PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOLNEJ

Transkrypt

1 PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOLNEJ 1

2 1. Podstawa prawna Program ten sporządza się na podstawie: 1. rozporządzenie MEN z dn. 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form przeciwdziałania w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii 2. rozporządzenie MEN z dn. 30 kwietnia 2013 r. w sprawie udzielania i organizowania pomocy p-p w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach 3. rozporządzenie MEN z dn. 22 lipca 2011 r. zmieniające rozporządz. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach 4. ustawa z dn. 29 lipca 2005 r. przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie 5. ustawa z dn. 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii 6. rozporządzenie MENiS z dn. 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem 7. ustawa z dn. 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami uzależnienia tytoniem i wyrobami tytoniowymi z póź. zm. 8. Konwencja Praw Dziecka z 20 listopada 1989 r. 2. Charakterystyka środowiska szkolnego. W skład Zespołu Szkół w Sobolewie wchodzi: Szkoła Podstawowa wraz z oddziałami przedszkolnymi (17 oddziałów), Gimnazjum (4 oddziały). W roku szkolnym 2015/2016 do szkoły uczęszcza 387 uczniów. W celu zdiagnozowania środowiska szkolnego i utworzenia szkolnego Programu profilaktyki przeprowadzono badania ankietowe. Skonstruowano 5 ankiet: problem narkotyków w szkole, poczucie bezpieczeństwa uczniów w szkole i klasie klasy I III SP, poczucie bezpieczeństwa uczniów w szkole klasy IV VI SP i kl. I III Gm, poziom agresji, ankieta ewaluacyjna dla rodziców. Ankietowano 202 uczniów, 55 rodziców i 15 nauczycieli. Na podstawie systematycznie dokonywanej diagnozy i ewaluacji czynników wpływających na sytuację wychowawczą w szkole można wyodrębnić dominujące problemy: Lp. Problem Przyczyny 1. destruktywny wpływ środowisk rodzinnych 2. nieusprawiedliwiona absencja na zajęciach, spóźnienia 3. palenie papierosów, picie alkoholu, próby używania środków odurzających zaniedbanie, ubóstwo, alkoholizowanie się, przemoc, patologiczne wzorce socjalizacyjne; trudności w nauce, uległość wobec kolegów, strach przed lekcją, brak zainteresowania, niemożność sprostania wymaganiom, nuda na lekcjach, brak dyscypliny; ciekawość, wpływ reklam w mediach, wzorowanie się na dorosłych, sposób zwrócenia na siebie uwagi, moda i szpan, nuda, przekora i bunt, łatwy dostęp do środków, negatywny wpływ kolegów i sytuacja domowa; 4. kradzieże negatywne wzorce, ubóstwo, chęć dorównania innym, zachwiane poczucie moralności i odróżnienie dobra od zła; 5. agresja, negatywne wzorce starsi, media, sposób na odreagowanie stresu i załatwienie sprawy, nieumiejętność radzenia sobie z problemem, chęć dominowania i zaistnienia w grupie, odpowiedź na prowokację; 6. agresja słowna i wulgaryzmy obyczaj środowiskowy, wzorce wyniesione z domu, chęć zaimponowania, wyraz buntu i manifestowanie dorosłości, złe 2

3 relacje uczeń-nauczyciel, ubóstwo językowe; 7. brak zainteresowania nauką lenistwo, brak celów w życiu, nudne lekcje, brak zainteresowania ze strony rodziców, negatywny wpływ grupy rówieśniczej; 8. cyberprzemoc anonimowość Internetu, skłonności do prowokowania innych osób w różny sposób, charakterystyczne cechy okresu dojrzewania, które w połączeniu ze specyfiką Sieci sprzyjają ujawnianiu się i eskalacji wrogich zachowań, niskie poczuciem empatii; Wśród środowisk objętych szczególną opieką iczną,środowiskową znajdują się: rodziny niewydolne wychowawczo (przejawiające symptomy bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych oraz prowadzenia gospodarstwa domowego), rodziny z problemem alkoholowym, rodziny wielodzietne, środowiska objęte nadzorem kuratora, rodziny zastępcze. 3. Działalność profilaktyczna szkoły polega na realizowaniu działań z zakresu profilaktyki. 1. Profilaktyki uniwersalnej. 2. Profilaktyki selektywnej. 3. Profilaktyka wskazującej. Działalność profilaktyczna obejmuje: 1. W przypadku profilaktyki uniwersalnej wspieranie uczniów i wychowanków w prawidłowym rozwoju i zdrowym stylu życia oraz podejmowanie działań, których celem jest ograniczenie zachowań problemowych niezależnie od poziomu ryzyka używanych przez nich środków i substancji. 2. W przypadku profilaktyki selektywnej wspieranie uczniów i wychowanków, którzy ze względu na swoją sytuację rodzinną, środowiskową lub uwarunkowaną biologicznie są w wyższym stopniu narażenia na rozwój zachowań problemowych. 3. W przypadku profilaktyki wskazującej wspieranie uczniów i wychowanków, u których rozpoznano pierwsze symptomy używania środków i substancji lub występowania innych zachowań problemowych. 4. Zadania profilaktyki szkolnej 1. Systematyczne dostarczenie adekwatnych informacji na temat zachowań ryzykownych i tym samym umożliwienie świadomego wyboru. 2. Pomoc w rozwijaniu ważnych umiejętności społecznych i psychologicznych. 3. Reagowanie w sytuacjach rozpoznawania pierwszych prób podejmowania zachowań ryzykownych poprzez odwołanie się do specjalistycznej pomocy. 4. pomoc w organizowaniu pierwszego kontaktu ze specjalistą. 5. Nawiązanie kontaktu z rodzicami. 6. Motywowanie do podjęcia terapii. 3

4 5. Cele profilaktyki szkolnej Cel ogólny: wzbogacenie szkolnego Programu Wychowawczego o profesjonalne oddziaływania profilaktyczne w zakresie promowania zdrowego stylu życia, adresowane do całej społeczności szkolnej. reagowanie na pojawiające się zagrożenia i ochrona uczniów przed nimi. Cele szczegółowe: Uczniowie Wiedza stałe podnoszenie wiedzy uczniów na temat problemów związanych z zagrożeniem uzależnieniami. Umiejętności kształtowanie umiejętności interpersonalnych, ważnych w zdrowych kontaktach z innymi ludźmi. Postawy - kształtowanie postawy odpowiedzialności za zdrowie swoje i innych. Nauczyciele i inni pracownicy szkoły Wiedza - wzbogacenie warsztatu pracy wychowawczej nauczycieli o nowe wiadomości i umiejętności w prowadzeniu oddziaływań profilaktycznych w środowisku szkolnym. Umiejętności rozwijanie umiejętności profesjonalnego prowadzenia zajęć profilaktycznych z młodzieżą w ramach profilaktyki pierwszego stopnia. Postawy wspieranie postaw i zachowań promujących zdrowy styl życia. Modelowanie zachowań promujących zdrowie. Rodzice Wiedza - systematyczna edukacja rodziców w zakresie umiejętności wychowawczych ważnych w kontakcie ze swoimi dziećmi. Umiejętności przygotowanie rodziców do prowadzenia tzw. profilaktyki domowej. Postawy wspieranie odpowiedzialności, zaangażowania i aktywności rodziców w życiu swoich dzieci. Prowadzona w placówce profilaktyka jest na poziomie profilaktyki pierwszorzędowej skierowanej do populacji uczniów i rodziców z grupy niskiego ryzyka wystąpienia problemu uzależnień. Działaniami prewencyjnymi obejmiemy całą populację młodzieży i rodziców. Procedury osiągania celów: - spotkania z psychologiem, - spotkania z przedstawicielem policji z wydziału ds. walki z narkotykami, - prelekcja ww. policjanta dla rodziców na temat jak rozpoznawać problem u swojego dziecka, - wykłady, warsztaty, debaty, treningi umiejętności, spektakle teatralne, kampanie społeczne, spoty, happening, pikniki edukacyjne, - spotkania z przedstawicielem policji na temat agresji, przestępstw i ich skutków, - prezentacja klasy odbywającej lekcje i zajęcia praktyczne z prozdrowotnego żywienia rodziny na temat przyczyn i skutków zaburzeń typu anoreksja, bulimia, wewnętrzny przymus nadmiernego jedzenia, 4

