OKRES PRZEDKLASYCZNY
|
|
- Karolina Matusiak
- 4 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 HISTORIA MYŚLI EKONOMICZNEJ OKRES PRZEDKLASYCZNY
2 I. Era przedklasyczna - od XV n.e. wieku do 1776 roku Okres ten odznaczał się wzrostem działalności gospodarczej. Feudalizm ze swoją gospodarczo, społecznie i politycznie samowystarczalną własnością ziemską ustępował wobec rosnącej wymiany towarowej, powstawania miast poza obszarami tych własności i umacniania się postaw narodowościowych. Działalność prywatna wymykała się coraz bardziej spod kontroli obyczajów i tradycji społeczeństwa feudalnego oraz władzy Kościoła. Produkcja dóbr na rynek nabierała coraz większego znaczenia, a ziemia, praca i kapitał zaczęły być przedmiotem kupna i sprzedaży na rynkach. W ten sposób powstały fundamenty rewolucji przemysłowej. Zaczęto rozpatrywać nie tylko działalność jednostek, ale przede wszystkim skomplikowanych systemów gospodarczych. Możemy tu wyróżnić trzy podokresy: merkantylizm, prekursorzy klasycznej myśli ekonomicznej i fizjokratyzm. Merkantyliści i fizjokraci wnieśli pożyteczny wkład do teorii ekonomi, z czego najważniejszym było uznanie, że gospodarkę można formalnie badać. Rozwinęli oni abstrakcyjną technikę dla celów wykrywania praw regulujących gospodarkę. Oni jako pierwsi skonstruowali modele ekonomii i dlatego zostali zakwalifikowani do pierwszych teoretyków ekonomii. Merkantyliści osiągnęli pierwsze przybliżone rozeznanie co do roli pieniądza w wyznaczaniu ogólnego poziomu cen oraz efektów bilansów handlu zagranicznego dla wewnętrznej działalności gospodarczej. Najważniejszym wkładem 2
3 fizjokratów była ich koncepcja wzajemnych powiązań poszczególnych sektorów gospodarki. W miarę rozwoju gospodarczego państw europejskich pewne poglądy merkantylizmu uległy modernizacji nie wytrzymując konfrontacji ze zmieniającą się rzeczywistością. Najwyraźniej nurt krytyki merkantylizmu zaznaczył się w Anglii pod koniec XVII i XVIII w. Stał się on pomostem pomiędzy merkantylizmem a ekonomią klasyczną. Kiedy prywatne przedsiębiorstwa stały się na tyle silne, aby konkurować ze sobą nadopiekuńczość państwa zaczęła im ciążyć. Wówczas to pojawiły się hasła żądające wolności handlu i swobody działania gospodarczego. Przedklasyczna teoria ekonomii wyrosła z krytyki merkantylizmu. Już w XVII wieku zaczęto rewidować pogląd merkantylistów, że tylko handel jest źródłem bogactwa. W Anglii pojawiały się ogromne fortuny i zyski powstałe nie tylko w wyniku handlu czy grabieży krajów kolonialnych, ale również w procesie produkcji. Wkrótce też pojawiły się głosy krytykujące merkantylistyczne postulaty dotyczące gromadzenia kruszców, wskazujące na zjawisko spadku wartości pieniądza przy zwiększonej jego ilości i związanej z tym zwyżki cen towarów. Rozkład merkantylizmu uwidocznił się w kilku najistotniejszych punktach: Nastąpiło wyraźne przesunięcie akcentów z cyrkulacji na pracę Ważnym czynnikiem w rozkładzie merkantylizmu stała się ilościowa teoria pieniądza, Dostrzeżono znaczenie nie tylko rynków zagranicznych, ale i rynku wewnętrznego. Stąd ma znaczenie- pozostający w związku z ilością pieniądza- odpowiedni poziom cen towarów. Wraz z postępującą inflacją i drożyzną towarów zaczęto dostrzegać bogactwo kraju już nie w ilości pieniądza, ale w ilości dóbr zaspokajających potrzeby ludzi w danym kraju. Założono politykę wolnej konkurencji i liberalizm gospodarczy, aby stopniowo eliminować politykę silnej ręki państwa. 1. William Petty William Petty ( ) twórca 20 traktatów o tematyce ekonomicznej, m.in.: 3
4 Traktat o podatkach i daninach (1662) Anatomia polityczna Irlandii (1672) Quantulumcunque o pieniądzu (1682) Verbum sapienti (1663) /Słowo mądrym/ Arytmetyka polityczna ( ) W pracach tych sporo miejsca zajmują rozważania ściśle praktyczne, polemiki typowe dla ducha merkantylizmu i argumentacja przejęta od znanych ekonomistów. Petty nie zawsze jest konsekwentny i często można natknąć się na sprzeczne sądy. Związek Petty ego z merkantylizmem był jeszcze bardzo silny i tylko z wielkim trudem przebija się on ku nowym obszarom poznania. System poglądów ekonomicznych W. Petty ego przedstawia rys. 1 Źródło: W. Stankiewicz, Historia myśli ekonomicznej, PWE Warszawa 1987, str.111 Rys.1 Metoda stosowana przez Petty ego nie ograniczała się do statystyki. Na jego podejście do badanych zjawisk wpłynął fakt, iż jako lekarz znał zjawisko obiegu krwi odkryte w 1628 roku. Traktując gospodarkę kraju jak organizm ludzki, Petty dostrzegł wiele interesujących analogii. Dostrzegł nie tylko jego anatomię, ale i procesy, przepływy zasobów i produktów. Istotny wpływ miały również hasła filozofii eksperymentalnej oraz własne doświadczenia i praktyka wynalazcy, organizatora i działacza. Jednakże wprowadzenie ilościowej metody (statystyki) do badań ekonomicznych było ogromnym 4
5 osiągnięciem. Petty opowiadał się za kazualnym (przyczynowo-skutkowym) wyjaśnianiem zjawisk, a więc za traktowaniem nauki ekonomicznej jako nauki poszukującej praw rządzących zjawiskami gospodarczymi. Punktem centralnym w systemie poglądów ekonomicznych Petty ego jest teoria bogactwa narodowego. Jest to dziedzictwo merkantylizmu i przedmiot zainteresowania późniejszej szkoły klasycznej. Dla powstania i doskonalenia tej teorii, oprócz metody, potrzebne były nowe założenia wyjściowe. Takie założenia znajdują się w zarysie stworzonej przez Petty ego teorii czynników produkcji. Wyróżniał on 4 czynniki produkcji, tworzące w efekcie bogactwo narodowe. Nadawał im jednak różne znaczenie. Na rys. 1 dwa z nich przedstawiono jako pierwotne i równorzędne, a dwa pozostałe połączono w jeden zbiór czynników pomocniczych. Do podstawowych należą ziemia i praca, do pomocniczych - arts (kunszty, kwalifikacje zawodowe) i stocks (zasoby, środki trwałe i materiały). Petty jest autorem powiedzenia ojcem bogactwa jest praca, a matką ziemia. Oznacza to, że kwalifikacje oraz zasoby środków trwałych i materiałów czynią pracę wydajniejszą, ale nic nie może powstać bez ziemi i pracy. W koncepcji bogactwa narodowego Petty wyraźnie zerwał z merkantylizmem. Nie traktuje on jednak handlu zagranicznego i gromadzenia pieniędzy kruszcowych jako czynników bez znaczenia. Kiedy mówi o kwalifikacjach (arts), ma na uwadze fakt pomnażania wkładu pracy i ziemi przez wytwórców (rolników i rzemieślników), pracowników transportu (żeglarzy, portowców) a nawet żołnierzy broniących kraju przed zagrożeniem. Tak więc handel jest traktowany jako ważne, ale nie jedyne i nie podstawowe źródło bogactwa krajowego. Petty zajmował się mierzeniem ludności, w której zasobach widział czynnik pracy kreującej bogactwo. Dostrzegał nawet, odkryte znacznie później przez myśl ekonomiczną, prawo wielkiej skali. Twierdził, że jeśli na takim samym obszarze mieszka w jednym kraju 8 mln ludzi, a w drugim 4 mln, to pierwszy kraj będzie bogatszy od drugiego więcej niż dwa razy. Największym osiągnięciem Petty ego jest przybliżenie myśli ekonomicznej do poznania istoty wartości towaru. O wartości nie mówi on bezpośrednio. Stosuje raczej termin cena naturalna lub cena polityczna. Widzi więc formę przejawiania się wartości, jaką jest cena. Próbuje wyjaśnić wiele spraw związanych z ceną i wytłumaczyć ją w swojej teorii renty. 5
