny kształtować postawy zgodne z wartościami i normami społeczeństwa demokratycznego. Poznawanie zasad i rozumienie ich znaczenia dla funkcjonowania społeczności szkolnej i społeczeństwa stanowi element rozwoju. Świadomość tego, jak ważne jest przestrzeganie wspólnie ustalonych reguł, decyduje o sukcesie grup. Ważnym zadaniem szkoły jest tworzenie poczucia bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego, a także klimatu sprzyjającego uczeniu się. Poziom spełnienia wymagania: B Działania realizowane w Szkole zapewniają uczniom wysoki poziom poczucia bezpieczeństwa. Na terenie budynku oraz w najbliższej jego okolicy (boisko szkolne) nie zdarzają się kradzieże, pobicia, wymuszenia. Zdecydowana większość uczniów aktywnie uczestniczy w życiu Szkoły. Sprzyja temu dobra organizacja pracy samorządu uczniowskiego oraz wsparcie uzyskiwane ze strony nauczycieli. Nauczyciele, rodzice i uczniowie wspólnie uzgadniają i przestrzegają zasad postępowania, które obowiązują w Szkole. W/w podmioty mają również wpływ na formułowanie norm i wartości tutaj funkcjonujących. W relacjach pomiędzy nauczycielami i uczniami daje się zaobserwować wzajemny szacunek i zaufanie. W Szkole są prowadzone systematyczne analizy działań wychowawczych. W wyniku podjętych analiz, a także uwzględniając inicjatywy rodziców i uczniów, wprowadzane są zmiany służące kształtowaniu właściwych postaw uczniów. Obszar badania: Działania szkoły lub placówki zapewniają uczniom bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne W Szkole uczniowie mają zapewniony wysoki poziom poczucia bezpieczeństwa fizycznego. Na terenie budynku oraz w najbliższej jego okolicy (boisko szkolne) nie zdarzają się kradzieże, pobicia, wymuszenia. Sprzyja temu prawidłowo realizowana opieka przez nauczycieli i personel niepedagogiczny, a także odpowiednie wyposażenie Szkoły oraz podejmowane, wspólnie z różnymi podmiotami środowiska lokalnego, działania profilaktyczne. Pewnym problemem jest agresja słowna w postaci używania przezwisk w bezpośrednich relacjach pomiędzy uczniami, czy też wykluczania z grupy. Prawie 1/3 badanych zgłosiła, że co najmniej raz w ciągu ubiegłego roku szkolnego doświadczyli takiego traktowania. Szkoła podstawowa Nr /37

35 Rys. 1j Obszar badania: Uczniowie współpracują ze sobą w realizacji przedsięwzięć będących wynikiem działań samorządu uczniowskiego Uczniowie dostrzegają to, że ich samorząd aktywnie działa. Zdecydowana większość dzieci uczestniczy w życiu Szkoły poprzez zgłaszanie swoich propozycji działań, udział w imprezach szkolnych, konkursach, zawodach, a prawie połowa ankietowanych potwierdza, iż była współorganizatorem różnych przedsięwzięć. Sprzyja temu dobra organizacja pracy samorządu uczniowskiego, który często spotyka się w celu omawiania istotnych dla uczniów spraw, a także prowadzi blog. Wszyscy nauczyciele udzielają uczniom wsparcia w realizacji ich inicjatyw. Obszar badania: Zasady postępowania i współżycia w szkole lub placówce są uzgodnione i przestrzegane przez uczniów, pracowników szkoły, rodziców, a relacje między wszystkimi członkami społeczności szkolnej są oparte na wzajemnym szacunku i zaufaniu Nauczyciele, rodzice i uczniowie wspólnie uzgadniają i przestrzegają zasad postępowania obowiązujących w Szkole. Rodzice i uczniowie mają wpływ na zasady, normy i wartości tutaj obowiązujące. W relacjach pomiędzy nauczycielami, rodzicami i uczniami daje się zaobserwować wzajemny szacunek i zaufanie. Kształtowane są umiejętności związane ze zdrowiem oraz współpracy, aktywnej komunikacji, zachowania zgodnego z przyjętymi normami. Uczniom przekazywane są takie wartości jak: patriotyzm,tolerancja,szacunek dla innego człowieka, uczciwość. Wszystkie podmioty życia Szkoły akceptują i stosują przyjęte zasady. Szkoła podstawowa Nr /37

36 Obszar badania: W szkole analizuje się podejmowane działania wychowawcze oraz modyfikuje je w razie potrzeb W Szkole prowadzone są systematyczne analizy działań wychowawczych. W tym celu wykorzystuje się techniki obserwacji uczniów, rozmów i wywiadów z uczniami i ich rodzicami oraz analizę dokumentacji szkolnej. W wyniku podjętych analiz, a także uwzględniając inicjatywy rodziców i uczniów, zmodyfikowano system oceniania zachowania. Modyfikacja systemu oceniania zachowania, poprzez realizację działań ukierunkowanych na kształtowanie właściwych postaw uczniów, zaowocowało wzmocnieniem ich zachowań społecznie akceptowanych. Obszar badania: W modyfikacjach biorą udział uczniowie i rodzice Uczniowie zgłaszali propozycje szeregu działań wychowawczych. Były to między innymi: wprowadzenie "kolorowego dnia", konkursy, kiermasze, akcje charytatywne, pomoc młodszym dzieciom, a także zmiany zasad oceniania zachowania. Rodzice zainicjowali i doprowadzili do wydłużenie czasu pracy świetlicy, zgłaszali również zmiany w szkolnym programie profilaktyki. Rodzice uczestniczą ponadto w planowaniu i realizacji wycieczek szkolnych, zielonych szkół, konkursów dla dzieci. Propozycje uczniów i ich rodziców są uwzględniane i, w miarę możliwości, realizowane. Szkoła podstawowa Nr /37

37 Raport sporządzili Dorota Skwarek Krzysztof Zajączkowski Kurator Oświaty:... Szkoła podstawowa Nr /37