Składniki pokarmowe i ich rola w organizmie.

Transkrypt

1 Literka.pl Składniki pokarmowe i ich rola w organizmie. Data dodania: :40:58 Autor: Iwona Ewa Wiśniewska Jest to konspekt przeznaczony dla klas II gimnazjum z tematu: Składniki pokarmowe i ich rola w organizmie. Publikuję go celem dzielenia się doświadczeniem z innymi nauczycielami. Iwona Wiśniewska nauczycielka Gimnazjum Nr 1 w Raszynie Konspekt lekcji biologii dla kl. II Dział programowy: Funkcje życiowe człowieka Hasło programowe: Odżywianie Temat: Składniki pokarmowe i ich rola w organizmie. Czas realizacji:2 godziny lekcyjne Cele lekcji: Wiadomość: uczeń zna definicję odżywiania zna rolę składników pokarmowych w organizmach Umiejętności: uczeń przeprowadza analizę pokarmów pod względem ich składników ocenia znaczenie zdrowotne błonnika wyjaśnia rolę cholesterolu w organizmie wykazuje zależność między niedoborem składników mineralnych i witamin a chorobami ocenia własne postępowanie w zakresie żywienia uzasadnia znaczenie urozmaicenia diety jarskiej w prawidłowym funkcjonowaniu

2 organizmu Postawy: uczeń ma przekonanie, jak ważne jest właściwe odżywianie się Metody pracy: burza mózgów, praca w grupach, pogadanka heurystyczna Forma organizacji: indywidualna i praca w grupach Środki dydaktyczne: tablica i kreda, karton papieru i paski z klejącą obustronną taśmą podręcznik i zeszyt projektoskop foliogram pt. Składniki pokarmowe i ich rola w organizmie Literatura dla nauczyciela: J. W. Kimbal: Biologia, PWN, Warszawa 1979 B. Klimuszko: Biologia, Żak, Warszawa 1999 E. Kłos: Ciekawa biologia, WSiP 2002 W. Lewiński, J. Prokop: Biologia, OPERON 2002 Z. Sendecka, E. Szedzianis: Biologia, OPERON 2009 K. Stypińska: Biologia Vademecum, GREG 2006 I. Jarosz: Repetytorium Gimnazjalisty, Biologia, Zielona Sowa 2008 Literatura dla ucznia: Podręcznik Barbary Klimuszko: Biologia, Żak, Warszawa 1999 Wyniki analizy moczu własne lub z rodziny Zeszyt

3 Tok lekcji: 1.Faza przygotowawcza: przywitanie uczniów sprawdzenie listy obecności podanie nowego tematu zapoznanie uczniów z tokiem lekcji. 2. Faza realizacyjna: Nauczyciel zadaje pytanie do uczniów: po co jemy? Uczniowie pracują metodą burzy mózgów. Odpowiedzi zapisują na paskach papieru taśmą klejącą i przypinają do kartonu zawieszonego na tablicy. N prosi dwójkę uczniów o uporządkowanie propozycji klasy, eliminując podobne odpowiedzi i wypowiedzi, które nie niosą żadnej informacji ( np. za duży stopień uogólnienia żeby żyć ). Pozostawione odpowiedzi na tablicy przekonują wszystkich, że jest to czynność bardzo ważna dla funkcjonowania organizmu. N wyjaśnia co nazywamy odżywianiem Te czynności zajmują około 10 minut lekcji. N wyjaśnia, że składniki pokarmowe ze względu na rolę jaką pełnią w organizmie dzielimy na: budulcowe (białka i sole mineralne), energetyczne ( węglowodany i tłuszcze) i regulujące (witaminy i sole mineralne). Następnie nauczyciel dzieli uczniów na 3 grupy. Każda grupa przygotowuje informacje o jednej grupie składników, tj. cukrach, tłuszczach i białkach. zwracając uwagę na następujące zagadnienia: Jaką rolę pełnią dane składniki w organizmie? W jakich produktach znajdują się te składniki? Które z produktów zawierających dany składnik są najbardziej wartościowe? Czym grozi spożywanie nieprawidłowej ilości tych składników? U zapisują te wiadomości w postaci tabelki. N pokazuje wyjaśnia jak ma wyglądać tabela.

4 Po przygotowaniu każda grupa prezentuje wyniki swojej pracy. Po omówieniu przez uczniów cukrów czyli węglowodanów nauczyciel prezentuje foliogram z pełnymi informacjami na temat roli i źródła tego składnika pokarmowego. Druga grupa prezentuje tłuszcze. Po czym nauczyciel przedstawia rolę i źródła tego składnika na foliogramie. Nauczyciel zwraca uwagę na to, co uczniowie wypunktowali oraz uzupełnia dane o te informacje, które nie zostały uwzględnione przez uczniów. Trzecia grupa przedstawia białka. Nauczyciel powtarza czynności jak przy pierwszej i drugiej grupie. U uzupełniają swoje notatki o te podane przez nauczyciela. Ta część lekcji zajmuje około 25 minut. 3. Faza podsumowująca: Nauczyciel dokonuje podsumowania i utrwalenia zdobytej wiedzy przez uczniów. Nauczyciel zadaje i wyjaśnia pracę domową. Praca domowa napisz jakie posiłki jadłeś w ciągu dnia, co się na nie składało i w jakiej ilości? Ta część lekcji zajmuje około 10 minut. Notatka: Składniki pokarmowe i ich rola w organizmie Składnik Rola w organizmie człowieka Źródło Cukry główne źródło energii w organizmie Glukoza (cukier prosty) Skrobia (materiał zapasowy roślin) Błonnik (czyli celuloza) Glikogen główny materiał energetyczny źródło glukozy zmniejszanie wchłaniania cholesterolu i tłuszczów nasyconych, ułatwia przechodzenie treści pokarmowej przez jelita łatwo dostępne źródło energii zmagazynowanej w składnik innych cukrów pieczywa, kasze, ryż suszone brzoskwinie, śliwki, otręby, migdały, rodzynki, graham, szpinak, groch nadmiar glukozy we krwi w wątrobie zamieniany w

5 wątrobie i mięśniach glikogen Tłuszcze zapasowy materiał energetyczny Tłuszcze nasycone (głównie tłuszcze zwierzęce) Tłuszcze nienasycone podnoszą poziom cholesterolu we krwi, składnik tkanki tłuszczowej obniżają poziom cholesterolu i zapobiegają miażdżycy mięso i tłuste przetwory mięsne, tłusty ser, pełnotłuste mleko, słonina, czekolada oleje roślinne i niektóre margaryny Białko składnik budulcowy komórek i płynów tkankowych Białka zwierzęce Białka roślinne pełnowartościowe źródło aminokwasów niepełnowartościowe źródło aminokwasów ser żółty, ser biały, mleko w proszku, wołowina, kiełbasa, cielęcina, wątroba, kurczak, jaja, mleko soja, groch, fasola, kasza gryczana, kasza jęczmienna, chleb żytni, kalafior, ziemniaki Temat: Składniki pokarmowe i ich rola w organizmie, (ciąg dalszy). Cele, metody, formy i środki takie jak na poprzedniej lekcji. Tok lekcji: 1.Faza przygotowawcza: przywitanie uczniów sprawdzenie listy obecności podanie nowego tematu zapoznanie uczniów z tokiem lekcji. 2. Faza realizacyjna: - Nauczyciel poprzez zadawanie pytań nawiązuje do lekcji poprzedniej, np.:

