WICEPREZES. NAJWYśSZEJ IZBY KONTROLI. Pan Mirosław Drzewiecki. Minister Sportu i Turystyki WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

Transkrypt

1 WICEPREZES NAJWYśSZEJ IZBY KONTROLI Stanisław Jarosz TEKST UJEDNOLICONY Warszawa, 9 stycznia 2008 r. Skrzynka pocztowa Nr P-14 P/07/054 KGP/ /07 Pan Mirosław Drzewiecki Minister Sportu i Turystyki WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli 1,zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli 2 przeprowadziła w Ministerstwie Sportu i Turystyki (MSiT) kontrolę funkcjonowania przepisów i procedur dotyczących reglamentacji działalności gospodarczej (bariery dla rozwoju przedsiębiorczości) w zakresie prowadzonej Centralnej Ewidencji Organizatorów Turystyki i Pośredników Turystycznych (dalej: Ewidencji). Kontrolą objęto okres od 1 stycznia 2005 r. do 31 sierpnia 2007 r. W związku z ustaleniami przedstawionymi w protokole kontroli, podpisanym w dniu 14 grudnia 2007 r., NajwyŜsza Izba Kontroli, stosownie do art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Panu Ministrowi niniejsze wystąpienie. NajwyŜsza Izba Kontroli negatywnie ocenia sposób prowadzenia Centralnej Ewidencji Organizatorów Turystyki i Pośredników Turystycznych w okresie objętym kontrolą. 1 Dz. U. z 2007 r. Nr 231 poz Departament Gospodarki, Skarbu Państwa i Prywatyzacji.

2 W związku z wejściem w Ŝycie, z mocą od dnia 23 lipca 2007 r., rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 25 lipca 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Sportu i Turystyki 3, kierowanie działem administracji rządowej Turystyka powierzono Ministrowi Sportu i Turystyki. Uprzednio, w okresie objętym kontrolą, działem tym kierował Minister Gospodarki 4. Centralna Ewidencja Organizatorów Turystyki i Pośredników Turystycznych prowadzona jest na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych 5, według zasad określonych w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 30 grudnia 2005 r. w sprawie Centralnej Ewidencji Organizatorów Turystyki i Pośredników Turystycznych 6. NajwyŜsza Izba Kontroli krytycznie ocenia fakt, iŝ do zakończenia kontroli Ewidencja nie została zgłoszona do Krajowej Ewidencji Systemów Teleinformatycznych i Rejestrów Publicznych, prowadzonej w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji. Stanowiło to naruszenie obowiązku wynikającego z art. 20 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne 7. NIK negatywnie ocenia, pod względem legalności i rzetelności, stwierdzone przypadki wprowadzania do Ewidencji danych w sposób niezgodny z obowiązującymi w tym zakresie przepisami, a takŝe niedostatecznej weryfikacji dokumentów, stanowiących źródłowy materiał do prowadzenia Ewidencji. W dniu 17 października 2007 r. do Ewidencji wpisanych było 2825 podmiotów świadczących usługi turystyczne. Badania kontrolne zostały przeprowadzone na wybranej losowo próbie 101 pozycji. Stwierdzono, Ŝe: Do Ewidencji wprowadzano dane o przedsiębiorcach, bez naleŝytej analizy dokumentów przesyłanych przez marszałków województw. W prowadzonej przez Departament Turystyki Skróconej liście przedsiębiorców bez wpisów do ewidencji w dniu 17 października 2007 r. figurowało 12 podmiotów z województwa śląskiego. Szczegółowo zbadano sprawę przedsiębiorcy oznaczonego w ewidencji numerem 25. Marszałek Województwa Śląskiego, w dniu 21 czerwca 2007 r., wydał w sprawie tego 3 Dz. U. Nr 135, poz Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 lipca 2006 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Gospodarki (Dz. U. Nr 131, poz. 909). 5 Tekst jednolity Dz. U. z 2004 r. Nr 223, poz ze zm. 6 Dz. U z 2006 r. Nr 5 poz.28, 7 Dz. U. Nr 64, poz.565, ze zm., 2

3 przedsiębiorcy decyzję zakazującą wykonywania działalności organizatora turystyki i pośrednika turystycznego przez okres 3 lat, ze względu na wykonywanie przez firmę działalności bez wymaganego wpisu w rejestrze. W decyzji określono, Ŝe okres zakazu obowiązuje od daty stwierdzenia tego faktu, to jest od 16 maja 2006 r. NIK powzięła wątpliwość, co do prawidłowości ustalonego w decyzji okresu obowiązywania zakazu. Jego bieg rozpoczynał się bowiem od daty stwierdzenia faktu wykonywania działalności bez wpisu do rejestru, zamiast jak wskazują przepisy ustawy o usługach turystycznych - od daty uprawomocnienia się decyzji o zakazie. W toku kontroli Departament Turystyki Ministerstwa, podzielając wątpliwości Izby, wystąpił do Marszałka Województwa Śląskiego o stosowną zmianę powyŝszej decyzji. Ministerstwo nie zawsze reagowało na bezczynność urzędów marszałkowskich w sprawach zapewnienia terminowego składania umów gwarancji lub ubezpieczenia przez przedsiębiorców prowadzących działalność w sektorze turystycznym. Przedsiębiorca oznaczony numerem ewidencyjnym 4417 prowadził działalność gospodarczą w zakresie organizowania imprez turystycznych oraz pośredniczenia na zlecenie klientów w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych. Posiadane przez firmę ubezpieczenie utraciło waŝność 28 lutego 2006 r. Naruszając obowiązek wynikający z art.10 a pkt 2 w związku z art. 5 ust.1 pkt 2 i 3 ustawy o usługach turystycznych, firma nie przedłoŝyła Marszałkowi Województwa Lubelskiego oryginałów dokumentów potwierdzających zawarcie kolejnych umów gwarancji lub ubezpieczenia. Powinna była to uczynić przed upływem terminu obowiązywania poprzednich umów. Wezwanie do spełnienia ww. wymogu zostało skierowane przez Urząd Marszałka dopiero w dniu 7 kwietnia 2006 r. Było ono bezskuteczne, w związku z czym Marszałek Województwa wydał decyzję 8 o zakazie prowadzenia działalności gospodarczej i wykreślił firmę z Rejestru Organizatorów i Pośredników Turystycznych Województwa Lubelskiego. Decyzja wpłynęła do Departamentu Turystyki dopiero w dniu 23 maja 2006 r. W konsekwencji w okresie od końca lutego 2006 r. do maja 2006 r. firma figurowała w Ewidencji jako spełniająca wszystkie wymogi ustawy o usługach turystycznych. W dniu 27 listopada 2007 r. w Ewidencji figurowali dwaj przedsiębiorcy z województwa dolnośląskiego, którzy nie posiadali aktualnych gwarancji 8 Nr BWZP.II.EI.4240/16/06 z dnia r. 3

4 lub ubezpieczeń (nr ewid z datą wygaśnięcia gwarancji - 15 września 2007 r. oraz o nr ewid. 1999, któremu gwarancja wygasła 28 września 2007 r.). Wobec tych firm nie podjęto działań zmierzających do wyegzekwowania obowiązku dostarczenia wymaganych dokumentów, a Marszałek Województwa nie wydał decyzji o wykreśleniu z rejestru. PowyŜsze przypadki, aczkolwiek nieliczne, wskazują, Ŝe istnieje realna moŝliwość kontynuowania działalności przez organizatorów turystyki, bez spełnienia ustawowych wymogów. Brak aktualnych danych o przedsiębiorcach, stwarza ryzyko wprowadzenia w błąd klientów korzystających z tych informacji. Ministerstwo dysponowało łączami informatycznymi pozwalającym na bieŝące monitorowanie czynności w urzędach marszałkowskich, lecz nie wykorzystywało tych moŝliwości do niezwłocznego reagowania we wszystkich koniecznych przypadkach. Nie zawsze przestrzegane były przepisy 4 ust. 2 przywołanego wyŝej rozporządzenia Ministra Gospodarki z 30 grudnia 2005 r., które nakazywały m.in. oznaczanie kaŝdego wpisu numerem wynikającym z kolejności wpisów i zaopatrzenie wpisu w datę jego dokonania. W dwóch Urzędach Marszałkowskich wystąpiły przypadki niezgodności, co do kolejności nadawanych numerów ewidencyjnych z chronologią dat ich nadawania. I tak, w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Śląskiego przedsiębiorcę oznaczonego numerem ewidencyjnym 5382 wpisano do Ewidencji w dniu 29 grudnia 2005 r., natomiast przedsiębiorcę oznaczonego numerem wyŝszym (5414) wpisano z datą wcześniejszą 27 grudnia 2005 r. W Urzędzie Marszałkowskim Województwa Wielkopolskiego przedsiębiorcę oznaczonego numerem ewidencyjnym 5779 wpisano do Ewidencji w dniu 3 września 2007 r., zaś przedsiębiorcę wykazanego pod numerem ewidencyjnym (5982) wpisano z datą 11 czerwca 2007 r. W prowadzonych w ramach Ewidencji wykazach (dział czwarty) podawano wyłącznie daty wydania przez marszałków województw decyzji o zakazie prowadzenia przez przedsiębiorców działalności objętej wpisem do rejestru. Wykazy nie były uzupełnione informacją o terminie upływu obowiązującego zakazu, co było wymagane przepisami ustawy o usługach turystycznych. W 7 przypadkach wystąpiły niezgodności danych wykazanych w Ewidencji elektronicznej ze stanem faktycznym, polegające na oczywistych błędach pisarskich. 4

5 Zakwestionowane wpisy zostały w trakcie kontroli sprostowane przez Ministerstwo z urzędu, na podstawie 5 ust.2 ww. rozporządzenia Ministra Gospodarki. W świetle wyjaśnień złoŝonych przez przedstawicieli Ministerstwa, podstawową przyczyną ograniczonego zakresu monitorowania urzędów marszałkowskich jest nieprzygotowanie organizacyjne Ministerstwa do realizacji tego zadania. Obsługę Ewidencji, zawierającej ponad 2800 zarejestrowanych podmiotów, wykonują bowiem w Ministerstwie tylko dwie osoby. NIK zwraca uwagę, Ŝe do czasu zakończenia kontroli Ministerstwo nie było przygotowane do prowadzenia samodzielnej obsługi informatycznej Ewidencji po dniu 31 grudnia 2007 r. Zdaniem NIK moŝe stwarzać to zagroŝenie dla utrzymania w 2008 r. ciągłości dostępu do danych Ewidencji na stronach internetowych. W dniu 6 listopada 2007 r. Ministerstwo zostało poinformowane, Ŝe z dniem 31 grudnia 2007 r. zakończone zostanie świadczenie usług na rzecz Departamentu Turystyki Ministerstwa przez Centrum Informacji Społeczno-Gospodarczej i Biuro Administracyjne Ministerstwa Gospodarki. Miała teŝ być zaprzestana obsługa świadczona przez Zespół Internetowy Wydziału Prasowego Sekretariatu Ministra Gospodarki. Według wyjaśnień Dyrektora Biura Kadr i Administracji w MSiT, trwały przygotowania do przejęcia obsługi informatycznej Departamentu Turystyki. Rozpisany został przetarg na dostawę sprzętu komputerowego i narzędzi informatycznych, którego rozstrzygnięcie pozwoli na zintegrowanie oprogramowania Ewidencji z systemem informatycznym Ministerstwa Sportu i Turystyki oraz prawidłową obsługę Ewidencji. NajwyŜsza Izba Kontroli ocenia negatywnie fakt, Ŝe Minister Sportu i Turystyki przez ponad trzy miesiące od daty zmiany organu kierującego działem administracji rządowej Turystyka (to jest w okresie od 23 lipca do 13 listopada 2007 r.) nie wystąpił o nadanie Ministerstwu nowego statutu. Wniosek do Prezesa Rady Ministrów tej sprawie, na podstawie art. 39 ust. 5 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów 9, skierowany został dopiero w trakcie kontroli NIK, w dniu 26 października 2007 r. Izba pozytywnie odnotowuje natomiast to, iŝ bezzwłocznie po nadaniu statutu 10 wprowadzony został w Ŝycie nowy regulamin organizacyjny Ministerstwa Sportu i Turystyki Dz. U. z 2003 r. Nr 24, poz. 199 ze zm. 10 Zarządzenie Nr 123 Prezesa Rady Ministrów z dnia r. 11 Zarządzenie Nr 7 Ministra Sportu i Turystyki z dnia r. 5

6 Biorąc pod uwagę powyŝsze oceny i uwagi, na podstawie art. 60 ust. 2 ustawy o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli przedstawia następujące wnioski: 1. Bezzwłoczne zgłoszenie Ewidencji wraz z systemem teleinformatycznym do Krajowej Ewidencji Systemów Teleinformatycznych i Rejestrów Publicznych. 2. Utrzymanie nieprzerwanego dostępu do danych Ewidencji w 2008 roku. 3. Zapewnienie niezbędnych warunków organizacyjnych dla bieŝącego, skutecznego monitorowania prawidłowości danych wprowadzanych do ewidencji w Urzędach Marszałkowskich NajwyŜsza Izba Kontroli, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, zwraca się do Pana Ministra o przekazanie, w terminie 14 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków oraz o podjętych działaniach lub o przyczynach niepodjęcia tych działań. Stosownie do art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, przysługuje Panu Ministrowi prawo zgłoszenia do Kolegium NajwyŜszej Izby Kontroli umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków, zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, termin nadesłania informacji, o której wyŝej mowa, liczy się stosownie do art. 62 ust. 2 ustawy o NIK od dnia otrzymania ostatecznej uchwały w sprawie powyŝszych zastrzeŝeń. (-) Stanisław Jarosz 6