Korzyści z rozwoju transportu kolejowego

Transkrypt

1 Transport kolejowy w Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju Korzyści z rozwoju transportu kolejowego Konferencja Październik 2016 rok Marcin Okoński

2 Rynek przewozów kolejowych jest stabilny w Polsce, 1% wzrost w 2015 roku, najwięcej zyskał transport koku i intermodalny Praca przewozowa w transporcie towarów koleją (mld tkm) ,7% 4,0% 6,9% 4,6% 6,2% 9,3% 23,8% 33,4% ,1% 9,2% 4,4% 6,1% 5,6% 6,8% 10,3% 27,0% 29,7% ,0% ,3% 6,0% 7,5% 7,3% 8,3% 26,8% 30,7% 2015 Pozostałe grupy towarowe Wyroby metalowe gotowe Chemikalia Koks Przewozy intermodalne Produkty rafinacji ropy naftowej Kruszywa i rudy metali Węgiel kamienny, brunatny; ropa naftowa i gaz ziemny Perspektywy rozwoju rynku Stabilny rynek z ponad 50% udziałem węgla, ropy, gazu i kruszyw w perspektywie 2020 roku Fundusze unijne w latach ( 14-20) przyczynią się do zwiększenia transportu towarów koleją (ok. 63 mld tkm do 2020) Oczekiwane jest zwiększenie prędkości przewozowych (z obecnych około 25 km/h) w perspektywie 2020 roku - jeśli inwestycje w infrastrukturę zostaną zrealizowane zgodnie z planem brak wpływu na wolumen transportowanych towarów Nadal niskie znaczenie wolumenów przewozów intermodalnych pomimo rozwoju infrastruktury terminali (planowana budowa 5 terminali w perspektywie 2020 roku) Źródło: UTK, GUS, Ministerstwo Gospodarki, 2

3 Przewozy towarów w Polsce są realizowane głównie przez transport samochodowy, około 76% całkowitej pracy przewozowej Udział poszczególnych gałęzi transportu w wykonanej pracy przewozowej w latach % 75% 0,3% 10,7% 8,4% 6,2% 6,7% 6,2% 4,7% 3,9% 3,5% 0,6% 12,8% 10,9% 0,4% 7,6% 8,1% 7,4% 6,9% 5,8% 5,9% 6,1% 0,5% 0,5% 0,5% 8,8% 7,6% 10,3% 14,6% 14,4% 14,0% 15,4% 15,0% 15,4% 16,9% 20,2% 18,5% 21,4% 0,3% 0,3% 0,2% 0,2% Wzrost w latach CAGR -8,8% -1,6% -0,5% 50% 25% 54,9% 59,8% 62,5% 67,7% 70,4% 68,7% 71,6% 74,7% 75,6% 75,8% +7,2% 0% Transport morski Żegluga śródlądowa Transport rurociągowy Transport kolejowy Transport samochodowy Źródło: UTK, 3

4 Cena dostępu i jakość infrastruktury kolejowej są barierami rozwoju rynku kolejowego Kluczowe bariery rozwoju rynku przewozów kolejowych 1 Relatywnie wysokie stawki dostępu do infrastruktury kolejowej 2 Nadal niska jakość infrastruktury kolejowej 3 Przestarzałe lokomotywy generujące wysokie koszty napraw i wymagające dużych nakładów inwestycyjnych Źródło: Wyniki badania UTK wśród niezależnych towarowych przewoźników kolejowych, 4

5 Łotwa Szwajcaria Dania Belgia Polska Austria Finlandia Niemcy Holandia Wielka Brytania Węgry Włochy Francja Słowacja Bułgaria Chorwacja Grecja Słowenia Norwegia Hiszpania Stawki dostępu do infrastruktury kolejowej w Polsce należą do najwyższych w Europie 1 Średni przychód z opłat za minimalny pakiet dostępu do Infrastruktury kolejowej dla pociągów towarowych w 2014 r (w Euro za poc-km) 10 9, , ,1 3,6 3,3 3,0-15% 3,0 2,8 2,8 2,4-42% 2,3 2,2 1,9 1,8 1,7 Średnia 2.7 Euro 1,5 1,2 0,9 0,7 0,2 Źródło: UTK, 5