6 Na jakie grupy dzielimy składniki pokarmowe ze względu na rolę jaką pełnią w organizmie? W jakich artykułach spożywczych występują białka, cukry i tłuszcze? Jaką rolę w organizmie spełniają białka, cukry i tłuszcze? Jakie znaczenie ma błonnik dla organizmu człowieka? N podsumowuje zdobyte do tej pory wiadomości i przechodzi do nowego tematu, który jest kontynuacja poprzedniego. N tak jak poprzednie dzieli uczniów na trzy grupy. Pierwsza opracowuje sole mineralne. Ze szczególnym zwróceniem uwagi na role i źródło występowania wapnia, fosforu, żelaza, fluoru i kobaltu. Druga grupa ma przygotować objawy niedoboru i źródło występowania witamin rozpuszczalnych w wodzie. Trzecia grupa ma przygotować objawy niedoboru źródło występowania witaminy rozpuszczalne w tłuszczach. Uczniowie wpisują te informacje do tabelki w zeszycie. Po przygotowaniu każda grupa prezentuje swoje dane. Nauczyciel prezentuje foliogram na ekranie i w miarę potrzeby uzupełnia informację uczniów. Uczniowie uzupełniają swoje notatki o informacje podane przez nauczyciela. 3. Faza podsumowująca N podsumowuje i utrwala zdobytą wiedzę przez uczniów. Nauczyciel zadaje i wyjaśnia pracę domową. Praca domowa napisz - czy unikanie surówek jest zasadne? Jeżeli nie, to dlaczego? Ta część lekcji zajmuje około 10 minut. Notatka: Składniki pokarmowe i ich rola w organizmie Składnik Rola w organizmie człowieka Źródło

7 Sole mineralne składnik regulujący i budulcowy (wybrane przykłady) Wapń składnik kości i zębów mleko i jego przetwory Fosfor składnik kości i kwasów nukleinowych, niezbędny do prawidłowego funkcjonowania tkanki nerwowej ryby, mleko, mięso Żelazo składnik hemoglobiny mięso (głównie wątroba), orzechy, żółtka jaj, rośliny strączkowe Fluor zabezpiecza zęby przed próchnicą nadmiar i niedobór szkodliwy ryby morskie Kobalt niezbędny w produkcji czerwonych krwinek mięso i jaja Składniki pokarmowe i ich rola w organizmie Składnik Rola w organizmie człowieka Źródło Witaminy rozpuszczalne w wodzie składnik regulujący B1 choroba beri-beri, nerwowość, łatwe przemęczanie się, złe chleb ciemny, kiełki i zarodki pszenicy, drożdże, rośliny strączkowe, orzechy, kasza

8 B2 B6 samopoczucie, słaba pamięć, kłopoty z koncentracją uwagi anemia, zahamowanie wzrostu, choroby oczu (swędzenie), skóry (łojotok, zajady) podatność na depresję, zatrzymywanie wody w organizmie, choroby skóry (łojotok), nerwowość gryczana, rodzynki, koperek, mleko, wątroba, mięso drożdże, ser biały, mleko, wątroba, jaja, kiełki pszenicy, pieczarki kiełki pszenicy, ryż, chleb ciemny, jabłka, maliny, drożdże, orzechy, kasza gryczana, fasola B12 anemia, ogólne osłabienie, zmęczenie, kłopoty z żołądkiem wątroba, mięso, drożdże, ryby, mleko, żółtka jaj C szkorbut (gnilec), krwawienieowoce róż, porzeczki, dziąseł, trudne gojenie się maliny, truskawki, natka ran, obniżona odporność pietruszki, koperek, papryka, organizmu chrzan, kapusta, owoce cytrusowe, ziemniaki Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach składnik regulujący A D E K sucha, swędząca skóra, ślepota zmierzchowa (tzw. kurza ślepota), zahamowanie wzrostu krzywica u dzieci, łatwość złamań kości u dorosłych zmniejsza zużycie tlenu przez tkanki, zwiększa odporność ustroju na niedotlenienie uczestniczy w krzepnięciu krwi tran, jaja, pomidory, marchew, brukselka ogrodowa, mleko i produkty mleczne tran, jaja, ryby (śledź, łosoś), masło, grzyby, mleko kiełki zbóż, jaja, oleje roślinne, sałata, orzechy kapusta, szpinak Opracowała: Iwona Wiśniewska

9 Literka.pl Literka.pl