5 - promowanie zdrowego stylu życia psychicznego i fizycznego w ramach lekcji wf, wyjazdów na basen i lodowisko, wycieczek szkolnych i pracy kół zainteresowań, - informowanie młodzieży o szkodliwości środków odurzających i substancji psychotropowych w ramach lekcji biologii i pozostałych przedmiotów, - udzielanie młodzieży i ich rodzicom informacji o dostępnych formach porad i konsultacji przez specjalistów psychologów, lekarzy oraz form tej pomocy przez wychowawców i nauczycieli, - rozwiązywanie zagadnień związanych z seksualnością człowieka w ramach przygotowania do życia w rodzinie, - przygotowanie do świadomego korzystania ze środków multimedialnych (uzależnienie od komputera) w ramach lekcji informatyki, - prowadzenie działalności informacyjnej przez udostępnienie młodzieży adresów internetowych dotyczących materiałów edukacyjnych związanych z zapobieganiem alkoholizmowi, narkomanii innym uzależnieniom, - prowadzenie działalności edukacyjnej przez bibliotekę i świetlicę szkolną polegającej na odpowiednim doborze poradników, informatorów, artykułów - współpraca z pomocą społeczną, Policją, sądem, LZI w Supraślu, MGKPiRPA w Supraślu, CRITAS, UM w Supraślu i inne organizacje świadczące pomoc dziecku i jego rodzinie. Narzędzia stosowane do osiągania ww. celów: - ankiety dla uczniów, rodziców i nauczycieli, - diagnoza środowiska szkolnego w zakresie czynników ryzyka w każdym roku szkolnym, - prelekcje, pogadanki, indywidualne rozmowy, - prezentacje z zastosowaniem technik multimedialnych, - filmy tematyczne - programy wychowawcze wychowawców klas, - gminny Program przeciwdziałania narkomanii oraz Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Supraślu. Spodziewane efekty: - zmniejszenie zjawiska przemocy wśród uczniów, - zbudowanie wizerunku szkoły bezpiecznej, przyjaznej każdemu uczniowi, - wzrost wiedzy i świadomość uczniów i ich rodziców na temat przemocy, uzależnień oraz przeciwdziałania im, - umiejętne radzenie sobie w sytuacjach zetknięcia się z przemocą i uzależnieniami, - nauczenie się pozytywnych zachowań oraz właściwego postrzegania i rozumienia ludzi, - osiągnięcie umiejętności dokonywania wartościowych i sensownych wyborów w życiu, - nauczenie się mówienia o tym, o czym młodzież myśli, będzie wyrażać swoje uczucia oraz szanować i identyfikować się z uczuciami innych. 5

6 7. Oddziaływania profilaktyczne Czynniki ryzyka Środowisko społeczne i normy w nim występujące, promujące dane wzorce zachowań 1. negatywne wzorce w mediach 2. niski poziom kultury prawnej 3. brak kontaktu z rodzicami ucznia 4. stan wiedzy icznej i psychologicznej rodziców 5. brak poszanowania dla norm prawnych Zadania Sposoby realizacji Sfery rozwoju 1.1. uczyć krytycznego stosunku do mediów 2.1. podnieść poziom świadomości i kultury prawnej uczniów 3.1. przekształcać przekonania normatywne na prawdziwe 3. fałszywe przekonania o rzeczywistości - stereotypy Modelowanie 1.1. eliminować nudę na negatywnych lekcjach poprzez zachowań w domu upowszechnianie i w szkole aktywizujących metod nauczania 1. nuda na lekcjach 2.1. podnieść umiejętności i 2. brak dyscypliny wiedzę nauczycieli w na lekcjach zakresie dyscyplinowania 2.2. respektować normy prawnego zachowania na lekcjach 3.1. nawiązać kontakt z rodzicami ucznia ( w przypadku jego braku ) 3.2. zwiększyć częstotliwość kontaktu z domem rodzinnym ucznia 4.1. podnieść stan wiedzy icznej i psychologicz. rodziców 4.2. rozszerzyć zakres form pomocy psycholog.-. dla rodziców 5.1. egzekwować przestrzeganie prawa wewnątrzszkolnego zorganizować debatę szkolną nt. roli mediów w kształtowaniu negatywnych wzorców zachowań zorganizować spotkania uczniów z kuratorem Wydz. Rodzinnego i Nieletnich nt. prawnych aspektów przestępczości wśród nieletnich i problemów resocjalizacji organizować przedsięwzięcia łamiące stereotypy np. klasowe lub szkolne zabawy, wycieczki bez papierosów i alkoholu zorganizować formy doskonalenia zawodowego nt. metod aktywizacji ucznia na lekcji zorganizować warsztaty w ramach WDN-u ustalić normy, wdrożyć je w praktyce wysyłać wezwania przez szkołę przeprowadzać indywidualne spotkania z rodzicami ( obowiązkowo raz w miesiącu w pierwszy poniedziałek miesiąca lub częściej w razie potrzeby) opracować i realizować tematykę izacji rodziców ucznia 9 dla różnych poziomów nauczania ) opracować informacje bibliograficzne nt. icznopsychologiczne, pozyskać materiały informacyjne, udostępnić je rodzicom zorganizować warsztaty szkoleniowe dla rodziców nt. budowania silnej więzi emocjonalnej jako czynnika chroniącego przed zachowaniami ryzykownymi aktualizować zapisy prawa wewnątrzskolnego aksjologiczna fizyczna Odpowiedzialni, dyrektor, organizatorzy lider WDN, dyrektor lider WDN-u nauczyciele przedmiotów, wychowawcy,nauczyciele przedmiotów,, dyrektor w porozumieni wychowawcami bibliotekarz z iem w porozumieniu z PPP dyrektor wychowawcy, dyrektor opiekun SU w porozumieniu z dyrektorem stosować statutowy system nagród i kar zorganizować wybory i określić zadania szkolnego rzecznika praw ucznia 6

7 Grupy rówieśnicze i występujące w nich zachowania dysfunkcyjne 1. uległość wobec grupy 2. przemoc i agresja 1.1. eliminować istnienie dysfunkcyjnych grup rówieśniczych 1.2. integrować zespoły klasowe 2.1. ograniczyć zjawiska przemocy i agresji wśród uczniów 2.2. podnieść umiejętności i wiedzę nauczycieli 2.3. dostarczyć uczniom wiedzę nt. sposobów radzenia sobie z emocjami, stresem i zagrożeniem przeprowadzić badania socjometryczne w klasach przeprowadzić obowiązkowe zajęcia wychowawcze integrujące zespoły klasowe inicjować klasowe przedsięwzięcia służące integracji zespołów wycieczki, wyjścia, imprezy zdiagnozować miejsca oraz sytuacje występowania przemocy i agresji w szkole przeprowadzić badania socjometryczne lub ankietowe w klasach zorganizować warsztaty nt. przemocy i agresji w ramach WDN-u przeprowadzić zajęcia wychowawcze nt. kształtowania postaw prawidłowych postaw oraz ćwiczenia umiejętności zachowania się w sytuacji stresu, frustracji i zagrożenia fizyczna i wychowawcy wychowawcy, RR, we współpracy z wychowawcami lider WDN Słabe wyniki w nauce 1. lenistwo 2. niska samoocena uczniów 3. poziom absencji na zajęciach w szkole 1.1. aktywizować uczniów 1.2. poszerzyć ofertę spędzania czasu wolnego, umożliwić zdobycie nowych umiejętności osłabiać niską samoocenę uczniów stosować metody aktywizujące w pracy z uczniem zaangażować uczniów w działalność pozytywną społeczną, charytatywną, artystyczną, sportową poszerzyć ofertę zajęć pozalekcyjnych wykorzystywać elementy motywacji w systemie oceniania nagradzać uczniów za rzeczywiste osiągnięcia i umiejętności stworzyć zespoły wyrównawcze oraz wprowadzić 1 godz. konsultacji dla uczniów z poszczególnych przedmiotów organizować prezentację osiągnięć uczniów fizyczna nauczyciele przedmiotów wychowawcy, nauczyciele przedmiotów nauczyciele przedmiotów 4. problemy rozwoju 3.1. ograniczyć rozmiary absencji na lekcjach i spóźnień 4.1. rozpoznać problemy rozwojowe uczniów zapoznać uczniów i rodziców z treściami Statutu i Regulaminu szkoły dot. praw i obowiązków uczniów, zasad usprawiedliwiania nieobecności oraz systemu nagród i kar monitorować absencję uczniów w szkole organizować zespoły wychowawcze dla uczniów z wysoką absencją wspomagać rodziców w nawiązaniu kontaktu z PPP w kwestiach orzecznictwa opracować rejestr uczniów posiadających orzeczenia PPP i monitorować realizację orzeczeń wychowawcy,, wychowawcy, dyrektor Brak życiowych celów 1.1. dostarczyć uczniom wiedzę o konsekwencjach podjąć na lekcjach wychowawczych tematykę odpowiedzialności prawnej i 7

8 1. brak umiejętności rodzenia sobie z trudami życia Dostęp do środków i substancji psychotropow. 1. moda na branie, palenie, picie zachowań dysfunkcyjnych 1.2. aktywizować system wartości przeciw zachowaniom dysfunkcyjnym 2.1. ukazywać alternatywne sposoby organizowania życia 1.1. dostarczyć uczniom i ich rodzicom wiedzę nt. konsekwencji brania, palenia, picia 1.2. dbać o rozwój wiedzy i umiejętności zawodowych nauczycieli moralnej przeprowadzić lekcje wychowawcze nt. przyjaźni, miłości, szczęścia rodzinnego wykorzystywać uczestnictwo uczniów w praktykach religijnych dla dostarczania wiedzy o wartościach uniwersalnych zorganizować różne formy zajęć pozalekcyjnych po rozpoznaniu na nie zapotrzebowania wśród uczniów zgromadzić materiały, środki dydaktyczne nt. profilaktyki i uzależnień przygotować i przeprowadzić lekcje wychowawcze nt. zagrożeń związanych z uzależnieniami przeprowadzić izację rodziców nt. zagrożeń uzależnieniami i profilaktyki uzależnień zorganizować warsztaty dla uczniów z zakresu uzależnień zorganizować konkurs wiedzy dla uczniów nt.uzależnień nasilić propagandę wizualną nt. uzależnień zorganizować zajęcia otwarte wykorzystujące wiedzę i umiejętności nabyte przez nauczycieli na kursach z zakresu profilaktyki uzależnień fizyczna fizyczna wychowawcy katecheci, nauczyciele przedm., we współpracy z wychowaw klas bibliotekarz, wychowawcy, wychowawcy opiekun SU przeszkoleni nauczyciele lider WDN-u 1.3. wykorzystać wsparcie ze strony specjalistów zorganizować formy doskonalenia zawodowego nt. zagrożeń uzależnieniami i profilaktyki uzależnień pozyskać współpracowników z PPP, poradni specjalistycznych, nauczyciele dyrektor, zainteres 2. brak umiejętności zachowań asertywnych 3. łatwość dostępu Bezpieczeństwo dziecka w świecie multimediów 1. niski poziom świadomości związanej 1.4. zdiagnozować skalę zjawiska zagrożenia uzależnieniami wśród uczniów 1.5. kontynuować realizację programów profilaktycznych 2.1. upowszechniać wśród uczniów znajomość zachowań asertywnych 3.1. utrudniać dostęp do środków odurzających 1.1. uświadamiać uczniów i rodziców o niebezpieczeństwach związanych z cyberprzemocą powołać zespół wychowawczy dla opracowania narzędzi i prowadzenia diagnozy zjawiska pozyskać i przeprowadzić program z zakresu profilaktyki przeprowadzać lekcje wychowawcze nt. zachowań i postaw asertywnych prowadzić dyżury nauczycieli na holu i terenie szkoły oraz przystanku autobusowym wprowadzić dyżury uczniów i zakaz wstępu osobom podejrzanym o dystrybucję środków podjąć na godzinach wychowawczych i informatyce tematykę niebezpieczeństw związanych z cyberprzemocą przeprowadzić izację rodziców dot. niebezpieczeństw związanych z cyberprzemocą dyrektor, dyrektor, nauczyciele wychowawca n-l informatyki wychowawcy 8

9 z cyberprzemocą 2. niski poziom świadomości związanej z bezpiecznym korzystaniem z multimediów 3. łatwość dostępu do multimediów ze szczególnym uwzględnieniem różnych funkcji Internetu (np. poczta elektroniczna, komunikatory, czaty, serwisy społecznościowe) 1.2. przekazać uczniom i ich rodzicom wiedzę nt bezpiecznego korzystania z multimediów 1.3. uświadomić rodzicom i uczniom konsekwencje niewłaściwego korzystania z multimediów przedstawić uczniom i rodzicom jak bezpiecznie korzystać z multimediów (np. zakupić program Opiekun) przedstawić rodzicom niebezpieczeństwa wynikającego z korzystania z komunikatorów, czatów 8. Ewaluacja programu n-l informatyki wychowawca Oceny efektów realizacji Programu profilaktyki szkolnej, obok bieżącego monitorowania oraz samooceny przeprowadzanej przez zainteresowane podmioty, dokonuje się w trakcie posiedzeń rady Pedagogicznej podsumowujących pracę w pierwszym i drugim półroczu roku szkolnego. Wynikające z oceny wnioski, przekazywane są do wiadomości Rady Rodziców i Samorządu Uczniowskiego. Ocenie poddawane są następujące elementy programu: funkcjonowanie pomocy icznej, tematyka izacji rodziców na spotkaniach z wychowawcami klas, realizacja zaleceń zawartych w orzeczeniach PPP, realizacja tematyki profilaktyki zawartych w planach pracy wychowawców klas, udział nauczycieli w formach zewnętrznego doskonalenia zawodowego z zakresu profilaktyki, problematyka profilaktyki w ramach WDN-u, innowacje i projekty wychowawcze w zakresie profilaktyki, realizacja programów profilaktycznych, występowanie czynników, rodzajów i przyczyn zachowań ryzykownych, występowanie czynników chroniących. Podstawę dla formułowania ocen realizacji Programu profilaktyki szkolnej stanowią: narzędzia stosowane w ramach wewnętrznego mierzenia jakości pracy: sprawozdania z realizacji planów, analizy, dane statystyczne, obserwacje, hospitacje, zapisy w dokumentacji, badania ankietowe, opinie, wnioski, zgłoszone innowacje i projekty działań, programy, scenariusze, dezyderaty, wykazy itp. Uwagi: 1. Program ten jest zintegrowany z programem wychowawczym szkoły i planami wychowawczymi poszczególnych klas. 2. Osoby realizujące program dostosowują podejmowane działania do poziomu edukacyjnego uczniów i wychowanków. 9

10 3. Program ten będzie poddawany systematycznej ewaluacji przez Zespół Wychowawczy. 4. Zespół Wychowawczy będzie natychmiast reagował w celu dostosowania programu profilaktyki do oczekiwań młodzieży i ich rodziców. 5. Wyniki ankiet diagnostycznych przeprowadzonych w Zespole Szkół w Sobolewie znajdują się u a szkolnego. 1 0