6 Z poglądów Petty ego wynika, że wszystkie produkty pracy dzielą się na dwa zbiory: 1. złoto i srebro 2. produkty wszystkich rodzajów pracy Praca zużyta na uzyskanie złota i srebra jest szczególnym rodzajem pracy, gdyż tworzy ona wartość wymienną. Inne rodzaje pracy tworzą wartość wymienną tylko wtedy, gdy ich produkty można wymienić na złoto i srebro. Złoto i srebro otrzymują wartość wymienną już w procesie wytwarzania, a pozostałe produkty dopiero w procesie wymiany. Problemem było to, że Petty nie uważał pracy za jedyny czynnik wartościotwórczy. Twierdził, że w produkcji złota i srebra bierze także udział przyroda ziemia. Nie potrafił jednak sprowadzić tych dwóch mierników do wspólnego mianownika. Ilość włożonej pracy i wkład ziemi wyznaczają wielkość ceny naturalnej, wokół której oscyluje cena polityczna, tj. cena rynkowa. Wartość pracy to przede wszystkim koszty jej utrzymania. Petty twierdził, że płaca powinna zapewnić robotnikowi minimum środków utrzymania. Ustawodawstwo w tym czasie określało maksymalną stawkę płacy i w interesie pracodawców leżało utrzymać ją poniżej tego pułapu. Petty szukał więc ceny naturalnej pracy i znalazł ją na poziomie minimum kosztów utrzymania. Teoria ceny naturalnej pracy przydała się w rozwinięciu teorii renty. Według Petty ego renta gruntowa (dochód z ziemi) jest nadwyżką przekraczającą koszty produkcji. W cenie naturalnej produktu rolnego mieści się więc płaca robocza i renta. Taka cena naturalna powiększy się w przypadku konieczności doliczania kosztów przewozu produktu rolnego do miejsca konsumpcji. Teoria renty gruntowej jest także punktem wyjścia do objaśnienia procentu, czyli zysku z pożyczonych pieniędzy. Petty nie używa pojęcia procentu, lecz renty pieniężnej. Właściciel pieniędzy może kupić ziemię lub pożyczyć je dla otrzymania renty od dłużnika. Zatem procent daje się sprowadzić do swojej ceny naturalnej, tj. potencjalnej renty gruntowej, możliwej do uzyskania w przypadku kupna ziemi zamiast lokowania pieniędzy w pożyczce. Nie trzeba tym samym regulować prawnie wysokości procentu. Popyt i podaż na wolne pieniądze doprowadzą wysokość procentu do poziomu ceny naturalnej i ceny politycznej (rynkowej). 6
7 Rozważania nad teorią renty i ceny prowadzą Petty ego do poszukiwania naturalnej podstawy pozwalającej ustalić cenę ziemi. Cena ziemi równa się według niego wartości renty gruntowej uzyskanej w ciągu 21 lat. Za podstawę wzięto 21 lat, gdyż był to w warunkach angielskich ten okres, w którym jednocześnie żyją 3 pokolenia dziadek (50 lat), ojciec (28 lat) i syn (7 lat). Poważny wpływ na rozwój myśli ekonomicznej miała ówczesna racjonalistyczna filozofia, m.in. poglądy Johna Locke a i Davida Hume a. Obaj ci filozofowie głosili zasady empiryzmu, wolności jednostki i ograniczania roli państwa. Obaj zajmowali się teorią ekonomii i praktyką polityki ekonomicznej. 3. John Locke i David Hume J. Locke był w swych poglądach ekonomicznych jeszcze bliski merkantylizmowi, zwłaszcza jeśli chodzi o koncepcje dodatniego bilansu handlowego i znaczenia pieniądza kruszcowego. Twierdził jednak, że praca nadaje wartość wszystkim wytworom ludzkim. Ziemia nie tworzy wartości i dopiero praca przekształca jej płody w dobra posiadające wartość. Locke wykorzystał swoje tezy o wartościotwórczej roli pracy dla usprawiedliwienia prywatnej własności ziemi. Tytułem do własności ziemi nie jest już przywilej feudalny, lecz praca zawłaszczająca jej wytwory. Pomimo, że przyroda należy do wszystkich to jednak wydobyte z niej indywidualną pracą dobra stanowią nieograniczoną własność prywatną człowieka. Wg Locka prywatna własność kapitalistyczna jest dobrem absolutnym, najwyższym, gdyż jest czymś przez człowieka wypracowanym, i dlatego stanowi jego bogactwo niepodzielne i nie obciążone żadnymi podatkami, żadnymi obowiązkami. D. Hume, wybitny szkocki filozof, historyk i ekonomista, pozostawał w kontakcie z francuskimi encyklopedystami i A. Smithem, jest twórcą rozwiniętej ilościowej teorii pieniądza i teorii bilansu płatniczego. Krytykując merkantylistów, pisze, że pod wpływem dodatniego bilansu handlowego- np. wymuszonego przez system protekcyjny w kraju gromadzi się coraz więcej kruszcu. Ponieważ pieniądz ma służyć przede wszystkim obsłudze obiegu towarów, poziom cen w kraju jest wyznaczany przez ilość towarów na rynku i ilość pieniądza (kruszcowego i papierowego). Napływ kruszcu obniży więc ceny. Hume nie bierze pod uwagę wpływu wywieranego na te zjawiska przez proces wzrostu wydajności pracy i kosztów wytwarzania towarów i kruszców szlachetnych. Hume opisuje także bilans płatniczy kraju. Wzrost cen w pewnym okresie sprzyja importowi, gdyż towary 7
8 zagraniczne stają się relatywnie tańsze. Powoduje to odpływ złota i srebra, a po pewnym czasie- spadek cen krajowych i odwrócenie sytuacji. W długim okresie każdy kraj odzyskuje więc równowagę bilansu płatniczego, dzięki zwrotom w kierunkach międzynarodowych przepływów złota i srebra. Hume był przeciwnikiem galopującej inflacji. Analizując zagadnienia inflacji pieniądza opowiadał się za inflacją powolną i kontrolowaną. Stopniowy wzrost cen towarów sprzyja bowiem rozwojowi przemysłu oraz zwiększa zatrudnienie. Tak zwana ` pełzająca inflacja może wywołać szereg pozytywnych zjawisk gospodarczych. Hume pragnął pobudzić pracowitość ludzi nie na drodze przymusu administracyjnego ( jak było u merkantylistów), ale przez oddziaływanie motywów ekonomicznych, jak choćby dla zysku. 4. Nicolas Barbon ( ) Ekonomista i lekarz. Zajmował się spekulacjami finansowymi. Po wielkim porzaże Londynu w 1666 roku założył pierwsze angielskie towarzystwo ubezpieczeń od ognia. Występował przeciwko reglamentacji i ograniczeniom, domagając się większej swobody życia gospodarczego. Popierał modę, ponieważ zmuszała ono ludzi do ciągłych zakupów nakręcając, tym samym, koniunkturę. Za najbardziej pożądaną gałąź wytwórczości uważał budownictwo, gdyż dawało pracę wielu rzemieślnikom. Za największe bogactwo kraju uznawał ludność (populacjonizm). Wyznawał nominalistyczną teorię pieniądza, twierdząc, że wartość pieniądza zależy od wybitego na nim znaku, czyli wynika z mocy przepisu prawnego. Nie utożsamiał pieniądza z bogactwem. Był zwolennikiem pieniądza papierowego i kredytowego. Domagał się obniżenia stopy procentowej, która, jego zdaniem, hamowała rozwój wytwórczości i handlu. II. Początki szkoły klasycznej we Francji. Rozwój społeczno-gospodarczy Francji w drugiej połowie XVII w. toczył się odmiennymi drogami niż Anglii. Mimo protekcjonistycznej polityki Colberta przemysł i handel zagraniczny nie wysunęły się tu na czołowe miejsce, a stosunki kapitalistyczne były hamowane przez feudalizm, wspierany przez monarchię absolutną. Proces rewolucji burżuazyjnej został zahamowany, zwyciężyła kontrreformacja i doszło do wygnania innowierców, wśród których przeważali rzemieślnicy. Francja prowadziła w tym okresie liczne wojny, których ciężar odzwierciedlił się w ogromnym ucisku fiskalnym, ruinie 8
9 chłopstwa i rzemieślników, nędzy i głodzie szerokich warstw ludności. Czołowym przedstawicielem krytyków istniejącego stanu rzeczy był Pierre Boisguillebert. Jako prekursor klasycznej szkoły ekonomicznej na gruncie francuskim zasłużył się teorią bogactwa, roli konsumpcji w procesie gospodarowania i zarysem teorii kryzysu. Punktem wyjścia dla teorii bogactwa narodowego jest teza o jałowym charakterze pieniądza. Wg Boisguilleberta pieniądz pełni tylko funkcję pośrednika w wymianie towarów i jako taki musi być w ciągłym obiegu. Pieniądz powinien być niewolnikiem handlu, a nie jego panem. Polityka fiskalna mająca na celu zapełnienie skarbca królewskiego jest szkodliwa. Finansowanie wydatków musi opierać się na znajomości praw gospodarczych. Prawdziwym bogactwem narodowym są zasoby rzeczy potrzebnych i użytecznych. Kraj pozostanie biedny, mimo obfitości pieniądza, jeśli nie będzie dysponował dobrami służącymi wielorakim potrzebom ludności i państwa. Prawdziwym źródłem podatków jest ziemia i praca, dzięki której uzyskuje się płody rolne. Boisguillebert wprowadza pojęcie wartości prawdziwej towarów, która stanowi podstawę wartości wymiennej i ceny towaru. Nakład pracy poniesiony na wyprodukowanie pewnego towaru określony jest proporcją podziału czasu pracy między różne gałęzie produkcji, którą wyznacza mechanizm konkurencji. Boisguillebert głosił pogląd, że konsumpcja mas ma ogromne znaczenie dla rozwoju gospodarczego kraju (merkantyliści byli zwolennikami ograniczenia konsumpcji i redukcji tego typu wydatków). Dostrzegał on więź łączącą dochody z wydatkami na konsumpcję. Obniżenie konsumpcji mas ludności, jakie następuje np. w wyniku nadmiernego opodatkowania, oznacza redukcję dochodów także klas posiadających. W okresach niepokoju kupcy i bogacze powstrzymują się od wydatkowania swych pieniężnych zasobów, ale nie może tego zrobić człowiek ubogi. Boisguillebert wyciągnął z tego wniosek, że talar w ręku bogatego wytwarza mniejszy dochód niż talar w rękach ludzi biednych. Boisguillebert przedstawił również swoją teorię depresji gospodarczej. Jako punkt wyjścia zaproponował ruch cen zboża. Kolbertyści, w trosce o tanie zboże i minimalne płace, wprowadzili wówczas liczne bariery na wywóz zboża francuskiego. W takiej sytuacji w latach urodzaju cena rynkowa zboża może być niższa od kosztów własnych produkcji i prowadzić do ruiny chłopstwa. Spowoduje to obniżenie dochodów właścicieli ziemskich, którzy nie będą otrzymywali czynszów. Nastąpi gwałtowna redukcja konsumpcji wśród mas pracujących i wydatków wśród właścicieli ziemskich, a w rezultacie spadek popytu na wyroby rzemieślnicze i ruina drobnych wytwórców, manufakturzystów i kupców. Dopiero poważny spadek produkcji rolnej podniesie znów cenę zboża i przywróci dobrą koniunkturę, ale znów prowadzić to będzie do nowej fazy depresji. Bibliografia: Wacław Stankiewicz, Historia myśli ekonomicznej, PWE Warszawa
10 Harry Landreth, David C. Collander, Historia myśli ekonomicznej, PWN 1998 Zbigniew B. Romanow, Historia myśli ekonomicznej, Poznań 1999r. Rozkład merkantylizmu : Nastąpiło wyraźne przesunięcie akcentów z 10
11 cyrkulacji na pracę Ważnym czynnikiem w rozkładzie merkantylizmu stała się ilościowa teoria pieniądza, Dostrzeżono znaczenie nie tylko rynków zagranicznych, ale i rynku wewnętrznego. Stąd ma znaczenie- pozostający w związku z ilością pieniądza- odpowiedni poziom cen towarów. Wraz z postępującą inflacją i drożyzną towarów zaczęto dostrzegać bogactwo kraju już nie w ilości pieniądza, ale w ilości dóbr zaspokajających potrzeby ludzi w danym kraju. System poglądów ekonomicznych W. Petty ego 11
12 Źródło: W. Stankiewicz, Historia myśli ekonomicznej, PWE Warszawa 1987, str czynniki produkcji: Podstawowe - ziemia i praca, Pomocnicze - arts (kunszty, kwalifikacje zawodowe) i stocks (zasoby, środki trwałe i materiały). Nic nie może powstać bez ziemi i pracy. Handel jest traktowany jako ważne, ale nie jedyne i nie podstawowe źródło bogactwa krajowego. Główni przedstawiciele okresu przedklasycznego (krytycy merkantylizmu): William Petty ( ) Nowe czynniki bogactwa narodowego John Locke ( ) Zwolennik wolności gospodarczej I liberalizmu 12
13 David Hume ( ) Powolna inflacja ma pozytywny wpływ na gospodarkę Nicolas Barbon ( ) Popierał modę, domagał się swobody życia gospodarczego Pierre Boisguillebert Konsumpcja jako czynnik wzrostu gospodarczego Podsumowanie dorobku krytyki merkantylizmu: q Przestano utożsamiać pieniądz z bogactwem q Dopuszczono możliwość emisji pieniądza papierowego q Obalono teorię dodatniego bilansu płatniczego q Krytykowano interwencjonizm państwowy, zwłaszcza protekcjonizm celny 13
14 q Opowiadano się za wolnym handlem q Zwrócono uwagę na wartościotwórczą rolę pracy w rozwoju gospodarczym q Podkreślano konieczność swobodnego ustalania się stopy procentowej. Państwo ustala ją na zbyt wysokim poziomie 14
HISTORIA EKONOMII WYKŁAD 4A MERKANTYLIZM
HISTORIA EKONOMII WYKŁAD 4A MERKANTYLIZM Tomasz MUN Antoyne de Montchrétien de Vateville WNE UW Semestr zimowy 2012/13 Wczesny okres przedklasyczny VIII w p.n.e. XV w n.e. Era przedklasyczna XV w n.e.
Bardziej szczegółowoZarys historii myśli ekonomicznej
Zarys historii myśli ekonomicznej Ekonomia Rok akademicki 2009/2010 Literatura H. Landreth, D.C. Colander, Historia myśli ekonomicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, cz. I: rozdz. 3; cz. II:
Bardziej szczegółowoHistoria ekonomii. Mgr Robert Mróz. Merkantyliści i fizjokraci
Historia ekonomii Mgr Robert Mróz Merkantyliści i fizjokraci 13.10.2016 Kontekst Coraz szybszy rozwój gospodarczy, szczególnie od wieku XVII Rozwój handlu, zmierzch feudalizmu coraz większe rynki, np.
Bardziej szczegółowoDyskusja Ricardo i Malthusa
Dyskusja Ricardo i Malthusa Prawo Saya Wnioski z prawa Saya Malthus i Ricardo Debata Malthusa i Ricardo na temat nadwyżki produkcji Jean Baptiste Say (1767-1832) Francuski przedsiębiorca i ekonomista Pieniądz
Bardziej szczegółowoPrzeobrażenia ekonomiczne Europy (XVI-XVIII w.) Gospodarka Rzeczpospolitej Obojga Narodów, podobieństwa i różnice.
Wykład III Przeobrażenia ekonomiczne Europy (XVI-XVIII w.) Gospodarka Rzeczpospolitej Obojga Narodów, podobieństwa i różnice. 1 XVI rozkwit handlu, wzrost gospodarczy XVII stagnacja XVIII rozwój, rozpoczyna
Bardziej szczegółowoWspółczesna makroekonomia a teoria dynamicznej gospodarki / Józef Chmiel. Warszawa, cop Spis treści
Współczesna makroekonomia a teoria dynamicznej gospodarki / Józef Chmiel. Warszawa, cop. 2017 Spis treści Przedmowa 9 Wprowadzenie 10 Część I. Główne kierunki ekonomii a teoria dynamicznej gospodarki 25
Bardziej szczegółowoSpis treści. Rozdział I ELEMENTARNE POJĘCIA I PRZEDMIOT EKONOMII
Spis treści Rozdział I ELEMENTARNE POJĘCIA I PRZEDMIOT EKONOMII Wstępne określenie przedmiotu ekonomii 7 Ekonomia a inne nauki 9 Potrzeby ludzkie, produkcja i praca, środki produkcji i środki konsumpcji,
Bardziej szczegółowoPREKURSORZY EKONOMII MATEMATYCZNEJ W POLSCE
UNIWERSYTET MIKOŁAJA KOPERNIKA ROZPRAWA HABILITACYJNA MIROSŁAW BOCHENEK PREKURSORZY EKONOMII MATEMATYCZNEJ W POLSCE WYDAWNICTWO NAUKOWE UNIWERSYTETU MIKOŁAJA KOPERNIKA TORUŃ 2008 SPIS TREŚCI Wstęp 9 Rozdział
Bardziej szczegółowo- potrafi wymienić. - zna hierarchię podział. - zna pojęcie konsumpcji i konsumenta, - zna pojęcie i rodzaje zasobów,
WYMAGANIA EDUKACYJNE PRZEDMIOT: Podstawy ekonomii KLASA: I TH NUMER PROGRAMU NAUCZANIA: 2305/T-5 T-3,SP/MEN/1997.07.16 L.p. Dział programu 1. Człowiek - konsument -potrafi omówić podstawy ekonomii, - zna
Bardziej szczegółowoFakty dotyczące gospodarek w średniowieczu
Fakty dotyczące gospodarek w średniowieczu Rynki wciąż nie odgrywają zbyt istotnej roli; społeczeństwa organizowane przez tradycję, siłę, zwyczaj Gospodarki oparte na rolnictwie; bardzo ograniczona rola
Bardziej szczegółowo7. Zastosowanie wybranych modeli nieliniowych w badaniach ekonomicznych. 14. Decyzje produkcyjne i cenowe na rynku konkurencji doskonałej i monopolu
Zagadnienia na egzamin magisterski na kierunku Ekonomia 1. Znaczenie wnioskowania statystycznego w weryfikacji hipotez 2. Organizacja doboru próby do badań 3. Rozkłady zmiennej losowej 4. Zasady analizy
Bardziej szczegółowoEkonomia wykład 03. dr Adam Salomon
Ekonomia wykład 03 dr Adam Salomon Ekonomia: GOSPODARKA RYNKOWA. MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Ekonomia dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 2 Rynki makroekonomiczne
Bardziej szczegółowoEKONOMIA TOM 1 WYD.2. Autor: PAUL A. SAMUELSON, WILLIAM D. NORDHAUS
EKONOMIA TOM 1 WYD.2 Autor: PAUL A. SAMUELSON, WILLIAM D. NORDHAUS Przedmowa CZĘŚĆ I. PODSTAWOWE POJĘCIA Rozdział 1. Podstawy ekonomii 1.1. Wprowadzenie Niedobór i efektywność: bliźniacze tematy ekonomii
Bardziej szczegółowoEkonomia rozwoju wykład 7 Rola instytucji w rozwoju ekonomicznym. Prawa własności, ryzyka ekonomiczne, polityczne i
Ekonomia rozwoju wykład 7 Rola instytucji w rozwoju ekonomicznym. Prawa własności, ryzyka ekonomiczne, polityczne i prawne. dr Piotr Białowolski Katedra Ekonomii I http://www.e-sgh.pl/piotr_bialowolski/er
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 2. Problemy makroekonomii i wielkości makroekonomiczne
WYKŁAD 2 Problemy makroekonomii i wielkości makroekonomiczne PLAN WYKŁADU Przedmiot makroekonomii Wzrost gospodarczy stagnacja wahania koniunktury Inflacja bezrobocie Krzywa Phillipsa (inflacja a bezrobocie)
Bardziej szczegółowoPodstawy ekonomii wykład 03. dr Adam Salomon
Podstawy ekonomii wykład 03 dr Adam Salomon Ekonomia: GOSPODARKA RYNKOWA. MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 2 Rynki
Bardziej szczegółowoFakty dotyczące gospodarek w średniowieczu
Fakty dotyczące gospodarek w średniowieczu Rynki wciąż nie odgrywają zbyt istotnej roli; społeczeostwa organizowane przez tradycję, siłę, zwyczaj Gospodarki oparte na rolnictwie; bardzo ograniczona rola
Bardziej szczegółowoDr hab. Magdalena Knapińska, prof. nadzw. UEP Katedra Makroekonomii i Historii Myśli Ekonomicznej
Dr hab. Magdalena Knapińska, prof. nadzw. UEP Katedra Makroekonomii i Historii Myśli Ekonomicznej Terminy konsultacji: E-mail: magdalena.knapinska@ue.poznan.pl Inne przedmioty: Makroekonomia (wykłady i
Bardziej szczegółowoZAŁOŻENIA. STRONA POPYTOWA (ZAGREGOWANY POPYT P a ): OGÓLNA RÓWNOWAGA RYNKU. STRONA PODAŻOWA (ZAGREGOWANA PODAŻ S a )
przeciętny poziom cen MODEL ZAGREGOWANEGO POPYTU I ZAGREGOWANEJ PODAŻY ZAŁOŻENIA Dochód narodowy (Y) jest równy produktowi krajowemu brutto (PKB). Y = K + I + G Neoklasycyzm a keynesizm Badamy zależność
Bardziej szczegółowoPolityka monetarna. Wykład 11 WNE UW Jerzy Wilkin. J. Wilkin - Ekonomia
Polityka monetarna Wykład 11 WNE UW Jerzy Wilkin Pieniądz i jego funkcje Pieniądz powszechny ekwiwalent towarów i usług. Kategoria ekonomiczna, w której możemy wyrazić wartość wszelkich towarów i usług.
Bardziej szczegółowoI = O s KLASYCZNA TEORIA RÓWNOWAGI PRAWO RYNKÓW J. B. SAYA WNIOSKI STOPA RÓWNOWAGI STOPA RÓWNOWAGI TEORIA REALNEJ STOPY PROCENTOWEJ
realna stopa procentowa KLASYCZNA TEORIA RÓWNOWAGI PRAWO RYNKÓW J. B. SAYA koszty produkcji ponoszone przez producentów są jednocześnie wynagrodzeniem za czynniki produkcji (płaca, zysk, renta), a tym
Bardziej szczegółowoDeterminanty dochodu narodowego. Analiza krótkookresowa
Determinanty dochodu narodowego Analiza krótkookresowa Produkcja potencjalna i faktyczna Produkcja potencjalna to produkcja, która może być wytworzona w gospodarce przy racjonalnym wykorzystaniu wszystkich
Bardziej szczegółowoAkademia Młodego Ekonomisty
Akademia Młodego Ekonomisty ABC eknomii Prof. Agnieszka Poczta-Wajda Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 18 kwietnia 2019 r. Czym zajmuje się ekonomia? zasoby potrzeby ludzkie problem rzadkości naturalne
Bardziej szczegółowoSpis treêci. www.wsip.com.pl
Spis treêci Jak by tu zacząć, czyli: dlaczego ekonomia?........................ 9 1. Podstawowe pojęcia ekonomiczne.............................. 10 1.1. To warto wiedzieć już na początku.............................
Bardziej szczegółowoRzadkość. Zasoby. Potrzeby. Jedzenie Ubranie Schronienie Bezpieczeństwo Transport Podróże Zabawa Dzieci Edukacja Wyróżnienie Prestiż
Wykład: EKONOMIA Ekonomia Ekonomia - nauka badająca, jak ludzie radzą sobie z rzadkością, czyli sytuacją w której niegraniczone potrzeby zestawiamy z ograniczonymi zasobami. Rzadkość Rzadkość jest podstawowym
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z podstaw przedsiębiorczości klasa 3LO. Wymagania edukacyjne. Uczeń:
Wymagania edukacyjne z podstaw przedsiębiorczości klasa 3LO Wymagania edukacyjne podstawowe ponadpodstawowe Dział I. Człowiek istota przedsiębiorcza zna pojęcie osobowości człowieka; wymienia mechanizmy
Bardziej szczegółowoPodstawy metodologiczne ekonomii
Jerzy Wilkin Wykład 2 Podstawy metodologiczne ekonomii Modele w ekonomii Rzeczywistość gospodarcza a jej teoretyczne odwzorowanie Model konstrukcja teoretyczna, będąca uproszczonym odwzorowaniem rzeczywistości
Bardziej szczegółowoMakroekonomia 1 Wykład 5: Model klasyczny gospodarki (dla przypadku gospodarki zamkniętej)
Makroekonomia 1 Wykład 5: Model klasyczny gospodarki (dla przypadku gospodarki zamkniętej) Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego PKB jako miara dobrobytu Produkcja w gospodarce
Bardziej szczegółowoA. Smith Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów. Marta Trzcińska
A. Smith Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów Marta Trzcińska Omawiane rozdziały: Tom I Tom II Rozdział I O podziale pracy Rozdział II O źródle podziału pracy Rozdział III Podział pracy jest
Bardziej szczegółowoDoktor Kalecki i Pan Keynes
Doktor Kalecki i Pan Keynes HANNA SZYMBORSKA UNIWERSYTET W LEEDS PTE, 2. GRUDNIA 2014 Wprowadzenie Główne tezy rozdziału Dr. Kalecki on Mr. Keynes przygotowanego wspólnie z prof. Janem Toporowskim do książki
Bardziej szczegółowoWykład 9. Model ISLM
Makroekonomia 1 Wykład 9 Model ISLM Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Nasza mapa drogowa Krzyż keynesowski Teoria preferencji płynności Krzywa IS Krzywa LM Model ISLM
Bardziej szczegółowoWZROST GOSPODARCZY DEFINICJE CZYNNIKI WZROSTU ZRÓWNOWAŻONY WZROST WSKAŹNIKI WZROSTU GOSPODARCZEGO ROZWÓJ GOSPODARCZY. wewnętrzne: zewnętrzne:
DEFINICJE WZROST GOSPODARCZY ROZWÓJ GOSPODARCZY 1. Wzrost gospodarczy zmiany ilościowe: powiększanie się z okresu na okres podstawowych wielkości makroekonomicznych takich jak czy konsumpcja, inwestycje
Bardziej szczegółowoMakroekonomia 1 Wykład 5: Klasyczny model gospodarki zamkniętej
Makroekonomia 1 Wykład 5: Klasyczny model gospodarki zamkniętej Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego PKB jako miara dobrobytu Produkcja w gospodarce Mierzyć już umiemy,
Bardziej szczegółowoKarol Marks ( )
Karol Marks (1818-1883) Karol Marks Filozof, ekonomista, rewolucjonista System wyjaśniający działanie przyrody i całego społeczeostwa Wpływ: Niemiecka filozofia historii Socjaliści utopijni David Ricardo
Bardziej szczegółowoEkonomia. zasady prowadzenia gospodarstwa domowego. Oikos dom Nomos prawo
Oikos dom Nomos prawo Ekonomia zasady prowadzenia gospodarstwa domowego EKONOMIA jest nauką o tym, jak jednostki i całe społeczeństwa decydują o wykorzystaniu rzadkich zasobów które mogą mieć także inne,
Bardziej szczegółowoMakroekonomia 1 Wykład 5: Model klasyczny gospodarki (zamkniętej)
Makroekonomia 1 Wykład 5: Model klasyczny gospodarki (zamkniętej) Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Produkcja w gospodarce Mierzyć już umiemy, teraz: wyjaśniamy!!
Bardziej szczegółowoMODEL AS-AD. Dotąd zakładaliśmy (w modelu IS-LM oraz w krzyżu keynesowskim), że ceny w gospodarce są stałe. Model AS-AD uchyla to założenie.
MODEL AS-AD Dotąd zakładaliśmy (w modelu IS-LM oraz w krzyżu keynesowskim), że ceny w gospodarce są stałe. Model AS-AD uchyla to założenie. KRZYWA AD Krzywą AD wyprowadza się z modelu IS-LM Każdy punkt
Bardziej szczegółowoRewolucja marginalistyczna
Rewolucja marginalistyczna Lata 70. XIX wieku Odrzucenie ekonomii klasycznej, ale zachowanie pewnej ciągłości Pomost do ekonomii neoklasycznej Rewolucja marginalistyczna, a nie marginalna Główna innowacja
Bardziej szczegółowoBardzo dobra Dobra Dostateczna Dopuszczająca
ELEMENTY EKONOMII PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Klasa: I TE Liczba godzin w tygodniu: 3 godziny Numer programu: 341[02]/L-S/MEN/Improve/1999 Prowadzący: T.Kożak- Siara I Ekonomia jako nauka o gospodarowaniu
Bardziej szczegółowoCykl koniunkturalny. Gabriela Przesławska Uniwersytet Wrocławski Instytut Nauk Ekonomicznych Zakład Polityki gospodarczej
Cykl koniunkturalny Gabriela Przesławska Uniwersytet Wrocławski Instytut Nauk Ekonomicznych Zakład Polityki gospodarczej Cykl koniunkturalny - definicja Cykl koniunkturalny to powtarzające się okresowo
Bardziej szczegółowoMakroekonomia 1 Wykład 12: Naturalna stopa bezrobocia i krzywa AS
Makroekonomia 1 Wykład 12: Naturalna stopa bezrobocia i krzywa AS Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego NATURALNA STOPA BEZROBOCIA Naturalna stopa bezrobocia Ponieważ
Bardziej szczegółowodr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW
Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW Model klasyczny podstawowe założenia Podstawowe założenia modelu są dokładnie takie same jak w modelu klasycznym gospodarki
Bardziej szczegółowoT. Łuczka Kapitał obcy w małym i średnim przedsiębiorstwie. Wybrane aspekty mikro i makroekonomii
Teresa Łuczka Godziny konsultacji: 12 13.30 poniedziałek 15 16 wtorek p. 306 Strzelecka T. Łuczka Kapitał obcy w małym i średnim przedsiębiorstwie. Wybrane aspekty mikro i makroekonomii WYKŁAD 1 (26.02)
Bardziej szczegółowoFinanse przedsiêbiorstw Katedra Strategii Gospodarczych dr Helena Baraniecka
KARTA MODU U / KARTA PRZEDMIOTU Kod moduùu Nazwa moduùu MAKROEKONOMIA Nazwa moduùu w jêzyku angielskim Macroeconomics Obowi¹zuje od roku akademickiego 2012/2013 A. USYTUOWANIE MODU U W SYSTEMIE STUDIÓW
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp (S. Marciniak) 11
Makro- i mikroekonomia : podstawowe problemy współczesności / red. nauk. Stefan Marciniak ; zespół aut.: Lidia Białoń [et al.]. Wyd. 5 zm. Warszawa, 2013 Spis treści Wstęp (S. Marciniak) 11 Część I. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoPodstawowa analiza rynku
Podstawowa analiza rynku Wykład 4 Jerzy Wilkin Co kryje się za pojęciem: rynek? Miejsce styku kupujących i sprzedających Miejsce przejawiania się popytu i podaży Złożony proces wzajemnego oddziaływania
Bardziej szczegółowoAkademia Młodego Ekonomisty
Akademia Młodego Ekonomisty Wahania koniunktury gospodarczej Ożywienie i recesja w gospodarce Dr Joanna Czech-Rogosz Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach 16.04.2012 1. Co to jest koniunktura gospodarcza?
Bardziej szczegółowodr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW
Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW Model klasyczny podstawowe założenia Podstawowe założenia modelu są dokładnie takie same jak w modelu klasycznym gospodarki
Bardziej szczegółowoAutorzy książki są pracownikami Katedry Polityki Gospodarczej na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Publikacja prezentuje podstawy ekonomii i polityki gospodarczej przy wykorzystaniu metody instytucjonalnej analizy gospodarki. Zawiera zestaw najważniejszych informacji z historii myśli ekonomicznej, ekonomii
Bardziej szczegółowoRewolucja marginalistyczna
Rewolucja marginalistyczna Lata 70. XIX wieku Odrzucenie ekonomii klasycznej, ale zachowanie pewnej ciągłości Pomost do ekonomii neoklasycznej Rewolucja marginalistyczna, a nie marginalna Główna innowacja
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE
WYMAGANIA EDUKACYJNE niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z obowiązkowych zajęć edukacyjnych według nowej podstawy programowej Przedmiot: PODSTAWY PRZEDSIĘBIORCZOŚCI
Bardziej szczegółowoJanusz. Skodlarski. h v J I J WYDAWNICTWO NAUKOWE PWN WARSZAWA 2005
Janusz Skodlarski h v J J jj^ju J i 'J I J WYDAWNICTWO NAUKOWE PWN WARSZAWA 2005 SPIS TREŚCI: OD AUTORA 11 ROZDZIAŁ 1 Zagadnienie syntezy historii gospodarczej dla ekonomistów 13 1. Przedmiot historii
Bardziej szczegółowoHandel międzynarodowy teoria, korzyści, ograniczenia. Jerzy Wilkin Wprowadzenie do ekonomii WNE UW
Handel międzynarodowy teoria, korzyści, ograniczenia Jerzy Wilkin Wprowadzenie do ekonomii WNE UW Struktura wykładu Dlaczego istnieje handel międzynarodowy? Funkcja produkcji i możliwości produkcyjne gospodarki;
Bardziej szczegółowoTeoria Optymalnego Obszaru Walutowego
Teoria Optymalnego Obszaru Walutowego dr Grzegorz Tchorek Biuro ds. Integracji ze Strefą Euro, Narodowy Bank Polski Uniwersytet Warszawski, Wydział Zarządzania Poglądy wyrażone przez autora nie stanowią
Bardziej szczegółowoWykaz skrótów. Słowo wstępne
Wykaz skrótów Słowo wstępne Rozdział pierwszy Pojęcia 1.Początki ekonomii (Marcin Smaga) 2.Definicja ekonomii (Tadeusz Włudyka, Marcin Smaga) 3.Prawidłowości i prawa ekonomiczne (Tadeusz Włudyka, Marcin
Bardziej szczegółowoMAKROEKONOMIA 2. Wykład 1. Model AD/AS - powtórzenie. Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak
MAKROEKONOMIA 2 Wykład 1. Model AD/AS - powtórzenie Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak Plan wykładu 1. Krótkookresowe wahania koniunktury Dynamiczny model zagregowanego popytu i podaży: skutki
Bardziej szczegółowoMiędzynarodowe stosunki gospodarcze Wykład IV. Teorie handlu międzynarodowego
Międzynarodowe stosunki gospodarcze Wykład IV Teorie handlu międzynarodowego Tomasz Białowąs bialowas@hektor.umcs.lublin.pl Katedra Gospodarki Światowej i Integracji Europejskiej http://msg.umcs.lublin.pl/
Bardziej szczegółowoSzkoły ponadgimnazjalne, PODSTAWA PROGRAMOWA. Cele kształcenia wymagania ogólne
Strona1 Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych, (str. 102 105) Załącznik nr 4 do: rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie
Bardziej szczegółowoOPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Makro- i mikroekonomia na kierunku Administracja
Dr hab. Maria Majewska Katedra Nauk Ekonomicznych Poznań, 1.10.2016 r. OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Makro- i mikroekonomia na kierunku Administracja I. Informacje ogólne 1. Nazwa modułu
Bardziej szczegółowoWYZWANIA DLA KRAJÓW I WSPÓŁCZESNEJ EKONOMII ORAZ MOŻLIWOŚCI ICH REALIZACJI W SYSTEMACH GOSPODARCZYCH OPARTYCH NA DOKTRYNIE NEOLIBERALIZMU
Spis treści WSTĘP... 9 Rozdział I WYZWANIA DLA KRAJÓW I WSPÓŁCZESNEJ EKONOMII ORAZ MOŻLIWOŚCI ICH REALIZACJI W SYSTEMACH GOSPODARCZYCH OPARTYCH NA DOKTRYNIE NEOLIBERALIZMU... 13 1. Wyzwania stojące przed
Bardziej szczegółowoEkonomista jako naukowiec. Myśleć jak ekonomista. W tym rozdziale odpowiemy na pytania: Ekonomiści odgrywają podwójną rolę:
2 Myśleć jak ekonomista P R I N C I P L E S O F MICROECONOMICS F O U R T H E D I T I O N N. G R E G O R Y M A N K I W PowerPoint Slides by Ron Cronovich 2007 Thomson South-Western, all rights reserved
Bardziej szczegółowoImiona, nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego Beata Harasim / mgr
Tryb studiów Stacjonarne Nazwa kierunku studiów Finanse i Rachunkowość Poziom studiów Stopień pierwszy Rok studiów/ semestr II/III i IV Specjalność Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Suwałkach SYLLABUS
Bardziej szczegółowoZ-0008z Makroekonomia Macroeconomics. Zarządzanie i Inżynieria Produkcji I stopień Ogólnoakademicki. Podstawowy Obowiązkowy Polski Semestr drugi
KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Z-0008z Makroekonomia Macroeconomics Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2012/2013 A. USYTUOWANIE MODUŁU W SYSTEMIE
Bardziej szczegółowoSpis treści. Od autorów Przedmowa do wydania trzeciego E. Kwiatkowski
Spis treści Od autorów Przedmowa do wydania trzeciego E. Kwiatkowski CZĘŚĆ I. WPROWADZENIE DO EKONOMII Rozdział 1. Podstawowe pojęcia i przedmiot ekonomii S. Krajewski, R. Milewski 1.1. Czym się zajmuje
Bardziej szczegółowoPrzedmiot makroekonomii i pojęcia wstępne. Spis treści:
Przedmiot makroekonomii i pojęcia wstępne Spis treści: 1. Definicja i problemy makroekonomii... 2 2. Makrowielkości gospodarcze... 2 3. Podstawowe teorie makroekonomiczne... 2 4. Modele makroekonomiczne...
Bardziej szczegółowoRozdział XIII KAPITAŁ FINANSOWY 1. Podaż kapitału finansowego 2. Popyt na kapitał finansowy
Spis treści WSTĘP Rozdział I WYZWANIA DLA KRAJÓW I WSPÓŁCZESNEJ EKONOMII ORAZ MOŻLIWOŚCI ICH REALIZACJI W SYSTEMACH GOSPODARCZYCH OPARTYCH NA DOKTRYNIE NEOLIBERALIZMU 1. Wyzwania stojące przed krajami
Bardziej szczegółowoPolityka pieniężna i fiskalna
Polityka pieniężna i fiskalna Spis treści: 1. Ekspansywna i restrykcyjna polityka gospodarcza...2 2. Bank centralny i jego polityka: operacje otwartego rynku, zmiany stopy dyskontowej, zmiany stopy rezerw
Bardziej szczegółowoPodstawy ekonomii wykład 01. dr Adam Salomon
Podstawy ekonomii wykład 01 dr Adam Salomon Ekonomia: EKONOMIA. WPROWADZENIE TEORETYCZNE Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki UM w Gdyni 2 Co to jest Ekonomia? Nie jest łatwo
Bardziej szczegółowoI. Podstawowe pojęcia ekonomiczne. /6 godzin /
PROPOZYCJA ROZKŁADU MATERIAŁU NAUCZANIA PRZEDMIOTU PODSTAWY EKONOMII dla zawodu: technik ekonomista-23,02,/mf/1991.08.09 liceum ekonomiczne, wszystkie specjalności, klasa I, semestr pierwszy I. Podstawowe
Bardziej szczegółowoPojęcie rozwoju w ekonomii. dr Tomasz Poskrobko
Pojęcie rozwoju w ekonomii dr Tomasz Poskrobko Czym jest rozwój? Jak podaje Słownik Języka Polskiego PWN, rozwój to proces przechodzenia do stanów lub form bardziej złożonych lub pod pewnym względem doskonalszych.
Bardziej szczegółowoMiędzynarodowe stosunki gospodarcze Wykład XII. Bilans płatniczy
Międzynarodowe stosunki gospodarcze Wykład XII Bilans płatniczy Tomasz Białowąs bialowas@hektor.umcs.lublin.pl Katedra Gospodarki Światowej i Integracji Europejskiej http://msg.umcs.lublin.pl/ Pojęcie
Bardziej szczegółowoHistoria ekonomii. Mgr Robert Mróz. Ricardo vs. Malthus: Prawo Saya, Fryderyk Bastiat
Historia ekonomii Mgr Robert Mróz Ricardo vs. Malthus: Prawo Saya, Fryderyk Bastiat 27.10.2016 Stabilność gospodarki kapitalistycznej Zagregowany popyt (AD) u Mandeville'a: należy konsumować, oszczędności
Bardziej szczegółowoWZROST GOSPODARCZY DEFINICJE CZYNNIKI WZROSTU ZRÓWNOWAŻONY WZROST WSKAŹNIKI WZROSTU GOSPODARCZEGO. Dynamika PKB w latach 2002-2010 ROZWÓJ GOSPODARCZY
DEFINICJE WZROST GOSPODARCZY ROZWÓJ GOSPODARCZY 1. Wzrost gospodarczy zmiany ilościowe: powiększanie się z okresu na okres podstawowych wielkości makroekonomicznych takich jak czy konsumpcja, inwestycje
Bardziej szczegółowo1. Pojęcie, rodzaje i skutki bezrobocia. W literaturze można spotkać różne rodzaje bezrobocia (Kwiatkowski, 2005: 395).
Bezrobocie Spis treści: 1. Pojęcie, rodzaje i skutki bezrobocia...2 2. Tendencje rozwoju bezrobocia w Polsce i innych krajach...2 3. Przyczyny bezrobocia: ujęcia klasyczne i keynesistowskie...3 4. Bezrobocie
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Handel międzynarodowy korzyści dla przedsiębiorstw i gospodarki
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Handel międzynarodowy korzyści dla przedsiębiorstw i gospodarki dr Iwona Pawlas Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach 23 maja 2011 r. 1 Handel międzynarodowy/ handel zagraniczny
Bardziej szczegółowoTechnikum Nr 2 im. gen. Mieczysława Smorawińskiego w Zespole Szkół Ekonomicznych w Kaliszu
Technikum Nr 2 im. gen. Mieczysława Smorawińskiego w Zespole Szkół Ekonomicznych w Kaliszu Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z obowiązkowych
Bardziej szczegółowoHistoria administracji
Historia administracji cz. 3b: Fizjokratyzm dr Karol Dąbrowski fizjokratyzm XVIII wiek ziemię i bogactwa naturalne, energia przyrody i płody ziemi to podstawa bogactwa państw - prymat rolnictwa i górnictwa,
Bardziej szczegółowoPieniądz. Polityka monetarna
Pieniądz. Polityka monetarna Definicja Pieniądz można więc najogólniej zdefiniować jako powszechnie akceptowany w danym kraju środek płatniczy. Istota pieniądza przejawia się w jego funkcjach: środka wymiany
Bardziej szczegółowoAKADEMIA MŁODEGO EKONOMISTY
AKADEMIA MŁODEGO EKONOMISTY WAHANIA KONIUNKTURY GOSPODARCZEJ OŻYWIENIE I RECESJA W GOSPODARCE DR JAROSŁAW CZAJA Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu 17 października 2016 r. KONIUNKTURA GOSPODARCZA DEFINICJA
Bardziej szczegółowoMakroekonomia 07.03.2008r
Makroekonomia 07.03.2008r CREATED BY HooB Czynniki określające poziom konsumpcji i oszczędności Dochody dyspozycyjne gospodarstw domowych dzielą się na konsumpcję oraz oszczędności. Konsumpcja synonim
Bardziej szczegółowoEKONOMIA II stopień ogólnoakademicki niestacjonarne wszystkie Katedra Strategii Gospodarczych dr Helena Baraniecka. podstawowy. obowiązkowy polski
KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Z-EKON2-008 Nazwa modułu Makroekonomia II Nazwa modułu w języku angielskim Macroeconomics II Obowiązuje od roku akademickiego 2012/2013 A. USYTUOWANIE MODUŁU
Bardziej szczegółowoKsięgarnia PWN: Pod red. Romana Milewskiego - Elementarne zagadnienia ekonomii. Spis treści
Księgarnia PWN: Pod red. Romana Milewskiego - Elementarne zagadnienia ekonomii Spis treści Od autorów....................................... 13 Rozdział I. Podstawowe pojęcia i przedmiot ekonomii..............
Bardziej szczegółowoOpis efektów kształcenia dla modułu zajęć
Nazwa modułu: Ekonomia Rok akademicki: 2015/2016 Kod: MEI-1-501-s Punkty ECTS: 1 Wydział: Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej Kierunek: Edukacja Techniczno Informatyczna Specjalność: - Poziom
Bardziej szczegółowoKsięgarnia PWN: Praca zbiorowa pod red. Romana Milewskiego Elementarne zagadnienia ekonomii
Księgarnia PWN: Praca zbiorowa pod red. Romana Milewskiego Elementarne zagadnienia ekonomii Od autorów Rozdział I. Podstawowe pojęcia i przedmiot ekonomii 1. Czym się zajmuje ekonomia? 2. Potrzeby ludzkie,
Bardziej szczegółowoPYTANIA NA EGZAMIN MAGISTERSKI KIERUNEK: EKONOMIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA. CZĘŚĆ I dotyczy wszystkich studentów kierunku Ekonomia pytania podstawowe
PYTANIA NA EGZAMIN MAGISTERSKI KIERUNEK: EKONOMIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA CZĘŚĆ I dotyczy wszystkich studentów kierunku Ekonomia pytania podstawowe 1. Cele i przydatność ujęcia modelowego w ekonomii 2.
Bardziej szczegółowoMakroekonomia 1 Wykład 12: Zagregowany popyt i zagregowana podaż
Makroekonomia 1 Wykład 12: Zagregowany popyt i zagregowana podaż Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Horyzont czasu w makroekonomii Długi okres Ceny są elastyczne i
Bardziej szczegółowoRynek pracy i bezrobocie
Rynek pracy i bezrobocie Podstawowe definicje na rynku pracy: Ludność w wieku produkcyjnym w zależności od definicji przyjmowanej przez urząd statystyczny ludność w wieku 15 lat i więcej lub ludność w
Bardziej szczegółowoMakroekonomia: rewolucja Keynesowska
Makroekonomia: rewolucja Keynesowska Brak dużego zainteresowania makroekonomią (wzrostem gospodarczym, cyklami koniunktury, inflacją itp.) w okresie ca 1870- ca 1930. Trwało to do czasów wielkiego kryzysu
Bardziej szczegółowoPlan wykładu 8 Równowaga ogólna w małej gospodarce otwartej
Plan wykładu 8 Równowaga ogólna w małej gospodarce otwartej 1. Model Mundella Fleminga 2. Dylemat polityki gospodarczej małej gospodarki otwartej 3. Skuteczność polityki monetarnej i fiskalnej w warunkach
Bardziej szczegółowoWzrost gospodarczy definicje
Wzrost gospodarczy Wzrost gospodarczy definicje Przez wzrost gospodarczy rozumiemy proces powiększania podstawowych wielkości makroekonomicznych w gospodarce, a w szczególności proces powiększania produkcji
Bardziej szczegółowoSłabość teorii klasycznej:
Słabość teorii klasycznej: nie tłumaczy, dlaczego w jednych krajach wydajności pracy są wyższe, a w innych niższe; nie tłumaczy, dlaczego kraje produkujące drożej nie zastosują bardziej wydajnych metod
Bardziej szczegółowoPOPYT KREUJE PODAŻ - KEYNESOWSKI MODEL GOSPODARKI
Wykład: POPYT KREUJE PODAŻ - KEYNESOWSKI MODEL GOSPODARKI Co zdarzyło się w czasie Wielkiej Depresji w USA? Rok Stopa bezrobocia (w %) Realny PNB (w mld USD z 1958 r.) Konsumpcja (w mld USD z 1958 r.)
Bardziej szczegółowoSYLABUS rok akademicki 20N/A Wydział Ekonomiczny Uniwersytet Gdański
Nazwa przedmiotu Podstawy makroekonomii Kod ECTS 14.3.E.PR.768 Pkt.ECTS 14 Jednostka prowadząca przedmiot KMakr Nazwa kierunku Ekonomia Nazwa specjalności BRAK; Nazwisko prowadzącego dr Wojciech Bizon,
Bardziej szczegółowoWPŁYW POLITYKI STABILIZACYJNEJ NA PRZEDSIĘBIORSTWA. Ryszard Rapacki
WPŁYW POLITYKI STABILIZACYJNEJ NA PRZEDSIĘBIORSTWA Wpływ polityki stabilizacyjnej na przedsiębiorstwa ZAŁOŻENIA: 1. Mała gospodarka, analizowana w dwóch wariantach: Gospodarka zamknięta, Gospodarka otwarta.
Bardziej szczegółowoSystem pieniężny i teoria pieniądza
System pieniężny i teoria pieniądza Wyższa Szkoła Technik Komputerowych i Telekomunikacji w Kielcach 1 Wykład nr 3 System pieniężny i teoria pieniądza 1. Pojęcie i funkcje pieniądza. 2. Klasyczna teoria
Bardziej szczegółowoPOPYT KREUJE PODAŻ - KEYNESOWSKI MODEL GOSPODARKI
Wykład: POPYT KREUJE PODAŻ - KEYNESOWSKI MODEL GOSPODARKI 13 milionów Amerykanów traci pracę Wielka depresja w USA, 1929-1933 Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza (1936) John Maynard Keynes
Bardziej szczegółowoJanina Godłów-Legiędź
Janina Godłów-Legiędź I. Mikroekonomia 1. Przedmiot ekonomii i pojęcia wstępne. Typy systemów ekonomicznych. 2. Rynki produktów. Popyt. Podaż. Cena. 3. Przedsiębiorstwo. 4. Teoria podziału. Rynki czynników
Bardziej szczegółowoMakroekonomia Gospodarki Otwartej Wykład 11 Równowaga zewnętrzna i wewnętrzna w gospodarce otwartej Diagram Swana
Makroekonomia Gospodarki Otwartej Wykład 11 Równowaga zewnętrzna i wewnętrzna w gospodarce otwartej Diagram Swana Leszek Wincenciak Wydział Nauk Ekonomicznych UW 2/26 Plan wykładu: Prosty model keynesowski
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE RODZAJ ZAJĘĆ LICZBA GODZIN W SEMESTRZE WYKŁAD ĆWICZENIA LABORATORIUM PROJEKT SEMINARIUM
Politechnika Częstochowska, Wydział Zarządzania PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu Makroekonomia Kierunek Angielski Język Biznesu Forma studiów stacjonarne Poziom kwalifikacji I stopnia Rok II
Bardziej szczegółowo