Temat: Komórka jako podstawowa jednostka strukturalna i funkcjonalna organizmu utrwalenie wiadomości.

Transkrypt

1 SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII DLA KLASY I GIMNAZJUM Temat: Komórka jako podstawowa jednostka strukturalna i funkcjonalna organizmu utrwalenie wiadomości. Cele: Utrwalenie pojęć związanych z budową komórki; Porównanie komórki roślinnej, zwierzęcej, bakterii i grzyba; Wskazywanie i nazywanie organelli komórkowych; Poprawne interpretowanie transportów przez błony komórkowe; Porządkowanie i selekcjonowanie wiadomości dotyczących składu chemicznego komórki; Rozwijanie umiejętności twórczej realizacji zadań, samodzielnego poszukiwania informacji; Doskonalenie umiejętności pracy w grupie, podziału zadań, właściwej organizacji, sprawnego komunikowania się; Umiejętność prezentacji wyników podejmowanych działań. Metody: Formy: gry dydaktyczne: krzyżówka, loteryjka, drama, rebusy, zgadnij kim jestem praca w grupach Środki dydaktyczne: krzyżówki, rebusy, loteryjka, modele komórek i związków chemicznych budujących komórkę Przebieg lekcji: I. Faza wstępna 1. Sprawy organizacyjne 2. Zapoznanie z tematem i celami lekcji.

2 II. Faza realizacyjna 1. Uczniowie zostają podzieleni na 5 grup. 2. Każda grupa otrzymuje zadanie do wykonania(rozpoznanie modelu komórki lub związku chemicznego, krzyżówka, loteryjka, prezentacja transportów przez błony komórkowe w formie dramy, organelli komórkowych za pomocą rebusów) 3. Wykonując zadania utrwalają sobie wiadomości dotyczące komórki. 4. Po wykonaniu zadań następuje prezentacja poszczególnych grup na forum klasy. III. Faza podsumowująca 1. Uczniowie oceniają swój udział w lekcji. 2. Nauczyciel ocenia pracę uczniów. 3. Zabawa zgadnij kim jestem - rozpoznawanie komórek, organelli komórkowych oraz związków chemicznych, które je tworzą. (Jeden z uczniów staje się wybraną komórką,określoną strukturą komórkową lub związkiem chemicznym, która ją buduje, ale nie wie, jaką; stara się dowiedzieć zadając pytania na które klasa odpowiada tak lub nie. Może być sytuacja odwrotna tzn. uczeń wie, co reprezentuje, a pozostali uczniowie w klasie próbują się tego dowiedzieć, zadając pytania, na które dany uczeń odpowiada tak lub nie) SAMOOCENA GRUPY 1. Jak układa się współpraca w grupie?. 2. Czy wszyscy są w miarę równomiernie włączeni w pracę grupy? 3. Kto ma największy wkład w pracy w grupie?. 4. Kto ma najmniejszy udział w pracy w grupie? 5. Jak oceniłbyś pracę poszczególnych członków grupy w skali od 1 do 6?.

3 Skład grupy: ZADANIA DLA GRUP GRUPA I ZADANIA 1. MODELE Rozpoznaj modele komórek bądź związków chemicznych, które otrzymała grupa. 2. KRZYŻÓWKA Rozwiąż krzyżówkę. Odczytaj hasło i wyjaśnij je. KRZYŻÓWKA I HASŁO:... OBJAŚNIENIA: 1. Wypełnia komórkę 2. Inna nazwa siateczki śródplazmatycznej (tylko pierwszy wyraz) 3. Przenikanie wody przez błony ze stężenia mniejszego do większego 4. Zbudowane z aminokwasów 5. Ścięcie białka to 6. Przeprowadza fotosyntezę 7. RNA to kwas

