Wykaz podstawowej literatury str. 33. Część pierwsza CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA PRAWA PRYWATNEGO

Transkrypt

1 Spis treści Wykaz skrótów str. 29 Wykaz podstawowej literatury str. 33 Wstęp str. 35 Część pierwsza CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA PRAWA PRYWATNEGO Rozdział I Prawo prywatne jako gałąź prawa o kooperacyjnej (niewładczej) metodzie regulacji stosunków społecznych str Pojęcie str Geneza i ewolucja prawa prywatnego str Cel (funkcja ochronna) prawa prywatnego str Podmioty prawa prywatnego str Przedmiot ochrony prawa prywatnego str Kooperacyjna (niewładcza) metoda regulacji (normowania) relacji w sferze prywatnych interesów jako dominujące (rozłączne) kryterium odrębności prawa prywatnego w ramach systemu prawnego str Zakres prawa prywatnego str Podstawowe kryterium str Ogólne prawo prywatne str Szczególne materialne prawo prywatne str Szczególne działy prawa formalnego o funkcjach służebnych wobec materialnego prawa prywatnego. str Postępowanie cywilne str Prawo prywatne międzynarodowe str Publicyzacja prawa prywatnego i jej granice. str Podstawowe zasady prawa prywatnego str Pojęcie str Funkcje zasad prawa prywatnego str Katalog podstawowych zasad prawa prywatnego str Zasada autonomii woli str Zasada bezpieczeństwa obrotu prawnego str Zasada równego traktowania podmiotów prywatnych str Zasada słuszności str Zasada efektywności str Metody usuwania kolizji zasad w prawie prywatnym str Źródła prawa prywatnego str Pojęcie i rodzaje str Internacjonalizacja (europeizacja) krajowego prawa prywatnego jako efekt wielości ośrodków prawotwórczych (tzw. multicentryczność) w czasach globalnych przemian str Różnorodność źródeł prawa prywatnego str Stanowione źródła prawa prywatnego str Konstytucja RP jako źródło prawa prywatnego str Ratyfikowane umowy międzynarodowe str Prawo Unii Europejskiej str Kodeks cywilny jako wiodąca ustawa prawa prywatnego str Ustawy prywatnoprawne o charakterze kompleksowym (szczególnym wobec kodeksu cywilnego) str Akty wykonawcze str Akty prawa miejscowego str Funkcjonalne źródła prawa prywatnego, czyli nakaz uwzględniania

2 kontekstu społecznego (sytuacyjnego) w procesie stosowania prawa str Zwyczaje i prawo zwyczajowe str Zwyczaje str Prawo zwyczajowe str Klauzule generalne o charakterze słusznościowym str Ogólne warunki umów (wzorce umów) str Rola orzecznictwa sądowego str Rola doktryny prawniczej (nauki prawa) str Zasięg przestrzenny norm prawa prywatnego str Związek norm prawa prywatnego z terytorium państwa str Prawo prywatne międzynarodowe, czyli reguły kolizyjne określające prawo właściwe w prywatnoprawnych stosunkach z podmiotem zagranicznym str Prawo prywatne międzynarodowe jako podstawa usuwania kolizji norm prawa prywatnego w cyberprzestrzeni str Europejskie dążenia do wspólnego prawa prywatnego (ius commune europeum privatum), czyli podstawowe sposoby harmonizacji i unifikacji prawa prywatnego w ramach Unii Europejskiej str Prawo unijne (wspólnotowe) jako integralny składnik krajowego prawa prywatnego str Harmonizacja krajowego prawa prywatnego z prawem UE jako podstawowy sposób ujednolicania prawa prywatnego str Pojęcie harmonizacji na tle unifikacji str Wspólny (jednolity) europejski rynek jako cel społeczno-ekonomiczny harmonizacji (unifikacji) prawa prywatnego str Instrumenty legislacyjne harmonizacji (unifikacji) str Podstawy prawne harmonizacji (unifikacji) prawa prywatnego w UE str Harmonizacja (unifikacja) selektywna (sektorowa) prawa prywatnego w państwach członkowskich UE str Dyrektywa jako podstawowy instrument selektywnej harmonizacji krajowego prawa prywatnego z prawem UE str Rozporządzenie jako środek unifikacji wybranych zagadnień prawa prywatnego str Stan i perspektywy systemowej unifikacji prawa prywatnego w UE str Podstawowe nurty dyskusji o nowym europejskim prawie prywatnym str Wizja unifikacji prawa prywatnego (prawa umów) w polityce legislacyjnej organów UE str Wspólne zasady prawa (reguły) jako podstawa stopniowej unifikacji (kodyfikacji) prawa prywatnego (prawa umów) w ramach UE str Kodyfikacja jako metoda unifikacji prawa prywatnego w Europie str Kodyfikacja w stylu kontynentalnym jako technika unifikacji prawa prywatnego w skali europejskiej str Konsolidacja, czyli kodyfikacja w stylu anglosaskim, jako metoda unifikacji prawa prywatnego w skali europejskiej str Projekt wspólnego systemu odniesienia (Draft Common Frame of Reference) jako podstawa europejskiej strategii unifikacji prawa prywatnego według anglosaskich wzorów str Projekt wspólnego systemu odniesienia (DCFR) a krajowe kodeksy prawa cywilnego str Tradycje prawne stanowiące punkt odniesienia w procesie unifikacji prawa prywatnego w Europie str Prawo anglosaskie (common law tradition) jako system odniesień w procesie unifikacji prawa prywatnego str Prawo rzymskie jako pośredni system odniesienia w procesie unifikacji prawa prywatnego w Europie str Prawotwórcza rola orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE str Unifikacja drogą przywrócenia jedności nauce prawa prywatnego w Europie str. 122

3 7.8. Unifikacja prawa prywatnego przez edukację prawniczą str. 122 Rozdział II Prawo podmiotowe jako podstawa konstrukcyjna prawa prywatnego str Pojęcie prawa podmiotowego str Prawo prywatne jako system praw podmiotowych str Prawo podmiotowe według koncepcji umiarkowanego (miękkiego) pozytywizmu, czyli współczesne spojrzenie teoretyczne na tradycyjną konstrukcję prawną str Prawo podmiotowe w wymiarze techniczno-prawnym, czyli funkcjonalna wiązka uprawnień przysługujących podmiotom prawa prywatnego (osobom fizycznym oraz osobom prawnym) str Prywatne prawo podmiotowe a stosunek prawny str Definicja prywatnego prawa podmiotowego str Normatywne typy uprawnień stanowiących tworzywo praw podmiotowych str Pojęcie uprawnienia str Roszczenia str Uprawnienia władcze (bezpośrednie) str Uprawnienia kształtujące str Zarzuty str Podstawowa klasyfikacja praw podmiotowych str Rodzaj chronionego interesu prywatnego jako podstawowe kryterium podziału praw podmiotowych str Prawa podmiotowe majątkowe i niemajątkowe jako klasyfikacja podstawowa nawiązująca do rodzaju chronionego interesu prywatnego str Kryterium rozróżnienia praw majątkowych i niemajątkowych str Ochrona interesu ekonomicznego uprawnionego jako podstawa wyróżnienia katalogu praw majątkowych str Ochrona interesów niemajątkowych (osobistych) jako podstawa praw niemajątkowych str Klasyfikacja komplementarna praw podmiotowych wobec podziału na prawa majątkowe i niemajątkowe str Prawa podmiotowe bezwzględne i względne str Prawa przenoszalne (zbywalne) i nieprzenoszalne (niezbywalne) str Prawa podmiotowe zależne (związane i akcesoryjne) str Prawa podmiotowe definitywne i tymczasowe (ekspektatywy) str Założenia ogólne nabycia i utraty prawa podmiotowego str Pojęcie i sposoby nabycia prawa podmiotowego str Nabycie pierwotne i pochodne str Nabycie pierwotne str Nabycie pochodne str Nabycie pochodne pod tytułem szczególnym (sukcesja singularna) i ogólnym (sukcesja uniwersalna) str Utrata prawa podmiotowego str Wykonywanie prawa podmiotowego str Pojęcie str Konstrukcja nadużycia prywatnego prawa podmiotowego, czyli zakaz wykonywania praw podmiotowych w sposób sprzeczny z ich celem (przeznaczeniem) i regułami słuszności (normami moralnymi) str Kolizja praw podmiotowych str Sądowa ochrona prywatnych praw podmiotowych str. 158 Rozdział III Prawo prywatne w procesie sądowego stosowania, czyli podstawy sprawiedliwego (słusznego) rozstrzygania sporów o prywatne prawa

4 podmiotowe str Pojęcie sądowego stosowania prawa prywatnego str Istota str Podstawowe fazy decyzyjnego modelu sądowego stosowania prawa str Ustalenie stanu faktycznego sprawy str Pojęcie faktu str Ciężar dowodu str Ograniczenia dowodowe w sprawach cywilnych (dowody niedopuszczalne) str Teoria swobodnej oceny dowodów str Domniemania faktyczne, czyli wnioskowanie z faktów o faktach str Domniemania prawne, czyli wnioskowanie z norm prawnych o faktach str Domniemanie dobrej wiary jako tradycyjne domniemanie prawne str Obrona pozwanego str Ustalenie obowiązującej normy prawnej potrzebnej do rozstrzygnięcia sprawy cywilnej, czyli "szlachetny sen" o obiektywnej wykładni tekstu prawnego str Wykładnia (interpretacja) przepisów prawnych (tekstu prawnego) jako zobiektywizowany proces ustalenia normy prawnej (normy postępowania) str Reguły semantyczne (językowe) str Reguły systemowe str Reguły logiki prawniczej, czyli wnioskowanie (inferowanie) z norm o normach str Reguły funkcjonalne i celowościowe str Wykładnia prawa krajowego w związku z prawem unijnym str Zasada pierwszeństwa prawa unijnego wobec prawa krajowego jako dyrektywa systemowa str Udział sądów krajowych w wykładni prawa unijnego str Reguły wykładni przepisów prawa unijnego stosowane przez TSUE str Wyniki wykładni przepisów prawa prywatnego dla potrzeb rozpatrywanej sprawy str Subsumpcja ustalonego stanu faktycznego pod właściwą normę prawną (generalną i abstrakcyjną), czyli przyporządkowanie elementów stanu faktycznego do ustalonych przez sąd przesłanek roszczenia (powództwa) po przeprowadzeniu dyskursu między uczestnikami procesu sądowego str Pojęcie subsumpcji str Orzeczenia sądowe str Rodzaje str Wykonanie str Postępowanie odwoławcze str Dyskursywne uzasadnienie orzeczenia sądowego jako europejski standard prawny str Odpowiedzialność cywilna sędziego str Nadzór judykacyjny str Alternatywne wobec postępowania sądowego metody rozwiązywania sporów o prawa podmiotowe str. 193 Część druga PODMIOTY PRAWA PRYWATNEGO Rozdział IV Osoby fizyczne str Pojęcie podmiotowości prawnej osoby fizycznej str. 197

5 2. Gwarancje realizacji podmiotowości prawnej osoby fizycznej str Stan cywilny jako wyraz tożsamości osoby fizycznej str Pojęcie stanu cywilnego str Publiczne rejestry stanu cywilnego jako przejaw bezpieczeństwa obrotu prawnego str Kompetencje kierownika urzędu stanu cywilnego w sferze realizacji prywatnych praw podmiotowych str Stan osobisty człowieka str Nazwisko i imię str Płeć biologiczna (sex) i kulturowa (gender) str Wiek str Stan zdrowia psychicznego str Stan rodzinny str Miejsce zamieszkania (domicilum) str Funkcja str Pojęcie prawne zamieszkania str Miejsce zamieszkania dzieci lub podopiecznych str Ochrona prawna prywatności (dóbr osobistych) osób fizycznych str Przesłanki ochrony prywatności (dóbr osobistych) w społeczeństwie informacyjnym str Pojęcie prywatności (dóbr osobistych) str Podstawy prawne str Pluralistyczna czy monistyczna koncepcja ochrony prawnej prywatności (dóbr osobistych)? str Podstawowe sfery (typy) prywatności str Przesłanki prawne ochrony prywatności (dóbr osobistych) str Bezprawność zachowania naruszyciela prawa do prywatności (osobistych praw podmiotowych) jako podstawowa przesłanka niemajątkowej odpowiedzialności z tytułu jej naruszenia str Ograniczenia ochrony prawa do prywatności, czyli typowe okoliczności wyłączające bezprawność str Działanie w ramach porządku prawnego (na podstawie ustawy) str Zgoda uprawnionego str Działanie w ramach wykonywania prawa podmiotowego (w warunkach niewskazujących na jego nadużycie) str Działania w obronie uzasadnionego (przeważającego) interesu społecznego (publicznego) lub prywatnego w zakresie określonym szczególnymi przepisami prawnymi (regułą proporcjonalności) str Środki ochrony prawnej str Rodzaje środków prawnych str Ochrona niemajątkowa (prewencyjna) prywatności (dóbr osobistych) str Roszczenie (powództwo) o ustalenie (potwierdzenie) istnienia osobistego prawa podmiotowego str Roszczenie (powództwo) o zaniechanie naruszeń str Roszczenie (powództwo) o usunięcie niemajątkowych skutków naruszeń dobra osobistego (prawa podmiotowego) str Ochrona majątkowa str Roszczenie o słuszne zadośćuczynienie pieniężne lub zapłatę na wskazany cel społeczny jako sposób naprawienia (wyrównania) szkody niemajątkowej (krzywdy moralnej) str Roszczenie o naprawienie pełnej szkody majątkowej str Roszczenie o wydanie bezpodstawnie uzyskanych korzyści przez naruszyciela dóbr osobistych (bezpodstawne wzbogacenie) str Roszczenie z tytułu niedozwolonego prowadzenia cudzych spraw bez zlecenia (wbrew woli uprawnionego) jako środek kompensacji szkody majątkowej str Uzupełniająca ochrona prywatności str Zdolność prawna jako prywatnoprawny wyraz podmiotowości prawnej

6 człowieka str Pojęcie str Urodzenie żywe jako początek zdolności prawnej osoby fizycznej str Czy nasciturus ma zdolność prawną? str Zdolność osoby fizycznej do czynności prawnych jako sposób realizacji zdolności prawnej str Zdolność prawna a ogólna zdolność do działań prawnych str Pojęcie zdolności osoby fizycznej do czynności prawnych (składania oświadczeń woli) str Zakres zdolności do czynności prawnych osób fizycznych str Brak zdolności do czynności prawnych str Skutki prawne braku zdolności do czynności prawnych str Ograniczona zdolność do czynności prawnych jako konstrukcja chroniąca interesy małoletnich lub ubezwłasnowolnionych częściowo str Skutki prawne ograniczonej zdolności do czynności prawnych str Pełna zdolność do czynności prawnych str Ustanie podmiotowości prawnej osoby fizycznej str Śmierć jako kres osoby fizycznej str Akt zgonu jako dokument śmierci człowieka str Sądowe stwierdzenie zgonu jako podstawa sporządzenia aktu zgonu str Sądowe uznanie osoby zaginionej za zmarłą str Pojęcie str Przesłanki uznania za zmarłego str Postępowanie w sprawach o uznanie za zmarłego str Skutki uznania za zmarłego str Uchylenie postanowienia o uznaniu za zmarłego str. 265 Rozdział V Osoby prawne str Podstawowe założenia konstrukcji osób prawnych jako podmiotów prawa prywatnego str Pojęcie osoby prawnej str Geneza osób prawnych str Istota osoby prawnej w ujęciu teoretycznym str Funkcje osoby prawnej str Metoda formalna jako technika konstruowania osób prawnych w krajowym porządku prawnym str Systemy tworzenia osób prawnych str Katalog str System rejestracyjny str System rejestracyjno-koncesyjny str System aktów organów państwa str Osoba prawna w organizacji str Wpis do rejestru str Zdolność prawna, zdolność do czynności prawnych i odpowiedzialność osób prawnych za zobowiązania str Zdolność prawna str Zdolność do czynności prawnych str Odpowiedzialność osoby prawnej za zobowiązania str Odpowiedzialność osób prawnych za zobowiązania (całym swym majątkiem) z ograniczeniem odpowiedzialności członków (wspólników) do wysokości wniesionych udziałów (wkładów) jako zasada konstrukcyjna osób prawnych str Nadużycie formy osoby prawnej (spółki kapitałowej), czyli przełamywanie zasady nieodpowiedzialności majątkowej (osobistej) jej członków (wspólników) za zobowiązania tej osoby prawnej str Subsydiarna odpowiedzialność członków (wspólników) osoby prawnej za jej zobowiązania str. 279

7 Osoby prawne o subsydiarnej odpowiedzialności członków (wspólników) za zobowiązania jako odmiana osoby prawnej str Tożsamość, czyli indywidualizacja osoby prawnej w obrocie str Nazwa str Siedziba str Ochrona dóbr osobistych osób prawnych str Szczególny katalog dóbr osobistych osób prawnych str Środki ochrony dóbr osobistych osób prawnych str Ustrój osoby prawnej str Statut jako regulator organizacji i sposobu działania osób prawnych str Organy osoby prawnej str System organów osoby prawnej jako jej przedstawicieli organizacyjnych (ustawowych) str Sposób składania oświadczeń woli przez organy osób prawnych str Zakaz dokonywania przez organ osoby prawnej czynności prawnych "z samym sobą" str Organ rzekomy (fałszywy) osoby prawnej str Składanie oświadczeń woli przez osoby prawne za pośrednictwem przedstawicieli umownych (pełnomocników i prokurentów) lub przedstawicieli ustawowych (kuratorów) str Typy osób prawnych str Kryteria wyróżnienia str Osoby prawa publicznego i prawa prywatnego str Państwowe i komunalne osoby prawne str Skarb Państwa jako osoba prawna uosabiająca państwo w obrocie prywatnoprawnym str Przedsiębiorstwa państwowe oraz inne osoby prawne prawa publicznego str Terytorialno-samorządowe osoby prawne str Gospodarcze (handlowe) i niegospodarcze (niehandlowe) osoby prawne str Korporacje i fundacje str Kościelne (wyznaniowe) osoby prawne str Ustanie podmiotowości prawnej osoby prawnej str. 303 Rozdział VI Podmioty funkcjonalne, czyli osoby fizyczne i osoby prawne pełniące szczególne funkcje w obrocie prywatnoprawnym str Pojęcie podmiotu funkcjonalnego str Przedsiębiorcy i konsumenci str Pojęcie prawne przedsiębiorcy str Zakres podmiotowy pojęcia przedsiębiorcy str Zakres funkcjonalny pojęcia przedsiębiorcy str Kryterium podmiotowo-funkcjonalne, czyli prowadzenie działalności gospodarczej (zawodowej) "we własnym imieniu" str Obowiązki przedsiębiorcy str Firma jako nazwa identyfikująca przedsiębiorcę str Pojęcie prawne firmy str Konstrukcja firmy (nazwy) str Firma (nazwa) w obrocie prawnym str Ochrona prawa do firmy (nazwy) str Pojęcie prawne konsumenta str Podstawowe instrumenty silniejszej ochrony prawnej konsumenta jako słabszej strony umowy str Pracodawcy i pracownicy str Pojęcie prawne pracodawcy str Pojęcie prawne pracownika str Przedstawiciele ustawowi i umowni (pełnomocnicy) podmiotów prywatnych

8 str Pojęcie przedstawicielstwa (reprezentacji) podmiotów prywatnych str Rodzaje przedstawicieli str Przedstawiciele ustawowi str Ograniczony krąg przedstawicieli ustawowych str Rodzice str Opiekun str Kurator str Doradca tymczasowy str Przedstawiciele umowni, czyli pełnomocnicy str Pełnomocnik zwykły str Udzielenie pełnomocnictwa str Pełnomocnictwo substytucyjne, czyli ustanowienie przez pełnomocnika dalszych pełnomocników dla mocodawcy str Typy pełnomocnictw zwykłych str Zakaz dokonywania przez pełnomocnika czynności "z samym sobą" str Pełnomocnik rzekomy (falsus procurator) str Nadużycie umocowania str Wygaśnięcie pełnomocnictwa zwykłego str Pełnomocnik handlowy str Pojęcie str Domniemany pełnomocnik handlowy, czyli osoba czynna w lokalu przedsiębiorstwa str Prokurent jako pełnomocnik handlowy "przedsiębiorcy rejestrowego" str Pojęcie prokury str Udzielenie prokury str Status prokurenta str Ustawowy zakres umocowania prokurenta do reprezentowania przedsiębiorcy str Zakaz ograniczania ustawowego zakresu umocowania prokurenta str Szczególne rodzaje prokury jako wyjątki od zakazu ograniczania zakresu umocowania prokurenta str Wygaśnięcie prokury str Pełnomocnicy procesowi str. 347 Część trzecia DOBRA PRAWNE JAKO PRZEDMIOT PRYWATNYCH PRAW PODMIOTOWYCH Rozdział VII Dobra niematerialne str Pojęcie dobra prawnie chronionego str Podstawowe typy dóbr niematerialnych str Dobra osobiste str Dobra o charakterze intelektualnym str Pojęcie str Podstawowe rodzaje dóbr o charakterze intelektualnym str Utwory jako dzieła twórcze stanowiące przedmiot podmiotowych praw autorskich o charakterze bezwzględnym str Dobra prawne o przemysłowym zastosowaniu, chronione prawami podmiotowymi typu prawnorzeczowego (własnościowego) str Dobra informacyjne świadczone bezpośrednio (online) w elektronicznym obrocie gospodarczym jako dobra intelektualne chronione prawami podmiotowymi o charakterze własnościowym str. 364

9 Pieniądze str Papiery wartościowe str. 368 Rozdział VIII Dobra o charakterze materialnym str Zorganizowane masy majątkowe jako samodzielne dobra w obrocie prawnym str Pojęcie prawne majątku str Przedsiębiorstwo jako dobro prawne chronione prawem podmiotowym o charakterze rzeczowym str Gospodarstwo rolne jako rodzaj przedsiębiorstwa rolnika str Forma zbycia przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego str Solidarna odpowiedzialność nabywcy ze zbywcą za długi związane z przedsiębiorstwem lub gospodarstwem rolnym str Pojęcie prawne rzeczy str Klasyfikacja rzeczy str Rzeczy w obrocie (res in commercio) oraz rzeczy wyłączone z obrotu (res extra commercium) str Rzeczy istniejące i rzeczy przyszłe (emptio rei separatae) str Rzeczy oznaczone co do gatunku (rodzajowo) i co do tożsamości (indywidualnie) str Rzeczy ruchome i nieruchome str Kryteria prawne podziału str Nieruchomości gruntowe, czyli grunty str Nieruchomości budynkowe, czyli budynki str Części budynków, czyli lokale str Wpis do księgi wieczystej jako podstawa wyodrębnienia nieruchomości pod względem prawnym str Części składowe rzeczy str Przynależność rzeczy str Pożytki str Dobra materialne o szczególnym charakterze, czyli niebędące rzeczami w rozumieniu prawnym str Podstawowe cechy str Zwierzęta w stanie wolnym str Kopaliny str Wody w stanie naturalnym str. 393 Część czwarta CZYNNOŚĆ PRAWNA JAKO KONTYNENTALNA KONSTRUKCJA SŁUŻĄCA REALIZACJI AUTONOMII WOLI W RAMACH PORZĄDKU PRAWNEGO Rozdział IX Charakterystyka ogólna czynności prawnej (oświadczenia woli) jako zdarzenia prawnego str Pojęcie i klasyfikacja zdarzeń prywatnoprawnych str Pojęcie str Klasyfikacja zdarzeń prywatnoprawnych str Czynność prawna jako instrument realizacji autonomii prywatnej str Geneza str Funkcje czynności prawnej str Podstawy prawne str Definicja czynności prawnej str Oświadczenie woli jako fundament czynności prawnej str Pojęcie oświadczenia woli str Milczenie jako oświadczenie woli str. 407

10 3.3. Oświadczenia woli w postaci elektronicznej str Sposób składania oświadczeń woli str Oznaczenie adresata oświadczenia woli jako podstawa podziału oświadczeń woli str Chwila złożenia oświadczenia woli skierowanego do adresata str Chwila złożenia oświadczenia woli drogą elektroniczną str Odwołanie (wycofanie) oświadczenia woli str Zastępcze oświadczenie woli str Ramy prawne swobody kształtowania treści czynności prawnych str Oświadczenie woli jako podstawowy czynnik kształtujący treść czynności prawnej str Natura regulowanych stosunków prawnych jako podstawa zróżnicowania zakresu swobody stron w kształtowaniu treści czynności prawnych str Ograniczenia swobody stron w kształtowaniu treści czynności prawnych str Zakaz dokonywania czynności prawnych sprzecznych z ustawą str Zakaz dokonywania czynności prawnych mających na celu obejście ustawy (omijanie prawa) str Niedopuszczalność dokonywania czynności prawnych sprzecznych z zasadami współżycia społecznego str Postanowienia umowne sprzeczne z właściwością (naturą) stosunku prawnego str Obiektywna niemożliwość świadczenia jako ograniczenie swobody kształtowania treści umowy str Konsekwencje prawne naruszenia zakazów ograniczających swobodę kształtowania treści czynności prawnej str Podstawowe składniki treści czynności prawnej str Tradycyjne typy postanowień tworzących treść czynności prawnych str Essentialia negotii, czyli postanowienia obiektywnie (przedmiotowo) istotne str Accidentalia negotii, czyli postanowienia subiektywnie (podmiotowo) istotne o charakterze dodatkowym str Naturalia negotii, czyli postanowienia nieistotne (przedmiotowo i podmiotowo) str Warunek i termin jako podmiotowo istotne zastrzeżenia umowne str Warunek (conditio) str Pojęcie prawne str Typy warunków str Skutki prawne zastrzeżenia warunku str Termin str Pojęcie prawne terminu str Obliczanie terminów str Klasyfikacja ogólna czynności prawnych str Czynności prawne między żyjącymi (inter vivos) i na wypadek śmierci (mortis causa) str Czynności prawne wielostronne, dwustronne i jednostronne str Czynności prawne konsensualne i realne str Czynności prawne zobowiązujące, rozporządzające i o podwójnym skutku str Czynności prawne przysparzające i niebędące przysporzeniem str Czynności prawne kauzalne (przyczynowe) i abstrakcyjne (oderwane od przyczyny prawnej) str Czynności prawne odpłatne i nieodpłatne str Czynności prawne upoważniające i powiernicze str. 438 Rozdział X Forma oświadczenia woli str Pojęcie formy oświadczenia woli jako źródło bezpieczeństwa obrotu

11 (pewności prawa) str Zakres swobody formy oświadczenia woli str Zasada swobody formy str Oświadczenia woli składane ustnie, czyli bez utrwalenia w dokumencie str Oświadczenia woli wyraźne str Oświadczenia woli dorozumiane str Potwierdzenie nieformalnie zawartej umowy przez profesjonalistów str Potwierdzenie ustnie lub elektronicznie zawartej umowy z konsumentem lub z pracownikiem str Formy szczególne oświadczenia woli jako przejaw ograniczenia swobody formy na rzecz bezpieczeństwa obrotu str Podstawowe typy form szczególnych oświadczenia woli str Szczególne postacie formy pisemnej oświadczeń woli str Zwykła forma pisemna str Przesłanki ustawowe zachowania zwykłej formy pisemnej str Pojęcie prawne dokumentu pisemnego str Język dokumentu str Pojęcie prawne podpisu własnoręcznego jako graficznego znaku tożsamości str Formy zastępcze podpisu własnoręcznego str Zwykła forma pisemna przewidziana dla określonych rodzajów czynności prawnej (tzw. forma autonomiczna) str Kwalifikowane formy pisemne (dokumenty urzędowe) str Akt notarialny jako dokument urzędowy str Forma pisemna z urzędowo poświadczonym podpisem własnoręcznym str Forma pisemna z urzędowym poświadczeniem daty, czyli dokument z datą pewną str Forma pochodna (następcza) czynności prawnych str Elektroniczna forma oświadczeń woli jako alternatywa dla formy pisemnej str Pojęcie str Odrębność formy elektronicznej wobec formy pisemnej str Opatrzenie elektronicznego oświadczenia woli (danych elektronicznych) podpisem elektronicznym jako konstytutywna przesłanka dokumentu elektronicznego str Pojęcie dokumentu elektronicznego str Pojęcie prawne podpisu elektronicznego str Technika składania bezpiecznego (kwalifikowanego) podpisu elektronicznego (cyfrowego) str Zakres zastosowania formy elektronicznej, czyli ekwiwalentność tej formy wobec formy pisemnej str Forma dokumentowa (tekstowa) jako odmiana formy pisemnej o mniejszym stopniu sformalizowania i niższej mocy dowodowej str Forma elektroniczna jako ekwiwalent zwykłej formy pisemnej str Forma elektroniczna a autonomiczne formy pisemne str "Znakowanie czasem" dokumentu elektronicznego (podpisu elektronicznego) jako ekwiwalent formy pisemnej z datą pewną str Forma elektroniczna a akt notarialny str Skutki prawne (sankcje) niezachowania właściwej formy prawnej przewidzianej przez ustawę lub przez strony str Podstawowe rodzaje formy pisemnej pod kątem skutków prawnych jej niezachowania str Powiązanie rodzaju form czynności prawnych z rygorem prawnym ich niezachowania str Skutki niedochowania formy ad solemnitatem str Skutki prawne niezachowania formy ad eventum str Niezachowanie formy ad probationem str. 482