6 Stan infrastruktury kolejowej w Polsce się poprawia ale nadal nie jest najlepszy 2 36% Ocena stanu technicznego infrastruktury kolejowej spółki PKP PLK w latach r. 43% 40% 47% 51% 35% 32% 30% 27% 27% 29% 28% 27% 26% 22% Komentarz Średnia prędkość pociągu towarowego na polskich szynach sięga obecnie około 25 km/h W perspektywie 2020 roku wzrost średniej prędkości do 40 km/h Jedyni 35% pociągów dociera na miejsce docelowe na czas Średni czas opóźnienia pociągu towarowego sięga około 466 minut Dobra Dostateczna Niezadawalająca Źródło: Opracowanie własne UTK na podstawie Raportu w sprawie bezpieczeństwa za 2014 r. PKP PLK S.A. 6

7 Lokomotywy na polskim rynku są bardzo wysłużone, średni wiek lokomotyw sięga około 34 lat 3 Stan lokomotyw w Polsce 2014 rok Struktura lokomotyw Około 90% wszystkich lokomotyw Udział lokomotyw towarowych w poszczególnych grupach wiekowych 2/3 lokomotyw towarowych >35 lat 43% Total Pasażerskie Towarowe PKP Cargo Inni przewoźnicy 23% 22% Struktura lokomotyw towarowych ze względu na typ silnika 100% 100% 100% 0% 42% 1% 40% 1% 40% 58% 59% 59% 4% 0-5 5% % >45 Średni wiek lokomotyw PKP Cargo: 33.8 lata Średni wiek lokomotyw pozostałych przewoźników: 36.6 lat 2005 Parowe Elektryczne 2010 Spalinowe 2013 Źródło: Raport Europeische Bahnen 2014, rynek-kolejowy.pl, UTK, 7

8 Wszystkie te czynniki wpływają na coraz gorsze wyniki finansowe przewoźników kolejowych Wyniki działalności przewoźników towarowych (mld PLN) w latach ,0 8,54 8,5 8,0 7,5 7,98 7,65 7,92 7,65 7,84 7,78 7,39 7,58 8,00 8,07 7,85 8,24 8,05 8,04 7,83 7,78 7,74 7,40 7,0 7,23 6, Koszty działalności operacyjnej Przychody z działalności operacyjnej Źródło: UTK, 8

9 Czy warto wspierać rozwój rynku kolejowego? I dlaczego? Kluczowe korzyści z rozwoju rynku kolejowego # Korzyści Opis Zmniejszenie zatłoczenia dróg mniej śmiertelnych wypadków na drogach Przewaga kosztowa transportu kolejowego nad transportem drogowym dla przewozów powyżej 200 km Ochrona środowiska / efektywność energetyczna zmniejszenie konsumpcji paliw Potencjalny rozwój branży około kolejowej polskich wytwórców lokomotyw (np. PESA, Newag) Polska posiada jedną z bardziej zatłoczonych sieci (200 mn km przejechanych na km autostrady) Liczba śmiertelnych wypadków na drodze sięga rocznie około 3 000, rannych Każdy skład może zastąpić około 50 ciężarówek Powyżej 200 km koszt przejechania kilometra jest tańszy dla transportu kolejowego Na tonę przewiezionego towaru kolej produkuje około 76% mniej emisji CO 2 niż transport drogowy Lokomotywa spala około 60% mniej paliwa w przeliczeniu na tonę przetransportowanego ładunku Rozwój transportu kolejowego powinien zaowocować dalszymi inwestycjami w nowe lokomotywy Każda lokomotywa to przychód około 14 mn PLN dla liderów polskiego rynku wytwórców lokomotyw Obecny wiek lokomotyw (>34 lat) będzie wymuszał dalsze inwestycje, zakupy nowych jednostek Źródło: UTK, 9

10 Rozwój transportu kolejowego wpłynie na zmniejszenie zatłoczenia dróg, a tym samym na liczbę wypadków drogowych 1 Polska posiada jedną z bardziej zatłoczonych sieci drogowych Relatywna wielkość sieci drogowej w poszczególnych krajach Liczba km autostrad na tysiąc km 2 powierzchni kraju 40 Niemcy i liczba pasażerów oraz masa towarów przewiezionych Polska Milion km przejechane przez pasażerów na km autostrady 200 Miliony tkm 1 na km autostrady Hiszpania Francja W. Brytania Japonia USA Polska Wlk. Brytania Japonia Niemcy Francja USA Gęstość zaludnienia liczba osób na km 2 Hiszpania Liczba pasażerów oraz masa towarów odniesiona przewieziona na wszystkich drogach dostępnych w kraju Źródło: Central Intelligence Agency World Factbook 10

11 Szczególnie na długich trasach, transport kolejowy jest bardziej optymalny kosztowo od transportu drogowego 2 Jaka jest ekonomika transportu kolejowego i drogowego? (Koszt transportu kolejowego i drogowego) Koszt transportu na tkm Koszty transportu dla odległości < km km Koszty transportu dla odległości > km Transport drogowy Transport kolejowy Dystans Transport kolejowy ma przewagę kosztową względem transportu drogowego przy długościach trasy powyżej ok km Kraje o dłuższych trasach przewozowych naturalnie są predysponowane do przewozu kolejowego Cena rynkowa Źródło: Kolej Droga Kolej Droga 11

12 Transport kolejowy spala dużo mniej paliwa, a tym samym emituje znacząco mniej trujących spalin 3 Różnice transportu kolejowego i drogowego we wpływie na środowisko Emisja trujących gazów Na tonę towaru kolej produkuje około 76% mniej emisji CO 2 Lokomotywa emituje około 10 razy mniej tlenku azotu Emisja CO 2 gram na tkm Konsumpcja paliwa Transport kolejowy jest dużo bardziej efektywny energetycznie w przeliczeniu na tonę ładunku przewożonego Dystans na który można przewieść tonę ładunku na jednym litrze paliwa 88 km 30 km Źródło: 12

13 Każda lokomotywa to potencjalnie 14 mn PLN przychodu dla producentów, zakup opłaca się wyłącznie przy stabilnym biznesie Ekonomika lokomotyw towarowych w Polsce (mn PLN) Koszt użytkowanie lokomotywy perspektywa 25 lat 1 Zakup 2,0 2,0 14,0 CAPEX Koszt użytkowanie lokomotywy perspektywa 40 lat 1 Zakup 2,0 2,0 14,0 CAPEX Renowacja 0,0 0,0 3,9 Renowacja 0,0 4,9 1,0 Zużycie energii 13,2 16,5 23,2 OPEX Zużycie energii 22,2 28,4 37,0 OPEX Utrzymanie 5,4 6,9 14,0 Utrzymanie 9,0 13,2 22,5 Inne 0,2 0,2 0,5 Inne 0,4 0,6 0,9 Suma 32,6 29,3 39,2 Suma 45,2 48,5 62,5 Nowa - w latach 0-25 Używana (po renowacji) - w wieku lat Używana (bez renowacji) - w wieku lat Nowa - w latach 0-25 Używana (po renowacji) - w wieku lat Używana (bez renowacji) - w wieku lat 1. Estymacje przygotowane dla elektrycznych lokomotyw Źródło: PKP Cargo, doświadczenie projektowe 13

14 Zainteresowanych dalszą dyskusją prosimy o kontakt Stefan Marcu Dyrektor, Warszawa stefan.marcu@atkearney.com Marcin Okoński Starszy Manager, Warszawa marcin.okonski@atkearney.com

15 is a leading global management consulting firm with offices in more than 40 countries. Since 1926, we have been trusted advisors to the world's foremost organizations. is a partner-owned firm, committed to helping clients achieve immediate impact and growing advantage on their most missioncritical issues. For more information, visit Americas Atlanta Bogotá Calgary Chicago Dallas Detroit Houston Mexico City New York Palo Alto San Francisco São Paulo Toronto Washington, D.C. Asia Pacific Bangkok Beijing Hong Kong Jakarta Kuala Lumpur Melbourne Mumbai New Delhi Seoul Shanghai Singapore Sydney Taipei Tokyo Europe Amsterdam Berlin Brussels Bucharest Budapest Copenhagen Düsseldorf Frankfurt Helsinki Istanbul Kiev Lisbon Ljubljana London Madrid Milan Moscow Munich Oslo Paris Prague Rome Stockholm Stuttgart Vienna Warsaw Zurich Middle East and Africa Abu Dhabi Doha Dubai Johannesburg Manama Riyadh 15