Prawo cywilne. Dwa ujęcia. Definicja A. Woltera Czynności prawne. Klasyczne. Doniosłości prawnej

Transkrypt

1 Prawo cywilne Czynności prawne Dwa ujęcia Klasyczne Zachowanie zmierzające do wywołania skutków cywilnoprawnych Zawierające oświadczenie woli Doniosłości prawnej Czynność konwencjonalna Skonstruowana przez system prawny Treść określa konsekwencje prawne tego zdarzenia prawnego Definicja A. Woltera Stan faktyczny, w którego skład wchodzi co najmniej jedno oświadczenie woli z którym ustawa wiąże skutki wyrażone w tym oświadczeniu nie objęte oświadczeniem, a wynikające z ustawy zasad współżycia społecznego ustalonych zwyczajów 1

2 Czynność prawna a oświadczenie woli Dwa różne pojęcia Oświadczenie jest elementem czynności prawnej Czynność prawna może obejmować jedno lub więcej oświadczeń woli zachowanie osoby trzeciej lub organu administracyjnego czynność faktyczną (wydanie rzeczy) Zachowania zbliżone do czynności prawnych Stosunki o charakterze grzecznościowym Brak woli wywołania skutków prawnych Oceniamy de casu ad casum Czynności procesowe zachowania uczestników postępowania cywilnego podejmowane w jego toku wywierające skutki w jego ramach Klasyfikacja czynności prawnych I Ze względu na liczbę oświadczeń woli jednostronne dwu- i wielostronne (umowy) uchwały Ze względu na przesłanki dokonania konsensualne realne (od res) 2

3 Klasyfikacja czynności prawnych II Ze względu na skutki w majątku osoby dokonującej czynności Zobowiązujące Rozporządzające O podwójnym skutku Czynności przysparzające Wyłącznie zobowiązujące Wyłącznie przysparzające III Czynności kauzalne Typowa przyczyna przysporzenia Warunkuje ważność przysporzenia Causa Obligandi Donandi Solvendi Kauzy atypowe: cavendi i ustalająca IV Czynności kauzalne cd Czynności kauzalne Materialnie Formalnie Materialnie i formalnie Czynności abstrakcyjne Brak kauzy Zasadniczo numerus clausus Wyjątki: stosunki gospodarcze 3

4 Rodzaje czynności prawnych V Czynności odpłatne Większość w KC Strona za swoje świadczenie dostaje coś w zamian (inne świadczenie) Czynności nieodpłatne Brak świadczenia po jednej ze stron Słabsza ochrona uprawnionego Mniejsze obowiązki zobowiązanego Rodzaje czynności prawnych VI Czynności powiernicze Przeniesienie prawa Dysponent prawa ograniczony w swobodzie dysponowania tym prawem Ze względu na moment wywołania skutków Inter vivos (między żyjącymi) Mortis causa (na wypadek śmierci) Treść czynności prawnej Prawa i obowiązki stron Elementy: Przedmiotowo istotne Podmiotowo istotne Nieistotne Granice ważności czynności prawnej Ustawa Zasady współżycia społecznego 4

5 Forma czynności prawnej Sposób utrwalenia oświadczeń woli stron Zwiększa pewność prawa Zasada swobody formy Ograniczenia swobody wyboru formy Przepis ustawy Wola stron Forma czynności prawnej II Forma pisemna Zwykła Elektroniczna Kwalifikowana Podpis Własnoręczny lub elektroniczny Problem skrótów, paraf pseudonimów Osoby nie umiejące pisać lub czytać Forma pisemna zwykła Sposób sporządzenia Oświadczenie i podpis Umowy: wymiana oświadczeń woli Kupieckie pismo potwierdzające jako przypadek szczególny Forma elektroniczna Zrównana z pisemną zwykłą Wymagany jest podpis elektroniczny 5

6 Formy pisemne kwalifikowane Akt notarialny Pisemna z datą pewną urzędowe poświadczenie daty Dowód istnienia dokumentu Pisemna z podpisami notarialnie poświadczonymi Zbycie przedsiębiorstwa Zbycie udziału Forma ad probationem Forma pisemna dla celów dowodowych Wynika z umowy lub ustawy Ograniczenia dowodowe Wyjątki Zgoda stron Początek dowodu na piśmie Stosunki konsumenckie Stosunki gospodarcze Forma kolejna Forma ad eventum Dla wywołania określonych skutków prawnych Czynność ważna w przypadku niedochowania formy wskazanej w ustawie, sankcja w postaci: Mniejszych uprawnień stron Wywołania przez czynność innych skutków, niż 6

7 Forma ad solemnitatem Pod rygorem nieważności Czynność dokonana bez zachowania formy nie wywołuje skutków zamierzonych przez strony Każda forma szczególna jest zastrzeżona pod rygorem nieważności Umowa może też zastrzegać tę sankcję. 7