12 5.6. Publicznoprawne skutki naruszenia wymogów formalnych str. 484 Rozdział XI Procedury zawierania umów str Ogólne reguły zawierania umów str Modelowe procedury zawierania umów str Charakterystyka ogólna procedur zawierania umów str Procedura negocjacyjna str Istota prawna negocjacji str Zaproszenie do negocjacji str Przedkontraktowy obowiązek informacyjny przedsiębiorcy wobec konsumenta jako oświadczenie wiedzy umacniające zaufanie w procesie zawierania umów str List intencyjny jako porozumienie umacniające zaufanie (wiarygodność) w procesie negocjacji str Obowiązek prawny uczciwego (lojalnego) prowadzenia negocjacji str Odpowiedzialność za szkodę w stadium przedkontraktowym spowodowaną zawinionym naruszeniem obowiązku lojalności (dobrej wiary) w trakcie negocjacji, czyli wina w kontraktowaniu (culpa in contrahendo) str Ochrona prawna tajemnic handlowych w procesie negocjacji str Złożenie przez strony negocjujące zgodnych oświadczeń woli obejmujących istotne elementy umowy jako moment zawarcia umowy negocjowanej str Procedura ofertowa zawierania umów str Istota procedury ofertowej str Pojęcie prawne oferty str Podstawowe kryteria str Oświadczenia reklamowe jako elementy oferty str Ogólne reguły interpretacji oferty jako oświadczenia woli str Oferta w postaci elektronicznej str Oferta lub zaproszenie do składania ofert, czyli o "odwróceniu ról na scenie ofertowej" str Związanie oferenta własną ofertą str Koniec stanu związania ofertą str Odwołanie oferty str Przyjęcie oferty str Czas i miejsce zawarcia umowy w trybie ofertowym str Procedura przetargowa zawierania umów str Przetarg i aukcja jako dwie odmiany procedury przetargowej o ofertowej proweniencji str Ogłoszenie przetargu lub aukcji str Wadium jako gwarancja prawidłowego przebiegu postępowania przetargowego (aukcyjnego) str Składanie ofert str Moment zawarcia umowy w ramach przetargu pisemnego str Moment zawarcia umowy w ramach aukcji str Aukcje internetowe str Unieważnienie umowy zawartej w wyniku przetargu lub aukcji str. 519 Rozdział XII Podstawowe reguły interpretacji oświadczeń woli str Pojęcie interpretacji oświadczeń woli na tle wykładni przepisów prawnych w ramach sądowego stosowania prawa str Metody jako zbiór reguł (dyrektyw) interpretacji oświadczeń woli str Obiektywizująca metoda interpretacji oświadczeń woli jako refleks socjologicznych (obiektywnych) koncepcji (teorii) oświadczenia woli str Metoda kombinowana (subiektywno-obiektywna) interpretacji oświadczeń

13 woli str Metoda subiektywno-indywidualna str Metoda obiektywno-normatywna str Reguły interpretacyjne str Klasyfikacja str Ogólne reguły interpretacyjne str Ogólne reguły interpretacyjne dotyczące oświadczeń woli str Wzorzec (test) osoby rozsądnej str Ogólne reguły interpretacji umów str Szczegółowe reguły interpretacji umów str Interpretacja oświadczeń woli wyrażonych w dokumencie prywatnym lub urzędowym str Interpretacja elektronicznych oświadczeń woli str. 536 Rozdział XIII Normatywna konstrukcja wad oświadczeń woli, czyli ochrona prawna zaufania przy dokonywaniu czynności prawnych (zawieraniu umów) str Podstawowe sposoby ochrony zaufania (interesów jednostki) w fazie składania oświadczeń woli (zawierania umów) str Pojęcie prawne wady oświadczenia woli str Ustawowy katalog wad oświadczeń woli str Brak świadomości (swobody), czyli złożenie oświadczenia woli w stanie zaburzeń czynności psychicznych str Pozorność, czyli świadomy brak zamiaru wywołania skutków prawnych str Błąd, czyli obiektywna niezgodność między rzeczywistością a jej odbiciem w świadomości osoby składającej oświadczenie woli str Podstęp jako umyślne wprowadzenie w błąd str Groźba, czyli wymuszenie złożenia oświadczenia woli drogą presji psychicznej str Wyzysk, czyli nadużycie okoliczności towarzyszących złożeniu oświadczenia woli w celu uzyskania rażąco nadmiernej korzyści str Tradycyjna konstrukcja wad oświadczeń woli a przepisy szczególne o ochronie podmiotów prywatnych (konsumentów) przed nieuczciwymi (abuzywnymi) praktykami rynkowymi (zachowaniami) wprowadzającymi w błąd str Tryb uchylania się od skutków prawnych wadliwych oświadczeń woli złożonych pod wpływem błędu, podstępu lub groźby str Zbieg (kolizja) norm o wadach oświadczenia woli w zakresie uchylania się od skutków prawnych wadliwego oświadczenia woli z normami o niewykonaniu lub nienależytym wykonaniu zobowiązania w zakresie rękojmi za wady fizyczne rzeczy str. 564 Rozdział XIV Nieważność jako sankcja wadliwej czynności prawnej, czyli mechanizm kontroli legalności w obrocie prywatnoprawnym str Pojęcie wadliwej czynności prawnej str Podstawowe przyczyny wadliwości str Istota sankcji wadliwych czynności prawnych str Sankcja sędziowska jako wyraz modelu proceduralnego realizującego zasadę proporcjonalnej reakcji na określoną wadliwość czynności prawnej str Typologia sankcji wadliwych czynności prawnych o charakterze proceduralnym str Nieważność (tzw. bezwzględna) skutków czynności prawnej, tj. z mocy prawa (ipso iure) oraz od momentu dokonania czynności prawnej (ab initio) i wobec wszystkich (erga omnes) str Pojęcie str. 575

14 6.2. Przesłanki normatywne nieważności skutków prawnych czynności prawnej str Sprzeczność treści czynności prawnej z ustawą str Sprzeczność czynności prawnej z normami moralnymi (zasadami współżycia społecznego lub dobrymi obyczajami) albo z właściwością stosunku prawnego str Brak zdolności osoby fizycznej do czynności prawnych str Czynność prawna dokonana pod wpływem niektórych wad oświadczenia woli str Niezachowanie formy pisemnej czynności prawnej zastrzeżonej pod rygorem nieważności (ad solemnitatem) str Częściowa nieważność skutków czynności prawnej jako wyraz proporcjonalnej reakcji ustawodawcy na naruszenia prawa str Konwersja nieważnej czynności prawnej w inną czynność prawną odpowiadającą hipotetycznej woli stron jako ograniczenie zakresu sankcji nieważności str Ograniczony zakres konwalidacji nieważnej czynności prawnej str Cechy modelowe sankcji nieważności str Brak zamierzonych skutków prawnych od momentu dokonania czynności prawnej (ex tunc) str Tryb realizacji sankcji nieważności z mocy prawa (ex lege) str Obowiązek uwzględnienia sankcji nieważności w każdym stadium sprawy (sporu) przez sąd z urzędu (ex officio) str Nieważność czynności prawnej erga omnes str Unieważnialność (wzruszalność) skutków prawnych wadliwej czynności prawnej str Pojęcie str Podstawowe cechy sankcji unieważnialności (wzruszalności) str Czynności prawne wzruszalne na mocy pozasądowego oświadczenia woli o charakterze kształtującym str Czynności prawne unieważnialne przed sądem str Terminy prekluzyjne (zawite) ograniczające prawo do unieważnienia (wzruszenia) wadliwej czynności prawnej str Skutki unieważnienia czynności prawnej str Bezskuteczność zawieszona str Pojęcie str Podstawowe cechy str Zakres zastosowania str Skutki braku zgody osoby trzeciej na dokonanie czynności prawnej str Bezskuteczność względna str Pojęcie str Zakres zastosowania str Sankcja bezskuteczności względnej w razie zawarcia tzw. umowy fraudacyjnej, która czyni całkowicie lub częściowo niemożliwym zadośćuczynienie roszczeniu osoby trzeciej str Cel str Przesłanki normatywne str Realizacja uprawnień wierzyciela str Skutki uznania umowy za bezskuteczną wobec powoda str Sankcja bezskuteczności względnej w razie uznania czynności prawnej dłużnika za dokonaną z pokrzywdzeniem wierzycieli (actio pauliana) str Pojęcie str Przesłanki normatywne udzielenia ochrony pauliańskiej str Termin do wniesienia powództwa str Skutki orzeczenia bezskuteczności względnej str. 598

15 Część piąta UPŁYW CZASU JAKO ZDARZENIE PRAWNE STABILIZUJĄCE OBRÓT PRAWNY Rozdział XV Przedawnienie roszczeń str Charakterystyka ogólna przedawnienia jako instytucji prawnej str Rys ogólny str Cele instytucji przedawnienia roszczeń str Przedawnienie na tle konstytucyjnej zasady ochrony praw podmiotowych str Podstawowe typy przedawnienia str Istota prawna przedawnienia roszczeń str Rys prawnoporównawczy str Pojęcie przedawnienia roszczeń w krajowym prawie prywatnym str Istota str Zakres swobody stron w regulowaniu przedawnienia roszczeń str Przedmiot przedawnienia str Rodzaje roszczeń ulegających przedawnieniu str Wyłączenia niektórych roszczeń majątkowych spod oddziaływania cywilnoprawnej instytucji przedawnienia str Zarzut przedawnienia roszczeń str Pojęcie str Zrzeczenie się zarzutu przedawnienia roszczeń str Skutki przedawnienia roszczeń str Charakterystyka ogólna str Wpływ przedawnienia roszczenia głównego na przedawnienie roszczeń ubocznych str Nadużycie zarzutu przedawnienia str Terminy przedawnienia roszczeń str Charakterystyka ogólna str Ogólne terminy przedawnienia roszczeń str Termin trzyletni str Roszczenia związane z profesjonalnym prowadzeniem działalności gospodarczej str Roszczenia o świadczenia okresowe (powtarzalne) str Termin dziesięcioletni str Terminy szczególne str Konstrukcja terminów przedawnienia roszczeń z czynów niedozwolonych (deliktów) str Uwagi ogólne str Terminy przedawnienia deliktowych roszczeń odszkodowawczych w wypadku szkód na mieniu str Przedawnienie roszczeń odszkodowawczych w razie szkód na osobie str Przedawnienie roszczeń odszkodowawczych wynikających ze zbrodni lub z występku str Bieg terminów przedawnienia str Uwagi ogólne str Początek biegu przedawnienia str Wymagalność roszczenia jako początek biegu przedawnienia str Początek biegu przedawnienia roszczeń deliktowych str Początek przedawnienia roszczeń stwierdzonych orzeczeniem sądu str Przerwanie biegu terminu przedawnienia str Pojęcie str Przerwanie biegu przedawnienia przez czynność wierzyciela (uprawnionego) str. 627

16 Przerwanie biegu przedawnienia przez dłużnika (uznanie roszczenia) str Zawieszenie biegu przedawnienia str Charakterystyka ogólna str Zawieszenie biegu przedawnienia spowodowane przyczynami o charakterze rodzinnym str Zawieszenie biegu przedawnienia roszczeń z powodu siły wyższej str Wstrzymanie zakończenia biegu przedawnienia str Zakończenie biegu przedawnienia str. 632 Rozdział XVI Terminy prekluzyjne, czyli zawite str Pojęcie str Przedmiot terminów prekluzyjnych (zawitych) str Podstawowe rodzaje terminów prekluzyjnych (zawitych) str Upływ terminu prekluzyjnego (zawitego) a losy praw powiązanych z prawem głównym str Czy dopuszczalne jest łagodzenie skutków upływu terminu prekluzyjnego (zawitego) przez stosowanie per analogiam przepisów o przerwaniu, zawieszeniu lub wstrzymaniu zakończenia biegu przedawnienia? str Dopuszczalność uchylenia skutków upływu terminu prekluzyjnego (zawitego) przez odwołanie się do konstrukcji nadużycia prawa podmiotowego (art. 5 k.c.) str. 637 Część szósta PODSTAWY SYSTEMU OCHRONY INSTYTUCJONALNEJ PRYWATNYCH PRAW PODMIOTOWYCH Rozdział XVII Ochrona własna prywatnych praw podmiotowych na tle systemu środków instytucjonalno-prawnych str Pojęcie ochrony prywatnych praw podmiotowych str Podstawowe rodzaje ochrony prywatnych praw podmiotowych str Ochrona własna praw podmiotowych w granicach obowiązującego prawa str Pojęcie i rodzaje ochrony własnej str Samoobrona jako ochrona prewencyjna praw podmiotowych przed grożącym niebezpieczeństwem str Pojęcie str Obrona konieczna str Stan wyższej konieczności str Samopomoc jako ochrona naprawcza naruszonego prawa podmiotowego str. 648 Rozdział XVIII Ochrona pozasądowa, czyli alternatywne wobec postępowania sądowego procedury rozwiązywania sporów prywatnoprawnych str Mediacja jako rozwiązywanie sporów drogą negocjacji prowadzących do ugody str Uwagi ogólne str Podstawy prawne str Dopuszczalność mediacji str Rodzaje mediacji str. 655

17 1.5. Czas mediacji str Bezstronność mediatora str Umowa o mediację str Przebieg postępowania mediacyjnego str Poufność mediacji str Odpowiedzialność cywilna mediatora str Zatwierdzenie przez sąd ugody zawartej przed mediatorem str Sąd arbitrażowy (polubowny) str Istota sądownictwa arbitrażowego (polubownego) na tle mediacji str Rodzaje sądownictwa arbitrażowego (polubownego) str Źródła prawa o sądownictwie polubownym (arbitrażu) str Zapis na sąd polubowny, czyli klauzula arbitrażowa, jako podstawa jurysdykcji str Zakres przedmiotowy spraw objętych tzw. zdatnością arbitrażową str Arbitrzy jako sędziowie prywatni str Postępowanie przed sądem arbitrażowym str Orzeczenia sądu polubownego str Ugoda przed sądem polubownym str Współdziałanie między sądem polubownym a sądem powszechnym str Kontrola sądu polubownego przez sąd powszechny str Uznanie lub stwierdzenie wykonalności wyroku sądu polubownego lub ugody przed nim zawartej str Skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego str. 670 Rozdział XIX Ochrona prywatnych praw podmiotowych przed sądem powszechnym (państwowym) str Charakterystyka ogólna ochrony sądowej prywatnych praw podmiotowych str Prawo do sądu powszechnego (państwowego)jako prawo podmiotowe człowieka (jednostki) str Ochrona prywatnych praw podmiotowych przed wyspecjalizowanymi organami sądowymi str Skarga konstytucyjna str Ochrona prywatnych praw podmiotowych w elektronicznym postępowaniu sądowym str Powództwo jako podstawa ochrony prywatnych praw podmiotowych w postępowaniu przed sądem powszechnym (państwowym) str Sprawiedliwość proceduralna jako podstawowa idea współczesnej procedury sądowej str Pojęcie str Jurysdykcja ogólna str Jurysdykcja inherentna sądu str Nadużycie praw procesowych (procedury sądowej) str Dyskursywne (argumentacyjne) ustalenie stanu faktycznego i normy prawnej (konkretnej i indywidualnej) - dyskurs sądowy str. 686 Rozdział XX Ochrona prywatnych praw podmiotowych w postępowaniu przed organami międzynarodowymi str Subsydiarność ochrony prywatnych praw podmiotowych przed organami międzynarodowymi wobec ochrony krajowej str Skarga indywidualna do Komitetu Praw Człowieka w Genewie str Skarga indywidualna do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu str Skarga do Trybunału Sprawiedliwości UE w Luksemburgu (Sądu Pierwszej Instancji) str. 691

18 4.1. Zakres możliwości powoływania się przez podmioty prywatne na prawo unijne (wspólnotowe) w ramach postępowania przed sądem krajowym str Dopuszczalność wnoszenia skarg indywidualnych przez podmioty prywatne do TSUE (Sądu Pierwszej Instancji) str. 693 Skorowidz przedmiotowy str. 695