4 8. Martwy element komórki 9. Śluzowa u bakterii 10. Bierze udział w termoregulacji 3. LOTERYJKA Spośród podanych stwierdzeń wybierz te, które dotyczą białek. Zbudowane z aminokwasów Zbudowane z kwasów tłuszczowych i glicerolu Zbudowane z nukleotydów Skrobia, glikogen Materiał budulcowy Dwuniciowy Dostarczają energii Enzymy Materiał zapasowy Występuje w jądrze komórkowym Podstawowy materiał energetyczny Katalizują reakcje Ulegają denaturacji Odpowiada za syntezę białek Jednoniciowy Zasady azotowe to A, G, T, C Występuje w cytoplazmie Są pełnowartościowe i niepełnowartościowe Zasady azotowe to A, G, U, C Występują w ziemniakach i zbożach Są nasycone i nienasycone Regulują procesy zachodzące w organizmie Mogą być proste i złożone Z 1 grama dostarczają 4 kilokalorie energii Z 1 grama dostarczają 9 kilokalorii energii Wchodzą w skład błon komórkowych Budują ściany komórkowe Odpowiada za dziedziczenie cech Ma postać helisy Glukoza, fruktoza 4. REBUS Za pomocą rebusu przedstaw pojęcia: jądro i ściana komórkowa. Przedstaw ustnie cechy budowy i funkcje tych struktur. 5. DRAMA Za pomocą krótkiej scenki przedstaw dyfuzję prostą.

5 GRUPA II ZADANIA 1. MODELE Rozpoznaj modele komórek bądź związków chemicznych, które otrzymała grupa. 2. KRZYŻÓWKA Rozwiąż krzyżówkę. Odczytaj hasło i wyjaśnij je KRZYŻÓWKA II HASŁO:. OBJAŚNIENIA: 1. Odkładają się pod skórą 2. Podstawowy materiał energetyczny 3. Ściana komórkowa nadaje komórce. 4. Samorzutne przenikanie cząsteczek ze stężenia większego do mniejszego 5. Tu zachodzi synteza białek 6. Niewielki pęcherzyk zawierający enzymy rozkładające cukry, tłuszcze, białka i kwasy nukleinowe 7. Przez błonę komórkową odbywa się substancji 8. Centrum energetyczne komórki 9. Występuje w jądrze

6 3. LOTERYJKA Spośród podanych stwierdzeń wybierz te, które dotyczą RNA. Zbudowane z aminokwasów Zbudowane z kwasów tłuszczowych i glicerolu Zbudowane z nukleotydów Skrobia, glikogen Materiał budulcowy Dwuniciowy Dostarczają energii Enzymy Materiał zapasowy Występuje w jądrze komórkowym Podstawowy materiał energetyczny Katalizują reakcje Ulegają denaturacji Odpowiada za syntezę białek Jednoniciowy Zasady azotowe to A, G, T, C Występuje w cytoplazmie Są pełnowartościowe i niepełnowartościowe Zasady azotowe to A, G, U, C Występują w ziemniakach i zbożach Są nasycone i nienasycone Regulują procesy zachodzące w organizmie Mogą być proste i złożone Z 1 grama dostarczają 4 kilokalorie energii Z 1 grama dostarczają 9 kilokalorii energii Wchodzą w skład błon komórkowych Budują ściany komórkowe Odpowiada za dziedziczenie cech Ma postać helisy Glukoza, fruktoza 4. REBUS Za pomocą rebusu przedstaw pojęcia: mitochondriom i wakuola. Przedstaw ustnie cechy budowy i funkcje tych struktur. 5. DRAMA

7 Za pomocą krótkiej scenki przedstaw osmozę. GRUPA III ZADANIA 1. MODELE Rozpoznaj modele komórek bądź związków chemicznych, które otrzymała grupa. 2. KRZYŻÓWKA Rozwiąż krzyżówkę. Odczytaj hasło i wyjaśnij je HASŁO:... OBJAŚNIENIA: 11. Wypełnia komórkę 12. Inna nazwa siateczki śródplazmatycznej (tylko pierwszy wyraz) 13. Przenikanie wody przez błony ze stężenia mniejszego do większego 14. Zbudowane z aminokwasów 15. Ścięcie białka to 16. Przeprowadza fotosyntezę 17. RNA to kwas 18. Martwy element komórki 19. Śluzowa u bakterii 20. Bierze udział w termoregulacji

8 3. LOTERYJKA Spośród podanych stwierdzeń wybierz te, które dotyczą węglowodanów. Zbudowane z aminokwasów Zbudowane z kwasów tłuszczowych i glicerolu Zbudowane z nukleotydów Skrobia, glikogen Materiał budulcowy Dwuniciowy Dostarczają energii Enzymy Materiał zapasowy Występuje w jądrze komórkowym Podstawowy materiał energetyczny Katalizują reakcje Ulegają denaturacji Odpowiada za syntezę białek Jednoniciowy Zasady azotowe to A, G, T, C Występuje w cytoplazmie Są pełnowartościowe i niepełnowartościowe Zasady azotowe to A, G, U, C Występują w ziemniakach i zbożach Są nasycone i nienasycone Regulują procesy zachodzące w organizmie Mogą być proste i złożone Z 1 grama dostarczają 4 kilokalorie energii Z 1 grama dostarczają 9 kilokalorii energii Wchodzą w skład błon komórkowych Budują ściany komórkowe Odpowiada za dziedziczenie cech Ma postać helisy Glukoza, fruktoza 4. REBUS Za pomocą rebusu przedstaw pojęcia: lizosom i siateczka śródplazmatyczna. Przedstaw ustnie cechy budowy i funkcje tych struktur. 5. DRAMA Za pomocą krótkiej scenki przedstaw dyfuzję ułatwioną.

9 GRUPA IV ZADANIA 1. MODELE Rozpoznaj modele komórek bądź związków chemicznych, które otrzymała grupa. 2. KRZYŻÓWKA Rozwiąż krzyżówkę. Odczytaj hasło i wyjaśnij je HASŁO:. OBJAŚNIENIA: 10. Odkładają się pod skórą 11. Podstawowy materiał energetyczny 12. Ściana komórkowa nadaje komórce. 13. Samorzutne przenikanie cząsteczek ze stężenia większego do mniejszego 14. Tu zachodzi synteza białek 15. Niewielki pęcherzyk zawierający enzymy rozkładające cukry, tłuszcze, białka i kwasy nukleinowe 16. Przez błonę komórkową odbywa się substancji 17. Centrum energetyczne komórki 18. Występuje w jądrze

10 3. LOTERYJKA Spośród podanych stwierdzeń wybierz te, które dotyczą tłuszczów. Zbudowane z aminokwasów Zbudowane z kwasów tłuszczowych i glicerolu Zbudowane z nukleotydów Skrobia, glikogen Materiał budulcowy Dwuniciowy Dostarczają energii Enzymy Materiał zapasowy Występuje w jądrze komórkowym Podstawowy materiał energetyczny Katalizują reakcje Ulegają denaturacji Odpowiada za syntezę białek Jednoniciowy Zasady azotowe to A, G, T, C Występuje w cytoplazmie Są pełnowartościowe i niepełnowartościowe Zasady azotowe to A, G, U, C Występują w ziemniakach i zbożach Są nasycone i nienasycone Regulują procesy zachodzące w organizmie Mogą być proste i złożone Z 1 grama dostarczają 4 kilokalorie energii Z 1 grama dostarczają 9 kilokalorii energii Wchodzą w skład błon komórkowych Budują ściany komórkowe Odpowiada za dziedziczenie cech Ma postać helisy Glukoza, fruktoza 4. REBUS Za pomocą rebusu przedstaw pojęcia: chloroplast i aparat Golgiego. Przedstaw ustnie cechy budowy i funkcje tych struktur. 5. DRAMA

11 Za pomocą krótkiej scenki przedstaw transport aktywny. GRUPA V ZADANIA 1. MODELE Rozpoznaj modele komórek bądź związków chemicznych, które otrzymała grupa. 2. KRZYŻÓWKA Rozwiąż krzyżówkę. Odczytaj hasło i wyjaśnij je HASŁO:... OBJAŚNIENIA: 21. Wypełnia komórkę 22. Inna nazwa siateczki śródplazmatycznej (tylko pierwszy wyraz) 23. Przenikanie wody przez błony ze stężenia mniejszego do większego 24. Zbudowane z aminokwasów 25. Ścięcie białka to 26. Przeprowadza fotosyntezę 27. RNA to kwas 28. Martwy element komórki 29. Śluzowa u bakterii 30. Bierze udział w termoregulacji

12 3. LOTERYJKA Spośród podanych stwierdzeń wybierz te, które dotyczą DNA. Zbudowane z aminokwasów Zbudowane z kwasów tłuszczowych i glicerolu Zbudowane z nukleotydów Skrobia, glikogen Materiał budulcowy Dwuniciowy Dostarczają energii Enzymy Materiał zapasowy Występuje w jądrze komórkowym Podstawowy materiał energetyczny Katalizują reakcje Ulegają denaturacji Odpowiada za syntezę białek Jednoniciowy Zasady azotowe to A, G, T, C Występuje w cytoplazmie Są pełnowartościowe i niepełnowartościowe Zasady azotowe to A, G, U, C Występują w ziemniakach i zbożach Są nasycone i nienasycone Regulują procesy zachodzące w organizmie Mogą być proste i złożone Z 1 grama dostarczają 4 kilokalorie energii Z 1 grama dostarczają 9 kilokalorii energii Wchodzą w skład błon komórkowych Budują ściany komórkowe Odpowiada za dziedziczenie cech Ma postać helisy Glukoza, fruktoza 4. REBUS Za pomocą rebusu przedstaw pojęcia: rybosom i błona komórkowa. Przedstaw ustnie cechy budowy i funkcje tych struktur. 5. DRAMA Za pomocą krótkiej scenki przedstaw rolę wody.

13 ROZWIĄZANIA KRZYŻÓWKA I 1. C Y T O P L A Z M A 2. R E T I K U L U M 3. O S M O Z A 4. B I A Ł K A 5. D E N A T U R A C J A 6. C H L O R O P L S T 7. R Y B O N U K L E I N O WY 8. W O D N I C Z K A 9. O T O C Z K A 10. W O D A KRZYŻÓWKA II 1 T Ł U S Z C Z E 2 G L U K O Z A 3 K S Z T A Ł T 4 D Y F U Z J A 5 R Y B O S O M 6 L I Z O S O M 7 T R A N S P O R T 8 M I T O C H O N D R I U M 9 D N A

14 LOTERYJKA GRUPA I BIAŁKA Zbudowane z aminokwasów Materiał budulcowy Dostarczają energii Enzymy Katalizują reakcje Ulegają denaturacji Są pełnowartościowe i niepełnowartościowe Regulują procesy zachodzące w organizmie Z 1 grama dostarczają 4 kilokalorie energii Wchodzą w skład błon komórkowych GRUPA II RNA Zbudowane z nukleotydów Odpowiada za syntezę białek Jednoniciowy Występuje w cytoplazmie Zasady azotowe to A, G, U, C GRUPA III WĘGLOWODANY Skrobia, glikogen Występują w ziemniakach i zbożach Materiał budulcowy Dostarczają energii Materiał zapasowy Podstawowy materiał energetyczny Mogą być proste i złożone Z 1 grama dostarczają 4 kilokalorie energii Budują ściany komórkowe Glukoza, fruktoza

15 GRUPA IV TŁUSZCZE Zbudowane z kwasów tłuszczowych i glicerolu Materiał budulcowy Dostarczają energii Materiał zapasowy Są nasycone i nienasycone Z 1 grama dostarczają 9 kilokalorii energii Wchodzą w skład błon komórkowych GRUPA V - DNA Zbudowane z nukleotydów Dwuniciowy Występuje w jądrze komórkowym Zasady azotowe to A, G, T, C Odpowiada za dziedziczenie cech Ma postać helisy

16 SAMOOCENA GRUPY 1. Jak układa się współpraca w grupie?. 2. Czy wszyscy są w miarę równomiernie włączeni w pracę grupy? 3. Kto ma największy wkład w pracy w grupie?. 4. Kto ma najmniejszy udział w pracy w grupie? 5. Jak oceniłbyś pracę poszczególnych członków grupy w skali od 1 do 6?. Skład grupy: SAMOOCENA GRUPY 1. Jak układa się współpraca w grupie?. 2. Czy wszyscy są w miarę równomiernie włączeni w pracę grupy? 3. Kto ma największy wkład w pracy w grupie?. 4. Kto ma najmniejszy udział w pracy w grupie? 5. Jak oceniłbyś pracę poszczególnych członków grupy w skali od 1 do 6?

17 . Skład grupy: