S Y L A B U S NAZWA PRZEDMIOTU:

Transkrypt

1 S Y L A B U S Druk DNiSS nr 11D NAZWA PRZEDMIOTU: Akwizycja języków słowiańskich Kod przedmiotu: - Rodzaj przedmiotu: kierunkowy; obowiązkowy Wydział: Wydział Humanistyczno-Społeczny Kierunek: filologia Specjalność: filologia słowiańska Specjalizacja (w przypadku kierunku: filologia): wszystkie specjalizacje Poziom studiów: drugiego stopnia System studiów: stacjonarne Rok: 1 Semestr: 1 Formy zajęć i liczba godzin: konwersatorium (K) 30 godzin Język/i, w którym/ch realizowane są zajęcia: polski Liczba punktów ECTS: Osoby prowadzące: 5 wykład: - inne formy zajęć: konwersatorium dr Ewa Michalska * pozostawić właściwą nazwę 1. Założenia i cele przedmiotu, w tym zakładane efekty kształcenia zdefiniowane w kategoriach wiedzy, umiejętności i innych kompetencji: Założenia i cele: Przedmiot jest kierowany do studentów filologii słowiańskiej, którzy, zgodnie z harmonogramem studiów, mają za zadanie przyswojenie trzech języków słowiańskich, ze szczególnym naciskiem na akwizycję I języka kierunkowego, tj. przykładowo języka czeskiego, słoweńskiego, chorwackiego czy rosyjskiego do osiągnięcia najwyższego poziomu C2 po ukończeniu studiów magisterskich II stopnia. Celem tego przedmiotu jest zapoznanie studentów z teoretycznymi zagadnieniami dotyczącymi procesu akwizycji języków słowiańskich poprzez omówienie podziału słowiańskiej rodziny językowej na poszczególne grupy, wyeksponowanie ich charakterystycznych cech, a także szczegółowe zapoznanie z warunkami sukcesywnego przyswajania leksykonu i gramatyki poszczególnych języków słowiańskich m. in. w oparciu o tezy lingwistyki kognitywnej oraz psychologii poznawczej.

2 Efekty kształcenia: Student potrafi objaśnić termin akwizycja języka, a przede wszystkim sam proces akwizycji w odniesieniu zarówno do systemów leksykalnych, jak i gramatycznych poszczególnych języków słowiańskich. Potrafi omówić współczesną typologię języków słowiańskich, a w szczególności specyfikę reguł łączenia leksemów w konstrukcje wyższego rzędu w danym języku. Student jest w stanie odnieść się w odpowiedni sposób do relacji znaczeniowych między poszczególnymi leksemami w ujęciu kontrastywnym na przykładzie wybranych języków słowiańskich. Potrafi omówić kategorie imienne i werbalne w językach słowiańskich, jak również potrafi odnieść się do podobieństw i różnic w postrzeganiu świata przez poszczególne nacje słowiańskie, a przez to właściwie wyeksponować rolę frazeologizmów oraz paremii w zasobach leksykalnych języków słowiańskich. Ponadto umie zaprezentować rolę teorii pamięci w procesie akwizycji danych języków, jak i zasady kształtowania podstawowych umiejętności takich jak: rozumienie tekstu obcojęzycznego, poprawne mówienie, czytanie i pisanie. Potrafi wymienić podstawowe tezy lingwistyki kognitywnej oraz psychologii poznawczej w odniesieniu do uczenia się języków obcych. 2. Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymaganiami wstępnymi: Wstęp do językoznawstwa 3. Opis form zajęć a) Konwersatorium Treści programowe (tematyka zajęć): 1) Objaśnienie terminu akwizycja języka (łac. acquisitio nabywanie, acquirere (po)zyskać, nabyć) 2) Model L. Tesnière a a zrozumienie różnicy językowej (uczenie się i nauczanie jednego języka za pomocą drugiego), pojęcie składni zależnościowej 3) Języki zachodnio-, wschodnio- i południowosłowiańskie krótki zarys historyczny, cechy wyróżniające poszczególne grupy a proces akwizycji danego języka słowiańskiego 4) Uniwersalia językowe jako cechy wspólne wszystkim językom świata 5) Współczesna typologia języków słowiańskich w ujęciu porównawczym 6) Relacje znaczeniowe między poszczególnymi wyrazami w językach słowiańskich 7) Proces akwizycji języków spokrewnionych pod względem typologicznym i genetycznym wyeksponowanie tzw. faux amis de traducteur. 8) Proces akwizycji systemów fonologicznych języków słowiańskich 9) Proces akwizycji słownictwa ogólnego oraz terminologii w językach słowiańskich 10) Kategorie imienne i kategorie werbalne w językach słowiańskich ujęcie porównawcze

3 11) Proces akwizycji gramatyki wyeksponowanie różnic i podobieństw w łączeniu jednostek słownikowych w konstrukcje składniowe w poszczególnych językach słowiańskich 12) Leksykon danego języka słowiańskiego a świat kultury materialnej i duchowej poszczególnych nacji na obszarze Słowiańszczyzny. Wspólnota kulturowa mówiących i jej odzwierciedlenie w faktach językowych (frazeologia, paremiologia danego narodu itd.) 13) Rola tzw. wiedzy o świecie w procesie akwizycji języków słowiańskich 14) Podobieństwa i różnice w językowych obrazach świata w poszczególnych językach słowiańskich 15) Wzajemne związki językowe słowiańsko-słowiańskie i słowiańsko-niesłowiańskie 16) Nauka języków obcych a praca mózgu (na przykładzie języków słowiańskich) 17) Pojęcie dekodowania tekstu, słuchanie aktywne i słuchanie bierne (na przykładzie języków słowiańskich) 18) Podstawowe umiejętności w procesie akwizycji języka obcego (rozumienie ze słuchu, mówienie, czytanie, pisanie) 19) Rola teorii pamięci w procesie akwizycji języków słowiańskich (kodowanie informacji w celu ich długotrwałego przechowywania, przekaz informacji z pamięci operacyjnej do pamięci długotrwałej, wydobycie informacji z pamięci krótkotrwałej itd.) 20) Nabycie sprawności w rozumieniu tekstów słuchanych i pisanych (na przykładzie języków słowiańskich) 21) Nabycie sprawności w redagowaniu wszelkiego rodzaju tekstów użytkowych (na przykładzie języków słowiańskich) 21) Tezy lingwistyki kognitywnej w nauczaniu gramatyk słowiańskich 22) Języki słowiańskie w kontekście społecznym, poznawczym i fizjologicznym. Definicja i rola języka metaforycznego w dyskursie potocznym Metody dydaktyczne: Na zajęciach w ramach konwersatorium wykładowca zapoznaje studentów z odpowiednim materiałem teoretycznym, omówionym szczegółowo w podanej poniżej literaturze przedmiotu (obowiązkowej i uzupełniającej). W celu zaktywizowania studentów, na każde zajęcia wyznaczona przez wykładowcę osoba przygotuje stosowny referat (czas wygłaszania: ok. 15 min.), którego założenia i tezy zostaną następnie poddane dyskusji w gronie słuchaczy studentów. Rolą wykładowcy jest objaśnianie i poszerzanie przedstawianych przez studentów poszczególnych zagadnień, zgodnie z podanymi powyżej treściami programowymi. Merytoryczna dyskusja ma na celu utrwalenie zaprezentowanych treści

4 programowych i ewentualnie częściowe powtórzenie materiału, który sprawia studentom największe trudności w opanowaniu. Forma i warunki zaliczenia: Przedmiot kończy się zaliczeniem, na które składa się przygotowanie w formie pisemnej i ustne wygłoszenie na zajęciach referatu na wcześniej uzgodniony z wykładowcą temat, a także aktywność na zajęciach podczas dyskusji, która świadczy o rzeczywistym zainteresowaniu omawianą problematyką. Metody ewaluacji wiedzy, umiejętności i innych kompetencji: -przygotowanie i wygłoszenie referatu na zajęciach 70 punktów - aktywna współpraca na zajęciach: 30 punktów Ocena przygotowanego i wygłoszonego referatu opiera się na podstawie następujących kryteriów: wiarygodność informacji, dokładność ich opracowania, podstawa teoretyczna hipotez i wniosków, oryginalność interpretacji, językowa poprawność pracy, wiarygodność i rzetelność opracowania danych bibliograficznych, poprawność edytorska. Skala ocen: 3.0 dostateczny (51-60 punktów), 3.5 dostateczny plus (61-70 punktów), 4.0 dobry (71-80 punktów), 4.5. dobry plus (81-90 punktów), 5.0. bardzo dobry ( punktów). Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej (maksymalnie 5 pozycji w każdej grupie): Literatura podstawowa: 1) Birkenbihl V. F., Jak szybko i łatwo nauczyć się języka. Tłum. M. Lubaczewska. Wyd. KOS, wydanie III, Katowice ) Dalewska-Greń H., Języki słowiańskie. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa ) Gorczyca W., Kognitywizm w glottodydaktyce. Wyd. ATH. Bielsko-Biała ) Słowiańszczyzna w kontekście przemian Europy końca XX wieku. Red. E. Tokarz. Wyd. Śląsk, Katowice ) Sternberg R. J., Psychologia poznawcza. Wyd. Szkolne i Pedagogiczne SA, Warszawa 2001 Literatura uzupełniająca: 1) Grzegorczykowa R., Wprowadzenie do semantyki językoznawczej. Wyd. Naukowe PWN SA, Warszawa ) Michalska E., Proces akwizycji języka czeskiego jako obcego u mieszkańców pogranicza polsko-czeskiego, [w:] Oświata i kultura na Podbeskidziu Tom V, Tradycja i współczesność.

5 Folklor Język Kultura. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi K. D. Kadłubcowi. Praca zbiorowa pod red. D. Czubali i M. Miczki-Pajestki, Wydawnictwo ATH, Bielsko-Biała 2009, ss ) Nauka języków obcych w dobie integracji europejskiej. Red. K. Karpińska-Szaj. Oficyna Wydawnicza LEKSEM, Łask ) Sławski F., Języki słowiańskie, [w:] Języki indoeuropejskie, red. L. Bednarczuk, Wyd. PWN, Warszawa 1988, ss ) Stieber Z., Zarys gramatyki porównawczej języków słowiańskich. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2005 b) Opis pozostałych form zajęć (zgodnie z programem kształcenia i planem studiów) według schematu podanego dla wykładów: